TED2006
Robert Wright: Progress is not a zero-sum game
Robert Wright over optimisme
Filmed:
Readability: 4.6
1,748,574 views
Auteur Robert Wright legt het begrip "niet-nul-somheid" uit - het netwerk van gekoppelde lotsbestemmingen en samenwerking dat onze evolutie ons tot nog toe heeft bepaald - en hoe we dat kunnen gebruiken om de mensheid van vandaag te helpen redden.
Robert Wright - Journalist, philosopher
The best-selling author of "Nonzero," "The Moral Animal" and "The Evolution of God," Robert Wright draws on his wide-ranging knowledge of science, religion, psychology, history and politics to figure out what makes humanity tick -- and what makes us moral. Full bio
The best-selling author of "Nonzero," "The Moral Animal" and "The Evolution of God," Robert Wright draws on his wide-ranging knowledge of science, religion, psychology, history and politics to figure out what makes humanity tick -- and what makes us moral. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I've got apparently 18 minutes
0
1000
2000
Ik heb blijkbaar 18 minuten
00:27
to convince you that history has a direction, an arrow;
1
3000
3000
om jullie te overtuigen dat de geschiedenis een richting heeft - een pijl.
00:30
that in some fundamental sense, it's good;
2
6000
3000
Dat ze op een bepaalde fundamentele manier goed is.
00:33
that the arrow points to something positive.
3
9000
3000
Dat de pijl naar iets positiefs wijst.
00:36
Now, when the TED people first approached me about giving this upbeat talk --
4
12000
4000
Toen de TED-mensen mij voor het eerst benaderden over het geven van deze vrolijke talk -
00:40
(Laughter)
5
16000
1000
(Gelach)
00:41
-- that was before the cartoon of Muhammad had triggered global rioting.
6
17000
6000
Dat was vóór de cartoon van Mohammed aanleiding gaf tot wereldwijde rellen.
00:47
It was before the avian flu had reached Europe.
7
23000
2000
Vóór de vogelgriep Europa had bereikt.
00:49
It was before Hamas had won the Palestinian election,
8
25000
2000
Vóór Hamas de Palestijnse verkiezingen had gewonnen,
00:51
eliciting various counter-measures by Israel.
9
27000
4000
wat verschillende tegenmaatregelen door Israël uitlokte.
00:55
And to be honest, if I had known when I was asked to give this upbeat talk
10
31000
4000
Als ik had geweten toen ze mij vroegen voor deze vrolijke talk,
00:59
that even as I was giving the upbeat talk,
11
35000
3000
dat zelfs de apocalyps zich aankondigde
01:02
the apocalypse would be unfolding --
12
38000
3000
terwijl ik deze vrolijke talk gaf -
01:05
(Laughter)
13
41000
1000
(Gelach)
01:06
-- I might have said, "Is it okay if I talk about something else?"
14
42000
4000
- zou ik gezegd hebben: "Is het goed als ik het over iets anders heb?"
01:10
But I didn't, OK. So we're here. I'll do what I can. I'll do what I can.
15
46000
5000
Maar dat deed ik niet. Dus zijn we hier. Ik zal doen wat ik kan. Ik zal doen wat ik kan.
01:16
I've got to warn you:
16
52000
2000
Ik moet jullie waarschuwen:
01:18
the sense in which my worldview is upbeat has always been kind of subtle,
17
54000
7000
de manier waarop mijn wereldbeeld optimistisch is, is altijd al nogal subtiel,
01:25
sometimes even elusive.
18
61000
2000
soms zelfs ongrijpbaar geweest.
01:27
(Laughter)
19
63000
1000
(Gelach)
01:28
The sense in which I can be uplifting and inspiring --
20
64000
3000
De manier waarop ik verheffend en inspirerend kan zijn -
01:31
I mean, there's always been a kind of a certain grim dimension
21
67000
3000
ik bedoel dat er altijd een nogal grimmig kantje zit
01:34
to the way I try to uplift, so if grim inspiration --
22
70000
4000
aan de manier waarop ik probeer te verheffen, dus als grimmige inspiratie -
01:38
(Laughter)
23
74000
1000
(Gelach)
01:39
-- if grim inspiration is not a contradiction in terms, that is, I'm afraid,
24
75000
4000
- als grimmige inspiratie geen innerlijke tegenspraak is, dan ben ik bang
01:43
the most you can hope for. OK, today -- that's if I succeed.
25
79000
4000
dat dat het beste is dat ik in huis heb. OK, vandaag - als het me lukt.
01:47
I'll see what I can do. OK?
26
83000
2000
Ik zal zien wat ik kan doen. OK?
01:49
Now, in one sense,
27
85000
2000
In zekere zin is
01:51
the claim that history has a direction is not that controversial.
28
87000
3000
de bewering dat de geschiedenis een richting heeft, niet zo controversieel.
01:54
If you're just talking about social structure,
29
90000
3000
Als je alleen maar over sociale structuur praat
01:57
OK, clearly that's gotten more complex
30
93000
2000
is die duidelijk de afgelopen 10.000 jaar
01:59
a little over the last 10,000 years -- has reached higher and higher levels.
31
95000
3000
een stuk complexer geworden. Ze heeft hogere niveaus bereikt.
02:02
And in fact, that's actually sustaining
32
98000
2000
In feite is dat eigenlijk de voortzetting van
02:04
a long-standing trend that predates human beings, OK,
33
100000
4000
een al lang bestaande trend die de mens voorafgaat,
02:08
that biological evolution was doing for us.
34
104000
3000
de biologische evolutie deed ons dat voor.
02:11
Because what happened in the beginning, this stuff encases itself in a cell,
35
107000
5000
Want wat gebeurde er in het begin: dit spul sluit zichzelf op in een cel,
02:16
then cells start hanging out together in societies.
36
112000
3000
dan beginnen cellen met elkaar rond te hangen in groepen.
02:19
Eventually they get so close, they form multicellular organisms,
37
115000
3000
Uiteindelijk blijven ze zo dicht bij elkaar dat ze meercellige organismen vormen,
02:22
then you get complex multicellular organisms; they form societies.
38
118000
5000
dan krijg je complexe meercellige organismen. Die vormen samenlevingen.
02:27
But then at some point, one of these multicellular organisms
39
123000
3000
Maar dan op een bepaald punt doet een van die meercellige organismen
02:30
does something completely amazing with this stuff, which is
40
126000
3000
iets heel geweldigs met dit spul, dat wil zeggen,
02:33
it launches a whole second kind of evolution: cultural evolution.
41
129000
5000
het lanceert een tweede soort evolutie: culturele evolutie.
02:38
And amazingly, that evolution sustains the trajectory
42
134000
3000
En verbazingwekkend volgt die evolutie hetzelfde traject
02:41
that biological evolution had established toward greater complexity.
43
137000
5000
dat de biologische evolutie had ingeslagen in de richting van grotere complexiteit.
02:46
By cultural evolution we mean the evolution of ideas.
44
142000
3000
Met de culturele evolutie bedoelen we de evolutie van ideeën.
02:49
A lot of you have heard the term "memes." The evolution of technology,
45
145000
3000
Veel van jullie hebben al gehoord van de term 'memen'. De evolutie van de technologie -
02:52
I pay a lot of attention to, so, you know,
46
148000
2000
ik schenk daar nogal wat aandacht aan -
02:54
one of the first things you got was a little hand axe.
47
150000
4000
gaf ons een van die eerste dingen zoals deze kleine vuistbijl.
02:58
Generations go by, somebody says, hey, why don't we put it on a stick?
48
154000
5000
Generaties gaan voorbij tot iemand zegt: "Hé, waarom zetten we hem niet op een stok?"
03:03
(Laughter)
49
159000
3000
(Gelach)
03:06
Just absolutely delights the little ones.
50
162000
3000
De kinderen in de wolken.
03:09
Next best thing to a video game.
51
165000
2000
Bijna zo leuk als een videogame.
03:11
This may not seem to impress,
52
167000
2000
Misschien ben je er niet erg van onder de indruk
03:13
but technological evolution is progressive, so another 10, 20,000 years,
53
169000
4000
maar technologische evolutie werkt progressief, zodat je na nog eens 10 tot 20.000 jaar
03:17
and armaments technology takes you here.
54
173000
2000
van bewapeningstechnologie hier uitkomt.
03:19
(Laughter)
55
175000
1000
(Gelach)
03:20
Impressive. And the rate of technological evolution speeds up,
56
176000
4000
Indrukwekkend. En de snelheid van technologische evolutie versnelt
03:24
so a mere quarter of a century after this, you get this, OK.
57
180000
4000
zodat je na slechts één kwart eeuw van dat, dit krijgt.
03:28
(Laughter)
58
184000
2000
(Gelach)
03:30
And this.
59
186000
2000
En dit hier.
03:32
(Laughter)
60
188000
1000
(Gelach)
03:33
I'm sorry -- it was a cheap laugh, but I wanted to find a way
61
189000
3000
Het spijt me - het was goedkope humor, maar ik wilde
03:36
to transition back to this idea of the unfolding apocalypse,
62
192000
3000
een overgang maken naar de idee van de zich aankondigende apocalyps,
03:39
and I thought that might do it.
63
195000
2000
en ik dacht dat het hiermee zou lukken.
03:41
(Applause)
64
197000
7000
(Applaus)
03:48
So, what threatens to happen with this unfolding apocalypse
65
204000
5000
Wat er dreigt te gebeuren met deze zich aankondigende apocalyps,
03:53
is the collapse of global social organization.
66
209000
4000
is de ineenstorting van de wereldwijde sociale organisatie.
03:57
Now, first let me remind you how much work it took to get us where we are,
67
213000
3000
Laat ik er eerst aan herinneren hoeveel werk het kostte om ons te brengen waar we nu staan,
04:00
to be on the brink of true global social organization.
68
216000
3000
aan de rand van de ware wereldwijde sociale organisatie.
04:03
Originally, you had the most complex societies, the hunter-gatherer village.
69
219000
6000
Oorspronkelijk was de meest complexe samenleving het jager-verzamelaarsdorp.
04:09
Stonehenge is the remnant of a chiefdom,
70
225000
2000
Stonehenge is het overblijfsel van een chiefdom,
04:11
which is what you get with the invention of agriculture: multi-village polity
71
227000
3000
dat is wat je krijgt door de uitvinding van de landbouw: een bestuursvorm van meerdere dorpen
04:14
with centralized rule.
72
230000
3000
met centrale wetten.
04:17
With the invention of writing, you start getting cities. This is blurry. I kind of like that
73
233000
5000
Met de uitvinding van het schrift krijg je steden. Dit beeld is wazig. Ik vind dat wel leuk
04:22
because it makes it look like a one-celled organism and reminds you
74
238000
3000
want het maakt dat het eruit ziet als een ééncellig organisme. Het herinnert
04:25
how many levels organic organization has already moved through
75
241000
4000
je eraan hoeveel niveaus de organische organisatie al is gepasseerd
04:29
to get to this point. And then you get to, you know, you get empires.
76
245000
6000
om op dit punt aan te komen. En dan krijg je rijken.
04:35
I want to stress, you know, social organization can transcend political bounds.
77
251000
4000
Ik wil benadrukken dat de sociale organisatie politieke grenzen kan overstijgen.
04:39
This is the Silk Road connecting the Chinese Empire and the Roman Empire.
78
255000
4000
Dit is de Zijderoute die Chinese Rijk en het Romeinse Rijk met elkaar verbond.
04:43
So you had social complexity spanning the whole continent,
79
259000
3000
Je had sociale complexiteit die het hele continent overspande,
04:46
even if no polity did similarly. Today, you've got nation states.
80
262000
5000
zelfs als geen staatsvorm dat deed. Vandaag de dag heb je natie-staten.
04:51
Point is: there's obviously collaboration and organization going on
81
267000
3000
Punt is dat er natuurlijk samenwerking en organisatie is
04:54
beyond national bounds.
82
270000
2000
over de nationale grenzen heen.
04:56
This is actually just a picture of the earth at night,
83
272000
3000
Dit is een plaatje van de aarde 's nachts,
04:59
and I'm just putting it up because I think it's pretty.
84
275000
2000
en ik laat het alleen maar zien omdat ik het mooi vind.
05:01
Does kind of convey the sense that this is an integrated system.
85
277000
5000
Het geeft het gevoel een geïntegreerd systeem te zijn.
05:06
Now, I explained this growth of complexity by reference to something
86
282000
6000
Ik legde deze groei aan complexiteit uit door te verwijzen naar
05:12
called "non-zero sumness."
87
288000
4000
de zogenaamde 'niet-nul-somheid'.
05:16
Assuming that a few of you did not do the assigned reading, very quickly,
88
292000
5000
Een aantal van jullie hebben vast de opgelegde lectuur niet doorgenomen, dus heel snel:
05:21
the key idea is the distinction between zero-sum games, in which correlations
89
297000
5000
de belangrijkste gedachte hierachter is het onderscheid met nul-somspellen, waarin de correlaties
05:26
are inverse: always a winner and a loser.
90
302000
3000
omgekeerd zijn; die hebben altijd een winnaar en een verliezer.
05:29
Non-zero-sum games in which correlations can be positive, OK.
91
305000
4000
Bij niet-nul-somspellen kunnen de correlaties positief zijn.
05:33
So like in tennis, usually it's win-lose;
92
309000
4000
Bij tennis is het altijd win-verlies,
05:37
it always adds up to zero-zero-sum. But if you're playing doubles,
93
313000
3000
Samengeteld is dat altijd nul (+1-1=0), maar als je dubbelspel speelt,
05:40
the person on your side of the net, they're in the same boat as you,
94
316000
2000
zit de persoon die aan jouw kant van het net staat, in hetzelfde schuitje als jij,
05:42
so you're playing a non-zero-sum game with them.
95
318000
2000
dus je speelt een niet-nul-somspel met hem.
05:44
It's either for the better or for the worse, OK.
96
320000
3000
Jullie winnen of verliezen altijd samen.
05:47
A lot of forms of non-zero-sum behavior in the realm of economics and so on
97
323000
5000
Veel vormen van niet-nul-somgedrag op het gebied van economie en zo
05:52
in everyday life often leads to cooperation.
98
328000
4000
leiden in het dagelijks leven vaak tot samenwerking.
05:56
The argument I make is basically that, well,
99
332000
2000
Daarmee wil ik zeggen dat
05:58
non-zero-sum games have always been part of life.
100
334000
2000
niet-nul-somspellen altijd deel hebben uitgemaakt van het leven.
06:00
You have them in hunter-gatherer societies,
101
336000
2000
Je hebt ze in jager-verzamelaarssamenlevingen,
06:02
but then through technological evolution, new forms of technology arise
102
338000
5000
maar door technologische evolutie komen er nieuwe vormen van technologie
06:07
that facilitate or encourage the playing of non-zero-sum games,
103
343000
5000
die het spelen van niet-nul-somspellen met meer mensen over een
06:12
involving more people over larger territory.
104
348000
3000
groter grondgebied vergemakkelijken of aanmoedigen.
06:15
Social structure adapts to accommodate this possibility and
105
351000
4000
De sociale structuur past zich aan om aan deze mogelijkheid tegemoet te komen en
06:19
to harness this productive potential, so you get cities, you know,
106
355000
3000
om gebruik te maken van dit productieve potentieel. Zo krijg je steden
06:22
and you get all the non-zero-sum games you don't think about
107
358000
3000
en allerlei niet-nul-somspellen die je maar kan bedenken
06:25
that are being played across the world.
108
361000
1000
over de hele wereld.
06:26
Like, have you ever thought when you buy a car,
109
362000
3000
Heb je er, bij de aankoop van een auto, ooit bij stilgestaan
06:29
how many people on how many different continents contributed
110
365000
2000
hoeveel mensen op hoeveel verschillende continenten bijdroegen
06:31
to the manufacture of that car? Those are people in effect
111
367000
5000
aan het maken van die auto? Met die mensen speel jij
06:36
you're playing a non-zero-sum game with.
112
372000
2000
in feite een niet-nul-somspel.
06:38
I mean, there are certainly plenty of them around.
113
374000
7000
Ik bedoel dat er zeker veel van dit soort spellen aan de gang zijn.
06:45
Now, this sounds like an intrinsically upbeat worldview in a way,
114
381000
3000
Nu klinkt dit op een of andere manier als een intrinsiek vrolijk wereldbeeld,
06:48
because when you think of non-zero, you think win-win, you know,
115
384000
3000
want als je aan niet-nul denkt, denk je aan win-win en
06:51
that's good. Well, there are a few reasons
116
387000
2000
dat is goed. Nu zijn er een paar redenen
06:53
that actually it's not intrinsically upbeat.
117
389000
3000
waarom dit eigenlijk niet intrinsiek vrolijk is.
06:56
First of all, it can accommodate; it doesn't deny the existence
118
392000
4000
In de eerste plaats kan je er alle kanten mee uit: het ontkent het bestaan
07:00
of inequality exploitation war.
119
396000
3000
van ongelijkheid, exploitatie en oorlog niet.
07:03
But there's a more fundamental reason
120
399000
2000
Maar er is een meer fundamentele reden
07:05
that it's not intrinsically upbeat, because a non-zero-sum game,
121
401000
3000
dat het niet intrinsiek vrolijk is, omdat een niet-nul-somspel
07:08
all it tells you for sure is that the fortunes will be correlated for better or worse.
122
404000
4000
alleen betekent dat de uitkomst voor beiden gecorreleerd, ten goede of ten kwade.
07:12
It doesn't necessarily predict a win-win outcome.
123
408000
6000
Het hoeft niet noodzakelijk een win-win uitkomst te voorspellen.
07:18
So, in a way, the question is: on what grounds
124
414000
2000
Je kan dan vragen waarom
07:20
am I upbeat at all about history? And the answer is,
125
416000
4000
ik zo optimistisch ben over de geschiedenis. En het antwoord is
07:24
first of all, on balance I would say people have played their games
126
420000
4000
in de eerste plaats dat mensen hun spellen meer om win-win-uitkomsten
07:28
to more win-win outcomes than lose-lose outcomes. On balance,
127
424000
4000
dan om verlies-verlies-uitkomsten hebben gespeeld. Per saldo
07:32
I think history is a net positive in the non-zero-sum game department.
128
428000
6000
denk ik dat de geschiedenis netto positief is wat niet-nul-somspellen aangaat.
07:38
And a testament to this is the thing that most amazes me,
129
434000
5000
Een bewijs hiervan is het ding dat me het meeste verbaast,
07:43
most impresses me, and most uplifts me,
130
439000
2000
het meeste indruk op me maakt en waar ik het meest blij om ben.
07:45
which is that there is a moral dimension to history;
131
441000
5000
De geschiedenis heeft een morele dimensie.
07:50
there is a moral arrow. We have seen moral progress over time.
132
446000
3000
Er is een morele pijl. We hebben in de loop van de tijd morele vooruitgang gezien.
07:53
2,500 years ago, members of one Greek city-state
133
449000
4000
2500 jaar geleden beschouwden de leden van een Griekse stadstaat
07:57
considered members of another Greek city-state subhuman
134
453000
3000
de leden van een andere Griekse stadstaat als subhumaan
08:00
and treated them that way. And then this moral revolution arrived,
135
456000
5000
en behandelden ze ook zo. Dan kwam er een morele revolutie
08:05
and they decided that actually, no, Greeks are human beings.
136
461000
4000
en ze besloten dat alle Grieken mensen waren.
08:09
It's just the Persians who aren't fully human
137
465000
3000
Alleen de Perzen waren nog niet volledig menselijk
08:12
and don't deserve to be treated very nicely.
138
468000
2000
en verdienden het niet om zo te worden behandeld.
08:14
But this was progress -- you know, give them credit. And now today,
139
470000
3000
Maar dit was vooruitgang - geef ze wat krediet. Vandaag zien we
08:17
we've seen more progress. I think -- I hope -- most people here would say
140
473000
3000
nog meer vooruitgang. Ik denk - ik hoop - dat de meesten hier zouden zeggen
08:20
that all people everywhere are human beings,
141
476000
3000
dat alle mensen overal mensen zijn,
08:23
deserve to be treated decently,
142
479000
3000
die ongeacht ras of religie, fatsoenlijk
08:26
unless they do something horrendous, regardless of race or religion.
143
482000
4000
behandeld dienen te worden, tenzij ze iets verschrikkelijks hebben gedaan.
08:30
And you have to read your ancient history to realize what a revolution that has been,
144
486000
4000
Lees je oude geschiedenis eens na om te beseffen wat een revolutie dat is geweest.
08:34
OK. This was not a prevalent view,
145
490000
2000
Dit was een paar duizend jaar geleden
08:36
few thousand years ago, and I attribute it to this non-zero-sum dynamic.
146
492000
5000
niet de algemene opinie. Ik schrijf dat toe aan deze niet-nul-som-dynamiek.
08:41
I think that's the reason there is as much tolerance toward nationalities,
147
497000
4000
Ik denk dat dat de reden is dat er vandaag de dag zo veel tolerantie is tegenover
08:45
ethnicities, religions as there is today. If you asked me,
148
501000
5000
nationaliteiten, etniciteiten, religies. Als je me vroeg
08:50
you know, why am I not in favor of bombing Japan,
149
506000
2000
waarom ik geen voorstander ben van het bombarderen van Japan,
08:52
well, I'm only half-joking when I say they built my car.
150
508000
3000
is het niet alleen maar ironie als ik zou zeggen "omdat ze mijn auto bouwden".
08:55
We have this non-zero-sum relationship,
151
511000
2000
We hebben een niet-nul-somrelatie,
08:57
and I think that does lead to a kind of a tolerance to the extent that you realize
152
513000
6000
en ik denk dat dat leidt tot een soort van tolerantie naarmate je je realiseert
09:03
that someone else's welfare is positively correlated with yours --
153
519000
4000
dat het welzijn van een ander positief gecorreleerd is aan dat van jou.
09:07
you're more likely to cut them a break.
154
523000
2000
Meer kans dat je ze wat welwillender benadert.
09:09
I kind of think this is a kind of a business-class morality.
155
525000
5000
Ik bekijk dit als een soort van business-class-moraal.
09:14
Unfortunately, I don't fly trans-Atlantic business class often enough
156
530000
4000
Helaas vlieg ik niet vaak genoeg trans-Atlantisch in business class
09:18
to know, or any other kind of business class really,
157
534000
3000
om het te weten, of in enige andere vorm van business class in feite.
09:21
but I assume that in business class, you don't hear many expressions of, you know,
158
537000
4000
Maar ik neem aan dat je in business class niet veel uitingen van
09:25
bigotry about racial groups or ethnic groups,
159
541000
3000
fanatisme over raciale groepen of etnische groepen gaat horen,
09:28
because the people who are flying trans-Atlantic business class
160
544000
3000
omdat de mensen die in de trans-Atlantische business class vliegen,
09:31
are doing business with all these people; they're making money
161
547000
2000
zaken doen met al die mensen, ze zijn er om geld te verdienen
09:33
off all these people. And I really do think that, in that sense at least,
162
549000
4000
aan al deze mensen. En ik denk dat in die zin het kapitalisme
09:37
capitalism has been a constructive force,
163
553000
3000
op zijn minst een constructieve kracht is geweest.
09:40
and more fundamentally, it's a non-zero-sumness
164
556000
2000
Nog veel fundamenteler is dat niet-nul-somheid
09:42
that has been a constructive force in expanding people's realm
165
558000
4000
een opbouwende kracht was bij de uitbreiding van
09:46
of moral awareness. I think the non-zero-sum dynamic,
166
562000
5000
het moreel bewustzijn van mensen. Ik denk dat de niet-nul-som-dynamiek,
09:51
which is not only economic by any means -- it's not always commerce --
167
567000
4000
die in geen geval alleen maar economisch is - het gaat niet altijd om handel -
09:55
but it has driven us to the verge of a moral truth,
168
571000
5000
ons tot het inzicht van een morele waarheid heeft gebracht,
10:00
which is the fundamental equality of everyone. It has done that.
169
576000
3000
namelijk de fundamentele gelijkheid van iedereen. Het heeft dat gedaan,
10:03
As it has moved global, moved us toward a global level of social organization,
170
579000
5000
wereldwijd: het heeft gebracht naar een globaal niveau van sociale organisatie,
10:08
it has driven us toward moral truth.
171
584000
2000
naar morele waarheid.
10:10
I think that's wonderful.
172
586000
3000
Ik denk dat dat geweldig is.
10:13
Now, back to the unfolding apocalypse.
173
589000
3000
Nu, terug naar de zich aankondigende apocalyps.
10:16
And you may wonder, OK, that's all fine,
174
592000
2000
En je kan je misschien afvragen, OK, dat is allemaal prima,
10:18
sounds great -- moral direction in history --
175
594000
2000
klinkt geweldig - morele richting in de geschiedenis -
10:20
but what about this so-called clash of civilizations? Well, first of all,
176
596000
9000
maar hoe zit het met die zogenaamde botsing van beschavingen? Nou, ten eerste,
10:29
I would emphasize that it fits into the non-zero-sum framework,
177
605000
3000
wil ik benadrukken dat het in dat niet-nul-somkader past.
10:32
OK. If you look at the relationship
178
608000
2000
Als je kijkt naar de relatie
10:34
between the so-called Muslim world and Western world --
179
610000
3000
tussen de zogenaamde islamitische wereld en de Westerse wereld -
10:37
two terms I don't like, but can't really avoid;
180
613000
3000
twee termen waar ik niet van hou, maar je kan ze echt niet vermijden -
10:40
in such a short span of time, they're efficient if nothing else --
181
616000
4000
in deze korte tijd zijn ze tenminste efficiënt.
10:44
it is non-zero-sum. And by that I mean,
182
620000
3000
Dat is ook niet-nul-som. En daarmee bedoel ik dat
10:47
if people in the Muslim world get more hateful, more resentful,
183
623000
4000
als de mensen in de islamitische wereld haatdragender, kwader,
10:51
less happy with their place in the world,
184
627000
1000
minder tevreden met hun plaats in de wereld worden,
10:52
it'll be bad for the West. If they get more happy, it'll be good for the West.
185
628000
4000
dat slecht zal zijn voor het Westen. Hoe gelukkiger ze zijn, des te beter voor het Westen.
10:56
So that is a non-zero-sum dynamic.
186
632000
5000
Dat is een niet-nul-som-dynamiek.
11:01
And I would say the non-zero-sum dynamic is only going to grow more intense over time
187
637000
4000
Die niet-nul-som-dynamiek zal in de loop van de tijd alleen maar intenser worden
11:05
because of technological trends, but more intense in a kind of negative way.
188
641000
5000
als gevolg van technologische ontwikkelingen, maar intenser op een negatieve manier.
11:10
It's the downside correlation of their fortunes that will become more and more possible.
189
646000
6000
De negatieve correlatie van hun lotsbestemmingen zal meer en meer tot de mogelijkheden gaan behoren.
11:16
And one reason is because of something I call the "growing lethality of hatred."
190
652000
5000
Een van de redenen volgt uit wat ik de groeiende dodelijkheid van de haat noem.
11:21
More and more, it's possible for grassroots hatred abroad
191
657000
4000
Meer en meer kan haat aan de basis in het buitenland
11:25
to manifest itself in the form of organized violence on American soil.
192
661000
5000
zich als georganiseerd geweld op Amerikaanse bodem manifesteren.
11:30
And that's pretty new, and I think it's probably going to get a lot worse
193
666000
3000
Dat is vrij nieuw en ik denk dat het waarschijnlijk nog veel erger gaat worden
11:33
-- this capacity -- because of
194
669000
3000
- deze capaciteit - door
11:36
trends in information technology, in technologies that can be used
195
672000
4000
trends in de informatietechnologie, door technologieën die gebruikt kunnen worden
11:40
for purposes of munitions like biotechnology and nanotechnology.
196
676000
6000
voor wapens, zoals biotechnologie en nanotechnologie.
11:46
We may be hearing more about that today.
197
682000
2000
Misschien horen we daar vandaag meer over.
11:48
And there's something I worry about especially, which is that
198
684000
3000
Waar ik me vooral zorgen over maak, is dat
11:51
this dynamic will lead to a kind of a feedback cycle that puts us on a slippery slope.
199
687000
6000
deze dynamiek zal leiden tot een terugkoppelingscyclus die ons op een glibberige helling zal plaatsen.
11:57
What I have in mind is: terrorism happens here; we overreact to it.
200
693000
3000
Wat ik in gedachten heb, is: terrorisme gebeurt hier, we overreageren erop.
12:00
That, you know, we're not sufficiently surgical in our retaliation
201
696000
4000
Dat we niet voldoende chirurgisch zullen zijn in onze vergelding,
12:04
leads to more hatred abroad, more terrorism.
202
700000
2000
wat dan leidt leidt tot meer haat in het buitenland, meer terrorisme.
12:06
We overreact because being human, we feel like retaliating,
203
702000
4000
We overreageren omdat we mens zijn, we voelen behoefte tot vergelding
12:10
and it gets worse and worse and worse.
204
706000
2000
en het wordt maar erger en erger en erger.
12:12
You could call this the positive feedback of negative vibes,
205
708000
4000
Je zou dit de positieve feedback van negatieve gevoelens kunnen noemen,
12:16
but I think in something so spooky,
206
712000
2000
maar ik denk dat bij zoiets griezeligs
12:18
we really shouldn't have the word positive there at all, even in a technical sense.
207
714000
3000
we het woord positief echt niet moeten gaan gebruiken, ook niet in technische zin.
12:21
So let's call it the death spiral of negativity.
208
717000
3000
Laten we het maar de dodelijke spiraal van negativiteit noemen.
12:24
(Laughter)
209
720000
2000
(Gelach)
12:26
I assure you if it happens, at the end, both the West
210
722000
2000
Ik kan jullie verzekeren dat, als dat gebeurt, uiteindelijk zowel het Westen
12:28
and the Muslim world will have suffered.
211
724000
3000
als de islamitische wereld eronder zullen lijden.
12:31
So, what do we do? Well, first of all, we can do a lot more with arms control,
212
727000
6000
Wat kunnen we doen? Ten eerste kunnen we veel meer doen aan wapenbeheersing,
12:37
the international regulation of dangerous technologies.
213
733000
2000
de internationale regelgeving voor gevaarlijke technologieën.
12:39
I have a whole global governance sermon
214
735000
2000
Ik heb een hele preek over mondiaal regeren
12:41
that I will spare you right now,
215
737000
2000
die ik jullie nu zal besparen,
12:43
because I don't think that's going to be enough anyway, although it's essential.
216
739000
3000
want ik denk niet dat dat zal volstaan, hoe essentieel hij ook is.
12:46
I think we're going to have to have a major round
217
742000
2000
Ik denk dat we een grote morele vooruitgang
12:48
of moral progress in the world.
218
744000
2000
in de wereld zullen nodig hebben.
12:50
I think you're just going to have to see less hatred among groups,
219
746000
5000
Ik denk dat het nodig zal zijn om minder haat te zien tussen groepen,
12:55
less bigotry, and, you know, racial groups, religious groups, whatever.
220
751000
6000
minder fanatisme, raciale groepen, religieuze groepen, wat dan ook.
13:01
I've got to admit I feel silly saying that.
221
757000
2000
Ik moet toegeven dat ik me wat dwaas voel als ik dat zeg.
13:03
It sounds so kind of Pollyannaish. I feel like Rodney King, you know,
222
759000
3000
Het klinkt zo overdreven optimistisch. Ik voel me als Rodney King, je weet wel,
13:06
saying, why can't we all just get along?
223
762000
2000
die zegt: "Waarom kunnen we niet allemaal vrienden zijn?"
13:08
But hey, I don't really see any alternative, given the way I read the situation.
224
764000
6000
Maar ik zie echt geen alternatief, gezien de manier waarop ik de situatie beoordeel.
13:14
There's going to have to be moral progress.
225
770000
3000
Er zal morele vooruitgang moeten zijn.
13:17
There's going to have to be a lessening of the amount of hatred in the world,
226
773000
4000
De haat in de wereld zal moeten afnemen,
13:21
given how dangerous it's becoming.
227
777000
4000
gegeven hoe gevaarlijk het is geworden.
13:25
In my defense, I'd say, as naive as this may sound,
228
781000
3000
Tot mijn verdediging zou ik zeggen, hoe naïef dit ook mag klinken,
13:28
it's ultimately grounded in cynicism.
229
784000
3000
dat dit uiteindelijk gegrond is in cynisme.
13:31
That is to say --
230
787000
1000
Dat wil zeggen -
13:32
(Laughter)
231
788000
1000
(Gelach)
13:33
-- thank you, thank you. That is to say, remember: my whole view
232
789000
5000
- Dank je, dank je. Herinner je: mijn hele inzicht
13:38
of morality is that it boils down to self-interest.
233
794000
3000
in de moraliteit is dat ze neerkomt op eigenbelang.
13:41
It's when people's fortunes are correlated.
234
797000
2000
Het is wanneer de lotsbestemmingen van mensen gecorreleerd zijn,
13:43
It's when your welfare conduces to mine, that I decide, oh yeah,
235
799000
3000
het is als jouw welzijn het mijne insluit, dat ik besluit: "Ach ja,
13:46
I'm all in favor of your welfare. That's what's responsible
236
802000
4000
ik ben er helemaal voor dat het jou goed gaat." Dat heeft
13:50
for this growth of this moral progress so far,
237
806000
3000
tot nu toe voor deze groei van morele vooruitgang gezorgd,
13:53
and I'm saying we once again have a correlation of fortunes,
238
809000
3000
en ik zeg nog eens dat onze lotsbestemmingen aan elkaar geklonken zijn.
13:56
and if people respond to it intelligently, we will see
239
812000
4000
Als mensen daar intelligent op reageren, zullen we
14:00
the development of tolerance and so on --
240
816000
3000
de tolerantie enzovoort zich zien ontwikkelen -
14:03
the norms that we need, you know.
241
819000
3000
de normen die we nodig hebben.
14:06
We will see the further evolution of this kind of business-class morality.
242
822000
4000
We zullen de verdere evolutie van dit soort business-class-moraal zien.
14:10
So, these two things, you know, if they get people's attention
243
826000
6000
Als deze twee dingen de aandacht krijgen
14:16
and drive home the positive correlation and people do what's in their self-interests,
244
832000
3000
en ons deze positieve correlatie bijbrengen, én als we in ons eigenbelang handelen
14:19
which is further the moral evolution,
245
835000
4000
door de morele evolutie te bevorderen,
14:23
then they could actually have a constructive effect.
246
839000
3000
dan kan dat echt een opbouwend effect hebben.
14:26
And that's why I lump growing lethality of hatred
247
842000
3000
Die groeiende dodelijkheid van de haat
14:29
and death spiral of negativity under the general rubric,
248
845000
3000
en de dodelijke spiraal van negativiteit vormen dan samen
14:32
reasons to be cheerful.
249
848000
2000
redenen om de toekomst blij tegemoet te zien.
14:34
(Laughter)
250
850000
2000
(Gelach)
14:36
Doing the best I can, OK.
251
852000
2000
Ik doe wat ik kan, oke.
14:38
(Laughter)
252
854000
1000
(Gelach)
14:39
I never called myself Mr. Uplift.
253
855000
2000
Ik heb mezelf nooit Meneer Zonnetje-in-huis genoemd.
14:41
I'm just doing what I can here.
254
857000
3000
Ik doe hier gewoon wat ik kan.
14:44
(Laughter)
255
860000
1000
(Gelach)
14:45
Now, launching a moral revolution has got to be hard, right?
256
861000
3000
De lancering van een morele revolutie moet toch wel een harde dobber zijn, niet?
14:48
I mean, what do you do?
257
864000
2000
Ik bedoel, hoe begin je eraan?
14:50
And I think the answer is a lot of different people
258
866000
2000
Ik denk dat het antwoord is dat heel veel verschillende mensen
14:52
are going to have to do a lot of different things.
259
868000
3000
veel verschillende dingen zullen moeten doen.
14:55
We all start where we are. Speaking as an American
260
871000
5000
We beginnen waar we zijn. Als Amerikaan die inzit
15:00
who has children whose security 10, 20, 30 years down the road
261
876000
4000
met de veiligheid van zijn kinderen over 10, 20, 30 jaar,
15:04
I worry about -- what I personally want to start out doing
262
880000
3000
maak ik me zorgen over - waar ik persoonlijk mee wil beginnen
15:07
is figuring out why so many people around the world hate us, OK.
263
883000
4000
is het uitzoeken waarom zoveel mensen over de hele wereld ons haten.
15:11
I think that's a worthy research project myself.
264
887000
4000
Ik denk dat dat een valabel onderzoeksproject is.
15:15
I also like it because it's an intrinsically kind of morally redeeming exercise.
265
891000
5000
Ik hou ervan omdat het een intrinsiek moreel verlossende oefening is.
15:20
Because to understand why somebody
266
896000
2000
Begrijpen waarom iemand
15:22
in a very different culture does something --
267
898000
2000
uit een heel andere cultuur iets doet -
15:24
somebody you're kind of viewing as alien,
268
900000
2000
iemand die je als vreemd aanziet -
15:26
who's doing things you consider strange
269
902000
2000
die dingen doet die jou vreemd overkomen
15:28
in a culture you consider strange -- to really understand why they do
270
904000
4000
in een cultuur die je vreemd vindt, echt begrijpen waarom ze
15:32
the things they do is a morally redeeming accomplishment,
271
908000
4000
de dingen doen die ze doen, is een moreel verlossende prestatie
15:36
because you've got to relate their experience to yours.
272
912000
2000
omdat je hun ervaring met de jouwe moet vergelijken.
15:38
To really understand it, you've got to say, "Oh, I get it.
273
914000
4000
Om dat echt te begrijpen, moet je zeggen: "Oh, ik snap het.
15:42
So when they feel resentful, it's kind of like
274
918000
2000
Dus als ze zich boos voelen, is dat zoals
15:44
the way I feel resentful when this happens,
275
920000
2000
ik me verontwaardigd voel wanneer dit gebeurt
15:46
and for somewhat the same reasons." That's true understanding.
276
922000
4000
en om ongeveer dezelfde redenen." Dat is waar begrip.
15:50
And I think that is an expansion of your moral compass when you manage to do that.
277
926000
6000
Ik denk dat het een uitbreiding van je moreel blikveld is als het je lukt om dat te doen.
15:56
It's especially hard to do when people hate you, OK,
278
932000
3000
Het is vooral moeilijk om doen als mensen je haten,
15:59
because you don't really, in a sense, want
279
935000
3000
omdat je eigenlijk niet
16:02
to completely understand why people hate you.
280
938000
2000
helemaal wil begrijpen waarom mensen je haten.
16:04
I mean, you want to hear the reason, but you don't want to be able to relate to it.
281
940000
2000
Je wil de reden wel horen, maar je wil niet in staat zijn om het op jezelf te betrekken.
16:06
You don't want it to make sense, right? (Laughter)
282
942000
2000
Je wil toch niet dat ze gelijk zouden kunnen hebben, toch?
16:08
You don't want to say, "Well, yeah, I can kind of understand
283
944000
2000
Je wil niet zeggen: "Nou, ja, ik kan wel begrijpen
16:10
how a human being in those circumstances
284
946000
2000
hoe een mens in die omstandigheden
16:12
would hate the country I live in." That's not a pleasant thing,
285
948000
3000
het land waar ik leef, haat. Dat is niet prettig,
16:15
but I think it's something that we're going to have to get used to and
286
951000
6000
maar ik denk dat we eraan zullen moeten wennen en
16:21
work on. Now, I want to stress that to understand, you know --
287
957000
11000
eraan werken. Nu wil ik benadrukken dat
16:32
there are people who don't like this whole business of understanding
288
968000
3000
er mensen zijn die niet houden van deze hele zaak van begrip
16:35
the grassroots, the root causes of things; they don't want to know
289
971000
4000
voor de basis, de wortels van de dingen. Ze willen niet weten
16:39
why people hate us. I want to understand it.
290
975000
3000
waarom mensen ons haten. Ik wil het begrijpen.
16:42
The reason you're trying to understand why they hate us,
291
978000
2000
De reden dat je probeert te begrijpen waarom ze ons haten,
16:44
is to get them to quit hating us. The idea
292
980000
3000
is om ze te laten stoppen met ons te haten. Het idee,
16:47
when you go through this moral exercise of really coming to appreciate
293
983000
4000
als je je door deze morele oefening worstelt, is hun menselijkheid te leren waarderen
16:51
their humanity and better understand them, is part of an effort
294
987000
5000
en beter te begrijpen. Dat is onderdeel van een poging
16:56
to get them to appreciate your humanity in the long run.
295
992000
2000
om hen jouw menselijkheid op de lange termijn te leren waarderen.
16:58
I think it's the first step toward that. That's the long-term goal.
296
994000
4000
Ik denk dat het de eerste stap in die richting is. Dat is de doelstelling op de lange termijn.
17:02
There are people who worry about this, and in fact,
297
998000
5000
Er zijn mensen die zich daar zorgen over maken.
17:07
I, myself, apparently, was denounced on national TV
298
1003000
5000
Ikzelf werd een paar nachten geleden op de nationale televisie
17:12
a couple of nights ago because of an op-ed I'd written.
299
1008000
4000
aan de kaak gesteld om een opiniestuk dat ik had geschreven.
17:16
It was kind of along these lines, and the allegation was
300
1012000
2000
Het stuk ging over waar ik het nu over heb en de bewering was dat ik,
17:18
that I have, quote, "affection for terrorists."
301
1014000
4000
ik citeer, "van terroristen hield".
17:22
Now, the good news is that the person who said it was Ann Coulter.
302
1018000
3000
Het goede nieuws is dat de persoon die dat zei, Ann Coulter was.
17:25
(Laughter)
303
1021000
2000
(Gelach)
17:27
(Applause)
304
1023000
2000
(Applaus)
17:29
I mean, if you've got to have an enemy, do make it Ann Coulter.
305
1025000
2000
Ik bedoel: als je toch een vijand moet hebben, zorg dan dat het Ann Coulter is.
17:31
(Laughter)
306
1027000
1000
(Gelach)
17:32
But it's not a crazy concern, OK, because understanding behavior
307
1028000
4000
Maar het is geen gekke zorg, omdat inzicht in gedrag
17:36
can lead to a kind of empathy,
308
1032000
2000
kan leiden tot een soort van empathie,
17:38
and it can make it a little harder to deliver tough love, and so on.
309
1034000
3000
en het kan het een beetje moeilijker maken om hard te zijn uit liefde, en zo verder.
17:41
But I think we're a lot closer to erring on the side of not comprehending
310
1037000
7000
Maar de kans is veel groter dat we veiligheidshalve onvoldoende begrip tonen voor de situatie,
17:48
the situation clearly enough, than in comprehending it so clearly
311
1044000
4000
dan dat we zoveel begrip hebben dat we
17:52
that we just can't, you know, get the army out to kill terrorists.
312
1048000
3000
het niet over ons hart krijgen om het leger de terroristen te laten doodschieten.
17:55
So I'm not really worried about it. So --
313
1051000
3000
Dus ben ik er niet echt ongerust over.
17:58
(Laughter)
314
1054000
2000
(Gelach)
18:00
-- I mean, we're going to have to work on a lot of fronts,
315
1056000
5000
We zullen op veel fronten moeten werken,
18:05
but if we succeed -- if we succeed -- then once again,
316
1061000
7000
maar als we erin slagen - als we erin slagen - dan
18:12
non-zero-sumness and the recognition of non-zero-sum dynamics
317
1068000
4000
zal niet-nul-somheid en de erkenning van niet-nul-som-dynamiek
18:16
will have forced us to a higher moral level.
318
1072000
4000
ons weer naar een hoger moreel niveau hebben gedwongen.
18:20
And a kind of saving higher moral level,
319
1076000
5000
Een soort reddend hoger moreel niveau,
18:25
something that kind of literally saves the world.
320
1081000
2000
iets dat letterlijk de wereld redt.
18:27
If you look at the word "salvation" in the Bible --
321
1083000
3000
Als je naar het woord 'heil' in de Bijbel kijkt -
18:30
the Christian usage that we're familiar with --
322
1086000
3000
het christelijk gebruik ervan waar we vertrouwd mee zijn,
18:33
saving souls, that people go to heaven -- that's actually a latecomer.
323
1089000
3000
dan is zielen redden zodat mensen naar de hemel gaan eigenlijk een laatkomer.
18:36
The original meaning of the word "salvation" in the Bible is about saving the social system.
324
1092000
6000
De oorspronkelijke betekenis van het woord heil in de Bijbel gaat over het redden van het sociale systeem.
18:42
"Yahweh is our Savior" means "He has saved the nation of Israel,"
325
1098000
3000
"Jahweh is onze Heiland," betekent "Hij heeft het volk van Israël gered".
18:45
which at the time, was a pretty high-level social organization.
326
1101000
3000
Dat bezat op dat moment een behoorlijk hoog niveau van sociale organisatie.
18:48
Now, social organization has reached the global level, and I guess,
327
1104000
4000
Nu gaat het om de sociale organisatie op mondiaal niveau.
18:52
if there's good news I can say I'm bringing you, it's just that
328
1108000
4000
Als er één goed nieuwtje is dat ik jullie kan brengen, dan is het gewoon dat
18:56
all the salvation of the world requires is the intelligent pursuit
329
1112000
6000
alles wat het heil van de wereld nodig heeft, het intelligente nastreven
19:02
of self-interests in a disciplined and careful way.
330
1118000
6000
van eigenbelang is, op een gedisciplineerde en zorgvuldige manier.
19:08
It's going to be hard. I say we give it a shot anyway
331
1124000
3000
Het zal moeilijk worden. Ik zou het toch maar proberen
19:11
because we've just come too far to screw it up now.
332
1127000
3000
omdat we gewoon te ver zijn gekomen om het nu nog te verpesten.
19:14
Thanks.
333
1130000
2000
Dank.
19:16
(Applause)
334
1132000
2000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Robert Wright - Journalist, philosopherThe best-selling author of "Nonzero," "The Moral Animal" and "The Evolution of God," Robert Wright draws on his wide-ranging knowledge of science, religion, psychology, history and politics to figure out what makes humanity tick -- and what makes us moral.
Why you should listen
Author Robert Wright thinks the crises the human species now faces are moral in nature, and that our salvation lies in the intelligent pursuit of self-interest. In his book Nonzero, Wright argues that life depends on a non-zero-sum dynamic. While a zero-sum game depends on a winner and loser, all parties in a non-zero-sum game win or lose together, so players will more likely survive if they cooperate. This points to an optimistic future of ultimate cooperation among humans -- if we recognize the game.
Well-respected for his erudition and original thinking (Bill Clinton hailed him as a genius), Wright draws from multiple disciplines -- including science, religion, history and politics -- in his search for big-picture perspectives on today's problems, particularly terrorism, while offering guarded hope for where we might be headed. A Schwartz Senior Fellow at the New America Foundation, Wright also hosts an interview series with celebrated thinkers at Meaningoflifetv.com.
Wright's newest book, The Evolution of God, explores the history of the idea of God in the three Abrahamic religions, Judaism, Islam and Christianity.
Robert Wright | Speaker | TED.com