TEDxSummit
Maz Jobrani: A Saudi, an Indian and an Iranian walk into a Qatari bar ...
Maz Jobrani: Một người Saudi, một người Ấn Độ và một người Iran đi vào một quán ba Qatar
Filmed:
Readability: 3.1
16,131,385 views
Diẽn viên hài người Mỹ gốc Iran Maz Jobrani lên sân khấu ở TEDxSummit ở Doha, thủ đô Qatar để nói về những vấn đề nghiêm trọng ở Trung Đông -- ví dụ như ta nên trao bao nhiêu cái hôn khi chào nhau và những gì không nên nói khi đang đi trên một máy bay ở Mỹ.
Maz Jobrani - Comedian
A founding member of the Axis of Evil Comedy Tour, Iranian-American comedian Maz Jobrani is now touring with his second solo comedy show, Browner and Friendlier. Full bio
A founding member of the Axis of Evil Comedy Tour, Iranian-American comedian Maz Jobrani is now touring with his second solo comedy show, Browner and Friendlier. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Hello, Doha. Hello. Salaam alaikum.
0
857
5424
Xin chào Doha, xin chào. Salaam alaikum.
00:22
I love coming to Doha. It's such an international place.
1
6281
4549
Tôi rất thích thăm Doha. Doha đúng là một thành phố quốc tế.
00:26
This is like -- it feels like the United Nations just here.
2
10830
3552
Tôi cảm giác như cả Liên hợp quốc đang ở đây.
00:30
You land at the airport, and you're welcomed by an Indian lady
3
14382
2532
Bạn hạ cánh ở sân bay và được một cô gái Ấn Độ đón tiếp
00:32
who takes you to Al Maha Services, where you meet a Filipino lady
4
16914
4356
cô ấy sẽ dấn bạn tới dịch vụ Al Maha, ở đó bạn sẽ gặp một cô gái Phillippines
00:37
who hands you off to a South African lady
5
21270
2394
rồi cô ấy chuyển bạn cho một cô gái Nam Phi
00:39
who then takes you to a Korean who takes you to
6
23664
2289
cô này lại đưa bạn qua bạn tới một người Hàn Quốc và anh chàng này
00:41
a Pakistani guy with the luggage
7
25953
2556
đưa bạn đến chỗ anh chàng Pakistan giúp khuân hành lí
00:44
who takes you to the car with a Sri Lankan.
8
28509
1419
anh này lại đưa bạn ra xe với một tài xế người Sri Lanka.
00:45
You go to the hotel and you check in. There's a Lebanese.
9
29928
3126
Bạn đến khách sạn và làm thủ tập nhập phòng. Ở đó có một người Libăng.
00:48
Yeah? And then a Swedish guy showed me my room.
10
33054
3390
Và rồi một chàng Thụy Điển dẫn tôi lên phòng.
00:52
I said, "Where are the Qataris?" (Laughter)
11
36444
3516
Tôi nói "Thế người Qatar đâu hết rồi?" (Cười)
00:55
(Applause)
12
39960
2970
(Vỗ tay)
00:58
They said, "No, no, it's too hot. They come out later. They're smart."
13
42930
2387
Họ nói "Không không, trời nóng quá. Một lúc nữa họ mới ra đường. Họ khôn lắm."
01:01
(Laughter) "They know."
14
45317
4085
(Cười) "Họ biết đấy."
01:05
And of course it's growing so fast, sometimes there's growing pains.
15
49402
3615
Và dĩ nhiên nó phát triển quá nhanh, đôi lúc có những nỗi đau cũng lớn dần lên.
01:08
You know, like sometimes you run into people that you think
16
53017
2331
Bạn biết đấy, đôi khi bạn gặp những người mà bạn cho rằng
01:11
know the city well, but they don't know it that well.
17
55348
3079
biết thành phố rất rõ, nhưng thật ra họ chẳng biết gì.
01:14
My Indian cab driver showed up at the W,
18
58427
2218
Tài xế taxi Ấn Độ của tôi đến khách sạn W,
01:16
and I asked him to take me to the Sheraton,
19
60645
2846
vàt tôi nhờ anh đưa mình đến Sheraton,
01:19
and he said, "No problem, sir."
20
63491
2349
và anh ta nói "Không vấn đề gì."
01:21
And then we sat there for two minutes.
21
65840
2265
Và rồi chúng tôi ngồi đó trong 2 phút.
01:24
I said, "What's wrong?"He said, "One problem, sir."
22
68105
3461
Tôi hỏi "Có chuyện gì vậy?", anh ta trả lời "Có một vấn đề, thưa ông."
01:27
I said, "What?" He goes, "Where is it?"
23
71566
1531
Tôi hỏi "Vấn đề gì?" và anh ta nói "Nó nằm ở đâu?"
01:28
(Laughter)
24
73097
2716
(Cười)
01:31
I go, "You're the driver, you should know."He goes, "No, I just arrived, sir."
25
75813
4421
Tôi nói "Anh là tài xế, anh phải biết chứ." Anh ta bảo rằng "Không, tôi mới tới."
01:36
I go, "You just arrived at the W?""No, I just arrived in Doha, sir.
26
80234
4383
"Anh vừa tới khách sạn W?"
"Không, tôi mới tới Doha, thưa ông.
"Không, tôi mới tới Doha, thưa ông.
01:40
I was on my way home from the airport. I got a job.
27
84617
2432
Tôi đang trên đường về nhà từ sân bay. Tôi nhận được việc
01:42
I'm working already."
28
87049
2766
và tôi bắt đầu làm ngay rồi."
01:45
He goes, "Sir, why don't you drive?"
29
89815
3061
Anh ta bảo "Thưa ông, sao ông không thử lái?"
01:48
I go, "I don't know where we're going."
30
92876
1490
Tôi nói "Tôi không biết chúng ta đang đi đâu".
01:50
"Neither do I. It will be an adventure, sir."
31
94366
5424
"Tôi cũng không. Sẽ là một chuyến phiêu lưu đây."
01:55
It is an adventure. The Middle East has been an adventure the past couple years.
32
99790
2963
Và quả thật như vậy. Trung Đông là vốn đúng là một chuyến phiêu lưu trong vài năm gần đây.
01:58
The Middle East is going crazy with the Arab Spring
33
102753
2438
Trung Đông đang nhộn nhạo với mùa xuân Ả rập
02:01
and revolution and all this. Are there any Lebanese here tonight?
34
105191
1994
các cuộc cách mạng và đủ thứ nữa. Ở đây có ai đến từ Libăng không?
02:03
Any Lebanese by applause? (Applause) Lebanese.
35
107185
2791
Nếu là người Libăng xin hãy vỗ tay (Vỗ tay)
02:05
Yeah. The Middle East is going crazy.
36
109976
2373
Vâng. Trung Đông đang phát điên.
02:08
You know the Middle East is going crazy
37
112349
2148
Dấu hiệu nhận biết là
02:10
when Lebanon is the most peaceful place in the region.
38
114497
2191
đến Libăng còn trở thành nơi êm dịu nhất trong khu vực được.
02:12
(Laughter) (Applause)
39
116688
2661
(Cười) (Vỗ tay)
02:15
Who would have thought? Oh my gosh.
40
119349
5344
Ai có thể ngờ? Ôi trời ơi.
02:20
No. There's serious issues in the region.
41
124693
2022
Không. Có những vấn đề nghiêm trọng trong khu vực này
02:22
Some people don't want to talk about them. I'm here to talk about them tonight.
42
126715
3713
mà một số người không muốn nhắc đến. Nhưng tôi sẽ làm điều đó tại đây trong tối nay
02:26
Ladies and gentlemen of the Middle East,
43
130428
1934
Thưa quý ông quý bà của Trung Đông,
02:28
here's a serious issue. When we see each other,
44
132362
1648
đây là một vấn đề nghiêm trọng. Khi ta thấy nhau
02:29
when we say hello, how many kisses are we going to do?
45
134010
5289
chúng ta chào nhau, ta sẽ hôn nhau bao nhiêu cái?
02:35
Every country is different and it's confusing, okay?
46
139299
2383
Mỗi nước mỗi khác và điều đó thật loạn đúng không?
02:37
In Lebanon, they do three. In Egypt, they do two.
47
141682
3485
Ở Libăng , người ta trao 3 cái. Ở Ai Cập là hai.
02:41
I was in Lebanon, I got used to three.
48
145167
2339
Tôi đã ở Libăng, tôi quen hôn 3 cái.
02:43
I went to Egypt. I went to say hello to this one Egyptian guy,
49
147506
3465
Khi tôi đến Ai Cập và chào cái anh chàng Ai Cập này
02:46
I went, one, two. I went for three. He wasn't into it.
50
150971
3328
Tôi hôn một, hai. Ba cái. Anh ta không thích cho lắm.
02:50
(Laughter)
51
154299
4753
(Cười)
02:54
I told him, I said, "No, no, no, I was just in Lebanon."
52
159052
2138
Tôi bèn bảo rằng "Không không, Tôi vừa từ Libăng tới"
02:57
He goes, "I don't care where you were. You just stay where you are, please. Just stay where you are."
53
161190
7207
Anh ta bảo "Tôi không quan tâm anh đã ở đâu. Anh hãy ở nơi anh đang ở."
03:04
I went to Saudi Arabia. In Saudi Arabia, they go one, two,
54
168397
3285
Tôi đến Ả rập Saudi. Ở đó người ta hôn 1, 2
03:07
and then they stay on the same side -- three, four, five, six,
55
171682
2761
và rồi cùng một bên má - 3, 4, 5, 6
03:10
seven, eight, nine, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18.
56
174443
4625
7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18.
03:14
(Laughter)
57
179068
3337
(Cười)
03:18
Next time you see a Saudi, look closely. They're just a little bit tilted.
58
182405
4752
Lần tới bạn thấy một người Ả rập Saudi, nhìn thật kĩ. Đầu họ hơi bị vẹo một chút.
03:23
"Abdul, are you okay?""Yeah, I was saying hello for half an hour.
59
187157
1801
"Abdul, anh ổn chứ?"
"Vâng, tôi mất nửa tiếng để chào hỏi
"Vâng, tôi mất nửa tiếng để chào hỏi
03:24
I'm going to be all right."
60
188958
3938
và tôi sẽ ổn thôi".
03:28
Qataris, you guys do the nose to nose.
61
192896
3322
Người Qatar, các bạn chạm mũi
03:32
Why is that? Are you too tired to go all the way around?
62
196218
3909
Tại sao như vậy? Quay từ má bên này sang bên kia mệt quá à?
03:36
"Habibi, it's so hot. Just come here for a second. Say hello.
63
200127
3120
"Habibi, trời nóng quá. Hãy đến đây vài một tí. Chào tớ một tiếng.
03:39
Hello, Habibi. Just don't move. Just stay there please.
64
203247
2766
Xin chào, Habibi, Đừng cử động. Xin hãy ở yên đó.
03:41
I need to rest."
65
206013
3389
Tớ cần phải nghỉ mệt".
03:45
Every country — Iranians, sometimes we do two, sometimes we do three.
66
209402
3470
Mỗi nước - người Iran, đôi khi chúng tôi hôn 2 cái, đôi khi 3 cái.
03:48
A friend of mine explained to me, before the '79 revolution,
67
212872
3077
Một người bạn của tôi giải thích rằng trước cuộc cách mạng năm 79
03:51
it was two. After the revolution, three.
68
215949
4075
là 2, và sau cuộc cách mạng là 3.
03:55
So with Iranians, you can tell whose side the person is on
69
220024
2337
Cho nên với người Iran, bạn có thể biết người ta theo bên nào
03:58
based on the number of kisses they give you.
70
222361
2286
dựa vào số hôn người ta trao cho bạn.
04:00
Yeah, if you go one, two, three -- "I can't believe you support this regime
71
224647
3906
Nếu bạn hôn một, hai, ba cái -- "Tớ không tin được cậu ủng hộ chế độ này
04:04
with your three kisses."
72
228553
4954
với 3 cái hôn của cậu."
04:09
But no, guys, really, it is exciting to be here,
73
233507
2811
Nhưng không, thật sự là được ở đây là một dịp rất thú vị,
04:12
and like I said, you guys are doing a lot culturally,
74
236318
2879
và như tôi đã nói, các bạn đang làm rất nhiều về văn hóa,
04:15
you know, and it's amazing, and it helps change the image
75
239197
2578
bạn biết đấy, nó rất tuyệt vời, và nó giúp thay đổi hình ảnh
04:17
of the Middle East in the West. Like a lot of Americans
76
241775
2586
của Trung Đông trong con mắt phương Tây. Nhiều người Mỹ
04:20
don't know a lot about us, about the Middle East.
77
244361
2857
không biết nhiều về chúng ta, về Trung Đông.
04:23
I'm Iranian and American. I'm there. I know, I've traveled here.
78
247218
3566
Tôi là người Iran và Mỹ. Tôi đã du lịch tới đó. Tôi ở đó. Tôi biết.
04:26
There's so much, we laugh, right?
79
250784
1848
Có rất nhiều thứ, chúng ta cười, phải không?
04:28
People don't know we laugh. When I did the Axis of Evil comedy tour,
80
252632
2643
Người ta không biết chúng ta cười. Khi tôi thực hiện làm tour lưu diễn hài Axis of Evil (Trục Đen Tối)
04:31
it came out on Comedy Central, I went online
81
255275
2203
nó được chiếu trên kênh Comeday Central, tôi lên mạng
04:33
to see what people were saying about it. I ended up on a conservative website.
82
257478
3323
để xem mọi người bàn luận gì về nó. Tôi tìm đến một trang web bảo thủ
04:36
One guy wrote another guy. He said, "I never knew these people laughed."
83
260801
4235
Một anh chàng viết rằng "Tôi không hề biết rằng những người này cũng cười."
04:40
Think about it. You never see us laughing in American film or television, right?
84
265036
3420
Hãy nghĩ mà xem. Bạn chưa bao giờ thấy chúng ta cười trong phim hay truyền hình Mỹ, đúng không?
04:44
Maybe like an evil -- like, "Wuhahaha, wuhahaha. (Laughter)
85
268456
4248
Có khi là giống một tên ác nhân "Wuhahaha, wuhahaha" (Cười)
04:48
I will kill you in the name of Allah, wuhahahahaha."
86
272704
3503
Tôi sẽ giết bạn vì danh nghĩa Allah, wuhahaha".
04:52
But never like, "ha ha ha ha ha ha ha ha ha."
87
276207
4341
nhưng chưa bao giờ "ha ha ha ha ha."
04:56
We like to laugh. We like to celebrate life.
88
280548
2608
Chúng ta thích cười và ăn mừng cuộc sống.
04:59
And I wish more Americans would travel here. I always encourage my friends:
89
283156
2980
Và tôi ước rằng nhiều người Mỹ sẽ du lịch đến đây. Tôi luôn khuyến khích các bạn mình:
05:02
Travel, see the Middle East, there's so much to see, so many good people.
90
286136
2776
Hãy du lịch, nhìn tận mắt Trung Đông, có rất nhiều thứ để xem, rất nhiều người tốt.
05:04
And it's vice versa, and it helps stop problems
91
288912
3521
Và ngược lại, nó giúp ngăn chặn xảy ra vấn đề
05:08
of misunderstanding and stereotypes from happening.
92
292433
3311
về hiểu lầm và định kiến.
05:11
For example, I don't know if you heard about this,
93
295744
1875
Ví dụ, tôi không biết bạn đã nghe qua chưa,
05:13
a little while ago in the U.S. there was a Muslim family
94
297619
2733
cách đây không lâu ở Mỹ, có một gia đình Hồi giáo
05:16
walking down the aisle of an airplane
95
300352
2298
đi xuống lối đi trên máy bay
05:18
talking about the safest place to sit on the plane.
96
302650
2624
nói chuyện về nơi an toàn nhất để ngồi.
05:21
Some passengers overheard them, somehow misconstrued
97
305274
2392
Một số hành khách nghe thoáng qua, không may hiểu sai
05:23
that as terrorist talk, got them kicked off the plane.
98
307666
4407
cho rằng đó là một cuộc nói chuyện khủng bố và họ bị đuổi khỏi máy bay
05:27
It was a family, a mother, father, child, walking down the aisle,
99
312073
2426
Chỉ là một gia đình, bố, mẹ và con, đi xuống lối đi
05:30
talking about the seating. Now as a Middle Eastern male,
100
314499
2161
bàn về chỗ ngồi. Bây giờ với tư cách là một người đàn ông Trung Đông
05:32
I know there's certain things I'm not supposed to say
101
316660
2149
tôi biết có những điều không nên nói
05:34
on an airplane in the U.S., right?
102
318809
2421
trên máy bay ở Mỹ đúng không?
05:37
I'm not supposed to be, like, walking down the aisle,
103
321230
1566
Tôi không nên, kiểu như đi dọc xuống lối đi
05:38
and be like, "Hi, Jack." You know, that's not cool.
104
322796
4111
và nói "Không, Tặc". Bạn biết đấy, điều đó chẳng hay.
05:42
Even if I'm there with my friend named Jack, I say,
105
326907
1780
Ngay cả khi tôi đi cùng một anh bạn tên là Tặc, tôi sẽ nói,
05:44
"Greetings, Jack. Salutations, Jack."
106
328687
2653
Tôi sẽ nói "Đừng, Tặc. Chớ làm thế, Tặc."
05:47
Never "Hi, Jack."
107
331340
2137
Không bao giờ "Không, Tặc"
05:49
(Laughter)
108
333477
2643
(Cười)
05:52
But now apparently we can't even talk about
109
336120
1935
Nhưng bây giờ có vẻ như đến chỗ ngồi an toàn nhất trên máy bay
05:53
the safest place to sit on an airplane.
110
338055
2736
ta cũng chẳng được nói.
05:56
So my advice to all my Middle Eastern friends and Muslim friends
111
340791
2537
Cho nên lời khuyên của tôi cho những người bạn Trung Đông và Hồi giáo
05:59
and anyone who looks Middle Eastern or Muslim,
112
343328
1694
và bất kì ai nhìn giống như Trung Đông hoặc Hồi giáo
06:00
so to, you know, Indians, and Latinos, everyone,
113
345022
3477
bạn biết đấy, Ấn Độ và La-tinh, tất cả mọi người
06:04
if you're brown --
114
348499
2848
nếu bạn có da nâu
06:07
here's my advice to my brown friends.
115
351347
3363
đây là lời khuyên của tôi cho những người bạn da nâu.
06:10
The next time you're on an airplane in the U.S.,
116
354710
2393
Lần tới khi bạn ở trên máy bay ở Mỹ,
06:13
just speak your mother tongue.
117
357103
1802
cứ nói tiếng mẹ đẻ của mình.
06:14
That way no one knows what you're saying. Life goes on.
118
358905
3386
Như vậy không ai biết bạn đang nói gì. Cuộc sống sẽ diễn ra trôi chảy.
06:18
Granted, some mother tongues might sound
119
362291
2056
Cũng phải công nhận, một số ngôn ngữ nghe có vẻ đe dọa
06:20
a little threatening to the average American, right?
120
364347
2317
đối với một người Mỹ bình thường đúng không?
06:22
If you're walking down the aisle speaking Arabic,
121
366664
1460
Nếu bạn đi xuống lối đi và nói chuyện bằng tiếng Ả rập,
06:24
you might freak them out, if you're walking, "[Arabic],"
122
368124
4529
bạn có thể làm họ hoảng sợ, nếu bạn đang đi "[tiếng Ả rập]"
06:28
they might say, "What's he talking about?"
123
372653
1982
họ sẽ nói "Anh ta đang nói gì vậy?"
06:30
So the key, to my Arab brothers and sisters,
124
374635
2036
Vậy điều mấu chốt ở đây, đối với các anh chị em Ả rập,
06:32
you gotta throw in random good words to put people at ease
125
376671
2471
bạn phải dùng những từ ngữ tốt đẹp linh tinh
06:35
as you're walking down the aisle.
126
379142
1734
để làm người ta yên tâm khi bạn đi xuống lối đi.
06:36
Just as you're walking down: "[Imitating Arabic] --
127
380876
2595
Kiểu là bạn đang đi: "[bắt chước tiếng Ả rập]"
06:39
strawberry!"
128
383471
1463
"dâu tây!"
06:40
(Laughter)
129
384934
7160
(Cười)
06:47
"[Imitating Arabic] -- rainbow!"
130
392094
5000
"[bắt chước tiếng Ả rập] -- cầu vồng!"
06:52
"[Imitating Arabic] -- Tutti Frutti!"
131
397094
2994
"[bắt chước tiếng Ả rập] -- Tutti Frutti!"
06:55
"I think he's going to hijack the plane with some ice cream."
132
400088
3342
"Tôi nghĩ anh ta sẽ cướp máy bay bằng kem que."
06:59
Thank you very much. Have a good night.
133
403430
1660
Xin cảm ơn rất nhiều. Chúc bạn buổi tối vui vẻ.
07:00
Thank you, TED. (Cheers) (Applause)
134
405090
5124
Cảm ơn, TED (Tán thưởng) (Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Maz Jobrani - ComedianA founding member of the Axis of Evil Comedy Tour, Iranian-American comedian Maz Jobrani is now touring with his second solo comedy show, Browner and Friendlier.
Why you should listen
Maz Jobrani is an actor and comedian who starred on the Axis of Evil Middle East Comedy Tour, a groundbreaking tour of the US and Middle Eastern countries, where it sold out 27 shows in Dubai, Beirut, Cairo, Kuwait and Amman. The Axis of Evil Comedy Central Special premiered in 2007 as, arguably, the first show on American TV with an all-Middle Eastern/American cast. In 2009 Jobrani performed in his first solo world tour, called Maz Jobrani: Brown and Friendly, and is currently following up this tour with a second, titled Browner and Friendlier.
Jobrani's comedy pulls from his background as an Iran-born kid raised in Northern California. He pokes fun at cultural stereotypes of all kinds -- starting with the stereotype that Middle Eastern actors can only play a few kinds of roles in Hollywood. He's been working to develop rich characters in a variety of TV shows and films. His next project: Jimmy Vestvood: Amerikan Hero, described as a cross between a Middle Eastern Pink Panther and Bend It Like Beckham.
Maz Jobrani | Speaker | TED.com