TEDSalon NY2013
Jay Silver: Hack a banana, make a keyboard!
Jay Silver: Lấy một quả chuối, tạo ra bàn phím!
Filmed:
Readability: 3.4
1,427,128 views
Tại sao không dùng hai lát pizza để làm phím sang trái sang phải? Sao không tạo ra nhạc với tương cà? Trong cuộc nói chuyện mê hoặc này, nhà phát minh Jay Silver kể về niềm đam mê chơi đùa với thế giới xung quanh bạn. Anh ta chia sẻ những phát minh nghịch ngợm nhất của mình, và thử nghiệm Makey Makey, một bộ dụng cụ để sáng tạo với các vật dụng thường ngày
Jay Silver - Inventor
Jay Silver and Eric Rosenbaum's MaKey MaKey kit lets you turn everyday objects into computer interfaces -- inspiring both fun and practical new inventions. Full bio
Jay Silver and Eric Rosenbaum's MaKey MaKey kit lets you turn everyday objects into computer interfaces -- inspiring both fun and practical new inventions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Hey guys.
0
714
1327
Chào các bạn,
00:14
It's funny, someone just mentioned MacGyver,
1
2041
1770
Thật buồn cười một ai đó vừa nhắc tới Macgyver,
00:15
because that was, like, I loved it,
2
3811
1940
bởi vì như cái kiểu tôi thích nó vậy,
00:17
and when I was seven, I taped a fork to a drill
3
5751
5320
và khi tôi lên bảy, tôi cuốn cái dây quanh cái mũi khoan
00:23
and I was like, "Hey, Mom, I'm going to Olive Garden."
4
11071
2721
và tôi giống như là : "Mẹ ơi, con sẽ tới Olive Garden".
00:25
And -- (Drilling noise) (Laughter)
5
13792
4151
Và...( tiếng mũi khoan) (Cười)
00:29
And it worked really well there.
6
17943
2932
Và nó đã thực sự hoạt động tốt theo kiểu này.
00:32
And you know, it had a profound effect on me.
7
20875
3821
Và các bạn biết đấy, nó ảnh hưởng sâu sắc tới tôi.
00:36
It sounds silly, but I thought, okay,
8
24696
2228
Nghe thì thật ngốc nghếch, nhưng tôi nghĩ, à, okay.
00:38
the way the world works can be changed,
9
26924
2872
cách thế giới nhìn nhận có thể được thay đổi,
00:41
and it can be changed by me in these small ways.
10
29796
2151
và nó có thể được tôi thay đổi bằng những cách rất đơn giản
00:43
And my relationship to
11
31947
1714
Và sợi dây liên kết giữa tôi
00:45
especially human-made objects
12
33661
1492
với các dụng cụ do con người tạo ra
00:47
which someone else said they work like this,
13
35153
1885
mà một người khác nói rằng họ đã làm như thế
00:49
well, I can say they work a different way, a little bit.
14
37038
3150
tôi chỉ có thể nói rằng họ làm theo một cách khác, một sự khác biệt nhỏ
00:52
And so, about 20 years later,
15
40188
2498
Và thế là khoảng 20 năm sau,
00:54
I didn't realize the full effect of this,
16
42686
1508
tôi không nhận ra tầm ảnh hưởng của việc này
00:56
but I went to Costa Rica
17
44194
1777
nhưng khi tôi đến Costa Rica
00:57
and I stayed with these Guaymí natives there,
18
45971
2167
và ở với thổ dân bản địa Guaymi,
01:00
and they could pull leaves off of trees and make shingles out of them,
19
48138
3502
và họ có thể lấy lá từ cây để làm tấm lợp nhà
01:03
and they could make beds out of trees,
20
51640
3169
và làm giường từ .. (uhm)...cây
01:06
and they could -- I watched this woman for three days.
21
54809
2234
và họ có thể -- tôi đã quan sát người phụ nữ này suốt 3 ngày
01:09
I was there. She was peeling this palm frond apart,
22
57043
3247
Tôi đã ở đó. Cô ấy lột từng ít một vỏ cây dừa
01:12
these little threads off of it, and she'd roll the threads together
23
60290
3137
và cuốn những cái xơ nhỏ lại với nhau
01:15
and make little thicker threads, like strings,
24
63427
2718
và làm thành những sợi dày hơn, giống như dây
01:18
and she would weave the strings together,
25
66145
2821
và cô ta dệt những sợi dây vào nhau
01:20
and as the materiality of this exact very bag
26
68966
3480
và vật liệu chính xác tạo nên cái túi này
01:24
formed before my eyes over those three days,
27
72446
2888
hình thành trước mắt tôi (trong) 3 ngày đó,
01:27
the materiality of the way the world works,
28
75334
3307
vật chất của cách mà thế giới này hoạt động
01:30
of reality, kind of started to unravel in my mind,
29
78641
2474
của hiện thực, bắt đầu được làm sáng tỏ trong đầu tôi,
01:33
because I realized that this bag and these clothes
30
81115
3348
vì tôi nhận ra rằng cái túi này và đồ chúng ta mặc
01:36
and the trampoline you have at home and the pencil sharpener,
31
84463
2384
và tấm bạt lò xo bạn có ở nhà và đồ chuốt bút chì
01:38
everything you have is made out of either a tree or a rock
32
86847
4133
tất cả những gì bạn có được làm ra từ cây hoặc đá
01:42
or something we dug out of the ground and did some process to,
33
90980
2344
hoặc thứ gì đó mà chúng ta đào lên từ đất và làm một số quá trình
01:45
maybe a more complicated one, but still, everything was made that way.
34
93324
3911
có thể phức tạp (nhiều) hơn là một (quá trình), tuy nhiên, mọi thứ được làm ra theo cách đó.
01:49
And so I had to start studying,
35
97235
2192
Và rồi tôi phải bắt đầu nghiên cứu
01:51
who is it that's making these decisions?
36
99427
1710
Ai là người đưa ra những quyết định này
01:53
Who's making these things? How did they make them?
37
101137
1809
Ai tạo ra chúng? Bằng cách nào?
01:54
What stops us from making them?
38
102946
1494
Điều gì khiến chúng ta ngừng sản xuất chúng?
01:56
Because this is how reality is created.
39
104440
2905
Vì đây là cách mà hiện thực được tạo nên
01:59
So I started right away. I was at MIT Media Lab,
40
107345
2587
Và tôi bắt đầu ngay tức khắc. Tôi đã ở phòng thí nghiệm ở MIT
02:01
and I was studying the maker movement
41
109932
2549
và tôi đang tìm tòi các chuyển động trong sản xuất
02:04
and makers and creativity.
42
112481
1550
và sự sáng tạo
02:06
And I started in nature, because I saw these Guaymís
43
114031
2127
và tôi bắt đầu với thiên nhiên, vì tôi đã chứng kiến những người Guaymi
02:08
doing it in nature, and there just seems to be less barriers.
44
116158
3045
tạo ra sản phẩm từ thiên nhiên, và điều đó xem ra có vẻ ít gặp nhiều rào cản
02:11
So I went to Vermont to Not Back to School Camp,
45
119203
3345
Tôi đã đến Vermont, tới một khu cắm trại
02:14
where there's unschoolers who are just kind of hanging out
46
122548
3252
nơi có những người ít đi học hay đến,
02:17
and willing to try anything.
47
125800
1487
và họ sẵn sàng thử mọi thứ.
02:19
So I said, "Let's go into the woods near this stream
48
127287
2293
Tôi nói với họ "Hãy đi vào rừng chỗ gần con suối
02:21
and just put stuff together, you know, make something,
49
129580
2029
chỉ cần đặt những thứ lặt vặt lại với nhau, như bạn biết đấy, tạo ra một thứ gì đó
02:23
I don't care, geometrical shapes, just grab some junk from around you.
50
131609
2587
Tôi không quan tâm hình gì, chỉ cần với lấy cành cây xung quanh bạn,
02:26
We won't bring anything with us.
51
134196
1649
Chúng ta sẽ không mang theo gì cả
02:27
And, like, within minutes, this is very easy for adults
52
135845
2519
Và chỉ trong vòng vài phút, đây là một điều rất dễ làm đối với người lớn
02:30
and teens to do.
53
138364
1088
và cả thanh thiếu niên
02:31
Here's a triangle that was being formed underneath a flowing stream,
54
139452
3135
Đây là một hình tam giác tạo nên dưới dòng nước chảy
02:34
and the shape of an oak leaf being made
55
142587
2584
và hình dáng của một chiếc lá sồi được tạo nên
02:37
by other small oak leaves being put together.
56
145171
3194
từ những chiếc lá sồi nhỏ khác ghép lại.
02:40
A leaf tied to a stick with a blade of grass.
57
148365
2737
Một chiếc lá cột vào cành cây cùng với một cọng cỏ
02:43
The materiality and fleshiness and meat of the mushroom
58
151102
2696
Tính vật chất và thị của nấm
02:45
being explored by how it can hold up different objects being stuck into it.
59
153798
3372
được khám phá bằng cách xem coi chúng có thể chịu đựng được bao nhiêu vật thể khác đâm vào chúng
02:49
And after about 45 minutes, you get really intricate projects
60
157170
3565
Khoảng 45 phút sau, bạn có những dự án thật sự phức tạp,
02:52
like leaves sorted by hue, so you get a color fade
61
160735
3227
ví dụ như lá sắp xếp theo sắc độ, và bạn có sự phai màu
02:55
and put in a circle like a wreath.
62
163962
1844
và đặt thành vòng tròn giống như một tràng hoa
02:57
And the creator of this, he said,
63
165806
2616
và người tạo ra thứ này nói rằng
03:00
"This is fire. I call this fire."
64
168422
1670
"Đó là lửa, tôi gọi nó là lửa".
03:02
And someone asked him, "How do you get those sticks
65
170092
2227
Và có người hỏi anh ta "Làm cách nào anh làm cho mấy cành cây đó
03:04
to stay on that tree?"
66
172319
1761
giữ nguyên trên cái cây?"
03:06
And he's like, "I don't know, but I can show you."
67
174080
3110
Và anh ta trả lời "Tôi không biết, nhưng tôi có thể chỉ cho bạn xem"
03:09
And I'm like, "Wow, that's really amazing.
68
177190
1632
Và tôi cho rằng điều đó thật tuyệt.
03:10
He doesn't know, but he can show you."
69
178822
1383
Anh ta không biết nhưng anh ta có thể chỉ cho bạn
03:12
So his hands know and his intuition knows,
70
180205
2580
Vậy là tay và trực giác của anh ta biết
03:14
but sometimes what we know gets in the way
71
182785
2856
nhưng có lúc điều chúng ta biết
03:17
of what could be, especially
72
185641
2037
lại cản trở những gì chúng ta có thể làm
03:19
when it comes to the human-made, human-built world.
73
187678
2927
nhất là khi nói đến thế giới do con người tạo ra
03:22
We think we already know how something works,
74
190605
2297
Chúng ta nghĩ rằng chúng ta biết cách mà mọi thứ hoạt động,
03:24
so we can't imagine how it could work.
75
192902
2143
vậy nên chúng ta không thể tưởng tượng ra chúng có thể hoạt động theo một cách nào khác
03:27
We know how it's supposed to work,
76
195045
1346
Chúng ta biết rõ chúng phải hoạt động như thế nào
03:28
so we can't suppose all the things that could be possible.
77
196391
3407
nên ta không thể cho rằng mọi thứ đều có thể thực hiện được.
03:31
So kids don't have as hard of a time with this,
78
199798
3847
Trẻ con không khó để làm việc này
03:35
and I saw in my own son, I gave him this book.
79
203645
3285
và tôi nhìn thấy điều đó ở con trai tôi, tôi đưa cho cậu bé quyển sách này
03:38
I'm a good hippie dad, so I'm like,
80
206930
2208
Tôi là một người cha lập dị, nên tôi nói với con trai rằng
03:41
"Okay, you're going to learn to love the moon.
81
209138
2177
"Được rồi, chúng ta sẽ học cách yêu mặt trăng"
03:43
I'm going to give you some building blocks
82
211315
2333
Bố sẽ đưa con một số cục xếp hình
03:45
and they're nonrectilinear cactus building blocks,
83
213648
3150
và chúng là những khối mềm hình xương rồng
03:48
so it's totally legit."
84
216798
1814
nên chúng rất hợp pháp"
03:50
But he doesn't really know what to do with these.
85
218612
2274
Nhưng nó không biết làm gì với những thứ này.
03:52
I didn't show him.
86
220886
1572
Tôi đã không chỉ cho cậu bé.
03:54
And so he's like, "Okay, I'll just mess around with this."
87
222458
1508
Và nó làm thành một mớ lộn xộn với chúng
03:55
This is no different than the sticks are to the teens in the forest.
88
223966
3903
Đây không khác gì những cành cây đối với lũ trẻ trong rừng.
03:59
Just going to try to put them in shapes
89
227869
2472
Chỉ thử sắp xếp thành hình
04:02
and push on them and stuff.
90
230341
1776
và làm nhiều thứ khác
04:04
And before long, he's kind of got this mechanism
91
232117
2664
Chẳng bao lâu, nó cũng có cơ chế
04:06
where you can almost launch and catapult objects around,
92
234781
3670
mà bạn có thể khởi động và phóng các vật thể ra xung quanh
04:10
and he enlists us in helping him.
93
238451
2265
và cậu bé nhờ chúng tôi giúp
04:12
And at this point, I'm starting to wonder,
94
240716
1935
Tại thời điểm này, tôi bắt đầu tự hỏi,
04:14
what kind of tools can we give people,
95
242651
2801
những công cụ nào chúng ta có thể đưa chọ người khác
04:17
especially adults, who know too much,
96
245452
2954
đặc biệt là người lớn, những ngươi đã biết quá nhiều
04:20
so that they can see the world as malleable,
97
248406
2291
để họ có thể thấy rằng thế giới có thể được rèn thành nhiều hình dạng
04:22
so they see themselves as agents of change
98
250697
1477
và nhận ra bản thân họ là tác nhân của sự đổi thay
04:24
in their everyday lives.
99
252174
1462
trong cuộc sống hằng ngày.
04:25
Because the most advanced scientists are really
100
253636
2486
Vì những nhà khoa học vĩ đại nhất thật ra chỉ là
04:28
just kind of pushing the way the world itself works,
101
256122
2732
thách thức cách thế giới này hoạt động
04:30
pushing what matter can do,
102
258854
1177
thách thức những gì vật chất có thể làm,
04:32
the most advanced artists are just pushing the medium,
103
260031
2781
những nghệ sĩ vĩ đại nhất chỉ thách thức trung gian,
04:34
and any sufficiently complicated task,
104
262812
1946
và bất kỳ công việc nào đủ phức tạp,
04:36
whether you're a cook or a carpenter or you're raising a child --
105
264758
2925
cho dù bạn là đầu bếp hay thợ mộc hay ở nhà nuôi con
04:39
anything that's complicated --
106
267683
1686
bất kì thứ gì phức tạp
04:41
comes up with problems that aren't solved in the middle of it,
107
269369
2527
đi kèm với các vấn đề chưa được giải quyết ở giữa
04:43
and you can't do a good job getting it done unless you can say,
108
271896
3326
và bạn không thể làm một việc tốt để làm cho xong trừ khi bạn có thể nói rằng
04:47
"Okay, well we're just going to have to refigure this.
109
275222
2128
"Được rồi, chúng ta sẽ chỉ suy nghĩ lại điều này
04:49
I don't care that pencils are supposed to be for writing.
110
277350
2679
Tôi không quan tâm là bút chì dùng đề viết
04:52
I'm going to use them a different way."
111
280029
2185
Tôi sẽ sử dụng chúng theo một cách khác."
04:54
So let me show you a little demo.
112
282214
4799
Để tôi cho bạn xem một bản thử nghiệm,
04:59
This is a little piano circuit right in here,
113
287013
4562
Đó là một mạch đàn piano nhỏ ở ngay đó,
05:03
and this is an ordinary paintbrush
114
291575
2091
và đây là một cây cọ vẽ bình thường
05:05
that I smashed it together with. (Beeping)
115
293666
2995
và tôi dán chúng lại với (tiếng bíp)
05:08
And so, with some ketchup,
116
296661
1863
Cùng với một ít tương cà,
05:10
— (musical notes) —
117
298524
3474
(tiếng nhạc)
05:13
and then I can kind of
118
301998
1289
và tôi có thể
05:15
— (musical notes) —
119
303287
6495
(tiếng nhạc)
05:21
(Laughter) (Applause)
120
309782
1959
(Tiếng cười) (Vỗ tay)
05:23
And that's awesome, right?
121
311741
2723
Điều đó thật tuyệt phải không nào?
05:26
But this is not what's awesome.
122
314464
1310
Nhưng đó không phải là những gì tuyệt vời nhất.
05:27
What's awesome is what happens
123
315774
1562
Điều tuyệt vời là những gì xảy ra
05:29
when you give the piano circuit to people.
124
317336
3419
khi bạn đưa mạch dây đàn piano cho người khác
05:32
A pencil is not just a pencil.
125
320755
1383
Một cây bút chì không chỉ là cây bút chì,
05:34
Look what it has in the middle of it.
126
322138
1668
Nhìn xem nó có gì ở giữa
05:35
That's a wire running down the middle,
127
323806
2752
giống như một sợi dây chạy xuyên xuốt thân bút
05:38
and not only is it a wire,
128
326558
1441
và nó không chỉ là dây
05:39
if you take that piano circuit, you can thumbtack
129
327999
2360
nếu bạn lấy mạch dây đàn piano, bạn có thể
05:42
into the middle of a pencil,
130
330359
1939
ghim nó vào giữa thân bút
05:44
and you can lay out wire on the page, too,
131
332298
2920
và bạn có thể đặt sợi dây lên trên mặt giấy nữa
05:47
and get electrical current to run through it.
132
335218
2421
để cho mạch điện đi qua nó.
05:49
And so you can kind of hack a pencil,
133
337639
1882
và vậy là bạn có thể dùng một cây bút chì,
05:51
just by thumbtacking into it with a little piano electrical circuit.
134
339521
5521
chỉ cần gắn nó vào mạch đàn piano
05:57
And the electricity runs through your body too.
135
345042
1940
và dòng điện cũng chạy xuyên qua người bạn.
05:58
And then you can take the little piano circuit off the pencil.
136
346982
3346
Sau đó bạn có thể lấy mạch đàn piano khỏi cây bút chì
06:02
You can make one of these brushes just on the fly.
137
350328
3454
Bạn có thể tạo ra những cây cọ như vậy
06:05
All you do is connect to the bristles,
138
353782
1807
Tất cả những gì bạn có thể làm là kết nối với lông bàn chải
06:07
and the bristles are wet, so they conduct,
139
355589
1992
lông bàn chải thì ướt, nên chúng tích điện
06:09
and the person's body conducts,
140
357581
2569
và cơ thể chúng ta dẫn điện
06:12
and leather is great to paint on,
141
360150
1999
và da là một vật liệu tuyệt vời để vẽ lên
06:14
and then you can start hooking to everything,
142
362149
2705
bạn có thể bắt đầu nối mọi thứ lại với nhau
06:16
even the kitchen sink.
143
364854
995
ngay cả bồn rửa bát
06:17
The metal in the sink is conductive.
144
365849
1919
Kim loại trong bồn rửa bát dẫn điện
06:19
Flowing water acts like a theremin or a violin.
145
367768
3553
Dòng nước chảy đóng vai trò như một cây đàn viôlông
06:23
(Musical notes)
146
371321
4982
(Tiếng nhạc)
06:28
And you can even hook to the trees.
147
376303
1254
Bạn còn có thể gắn vào thân cây
06:29
Anything in the world is either conductive or not conductive,
148
377557
3396
Bất kì thứ gì trên thế giới dù dẫn điện hay không,
06:32
and you can use those together.
149
380953
1774
thì bạn vẫn có thể dùng
06:34
So — (Laughter) —
150
382727
1456
Vậy thì (tiếng cười)
06:36
I took this to those same teens, because those teens are
151
384183
3155
Tôi đưa thứ này cho lũ trẻ đợt trước, vì chúng rất là tuyệt
06:39
really awesome, and they'll try things that I won't try.
152
387338
2457
và chúng sẽ thử những gì mà tôi không dám thử
06:41
I don't even have access to a facial piercing if I wanted to.
153
389795
2983
tôi còn không thể có một cái xỏ lỗ trên mặt khi tôi muốn
06:44
And this young woman, she made what she called a hula-looper,
154
392778
4021
và người phụ nữ trẻ này đã làm ra một thứ mà cô ta gọi là cái lắc vòng
06:48
and as the hula hoop traveled around her body,
155
396799
2413
và cái vòng di chuyển xung quanh người cô ấy
06:51
she has a circuit taped to her shirt right there.
156
399212
2771
có một sợi dây điện được gắn vào áo.
06:53
You can see her pointing to it in the picture.
157
401983
2041
Bạn có thể thấy ngón tay cô ta chỉ vào nó ở trong hình
06:56
And every time the hula hoop would smush against her body,
158
404024
2416
Và mõi lần cái vòng va vào cơ thể,
06:58
it would connect two little pieces of copper tape,
159
406440
2183
nó sẽ kết nối hai sợi dây đồng
07:00
and it would make a sound, and the next sound,
160
408623
1736
và tạo ra âm thanh
07:02
and it would loop the same sounds over and over again.
161
410359
2536
và âm thanh đó sẽ lặp đi lặp đi nhiều lần
07:04
I ran these workshops everywhere.
162
412895
1929
Tôi tổ chức các lớp đặc biệt này ở khắp nơi
07:06
In Taiwan, at an art museum, this 12-year-old girl
163
414824
3010
Ở Đài Loan, tại một bảo tàng mỹ thuật, cô bé 12 tuổi này
07:09
made a mushroom organ out of some mushrooms that were from Taiwan
164
417834
3662
tạo ra một cây đàn organ bằng các loại nấm địa phương
07:13
and some electrical tape and hot glue.
165
421496
1784
cùng với băng dính điện và keo dính nóng
07:15
And professional designers were making artifacts
166
423280
2081
Nhiều nhà thiết kế chuyện nghiệp đã làm ra các vật dụng
07:17
with this thing strapped onto it.
167
425361
1779
có đính kiềm thứ này
07:19
And big companies like Intel
168
427140
2214
Và các công ty lớn như Intel
07:21
or smaller design firms like Ideo or startups like Bump,
169
429354
3653
hoặc các công ty thiết kế nhỏ hơn như Ideo hoặc mới thành lập như Bump,
07:25
were inviting me to give workshops,
170
433007
1552
đang mời tôi tới mở các lớp chuyện dụng này
07:26
just to practice this idea of smashing electronics
171
434559
2395
chỉ để thực hành ý tưởng gắn kết điện
07:28
and everyday objects together.
172
436954
1832
vào trong các vật dùng hằng ngày
07:30
And then we came up with this idea
173
438786
2661
Và chúng tôi đi đến một ý tưởng,
07:33
to not just use electronics,
174
441447
1788
là không chỉ dùng điện,
07:35
but let's just smash computers with everyday objects
175
443235
2972
mà hãy kết nối cả máy tính với các vật dụng bình thường
07:38
and see how that goes over.
176
446207
2560
và xem chúng hoạt động ra sao.
07:40
And so I just want to do a quick demo.
177
448767
3599
Và tôi chỉ muốn làm một thử nghiệm nhỏ
07:44
So this is the MaKey MaKey circuit,
178
452366
2625
Đây là bộ mạch điện Makey makey
07:46
and I'm just going to set it up from the beginning in front of you.
179
454991
2899
và tôi sẽ cài đặt chúng trước mặt các bạn
07:49
So I'll just plug it in, and now it's on by USB.
180
457890
4033
Tôi sẽ cắm nó vào, và bây giờ nó có trong USB của tôi
07:53
And I'll just hook up the forward arrow.
181
461923
2637
và tôi chỉ cần gắn mũi tên phía trước
07:56
You guys are facing that way, so I'll hook it to this one.
182
464560
3441
Các bạn đang quay mặt sang hướng kia, nên tôi sẽ gắn nó vào cái này
08:00
And I'll just hook up a little ground wire to it.
183
468001
3646
và gắn thêm một sợi dây nhỏ nữa.
08:03
And now, if I touch this piece of pizza,
184
471647
2524
Và bây giờ, nếu tôi chạm vào chiếc bánh pizza này
08:06
the slides that I showed you before should go forward.
185
474171
3064
những hình ảnh trên màn hình sẽ đi tới
08:09
And now if I hook up this wire just by connecting it
186
477235
3432
và giờ nếu tôi gắn sợi dây này
08:12
to the left arrow, I'm kind of programming it by where I hook it up,
187
480667
3272
vào phím mũi tên bên trái, tôi có thể thiết lập nó chỉ bằng việc gắn nó vào đâu thôi
08:15
now I have a left arrow and a right arrow,
188
483939
3021
và bây giờ tôi có mũi tên trái và phải
08:18
so I should be able to go forwards and backwards
189
486960
2200
và tôi có thể điều chỉnh màn hình đi tới hoặc đi lùi
08:21
and forwards and backwards. Awesome.
190
489160
3104
Thật tuyệt phải không nào.
08:24
And so we're like, "We gotta put a video out about this."
191
492264
2544
Và chúng tôi nghĩ rằng "Chúng ta nên quay cái này thành video"
08:26
Because no one really believed that this was important
192
494808
2568
Bởi vì không ai thực sự tin điều này là quan trọng
08:29
or meaningful except me and, like, one other guy.
193
497376
2979
hoặc có ý nghĩa trừ tôi và một người đàn ông khác.
08:32
So we made a video to prove that
194
500355
1685
Và chúng tôi quay một đoạn video để chứng minh điều đó
08:34
there's lots of stuff you can do.
195
502040
1540
Có rất nhiều thứ bạn có thể làm
08:35
You can kind of sketch with Play-Doh
196
503580
2032
Bạn có thể vẽ với Play-Doh
08:37
and just Google for game controllers.
197
505612
3934
và Google cho cái đồ điều khiển game
08:41
Just ordinary Play-Doh, nothing special.
198
509546
2687
Chẳng có gì đặc biệt cả.
08:44
And you can literally draw joysticks
199
512233
1701
và bạn thực sự có thể vẽ lên giấy
08:45
and just find Pacman on your computer and then just hook it up. (Video game noises)
200
513934
7123
gắn chúng vào và chơi trò pacman trên máy vi tính (tiếng trò chơi)
08:53
And you know the little plastic drawers you can get at Target?
201
521057
3503
và bạn có biết mấy cái ngăn kéo nhựa bán ở cửa hàng Target không?
08:56
Well, if you take those out, they hold water great,
202
524560
2208
nếu bạn lấy chúng ra để đựng nước thì rất tốt
08:58
but you can totally cut your toes,
203
526768
2136
nhưng bạn hoàn toàn có thể bị cắt vào chân
09:00
so yeah, just be careful.
204
528904
2688
nên hãy cẩn thận.
09:03
You know the Happiness Project, where the experts
205
531592
2872
Bạn có biết Dự án hạnh phúc, nơi mà cái chuyên gia sắp xếp
09:06
are setting up the piano stairs, and how cool that is?
206
534464
2758
cầu thang thành một cái đàn piano, điều đó tuyệt không nào?
09:09
Well, I think it's cool,
207
537222
1210
Tôi cho là có
09:10
but we should be doing that stuff ourselves.
208
538432
2343
nhưng chúng ta nên tự làm ra chúng
09:12
It shouldn't be a set of experts engineering the way the world works.
209
540775
3083
Chúng ta không nên để các chuyên gia xây dựng nên cách mà thế giới hoạt động
09:15
We should all be participating
210
543858
1975
Chúng ta nên tham gia vào
09:17
in changing the way the world works together.
211
545833
1920
và cùng làm thay đổi cách thế giới này hoạt động
09:19
Aluminum foil. Everybody has a cat.
212
547753
2187
Giấy bạc. Mọi người đều có nuôi mèo ở nhà.
09:21
Get a bowl of water. This is just Photo Booth on your Mac OS.
213
549940
3184
Lấy một cái bát đầy nước. Và thế bạn có công cụ chụp hình trên máy tính Mac
09:25
Hover the mouse over the "take a photo" button,
214
553124
2060
Đẩy chuột qua phím "chụp hình"
09:27
and you've got a little cat photo booth.
215
555184
1575
và bạn có một cái máy chụp hình bằng chú mèo
09:28
And so we needed hundreds of people to buy this.
216
556759
2689
Và chúng tôi cần hằng trăm người mua thứ này.
09:31
If hundreds of people didn't buy this, we couldn't put it on the market.
217
559448
3088
Nếu không có hằng trăm người mua, chúng tôi không thể đưa chúng ra thị trường
09:34
And so we put it up on Kickstarter,
218
562536
2901
thế là chúng tôi bán chúng trên Kickstarter,
09:37
and hundreds of people bought it in the first day.
219
565437
2995
và có tới hàng trăm lượt mua chỉ trong ngày đầu tiên,
09:40
And then 30 days later,
220
568432
1026
và 30 ngày sau đó,
09:41
11,000 people had backed the project.
221
569458
3267
11 000 người đã tham gia vào dự án
09:44
And then what the best part is, we started getting
222
572725
2115
Và phần thú vị nhất là, chúng tôi bắt đầu có
09:46
a flood of videos in of people doing crazy things with it.
223
574840
4072
một loạt các đoạn phim mọi người tự chế ra đủ thứ điên rồ từ những thứ này
09:50
So this is "The Star-Spangled Banner" by eating lunch,
224
578912
2662
Đây là người tạo ra nhạc bằng cách ăn
09:53
including drinking Listerine.
225
581574
2074
và cả súc miệng với Listerine
09:55
And we actually sent this guy materials.
226
583648
1466
Chúng tôi đã thực sự cung cấp vật liệu cho anh ta
09:57
We're like, "We're sponsoring you, man.
227
585114
1481
và nói rằng "Chúng tôi sẽ tài trợ cho anh, anh bạn à,
09:58
You're, like, a pro maker."
228
586595
2110
Anh giống như một nhà phát minh chuyên nghiệp."
10:00
Okay, just wait for this one. This is good.
229
588705
3615
Được rồi, hãy chờ tới phần này. Nó rất tuyệt
10:04
(Laughter)
230
592320
1819
(Tiếng cười)
10:06
(Applause)
231
594139
3485
(Vỗ tay)
10:09
And these guys at the exploratorium are
232
597624
1877
Và anh chàng này ở exploratorium
10:11
playing house plants as if they were drums.
233
599501
2965
dùng cây để làm thành trống
10:16
And dads and daughters are completing circuits in special ways.
234
604723
3574
người cha và con gái đang hoàn thành mạch điện bằng một cách rất đặc biệt
10:20
And then this brother -- look at this diagram.
235
608297
2352
và rồi người anh trai này - bạn hãy nhìn vào sơ đồ
10:22
See where it says "sister"?
236
610649
1288
bạn có thấy chỗ có ghi chữ "em gái" không?
10:23
I love when people put humans on the diagram.
237
611937
2456
Tôi rất thích khi người ta đặt con người vào trong sơ đồ
10:26
I always add humans to any technical --
238
614393
2468
Tôi luôn thích sự có mặt của con người trong kỹ thuật
10:28
if you're drawing a technical diagram, put a human in it.
239
616861
2132
Nếu bạn có vẽ một sơ đồ kỹ thuật, hãy thêm con người vào nữa
10:30
And this kid is so sweet. He made this trampoline slideshow advancer for his sister
240
618993
4470
và cậu bé này thật đáng yêu, cậu ta tạo ra một trò nhảy trên tấm bạt lò xo cho em gái mình
10:35
so that on her birthday, she could be the star of the show,
241
623463
2073
để vào ngày sinh nhật, cô bé có thể làm ngôi sao của buổi diễn
10:37
jumping on the trampoline to advance the slides.
242
625536
2745
nhảy trên tấm bật lò xo để thay đổi hình chiếu trên màn hình
10:40
And this guy rounded up his dogs and he made a dog piano.
243
628281
3008
Còn anh chàng này tập hợp các chú chó lại và làm một cây đàn piano chó
10:46
And this is fun,
244
634134
2445
và điều này rất thú vị.
10:48
and what could be more useful than feeling alive and fun?
245
636579
2887
Còn gì hữu ích hơn là cảm giác vui và tràn đầy sức sống?
10:51
But it's also very serious because
246
639466
2520
Nhưng nó ũng rất nghiêm túc
10:53
all this accessibility stuff started coming up,
247
641986
2168
vì tất cả những chuyện xung quanh khả n8ang tiếp cận bắt đầu nổi lên
10:56
where people can't use computers, necessarily.
248
644154
2956
khi mà có những người không thể dùng máy tính.
10:59
Like this dad who wrote us, his son has cerebral palsy
249
647110
2692
Có một người cha viết cho chúng tôi, con trai ông bị bại não
11:01
and he can't use a normal keyboard.
250
649802
1872
và cậu bé không thể dùng bàn phím thường
11:03
And so his dad couldn't necessarily afford
251
651674
3571
còn ông thì không đủ tiền
11:07
to buy all these custom controllers.
252
655245
1842
để mua tất cả bộ điều khiển tùy chỉnh
11:09
And so, with the MaKey MaKey, he planned to make
253
657087
1626
Và thế là, với Makey Makey, ông định làm
11:10
these gloves to allow him to navigate the web.
254
658713
2894
găng tay để cậu bé có thể lướt mạng
11:13
And a huge eruption of discussion
255
661607
2160
Và một cuộc thảo luận lớn nổ ra
11:15
around accessibility came, and we're really excited about that.
256
663767
2955
xung quanh khả năng tiếp cận, và chúng tôi rất hào hứng với điều này
11:18
We didn't plan for that at all.
257
666722
1901
Chúng tôi không hề lên kế hoạch cho việc này
11:20
And then all these professional musicians started using it,
258
668623
2808
và rồi những nhạc sĩ chuyên nghiệp cũng bắt đầu sử dụng
11:23
like at Coachella, just this weekend
259
671431
2128
giống như ở Coachella vào cuối tuần trơớc
11:25
Jurassic 5 was using this onstage,
260
673559
3152
Jurassic 5 biểu diễn trên sân khấu
11:28
and this D.J. is just from Brooklyn, right around here,
261
676711
3701
và anh chàng DJ đến từ Brooklyn này
11:32
and he put this up last month.
262
680412
2011
anh ta lắp đặt mọi thứ từ tháng trước
11:34
And I love the carrot on the turntable.
263
682423
2104
Tôi thích cách củ cà rốt được dùng trên bàn quay
11:36
(Music: Massive Attack — "Teardrop")
264
684527
6828
(Nhạc: Teardrop do Massive Attack trình bày)
11:43
Most people cannot play them that way. (Laughter)
265
691355
2746
Đa số không ai có thể chơi nhạc theo cách đó (Tiếng cười)
11:46
And when this started to get serious,
266
694101
1422
Và khi điều này trở nên nghiêm túc
11:47
I thought, I'd better put a really serious warning label on the box that this comes in,
267
695523
3427
Tôi nghĩ rằng mình nên dán nhãn cảnh báo trên vỏ hộp
11:50
because otherwise people are going to be getting this
268
698950
1702
vì nếu không người ta sẽ dùng những thứ này
11:52
and they're going to be turning into agents of creative change,
269
700652
2239
và họ sẽ trở thành các tác nhân của sự thay đổi sáng tạo
11:54
and governments will be crumbling,
270
702891
1292
và chính quyền sẽ sụp đổ
11:56
and I wouldn't have told people, so I thought I'd better warn them.
271
704183
2359
Tôi đã không nói cho mọi người, nên tôi nghĩ mình nên cảnh báo họ
11:58
And I also put this little surprise. When you open the lid
272
706542
2329
Tôi đã đặt một sự bất ngờ nho nhỏ. Khi bạn mở nắp hộp ra
12:00
of the box, it says, "The world is a construction kit."
273
708871
2860
sẽ có dòng chữ "Thế giới là một bộ dụng cụ xây dựng"
12:03
And as you start to mess around this way,
274
711731
1847
và khi bạn bắt đầy mày mò chúng
12:05
I think that, in some small ways, you do start to see
275
713578
3099
tôi nghĩ rằng, bằng cách nào đó, bạn bắt đầu nhận ra
12:08
the landscape of your everyday life
276
716677
2052
cảnh quan cuộc sống hằng ngày của chính mình
12:10
a little bit more like something you could express yourself with,
277
718729
2893
một chút gì đó để bạn có thể thể hiện bản thân
12:13
and a little bit more like you could participate
278
721622
2239
một chút gì đó giống như bạn có thể tham gia
12:15
in designing the future of the way the world works.
279
723861
2464
vào việc thiết kế nên tương lai của cách mà thế giới hoạt động
12:18
And so next time you're on an escalator
280
726325
3788
Và lần tới bạn dùng thang cuốn
12:22
and you drop an M&M by accident,
281
730113
1676
và vô tình đánh rơi một viên kẹo M&M
12:23
you know, maybe that's an M&M surfboard, not an escalator,
282
731789
3160
bạn biết đấy, có thể cái thang cuốn là một tấm ván cho viên kẹo
12:26
so don't pick it up right away.
283
734949
1207
nên đừng vội nhặt nó lên ngay
12:28
Maybe take some more stuff out of your pockets
284
736156
2188
hãy lấy thêm vài thứ từ trong túi
12:30
and throw it down, and maybe some chapstick, whatever.
285
738344
3309
và thả xuống, bất kì thứ gì cũng được
12:33
I used to want to design a utopian society
286
741653
4962
Tôi từng muốn tạo ra một xã hội không tưởng
12:38
or a perfect world or something like that.
287
746615
2372
hoặc là một thế giới hàon hảo hoặc thứ gì đó giống như vậy
12:40
But as I'm kind of getting older
288
748987
1454
Nhưng khi tôi già đi
12:42
and kind of messing with all this stuff,
289
750441
1576
và trải qua mọi chuyện
12:44
I'm realizing that my idea of a perfect world
290
752017
2768
tôi nhận ra rằng ý tưởng của tôi về một thế giới hoàn hảo
12:46
really can't be designed by one person
291
754785
2016
không thể được tạo ra chỉ với một người
12:48
or even by a million experts.
292
756801
1556
hay với cả triệu chuyên gia
12:50
It's really going to be seven billion pairs of hands,
293
758357
3168
mà nó sẽ do bảy tỉ đôi bàn tay
12:53
each following their own passions,
294
761525
2408
tự làm theo niềm đam mê của chính mình
12:55
and each kind of like a mosaic coming up
295
763933
2188
giống như nhiều mảnh ghép hợp lại
12:58
and creating this world in their backyards
296
766121
1501
và tạo ra thế giới này trong sân vườn sau nhà
12:59
and in their kitchens.
297
767622
1508
và trong bếp
13:01
And that's the world I really want to live in.
298
769130
2566
Đó là thế giới mà tôi thật sự muốn trải nghiệm
13:03
Thank you.
299
771696
1384
xin cảm ơn
13:05
(Applause)
300
773080
5531
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Jay Silver - InventorJay Silver and Eric Rosenbaum's MaKey MaKey kit lets you turn everyday objects into computer interfaces -- inspiring both fun and practical new inventions.
Why you should listen
Jay Silver is the founder/director of JoyLabz and a Maker Research Scientist at Intel Labs. With Eric Rosenbaum, he's the co-inventor of MaKey MaKey. He also runs digital prototyping workshops for many companies such as IDEO and youth centers such as Computer Clubhouses.
Silver studied electrical engineering at Georgia Tech, where he was named Engineer of the Year. He was awarded a Gates Scholarship to earn a master’s in Internet Technology from Cambridge University. He also holds a master’s in Media Arts and Sciences from MIT Media Lab where he was an NSF Fellow. At MIT Media Lab's Lifelong Kindergarten, he won a Lemelson Student Prize.
Photo: Thatcher Cook
Jay Silver | Speaker | TED.com