Siddhartha Roy: Science in service to the public good
Siddhartha Roy: အများပြည်သူ ကောင်းကျိုးကို ဝန်ဆောင်ပေးမယ့် သိပ္ပံပညာ
Siddhartha Roy is an environmental engineer and science communicator who works at the nexus of water quality, public health and environmental justice. He and his team helped uncover the Flint, Michigan Water Crisis. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
ဝင်ပြီး အလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်။
the leaders dished out advice.
အကြံဉာဏ်တွေကို ပေးတတ်ကြတယ်။
I will never forget.
တိုတိုတုတ်တုတ် အကြံပေးသူရှိခဲ့တယ်။
ဆိုပြီး အကြံပေးတယ်။
I really was at the time,
အဲဒီတုန်းက ကြားလိုက်ရတဲ့
ကစားသူ ငါဖြစ်မယ်။
in graduate school
ဟုတ်ခဲ့ပါတယ်၊
actions of scientists and engineers
သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေရဲ့
မြင်လိုက်ရတော့၊
and yet surprisingly common
တချိန်တည်းမှာ အံ့ဖွယ် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်
egregious environmental injustices
အဆိုးဝါးဆုံး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ
including thousands of young children,
အဲဒီက ပြည်သူ ၁၀၀၀၀၀ တို့ဟာ
drinking water with high levels of lead.
သောက်ရေကို သောက်သုံးနေခဲ့ကြရပါတယ်။
and developmental disabilities
မသန်စွမ်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တယ်၊
to growing fetuses and young children.
အတွက် အန္တရာယ်များတယ်။
since the Roman Empire.
ရောမခေတ် ကတည်းက သိကြပါတယ်။
မနည်းကြီး ဖြစ်စေတဲ့ အပြင်၊
Legionnaires' disease.
လူ ၁၂ ဦး သေခဲ့ကြရတယ်။
of underground pipes --
ရေပိုင် ကွက်ရက်ကြီးဟာ -
is slowly improving
တဖြည်းဖြည်းချင်း တိုးတက်လာနေပြီး
မေးနေကြတယ်။။
when an emergency manager,
ခန့်ထားတဲ့အရေးပေါ် မန်နေဂျာ တစ်ဦးက
သူတို့ရဲ့ ရေကိုရယူတဲ့ ရင်းမြစ်ကို
to a local river to save money.
ဆုံးဖြတ်လိုက်မှုမှ အကျပ်အတည်း စခဲ့တယ်။
at government agencies
and in the federal government
အလားတူ တာဝန်ရှိသူတွေပါ
for treating the water right.
မလိုက်နာခဲ့ကြလို့ အကျပ်အတည်း ကြာလာခဲ့တယ်။
and orchestrated cover-ups.
လုပ်ကြံပုံပြင်တွေကို ထုတ်လွင့်ခဲ့ကြတယ်။
ဒေသခံတွေကို လှောင်ကြရင်း
smelly water coming out of the tap
အနံ့ရတဲ့ ရေကို သောက်မှုဟာ ဘာမှ အန္တရာယ်
and federal levels completely failed
စနစ်များဟာ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ထိခိုက်လွယ်ဆုံး
was left to fend for itself.
ကိုယ့်ကိုကိုယ်သာ အားကိုးလာခဲ့ကြရတယ်။
Flint residents were rallying together.
Flint ဒေသခံများဟာ လက်တွဲချီတက်ခဲ့ကြရတယ်။
amazing women of Flint --
အမျိုးသမီးအချို့ ရှိခဲ့ကြတယ်-
အတွက် စိုးရိမ်ခဲ့ကြတယ်-
many grassroots coalitions,
ဖွဲ့စည်းလာကြတယ်၊
and demanding change.
အပြောင်းလဲတွေကို တောင်းဆိုလာကြတယ်။
to outside scientists for help,
အကူအညီတွေ တောင်းခဲ့ကြတယ်၊
named Miguel Del Toral,
ဆိုတဲ့သူလည်း ပါခဲ့ပါတယ်၊
the Environmental Protection Agency --
အေဂျင်စီ-EPA မှ ရေဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူပါ-
and the federal government
ပို့ပေးခဲ့ပြီး ဒီပြဿနာကို
ပူးပေါင်းလက်တွဲလျက်၊
သုတေသနအဖွဲ့က
ကျောင်းသားတွေနဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက၊
led by professor Marc Edwards,
ပြုလုပ်ခဲ့ကြတယ်
was indeed contaminated,
ညစ်ညမ်းနေတာကို သက်သေထူပြန်ဖို့ပါ၊
အဆိပ်တောင် သင့်နေခဲ့တယ်။
ကျွန်တော်တို့က အတည်ပြုနိုင်ခဲ့တယ်၊
had been screaming for months,
for the world to see.
အဲဒါကို အင်တာနက်ပေါ် တင်ပေးလိုက်ကြတယ်။
စတင်စဉ်၊
ကျွန်တော် လုံးဝ နားမလည်ခဲ့ပါ။
တကယ့်ကို ထိုက်တန်ခဲ့ပါတယ်။
has been totally worth it.
သိပ္ပံပညာ ဖြစ်ခဲ့လို့ပါ။
in service to the public.
to graduate school for,
အဲဒါ့အတွက်ကိုပါ။
spend my life.
အဲဒီလိုနည်းဖြင့် သုံးရမှာပါ။
pastors, journalists and scientists --
သိပ္ပံပညာရှင်တို့ရဲ့ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဟာ-
using science, advocacy and activism.
အသုံးချပြီး အမှန်တရားကို ဖေါ်ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။
lead poisoning had indeed doubled
နှစ်ဆတောင် ဆိုးလာတာကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်၊
to acknowledge the problem
ပြဿနာကို အသိအမှတ် ပြုလာရကာ
got Flint's kids protected.
Flint ရဲ့ကလေးတွေကို ကာကွယ်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။
and declared a federal emergency,
ဖက်ဒရယ် အရေးပေါ် ဥပဒေကို ကြေညာလိုက်တယ်၊
more than 600 million dollars
ရရှိနေပါပြီ
အာဟာရ၊ ပညာရေး အတွက်ပါ၊
their water infrastructure.
အခြေခံအဆောက်အအုံကို ပြန်ထူထောင်နေတယ်။
သိပ္ပံပညာရှင်များနှင့်အင်ဂျင်နီယာများက
disregard for public health
at these government agencies
မာနနဲ့ စာနာစိတ်ကင်းမဲ့မှုဟာ
that are festering in these groups,
ယုတ်ညံ့တဲ့ နာမည်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်များဟာ၊
regulations and checking boxes
ဖြည့်ပြရေးကိုသာ အဓိက အာရုံစိုက်နေခြင်းဟာ၊
ကာကွယ်ရေးနဲ့ ဆန့်ကျင်နေခြင်းဟာ၊
that an EPA employee wrote,
ဒီအီးမေးလ်ကိုသာ စဉ်းစားကြည့်ကြပါ၊
we want to go out on a limb for."
လေ့လာထိုက်တဲ့ နေရာလား ကျနော်မသေချာဘူး။"
could not be more obvious.
စကားလုံးတွေမှန်း ထင်ရှားနေတယ်။
canon of engineering,
ပဓာန နိယာမကြီးကို ဆန့်ကျင်နေပါတယ်၊
ကောင်းစားမှုကို ရည်မှန်းရန်’’ဆိုတဲ့
the first law of humanity:
safety and welfare of the public,"
နိယာမကြီး ဖြစ်ရမှာပါ။
we've rarely acknowledged,
Hippocratic ကျိန်ဆိုချက်ကို
very much like medical doctors,
သိပ္ပံပညာရှင်များနဲ့ အင်ဂျင်နီယာများက
students fail to get that,
ကျောင်းသားတွေတောင် အဲဒါကို ပျက်ကွက်ကြရင်၊
တန်ဖိုးကို ပေးဆပ်ရပါမယ်။
a character I deeply admire --
ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး သမိုင်းထဲမှာ ရှိပါတယ်--
နေထိုင်ခဲ့တာပါ။
for his radical honesty
လုပ်ငန်းတွေကို ထူထောင်ရေး ဆင်ခြင်မှုမဲ့
in the Soviets' mindless pursuit
ထောက်ပြန်ဖို့ အသင့်ရှိနေခဲ့မှုကြောင့်
coming from the top.
အမိန့်ကို လိုက်နာရမယ့် စနစ် ဖြစ်ခဲ့တယ်။
or offering feedback was unwelcome.
မနှစ်ခြိုက်ခဲ့ကြပါဘူး။
of engineers the world had ever seen,
အင်ဂျင်နီယာတွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်၊
in a gigantic machine heading for doom.
ယန္တရားကြီးရဲ့ ခွေးသွားစိပ်နဲ့ တူခဲ့ကြတယ်။
implored engineers
စူးစမ်းလေ့လာခဲသူပါ၊
and social consequences of their actions;
နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးအကျိုးဆက်တွေကို
အာရုံစိုက်စေလိုခဲ့ပါတယ်။
was seen as a threat
တွေဟာ နိုင်ငံရေးစနစ်အတွက်
had him executed in 1929.
၁၉၂၉ နှစ်တွင် ကွပ်မျက်ခဲ့ပါတယ်။
is very different
မြင်ခဲ့ပုံဟာ သိပ်ကို ခြားနားခဲ့တယ်၊
still very common --
လက်ခံထားကြတာနဲ့ မတူခဲ့ပါဘူး-
working in his ivory tower lab,
အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ ခံစားမှုမဲ့ သုတေသီတွေ
လုပ်နေတဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေနဲ့ မတူတဲ့အမြင်ပါ။
working in his cubicle.
from "Star Trek," you know?
ခင်ဗျားတို့ သိကြတယ်မှုတ်လား။
နှုတ်ဆက်လိုက်ကြရအောင်။
ဘုရားသခင်ကို ကျေးဇူးတင်ရပါမယ်။
because a recent article came out
မကြာသေးမီက ပေါ်လာတဲ့ ဆောင်းပါး တစ်ခုထဲမှာ
as driven by "youthful idealism,"
"လူငယ် စိတ်ကူးယဉ်ဝါဒ"ပါ၊
ဆိုထားလို့ပါ။
their research funding and institutions
ရန်ပုံငွေနဲ့ နှင့် အဖွဲ့အစည်းတွေကို
how just the cause.
တိုက်ပွဲဝင်ရန် လှုံ့ဆော်ထားတယ်။
involved in something,
ပါဝင်လှုပ်ရှားချင်ရင်၊
ဒါမှမဟုတ် NGO တစ်ခုကို ရှာ၊
ထောက်ခံမှု အပြည့်အဝကို ရယူ--
of the academic community --
ကျွမ်းကျင်ပညာ တာဝန်တွေ အကြောင်းကို
and professional obligation
အန္တရာယ်ကို ဟန့်တားရေး အကြောင်း၊
all this expertise,
ကျွမ်းကျင်မှု ရှိနေတာကို၊
လုပ်ပိုင်ခွင့်တောင် ရှိနေတာကို
ထည့်တောင် မဆိုခဲ့ကြပါဘူး။
ဖြစ်ရမယ်လို့ မဆိုလိုပါဘူး။
should be an activist.
consequences of speaking up.
လေးနက်တဲ့ နာကျင်ဖွယ် အကျိုးဆက် ရှိတတ်တယ်။
this possibility so completely
လုံးဝကြီး မေ့ပစ်လိုက်ပြီး
ထောက်ပံ့မှုတွေကို ခုခံကာကွယ်ပေးဖို့
သိပ်ကို သူရဲဘော် ကြောင်တဲ့ လုပ်ရပ်ပါ၊
we would want to pass to our students.
ပေးသင့်တာက အဲဒီလို အတွေးအခေါ်များ မဟုတ်ပါ။
"OK, all this sounds great,
"ခင်ဗျားပြောတာတွေ သိပ်ကောင်းပါတယ်၊
organizational cultures,
လုံးဝပြောင်းလဲဖို့က လုပ်မရနိုင်ပါဘူး။
and professionals
စိတ်ထားကို ပြောင်းပစ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး၊
အများပြည်သူ ကောင်းစားဖို့၊
သိပ္ပံပညာ ဆိုတာ မလွယ်ပါဘူး။ "
တစ်ခုက ကျောင်းသားတွေကို
our students right?
ဟုတ်တယ်မဟုတ်လား။
is focused more on creating
Yale ပါမောက္ခ Bill Deresiewicz က
calls "excellent sheep" --
ခေါ်ထားတဲ့ သူတွေကိုပါ--
လူငယ်တွေ ဖြစ်ကြပေမဲ့၊
timid, directionless
ဦးတည်ချက်မဲ့နေကြပြီး
ထင်နေကြတဲ့ သူတွေပါ။
when we were kids,
သိပ်ကြိုက်ကြတယ်၊
during high school and college
ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ အချိန်အများစုကို
so that we can polish our résumé
လုပ်ကြဖို့ ကြိုးစားကြမယ့်အစား
လှပဖို့ ချောမွေ့ဖို့ကို
and who we want to be.
ကုန်ခဲ့ကြရတာ များပါတယ်။
in our college graduates
လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ်နှစ်ဆယ်အတွင်း
in the past two decades,
ကျဆင်းလာခဲ့လျက်
ဦးရေဟာ တိုးလာခဲ့ပါတယ်။
of disengagement
ကျောင်းသားတွေနဲ့
and the public.
ချိတ်ဆက်မှုဟာ နည်းနည်းလာနေပါတယ်။
and solve complex problems
ဖြေရှင်းဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ကို သင်ပေးပါတယ်၊
or be a citizen of this world.
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံသားဖြစ်ဖို့ သင်မပေးပါဘူး။
were explicit job preparation,
အလုပ်အတွက် ပြင်ဆင်နေခဲ့တဲ့့ နှစ်တွေပါ၊
and painful it was at times.
နစ်မွန်စရာနဲ့ နာကျင်စရာ ကောင်းခဲ့ပါတယ်။
to great engineers, to great scientists,
ဖြစ်လာဖို့ အတွက် နည်းလမ်းက
တချို့က ယူဆကြပါတယ်။
on ethical decision-making,
စဉ်းစားဆုံးဖြတ်နိုင်ရေး ကိစ္စကျတော့ကော၊
that I deeply love and admire.
စီမံကိန်း တစ်ခု ရှိပါတယ်။
နာမည် ကျော်ကြားလာခဲ့သူပါ။
school-going children around the world
ကျောင်းသားတွေကို သူတို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့
as heroes-in-waiting,
စောင့်စားနေသူတွေအဖြစ် လေ့ကျင့်ပေးဖို့ပါ၊
သူရဲကောင်းတွေပါ။
to develop skills and virtues
ကျွမ်းကျင်မှုတွေနဲ့ အကျင့်သီလကောင်းတွေ
အခွင့်အလမ်းပေါ်လာတာနဲ့၊
လုပ်ဖို့ လေ့ကျင့်ပေးနေတာပါ။
ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလိုနည်းနဲ့ သင်မပေးကြတာလဲ--
and engineering like that --
are seen as key values,
သော့ချက် တန်ဖိုးများအဖြစ် ခံယူဖို့ပါ၊
သူရဲကောင်း လုပ်ရပ် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊
to public indifference,
ရှုလိုစိတ်အတွက် ကုသနည်း ဖြစ်နိုင်တယ်၊
like we saw in Flint.
ကပ်ဘေးကိုလည်း ရှောင်နိုင်မှာပါ။
slash engineer could look like:
ဘယ်လိုပုံစံမျိုး ဖြစ်သင့်သလဲ-
to master the sciences
လူ့အဖွဲ့အစည်းကို
ဧရာမ စွမ်းပကားကိုလည်း သိကြပါတယ်၊
their knowledge and decisions have;
ကိုယ်ကျင့်တရားကို မြှင့်တင်ရင်း သူတို့ဟာ
their moral courage at all times,
and controversy
အမြဲတမ်း ဆိုးတဲ့အရာတွေလို မမြင်သင့်တာကို၊
ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို သစ္စာရှိမယ်ဆိုရင်၊
is to the public and the planet.
သည်းပိုးပေးနိုင်မှာပါ။
မားမားကြီးရပ်တည်ခဲ့ကြသလို ရပ်မယ့်သူတွေပါ--
stand up like we did in Flint --
ဖြစ်ဖို့ ကြိုးစားမယ့်သူတွေ မဟုတ်ကြပါ။
actors that you and I can trust.
စွန့်သူ၊ အခြေခံအရ ကောင်းမွန်တဲ့ သူတွေပါ။
such a public-focused mindset
ပျိုးထောင်ရေးကို စိတ်ကူးကြည့်ကြပါ၊
and during activities
ထဲတွင်၊ လှုပ်ရှားမှုတွေထဲတွင်
will hold onto those ideals
စိတ်ဓာတ်ရှိ လူငယ်တွေ
လက်တွေ့ ခြေချဝင်လာကြတဲ့အခါမှာ
academia, policy making --
မူဝါဒကို ပြုစုပေးကြတဲ့ သူတွေ ဖြစ်ကြမလား--
the president of a country.
အရေးမကြီးတော့ပါ။
challenges lie ahead of us;
အများကြီး ရှိနေကြပါတယ်၊
is just one example.
ဥပမာ တစ်ခုမျှပါ။
ကြိုးပမ်းအားထုတ်ကြလျက်
compassionate upstanders
အများပြည်သူ အကျိုးအတွက် မားမားကြီး
scientists and engineers
ABOUT THE SPEAKER
Siddhartha Roy - Environmental engineerSiddhartha Roy is an environmental engineer and science communicator who works at the nexus of water quality, public health and environmental justice. He and his team helped uncover the Flint, Michigan Water Crisis.
Why you should listen
Perennially distracted, Siddhartha Roy has spent the last five years studying failures in drinking water infrastructure (leaky pipes), lamenting the way the water industry communicates with the American public and writing about the rise of perverse incentives in research academia. He also serves as the Student Leader of the research team that used citizen science, laboratory experiments, field sampling, investigative journalism and social media to expose the Flint Water Crisis. These efforts led to a declaration of a national public health emergency by President Barack Obama in January 2016, garnered more than $600 million in relief for Flint residents and informed a long overdue debate on "safe" water in America.
Roy is incredulous that quoting a free conference T-shirt in 2014 made him the "Future of Water." He has taken a step back and is now merely a "Rising Star of the Water Industry." He suspects Virginia Tech awarded him their 2017 Graduate Student of the Year award not for his "selfless service contributions and commitment to citizen scholarship," as they claim, but to deter him from spending long hours at cafes staring into space and get back in the laboratory instead. Roy also specializes in speaking with reporters for hours and ensuring only his cusswords get quoted, like this WIRED magazine piece. Grist.org’s Chip Giller notes that Roy "speaks with conviction, passion, and focus" but had Giller paid close attention, he would not have missed Roy’s talents as an accomplished "lead magician."
Roy grew up in India and is currently a PhD candidate in the Department of Civil and Environmental Engineering at Virginia Tech. Find out more about his work and writings here.
Siddhartha Roy | Speaker | TED.com