TED2006
Penelope Boston: There might just be life on Mars
Penelope Boston zegt dat er het leven op Mars zou kunnen zijn
Filmed:
Readability: 4.3
700,760 views
De Mars Rovers hebben dus op Mars geen vreemde levensvormen kunnen vinden. Wetenschapper Penelope Boston denkt dat er goede kansen zijn -- 25 tot 50 percent, in feite -- dat er leven op Mars zou kunnen bestaan, diep in de grotten van de planeet. Zij legt uit hoe wij ernaar zouden moeten zoeken en waarom.
Penelope Boston - Cave scientist
Penelope Boston studies caves and karst formations, and the special biology that lives in them -- both here on Earth and possibly on other planets. Full bio
Penelope Boston studies caves and karst formations, and the special biology that lives in them -- both here on Earth and possibly on other planets. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
The career that I started early on in my life
0
0
3000
De carrière waarmee ik al vroeg begon in mijn leven
00:21
was looking for exotic life forms in exotic places,
1
3000
4000
was op zoek te gaan naar exotische levensvormen in exotische oorden.
00:25
and at that time I was working in the Antarctic and the Arctic,
2
7000
3000
Op dat moment werkte ik in Antarctica en de Noordpool,
00:28
and high deserts and low deserts.
3
10000
2000
en in hoog en laag gelegen woestijngebieden.
00:30
Until about a dozen years ago, when I was really captured by caves,
4
12000
3000
Tot ongeveer een tiental jaren geleden, toen ik in de ban van grotten geraakte,
00:33
and I really re-focused most of my research in that direction.
5
15000
3000
en ik het grootste deel van mijn onderzoek in die richting bijstelde.
00:37
So I have a really cool day job-- I get to do some really amazing stuff.
6
19000
3000
Ik heb een echt coole baan - ik mag prachtige dingen doen.
00:40
I work in some of the most extreme cave environments on the planet.
7
22000
3000
Ik werk in de meest extreme grotomgevingen op de planeet.
00:44
Many of them are trying to kill us from the minute we go into them,
8
26000
2000
Vele omgevingen zijn dodelijk,
00:46
but nevertheless, they're absolutely gripping,
9
28000
3000
maar toch zijn ze absoluut fantastisch
00:49
and contain unbelievable biological wonders
10
31000
2000
en bevatten ze ongelooflijke biologische wonderen
00:51
that are very, very different from those that we have on the planet.
11
33000
3000
die zeer verschillend zijn van wat we aan de oppervlakte vinden.
00:54
Apart from the intrinsic value
12
36000
2000
Los van de intrinsieke waarde
00:56
of the biology and mineralogy and geo-microbiology that we do there,
13
38000
3000
van de biologie, mineralogie en geo-microbiologie die we daar beoefenen,
00:59
we're also using these as templates
14
41000
2000
gebruiken we ze ook als sjablonen
01:01
for figuring out how to go look
15
43000
2000
voor het onderzoek
01:03
for life on other planets.
16
45000
2000
naar leven op andere planeten.
01:05
Particularly Mars, but also Europa,
17
47000
2000
Vooral voor Mars, maar ook voor Europa,
01:07
the small, icy moon around Jupiter.
18
49000
3000
de kleine, ijzige maan rond Jupiter.
01:10
And perhaps, someday, far beyond our solar system itself.
19
52000
3000
En misschien ooit ver buiten ons eigen zonnestelsel.
01:13
I'm very passionately interested in the human future,
20
55000
3000
Ik ben gepassioneerd geïnteresseerd in de menselijke toekomst,
01:16
on the Moon and Mars particularly,
21
58000
2000
op de maan en Mars in het bijzonder,
01:18
and elsewhere in the solar system.
22
60000
2000
en elders in het zonnestelsel.
01:20
I think it's time that we transitioned
23
62000
2000
Ik denk dat het tijd is
01:22
to a solar system-going civilization and species.
24
64000
3000
voor een zonnestelsel-beschaving en -soort.
01:25
And, as an outgrowth of all of this then,
25
67000
3000
Als verlengstuk daarvan
01:28
I wonder about whether we can, and whether we even should,
26
70000
3000
vraag ik me af of we kunnen of moeten
01:31
think about transporting Earth-type life to other planets.
27
73000
4000
nadenken over het overbrengen van aardachtig leven naar andere planeten.
01:35
Notably Mars, as a first example.
28
77000
2000
Met name Mars, als eerste voorbeeld.
01:37
Something I never talk about in scientific meetings
29
79000
2000
Iets waar ik het bij wetenschappelijke bijeenkomsten nooit over heb,
01:39
is how I actually got to this state
30
81000
2000
is hoe ik hier eigenlijk toe gekomen ben
01:41
and why I do the work that I do.
31
83000
2000
en waarom ik dit werk doe.
01:43
Why don't I have a normal job, a sensible job?
32
85000
2000
Waarom heb ik geen gewone baan, geen zinnige baan?
01:46
And then of course, I blame the Soviet Union.
33
88000
3000
Dat komt door de Sovjet-Unie.
01:49
Because in the mid-1950s,
34
91000
2000
Omdat in het midden van de jaren ‘50,
01:51
when I was a tiny child,
35
93000
2000
toen ik een klein kind was,
01:53
they had the audacity to launch
36
95000
2000
zij de moed hadden om
01:55
a very primitive little satellite called Sputnik,
37
97000
3000
een zeer primitieve kleine satelliet, Spoetnik genaamd, te lanceren.
01:58
which sent the Western world into a hysterical tailspin.
38
100000
3000
Die maakte de westerse wereld zowat hysterisch.
02:02
And a tremendous amount of money
39
104000
2000
Een enorme hoeveelheid geld
02:04
went into the funding of science
40
106000
2000
ging naar de financiering van wetenschap
02:06
and mathematics skills for kids.
41
108000
2000
en wiskundevaardigheden voor kinderen.
02:08
And I'm a product of that generation,
42
110000
2000
Ik ben een product van die generatie,
02:10
like so many other of my peers.
43
112000
2000
zoals zoveel van mijn collega's.
02:12
It really caught hold of us, and caught fire,
44
114000
2000
Het hield ons echt in de greep, enthousiasmeerde ons
02:14
and it would be lovely if we could reproduce that again now.
45
116000
3000
en het zou mooi zijn als we dat nu weer konden doen.
02:17
Of course, refusing to grow up --
46
119000
2000
Natuurlijk, als je weigert om volwassen te worden
02:19
-- even though I impersonate a grown-up in daily life,
47
121000
3000
- terwijl ik me in het dagelijks leven als een volwassene voordoe,
02:22
but I do a fairly good job of that --
48
124000
2000
en daar tamelijk goed in slaag –
02:24
but really retaining that childlike quality
49
126000
2000
moet je eigenlijk die kinderlijke kwaliteit behouden
02:26
of not caring what other people think
50
128000
2000
en je niet aantrekken wat andere mensen
02:28
about what you're interested in, is really critical.
51
130000
2000
van je interesses vinden.
02:31
The next element is the fact that
52
133000
2000
Het volgende element is het feit dat
02:33
I have applied a value judgment
53
135000
2000
ik een waardeoordeel toepas
02:35
and my value judgment is that the presence of life
54
137000
2000
en mijn waardeoordeel is dat de aanwezigheid van leven
02:37
is better than no life.
55
139000
2000
beter is dan geen leven.
02:39
And so, life is more valuable than no life.
56
141000
2000
Ja, leven is meer waard dan geen leven.
02:41
And so I think that that holds together
57
143000
3000
Ik denk dat dat de aanpak
02:44
a great deal of the work
58
146000
2000
van een groot deel van het werk
02:46
that people in this audience approach.
59
148000
4000
van de mensen in dit publiek omschrijft.
02:50
I'm very interested in Mars, of course,
60
152000
3000
Ik ben uiteraard zeer geïnteresseerd in Mars.
02:53
and that was a product of my being a young undergraduate
61
155000
4000
Dat komt omdat ik een jonge studente was
02:57
when the Viking Landers landed on Mars.
62
159000
2000
toen de Viking Landers op Mars landden.
03:00
And that took what had been
63
162000
2000
Dat veranderde
03:02
a tiny little astronomical object in the sky,
64
164000
3000
een piepklein astronomisch object in de hemel,
03:05
that you would see as a dot,
65
167000
2000
een stipje,
03:07
and turned it completely into a landscape,
66
169000
4000
in een volledig landschap,
03:11
as that very first primitive picture
67
173000
2000
toen die allereerste primitieve foto van Mars
03:13
came rastering across the screen.
68
175000
2000
op het scherm werd opgebouwd.
03:15
And when it became a landscape,
69
177000
2000
En toen het een landschap werd,
03:17
it also became a destination,
70
179000
2000
werd het ook een bestemming,
03:19
and altered, really, the course of my life.
71
181000
3000
en wijzigde echt de loop van mijn leven.
03:23
In my graduate years I worked with
72
185000
2000
In mijn afstudeerjaar werkte ik samen met
03:25
my colleague and mentor and friend, Steve Schneider,
73
187000
2000
mijn collega, mentor en vriend, Steve Schneider,
03:27
at the National Center for Atmospheric Research,
74
189000
2000
in het Nationaal Centrum voor Atmosferisch Onderzoek,
03:29
working on global change issues.
75
191000
2000
aan vraagstukken over mondiale veranderingen.
03:32
We've written a number of things on
76
194000
2000
We schreven een aantal dingen over
03:34
the role of Gaia hypothesis --
77
196000
1000
de rol van de Gaiahypothese -
03:35
whether or not you could consider Earth as a single entity
78
197000
3000
of je de Aarde zou kunnen zien als één enkele entiteit
03:38
in any meaningful scientific sense,
79
200000
2000
in een betekenisvolle wetenschappelijke zin,
03:40
and then, as an outgrowth of that,
80
202000
2000
en dan, als een uitvloeisel daarvan,
03:42
I worked on the environmental consequences of nuclear war.
81
204000
4000
heb ik gewerkt aan de ecologische gevolgen van een nucleaire oorlog.
03:46
So, wonderful things and grim things.
82
208000
2000
Prachtige dingen en grimmige dingen.
03:48
But what it taught me was to look at Earth as a planet
83
210000
3000
Maar het leerde mij om naar de Aarde te kijken als naar een planeet
03:51
with external eyes, not just as our home.
84
213000
3000
met externe ogen en niet alleen als onze thuis.
03:54
And that is a wonderful stepping away in perspective,
85
216000
4000
Dat is een geweldige verandering van perspectief,
03:58
to try to then think about the way
86
220000
2000
om te proberen na te denken over de manier waarop
04:00
our planet behaves, as a planet,
87
222000
3000
onze planeet zich gedraagt als planeet,
04:03
and with the life that's on it.
88
225000
2000
met het leven dat er op is.
04:05
And all of this seems to me to be
89
227000
3000
Dit alles lijkt mij
04:08
a salient point in history.
90
230000
2000
een omslagpunt in de geschiedenis.
04:10
We're getting ready to begin to go
91
232000
2000
We staan klaar om
04:12
through the process of leaving our planet of origin
92
234000
3000
onze planeet van herkomst te verlaten en uit te zwermen
04:15
and out into the wider solar system and beyond.
93
237000
3000
in het hele zonnestelsel en daarbuiten.
04:19
So, back to Mars.
94
241000
2000
Terug naar Mars nu.
04:21
How hard is it going to be to find life on Mars?
95
243000
2000
Hoe moeilijk zal het zijn om leven vinden op Mars?
04:23
Well, sometimes it's really very hard for us to find each other,
96
245000
2000
Het is soms al echt heel moeilijk voor ons om elkaar vinden,
04:25
even on this planet.
97
247000
2000
zelfs op deze planeet.
04:27
So, finding life on another planet
98
249000
2000
Ja, het vinden van leven op een andere planeet
04:29
is a non-trivial occupation
99
251000
2000
is een niet-triviale bezigheid
04:31
and we spend a lot of time trying to think about that.
100
253000
3000
en we besteden veel tijd met daarover na te denken.
04:34
Whether or not you think it's likely to be successful
101
256000
2000
Of je denkt kans op slagen te hebben,
04:36
sort of depends on what you think about
102
258000
2000
hangt af van wat je vindt dat
04:38
the chances of life in the universe.
103
260000
2000
de kansen op leven in het universum zijn.
04:40
I think, myself,
104
262000
2000
Ikzelf denk
04:42
that life is a natural outgrowth
105
264000
3000
dat het leven is een natuurlijk gevolg is
04:45
of the increasing complexification of matter over time.
106
267000
3000
van de toenemende complexificatie van materie in de tijd.
04:48
So, you start with the Big Bang and you get hydrogen,
107
270000
2000
Je begint met de Big Bang en je krijgt waterstof,
04:50
and then you get helium, and then you get more complicated stuff,
108
272000
2000
dan krijg je helium en dan krijg je meer ingewikkelde dingen,
04:52
and you get planets forming --
109
274000
2000
je krijgt de vorming van planeten.
04:54
and life is a common, planetary-based phenomenon, in my view.
110
276000
4000
Het leven is in mijn ogen een veel voorkomend, op planeten gebaseerd fenomeen.
04:58
Certainly, in the last 15 years,
111
280000
2000
Zeker, in de laatste 15 jaar
05:00
we've seen increasing numbers of planets
112
282000
3000
hebben we steeds meer planeten
05:03
outside of our solar system being confirmed,
113
285000
3000
buiten ons zonnestelsel waargenomen.
05:06
and just last month, a couple of weeks ago,
114
288000
3000
Net vorige maand, een paar weken geleden,
05:09
a planet in the size-class of Earth
115
291000
2000
is daadwerkelijk een planeet in de grootte-klasse
05:11
has actually been found.
116
293000
2000
van de aarde gevonden.
05:13
And so this is very exciting news.
117
295000
2000
Dit is heel spannend nieuws.
05:15
So, my first bold prediction is that,
118
297000
2000
Mijn eerste gewaagde voorspelling is dat
05:17
is that in the universe, life is going to be everywhere.
119
299000
3000
in het universum overal leven is te vinden.
05:20
It's going to be everywhere we look --
120
302000
2000
We gaan het overal waar we kijken, vinden -
05:22
where there are planetary systems that can possibly support it.
121
304000
3000
waar er planetaire systemen zijn die het mogelijk kunnen ondersteunen.
05:25
And those planetary systems are going to be very common.
122
307000
3000
Die planetaire systemen gaan zeer algemeen zijn.
05:28
So, what about life on Mars?
123
310000
2000
Wat dan over leven op Mars?
05:30
Well, if somebody had asked me about a dozen years ago
124
312000
2000
Nou ja, als iemand me een tiental jaar geleden had gevraagd
05:32
what I thought the chances of life on Mars would be,
125
314000
3000
wat ik dacht dat de kans van leven op Mars zou zijn,
05:35
I would've probably said, a couple of percent.
126
317000
3000
zou ik hebben gezegd: wel, een paar procent.
05:38
And even that was considered outrageous at the time.
127
320000
3000
Zelfs dat werd in die tijd als overdreven beschouwd.
05:41
I was once sneeringly introduced
128
323000
2000
Ik werd eens door een voormalige ambtenaar van NASA
05:43
by a former NASA official,
129
325000
2000
spottend geïntroduceerd
05:45
as the only person on the planet
130
327000
2000
als de enige persoon op de planeet
05:47
who still thought there was life on Mars.
131
329000
2000
die nog steeds dacht dat er leven was op Mars.
05:49
Of course, that official is now dead, and I'm not,
132
331000
2000
Die ambtenaar is nu dood en ik niet,
05:51
so there's a certain amount of glory
133
333000
3000
dus zit er een zekere mate van glorie
05:54
in outliving your adversaries.
134
336000
2000
in het overleven je tegenstanders.
05:56
But things have changed greatly
135
338000
2000
Maar de zaken zijn sterk veranderd
05:58
over the last dozen years.
136
340000
2000
in de afgelopen twaalf jaar.
06:01
And the reason that they have changed
137
343000
2000
De reden dat ze veranderd zijn,
06:03
is because we now have new information.
138
345000
2000
is dat we nu over nieuwe informatie beschikken.
06:05
The amazing Pathfinder mission that went in '97,
139
347000
3000
De verbazingwekkende Pathfindermissie van '97,
06:08
and the MER Rover missions
140
350000
2000
en de MER-Rovermissies
06:10
that are on Mars as we speak now
141
352000
2000
die zich nu op Mars bevinden
06:12
and the European Space Agency's Mars Express,
142
354000
3000
en de European Space Agency's Mars Express,
06:15
has taught us a number of amazing things.
143
357000
2000
hebben ons een aantal verbazingwekkende dingen geleerd.
06:17
There is sub-surface ice on that planet.
144
359000
3000
Er is ondergronds ijs op die planeet.
06:20
And so where there is water,
145
362000
2000
En waar er water is,
06:22
there is a very high chance of our kind of life.
146
364000
2000
is er een zeer grote kans op ons soort leven.
06:24
There's clearly sedimentary rocks all over the place –
147
366000
2000
Er is daar overal duidelijk sedimentair gesteente -
06:26
one of the landers is sitting in the middle of an ancient seabed,
148
368000
3000
een van de landers staat in het midden van een oude zeebodem
06:29
and there are these amazing structures called blueberries,
149
371000
4000
en je vindt er deze geweldige structuren, 'blauwbessen’ genaamd.
06:33
which are these little, rocky concretions
150
375000
2000
Dat zijn kleine, rotsachtige concreties.
06:35
that we are busy making biologically
151
377000
2000
We zijn druk bezig om ze biologisch na te maken
06:37
in my lab right now.
152
379000
2000
in mijn lab.
06:39
So, with all of these things put together,
153
381000
2000
Zo, met al deze dingen samen,
06:41
I think that the chances of life
154
383000
2000
denk ik dat de kansen op leven
06:43
are much greater than I would've ever thought.
155
385000
2000
veel groter zijn dan ik ooit zou hebben gedacht.
06:45
I think that the chance of life having arisen on Mars, sometime in its past,
156
387000
4000
Ik denk dat de kans dat het leven ergens in het verleden ooit op Mars is ontstaan,
06:49
is maybe one in four to maybe even half and half.
157
391000
3000
misschien wel één op vier is tot misschien zelfs één op twee.
06:52
So this is a very bold statement.
158
394000
2000
Dit is een zeer gedurfde uitspraak.
06:54
I think it's there, and I think we need
159
396000
2000
Ik denk dat het er is en ik denk dat we het nodig moeten
06:56
to go look for it, and I think it's underground.
160
398000
2000
gaan zoeken. En ik denk dat het onder de grond zit.
06:58
So the game's afoot, and this is the game that we play in astro-biology.
161
400000
4000
Het spel zit dus op de wagen, het spel dat we spelen in de astro-biologie.
07:02
How do you try to get a handle on extraterrestrial life?
162
404000
3000
Hoe probeer je greep te krijgen op buitenaards leven?
07:05
How do you plan to look for it?
163
407000
2000
Hoe zoek je ernaar?
07:07
How do you know it when you find it?
164
409000
2000
Hoe herken je het wanneer je het vindt?
07:09
Because if it's big and obvious, we would've already found it --
165
411000
2000
Want als het groot en opvallend zou zijn, zouden we het al hebben gevonden -
07:11
it would've already bitten us on the foot, and it hasn't.
166
413000
3000
het zou ons al in de voet hebben gebeten, en dat is niet zo.
07:14
So, we know that it's probably quite cryptic.
167
416000
2000
Dus weten we dat het waarschijnlijk heel cryptisch is.
07:16
Very critically, how do we protect it,
168
418000
2000
Cruciale vraag: hoe kunnen we het beschermen
07:18
if we find it, and not contaminate it?
169
420000
3000
als we het vinden, zonder het te besmetten?
07:21
And also, even perhaps more critically, because
170
423000
3000
Misschien zelfs nog crucialer, omdat
07:24
this is the only home planet we have,
171
426000
2000
dit de enige thuisplaneet is die we hebben:
07:26
how do we protect us from it, while we study it?
172
428000
3000
hoe kunnen we ons ertegen beschermen, terwijl we het bestuderen?
07:30
So why might it be hard to find?
173
432000
2000
Waarom is het misschien moeilijk te vinden?
07:32
Well, it's probably microscopic, and it's never easy
174
434000
2000
Nou, het is waarschijnlijk microscopisch en het is nooit makkelijk
07:34
to study microscopic things,
175
436000
2000
om microscopische dingen te bestuderen,
07:36
although the amazing tools that we now have to do that
176
438000
3000
hoewel de geweldige instrumenten die we nu hebben om dat te doen
07:39
allow us to study things in much greater depth,
177
441000
2000
ons in staat stellen dingen veel diepgaander te bestuderen
07:41
at much smaller scales than ever before.
178
443000
3000
en op een veel kleinere schaal dan ooit tevoren.
07:44
But it's probably hiding, because if you are out
179
446000
3000
Maar het zit waarschijnlijk verstopt, want als je
07:47
sequestering resources from your environment, that makes you yummy,
180
449000
3000
middelen uit je omgeving in beslag neemt, maakt je dat lekker
07:50
and other things might want to eat you, or consume you.
181
452000
2000
zodat andere dingen je willen opeten of consumeren.
07:52
And so, there's a game of predator-prey
182
454000
3000
Een roofdier-prooi-spel
07:55
that's going to be, essentially, universal, really,
183
457000
5000
gaat in wezen echt universeel zijn en ga je
08:00
in any kind of biological system.
184
462000
2000
bij elke vorm van biologisch systeem aantreffen.
08:02
It also may be very, very different in its fundamental properties –
185
464000
3000
Het kan ook heel, heel anders in zijn fundamentele eigenschappen -
08:05
its chemistry, or its size.
186
467000
2000
de chemie, of de grootte ervan.
08:07
We say small, but what does that mean?
187
469000
2000
Wij zeggen klein, maar wat betekent dat?
08:09
Is it virus-sized? Is it smaller than that?
188
471000
2000
Is het van de grootte van een virus? Of nog kleiner dan dat?
08:11
Is it bigger than the biggest bacterium? We don't know.
189
473000
2000
Is het groter dan de grootste bacterie? We weten het niet.
08:13
And speed of activity, which is something that we face
190
475000
3000
De snelheid van activiteit, dat is iets dat we tegenkomen
08:16
in our work with sub-surface organisms,
191
478000
2000
in ons werk met onderaardse organismen,
08:18
because they grow very, very slowly.
192
480000
2000
omdat ze heel erg langzaam groeien.
08:20
If I were to take a swab off your teeth
193
482000
3000
Als ik een uitstrijkje van je tanden zou nemen
08:23
and plate it on a Petri plate,
194
485000
2000
en het in een petrischaal zou plaatsen,
08:25
within about four or five hours, I would have to see growth.
195
487000
3000
zou ik binnen ongeveer vier of vijf uur groei te zien krijgen.
08:28
But the organisms that we work with,
196
490000
2000
Maar bij de organismen uit de ondergrond van de
08:30
from the sub-surface of Earth,
197
492000
1000
aarde waar we mee werken,
08:31
very often it's months -- and in many cases, years --
198
493000
3000
duurt het vaak maanden - en in veel gevallen, jaren -
08:34
before we see any growth whatsoever.
199
496000
2000
voordat we iets van groei zien.
08:36
So they are, intrinsically, a slower life-form.
200
498000
3000
Dus ze zijn, intrinsiek, een langzamere levensvorm.
08:39
But the real issue is that we are guided by
201
501000
3000
Maar het echte probleem is dat we worden geleid door
08:42
our limited experience,
202
504000
2000
onze beperkte ervaring,
08:44
and until we can think out of the box of our cranium and what we know,
203
506000
4000
en voordat we buiten de doos van onze schedel kunnen denken en weg van wat we weten,
08:48
then we can't recognize what to look for,
204
510000
2000
kunnen we niet weten wat te zoeken,
08:50
or how to plan for it.
205
512000
2000
of hoe ervoor te plannen.
08:53
So, perspective is everything
206
515000
2000
Perspectief is alles
08:55
and, because of the history that I've just briefly talked to you about,
207
517000
3000
en vanwege de geschiedenis waar ik het zojuist kort met jullie over had,
08:58
I have learned to think about Earth
208
520000
2000
heb ik geleerd om na te denken over de Aarde
09:00
as an extraterrestrial planet.
209
522000
2000
als een buitenaardse planeet.
09:02
And this has been invaluable in our approach to try to study these things.
210
524000
4000
Dat is van onschatbare waarde geweest in onze aanpak om deze dingen te bestuderen.
09:06
This is my favorite game on airplanes:
211
528000
2000
Dit is mijn favoriete spel in vliegtuigen:
09:08
where you're in an airplane and you look out the window,
212
530000
2000
waar je ook bent in een vliegtuig en je kijkt uit het raam,
09:10
you see the horizon.
213
532000
1000
zie je de horizon.
09:11
I always turn my head on the side,
214
533000
2000
Ik draai mijn hoofd altijd opzij,
09:13
and that simple change makes me go from
215
535000
3000
en die eenvoudige verandering laat me, in plaats van
09:16
seeing this planet as home,
216
538000
2000
deze planeet als thuis te zien,
09:18
to seeing it as a planet.
217
540000
2000
hem als een planeet zien.
09:20
It's a very simple trick, and I never fail to do it
218
542000
2000
Het is een heel eenvoudige truc en ik laat nooit na om het te doen
09:22
when I'm sitting in a window seat.
219
544000
2000
als ik bij het raam zit.
09:24
Well, this is what we apply to our work.
220
546000
2000
Dit is wat we op ons werk doen.
09:26
This shows one of the most extreme caves that we work in.
221
548000
3000
Een van de meest extreme grotten waarin wij werken.
09:29
This is Cueva de Villa Luz in Tabasco, in Mexico,
222
551000
4000
Dit is Cueva de Villa Luz in Tabasco, in Mexico.
09:33
and this cave is saturated with sulfuric acid.
223
555000
3000
Deze grot is verzadigd met zwavelzuur.
09:36
There is tremendous amounts of hydrogen sulfide
224
558000
2000
Er komen enorme hoeveelheden waterstofsulfide
09:38
coming into this cave from volcanic sources
225
560000
3000
in deze grot terecht vanuit vulkanische bronnen
09:41
and from the breakdown of evaporite --
226
563000
2000
en van de afbraak van evaporiet -
09:43
minerals below the carbonates in which this cave is formed --
227
565000
4000
mineralen onder de carbonaten waaruit deze grot is gevormd.
09:47
and it is a completely hostile environment for us.
228
569000
2000
Het is een heel vijandige omgeving voor ons.
09:49
We have to go in with protective suits and breathing gear,
229
571000
4000
We moeten erin gaan met beschermende pakken en ademhalingsapparaten.
09:53
and 30 parts per million of H2S will kill you.
230
575000
5000
30 delen per miljoen aan H2S is dodelijk.
09:58
This is regularly several hundred parts per million.
231
580000
2000
Hier vind je geregeld een paar honderd delen per miljoen.
10:00
So, it's a very hazardous environment,
232
582000
2000
Het is dus een zeer gevaarlijke omgeving,
10:02
with CO as well, and many other gases.
233
584000
2000
ook met CO en tal van andere gassen.
10:04
These extreme physical and chemical parameters
234
586000
3000
Deze extreme fysische en chemische parameters
10:07
make the biology that grows in these places very special.
235
589000
4000
maken de biologie op deze plaatsen heel bijzonder.
10:11
Because contrary to what you might think, this is not devoid of life.
236
593000
3000
Want in tegenstelling tot wat je denkt, is dit niet verstoken van leven.
10:14
This is one of the richest caves
237
596000
2000
Dit is een van de rijkste grotten
10:16
that we have found on the planet, anywhere.
238
598000
2000
die we hebben gevonden op de planeet, waar dan ook.
10:18
It's bursting with life.
239
600000
2000
Ze is vol leven.
10:20
The extremes on Earth are interesting in their own right,
240
602000
2000
De extremen op aarde zijn op zichzelf interessant,
10:22
but one of the reasons that we're interested in them
241
604000
2000
maar een van de redenen dat we erin geïnteresseerd zijn,
10:24
is because they represent, really,
242
606000
2000
is omdat zij echt de gemiddelde omstandigheden
10:26
the average conditions that we may expect on other planets.
243
608000
3000
vertegenwoordigen die we mogen verwachten op andere planeten.
10:29
So, this is part of the ability that we have,
244
611000
2000
Dit is geeft ons de kans
10:31
to try to stretch our imagination,
245
613000
2000
om te zien hoever we onze verbeelding kunnen oprekken
10:33
in terms of what we may find in the future.
246
615000
3000
in termen van wat we in de toekomst kunnen vinden.
10:36
There's so much life in this cave,
247
618000
2000
Er is zoveel leven in deze grot,
10:38
and I can't even begin
248
620000
2000
en ik kan niet eens beginnen
10:40
to scratch the surface of it with you.
249
622000
2000
jullie een oppervlakkig idee ervan te geven.
10:42
But one of the most famous objects out of this
250
624000
2000
Maar een van de meest bekende dingen hier
10:44
are what we call Snottites, for obvious reasons.
251
626000
3000
noemen we snottieten, om voor de hand liggende redenen.
10:47
This stuff looks like what comes out of your two-year-old's nose when he has a cold.
252
629000
4000
Dit spul ziet eruit als wat er bij je tweejarige uit zijn neus komt wanneer hij een verkoudheid heeft.
10:51
And this is produced by bacteria who are actually
253
633000
3000
Dit wordt geproduceerd door bacteriën die daadwerkelijk
10:54
making more sulfuric acid,
254
636000
2000
meer zwavelzuur aanmaken,
10:56
and living at pHs right around zero.
255
638000
3000
en leven bij pH-waarden rond nul.
10:59
And so, this stuff is like battery acid.
256
641000
2000
Dit spul is als accuzuur.
11:01
And yet, everything in this cave has adapted to it.
257
643000
3000
En toch is alles in deze grot eraan aangepast.
11:04
In fact, there's so much energy available
258
646000
2000
In feite is er is zo veel energie beschikbaar
11:06
for biology in this cave,
259
648000
2000
voor de biologie in deze grot,
11:08
that there's actually a huge number of cavefish.
260
650000
2000
dat er zelfs veel grottenvissen leven.
11:10
And the local Zoque Indians
261
652000
2000
De lokale Zoque-indianen
11:12
harvest this twice a year,
262
654000
2000
oogsten die tweemaal per jaar,
11:14
as part of their Easter week celebration and Holy Week celebration.
263
656000
2000
als onderdeel van hun Paasfeest en de Heilige Week.
11:16
This is very unusual for caves.
264
658000
2000
Dit is zeer ongewoon voor grotten.
11:18
In some of the other amazing caves that we work in --
265
660000
3000
In sommige van de andere verbazingwekkende grotten waarin we werken -
11:21
this is in Lechuguilla cave in New Mexico near Carlsbad,
266
663000
4000
dit is in Lechuguilla grot in New Mexico in de buurt van Carlsbad,
11:25
and this is one of the most famous caves in the world.
267
667000
3000
en dit is een van de meest beroemde grotten in de wereld.
11:28
It's 115 miles of mapped passage,
268
670000
2000
Er is 185 kilometer van in kaart gebracht.
11:30
it's pristine, it has no natural opening
269
672000
3000
Ze is ongerept. Ze heeft geen natuurlijke opening
11:33
and it's a gigantic biological,
270
675000
2000
en het is een gigantisch biologisch,
11:35
geo-microbiological laboratory.
271
677000
2000
geo-microbiologisch laboratorium.
11:38
In this cave, great areas are covered by
272
680000
3000
In deze grot zitten grote gebieden onder
11:41
this reddish material that you see here,
273
683000
2000
dit roodachtige materiaal dat je hier ziet,
11:43
and also these enormous crystals
274
685000
2000
en ook deze enorme kristallen
11:45
of selenite that you can see dangling down.
275
687000
2000
van seleniet die je daar ziet hangen.
11:47
This stuff is produced biologically.
276
689000
3000
Dit spul wordt biologisch geproduceerd.
11:50
This is the breakdown product of the bedrock,
277
692000
3000
Het is het afbraakproduct van het moedergesteente,
11:53
that organisms are busy munching their way through.
278
695000
3000
waar organismen hun weg door vreten.
11:56
They take iron and manganese minerals
279
698000
3000
Ze nemen er ijzer en mangaan uit op
11:59
within the bedrock and they oxidize them.
280
701000
2000
en oxideren ze.
12:01
And every time they do that, they get a tiny little packet of energy.
281
703000
4000
Telkens ze dat doen, krijgen ze een heel klein beetje energie.
12:05
And that tiny little packet of energy is what they use, then,
282
707000
3000
Dat beetje energie gebruiken ze dan
12:08
to run their life processes.
283
710000
2000
om hun levensprocessen uit te voeren.
12:10
Interestingly enough, they also do this
284
712000
2000
Interessant genoeg is dat ze dit ook doen
12:12
with uranium and chromium, and various other toxic metals.
285
714000
3000
met uraan en chroom en diverse andere giftige metalen.
12:15
And so, the obvious avenue
286
717000
3000
Het ligt voor de hand
12:18
for bio-remediation
287
720000
2000
dat biosanering
12:20
comes from organisms like this.
288
722000
2000
met dergelijke organismen gebeurt.
12:22
These organisms we now bring into the lab,
289
724000
2000
Deze organismen nemen we nu mee naar het lab,
12:24
and you can see some of them growing on Petri plates,
290
726000
2000
en je ziet een aantal ervan groeien in petrischalen.
12:26
and get them to reproduce the precise biominerals
291
728000
3000
We proberen om zo dezelfde biomineralen te reproduceren
12:29
that we find on the walls of these caves.
292
731000
2000
die we vinden op de wanden van deze grotten.
12:31
So, these are signals that they leave in the rock record.
293
733000
3000
Dit zijn signalen die ze achterlaten in het rotsarchief.
12:34
Well, even in basalt surfaces in lava-tube caves,
294
736000
3000
Zelfs op de basaltoppervlakken in lavabuisgrotten,
12:37
which are a by-product of volcanic activity,
295
739000
2000
die een bijproduct zijn van vulkanische activiteit,
12:39
we find these walls totally covered,
296
741000
2000
vinden we deze volledig bedekte wanden.
12:41
in many cases,
297
743000
2000
Vaak van deze prachtige,
12:43
by these beautiful, glistening silver walls,
298
745000
2000
glinsterende zilverige wanden,
12:45
or shiny pink or shiny red or shiny gold.
299
747000
3000
of glanzend roze of glanzend rood of glanzend goud.
12:48
And these are mineral deposits
300
750000
2000
Dit zijn mineraalafzettingen
12:50
that are also made by bacteria.
301
752000
2000
die ook worden aangemaakt door bacteriën.
12:52
And you can see in these central images here,
302
754000
2000
Je kan op deze beelden hier in het midden
12:54
scanning electron micrographs of some of these guys --
303
756000
3000
opnames met de scanning-electronenmicroscoop van sommige van deze jongens zien -
12:57
these are gardens of these bacteria.
304
759000
2000
dit zijn tuinen van deze bacteriën.
12:59
One of the interesting things about these particular guys
305
761000
3000
Een van de interessante dingen over deze specifieke jongens
13:02
is that they're in the actinomycete
306
764000
2000
is dat ze thuishoren bij de actinomyceten-
13:04
and streptomycete groups of the bacteria,
307
766000
2000
en streptomycetengroepen van bacteriën.
13:06
which is where we get most of our antibiotics.
308
768000
2000
Daar halen we de meeste van onze antibiotica vandaan.
13:09
The sub-surface of Earth
309
771000
2000
De ondergrond van de aarde
13:11
contains a vast biodiversity.
310
773000
2000
bevat een enorme biodiversiteit.
13:13
And these organisms,
311
775000
2000
Omdat deze organismen
13:15
because they're very separate from the surface,
312
777000
2000
erg apart van het oppervlak leven,
13:17
make a vast array of novel compounds.
313
779000
4000
maken ze een breed scala aan nieuwe verbindingen aan.
13:21
And so, the potential for exploiting this
314
783000
2000
Het potentieel voor het benutten van deze organismen
13:23
for pharmaceutical and industrial chemical uses
315
785000
3000
voor farmaceutische en industriële chemische toepassingen
13:26
is completely untapped,
316
788000
2000
is nog volledig onbenut,
13:28
but probably exceeds most of the rest
317
790000
2000
maar waarschijnlijk groter is dan het meeste van de rest
13:30
of the biodiversity of the planet.
318
792000
2000
van de biodiversiteit van de planeet.
13:32
So, lava-tube caves--
319
794000
2000
Dus, lavabuisgrotten -
13:34
I've just told you about organisms that live here on this planet.
320
796000
3000
ik heb net verteld over organismen die leven op deze planeet.
13:37
We know that on Mars and the Moon
321
799000
2000
We weten dat op Mars en de maan
13:39
there are tons of these structures.
322
801000
2000
hopen van deze structuren bestaan.
13:41
We can see them.
323
803000
1000
We kunnen ze zien.
13:42
On the left you can see a lava tube forming
324
804000
2000
Aan de linkerkant zie je een lavabuis ontstaan
13:44
at a recent eruption -- Mount Etna in Sicily --
325
806000
3000
bij een recente uitbarsting - de Etna op Sicilië.
13:47
and this is the way these tubes form.
326
809000
2000
Zo worden deze buizen gevormd.
13:49
And when they hollow out,
327
811000
1000
Als ze uitgehold zijn,
13:50
then they become habitats for organisms.
328
812000
2000
worden ze een habitat voor organismen.
13:53
These are all over the planet Mars,
329
815000
2000
Je vindt ze over de hele planeet Mars,
13:55
and we're busy cataloguing them now.
330
817000
2000
en we zijn druk bezig om ze te catalogiseren.
13:57
And so, there's very interesting cave real estate
331
819000
2000
Er bestaat een zeer interessant onroerend goed aan grotten
13:59
on Mars, at least of that type.
332
821000
3000
op Mars, althans van dat type.
14:02
In order to access
333
824000
2000
Om toegang te krijgen
14:04
these sub-surface environments that we're interested in,
334
826000
3000
tot deze ondergrondse omgevingen, zijn we zeer geïnteresseerd
14:07
we're very interested in developing the tools to do this.
335
829000
3000
in de ontwikkeling van de instrumenten ervoor.
14:10
You know, it's not easy to get into these caves.
336
832000
2000
Het is niet zo makkelijk om in deze grotten te geraken.
14:12
It requires crawling, climbing,
337
834000
2000
Het vereist kruipen, klimmen,
14:14
rope-work, technical rope-work
338
836000
3000
touwwerk, technisch touwwerk
14:17
and many other complex human motions
339
839000
4000
en vele andere complexe menselijke bewegingen
14:21
in order to access these.
340
843000
2000
om er toegang tot te krijgen.
14:23
We face the problem of, how can we do this robotically?
341
845000
3000
Wij worden geconfronteerd met het probleem om het door een robot te laten doen.
14:26
Why would we want to do it robotically?
342
848000
2000
Waarom zouden we het door een robot willen laten doen?
14:28
Well, we're going to be sending
343
850000
2000
We gaan robotische
14:30
robotic missions to Mars
344
852000
2000
missies naar Mars sturen
14:32
long in advance of human missions.
345
854000
2000
lang voor de bemande missies.
14:34
And then, secondly, getting back to that earlier point that I made
346
856000
3000
Dan, ten tweede, om terug te gaan naar dat eerdere punt dat ik maakte
14:37
about the preciousness of any life that we may find
347
859000
4000
over de kostbaarheid van het leven dat we kunnen vinden
14:41
on Mars, we don't want to contaminate it.
348
863000
2000
op Mars. We willen het niet besmetten.
14:43
And one of the best ways to study something without contaminating it
349
865000
3000
Een van de beste manieren om iets te bestuderen zonder het besmetten,
14:46
is to have an intermediary.
350
868000
2000
is om een tussenpersoon te hebben.
14:48
And in this case, we're imagining
351
870000
2000
In dit geval:
14:50
intermediary robotic devices
352
872000
2000
robotapparaten als tussenpersoon
14:52
that can actually do some of that
353
874000
2000
die daadwerkelijk een deel van dat
14:54
front-end work for us,
354
876000
2000
voorbereidend werk voor ons kunnen opknappen,
14:56
to protect any potential life that we find.
355
878000
2000
om alle mogelijke leven dat we vinden, te beschermen.
14:58
I'm not going to go through all of these projects now,
356
880000
3000
Ik ben niet van plan om al deze projecten nu te overlopen,
15:01
but we're involved in about half-a-dozen robotic development projects,
357
883000
3000
maar we zijn betrokken bij ongeveer een half dozijn robot-ontwikkelingsprojecten,
15:04
in collaboration with a number of different groups.
358
886000
3000
in samenwerking met verschillende groepen.
15:07
I want to talk specifically about the
359
889000
2000
Ik wil het nu hebben over de
15:09
array that you see on the top.
360
891000
2000
reeks die je daar bovenaan ziet.
15:11
These are hopping microbot swarms.
361
893000
3000
Dit zijn zwermen van hoppende microbots.
15:14
I'm working on this with the Field and Space Robotics Laboratory
362
896000
2000
Ik werk hiervoor samen met het Field and Space Robotics Laboratory
15:16
and my friend Steve Dubowsky at MIT,
363
898000
3000
en mijn vriend Steve Dubowsky aan het MIT.
15:19
and we have come up with the idea
364
901000
2000
We zijn gekomen op het idee
15:21
of having little, jumping bean-like
365
903000
3000
van deze robots gekomen
15:24
robots
366
906000
2000
door springbonen.
15:26
that are propelled by artificial muscle,
367
908000
3000
Ze bewegen door kunstspieren,
15:29
which is one of the Dubowsky Lab's specialties --
368
911000
3000
dat is een van de specialiteiten van het Dubowsky Lab -
15:32
are the EPAMs, or artificial muscles.
369
914000
2000
dit zijn de EPAMs of kunstspieren.
15:34
And these allow them to hop.
370
916000
2000
Deze laten ze hoppen.
15:36
They behave with
371
918000
2000
Ze gedragen zich als
15:38
a swarm behavior,
372
920000
2000
een zwerm,
15:40
where they relate to each other,
373
922000
2000
gemodelleerd naar
15:42
modeled after insect swarm behavior,
374
924000
2000
zwermgedrag bij insecten.
15:44
and they could be made very numerous.
375
926000
3000
Zij kunnen in groten getale worden aangemaakt.
15:47
And so, one can send a thousand of them,
376
929000
2000
Zo kan men er een duizendtal sturen,
15:49
as you can see in this upper left-hand picture,
377
931000
3000
zoals je kunt zien op deze linkerfoto.
15:52
a thousand of them could fit into the payload bay
378
934000
3000
Duizend ervan passen in de laadruimte
15:55
that was used for one of the current MER Rovers.
379
937000
3000
voor een van de huidige MER Rovers.
15:58
And these little guys -- you could lose many of them.
380
940000
3000
Deze kleine jongens - je mag er veel van kwijtraken.
16:01
If you send a thousand of them,
381
943000
2000
Als je er duizend stuurt,
16:03
you could probably get rid of 90 percent of them and still have a mission.
382
945000
2000
mag je 90 procent kwijtraken en heb je nog steeds een missie.
16:05
And so, that allows you the flexibility
383
947000
3000
Dat geeft je de flexibiliteit om
16:08
to go into very challenging terrain
384
950000
3000
zeer moeilijk terrein te onderzoeken
16:11
and actually make your way where you want to go.
385
953000
2000
en te geraken waar je wil.
16:13
Now, to wrap this up, I want to talk for two seconds
386
955000
3000
Om dit samen te vatten, wil ik nog even praten
16:16
about caves and the human expansion beyond Earth
387
958000
3000
over grotten en de menselijke expansie buiten de Aarde
16:19
as a natural outgrowth of the work that we do in caves.
388
961000
3000
als een natuurlijk uitvloeisel van het werk dat we doen in grotten.
16:22
It occurred to us a number of years ago
389
964000
2000
Het kwam een aantal jaren geleden bij ons op
16:24
that caves have many properties
390
966000
2000
dat grotten vele eigenschappen hebben
16:26
that people have used
391
968000
2000
die mensen en andere organismen hebben gebruikt
16:28
and other organisms have used as habitat in the past.
392
970000
2000
als habitat in het verleden.
16:30
And perhaps it's time we started to explore those,
393
972000
3000
Misschien is het tijd om deze te gaan verkennen,
16:34
in the context of future Mars and the Moon exploration.
394
976000
3000
in het kader van de toekomstige exploratie van Mars en de maan.
16:37
So, we have just finished a NASA Institute for Advanced Concepts Phase II study,
395
979000
5000
We zijn net klaar met een Fase II-studie voor het NASA-Instituut voor Gevorderde Concepten,
16:42
looking at the irreducible set of technologies
396
984000
2000
om na te gaan welke onherleidbare set van technologieën
16:44
that you would need in order to
397
986000
2000
je nodig hebt
16:46
actually allow people to inhabit lava tubes
398
988000
3000
om mensen in lavabuizen
16:49
on the Moon or Mars.
399
991000
2000
op de maan of Mars te laten wonen.
16:51
It turns out to be a fairly simple and small list,
400
993000
3000
Het blijkt een vrij eenvoudige en kleine lijst te zijn,
16:54
and we have gone
401
996000
2000
en we hebben het gezocht in de richting
16:56
in the relatively primitive technology direction.
402
998000
2000
van een relatief primitieve technologie.
16:58
So, we're talking about things like inflatable liners
403
1000000
3000
Zo praten we over zaken als opblaasbare bekledingen
17:01
that can conform to the complex topological shape
404
1003000
3000
die zich aanpassen aan de complexe topologische vorm
17:04
on the inside of a cave,
405
1006000
2000
aan de binnenkant van een grot.
17:06
foamed-in-place airlocks to deal with this complex topology,
406
1008000
4000
Of ter plekke ingeschuimde luchtsluizen om te passen in deze complexe topologie.
17:10
various ways of getting breathing gases
407
1012000
3000
Allerlei manieren om ademhalinggassen
17:13
made from the intrinsic materials of these bodies.
408
1015000
3000
te winnen uit de materialen die op deze planeten voorhanden zijn.
17:16
And the future is there for us
409
1018000
2000
De toekomst bestaat erin dat we
17:18
to use these lava-tube caves on Mars.
410
1020000
3000
deze lavabuisgrotten gebruiken op Mars.
17:21
And right now we're in caves, and we're doing science and recreation,
411
1023000
4000
Nu doen we in grotten aan wetenschap en recreatie,
17:25
but I think in the future we'll be using them
412
1027000
2000
maar ik denk dat ze we in de toekomst zullen gebruiken
17:27
for habitat and science on these other bodies.
413
1029000
2000
als habitat en voor de wetenschap op deze andere planeten.
17:29
Now, my view of what the current status
414
1031000
3000
Volgens mijn idee over de huidige stand van zaken
17:32
of potential life on Mars is
415
1034000
2000
is de kans dat er ooit leven op Mars
17:34
that it's probably been on the planet,
416
1036000
3000
is geweest,
17:37
maybe one in two chances.
417
1039000
3000
misschien een op twee.
17:40
The question as to whether
418
1042000
3000
De vraag of er leven is op Mars
17:43
there is life on Mars that is related to life on Earth
419
1045000
4000
dat gerelateerd is aan het leven op aarde
17:47
has now been very muddied,
420
1049000
2000
is nu erg vertroebeld,
17:49
because we now know,
421
1051000
1000
omdat we nu weten,
17:50
from Mars meteorites that have made it to Earth,
422
1052000
3000
dat meteorieten van Mars op de Aarde zijn geraakt,
17:53
that there's material that can be exchanged between those two planets.
423
1055000
4000
dat er materiaal is dat kan worden uitgewisseld tussen deze twee planeten.
17:57
One of the burning questions, of course, is
424
1059000
2000
Een van de prangende vragen is natuurlijk:
17:59
if we go there and find life in the sub-surface,
425
1061000
3000
als we er naartoe gaan en er leven vinden in de ondergrond,
18:02
as I fully expect that we will,
426
1064000
2000
wat ik ook verwacht,
18:04
is that a second genesis of life?
427
1066000
2000
is dat dan onafhankelijk ontstaan ?
18:06
Did life start here
428
1068000
2000
Begon het leven hier
18:08
and was it transported there?
429
1070000
2000
en werd het naar Mars getransporteerd?
18:10
Did it start there and get transported here?
430
1072000
3000
Of begon het daar en geraakte het daarna hier?
18:13
This will be a fascinating puzzle as we go into the next half-century,
431
1075000
4000
Dit zal een fascinerende puzzel zijn voor de volgende halve eeuw.
18:17
and where I expect that we will
432
1079000
2000
Ik verwacht dat we
18:19
have more and more Mars missions to answer these questions.
433
1081000
3000
meer en meer Mars-missies gaan hebben om deze vragen te beantwoorden.
18:22
Thank you.
434
1084000
2000
Dank u.
ABOUT THE SPEAKER
Penelope Boston - Cave scientistPenelope Boston studies caves and karst formations, and the special biology that lives in them -- both here on Earth and possibly on other planets.
Why you should listen
Penelope Boston is fascinated by caves -- secret, mineral environments that shelter mysteries in beguiling darkness and stillness. She's spent most of her career studying caves and karst formations (karst is a formation where a bedrock, such as limestone, is eaten away by water to form underground voids), and is the cofounder of the new National Cave and Karst Research Institute, based in New Mexico.
Deep inside caves, there's a biology that is like no other on Earth, protected from surface stress and dependent on cave conditions for its survival. As part of her work with caves, Boston studies this life -- and has made the very sensible suggestion that, if odd forms of life lie quietly undiscovered in Earth's caves, there's a good chance it might also have arisen in caves and karst on other planets. Now, she's working on some new ways to look for it
Penelope Boston | Speaker | TED.com