TED2005
Charles Fleischer: All things are Moleeds
Charles Fleischer staat erop: Alle dingen zijn Moleeds
Filmed:
Readability: 3.7
1,140,579 views
In een presentatie die alleen maar episch genoemd kan worden, vertoont komiek Charles Fleischer een hysterische parodie op een tijdloos TED-thema: de kaart. Geometrie, getallen, grafen en postzegelkunst passen er allemaal op de een of andere manier in, terwijl hij een unieke allesomvattende theorie aan elkaar breit, die hij 'Moleeds' noemt.
Charles Fleischer - Comedian, voice artist
Best known as the voice of Roger Rabbit, Charles Fleischer's multi-decade career includes work on stage and on screen, and an online emporium of unusual observations called MonkeyDog. Full bio
Best known as the voice of Roger Rabbit, Charles Fleischer's multi-decade career includes work on stage and on screen, and an online emporium of unusual observations called MonkeyDog. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I am going to be talking about secrets.
0
0
3000
Ik zal jullie iets vertellen over geheimen.
00:18
Obviously the best way to divulge a secret
1
3000
2000
De beste manier om geheimen te onthullen,
00:20
is to tell someone to not say anything about it.
2
5000
3000
is vragen ze niet verder te vertellen.
00:23
(Laughter)
3
8000
2000
(Gelach)
00:25
Secrets. I'm using PowerPoint this year
4
10000
2000
Geheimen. Ik gebruik dit jaar PowerPoint,
00:27
just because, you know, I'm into the TED thing.
5
12000
3000
gewoon, weet je, omdat ik helemaal 'into' TED ben.
00:30
(Laughter)
6
15000
1000
(Gelach)
00:31
And when you use these things you don't have to go like that.
7
16000
2000
En als je die dingen gebruikt, hoef je niet zo te doen.
00:33
You just press it.
8
18000
2000
Je drukt gewoon.
00:35
(Laughter)
9
20000
4000
[U heeft een verborgen commando aangeroepen, weet u zeker dat u door wilt gaan?] (Gelach)
00:39
Oh, man. Um, yes.
10
24000
3000
Oh man. Eh ja.
00:42
(Laughter)
11
27000
2000
[Weet u het zeker?] (Gelach)
00:44
Yes. I'm sure! Just change it!
12
29000
2000
Ja. Ik weet het zeker! De volgende!
00:46
(Laughter)
13
31000
5000
[U lijkt niet zo zeker. Dit is een grote beslissing. Waarom denkt u er niet even over.] (Gelach)
00:51
Is Bill Gates here?
14
36000
3000
Is Bill Gates hier?
00:54
Change it! Come on! What?
15
39000
2000
De volgende! Kom op! Wat?!
00:56
(Laughter)
16
41000
1000
(Gelach)
00:57
Ah! Okay.
17
42000
2000
Ah! Oké.
00:59
That's not my slides, but it's okay.
18
44000
2000
Dat zijn mijn dia's niet, maar oké.
01:01
(Laughter)
19
46000
3000
(Gelach)
01:04
As you can see, these are all maps.
20
49000
3000
Zoals jullie zien, zijn dit allemaal landkaarten.
01:07
And maps are important devices for transferring information,
21
52000
4000
En landkaarten zijn belangrijke informatieoverdrachtsmiddelen.
01:11
especially if you have human cognitive ability.
22
56000
4000
zeker als je menselijke cognitieve vaardigheid bezit.
01:15
We can see that all formulas are really maps.
23
60000
4000
We kunnen zien dat alle formules eigenlijk landkaarten zijn.
01:19
Now, as humans, we make maps of places
24
64000
2000
Wij mensen maken landkaarten van plaatsen
01:21
that we seldom even go,
25
66000
2000
waar we maar zelden heengaan.
01:23
which seems a little wasteful of time.
26
68000
2000
Dat lijkt een beetje zonde van de tijd.
01:25
This, of course, is a map of the moon.
27
70000
4000
Dit is natuurlijk een kaart van de maan.
01:29
There're some very delightful names.
28
74000
2000
Er zijn een paar prachtige namen.
01:31
Tranquilacalitis, [unclear]. My favorite is Frigoris.
29
76000
3000
Tranquillitatis, Sinus Roris. Mijn favoriet is Frigoris.
01:34
What are these people thinking? Frigoris?
30
79000
3000
Wat denken die lui nou? Frigoris?
01:37
What the Frigoris you doing? Names are important.
31
82000
2000
Wat de Frigoris doe je nu? Namen zijn belangrijk.
01:39
Frigoris? This is the Moon. People could live there one day.
32
84000
3000
Frigoris? Dit is de Maan. Mensen zouden hier kunnen gaan wonen.
01:42
I'll meet you at Frigoris. No. I don't think so.
33
87000
2000
Ik zie je bij Frigoris. Nee. Ik dacht het niet.
01:44
(Laughter)
34
89000
3000
(Gelach)
01:47
There we see Mars, again with various names.
35
92000
2000
Daar zien we Mars, weer met verscheidende namen.
01:49
And this is all done, by the way,
36
94000
2000
En dat is trouwens allemaal gedaan
01:51
by the International Astronomical Union.
37
96000
2000
door de Internationale Astronomische Unie.
01:53
This is an actual group of people
38
98000
3000
Dit is een echte groep mensen
01:56
that sit around naming planetary objects.
39
101000
3000
die een beetje planetaire objecten zitten te benoemen.
01:59
This is from their actual book.
40
104000
4000
Dit komt werkelijk uit hun boek.
02:03
These are some of the names that they have chosen, ladies and gentlemen.
41
108000
3000
Dit zijn een paar van de namen die zij kozen, dames en heren.
02:06
I'll go through a little of them. Bolotnitsa.
42
111000
3000
Ik zal er een paar langslopen: Bolotnitsa.
02:09
That, of course, is the Slavic swamp mermaid.
43
114000
3000
Dat is natuurlijk de Slavische moeras-zeemeermin
02:12
(Laughter)
44
117000
1000
(Gelach)
02:13
Now I think the whole concept of a mermaid
45
118000
2000
Volgens mij strookt het hele concept zeemeerminniet echt met het moerasgebeuren.
02:15
doesn't really blend into the swamp feel.
46
120000
3000
Volgens mij strookt het hele concept zeemeerminniet echt met het moerasgebeuren.
02:18
(Laughter)
47
123000
1000
(Gelach)
02:19
"Oh look! Mermaid come out of swamp. Oh boy!
48
124000
3000
"Oh kijk! Zeemeermin komt uit moeras. Oh joh!
02:22
It's time for Bolotnitsa!"
49
127000
2000
Tijd voor Bolotnitsa!"
02:24
(Laughter)
50
129000
3000
(Gelach)
02:27
Djabran Fluctus.
51
132000
2000
Lo Shen Valles.
02:29
If that don't flow off the tongue, what does?
52
134000
3000
Als dat niet van de tong rolt, wat wel?
02:32
(Laughter)
53
137000
2000
(Gelach)
02:34
I mean kids are studying this stuff
54
139000
2000
Kinderen moeten dit leren
02:36
and they've got the word "fluctus" up there. That's wrong.
55
141000
2000
en zij gebruiken het woord "valles". Dat kan toch niet. (Gelach)
02:38
(Laughter)
56
143000
1000
en zij gebruiken het woord "valles". Dat kan toch niet. (Gelach)
02:39
One dyslexic kid and he could be ruining his life.
57
144000
3000
Eén dyslectisch kind en dat kan een leven ruïneren.
02:42
(Laughter)
58
147000
2000
(Gelach)
02:44
"It fluctus up, Mama."
59
149000
3000
"De meester Lo Shen Valles zien, mamma.”
02:47
Hikuleo Fluctus.
60
152000
2000
Hikuleo Fluctus.
02:49
That's a little more flowing. Hikuleo
61
154000
2000
Dat loopt al wat beter. Hikuleo
02:51
sounds like a kind of a Leonardo DiCaprio
62
156000
4000
klinkt als een soort Leonardo DiCaprio
02:55
17 syllable thing.
63
160000
2000
17-lettergrepig iets.
02:57
And that's the Tonga underworld.
64
162000
2000
Dat is de Tonga-onderwereld.
02:59
And one of my favorites is the Itoki Fluctus,
65
164000
2000
Eén van mijn favorieten is de Itoki Fluctus,
03:01
who is the Nicaraguan goddess of insects, stars, and planets.
66
166000
4000
dat is de Nicaraguaanse godin van insecten, sterren en planeten.
03:05
Now, if you're a goddess of stars and planets
67
170000
3000
Als jij een godin van sterren en planeten was,
03:08
wouldn't you relegate insects to somebody else?
68
173000
3000
zou je insecten dan niet aan iemand anders uitbesteden?
03:11
(Laughter)
69
176000
1000
(Gelach)
03:12
"No, no, really, I'm so busy with the stars.
70
177000
2000
"Oh nee, echt, ik heb het zó druk met de sterren.
03:14
Would you mind taking the insects? Thank you darling.
71
179000
3000
Vind je het heel erg om de insecten te nemen? Dank je, schat.
03:17
Oh take the spiders too. I know they're not insects, but I don't care.
72
182000
3000
En de spinnen ook maar. Ja, dat zijn geen insecten, kan me niet schelen.
03:20
Monkeys, chimps, just get rid of the hairy creatures."
73
185000
3000
Apen, alles, weg met al die harige beesten."
03:23
(Laughter)
74
188000
2000
(Gelach)
03:25
Now, we're going to be going to Mars one day. And when we do,
75
190000
3000
Ooit gaan we naar Mars en als we gaan,
03:28
it's going to be unfair for the people that are living there
76
193000
2000
wordt het oneerlijk voor de mensen die daar wonen
03:30
to have to live with these ridiculous names.
77
195000
2000
om met die belachelijke namen te leven.
03:32
So, you'll be on Mars, and you're at
78
197000
2000
Je leeft op Mars, en je bent bij
03:34
Hellespointica Depressio
79
199000
3000
Hellespointica Depressio,
03:37
which has got to be a really "up" place.
80
202000
2000
wat echt een positieve plaats moet zijn.
03:39
(Laughter)
81
204000
2000
(Gelach)
03:41
Yeah, I'm at the Depressio, and I want to get over to Amazonis
82
206000
3000
Ja, ik ben bij de Depressio en ik wil naar Amazonis,
03:44
so I plug it into the Mars map,
83
209000
2000
dus ik plug het in de Marskaart,
03:46
and click the button and there's my directions.
84
211000
2000
klik op de knop en krijg mijn route.
03:48
I go to Chrysokeras.
85
213000
2000
Ik ga naar Chrysokeras.
03:50
(Laughter) Left to the Thymiamata.
86
215000
3000
(Gelach) Links van de Thymiamata.
03:53
Then to Niliacus Lacus,
87
218000
2000
Dan naar Niliacus Lacus,
03:55
which is not a bad name.
88
220000
2000
geen slechte naam.
03:57
Niliacus Lacus, try to get the practice, slick-a-tick-a-bacus.
89
222000
3000
Niliacus Lacus: 't is maar wat je taak is, weet wel dat 't raak is.
04:00
That's a cool name. I will say that.
90
225000
2000
Dat is een coole naam. Absoluut.
04:02
So, I hold back a little of my venom
91
227000
2000
Ik zal dus wat minder giftig zijn
04:04
for these astronomical misnomers.
92
229000
2000
over deze astronomische benamingsmissers.
04:06
And then of course Arnon to Thoth.
93
231000
2000
Dan natuurlijk van Arnon naar Thoth.
04:08
And of course there will be advertisements.
94
233000
2000
Natuurlijk zullen er reclames zijn.
04:10
This is from their rule book, the International Astronomical Union.
95
235000
3000
Dit komt uit het handboek van de Internationale Astronomische Unie.
04:13
And you know they're international because
96
238000
1000
Je weet dat ze internationaal zijn, omdat
04:14
they put it "en Francais" as well.
97
239000
3000
ze het ook 'en Français' schrijven.
04:17
L'Union Astronomique Internationale,
98
242000
2000
'L'Union Astronomique Internationale',
04:19
for those of you who don't speak French.
99
244000
2000
mocht je geen Frans spreken.
04:21
I thought I'd translate for you.
100
246000
2000
mocht je geen Frans spreken.
04:23
From the rulebook: Nomenclature is a tool.
101
248000
2000
Uit het handboek: Nomenclatuur is een middel.
04:25
The first consideration, make it clear, simple and unambiguous.
102
250000
4000
De eerste overweging: hou het duidelijk, simpel en niet dubbelzinnig.
04:29
And I think that Djabran Fluctus,
103
254000
2000
Ik denk dat Djabran Fluctus daaraan voldoet.
04:31
that fits that mode.
104
256000
2000
Ik denk dat Djabran Fluctus daaraan voldoet.
04:33
(Laughter)
105
258000
2000
(Gelach)
04:35
That's simple, the goddess of goats, very simple.
106
260000
2000
Dat is simpel: de godin van geiten, heel simpel.
04:37
Djabran Fluctus.
107
262000
2000
Djabran Fluctus.
04:39
"Now, Frank is this clear to you, Djabran Fluctus?"
108
264000
2000
"Frank, is dit helder: Djabran Fluctus?"
04:41
"Yeah, that's the goat goddess right? The Abacazanian?
109
266000
4000
"Ja, dat is toch die geitengodin? Die Abchazische?
04:45
(Laughter)
110
270000
1000
(Gelach)
04:46
It's clear to me."
111
271000
2000
Ik vind het helder."
04:48
"Listen, I'm going back to the swamp mermaid. Can you call me in a little while?"
112
273000
3000
"Ik ga weer naar de moeras-zeemeermin. Kun je me straks terugbellen?"
04:51
(Laughter)
113
276000
2000
(Gelach)
04:53
Also, from the actual document
114
278000
2000
Ik heb een interessant stuk uit dat document gemarkeerd.
04:55
I highlighted a part I thought may be of interest.
115
280000
2000
Ik heb een interessant stuk uit dat document gemarkeerd.
04:57
Anyone can suggest changing a name.
116
282000
3000
Iedereen kan een naamswijziging voorstellen.
05:00
So, I look to you, fellow member of the Earth community.
117
285000
4000
Ik kijk naar jullie, medeledenvan de Aardse gemeenschap.
05:04
We've got to change this stuff up fast.
118
289000
3000
We moeten die zooi snel veranderen.
05:07
So, these are actual names of people that work there.
119
292000
3000
Dit zijn namen van mensen die daar werken.
05:10
I did some more investigation.
120
295000
2000
Ik heb nog wat meer onderzoek gedaan.
05:12
These are more people working for this group.
121
297000
3000
Dit zijn nog wat mensen die daar werken.
05:15
And, as you can see, they don't use their first names.
122
300000
4000
Zoals je ziet, gebruiken ze hun voornaam niet.
05:19
(Laughter)
123
304000
1000
(Gelach)
05:20
These are people naming planets, and they won't use their first names.
124
305000
3000
Ze geven planeten namen, maar willen hun voornaam niet gebruiken.
05:23
Something is askew here.
125
308000
2000
Hier zit iets scheef.
05:25
(Laughter)
126
310000
1000
(Gelach)
05:26
Is it because his name is really Jupiter Blunck?
127
311000
3000
Is het omdat zijn naam eigenlijk Jupiter Blunck is?
05:29
(Laughter)
128
314000
2000
(Gelach)
05:31
Is that Ganymede Andromeda Burba?
129
316000
2000
Is dat Ganymede Andromeda Burba?
05:33
(Laughter)
130
318000
1000
(Gelach)
05:34
Is that Mars Ya Marov?
131
319000
2000
Is dat Mars Ya Marov?
05:36
I don't know. But it's investigative material, no doubt.
132
321000
3000
Ik weet het niet. Het is zeker een onderzoek waard.
05:39
There are some mapping people who do use their names.
133
324000
4000
Sommige kaartmakers gebruiken hun naam wel.
05:43
Witness please, Eugene Shoemaker,
134
328000
2000
Ziehier: Eugene Shoemaker,
05:45
who, diligently, from a young boy
135
330000
2000
die, heel ijverig, als jongetje
05:47
decided he wanted to make maps of celestial bodies.
136
332000
3000
besloot, dat hij kaarten van hemellichamen wilde maken.
05:50
Must have been a very interesting day in the Shoemaker house.
137
335000
2000
Dat zal wat geweest zijn, thuis.
05:52
"Mom, I want to make maps."
138
337000
2000
"Mam, ik wil kaarten maken."
05:54
"That's wonderful Eugene. You could make maps of Toronto."
139
339000
3000
"Wat leuk, Eugene. Je kunt een kaart van Brussel maken."
05:57
"No, I want to make maps of planets."
140
342000
2000
"Nee, ik wil kaarten van planeten maken."
05:59
"Yeah, go to your room."
141
344000
2000
"Naar je kamer!"
06:01
(Laughter)
142
346000
3000
(Gelach)
06:04
Martians, Venusians, Jovians.
143
349000
2000
Marsmannetjes, Maanmannetjes.
06:06
We have names for places where people don't exist.
144
351000
5000
We hebben woorden voor inwoners van plaatsen waar niet eens mensen bestaan.
06:11
That seems a little silly to me.
145
356000
2000
Dat lijkt me wat onzinnig.
06:13
There are no Jovians.
146
358000
2000
Er zijn geen marsmannetjes.
06:15
Getting back to my premise, I used stamps, by the way,
147
360000
2000
Ik gebruikte trouwens postzegels,
06:17
because you don't have to pay anybody for the rights.
148
362000
2000
om geen copyright te hoeven betalen.
06:19
(Laughter)
149
364000
2000
(Gelach)
06:21
(Applause)
150
366000
1000
(Applaus)
06:22
There is obviously Einstein, Niels Bohr,
151
367000
2000
Dat is Einstein, Niels Bohr,
06:24
de Fermat's last theorem, and I'm not sure whether that's James Coburn
152
369000
3000
de Fermats laatste theorema,en ik weet niet of dat James Coburn
06:27
or Richard Harris.
153
372000
2000
of Richard Harris is.
06:29
(Laughter)
154
374000
2000
(Gelach)
06:31
It's definitely one of the two. I'm not really clear which one.
155
376000
2000
Het is één van hen, dat wel, maar wie?
06:33
But obviously the point is that numbers are maps.
156
378000
2000
Het punt is dat getallen kaarten zijn.
06:35
And within numbers, is there an underlying secret to the universe?
157
380000
4000
Is er een numerieke sleutel tot het geheim van het heelal?
06:39
That is the premise of this particular presentation.
158
384000
3000
Dat is de premisse van deze presentatie.
06:42
By the way, that's a natural picture of Saturn,
159
387000
3000
Dat is trouwens een natuurgetrouw beeld van Saturnus,
06:45
no adjustments. I mean that's just beautiful.
160
390000
3000
onbewerkt. Dat is toch gewoon prachtig.
06:48
So beautiful that I will even give up a laugh
161
393000
2000
Zo prachtig dat ik zelfs geen grap maak
06:50
to explain my love of this particular planet,
162
395000
4000
om uit te leggen waarom ik hou van deze planeet
06:54
and the day Saturday, named after it, wonderfully.
163
399000
3000
en de ernaar genoemde dag: zaterdag.Wonderschoon.
06:57
So, formulas relate number to form.
164
402000
2000
Formules verbinden getallen met vormen.
06:59
That's Euler, his formula
165
404000
3000
Dat is Euler, zijn formule
07:02
was one of the inspirations that lead to the beginning of string theory
166
407000
3000
was een van de bronnen die inspireerdentot het begin van de snaartheorie,
07:05
which is kind of cool, not that funny, but it is cool.
167
410000
2000
wat best cool is. Niet heel grappig. Wel cool.
07:07
(Laughter)
168
412000
2000
(Gelach)
07:09
He was also famous for having no body.
169
414000
2000
Hij was ook beroemd omdat hij geen lichaam had.
07:11
(Laughter)
170
416000
3000
(Gelach)
07:14
Which a lot of you are like, "How did he figure that out?"
171
419000
2000
Je vraagt je af hoe ik dat achterhaalde.
07:16
He's got no body, no man, just a head floating high.
172
421000
3000
Hij heeft geen lichaam!Geen man. Alleen een zwevend hoofd.
07:19
Here comes Euler.
173
424000
2000
Hier komt Euler Woosh...
07:21
(Laughter)
174
426000
2000
(Gelach)
07:23
And that's an icosahedron,
175
428000
3000
En dat is een Icosaëder,
07:26
which is one of the five sacred solids, very important shapes.
176
431000
3000
een van de vijf regelmatige veelvlakken, heel belangrijke vormen.
07:29
You see the icosahedron again.
177
434000
2000
Weer zie je de Icosaëder.
07:31
The dodecahedron, it's dual.
178
436000
2000
De dodecaëder, zijn duale.
07:33
There is a dodecahedron which I had to do in my room last night.
179
438000
3000
Dit is een dodecaëder die ik vannacht in mijn kamer moest maken.
07:36
The five sacred solids, as you can see there.
180
441000
4000
De vijf regelmatige veelvlakken, zoals je ziet.
07:40
Which is not to be confused with the five sacred salads.
181
445000
2000
Niet te verwarren met de vijf regelmatige vetvlekken.(Gelach)
07:42
(Laughter)
182
447000
2000
Niet te verwarren met de vijf regelmatige vetvlekken.(Gelach)
07:44
Blue cheese, ranch, oil and vinegar, thousand islands and house.
183
449000
2000
Blauwe kaas, spekjes, vinaigrette, mayonaise en chef.
07:46
I suggest the house.
184
451000
3000
Ik raad de chef aan.
07:49
The reality, now here is something important.
185
454000
2000
De realiteit. Dat is belangrijk.
07:51
What's important about this is
186
456000
2000
Belangrijk is
07:53
these shapes are duals of each other.
187
458000
2000
dat deze vormen dualen van elkaar zijn.
07:55
And you can see how the icosahedron
188
460000
2000
Je ziet hoe de icosaëder
07:57
withdraws into the dodecahedron
189
462000
2000
in de dodecaëder terugtrekt
07:59
and then they just merge into each other.
190
464000
3000
en dan versmelten ze gewoon tot elkaar.
08:02
So, the whole concept of branes in the universe,
191
467000
2000
Het hele concept van 'branes' in het heelal:
08:04
if the universe is shaped like a dodecahedron
192
469000
2000
als het heelal een dodecaëder is,
08:06
this is a very good map of what could possibly be.
193
471000
3000
is dit een heel goede kaart van wat mogelijk zou kunnen zijn.
08:09
And that is, of course, what we are here to talk about.
194
474000
2000
En dat is natuurlijk waarover we hier komen praten. Wat een toeval!
08:11
What a coincidence!
195
476000
2000
En dat is natuurlijk waarover we hier komen praten. Wat een toeval!
08:13
October 9th, in France, Jean-Pierre Luminet
196
478000
4000
9 oktober zei Jean-Pierre Luminet in Frankrijk
08:17
said that the universe is probably shaped like a dodecahedron,
197
482000
3000
dat het heelal waarschijnlijk een dodecaëder is,
08:20
based on information that they got from this probe.
198
485000
3000
gebaseerd op informatie die ze van een sonde kregen.
08:23
This would be a normal wave pattern.
199
488000
2000
Dit zou een normaal golfpatroon zijn.
08:25
But what they're seeing, way out there in the far reaches
200
490000
3000
We zien echter ver in de microgolf-achtergrondstraling
08:28
of the microwave background,
201
493000
2000
We zien echter ver in de microgolf-achtergrondstraling
08:30
is this kind of odd undulation.
202
495000
2000
een soort vreemde ondulatie.
08:32
It doesn't plug in to what they suspected a flat universe would be.
203
497000
4000
Dat strookt niet met hoe een vlak heelal zou moeten zijn.
08:36
So, you can kind of get an idea from this
204
501000
3000
Je kunt daarmee een idee krijgen,
08:39
extrapolating that back under this huge picture,
205
504000
3000
als je terugextrapoleert naar dit enorme beeld,
08:42
so we get this idea of what the primal universe looked like.
206
507000
3000
hoe het oeruniversum eruit zag.
08:45
And judging from this, it looks a little like a cheeseburger.
207
510000
3000
Gebaseerd hierop, lijkt het een beetje op een cheeseburger.
08:48
(Laughter)
208
513000
2000
(Gelach) Dus denk ik
08:50
So, I'm thinking the universe is either a dodecahedron or a cheeseburger.
209
515000
3000
dat het heelal óf een dodecaëder, óf een cheeseburger is.
08:53
And for me, that's a win-win.
210
518000
2000
Ik noem dat win-win.
08:55
Everybody goes, I'm happy.
211
520000
3000
Iedereen blij.
08:58
(Laughter)
212
523000
1000
(Gelach)
08:59
Better really hurry up.
213
524000
3000
Ik kan maar beter echt opschieten.
09:02
I just threw this in because
214
527000
3000
Dit gooi ik er tussendoor omdat
09:05
as important as all of our intellectual abilities are,
215
530000
3000
hoe belangrijk ons intellect ook is,
09:08
without heart and without love it's just -- it's all meaningless.
216
533000
3000
zonder hart en liefde is het gewoon zinloos.
09:11
And that, to me, is really beautiful.
217
536000
3000
En dit vind ik nou écht mooi.
09:14
(Laughter)
218
539000
1000
(Gelach)
09:15
Except for that creepy guy in the background.
219
540000
2000
Behalve die engerd op de achtergrond.
09:17
(Laughter)
220
542000
5000
(Gelach)
09:22
Getting back to the point of my particular presentation,
221
547000
4000
Terug naar de reden van mijn presentatie:
09:26
Kepler, one of my great heroes,
222
551000
2000
Kepler, een van mijn grote helden,
09:28
who realized that these five solids, which I spoke of earlier,
223
553000
4000
realiseerde zich dat die vijf veelvlakken,waar ik het eerder over had,
09:32
were related somehow to the planets,
224
557000
2000
een bepaalde relatie met de planeten hadden,
09:34
but he couldn't prove it. It freaked him out.
225
559000
2000
maar hij kon het niet bewijzen. Gék werd hij ervan.
09:36
But it did lead to Newton discovering gravity.
226
561000
3000
Maar het leidde wel tot Newtons ontdekking van zwaartekracht.
09:39
So, maps of things leading to organized understandings
227
564000
3000
Dus kaarten leiden tot een georganiseerd begrip
09:42
of the universe in which we emerge.
228
567000
2000
van het heelal waaruit wij ontspringen.
09:44
Now this is Isaac from a Vietnamese stamp.
229
569000
3000
Dit is nou Isaac op een Vietnamese postzegel.
09:47
(Laughter)
230
572000
3000
(Gelach)
09:50
I am not suggesting at all that my Vietnamese brothers and sisters
231
575000
3000
Ik wil niet suggereren dat al mijn Vietnamese vrienden
09:53
could maybe use a little art class here and there. But ...
232
578000
2000
wel eens een tekenles zouden kunnen gebruiken, maar...
09:55
(Laughter)
233
580000
1000
(Gelach)
09:56
that's not a good picture.
234
581000
2000
dat is geen goed plaatje.
09:58
(Laughter)
235
583000
3000
(Gelach)
10:01
Not a good picture. Now, my friends in the island of Nevis
236
586000
3000
Geen goed plaatje. Mijn vrienden uit Nevis
10:04
are a little better. Look at that! That's Isaac Newton.
237
589000
2000
zijn al wat beter. Kijk nu eens! Dat is Isaac Newton.
10:06
That guy is rockin'.
238
591000
2000
Die gast heeft het.
10:08
(Laughter)
239
593000
1000
(Gelach)
10:09
What a handsome cat.
240
594000
2000
Wat een knappe kerel.
10:11
Once again, Nicaragua let me down.
241
596000
2000
En wederom stelde Nicaragua me teleur.
10:13
(Laughter)
242
598000
2000
(Gelach)
10:15
And Copernicus looks like Johnny Carson, which is really weird.
243
600000
4000
Copernicus lijkt op Johnny Carson, dat is echt vreemd.
10:19
(Laughter)
244
604000
1000
(Gelach)
10:20
I don't get that at all.
245
605000
2000
Dat begrijp ik gewoon niet.
10:22
Once again, these guys rock it out.
246
607000
2000
En nogmaals, deze gasten hebben het totaal.
10:24
Isaac is kickin' ass. Man, he looks like a rock star.
247
609000
3000
Isaac mag er wezen. Man, hij lijkt wel een rockster.
10:27
This is freaky is a major way.
248
612000
2000
Dit is mega-bizar.
10:29
This is Sierra Leone.
249
614000
2000
Dit is Sierra Leone.
10:31
They got little babies in there, floating in there.
250
616000
3000
Ze hebben daar baby'tjes in zweven.
10:34
(Laughter)
251
619000
1000
(Gelach)
10:35
Man. I don't really need to comment on this.
252
620000
2000
Man. Hier hoef ik eigenlijk niets aan toe te voegen.
10:37
But I didn't know that Isaac Newton was in the Moody Blues. Did you?
253
622000
3000
Maar ik wist niet dat Isaac Newton in de Moody Blues zat. Jullie?
10:40
(Laughter)
254
625000
4000
(Gelach)
10:44
When did this happen?
255
629000
2000
Wanneer is dit gebeurd?
10:46
(Laughter)
256
631000
1000
(Gelach)
10:47
It's a different kind of course. And they've got five apples?
257
632000
3000
Dat is een andere les. En hebben ze vijf appels?
10:50
I mean these guys are extrapolating in realms
258
635000
2000
Ik bedoel, die lui extrapoleren naar bereiken
10:52
that are not necessarily valid.
259
637000
3000
die niet noodzakelijk valide zijn.
10:55
Although five is a good number, of course.
260
640000
2000
Hoewel vijf natuurlijk een goed getal is.
10:57
Ecuador, my friend Kepler,
261
642000
3000
Ecuador: mijn vriend Kepler,
11:00
as you can see, they call him Juan.
262
645000
3000
zoals je ziet, noemen ze hem Juan.
11:03
(Laughter)
263
648000
2000
(Gelach)
11:05
Juan? No! Johannes, not Juan.
264
650000
3000
Juan? Nee! Johannes, niet Juan.
11:08
It wasn't Carlos Chaplain. It's wrong.
265
653000
3000
Het was niet Carlos Chaplin. Dat is fout.
11:11
(Laughter)
266
656000
3000
(Gelach)
11:14
René Descartes, of course. Once again
267
659000
2000
René Descartes natuurlijk.
11:16
these Grenada people, this is like way too sick
268
661000
2000
Weer die mensen van Grenada, zoiets gestoords
11:18
for anybody's imagination.
269
663000
2000
verzin je toch niet?
11:20
He's all murky. There is little kids leaning on his leg,
270
665000
3000
Hij heel duister, kindjes die tegen zijn been leunen,
11:23
little ghosts flying around. We gotta clean this stuff up
271
668000
2000
rondvliegende spookjes.. We moeten hier snel wat aan doen, dames en heren.
11:25
fast, ladies and gentlemen.
272
670000
2000
rondvliegende spookjes.. We moeten hier snel wat aan doen, dames en heren.
11:27
(Laughter)
273
672000
1000
(Gelach)
11:28
This is, of course, the Cartesian coordinates.
274
673000
4000
Dit zijn natuurlijk de Cartesiaanse coördinaten.
11:32
Once again, that's Sierra Leone.
275
677000
2000
Nogmaals Sierra Leone.
11:34
This is again, indicating how numbers
276
679000
3000
Dit laat weer de verhouding van getallen
11:37
relate to space relate to form, maps of the universe.
277
682000
3000
met ruimte en vorm als heelalkaart zien.
11:40
Because that's why we're here, really, I think to figure stuff out and to love each other.
278
685000
3000
Want daarom zijn we hier, denk ik,om zaken uit te vogelen en elkaar lief te hebben.
11:43
Descartes. (Laughter)
279
688000
2000
Descartes. (Gelach)
11:45
Before the horse. (Laughter)
280
690000
2000
Dus ik besta. (Gelach)
11:47
Now, Monaco took Descartes, and just flipped him around.
281
692000
3000
Monaco heeft Descartes gewoon omgedraaid.
11:50
Now, Monaco is problematic for me, and I'll show you why.
282
695000
3000
Ik heb een probleem met Monaco, en wel hierom:
11:53
Here is a map. All they have is a casino on it.
283
698000
2000
dit is een kaart. Er staat alleen een casino op.
11:55
(Laughter)
284
700000
2000
(Gelach)
11:57
And why Franklin Delano Roosevelt is on their map
285
702000
2000
En waarom Franklin Delano Roosevelt op hun kaart staat,
11:59
I don't even want to hazard a guess.
286
704000
2000
wil ik niet eens weten.
12:01
But I'd say he'd been to Hellespointica Depressio recently.
287
706000
3000
Maar zo te zien is hij kortgeledennaar Hellespointica Depressio geweest.
12:04
(Laughter)
288
709000
1000
(Gelach)
12:05
This is the flag of Monaco. Ladies and gentlemen,
289
710000
2000
Dit is de vlag van Monaco.Dames en heren,
12:07
the flag of Indonesia. Please examine.
290
712000
2000
de vlag van Indonesië. Kijk goed.
12:09
(Laughter)
291
714000
2000
[Als dag en nacht] (Gelach) (Applaus)
12:11
(Applause)
292
716000
3000
[Als dag en nacht] (Gelach) (Applaus)
12:14
Not sure how this came to be, but it's not right.
293
719000
2000
Dat kán toch niet?
12:16
In Monaco, "No, what are you talking about?
294
721000
3000
In Monaco: "Waar heb je het over?
12:19
They are so different.
295
724000
2000
Ze zijn zo anders.
12:21
Look, ours is more red, it's longer.
296
726000
2000
Kijk, onze is roder en langer.
12:23
They stole our flag! They stole our flag!"
297
728000
3000
Ze hebben onze vlag gestolen!"
12:26
(Laughter)
298
731000
5000
(Gelach)
12:31
Bode's law wasn't even his law. It was a guy named Titus.
299
736000
2000
De wet van Bode was eigenlijk van Titus.
12:33
And the reason I just bring this up because it is a law that doesn't really work.
300
738000
3000
En die wet werkt niet eens.
12:36
That's Jude Law and some of his films recently didn't work.
301
741000
3000
Dit is Jude Law - die werkt ook niet altijd.
12:39
(Laughter)
302
744000
2000
(Gelach)
12:41
Just a correlation that indicates how things are misinterpreted.
303
746000
3000
Het is gewoon een correlatie die laat zien hoe dingen verkeerd geïnterpreteerd worden.
12:44
And I wonder if the photographer said, "Okay, Jude,
304
749000
2000
Ik vraag me af of de fotograaf zei: "Oké Jude,
12:46
could you touch your tooth? That's good."
305
751000
2000
zou je je tand kunnen aanraken?"
12:48
Just a tip, if you're being photographed
306
753000
2000
Een tip: als iemand je fotografeert
12:50
for press pictures, don't touch your teeth.
307
755000
3000
voor persfoto's, zit niet aan je tanden.
12:53
(Laughter)
308
758000
2000
(Gelach)
12:55
Prime numbers, Gauss, one of my favorites.
309
760000
2000
Priemgetallen, Gauss, een van mijn favorieten.
12:57
Golden section, I've been obsessed with this thing
310
762000
2000
Gouden snede, daar ben ik door geobsedeerd
12:59
since before I was born.
311
764000
3000
sinds voor mijn geboorte.
13:02
I know that scares a lot of you,
312
767000
2000
Ik weet dat veel van jullie daarvan schrikken,
13:04
but that was my purpose entirely.
313
769000
2000
maar dat was mijn hele doel.
13:06
There we can see Fibonacci numbers related to the Golden Section,
314
771000
2000
Hier zien we Fibonaccireeks, gerelateerd aan de gulden snede,
13:08
because Fibonacci and Golden Section
315
773000
2000
omdat Fibonacci en gulden snede
13:10
relate to the unfolding of the measured meter of matter, as I refer to it.
316
775000
4000
gerelateerd zijn tot het ontvouwen van wat ik de afgemeten materiemeter noem.
13:14
If Fibonacci had been on Paxil,
317
779000
2000
Als Fibonacci aan de Paxil was geweest,
13:16
(Laughter)
318
781000
3000
(Gelach)
13:19
that would be the Fibonacci series.
319
784000
2000
zou dit de Fibonaccireeks geweest zijn.
13:21
"Ten milligram, 20 milligram."
320
786000
2000
"10 milligram, 20 milligram."
13:23
"Leonardo, dinner's ready, put down those books and take your pills."
321
788000
3000
"Leonardo, het eten is klaar, boeken dicht en vergeet je pilletje niet."
13:26
"Yes, Mama."
322
791000
2000
"Ja, mam."
13:28
(Laughter)
323
793000
5000
(Gelach)
13:33
Alright where is this going? That's a good question.
324
798000
3000
Oké, waar gaat dit heen? Goeie vraag.
13:36
Here is the premise that I began 27 years ago.
325
801000
3000
Met deze premisse begon ik 27 jaar geleden.
13:39
If numbers can express
326
804000
3000
Als getallen dit ongelofelijke heelal in wetten kunnen uitdrukken,
13:42
the laws of this incredible universe that we live,
327
807000
2000
Als getallen dit ongelofelijke heelal in wetten kunnen uitdrukken,
13:44
I reason, through some sort of reverse engineering,
328
809000
3000
denk ik dat we er, met een soort reverse engineering,
13:47
we could extrapolate from them
329
812000
2000
een soort structureel basiselement van het heelal uit kunnen extrapoleren.
13:49
some basic structural element of this universe.
330
814000
3000
een soort structureel basiselement van het heelal uit kunnen extrapoleren.
13:52
And that's what I did. Twenty-seven years ago
331
817000
2000
Dat heb ik gedaan. 27 jaar geleden
13:54
I started working on this.
332
819000
2000
begon ik hieraan te werken.
13:56
And I tried to build a particle accelerator.
333
821000
5000
Ik probeerde een deeltjesversneller te bouwen.
14:01
(Laughter)
334
826000
1000
(Gelach)
14:02
And that didn't work out well.
335
827000
2000
Dat ging niet zo goed.
14:04
So, then I thought a calculator is a metaphor.
336
829000
2000
Dus bedacht ik dat een rekenmachine een metafoor is.
14:06
I can just divide numbers, that's like atom smashing.
337
831000
3000
Ik kan getallen delen, dat is net atomen stukslaan.
14:09
That's what I did. That's how I found Moleeds.
338
834000
3000
Dat deed ik. Zo vond ik Moleeds.
14:12
Moleeds are what I believe
339
837000
2000
Moleeds zijn nodig om de snaartheorie te bewijzen.
14:14
the thing that will allow string theory to be proved.
340
839000
3000
Moleeds zijn nodig om de snaartheorie te bewijzen.
14:17
They are the nodes on the string,
341
842000
3000
Ze zijn de knopen op de snaar,
14:20
patterns and relationships, 27, 37.
342
845000
2000
patronen en relaties, 27, 37.
14:22
That was the first chart I came up with.
343
847000
3000
Dat was de eerste graaf waar ik op kwam.
14:25
You can see, even if you don't go for the numbers,
344
850000
2000
Je kunt, al vind je de getallen niets,
14:27
the beauty of the symmetry.
345
852000
2000
de schoonheid van de symmetrie zien.
14:29
The numbers from one to 36, divided into six groups.
346
854000
3000
De getallen van 1 tot 36, verdeeld over zes groepen.
14:32
Symmetry, pairs.
347
857000
2000
Symmetrie. Paren.
14:34
Every top adds up to 37.
348
859000
3000
Alle topreeksen zijn samen 37,
14:37
Bottom, all 74.
349
862000
2000
Onderaan, allemaal 74.
14:39
There is so many intricate relationships that I'm not going to go there now,
350
864000
3000
Er zijn teveel ingewikkelde relaties om nu op in te gaan,
14:42
because you would say, "Hey, go back to the Fluctus part."
351
867000
2000
want dan zouden jullie weer terug willen naar het Valles-stuk. (Gelach)
14:44
(Laughter)
352
869000
4000
want dan zouden jullie weer terug willen naar het Valles-stuk. (Gelach)
14:48
Circle of Fifths, acoustic harmony, geometric symmetry.
353
873000
4000
Kwintencirkel, akoestische harmonie, geometrische symmetrie.
14:52
I knew those two were related.
354
877000
1000
Ik wist dat die twee gerelateerd waren.
14:53
Once again, the Cartesian kind of cross-over.
355
878000
3000
Wederom een Cartesiaanse kruisbestuiving.
14:56
So, I said if I'm going to put a circle,
356
881000
3000
Dus als ik een cirkel gebruikte
14:59
see what kind of patterns I get, boom, the Red System.
357
884000
3000
wat voor patronen krijg ik dan: het Rode Systeem.
15:02
Look at that. You can't just make this stuff up, ladies and gentlemen.
358
887000
2000
Kijk nou toch. Dat bedénk je toch niet, dames en heren.
15:04
(Laughter)
359
889000
2000
(Gelach)
15:06
You can't just go around going, "Oh, I'm going to put some triangles in a circle
360
891000
3000
Je kunt niet zomaar zeggen: "Oh, ik zet wat driehoeken in een cirkel
15:09
and they're going to be symmetrical. And they're all going to add up,
361
894000
2000
en die zullen symmetrisch zijn en netjes optellen,
15:11
and it's going to be, oh yeah, I figured that out."
362
896000
2000
ja zo heb ik dat uitgevogeld."
15:13
This is beyond anything anybody could just make up.
363
898000
3000
Dit is meer dan iemand gewoon zou kunnen bedenken.
15:16
There is the Orange System.
364
901000
2000
Het Oranje Systeem.
15:18
(Laughter)
365
903000
1000
(Gelach)
15:19
And you'll see over here, these are multiples of the number 27.
366
904000
4000
Zoals jullie zien, met veelvouden van 27.
15:23
And they recapitulate that shape,
367
908000
3000
Ze herhalen die vorm,
15:26
even though that's a circle of nine and that's a circle of 36. It's nuts.
368
911000
4000
zelfs al is dat een cirkel van negen en dat een cirkel van 36. Gestoord.
15:30
(Laughter)
369
915000
1000
(Gelach)
15:31
That's the Green System. It all folds in half
370
916000
2000
Het Groene Systeem. Daarin vouwt alles doormidden tussen 18 en 19.
15:33
on the Green System, right between 18 and 19.
371
918000
2000
Het Groene Systeem. Daarin vouwt alles doormidden tussen 18 en 19.
15:35
The Blue System. The Violet. It's all there.
372
920000
3000
Het Blauwe Systeem. Het Paarse. Het zit er allemaal in.
15:38
(Laughter)
373
923000
8000
(Gelach)
15:46
Look at that! I mean you cannot make that stuff up.
374
931000
3000
Kíjk dan toch, ik bedoel, dat bedénk je toch niet.
15:49
(Laughter)
375
934000
1000
(Gelach)
15:50
That just doesn't fall out of a tree, ladies and gentlemen.
376
935000
3000
Dat groeit niet gewoon aan de bomen, dames en heren.
15:53
Twenty-seven years of my life!
377
938000
2000
27 jaar van mijn leven!
15:55
(Laughter)
378
940000
1000
(Gelach)
15:56
And I'm presenting it here at TED. Why?
379
941000
2000
Dat presenteer ik hier bij TED. Waarom?
15:58
Because this is the place if aliens land, I hope they come here.
380
943000
2000
Omdat als er buitenaardse wezens landen,ik hoop dat ze hier komen. (Gelach)
16:00
(Laughter)
381
945000
1000
Omdat als er buitenaardse wezens landen,ik hoop dat ze hier komen. (Gelach)
16:01
"We are going to destroy the Earth. Hmmm ... maybe not."
382
946000
3000
"Wij komen de Aarde vernietigen. Hmm, misschien toch niet."
16:04
(Laughter)
383
949000
2000
(Gelach)
16:06
In this last year I have found these subsequent systems
384
951000
2000
Dit laatste jaar heb ik deze opvolgende systemen gevonden
16:08
which allow for the mathematic possibilities
385
953000
4000
die de mathematische mogelijkheden
16:12
of the Calabi-Yau manifolds
386
957000
2000
van de Calabi-Yau-ruimten hebben
16:14
in a way that doesn't necessitate these little hidden dimensions.
387
959000
3000
zonder die lelijke verborgen dimensietjes.
16:17
Which works mathematically, but it just doesn't seem God-like to me.
388
962000
3000
Dat werkt wiskundig gezien wel, maar het lijkt me niet zo goddelijk.
16:20
It just seems like it's not sexy and elegant, it's hidden.
389
965000
3000
Dat is gewoon niet sexy en elegant, het is verborgen.
16:23
I don't want hidden, I want to see it.
390
968000
2000
Ik wil niet verborgen, ik wil het zien.
16:25
(Laughter)
391
970000
2000
(Gelach)
16:27
I found other pairs all have symmetry,
392
972000
3000
Ik ontdekte dat andere paren allemaal symmetrie hebben
16:30
even though, unlike the master one, their symmetry is split.
393
975000
3000
zelfs als die, anders dan de leidende, gespleten is.
16:33
Unbelievable. This is like crazy.
394
978000
3000
Ongelofelijk. Dit is gestoord.
16:36
Am I the only one that sees this?
395
981000
2000
Ben ik de enige die dit ziet?
16:38
(Laughter)
396
983000
5000
(Gelach)
16:43
You know, I didn't just draw this in a day, by the way.
397
988000
2000
Dit heb ik overigens niet gewoon in één dag getekend.
16:45
You know, try making some charts like this at home.
398
990000
3000
Weet je, probeer eens thuis zulke grafen te maken.
16:48
You gotta be accurate! There's measurement involved, increments.
399
993000
2000
Je moet precies zijn! Rekening houden met maten en incrementen.
16:50
These are maps, by the way.
400
995000
2000
Dit zijn trouwens kaarten.
16:52
Not stamps, but one day.
401
997000
2000
Geen postzegels, nog niet.
16:54
(Laughter)
402
999000
2000
(Gelach)
16:56
Okay, I'm getting to the punch. Golden Ratio, it's crazy.
403
1001000
3000
Oké, ik kom bij de uitsmijter. Gulden snede, waanzinnig.
16:59
And look at this, built within it is the Golden Ratio.
404
1004000
4000
En kijk hier, erin vervat zit de gulden snede.
17:03
I start looking at that, and look at them again.
405
1008000
2000
Ik begon daarnaar te kijken, en kijk:
17:05
They start looking like planets.
406
1010000
2000
ze beginnen op planeten te lijken.
17:07
I go to JPL.
407
1012000
2000
Ik ga naar JPL.
17:09
I look at the orbits of the planets.
408
1014000
3000
Ik kijk naar de banen van de planeten.
17:12
I find 18 examples of it in our solar system.
409
1017000
4000
Ik vind er al 18 voorbeelden van in ons zonnestelsel.
17:16
I never told anybody. This is the first thing. This could be history.
410
1021000
3000
Ik heb het nog nooit iemand verteld. Dit is voor het eerst. Dit kan historisch zijn.
17:19
(Laughter)
411
1024000
1000
(Gelach)
17:20
Kepler was right.
412
1025000
4000
Kepler had gelijk.
17:24
(Laughter)
413
1029000
6000
(Gelach)
17:30
Eighteen and 19, the middle of the Moleeds, 0.618 is the golden section.
414
1035000
2000
18 en 19, het midden van de Moleeds, 0,618 is de gulden snede.
17:32
Multiply them together, 18.618 x 19.618 is 365.247.
415
1037000
2000
Vermenigvuldig ze samen: 18.618 x 19.618 is 365.247.
17:34
Which is .005 different from the number of days in a year.
416
1039000
5000
Wat 0,005 verschilt van het aantal dagen in een jaar.
17:39
Hey, you can't make this up.
417
1044000
2000
Hé, dat verzin je toch niet.
17:41
(Laughter)
418
1046000
2000
(Gelach)
17:43
Thank you very much.
419
1048000
2000
Hartelijk bedankt.
17:45
(Applause)
420
1050000
1000
(Applaus)
17:46
Thank you.
421
1051000
2000
Bedankt.
17:48
(Applause)
422
1053000
2000
(Applaus)
17:50
Thank you.
423
1055000
2000
Bedankt.
17:52
(Applause)
424
1057000
5000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Charles Fleischer - Comedian, voice artistBest known as the voice of Roger Rabbit, Charles Fleischer's multi-decade career includes work on stage and on screen, and an online emporium of unusual observations called MonkeyDog.
Why you should listen
Stand-up comedian and voice artist Charles Fleischer hit his stride in the '80s with voice roles in the live action-animation hybrid Who Framed Roger Rabbit?, building a prolific career of roles in cartoons and feature films in the decades since.
But perhaps he found his true calling in more recent years, discovering an interesting relationship between the numbers 27 and 37, which (he tells us) affect everything, as he says, "from protons to neutrons to croutons." This "blueprint for infinity" is called Moleeds, and he explains it in detail on his website, MonkeyDog.
Currently, he runs a media company in Southern California, and contributes writing to television and film.
Charles Fleischer | Speaker | TED.com