TED2014
Charmian Gooch: My wish: To launch a new era of openness in business
Charmian Gooch: Moje życzenie: Rozpocząć nową erę otwartości w biznesie
Filmed:
Readability: 4
914,154 views
Anonimowe spółki chronią skorumpowane jednostki – od cieszących się złą sławą przywódców karteli narkotykowych do nikczemnych handlarzy bronią – za zasłoną tajemnicy, która niemal uniemożliwia znalezienie i pociągnięcie ich do odpowiedzialności. Ale działaczka ruchu przeciwko korupcji, Charmian Gooch, ma nadzieję to zmienić. Na konferencji TED2014 dzieli się z nami śmiałym marzeniem, którym zdobyła nagrodę TED Prize: pozyskajmy informacje o właścicielach i kierownikach każdej firmy, zmienić prawo i rozpocząć nową erę otwartości w biznesie.
Charmian Gooch - Anti-corruption activist
Charmian Gooch is the 2014 TED Prize winner. At Global Witness, she exposes how a global architecture of corruption is woven into the extraction and exploitation of natural resources. Full bio
Charmian Gooch is the 2014 TED Prize winner. At Global Witness, she exposes how a global architecture of corruption is woven into the extraction and exploitation of natural resources. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I've come here today
0
144
1320
Przyszłam tu dziś,
00:13
to talk to you about a problem.
1
1464
2687
żeby opowiedzieć o pewnym problemie,
00:16
It's a very simple yet devastating problem,
2
4151
3527
prostym, aczkolwiek palącym problemie
00:19
one that spans the globe
3
7678
1945
dotyczącym całego świata
00:21
and is affecting all of us.
4
9623
2913
i mającym wpływ na nas wszystkich.
00:24
The problem is
5
12536
2085
Problemem są anonimowe spółki.
00:26
anonymous companies.
6
14621
2725
00:29
It sounds like a really dry and technical thing,
7
17346
2090
Brzmi to sztywno i technicznie, prawda?
00:31
doesn't it?
8
19436
1056
00:32
But anonymous companies are making it difficult
9
20492
2502
Ale anonimowe spółki utrudniają,
00:34
and sometimes impossible
10
22994
2552
a czasem uniemożliwiają
odkrycie, kto konkretnie odpowiada
00:37
to find out
11
25546
1849
00:39
the actual human beings responsible
12
27395
2999
00:42
sometimes for really terrible crimes.
13
30394
5210
za często potworne przestępstwa.
00:47
So, why am I here talking to all of you?
14
35604
5042
Dlaczego wam o tym mówię?
00:52
Well, I guess I am a lifelong troublemaker
15
40646
3530
Chyba jestem niepoprawną wichrzycielką.
00:56
and when my parents taught my twin brother and I
16
44176
2951
Kiedy rodzice uczyli mnie
i mojego brata bliźniaka
i mojego brata bliźniaka
00:59
to question authority,
17
47127
1906
kwestionować autorytety
01:01
I don't think they knew where it might lead.
18
49033
2011
raczej nie spodziewali się,
że tak się skończy.
że tak się skończy.
01:03
(Laughter)
19
51044
1355
(Śmiech)
01:04
And, they probably really regretted it
20
52399
1839
Pewnie tego żałowali,
01:06
during my stroppy teenage years when, predictably,
21
54238
3138
kiedy jako kłótliwa nastolatka,
01:09
I questioned their authority a lot.
22
57376
2618
często kwestionowałam ich autorytet.
01:11
And a lot of my school teachers
23
59994
1595
Wielu nauczycieli w szkole
01:13
didn't appreciate it much either.
24
61589
3128
również nie było zachwyconych.
01:16
You see, since the age of about five
25
64717
2135
Od piątego roku życia
01:18
I've always asked the question, but why?
26
66852
3673
zawsze zadawałam pytanie: ale dlaczego?
01:22
But why does the Earth go around the sun?
27
70525
2629
Dlaczego Ziemia krąży wokół Słońca?
01:25
But why is blood red?
28
73154
1837
Dlaczego krew jest czerwona?
01:26
But why do I have to go to school?
29
74991
2307
Dlaczego muszę chodzić do szkoły?
01:29
But why do I have to respect the teachers
30
77298
2013
Dlaczego muszę szanować nauczycieli
01:31
and authority?
31
79311
1867
i autorytety?
01:33
And little did I realize
32
81178
1642
Nie zdawałam sobie sprawy,
01:34
that this question would become the basis
33
82820
2778
że to pytanie stanie się podstawą
01:37
of everything I would do.
34
85598
2653
wszystkiego, co będę robić.
01:40
And so it was
35
88251
1755
01:42
in my twenties, a long time ago,
36
90006
2484
Mając ponad 20 lat, dawno temu,
01:44
that one rainy Sunday afternoon in North London
37
92490
4081
pewnego deszczowego
niedzielnego popołudnia
niedzielnego popołudnia
w północnym Londynie,
siedziałam z Simonem Taylorem
01:48
I was sitting with Simon Taylor
38
96571
1789
01:50
and Patrick Alley
39
98360
2008
i Patrykiem Alley.
01:52
and we were busy stuffing envelopes
40
100368
1865
Pakowaliśmy koperty do wysłania
01:54
for a mail out in the office of the campaign group
41
102233
3050
w biurze grupy interesu,
01:57
where we worked at the time.
42
105283
2255
dla której pracowaliśmy.
01:59
And as usual, we were talking
about the world's problems.
about the world's problems.
43
107538
4085
Jak zwykle
rozmawialiśmy o problemach świata.
rozmawialiśmy o problemach świata.
02:03
And in particular, we were talking about
44
111623
1814
W szczególności rozmawialiśmy
02:05
the civil war in Cambodia.
45
113437
2920
o wojnie domowej w Kambodży.
02:08
And we had talked about that
many, many times before.
many, many times before.
46
116357
4231
Rozmawialiśmy o tym wcześniej wiele razy,
02:12
But then suddenly we stopped
47
120588
2287
jednak wtedy nagle zamilkliśmy,
02:14
and looked at each other
48
122875
1544
popatrzyliśmy na siebie
02:16
and said, but why don't we try and change this?
49
124419
4229
i zapytaliśmy:
dlaczego nie spróbujemy tego zmienić?
dlaczego nie spróbujemy tego zmienić?
02:20
And from that slightly crazy question,
50
128648
2603
Od tego nieco szalonego pytania
02:23
over two decades
51
131251
1842
na przestrzeni dwóch dekad
02:25
and many campaigns later,
52
133093
2266
i wielu różnych akcji,
02:27
including alerting the world
53
135359
1791
takich jak uświadomienie światu
02:29
to the problem of blood diamonds funding war,
54
137150
3216
problemu krwawych diamentów
finansujących wojnę,
finansujących wojnę,
02:32
from that crazy question,
55
140366
2061
od tego szalonego pytania
02:34
Global Witness is now an 80-strong team
56
142427
2861
Global Witness wyrósł na 80 osobowy zespół
02:37
of campaigners, investigators,
journalists and lawyers.
journalists and lawyers.
57
145288
4522
działaczy, badaczy,
dziennikarzy i prawników.
dziennikarzy i prawników.
02:41
And we're all driven by the same belief,
58
149810
2303
Kieruje nami wspólne przekonanie,
02:44
that change really is possible.
59
152113
4464
że zmiana jest naprawdę możliwa.
02:48
So, what exactly does Global Witness do?
60
156577
3119
Czym dokładnie zajmuje się Global Witness?
02:51
We investigate, we report,
61
159696
2234
Prowadzimy dochodzenia, piszemy raporty,
02:53
to uncover the people really responsible
62
161930
2722
żeby wykryć, kto naprawdę odpowiada
02:56
for funding conflict --
63
164652
1913
za finansowanie konfliktów,
02:58
for stealing millions from citizens around the world,
64
166565
3511
za kradzież milionów obywatelom
na całym świecie,
na całym świecie,
03:02
also known as state looting,
65
170076
1837
czyli za okradanie państwa,
03:03
and for destroying the environment.
66
171913
2609
oraz niszczenie środowiska.
03:06
And then we campaign hard to
change the system itself.
change the system itself.
67
174522
5164
Usilnie walczymy o zmianę samego systemu.
03:11
And we're doing this because
so many of the countries
so many of the countries
68
179686
2761
Robimy to, ponieważ wiele krajów
03:14
rich in natural resources
69
182447
1876
bogatych w zasoby naturalne,
03:16
like oil or diamonds or timber
70
184323
2712
takie jak ropa, diamenty czy drewno
03:19
are home to some of the poorest
71
187035
2504
są domem najuboższych,
03:21
and most dispossessed people on the planet.
72
189539
4400
najbardziej pozbawionych środków do życia
ludzi na tej planecie.
ludzi na tej planecie.
03:25
And much of this injustice
73
193939
1494
Większość tej niesprawiedliwości
jest możliwa
jest możliwa
03:27
is made possible
74
195433
1654
03:29
by currently accepted business practices.
75
197087
3732
z powodu obecnie akceptowanych
praktyk biznesowych.
praktyk biznesowych.
03:32
And one of these is anonymous companies.
76
200819
4217
Jedna z nich to anonimowe spółki.
03:37
Now we've come up against anonymous companies
77
205036
2094
Napotkaliśmy ich opór
03:39
in lots of our investigations,
78
207130
2140
w trakcie wielu dochodzeń,
03:41
like in the Democratic Republic of Congo,
79
209270
2682
tak jak w Demokratycznej Republice Kongo,
03:43
where we exposed how secretive deals
80
211952
2752
gdzie obnażyliśmy, jak potajemne ugody
03:46
involving anonymous companies
81
214704
1633
zawierane przez anonimowe spółki
03:48
had deprived the citizens
82
216337
2185
pozbawiły obywateli
03:50
of one of the poorest countries on the planet
83
218522
3965
jednego z najbiedniejszych
państw na świecie
państw na świecie
03:54
of well over a billion dollars.
84
222487
1876
ponad miliarda dolarów.
03:56
That's twice the country's health
and education budget combined.
and education budget combined.
85
224363
5531
Jest to dwukrotność budżetu tego państwa
na opiekę zdrowotną i edukację.
na opiekę zdrowotną i edukację.
04:01
Or in Liberia,
86
229894
1321
Albo w Liberii,
04:03
where an international predatory logging company
87
231215
2848
gdzie grabieżcza międzynarodowa spółka
zajmująca się wyrębem
zajmująca się wyrębem
04:06
used front companies as it attempted to grab
88
234063
2563
zasłaniała się
innymi spółkami, próbując zagarnąć
innymi spółkami, próbując zagarnąć
04:08
a really huge chunk of Liberia's unique forests.
89
236626
4189
znaczną część wyjątkowych lasów Liberii.
04:12
Or political corruption in Sarawak, Malaysia,
90
240815
3083
Albo korupcja polityczna
w Sarawak w Malezji,
w Sarawak w Malezji,
04:15
which has led to the destruction
of much of its forests.
of much of its forests.
91
243898
3195
która doprowadziła
do zniszczenia dużej części lasów.
do zniszczenia dużej części lasów.
04:19
Well, that uses anonymous companies too.
92
247093
4141
Do tego też wykorzystano anonimowe spółki.
04:23
We secretly filmed some of the family
93
251234
2289
Potajemnie sfilmowaliśmy członków rodziny
04:25
of the former chief minister and a lawyer
94
253523
2797
byłego ministra i prawnika,
04:28
as they told our undercover investigator
95
256320
2272
kiedy opowiadali naszemu człowiekowi,
04:30
exactly how these dubious deals are done
96
258592
2752
jak przeprowadza się podejrzane transakcje
04:33
using such companies.
97
261344
3076
wykorzystując tego typu spółki.
04:36
And the awful thing is,
98
264420
1773
Okropne jest to,
04:38
there are so many other examples out there
99
266193
3306
że istnieje wiele innych przykładów
04:41
from all walks of life.
100
269499
4004
dotyczących każdej sfery życia.
04:45
This truly is a scandal of epic proportions
101
273503
4218
To skandal na epicką skalę
04:49
hidden in plain sight.
102
277721
2765
ukryty przed wszystkimi.
04:52
Whether it's the ruthless Mexican drugs cartel,
103
280486
2779
Tak robi bezwzględny
kartel narkotykowy w Meksyku, Zetas,
kartel narkotykowy w Meksyku, Zetas,
04:55
the Zetas,
104
283265
1043
04:56
who use anonymous companies
to launder profits
to launder profits
105
284308
2654
który wykorzystuje anonimowe spółki
do prania zysków,
do prania zysków,
podczas gdy przemoc związana z narkotykami
04:58
while their drugs-related violence
106
286962
1946
05:00
is tearing communities apart across the Americas.
107
288908
4618
rozdziera społeczności obu Ameryk.
05:05
Or the anonymous company,
108
293526
1948
Albo anonimowe spółki,
05:07
which bought up Americans' tax debts,
109
295474
2271
które wykupiły długi podatkowe Amerykanów,
05:09
piled on the legal fees
110
297745
1792
dołożyły opłaty prawne,
05:11
and then gave homeowners a choice:
111
299537
1384
a potem dały właścicielom domów wybór:
zapłać, albo stracisz dom.
zapłać, albo stracisz dom.
05:12
Pay up or lose your home.
112
300921
3014
05:15
Imagine being threatened with losing your home
113
303935
2678
Wyobraźcie sobie groźbę utraty domu,
05:18
sometimes over a debt of just a few hundred dollars,
114
306613
2714
czasami z powodu długu
w wysokości kilkuset dolarów,
w wysokości kilkuset dolarów,
i niemożność dowiedzenia się,
05:21
and not being able to find out
115
309327
1370
05:22
who you were really up against.
116
310697
3536
kto za tym stoi.
05:26
Now anonymous companies
117
314233
1439
Anonimowe spółki
05:27
are great for sanctions busting too.
118
315672
2874
słyną też z łamania sankcji.
05:30
As the Iranian government found out
119
318546
2546
Przekonał się o tym irański rząd,
kiedy poprzez łańcuszek fikcyjnych firm
05:33
when, through a series of front companies,
120
321092
1835
05:34
it owned a building in the very heart of Manhattan,
121
322927
3093
okazał się być właścicielem
budynku w sercu Manhattanu,
budynku w sercu Manhattanu,
05:38
on Fifth Avenue,
122
326020
2294
na Piątej Alei,
05:40
despite American sanctions.
123
328314
2895
pomimo amerykańskich sankcji.
05:43
And Juicy Couture, home of of the velvet track suit,
124
331209
3134
Tak samo Juicy Couture,
dom aksamitnych dresów,
dom aksamitnych dresów,
05:46
and other companies were the unwitting,
125
334343
2729
i inne spółki będące mimowolnie
05:49
unknowing tenants there.
126
337072
3107
nieświadomymi najemcami budynku.
05:52
There are just so many examples,
127
340179
2131
Jest wiele innych przykładów.
05:54
the horesemeat scandal in Europe,
128
342310
2456
Skandal z koniną w Europie,
05:56
the Italian mafia, they've used these companies
129
344766
2497
włoska mafia,
wszyscy wykorzystują
te spółki od dziesiątków lat.
te spółki od dziesiątków lat.
05:59
for decades.
130
347263
1789
06:01
The $100 million American Medicare fraud,
131
349052
5759
Oszustwo na sumę 100 milionów dolarów
związane z American Medicare,
06:06
the supply of weapons to wars around the world
132
354811
3772
dostawy broni na wojny toczone na świecie,
06:10
including those
133
358583
1027
w tym wojny w Europie Wschodniej
na początku lat 90.
na początku lat 90.
06:11
in Eastern Europe in the early '90s.
134
359610
2786
Anonimowe spółki okazały się mieć udział
06:14
Anonymous companies
135
362396
1278
06:15
have even come to light
136
363674
1656
nawet w czasie
niedawnej rewolucji na Ukrainie.
niedawnej rewolucji na Ukrainie.
06:17
in the recent revolution in the Ukraine.
137
365330
4366
06:21
But, for every case that we and others expose
138
369696
4505
Lecz na każdą sprawę
ujawnioną przez nas lub nam podobnych,
06:26
there are so many more that will remain hidden away
139
374201
3217
dużo więcej pozostaje w ukryciu
06:29
because of the current system.
140
377418
2397
z powodu obecnego systemu.
06:31
And it's just a simple truth
141
379815
1959
Prawda jest taka,
06:33
that some of the people responsible
for outrageous crimes,
for outrageous crimes,
142
381774
4617
że niektórzy ludzie
odpowiedzialni za oburzające zbrodnie,
06:38
for stealing from you and me
143
386391
2240
za okradanie mnie, was i milionów innych,
06:40
and millions of others,
144
388631
2044
pozostają bezimienni,
06:42
they are remaining faceless
145
390675
1183
06:43
and they are escaping accountability
146
391858
2485
uciekają przed odpowiedzialnością
06:46
and they're doing this with ease,
147
394343
2172
i udaje im się to z łatwością
06:48
and they're doing it using legal structures.
148
396515
3415
wykorzystując system prawny.
06:51
And really, that is unfair.
149
399930
5021
To naprawdę nieuczciwe.
06:56
Well, you might well ask,
150
404951
1939
Możecie zapytać,
06:58
what exactly is an anonymous company,
151
406890
2894
czym dokładnie jest anonimowa spółka,
07:01
and can I really set one up, and use it,
152
409784
2408
czy naprawdę mogę założyć
i wykorzystać ją tak,
i wykorzystać ją tak,
07:04
without anyone knowing who I am?
153
412192
2728
żeby nikt nie wiedział, kim jestem?
07:06
Well, the answer is, yes you can.
154
414920
1731
Odpowiedź brzmi: tak.
07:08
But if you're anything like me,
155
416651
1715
Ale jeśli jesteście podobni do mnie,
będziecie chcieli to sprawdzić,
będziecie chcieli to sprawdzić,
07:10
you'll want to see some of that for yourself,
156
418366
2012
więc pozwólcie, że wam zaprezentuję.
07:12
so let me show you.
157
420378
1708
07:14
Well first you need to work out
158
422086
1317
Najpierw trzeba zdecydować,
gdzie chce się spółkę założyć.
gdzie chce się spółkę założyć.
07:15
where you want to set it up.
159
423403
2038
Pierwszą myślą może być
07:17
Now, at this point you might be imagining
160
425441
1977
07:19
one of those lovely tropical island tax havens
161
427418
3518
jeden z tych cudownych rajów podatkowych
na wyspach tropikalnych,
na wyspach tropikalnych,
07:22
but here's the thing,
162
430936
2005
ale działa to trochę inaczej.
Szokująco, moje rodzinne miasto, Londyn,
07:24
shockingly,
163
432941
1197
07:26
my own hometown, London,
164
434138
2344
a w zasadzie cała Wielka Brytania
to jedno z najlepszych miejsc na świecie
to jedno z najlepszych miejsc na świecie
07:28
and indeed the U.K.,
165
436482
1329
07:29
is one of the best places in the world
166
437811
2722
07:32
to set up an anonymous company.
167
440533
2904
do założenia anonimowej spółki.
07:35
And the other, even better,
168
443437
2689
Drugie, nawet lepsze,
07:38
I'm afraid that's America.
169
446126
3923
obawiam się, że to Ameryka.
07:42
Do you know, in some states across America
170
450049
2456
W niektórych stanach Ameryki
07:44
you need less identification
171
452505
2317
potrzeba mniej formalności,
07:46
to open up a company
172
454822
1467
żeby otworzyć spółkę,
07:48
than you do to get a library card,
173
456289
3117
niż żeby zapisać się do biblioteki.
07:51
like Delaware,
174
459406
1256
Tak jest w Delaware,
07:52
which is one of the easiest places
175
460662
2082
jednym z najlepszych miejsc
07:54
in the world to set up an anonymous company.
176
462744
4239
na świecie do otwarcia anonimowej spółki.
07:58
Okay, so let's say it's America,
177
466983
1601
Załóżmy, że jesteśmy
w Ameryce, w Delaware,
w Ameryce, w Delaware,
08:00
and let's say it's Delaware,
178
468584
2075
zwyczajnie korzystając z internetu
08:02
and now you can simply go online
179
470659
1863
08:04
and find yourself a company service provider.
180
472522
3098
można znaleźć
usługodawcę zakładającego firmy.
usługodawcę zakładającego firmy.
08:07
These are the companies that
can set your one up for you,
can set your one up for you,
181
475620
2983
Istnieją usługodawcy,
którzy mogą założyć ją za was,
którzy mogą założyć ją za was,
08:10
and remember, it's all legal,
routine business practice.
routine business practice.
182
478603
4142
a pamiętajmy, że to legalna,
rutynowa praktyka biznesowa.
rutynowa praktyka biznesowa.
08:14
So, here's one,
183
482745
1639
Oto jeden z nich,
08:16
but there are plenty of others to choose from.
184
484384
2927
ale mamy do wyboru wiele innych.
08:19
And having made your choice,
185
487311
1631
Po wybraniu usługodawcy,
08:20
you then pick what type of company you want
186
488942
2506
trzeba zdecydować się na rodzaj firmy,
08:23
and then fill in a contact, name and address.
187
491448
3116
oraz wpisać dane osobowe i adresowe.
08:26
But don't worry,
188
494564
1184
Nie martwcie się,
to nie muszą być wasze nazwiska.
to nie muszą być wasze nazwiska.
08:27
it doesn't have to be your name.
189
495748
1559
08:29
It can be your lawyer's
190
497307
1482
Może to być nazwisko prawnika,
08:30
or your service provider's,
191
498789
1899
albo usługodawcy
08:32
and it's not for the public record anyway.
192
500688
3835
i nie są to dane upublicznione.
08:36
And then you add the owner of the company.
193
504523
2557
Następnie dodaje się właściciela spółki.
08:39
Now this is the key part,
194
507080
1939
To jest kluczowy moment,
08:41
and again it doesn't have to be you,
195
509019
1880
znów, to nie musicie być wy,
08:42
because you can get creative,
196
510899
2103
jest tu pole do popisu,
08:45
because there is a whole universe
out there of nominees
out there of nominees
197
513002
3549
ponieważ istnieje
cała masa kandydatów do wyboru.
cała masa kandydatów do wyboru.
08:48
to choose from.
198
516551
1847
08:50
And nominees are the people that you
199
518398
2336
Ci kandydaci to ludzie,
08:52
can legally pay to be your company's owner.
200
520734
4836
którym można legalnie zapłacić
za bycie właścicielem spółki.
za bycie właścicielem spółki.
08:57
And if you don't want to involve anyone else,
201
525570
1842
Jeśli nie chce się nikogo angażować,
08:59
it doesn't even have to be an actual human being.
202
527412
2863
nawet nie musi to być konkretna osoba.
09:02
It could be another company.
203
530275
3088
Może być to inna spółka.
09:05
And then finally,
204
533363
1430
Na koniec
09:06
give your company a name
205
534793
1729
podaje się nazwę spółki,
09:08
add a few more details and make your payment.
206
536522
2731
parę dodatkowych informacji
i dokonuje płatności.
i dokonuje płatności.
09:11
And then the service provider
207
539253
1420
Wtedy usługodawca
09:12
will take a few hours or more to process it.
208
540673
2783
przez kilka godzin będzie przetwarzał dane
09:15
But there you are,
209
543456
1239
i oto,
09:16
in 10 minutes of online shopping
210
544695
2380
w czasie 10 minutowych zakupów w sieci,
09:19
you can create yourself an anonymous company.
211
547075
4214
można założyć anonimową spółkę.
09:23
And not only is it easy,
212
551289
1388
Jest to nie tylko proste,
09:24
really, really easy and cheap,
213
552677
2607
niebywale proste i tanie,
09:27
it's totally legal too.
214
555284
2288
ale również całkowicie legalne.
09:29
But the fun doesn't have to end there,
215
557572
3724
Zabawa nie musi się na tym zakończyć.
09:33
maybe you want to be even more anonymous.
216
561296
2799
Może chcecie być
jeszcze bardziej anonimowi.
jeszcze bardziej anonimowi.
09:36
Well, that's no problem either.
217
564095
2103
To też nie jest problem.
09:38
You can simply keep adding layers,
218
566198
2758
Można dodawać kolejne warstwy,
spółki, których właścicielami
są inne spółki.
są inne spółki.
09:40
companies owned by companies.
219
568956
2100
09:43
You can have hundreds of layers
220
571056
1380
Można mieć setki warstw
09:44
with hundreds of companies spread across
221
572436
2088
setek firm porozrzucanych
po przeróżnych krajach,
po przeróżnych krajach,
09:46
lots of different countries,
222
574524
2657
09:49
like a giant web,
223
577181
1330
niczym gigantyczna sieć.
09:50
each layer adds anonymity.
224
578511
2189
Każda wartwa dodaje anonimowości.
09:52
Each layer makes it more difficult
225
580700
2230
Każda warstwa utrudnia
09:54
for law enforcement and others
226
582930
1689
organom porządku publicznego
09:56
to find out who the real owner is.
227
584619
3383
odkrycie, kim jest rzeczywisty właściciel.
10:00
But whose interests is this all serving?
228
588002
4090
Czyim interesom to służy?
10:04
It might be in the interests of the company
229
592092
2126
Może to być w interesie spółki
lub konkretnej osoby,
lub konkretnej osoby,
10:06
or a particular individual,
230
594218
1766
10:07
but what about all of us, the public?
231
595984
2388
ale co z nami, społeczeństwem?
10:10
There hasn't even been a global conversation yet
232
598372
2769
Nie było nawet globalnej dyskusji,
10:13
about whether it's okay
233
601141
1420
czy jest to w porządku,
10:14
to misuse companies in this way.
234
602561
3235
by wykorzystywać spółki w taki sposób.
10:17
And what does it all mean for us?
235
605796
3878
Co to oznacza dla nas wszystkich?
10:21
Well, an example that really haunts me
236
609674
2553
Prześladuje mnie przykład,
10:24
is one I came across recently.
237
612227
2378
który ostatnio napotkałam.
10:26
And it's that of a horrific fire
238
614605
1949
Chodzi o przerażający pożar
10:28
in a nightclub in Buenos Aires
239
616554
1785
w klubie nocnym w Buenos Aires
10:30
about a decade ago.
240
618339
2951
około 10 lat temu.
10:33
It was the night before New Year's Eve.
241
621290
2270
Zdarzył się w przedsylwestrową noc.
10:35
Three thousand very happy revelers,
242
623560
2168
Trzy tysiące radosnych imprezowiczów,
w tym mnóstwo nastolatków
w tym mnóstwo nastolatków
10:37
many of them teenagers,
243
625728
1037
10:38
were crammed into a space meant for 1,000.
244
626765
3195
poupychano na przestrzeni
przeznaczonej dla 1000 osób.
przeznaczonej dla 1000 osób.
10:41
And then tragedy struck,
245
629960
1173
Wtedy zdarzyła się tragedia,
wybuchł pożar.
wybuchł pożar.
10:43
a fire broke out
246
631133
1603
Plastikowe dekoracje na suficie
zaczęły topnieć,
zaczęły topnieć,
10:44
plastic decorations were melting from the ceiling
247
632736
2084
10:46
and toxic smoke filled the club.
248
634820
1976
a toksyczny dym wypełnił klub.
10:48
So people tried to escape
249
636796
2065
Ludzie próbowali uciekać,
10:50
only to find that some of the fire doors
250
638861
2633
ale okazało się,
że niektóre wyjścia pożarowe
że niektóre wyjścia pożarowe
10:53
had been chained shut.
251
641494
3661
były zablokowane łańcuchami.
10:57
Over 200 people died.
252
645155
2433
Zginęło ponad 200 osób,
10:59
Seven hundred were injured trying to get out.
253
647588
3759
700 odniosło obrażenia
próbując się wydostać.
próbując się wydostać.
11:03
And as the victims' families
and the city and the country
and the city and the country
254
651347
3545
Podczas gdy rodziny ofiar,
miasto i cały kraj
miasto i cały kraj
11:06
reeled in shock,
255
654892
1544
były pogrążone w szoku,
11:08
investigators tried to find out who was responsible.
256
656436
3546
dochodzeniowcy próbowali odkryć,
kto za to odpowiada.
kto za to odpowiada.
11:11
And as they looked for the owners of the club,
257
659982
2491
Szukając właściciela klubu
11:14
they found instead anonymous companies,
258
662473
3558
znaleźli zamiast tego anonimowe spółki,
11:18
and confusion surrounded the identities of those
259
666031
2294
oraz bałagan zasłaniający tożsamość
11:20
involved with the companies.
260
668325
2507
osób z nimi powiązanych.
11:22
Now ultimately, a range of people were charged
261
670832
2462
W końcu postawiono zarzuty różnym osobom,
11:25
and some went to jail.
262
673294
2027
niektóre trafiły do więzienia.
11:27
But this was an awful tragedy,
263
675321
1833
Ale była to straszliwa tragedia
11:29
and it shouldn't have been so difficult
264
677154
1983
i nie powinno być tak trudno
11:31
just to try and find out who was responsible
265
679137
3910
dowiedzieć się, kto odpowiada
11:35
for those deaths.
266
683047
2961
za śmierć tych ludzi.
11:38
Because in an age
267
686008
1945
Ponieważ w erze,
11:39
when there is so much information
268
687953
2254
w której tak wiele informacji
11:42
out there in the open,
269
690207
1997
jest ogólnodostępnych,
11:44
why should this crucial information
270
692204
1674
dlaczego tak ważne informacje
jak własność spółki
jak własność spółki
11:45
about company ownership
271
693878
1510
pozostają ukryte?
11:47
stay hidden away?
272
695388
1706
11:49
Why should tax evaders, corrupt
government officials,
government officials,
273
697094
3725
Dlaczego unikający podatków,
skorumpowani urzędnicy rządowi,
11:52
arms traders and more,
274
700819
2252
handlarze bronią i inni
11:55
be able to hide their identities from us, the public?
275
703071
4038
mogą ukryć swoją tożsamość
przed nami, społeczeństwem?
11:59
Why should this secrecy be such
an accepted business practice?
an accepted business practice?
276
707109
5629
Dlaczego niejawność
jest akceptowaną praktyką biznesową?
12:04
Anonymous companies
277
712738
1688
Anonimowe spółki są teraz normą,
12:06
might be the norm right now
278
714426
2209
12:08
but it wasn't always this way.
279
716635
2006
ale nie zawsze tak było.
12:10
Companies were created
280
718641
1797
Spółki stworzono,
12:12
to give people a chance to innovate
281
720438
2272
żeby dać ludziom szansę na innowację
12:14
and not have to put everything on the line.
282
722710
3663
bez ryzykowania całym majątkiem.
12:18
Companies were created to limit financial risk,
283
726373
3342
Spółki tworzono,
żeby ograniczyć ryzyko finansowe,
żeby ograniczyć ryzyko finansowe,
12:21
they were never intended to
be used as a moral shield.
be used as a moral shield.
284
729715
4950
nie miały działać jako zasłona moralna.
12:26
Companies were never intended to be anonymous,
285
734665
2274
Spółki nigdy nie miały być anonimowe
12:28
and they don't have to be.
286
736939
2416
i takie być nie powinny.
12:31
And so I come to my wish.
287
739355
2890
Tak doszłam do swojego życzenia.
12:34
My wish is for us to know
288
742245
2801
Moim życzeniem jest, żebyśmy wiedzieli,
12:37
who owns and controls companies
289
745046
2726
kto posiada i kontroluje spółki,
12:39
so that they can no longer be used anonymously
290
747772
2750
żeby nie mogły być anonimowo wykorzystane
12:42
against the public good.
291
750522
2630
przeciwko dobru publicznemu.
12:45
Together let's ignite world opinion,
292
753152
2666
Razem rozpalmy światową opinię publiczną,
12:47
change the law,
293
755818
1477
zmieńmy prawo,
12:49
and launch a new era of openness in business.
294
757295
4880
rozpocznijmy nową erę
otwartości w biznesie.
otwartości w biznesie.
12:54
So what might this look like?
295
762175
1632
Jak może to wyglądać?
12:55
Well, imagine if you could go online
296
763807
2569
Wyobraźcie sobie,
że korzystając z Internetu
że korzystając z Internetu
12:58
and look up the real owner of a company.
297
766376
3117
można sprawdzić
faktycznego właściciela spółki.
faktycznego właściciela spółki.
13:01
Imagine if this data were open and free,
298
769493
2772
Wyobraźcie sobie jawne i bezpłatne dane,
13:04
accessible across borders
299
772265
1711
dostępne ponad granicami,
13:05
for citizens and businesses
300
773976
1799
zarówno dla obywateli, firm,
13:07
and law enforcement alike.
301
775775
1688
jak i organów porządku publicznego.
13:09
Imagine what a game changer that would be.
302
777463
4468
Wyobraźcie sobie,
jak bardzo zmieniłyby się reguły gry.
jak bardzo zmieniłyby się reguły gry.
13:13
So how are we going to do this?
303
781931
2503
Jak możemy to zrobić?
13:16
Well, there is only one way.
304
784434
1446
Jest tylko jeden sposób,
13:17
Together, we have to change the law globally
305
785880
3251
wspólnie musimy
zmienić prawo na całym świecie,
zmienić prawo na całym świecie,
13:21
to create public registries
306
789131
1941
żeby stworzyć rejestr publiczny,
13:23
which list the true owners of companies
307
791072
2855
w którym będą figurować
faktyczni właściciele spółek
faktyczni właściciele spółek
13:25
and can be accessed by all
308
793927
2036
i do którego wszyscy będą mieli dostęp
13:27
with no loopholes.
309
795963
2129
bez żadnych luk prawnych.
13:30
And yes, this is ambitious,
310
798092
3732
Tak, jest to ambitne zadanie,
ale trzeba się tym zająć
w tym momencie,
w tym momencie,
13:33
but there is momentum on this issue,
311
801824
2391
13:36
and over the years I have seen
312
804215
2044
ponieważ na przestrzeni lat widziałam
13:38
the sheer power of momentum,
313
806259
2332
potęgę właściwego momentu,
13:40
and it's just starting on this issue.
314
808591
2384
który teraz dociera do tej kwestii.
13:42
There is such an opportunity right now.
315
810975
3278
Mamy teraz idealną możliwość.
13:46
And the TED community
316
814253
2029
Społeczność TED,
13:48
of creative and innovative thinkers and doers
317
816282
3365
obejmująca twórczych,
innowacyjnych myślicieli oraz ludzi czynu
innowacyjnych myślicieli oraz ludzi czynu
13:51
across all of society
318
819647
1897
z całego przekroju społecznego
13:53
could make the crucial difference.
319
821544
3259
może wywołać kluczową zmianę.
13:56
You really can make this change happen.
320
824803
3834
Wy możecie zrealizować tę zmianę.
14:00
Now, a simple starting point
321
828637
1802
Prostym punktem wyjścia
14:02
is the address behind me
322
830439
1466
jest widoczny za mną adres
14:03
for a Facebook page that you can join now
323
831905
2359
do strony na Facebooku,
gdzie możecie dołączyć,
gdzie możecie dołączyć,
14:06
to support the campaign and spread the word.
324
834264
2746
żeby wesprzeć i nagłaśniać kampanię.
14:09
It's going to be a springboard
325
837010
1424
To będzie trampolina
14:10
for our global campaigning.
326
838434
1961
dla naszej globalnej kampanii.
14:12
And the techies among you,
327
840395
1475
Entuzjaści technologii tu obecni
14:13
you could really help us create a prototype
328
841870
3373
mogą pomóc stworzyć prototyp
14:17
public registry
329
845243
1720
rejestru publicznego,
14:18
to demonstrate what a powerful tool this could be.
330
846963
4876
żeby pokazać, jakim może być to
potężnym narzędziem.
potężnym narzędziem.
14:23
Campaign groups from around the world
331
851839
2511
Grupy interesu z całego świata
zgromadziły się,
14:26
have come together to work on this issue.
332
854350
4860
by wspólnie pracować nad tą kwestią.
14:31
The U.K. government is already on board;
333
859210
3280
Rząd brytyjski zadeklarował
14:34
it supports these public registries.
334
862490
2402
swoje poparcie dla rejestrów publicznych.
14:36
And just last week,
335
864892
1898
Zaledwie w zeszłym tygodniu
14:38
the European Parliament came on board
336
866790
2708
dołączył Parlament Europejski
14:41
with a vote 600 to 30 in favor of public registries.
337
869498
5066
z 600 przeciwko 30 głosom
na rzecz rejestru publicznego.
na rzecz rejestru publicznego.
14:46
That is momentum.
338
874564
2425
To jest ten moment.
14:48
(Applause)
339
876989
3828
(Brawa)
14:53
But it's early days.
340
881985
2305
Ale to dopiero początek.
14:56
America still needs to come on board,
341
884290
2492
Nadal musi dołączyć Ameryka
14:58
as do so many other countries.
342
886782
3577
i wiele innych państw.
15:02
And to succeed we will all together
343
890359
3109
Żeby osiągnąć sukces, wszyscy razem
15:05
need to help and push our politicians,
344
893468
2444
musimy pomóc naciskając polityków,
15:07
because without that,
345
895912
1587
ponieważ bez tego
15:09
real far-reaching, world-shifting change
346
897499
1968
rzeczywista, daleko idąca
zmiana na świecie
zmiana na świecie
15:11
just isn't going to happen.
347
899467
2701
nie będzie miała miejsca.
15:14
Because this isn't just about changing the law,
348
902168
2689
Nie chodzi tylko o zmianę prawa,
15:16
this is about starting a conversation
349
904857
2092
chodzi o rozpoczęcie dialogu
15:18
about what it's okay for companies to do,
350
906949
2393
na temat tego, co jest dopuszczalne
15:21
and in what ways is it acceptable
to use company structures.
to use company structures.
351
909342
5034
i w jaki sposób
można wykorzystywać struktury spółek.
można wykorzystywać struktury spółek.
15:26
This isn't just a dry policy issue.
352
914376
2773
To nie tylko nudna kwestia polityczna,
15:29
This is a human issue
353
917149
1488
to jest kwestia ludzi,
15:30
which affects us all.
354
918637
2658
która dotyczy nas wszystkich.
15:33
This is about being on the right side of history.
355
921295
6404
Chodzi o bycie
po właściwej stronie historii.
po właściwej stronie historii.
15:39
Global citizens, innovators,
business leaders, individuals,
business leaders, individuals,
356
927699
5358
Obywatele świata, innowatorzy,
liderzy biznesu, indywidualiści:
15:45
we need you.
357
933057
1987
potrzebujemy was wszystkich.
15:47
Together, let's kickstart this global movement.
358
935044
3510
Rozpocznijmy razem światowy ruch.
15:50
Let's just do it,
359
938554
1345
Po prostu zróbmy to,
15:51
let's end anonymous companies.
360
939899
3302
połóżmy kres anonimowym spółkom.
15:55
Thank you.
361
943201
2104
Dziękuję.
15:57
(Applause)
362
945305
3446
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Charmian Gooch - Anti-corruption activistCharmian Gooch is the 2014 TED Prize winner. At Global Witness, she exposes how a global architecture of corruption is woven into the extraction and exploitation of natural resources.
Why you should listen
Charmian Gooch co-founded the watchdog NGO Global Witness with colleagues Simon Taylor and Patrick Alley, in response to growing concerns over covert warfare funded by illicit trade in 1993. Since then, Global Witness has captured headlines for their exposé of "blood diamonds" in Uganda, of mineral exploitation in the Congo, of illegal timber trade between Cambodia and Thailand, and more. With unique expertise on the shadowy threads connecting corrupt businesses and governments, Global Witness continues its quest to uncover and root out the sources of exploitation.
In 2014, Gooch and Global Witness were awarded the $1 million TED Prize, along with the Skoll Award for Social Entrepreneurship, for their campaign to end anonymous companies. Gooch's TED Prize wish: for us to know who ultimately owns and controls companies and launch a new era of openness in business. Global Witness highlighted the importance of this issue in an investigation, aired on 60 Minutes, where they sent an undercover investigator into 13 New York law firms. The investigator posed as an adviser to a government minister in Africa and asked for thoughts on how to move money into the United States for a plane, a yacht and a brownstone. All but one firm offered advice.
The Panama Papers, released in April of 2016, further demonstrate the need for transparency. The papers paint a picture of how the rich and powerful around the world use offshore accounts and anonymous companies to move money. "This secretive world is being opened up to global public scrutiny," said Gooch, on the day the papers were released.
Charmian Gooch | Speaker | TED.com