TEDxBeaconStreet
Alex Wissner-Gross: A new equation for intelligence
Alex Wissner-Gross: Một phương trình mới cho trí thông minh
Filmed:
Readability: 5.9
2,098,891 views
Có chăng một phương trình cho trí thông minh? Có chứ. Phương trình đó là F = T ∇ Sτ. Trong bài nói hào hứng và giàu thông tin, nhà vật lý và khoa học máy tính Alex Wissner-Gross giải thích cho ta hiểu ý nghĩa của phương trình này.
Alex Wissner-Gross - Scientist, entrepreneur, inventor
Alex Wissner-Gross applies science and engineering principles to big (and diverse) questions, like: "What is the equation for intelligence?" and "What's the best way to raise awareness about climate change?" Full bio
Alex Wissner-Gross applies science and engineering principles to big (and diverse) questions, like: "What is the equation for intelligence?" and "What's the best way to raise awareness about climate change?" Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Intelligence -- what is it?
0
899
3667
Trí thông minh-- nó là gì vậy?
00:16
If we take a look back at the history
1
4566
2291
Nếu chúng ta nhìn lại lịch sử
00:18
of how intelligence has been viewed,
2
6857
2624
00:21
one seminal example has been
3
9481
3618
xem trí thông minh
được nhìn nhận thế nào,
được nhìn nhận thế nào,
ta có thể tham khảo
00:25
Edsger Dijkstra's famous quote that
4
13099
3477
câu nói nổi tiếng
của Edsger Dijsktra:
của Edsger Dijsktra:
00:28
"the question of whether a machine can think
5
16576
3111
"Hỏi rằng liệu máy có thể
suy nghĩ được hay không
suy nghĩ được hay không
00:31
is about as interesting
6
19687
1310
cũng thú vị như hỏi
00:32
as the question of whether a submarine
7
20997
2971
liệu một chiếc tàu ngầm
00:35
can swim."
8
23968
1790
có bơi được hay không."
00:37
Now, Edsger Dijkstra, when he wrote this,
9
25758
3844
Khi Edsger Dijstra viết câu này,
00:41
intended it as a criticism
10
29602
2054
ông viết như một lời chỉ trích
00:43
of the early pioneers of computer science,
11
31656
3000
những người đi tiên phong
trong khoa điện toán,
trong khoa điện toán,
00:46
like Alan Turing.
12
34656
1747
00:48
However, if you take a look back
13
36403
2499
như Alan Turing.
00:50
and think about what have been
14
38902
1965
Tuy nhiên, nếu nhìn lại
00:52
the most empowering innovations
15
40867
1996
00:54
that enabled us to build
16
42863
1879
và nghĩ xem đâu là
00:56
artificial machines that swim
17
44742
2234
phát kiến có sức mạnh
00:58
and artificial machines that [fly],
18
46976
2573
cho phép ta tạo nên
01:01
you find that it was only through understanding
19
49549
3547
chiếc máy có thể bơi,
chiếc máy có thể bay,
sẽ nhận ra rằng chỉ khi
01:05
the underlying physical mechanisms
20
53096
2608
ta hiểu được về cơ chế
01:07
of swimming and flight
21
55704
2779
của việc bơi và sự bay
01:10
that we were able to build these machines.
22
58483
3172
thì mới có thể làm ra
những máy móc đó.
những máy móc đó.
Vì vậy, một vài năm trước,
01:13
And so, several years ago,
23
61655
2256
01:15
I undertook a program to try to understand
24
63911
3249
Tôi đã thực hiện
một chương trình
một chương trình
01:19
the fundamental physical mechanisms
25
67160
2634
nghiên cứu cơ chế vật lý cơ bản
làm nền tảng cho trí thông minh.
01:21
underlying intelligence.
26
69794
2768
Ta hãy lùi một bước.
01:24
Let's take a step back.
27
72562
1860
01:26
Let's first begin with a thought experiment.
28
74422
3149
Bắt đầu một thí nghiệm về tư duy.
01:29
Pretend that you're an alien race
29
77571
2854
Giả sử quý vị thuộc một chủng
người ngoài hành tinh
người ngoài hành tinh
01:32
that doesn't know anything about Earth biology
30
80425
3041
không biết gì về sinh học Trái đất,
01:35
or Earth neuroscience or Earth intelligence,
31
83466
3116
về khoa thần kinh,
hay trí thông minh Trái Đât,
hay trí thông minh Trái Đât,
01:38
but you have amazing telescopes
32
86582
2192
nhưng có chiếc kính
viễn vọng rất tuyệt
viễn vọng rất tuyệt
01:40
and you're able to watch the Earth,
33
88774
2362
01:43
and you have amazingly long lives,
34
91136
2332
giúp quan sát Trái Đất,
01:45
so you're able to watch the Earth
35
93468
1499
và đời quý vị rất dài
01:46
over millions, even billions of years.
36
94967
3442
nên có thể quan sát
01:50
And you observe a really strange effect.
37
98409
3015
hàng triệu,
thậm chí hàng tỉ năm.
thậm chí hàng tỉ năm.
Và thấy được
một hiệu ứng kì lạ.
một hiệu ứng kì lạ.
01:53
You observe that, over the course of the millennia,
38
101424
4312
quý vị sẽ thấy rằng,
qua hàng thiên nhiên kỉ,
qua hàng thiên nhiên kỉ,
01:57
Earth is continually bombarded with asteroids
39
105736
4285
trái đất đã liên tục va chạm
với những thiên thạch
với những thiên thạch
02:02
up until a point,
40
110021
2087
cho đến một thời điểm
02:04
and that at some point,
41
112108
1531
02:05
corresponding roughly to our year, 2000 AD,
42
113639
4192
tại đó,
ứng những năm của chúng ta,
khoảng 2000 năm sau CN
khoảng 2000 năm sau CN
thời điểm những thiên thạch đang
02:09
asteroids that are on
43
117831
1716
02:11
a collision course with the Earth
44
119547
1931
02:13
that otherwise would have collided
45
121478
1975
bay theo hướng sắp va vào trái đất
02:15
mysteriously get deflected
46
123453
2415
hẳn sẽ va vào trái Đất
02:17
or they detonate before they can hit the Earth.
47
125868
3072
thì chợt bị làm chệch hướng
02:20
Now of course, as earthlings,
48
128940
2083
hoặc nổ tung trước khi va.
02:23
we know the reason would be
49
131023
1544
Tất nhiên, là một người Trái Đất,
02:24
that we're trying to save ourselves.
50
132567
1756
chúng ta hiểu lí do có thể
02:26
We're trying to prevent an impact.
51
134323
3080
do chúng ta cố bảo vệ chính mình.
Chúng ta đang cố gắng
ngăn chặn cuộc va chạm.
ngăn chặn cuộc va chạm.
02:29
But if you're an alien race
52
137403
1711
Nhưng nếu quý vị là
một người ngoài hành tinh
một người ngoài hành tinh
02:31
who doesn't know any of this,
53
139114
1146
không hiểu về chuyện này,
02:32
doesn't have any concept of Earth intelligence,
54
140260
2514
không có bất kì khái niệm gì
về trí thông minh Trái Đất,
về trí thông minh Trái Đất,
02:34
you'd be forced to put together
55
142774
1728
quý vị sẽ buộc phải tiếp nhận
02:36
a physical theory that explains how,
56
144502
2918
một giả thuyết vật lí
giải thích cách sao
giải thích cách sao
02:39
up until a certain point in time,
57
147420
2538
vào thời điểm nào đó,
02:41
asteroids that would demolish the surface of a planet
58
149958
4449
những thiên thạch lẽ ra phá hủy
bề mặt của một hành tinh
bề mặt của một hành tinh
02:46
mysteriously stop doing that.
59
154407
3231
lại dừng lại cách bí ẩn.
02:49
And so I claim that this is the same question
60
157638
4204
Và tôi cho rằng
đây cũng chính là
đây cũng chính là
nhu cầu tìm hiểu về bản chất vật lý
của trí thông minh.
của trí thông minh.
02:53
as understanding the physical nature of intelligence.
61
161842
3998
Vì vậy trong chương trình này
được thực hiện cách đây vài năm,
được thực hiện cách đây vài năm,
02:57
So in this program that I
undertook several years ago,
undertook several years ago,
62
165840
3882
03:01
I looked at a variety of different threads
63
169722
2765
Tôi đã xem xét nhiều vấn đề
03:04
across science, across a variety of disciplines,
64
172487
3162
có tính liên nghành khoa học
phối hợp nhiều khoa học khác nhau,
phối hợp nhiều khoa học khác nhau,
03:07
that were pointing, I think,
65
175649
1892
03:09
towards a single, underlying mechanism
66
177541
2548
và tôi thấy chúng đều chỉ ra
một cơ chế chung duy nhất
03:12
for intelligence.
67
180089
1581
của sự thông minh.
03:13
In cosmology, for example,
68
181670
2546
Ví dụ, trong khoa học vũ trụ,
03:16
there have been a variety of
different threads of evidence
different threads of evidence
69
184216
2747
có nhiều bằng chứng chứng minh
03:18
that our universe appears to be finely tuned
70
186963
3407
vũ trụ của chúng ta dường như
là một sự hòa hợp hoàn hảo
là một sự hòa hợp hoàn hảo
03:22
for the development of intelligence,
71
190370
2153
cho sự phát triển của trí thông minh,
03:24
and, in particular, for the development
72
192523
2389
và, đặc biệt, cho sự phát triển
03:26
of universal states
73
194912
1886
của trạng thái phổ quát
03:28
that maximize the diversity of possible futures.
74
196798
4098
làm gia tăng tối đa
sự đang dạng có thể của tương lai.
sự đang dạng có thể của tương lai.
03:32
In game play, for example, in Go --
75
200896
2344
Trong lĩnh vực trò chơi,
ví dụ như trong game Go--
ví dụ như trong game Go--
03:35
everyone remembers in 1997
76
203240
3025
mọi người đều nhớ
vào năm 1997
vào năm 1997
03:38
when IBM's Deep Blue beat
Garry Kasparov at chess --
Garry Kasparov at chess --
77
206265
3951
khi Deep Blue của IBM đánh bại
Garry Kasparov trong môn cờ vua--
Garry Kasparov trong môn cờ vua--
03:42
fewer people are aware
78
210216
1523
ít người nhận thức được
03:43
that in the past 10 years or so,
79
211739
2018
trong vòng 10 năm qua,
03:45
the game of Go,
80
213757
1198
03:46
arguably a much more challenging game
81
214955
1956
trò chơi Go,
03:48
because it has a much higher branching factor,
82
216911
2425
được cho là một game
có nhiều thử thách hơn
có nhiều thử thách hơn
03:51
has also started to succumb
83
219336
1702
vì nó có nhiều yếu tố chi tiết hơn,
03:53
to computer game players
84
221038
1865
nó cũng đã chinh phục
03:54
for the same reason:
85
222903
1573
những game thủ máy tính
03:56
the best techniques right now
for computers playing Go
for computers playing Go
86
224476
2800
với cùng một lí do:
công nghệ tốt nhất
cho máy tính chơi Go hiện nay
cho máy tính chơi Go hiện nay
03:59
are techniques that try to maximize future options
87
227276
3696
là công nghệ làm gia tăng tối đa
những giải pháp tương lai
những giải pháp tương lai
trong quá trình chơi.
04:02
during game play.
88
230972
2014
04:04
Finally, in robotic motion planning,
89
232986
3581
Cuối cùng, trong lập trình
hoạt động của robot,
hoạt động của robot,
04:08
there have been a variety of recent techniques
90
236567
2182
vừa qua có nhiều
kỹ thuật đa dạng
kỹ thuật đa dạng
04:10
that have tried to take advantage
91
238749
1902
đã tận dụng ưu thế
04:12
of abilities of robots to maximize
92
240651
3146
của năng lực robot
04:15
future freedom of action
93
243797
1506
để tối đa tự do hành động
trong tương lai
trong tương lai
04:17
in order to accomplish complex tasks.
94
245303
3097
để hoàn thành
các thao tác phức hợp.
các thao tác phức hợp.
04:20
And so, taking all of these different threads
95
248400
2355
Lấy tất cả những tuyến đoạn
khác nhau này
khác nhau này
04:22
and putting them together,
96
250755
1622
gộp chúng lại với nhau,
04:24
I asked, starting several years ago,
97
252377
2640
tôi tự hỏi
từ nhiều năm về trước
từ nhiều năm về trước
04:27
is there an underlying mechanism for intelligence
98
255017
2850
có một cơ chế nào
cho trí thông minh
cho trí thông minh
04:29
that we can factor out
99
257867
1673
làm thừa số chung
04:31
of all of these different threads?
100
259540
1774
cho những chuỗi khác nhau này?
04:33
Is there a single equation for intelligence?
101
261314
4593
Có chăng một phương trình
cho trí thông minh?
cho trí thông minh?
04:37
And the answer, I believe, is yes.
["F = T ∇ Sτ"]
["F = T ∇ Sτ"]
102
265907
3371
Tôi tin, câu trả lời là Có.
["F = T ∇ Sτ"]
["F = T ∇ Sτ"]
04:41
What you're seeing is probably
103
269278
1913
Cái ta thấy đây có thể
04:43
the closest equivalent to an E = mc²
104
271191
3294
là cái tương đương
gần nhất với một E = mc²
gần nhất với một E = mc²
04:46
for intelligence that I've seen.
105
274485
2830
một công thức cho trí thông minh
mà tôi đã thấy.
mà tôi đã thấy.
04:49
So what you're seeing here
106
277315
1702
Cái ta thấy ở đây
04:51
is a statement of correspondence
107
279017
2669
là một trình bày tương xứng
04:53
that intelligence is a force, F,
108
281686
4435
cho thấy trí thông minh
là một lực, F,
là một lực, F,
04:58
that acts so as to maximize future freedom of action.
109
286121
4650
hành động để tối đa hóa
tự do hành động tương lai
tự do hành động tương lai
05:02
It acts to maximize future freedom of action,
110
290771
2375
nó hành động để tối đa hóa
tự do hành động tương lai,
tự do hành động tương lai,
05:05
or keep options open,
111
293146
1628
hoặc giữ cho các lựa chọn
được để ngỏ,
được để ngỏ,
05:06
with some strength T,
112
294774
2225
với một cường độ T,
05:08
with the diversity of possible accessible futures, S,
113
296999
4777
với sự đa dạng của các
tương lai có thể đạt tới, S
tương lai có thể đạt tới, S
05:13
up to some future time horizon, tau.
114
301776
2550
trong một ngưỡng thời gian
tương lai nào đó, tau.
tương lai nào đó, tau.
05:16
In short, intelligence doesn't like to get trapped.
115
304326
3209
Tóm lại, trí thông minh
không thích bị mắc kẹt.
không thích bị mắc kẹt.
05:19
Intelligence tries to maximize
future freedom of action
future freedom of action
116
307535
3055
Trí thông minh cố gắng tối đa hóa
tự do hành động tương lai
tự do hành động tương lai
05:22
and keep options open.
117
310590
2673
và giữ các lựa chọn để ngỏ.
05:25
And so, given this one equation,
118
313263
2433
Như vậy, với phương trình này,
05:27
it's natural to ask, so what can you do with this?
119
315696
2532
câu hỏi tiếp theo là,
ta dùng nó để làm gì?
ta dùng nó để làm gì?
05:30
How predictive is it?
120
318228
1351
Nó dự báo được đến đâu?
05:31
Does it predict human-level intelligence?
121
319579
2135
Nó có dự báo được sự thông minh
ở tầm con người không?
ở tầm con người không?
05:33
Does it predict artificial intelligence?
122
321714
2818
Nó có dự báo được
trí thông minh của máy không?
trí thông minh của máy không?
05:36
So I'm going to show you now a video
123
324532
2042
Tôi sẽ cho quý vị xem một video
05:38
that will, I think, demonstrate
124
326574
3420
ta sẽ thấy
05:41
some of the amazing applications
125
329994
2288
những ứng dụng kỳ diệu
05:44
of just this single equation.
126
332282
2319
của phương trình này.
05:46
(Video) Narrator: Recent research in cosmology
127
334601
1979
(Video) Thuyết minh:
Nghiên cứu gần đây trong vũ trụ học
Nghiên cứu gần đây trong vũ trụ học
05:48
has suggested that universes that produce
128
336580
2047
cho chúng ta thấy rằng
các vũ trụ tạo ra
các vũ trụ tạo ra
05:50
more disorder, or "entropy," over their lifetimes
129
338627
3481
nhiều hỗn loạn, hoặc "entropy",
trong đời của nó
trong đời của nó
05:54
should tend to have more favorable conditions
130
342108
2478
thường có nhiều
điều kiện thuận lợi hơn
điều kiện thuận lợi hơn
05:56
for the existence of intelligent
beings such as ourselves.
beings such as ourselves.
131
344586
3016
cho sự tồn tại của trí thông minh
giống như của chúng ta.
giống như của chúng ta.
05:59
But what if that tentative cosmological connection
132
347602
2574
Điều gì xảy ra nếu
mối liên hệ vũ trụ hiện thấy này
mối liên hệ vũ trụ hiện thấy này
06:02
between entropy and intelligence
133
350176
1843
giữa entropy và trí thông minh
06:04
hints at a deeper relationship?
134
352019
1771
ẩn chứa một mối liên hệ sâu sắc hơn?
06:05
What if intelligent behavior doesn't just correlate
135
353790
2564
Điều gì xảy ra nếu hành vi thông minh
không chỉ tương quan,
không chỉ tương quan,
06:08
with the production of long-term entropy,
136
356354
1844
với sự tạo ra entropy dài hạn,
06:10
but actually emerges directly from it?
137
358198
2318
mà trên thực tế
nảy sinh trực tiếp từ chính nó?
nảy sinh trực tiếp từ chính nó?
06:12
To find out, we developed a software engine
138
360516
2406
Để tìm cho ra, ta phải phát triển
một máy cài phần mềm
một máy cài phần mềm
06:14
called Entropica, designed to maximize
139
362922
2503
đặt tên là Entropica,
được thiết kế để tối đa hóa
được thiết kế để tối đa hóa
06:17
the production of long-term entropy
140
365425
1768
việc tạo ra entropy dài hạn
06:19
of any system that it finds itself in.
141
367193
2576
của bất kỳ hệ thống nào
mà nó dự vào.
mà nó dự vào.
06:21
Amazingly, Entropica was able to pass
142
369769
2155
Kỳ lạ thay, Entropica
có khả năng vượt qua
có khả năng vượt qua
06:23
multiple animal intelligence
tests, play human games,
tests, play human games,
143
371924
3456
phép thử trí thông minh của loài vật
và chơi trò chơi do người sáng chế,
và chơi trò chơi do người sáng chế,
06:27
and even earn money trading stocks,
144
375380
2146
thậm chí máy kiếm được tiền
trên thị trường chứng khoán,
trên thị trường chứng khoán,
06:29
all without being instructed to do so.
145
377526
2111
mà không cần được hướng dẫn
phải làm thế nào.
phải làm thế nào.
06:31
Here are some examples of Entropica in action.
146
379637
2518
Đây là vài ví dụ
về hoạt động của Entropica.
về hoạt động của Entropica.
06:34
Just like a human standing
upright without falling over,
upright without falling over,
147
382155
3205
Giống như một người
đứng thẳng không ngã,
đứng thẳng không ngã,
06:37
here we see Entropica
148
385360
1230
đây ta xem máy Entropica
06:38
automatically balancing a pole using a cart.
149
386590
2885
tự động dùng một chiếc xe
đi thăng bằng trên cây sào.
đi thăng bằng trên cây sào.
06:41
This behavior is remarkable in part
150
389475
2012
Đây là một việc xuất sắc
06:43
because we never gave Entropica a goal.
151
391487
2331
vì chúng ta không đề ra
cho Entropica một mục tiêu.
cho Entropica một mục tiêu.
06:45
It simply decided on its own to balance the pole.
152
393818
3157
Nó tự quyết định lấy
sẽ giữ thăng bằng trên thanh gỗ.
sẽ giữ thăng bằng trên thanh gỗ.
06:48
This balancing ability will have appliactions
153
396975
2132
Khả năng giữ thăng bằng này
có một ứng dụng
có một ứng dụng
06:51
for humanoid robotics
154
399107
1397
cho khoa chế tạo
robot hình người.
robot hình người.
06:52
and human assistive technologies.
155
400504
2515
và công nghệ trợ giúp con người.
06:55
Just as some animals can use objects
156
403019
2001
Hệt như một số động vật có thể
06:57
in their environments as tools
157
405020
1442
dùng các vật thể
trong môi trường làm công cụ
trong môi trường làm công cụ
06:58
to reach into narrow spaces,
158
406462
1987
để vươn ra trong một không gian hẹp
07:00
here we see that Entropica,
159
408449
1882
đây ta thấy máy Entropica,
07:02
again on its own initiative,
160
410331
1838
vẫn dựa vào tài trí của mình,
07:04
was able to move a large
disk representing an animal
disk representing an animal
161
412169
2910
có khả năng di chuyển một đĩa lớn
tượng trưng cho một con vật
tượng trưng cho một con vật
07:07
around so as to cause a small disk,
162
415079
2345
dịch chuyển đó khiến cho một đĩa nhỏ,
07:09
representing a tool, to reach into a confined space
163
417424
2771
tượng trưng cho một công cụ,
vươn ra trong không gian giới hạn
vươn ra trong không gian giới hạn
07:12
holding a third disk
164
420195
1537
nắm lấy cái đĩa thứ ba
07:13
and release the third disk
from its initially fixed position.
from its initially fixed position.
165
421732
2972
và thả chiếc đĩa thứ ba
từ vị trí cố định ban đầu của nó.
từ vị trí cố định ban đầu của nó.
07:16
This tool use ability will have applications
166
424704
2189
Khả năng sử dụng công cụ này
có ứng dụng
có ứng dụng
07:18
for smart manufacturing and agriculture.
167
426893
2359
cho công nghệ chế tạo
và nông nghiệp thông minh.
và nông nghiệp thông minh.
07:21
In addition, just as some other animals
168
429252
1944
Thêm nữa,
giống như một số con vật
giống như một số con vật
07:23
are able to cooperate by pulling
opposite ends of a rope
opposite ends of a rope
169
431196
2696
có thể hợp tác với nhau
để kéo các đầu dây
để kéo các đầu dây
07:25
at the same time to release food,
170
433892
2053
cùng một lúc để có thức ăn,
07:27
here we see that Entropica is able to accomplish
171
435945
2295
ở đây ta thấy
Entropica có thể làm được
Entropica có thể làm được
07:30
a model version of that task.
172
438240
1988
một mô hình công việc
đại loại như vậy.
đại loại như vậy.
07:32
This cooperative ability has interesting implications
173
440228
2522
Khả năng hợp tác này
có ứng dụng lý thú
có ứng dụng lý thú
07:34
for economic planning and a variety of other fields.
174
442750
3435
cho quy hoạch kinh tế
và nhiều lĩnh vực khác.
và nhiều lĩnh vực khác.
07:38
Entropica is broadly applicable
175
446185
2071
Entropica được ứng dụng rộng rãi
07:40
to a variety of domains.
176
448256
1943
trong nhiều linh vực khác nhau.
07:42
For example, here we see it successfully
177
450199
2442
Ví dụ, ở đây ta thấy
nó chơi thành công
nó chơi thành công
07:44
playing a game of pong against itself,
178
452641
2559
trò chơi của quả ping pông,
07:47
illustrating its potential for gaming.
179
455200
2343
thể hiện tiềm năng
của nó trong game.
của nó trong game.
07:49
Here we see Entropica orchestrating
180
457543
1919
Ở đây ta lại thấy Entropica
có khả năng phối hợp
có khả năng phối hợp
07:51
new connections on a social network
181
459462
1839
nhiều liên hệ mới trong mạng xã hội
07:53
where friends are constantly falling out of touch
182
461301
2760
khi quan hệ bạn bè
đang dễ bị quên lãng
đang dễ bị quên lãng
07:56
and successfully keeping
the network well connected.
the network well connected.
183
464061
2856
nó đã thành công trong việc giữ cho
mạng liên lạc được duy trì.
mạng liên lạc được duy trì.
07:58
This same network orchestration ability
184
466917
2298
Khả năng phối hợp mạng lưới này
08:01
also has applications in health care,
185
469215
2328
cũng có ứng dụng trong y tế,
08:03
energy, and intelligence.
186
471543
3232
cơ khí chế tạo và tình báo.
08:06
Here we see Entropica directing the paths
187
474775
2085
Ở đây ta thấy Entropica
có năng lực dẫn đường
có năng lực dẫn đường
08:08
of a fleet of ships,
188
476860
1486
cho một hạm đội tàu,
08:10
successfully discovering and
utilizing the Panama Canal
utilizing the Panama Canal
189
478346
3175
nhận rõ đường và đi thành công
qua kênh đào Panama
qua kênh đào Panama
08:13
to globally extend its reach from the Atlantic
190
481521
2458
mở rộng hành trình ra biển
08:15
to the Pacific.
191
483979
1529
Đại tây dương
sang Thái bình dương.
sang Thái bình dương.
08:17
By the same token, Entropica
192
485508
1727
Tương tự như vậy, Entropica
08:19
is broadly applicable to problems
193
487235
1620
có thể ứng dụng rộng rãi
cho các nhiệm vụ
cho các nhiệm vụ
08:20
in autonomous defense, logistics and transportation.
194
488855
5302
trong điều khiển học quân sự,
hậu cần và vận tải.
hậu cần và vận tải.
08:26
Finally, here we see Entropica
195
494173
2030
Cuối cùng ta thấy Entropica
08:28
spontaneously discovering and executing
196
496203
2723
tự khám phá và điều hành
08:30
a buy-low, sell-high strategy
197
498926
2067
chiến lược mua khi rẻ,
bán khi đắt
bán khi đắt
08:32
on a simulated range traded stock,
198
500993
2178
trên thị trường chứng khoán mô phỏng,
08:35
successfully growing assets under management
199
503171
2331
làm tài sản tăng trưởng thành công
08:37
exponentially.
200
505502
1424
theo cấp số nhân dưới sự quản lý.
08:38
This risk management ability
201
506926
1308
Khả năng quản lý rủi ro này
08:40
will have broad applications in finance
202
508234
2487
được ứng dụng rộng rãi
trong tài chính
trong tài chính
08:42
and insurance.
203
510721
3328
và bảo hiểm.
08:46
Alex Wissner-Gross: So what you've just seen
204
514049
2091
Cái quý vị vừa thấy
08:48
is that a variety of signature human intelligent
205
516140
4392
những đa dạng
trong thông minh con người
trong thông minh con người
08:52
cognitive behaviors
206
520532
1757
những hành vi tri nhận
08:54
such as tool use and walking upright
207
522289
2831
như khả năng sử dụng công cụ,
khả năng đứng thẳng đi thăng bằng
khả năng đứng thẳng đi thăng bằng
08:57
and social cooperation
208
525120
2029
khả năng hợp tác xã hội
08:59
all follow from a single equation,
209
527149
2972
đều tuân theo
một phương trình duy nhất
một phương trình duy nhất
09:02
which drives a system
210
530121
1932
phương trình đó hướng dẫn
toàn bộ hệ thống
toàn bộ hệ thống
09:04
to maximize its future freedom of action.
211
532053
3911
tối đa hóa tự do hành động tương lai.
09:07
Now, there's a profound irony here.
212
535964
3007
Đến đây ta gặp một sự trớ trêu.
09:10
Going back to the beginning
213
538971
2024
Đưa ta trở về điểm ban đầu
09:12
of the usage of the term robot,
214
540995
3273
lúc bắt đầu sử dụng
khái niệm robot,
khái niệm robot,
09:16
the play "RUR,"
215
544268
2903
vở kịch "RUR,"
09:19
there was always a concept
216
547171
2235
luôn có một khái niệm
09:21
that if we developed machine intelligence,
217
549406
3226
rằng nếu ta phát triển
một trí thông minh nhân tạo,
một trí thông minh nhân tạo,
09:24
there would be a cybernetic revolt.
218
552632
3027
thì có thể xảy ra
cuộc nổi loạn về điều khiển học.
cuộc nổi loạn về điều khiển học.
09:27
The machines would rise up against us.
219
555659
3551
Máy sẽ nổi lên chống lại con người.
09:31
One major consequence of this work
220
559210
2319
Một hậu quả lớn của việc này
09:33
is that maybe all of these decades,
221
561529
2769
là mấy thập kỷ vừa qua, có thể
09:36
we've had the whole concept of cybernetic revolt
222
564298
2976
chúng ta đã có toàn bộ khái niệm
về cuộc nổi loạn điều khiển học
về cuộc nổi loạn điều khiển học
09:39
in reverse.
223
567274
2011
theo chiều ngược lại.
09:41
It's not that machines first become intelligent
224
569285
3279
Vấn đề không phải là máy
trước tiên trở nên thông minh
trước tiên trở nên thông minh
09:44
and then megalomaniacal
225
572564
2015
rồi thành tự cao tự đại
09:46
and try to take over the world.
226
574579
2224
và muốn thống trị thế giới.
09:48
It's quite the opposite,
227
576803
1434
Vấn đề chính là ngược lại,
09:50
that the urge to take control
228
578237
2906
chính sự khao khát kiểm soát
09:53
of all possible futures
229
581143
2261
mọi khả năng của tương lai
09:55
is a more fundamental principle
230
583404
2118
mới là điều quan trọng
09:57
than that of intelligence,
231
585522
1363
hơn sự thông minh ấy,
09:58
that general intelligence may in fact emerge
232
586885
3700
sự thông minh phổ quát ấy,
trên thực tế có thể nảy sinh
trên thực tế có thể nảy sinh
10:02
directly from this sort of control-grabbing,
233
590585
3559
trực tiếp từ việc
nắm quyền kiểm soát
nắm quyền kiểm soát
10:06
rather than vice versa.
234
594144
4185
chứ không phải là ngược lại.
10:10
Another important consequence is goal seeking.
235
598329
3769
Một kết quả quan trọng khác
là tìm kiếm mục đích.
là tìm kiếm mục đích.
10:14
I'm often asked, how does the ability to seek goals
236
602098
4360
Tôi thường tự hỏi,
năng lực tìm kiếm mục đích
năng lực tìm kiếm mục đích
10:18
follow from this sort of framework?
237
606458
1620
thể hiện trong khung này
như thế nào?
như thế nào?
10:20
And the answer is, the ability to seek goals
238
608078
3028
Câu trả lời là,
khả năng tìm kiếm mục đích
khả năng tìm kiếm mục đích
10:23
will follow directly from this
239
611106
1882
sẽ trực tiếp đi từ đây
10:24
in the following sense:
240
612988
1834
trong ý nghĩa sau đây:
10:26
just like you would travel through a tunnel,
241
614822
2865
giống như ta đi
qua một đường hầm,
qua một đường hầm,
10:29
a bottleneck in your future path space,
242
617687
2505
một cổ chai
trong không gian lộ trình tương lai,
trong không gian lộ trình tương lai,
10:32
in order to achieve many other
243
620192
1871
để đạt được những mục tiêu
10:34
diverse objectives later on,
244
622063
2021
khác nhau đa dạng về sau,
10:36
or just like you would invest
245
624084
2372
hoặc tỉ như quý vị đầu tư
10:38
in a financial security,
246
626456
1787
trên thị trường
chứng khoán tài chính,
chứng khoán tài chính,
10:40
reducing your short-term liquidity
247
628243
2237
ta chấp nhận
giảm tính thanh khoản ngắn hạn,
giảm tính thanh khoản ngắn hạn,
10:42
in order to increase your wealth over the long term,
248
630480
2400
để tăng của cải dài hạn cho mình,
10:44
goal seeking emerges directly
249
632880
2337
sự tìm kiếm mục đích
nảy sinh trực tiếp
nảy sinh trực tiếp
10:47
from a long-term drive
250
635217
1729
từ định hướng dài hạn
10:48
to increase future freedom of action.
251
636946
4037
tới tăng tự do hành động tương lai.
10:52
Finally, Richard Feynman, famous physicist,
252
640983
3528
Điểm cuối cùng, Richard Feynman,
một nhà vật lý nổi tiếng,
một nhà vật lý nổi tiếng,
10:56
once wrote that if human civilization were destroyed
253
644511
3672
đã viết rằng nếu
văn minh loài người bị hủy diệt
văn minh loài người bị hủy diệt
11:00
and you could pass only a single concept
254
648183
1893
và bạn chỉ còn cơ hội để lại
một lời nhắn duy nhất
một lời nhắn duy nhất
11:02
on to our descendants
255
650076
1371
cho con cháu mình
11:03
to help them rebuild civilization,
256
651447
2307
hòng giúp chúng
xây dựng lại nền văn minh,
xây dựng lại nền văn minh,
11:05
that concept should be
257
653754
1686
thì lời nhắn ấy là
11:07
that all matter around us
258
655440
1852
tất cả những thứ quanh ta
11:09
is made out of tiny elements
259
657292
2323
được làm nên
bởi các nguyên tố nhỏ bé
bởi các nguyên tố nhỏ bé
11:11
that attract each other when they're far apart
260
659615
2508
nguyên tố đó hấp dẫn nhau
khi chúng ở xa nhau
khi chúng ở xa nhau
11:14
but repel each other when they're close together.
261
662123
3330
nhưng lại đẩy nhau
khi chúng ở gần nhau.
khi chúng ở gần nhau.
11:17
My equivalent of that statement
262
665453
1781
Còn phát biểu tương tự của tôi
11:19
to pass on to descendants
263
667234
1268
gửi cho thế hệ sau
11:20
to help them build artificial intelligences
264
668502
2712
để giúp họ xây nên
trí thông minh nhân tạo
trí thông minh nhân tạo
11:23
or to help them understand human intelligence,
265
671214
2949
hoặc giúp họ hiểu được
trí thông minh con người
trí thông minh con người
11:26
is the following:
266
674163
1267
sẽ như sau:
11:27
Intelligence should be viewed
267
675430
2053
Trí thông minh nên được xem
11:29
as a physical process
268
677483
1413
như một quá trình vật chất
11:30
that tries to maximize future freedom of action
269
678896
2965
nhằm tối đa hóa
tự do hành động tương lai
tự do hành động tương lai
11:33
and avoid constraints in its own future.
270
681861
3616
và tránh những ràng buộc
trong tương lai của nó.
trong tương lai của nó.
11:37
Thank you very much.
271
685477
1358
Cảm ơn quý vị rất nhiều.
11:38
(Applause)
272
686835
4000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Alex Wissner-Gross - Scientist, entrepreneur, inventorAlex Wissner-Gross applies science and engineering principles to big (and diverse) questions, like: "What is the equation for intelligence?" and "What's the best way to raise awareness about climate change?"
Why you should listen
Alex Wissner-Gross is a serial big-picture thinker. He applies physics and computer science principles to a wide variety of topics, like human intelligence, climate change and financial trading.
Lately Wissner-Gross started wondering: Why have we searched for so long to understand intelligence? Can it really be this elusive? His latest work posits that intelligence can indeed be defined physically, as a dynamic force, rather than a static property. He explains intelligence in terms of causal entropic forces, ultimately defining it as "a force to maximize future freedom of action."
Wissner-Gross is a fellow at the Harvard Institute for Applied Computational Science and a research affiliate at the MIT Media Lab. He has a Ph.D. in physics from Harvard and bachelor's degrees in physics, electrical science and engineering, and mathematics from MIT.
Alex Wissner-Gross | Speaker | TED.com