TEDGlobal 2014
Alejandro Aravena: My architectural philosophy? Bring the community into the process
Alejandro Aravena: Filozofia ime arkitekturale? Perfshi në proces komunitetin
Filmed:
Readability: 4.1
2,003,971 views
Kur iu kërkua të ndërtonte strehim për 100 familje në Kili dhjetë vite më parë, Alejandro Aravena iu drejtua një inspirimi të jashtëzakonshëm: urtësia e lagjeve të varfra. Në vend të ndërtesave të mëdha me njësi të vogla, ai ndërtoi gjysmë-shtëpi të ndryshueshme të cilat secila familje mund t'i zgjeronte. Ishte problem kompleks, por me zgjidhje të thjeshtë - një të cilën e arriti duke bashkëpunuar me vetë familjet. Me një dërrasë të zezë dhe foto të bukura të dizajnëve të tij, Aravena na shëtit nëpër tre projekte ku të rimenduarit e mençur coi drejt dizajnëve të bukura me përfitime të mëdha.
Alejandro Aravena - Urban architect
Alejandro Aravena works inside paradoxes, seeing space and flexibility in public housing, clarity in economic scarcity, and the keys to rebuilding in the causes of natural disasters. He Full bio
Alejandro Aravena works inside paradoxes, seeing space and flexibility in public housing, clarity in economic scarcity, and the keys to rebuilding in the causes of natural disasters. He Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
If there's any power in design,
0
724
2704
Nëse ka ndonjë fuqi në dizajn,
00:15
that's the power of synthesis.
1
3428
2343
është fuqia e sintezës.
00:17
The more complex the problem,
2
5771
1695
Sa më kompleks problemi,
00:19
the more the need for simplicity.
3
7466
2501
aq më e madhe nevoja për thjeshtesi.
00:22
So allow me to share three cases
4
9967
2337
Më lejoni te ndaj me ju tre raste
00:24
where we tried to apply
5
12304
1810
ku jemi munduar të aplikojmë
00:26
design's power of synthesis.
6
14114
3003
fuqinë e sintezës në projektim.
00:29
Let's start with the global challenge of urbanization.
7
17117
4101
Le të fillojmë me sfidën globale
të urbanizimit.
të urbanizimit.
00:33
It's a fact that people are moving towards cities.
8
21218
3678
Është fakt se njerëzit
po lëvizin drejt qyteteve
po lëvizin drejt qyteteve
00:37
and even if counterintuitive, it's good news.
9
24896
3465
edhe pse paradoksale,
është lajm i mirë.
është lajm i mirë.
00:40
Evidence shows that people are better off in cities.
10
28361
4083
Dëshmitë tregojnë se njerëzit
janë më mirë në qytete.
janë më mirë në qytete.
00:44
But there's a problem that I would call
11
32444
2149
Por është një problem që do ta quaja
00:46
the "3S" menace:
12
34593
2306
kërcënimi i "3S":
00:49
The scale, speed, and scarcity of means
13
36899
2733
Shkalla, shpejtësia dhe
pamjaftueshmëria e mjeteve
pamjaftueshmëria e mjeteve
00:51
with which we will have to
respond to this phenomenon
respond to this phenomenon
14
39632
3195
me të cilat do të duhet t'i
përgjigjemi këtij fenomeni
përgjigjemi këtij fenomeni
00:55
has no precedence in history.
15
42827
2638
nuk ka paraprirje në histori.
00:57
For you to have an idea,
16
45465
1189
Që të kuptoni,
00:58
out of the three billion
people living in cities today,
people living in cities today,
17
46654
3226
nga tre miliardë njerëz
që jetojnë në qytete sot,
që jetojnë në qytete sot,
01:02
one billion are under the line of poverty.
18
49880
3391
një miliard janë nën kufirin e varfërisë.
01:05
By 2030, out of the five billion people
19
53271
3939
Në vitin 2030, nga pesë miliardë njerëz
01:09
that will be living in cities,
20
57210
2270
që do të jetojnë në qytete,
01:11
two billion are going to
be under the line of poverty.
be under the line of poverty.
21
59480
3357
dy miliardë do të jenë
nën kufirin e varfërisë.
nën kufirin e varfërisë.
01:15
That means that we will have to build
22
62837
4429
Kjo do të thotë se ne
do të duhet të ndërtojmë
do të duhet të ndërtojmë
01:21
a one million-person city per week
23
69605
6840
nje qytet për një milion persona çdo javë
01:30
with 10,000 dollars per family
24
78114
5558
me 10.000 dollarë për familje
01:35
during the next 15 years.
25
83672
1810
gjatë 15 viteve të ardhshme.
01:37
A one million-person city per week
26
85482
2724
Çdo javë nga nje qytet
për një milion persona
për një milion persona
01:40
with 10,000 dollars per family.
27
88206
2124
me 10.000 dollarë për familje.
01:42
If we don't solve this equation,
28
90330
1665
Nëse se nuk e zgjidhim këtë ekuacion
01:44
it is not that people
will stop coming to cities.
will stop coming to cities.
29
91995
2048
s'është se njerëzit do të
ndalojnë të vijnë në qytete.
ndalojnë të vijnë në qytete.
01:46
They will come anyhow,
30
94043
1909
Ata do të vijnë sidoqoftë,
01:48
but they will live in slums, favelas
31
95952
3006
por ata do të jetojnë
në lagje shume të varfra
në lagje shume të varfra
01:51
and informal settlements.
32
98958
1410
e vendbanime te paligjshme.
01:52
So what to do? Well, an answer may come
33
100368
2878
Pra, çfarë të bëjmë? Ja!
01:55
from favelas and slums themselves.
34
103246
4594
Një përgjigje mund të vijë
nga vetë lagjet e varfra.
nga vetë lagjet e varfra.
02:00
A clue could be in this
question we were asked
question we were asked
35
107840
3593
Një e dhënë mund të jetë
në pyetjen që na bënë
në pyetjen që na bënë
02:03
10 years ago.
36
111433
1457
10 vite më parë.
02:05
We were asked to accommodate 100 families
37
112890
3631
Na u kërkua të akomodojmë
02:08
that had been occupying illegally
38
116521
2418
100 familje të cilat
po pushtonin ilegalisht
po pushtonin ilegalisht
02:11
half a hectare in the center
39
118939
2295
gjysmë hektari në qendër
02:13
of the city of Iquique
in the north of Chile
in the north of Chile
40
121234
2900
të qytetit Iquique në veri të Kilit
02:16
using a $10,000 subsidy
41
124134
2928
duke shfrytëzuar 10.000$ ndihmë
02:19
with which we had to buy the land,
42
127062
3114
me të cilat duhej të blinim tokën,
02:22
provide the infrastructure,
43
130176
1733
të siguronim infrastrukturën
02:24
and build the houses that,
in the best of the cases,
in the best of the cases,
44
131909
3321
dhe të ndërtonim shtëpitë
të cilat në rastet
të cilat në rastet
02:27
would be of around 40 square meters.
45
135230
3664
më të mira do të ishin rreth 40 m katrorë.
02:31
And by the way, they said,
46
138894
2205
Dhe meqë ra fjala, ata thanë,
02:33
the cost of the land,
47
141099
1651
çmimi i tokës,
02:34
because it's in the center of the city,
48
142750
2056
meqë është në qendër të qytetit,
02:37
is three times more
49
144806
1744
është tri herë më shumë
sa strehimi shoqëror
sa strehimi shoqëror
02:38
than what social housing can normally afford.
50
146550
3558
zakonisht mund t'i lejojë vetes.
02:42
Due to the difficulty of the question,
51
150108
2226
Për shkak të vështirësisë së problemit,
02:44
we decided to include the families
52
152334
2182
vendosëm t'i përfshijmë familjet
02:46
in the process of understanding the constraints,
53
154516
4096
në procesin e të kuptuarit të kufizimeve,
02:50
and we started a participatory design process,
54
158612
2581
dhe filluam procesin e projektimit
me pjesëmarrje
me pjesëmarrje
02:53
and testing what was
available there in the market.
available there in the market.
55
161193
3647
dhe testimin e asaj që ishte
në dispozicion në treg.
në dispozicion në treg.
02:57
Detached houses,
56
164840
1698
Me shtëpi të veçuara,
02:58
30 families could be accommodated.
57
166538
2956
30 familje mund të akomodoheshin.
03:01
Row houses, 60 families.
58
169494
3962
Me shtëpi në rresht, 60 familje.
03:05
["100 families"]
The only way to accommodate all of them
The only way to accommodate all of them
59
173456
3142
["100 familje"]
E vetmja mënyrë për t'i strehuar të gjithë
E vetmja mënyrë për t'i strehuar të gjithë
03:08
was by building in height,
60
176598
2322
ishte të ndërtonim në lartësi
03:11
and they threatened us
61
178920
1632
dhe na kërcënuan
03:12
to go on a hunger strike
62
180552
2308
se do të kalonin në grevë urie
03:15
if we even dared to offer this
63
182860
2298
nëse, madje, do të guxonim të ofronim
03:17
as a solution,
64
185158
1426
këtë si zgjidhje,
03:18
because they could not
make the tiny apartments
make the tiny apartments
65
186584
3071
sepse nuk mund t'i shtonin
03:21
expand.
66
189655
1454
apartamentet e vogla ne më të mëdha.
03:23
So the conclusion with the families —
67
191109
2689
Pra, përfundimi me familjet -
03:25
and this is important,
not our conclusion —
not our conclusion —
68
193798
1878
dhe kjo është me rëndësi,
jo përfundimi ynë -
jo përfundimi ynë -
03:27
with the families, was that we had a problem.
69
195676
2531
ishte se ne kishim nje problem.
03:30
We had to innovate.
70
198207
1738
Duhej të bënim risi.
03:32
So what did we do?
71
199945
2666
Dhe çfarë bëmë?
03:35
Well, a middle-class family
72
203720
3899
Familja e klasës së mesme
03:39
lives reasonably well
73
207619
2880
jeton relativisht mirë
03:42
in around 80 square meters,
74
210499
2351
në rreth 80 metra katrorë,
03:45
but when there's no money,
75
212850
1672
por kur nuk ka para,
03:46
what the market does
76
214522
1342
ajo çfarë bën tregu
03:48
is to reduce the size of the house
77
215864
4258
është që zvogëlon madhësinë
03:52
to 40 square meters.
78
220122
2849
e shtëpisë në 40 metra katrorë.
03:55
What we said was,
79
222971
1748
Ajo që thamë ishte,
03:56
what if,
80
224719
2520
nëse,
04:01
instead of thinking of 40 square meters
81
228845
4533
në vend qe të mendonim
për 40 metra katrorë
për 40 metra katrorë
04:05
as a small house,
82
233378
2681
si një shtëpi e vogël,
04:08
why don't we consider it
83
236059
2326
pse nuk e konsiderojmë
04:10
half of a good one?
84
238385
2806
si gjysmën e një shtëpie të madhe?
04:13
When you rephrase the problem
85
241191
1767
Kur e perifrazon problemin
04:15
as half of a good house
86
242958
2706
si gjysmë të shtëpisë së mirë
04:17
instead of a small one,
87
245664
1635
në vend të një të vogle,
pyetja kryesore është,
pyetja kryesore është,
04:19
the key question is, which half do we do?
88
247299
3209
cilën nga pjesët do ta bëjmë ne?
04:22
And we thought we had
to do with public money
to do with public money
89
250508
2702
Dhe ne menduam të bëjmë
me para shteterore gjysmen
me para shteterore gjysmen
04:25
the half that families won't
be able to do individually.
be able to do individually.
90
253210
5409
qe familjet s'do të jenë në gjendje
ta bëjnë individualisht.
ta bëjnë individualisht.
04:30
We identified five design conditions
91
258619
2528
Ne identifikuam pesë kushte dizajni
04:33
that belonged to the hard half of a house,
92
261147
2358
të cilat i përkisnin pjesës
më të rëndë të shtëpisë,
më të rëndë të shtëpisë,
04:35
and we went back to the
families to do two things:
families to do two things:
93
263505
3096
dhe u kthyem tek familjet
për të bërë dy gjëra:
për të bërë dy gjëra:
04:38
join forces and split tasks.
94
266601
3999
t'i bashkojmë fuqitë
dhe t'i ndajmë detyrat
dhe t'i ndajmë detyrat
04:42
Our design was something in between
95
270600
2984
Dizajni ynë ishte diçka në mes
04:45
a building and a house.
96
273584
2681
një ndërtese dhe një shtëpie.
04:48
As a building, it could pay
97
276265
2092
Si ndërtesë, të vlente
04:50
for expensive, well-located land,
98
278357
2992
për shtrenjtësinë, tokën në vend të mirë,
04:53
and as a house, it could expand.
99
281349
3621
dhe si shtëpi, mund të zgjerohej.
04:57
If, in the process of not being expelled
100
284970
2584
Nëse, në procesin e mos-dëbimit
04:59
to the periphery while getting a house,
101
287554
2366
në periferi ndersa te beheshin me shtëpi,
05:02
families kept their
network and their jobs,
network and their jobs,
102
289920
2813
familjet mbajtën rrjetin e tyre
dhe vendet e punës,
dhe vendet e punës,
05:04
we knew that the expansion
would begin right away.
would begin right away.
103
292733
4247
ne e dinim se zgjerimi
do të fillonte menjëherë.
do të fillonte menjëherë.
05:09
So we went from this initial social housing
104
296980
4556
Kështu që kaluam nga ky strehim
fillestar shoqëror
fillestar shoqëror
05:13
to a middle-class unit achieved
by families themselves
by families themselves
105
301536
4394
në njësi të klasës së mesme
te realizuar nga vetë familjet
te realizuar nga vetë familjet
05:18
within a couple of weeks.
106
305930
2736
brenda disa javëve.
05:20
This was our first project
107
308666
1773
Ky ishte projekti ynë i parë
05:22
in Iquique 10 years ago.
108
310439
2327
në Ikike 10 vjet më parë.
05:24
This is our last project in Chile.
109
312766
3477
Ky është projekti ynë i fundit në Kili.
05:28
Different designs, same principle:
110
316243
2951
Dizajne të ndryshëm, principi i njëjtë:
05:31
You provide the frame,
111
319194
1566
Ju ofroni strukturen, dhe nga aty
05:32
and from then on, families take over.
112
320760
3838
familjet e marrin përsipër.
05:36
So the purpose of design,
113
324598
4100
Kështu që synimi i dizajnit,
05:40
trying to understand and
trying to give an answer
trying to give an answer
114
328698
3010
duke u munduar ta kuptojmë
dhe t'i japim përgjigje
dhe t'i japim përgjigje
05:43
to the "3S" menace,
115
331708
1652
kërcënimit "3S",
05:45
scale, speed, and scarcity,
116
333360
1466
shkallëzim, shpejtësi dhe mungesë,
05:47
is to channel people's own building capacity.
117
334826
3483
është të kanalizohet kapaciteti
për ndërtim i vetë njerëzve.
për ndërtim i vetë njerëzve.
05:50
We won't solve the one million
people per week equation
people per week equation
118
338309
4405
Nuk do të mund të zgjidhim ekuacionin
e një milion njerëzve për çdo javë
e një milion njerëzve për çdo javë
05:54
unless we use people's own power for building.
119
342714
4685
nëse nuk shfrytëzojmë
fuqinë e vetë njerëzve për ndërtim.
fuqinë e vetë njerëzve për ndërtim.
05:59
So, with the right design,
120
347399
2235
Kështu që, me dizajnin e duhur,
06:01
slums and favelas may not be the problem
121
349634
3401
lagjet e varfra mund të mos jenë problem,
06:05
but actually the only possible solution.
122
353035
3749
por në të vërtetë
zgjidhja e vetme e mundshme.
zgjidhja e vetme e mundshme.
06:08
The second case is how design can contribute
123
356784
3035
Rasti i dytë është si dizajni
mund të kontribuojë
mund të kontribuojë
06:12
to sustainability.
124
359819
2052
për qëndrueshmëri.
06:14
In 2012, we entered the competition
125
361871
2393
Në vitin 2012, hymë në konkurs për
Qendrën Inovative Agelini,
Qendrën Inovative Agelini,
06:16
for the Angelini Innovation Center,
126
364264
2566
Angelini Innovation Center
06:19
and the aim was to build
127
366830
2012
dhe qëllimi ishte të ndërtonim
06:21
the right environment for knowledge creation.
128
368842
4334
mjedisin e duhur për krijim diturie.
06:25
It is accepted that for such an aim,
129
373176
2484
Është e pranueshme
që për një qëllim të tillë,
që për një qëllim të tillë,
06:27
knowledge creation,
130
375660
1536
krijim diturie,
06:29
interaction among people,
face-to-face contact,
face-to-face contact,
131
377196
2587
ndërveprimi mes njerëzve,
kontakti i drejtperdrejtë,
kontakti i drejtperdrejtë,
06:31
it's important, and we agreed on that.
132
379783
2197
është me rëndësi dhe pajtohemi me këtë.
06:34
But for us, the question
of the right environment
of the right environment
133
381980
3576
Por për ne, pyetja e mjedisit të duhur
06:37
was a very literal question.
134
385556
2166
ishte pyetje shumë e fjalëpërfjalshme.
06:39
We wanted to have a working space
135
387722
2120
Donim të kishim hapësirë pune
06:42
with the right light, with the right temperature,
136
389842
2753
me dritën e duhur,
me temperaturën e duhur.
me temperaturën e duhur.
06:44
with the right air.
137
392595
1882
me ventilimin e duhur.
06:46
So we asked ourselves:
138
394477
2078
Kështu që pyetëm veten:
06:48
Does the typical office building
139
396555
2590
A na ndihmon në këtë kuptim
06:51
help us in that sense?
140
399145
2111
ndërtesa e zakonshme e zyrave?
06:53
Well, how does that
building look, typically?
building look, typically?
141
401256
3614
Ja! A duket ajo ndërtesë e zakonshme?
06:57
It's a collection of floors,
142
404870
2584
Është përmbledhje katesh,
06:59
one on top of each other,
143
407454
1907
te vendosur njeri mbi tjetrin,
07:01
with a core in the center
144
409361
3040
me nje berthame qendrore
07:04
with elevators, stairs,
pipes, wires, everything,
pipes, wires, everything,
145
412401
4689
me ashensor, shkallë, tuba, tela, çdo gjë
07:09
and then a glass skin on the outside
146
417090
3587
dhe më pas shtresë qelqi nga jashte
07:12
that, due to direct sun radiation,
147
420677
3876
që për shkak të rrezatimit
të drejtpërdrejtë të diellit
të drejtpërdrejtë të diellit
07:16
creates a huge greenhouse effect inside.
148
424553
5208
krijon nje efekt sere shumë të madh brenda.
07:21
In addition to that, let's say a guy
149
429761
1934
Përveç kësaj, le të themi një person
07:23
working on the seventh floor
150
431695
1736
qe punon në katin e shtatë
07:25
goes every single day
through the third floor,
through the third floor,
151
433431
2711
kalon çdo ditë nga kati i tretë,
07:28
but has no idea what the guy on that floor
152
436142
3038
por nuk e ka idenë
07:31
is working on.
153
439180
1729
çka punon personi në atë kat.
07:33
So we thought, well, maybe
we have to turn this scheme
we have to turn this scheme
154
440909
3396
Pra, menduam, ndoshta duhet të
e kthejmë këtë skemë
e kthejmë këtë skemë
07:36
inside out.
155
444305
1801
nga jashtë brenda.
07:38
And what we did was,
156
446106
1822
Dhe menduam,
07:40
let's have an open atrium,
157
447928
4182
le të bëjmë një atrium të hapur,
07:44
a hollowed core,
158
452110
1889
me boshllek ne qender,
07:46
the same collection of floors,
159
453999
1614
me numrin e njëjtë të kateve,
07:47
but have the walls and the mass in the perimeter,
160
455613
4440
por me muret dhe masën në perimetër,
07:52
so that when the sun hits,
161
460053
4264
kështu që kur dielli rrezon,
07:56
it's not impacting directly glass, but a wall.
162
464317
6127
nuk ka ndikim drejtpërdrejt
në qelq, por në mur.
në qelq, por në mur.
08:02
When you have an open atrium inside,
163
470444
2737
Kur ke një atrium të hapur brenda,
08:05
you are able to see what others are doing
164
473181
2149
je në gjendje të shohësh
çfarë bëjnë të tjerët
çfarë bëjnë të tjerët
08:07
from within the building, and you have
165
475330
1851
nga brenda ndërtesës dhe ke mundësi
08:09
a better way to control light,
166
477181
2199
më të mirë për të kontrolluar dritën
08:11
and when you place the mass and the walls
167
479380
3403
dhe kur vendosni masën dhe muret
08:14
in the perimeter,
168
482783
1656
në perimetër, parandaloni
08:16
then you are preventing direct sun radiation.
169
484439
3433
rrezatimin e drejtpërdrejt të diellit
08:20
You may also open those windows
170
487872
1920
Mund t'i hapni këto dritare
08:21
and get cross-ventilation.
171
489792
2896
dhe të keni ndër-ventilim.
08:24
We just made those openings
172
492688
2935
Ne thjesht i krijuam këto të hapura
08:27
of such a scale that they could work
173
495623
2092
në atë masë sa ato
do të mund të funksiononin
do të mund të funksiononin
08:29
as elevated squares,
174
497715
2013
si oborre te mbivendosura,
08:31
outdoor spaces throughout
175
499728
1744
hapsira te jashtme
08:33
the entire height of the building.
176
501472
3663
nëpër tërë lartësinë e ndërtesës.
08:37
None of this is rocket science.
177
505135
1849
Asnjë nga këto nuk është shkencë raketash.
08:39
You don't require sophisticated programming.
178
506984
2699
Nuk nevojitet programim i sofistikuar.
08:41
It's not about technology.
179
509683
1733
S'kërkon ndonjë teknologji.
08:43
This is just archaic,
primitive common sense,
primitive common sense,
180
511416
5422
Ky është vetëm mendim
praktik primitiv arkaik
praktik primitiv arkaik
08:49
and by using common sense,
181
516838
1968
dhe duke shfrytëzuar mendimin praktik,
08:51
we went from 120 kilowatts
182
518806
2981
ne kaluam nga
08:53
per square meter per year,
183
521787
2340
120 kilovat për metër katror në vit,
08:56
which is the typical energy consumption
184
524127
2171
që është konsumim i zakonshëm i energjisë
08:58
for cooling a glass tower,
185
526298
1992
për të freskuar një kullë xhami,
09:00
to 40 kilowatts per square meter per year.
186
528290
4330
në 40 kilovat për metër katror në vit.
09:04
So with the right design,
187
532620
2277
Kështu që me dizajnin e duhur,
09:07
sustainability is nothing but the rigorous use
188
534897
2544
qëndrueshmëria nuk është që tjetër veç
09:09
of common sense.
189
537441
3733
shfrytëzim rigoroz i mendimit praktik.
09:13
Last case I would like
to share is how design
to share is how design
190
541174
2973
Rasti i fundit që dua të ndaj me ju
është si dizajni
është si dizajni
09:16
can provide more comprehensive answers
191
544147
2295
mund të ofrojë përgjigje
më gjithpërfshirëse
më gjithpërfshirëse
09:18
against natural disasters.
192
546442
2388
kundër katastrofave natyrore.
09:21
You may know that Chile, in 2010,
193
548830
3065
Ju ndoshta e dini se Kili, në vitin 2010,
09:24
was hit by an 8.8 Richter scale
194
551895
3805
u godit nga një
09:27
earthquake and tsunami,
195
555700
2123
termet 8.8 ballë dhe cunami
09:30
and we were called to work
196
557823
1875
dhe u thirrëm të punonim
09:31
in the reconstruction of the Constitución,
197
559698
2242
në rindërtimin e qytetit Constitucion,
09:34
in the southern part of the country.
198
561940
1910
në pjesën jugore të vendit.
09:36
We were given 100 days, three months,
199
563850
3497
Na u dhanë 100 ditë, tre muaj,
09:39
to design almost everything,
200
567347
1916
për të dizajnuar thuajse çdo gjë,
nga ndërtesat publike
nga ndërtesat publike
09:41
from public buildings to public space,
201
569263
2317
deri tek hapësirat publike,
09:43
street grid, transportation, housing,
202
571580
2090
sistemin e rrugeve, transportin, strehimin,
09:45
and mainly how to protect the city
203
573670
2754
dhe kryesisht si të mbrojmë qytetin
09:48
against future tsunamis.
204
576424
2255
nga cunamet në të ardhmen.
09:50
This was new in Chilean urban design,
205
578679
3150
Kjo ishte e re në dizajnin urban kilian
09:54
and there were in the
air a couple of alternatives.
air a couple of alternatives.
206
581829
3373
dhe kishim disa alternativa të hapura.
09:57
First one:
207
585202
1252
E para:
09:58
Forbid installation on ground zero.
208
586454
2649
Te ndaloheshin ndërtimet në katin perdhe.
10:01
Thirty million dollars spent mainly
209
589103
2037
Tridhjetë milion dollarë të shpenzuara
10:03
in land expropriation.
210
591140
2384
kryesisht në shpronësimin dhe
konfiskimin e tokës.
konfiskimin e tokës.
10:05
This is exactly what's being
discussed in Japan nowadays,
discussed in Japan nowadays,
211
593524
3262
Kjo është saktësisht ajo
që po diskutohet sot në Japoni,
që po diskutohet sot në Japoni,
10:08
and if you have a disciplined population
212
596786
2047
dhe nëse keni një popullatë
të disciplinuar
të disciplinuar
10:11
like the Japanese, this may work,
213
598833
2340
si japonezët, kjo mund të funksionojë,
10:13
but we know that in Chile,
214
601173
1485
por ne e dimë se në Kili, kjo tokë
10:14
this land is going to be
occupied illegally anyhow,
occupied illegally anyhow,
215
602658
3813
do të pushtohet ilegalisht sidoqoftë,
10:18
so this alternative was
unrealistic and undesirable.
unrealistic and undesirable.
216
606471
4072
pra kjo zgjidhje ishte jo reale,
e padëshiruar.
e padëshiruar.
10:22
Second alternative: build a big wall,
217
610543
3393
Alternativa e dytë:
ndërtim i një muri të lartë
ndërtim i një muri të lartë
10:26
heavy infrastructure to resist
218
613936
2317
me infrastrukturë të rëndë
për t'i rezistuar
për t'i rezistuar
10:28
the energy of the waves.
219
616253
1942
energjisë së valëve.
10:30
This alternative was conveniently lobbied
220
618195
2119
Kjo alternative u lobua
10:32
by big building companies,
221
620314
1361
nga kompanitë e mëdha ndërtimore,
10:33
because it meant 42 million
dollars in contracts,
dollars in contracts,
222
621675
4207
sepse do të thoshte
42 milion dollarë kontrata
42 milion dollarë kontrata
10:38
and was also politically preferred,
223
625882
2353
dhe gjithashtu u pëlqye politikisht,
10:40
because it required no land expropriation.
224
628235
3992
sepse nuk kërkonte
shpronësim të tokës.
shpronësim të tokës.
10:44
But Japan proved that trying to resist
225
632227
2750
Por Japonia dëshmoi se
tendenca për t'i rezistuar
tendenca për t'i rezistuar
10:47
the force of nature is useless.
226
634977
3313
fuqisë së natyrës, është e kotë.
10:50
So this alternative was irresponsible.
227
638290
3363
Kështu që kjo alternativë
ishte e papërgjegjshme.
ishte e papërgjegjshme.
10:53
As in the housing process,
228
641653
2094
Ashtu si në procesin e strehimit,
10:55
we had to include the community
229
643747
1877
ne duhej të përfshinim komunitetin
10:57
in the way of finding a solution for this,
230
645624
3348
në mënyrë që të gjenim
një zgjidhje për këtë,
një zgjidhje për këtë,
11:01
and we started a participatory design process.
231
648972
3173
dhe filluam procesin e
dizajnimit me pjesëmarrje.
dizajnimit me pjesëmarrje.
11:04
(Video) [In Spanish] Loudspeaker:
What kind of city do you want?
What kind of city do you want?
232
652145
2271
(Video) [spanjisht] Altoparlant:
Çfarë qyteti dëshironi?
Çfarë qyteti dëshironi?
11:06
Vote for Constitución.
233
654416
1542
Votoni për Konstitucion.
11:08
Go to the Open House and express your options.
234
655958
2305
Shkoni tek Shtëpia e Hapur
dhe shprehni mendimin tuaj.
dhe shprehni mendimin tuaj.
11:10
Participate!
235
658263
2173
Merrni pjesë!
11:12
Fisherman: I am a fisherman.
236
660436
2074
Peshkatari: Jam peshkatar.
11:14
Twenty-five fishermen work for me.
237
662510
2109
25 peshkatarë punojnë për mua.
11:16
Where should I take them? To the forest?
238
664619
2339
Ku t'i shpie ata? Në mal?
11:19
Man: So why can't we have a concrete defense?
239
666958
3385
Burri: Pse s'mund të kemi
mbrojtje betoni?
mbrojtje betoni?
11:22
Done well, of course.
240
670343
1908
Te bërë mirë, kuptohet.
11:24
Man 2: I am the history of Constitución.
241
672251
1890
Burri 2: Unë jam historia e Constitucion.
11:26
And you come here to tell me
that I cannot keep on living here?
that I cannot keep on living here?
242
674141
3960
Dhe ju keni ardhur të më thoni se
s'mund të vazhdoj të jetoj këtu?
s'mund të vazhdoj të jetoj këtu?
11:30
My whole family has lived here,
243
678101
2198
E tërë familja ime ka jetuar këtu.
11:32
I raised my children here,
244
680299
1472
I kam rritur fëmijët këtu dhe
11:33
and my children will also
raise their children here.
raise their children here.
245
681771
2085
fëmijët e mi gjithashtu
11:36
and my grandchildren
and everyone else will.
and everyone else will.
246
683856
2508
rrisin fëmijët e tyre këtu
dhe nipat e mi po ashtu.
dhe nipat e mi po ashtu.
11:38
But why are you imposing this on me?
247
686364
2526
Por përse ma impononi këtë?
11:41
You! You are imposing this on me!
248
688890
1877
Ju! Ju po ma impononi këtë!
11:42
In danger zone I am not authorized to build.
249
690767
1791
S'jam i autorizuar të ndërtoj
në zonën e rrezikut.
në zonën e rrezikut.
11:44
He himself is saying that.
250
692558
1587
Ai vetë thotë këtë.
11:46
Man 3: No, no, no, Nieves...
251
694145
2085
Burri 3: Jo, jo, jo, Nieves...
11:51
Alejandro Aravena: I don't know if you were able
252
698940
2288
Alehandro Aravena: Nuk e di nëse mundët
11:53
to read the subtitles, but you can tell
253
701228
2285
t'i lexoni titrat, por mund të kuptoni
11:55
from the body language
254
703513
1644
nga gjuha e trupit
11:57
that participatory design
255
705157
1278
qe dizajni pjesmarrës
11:58
is not a hippie, romantic,
256
706435
2324
nuk është një gjë "hipi", romantike,
12:00
let's-all-dream-together-about-
the-future-of-the-city
the-future-of-the-city
257
708759
3251
ejani të gjithë të ënderrojme së bashku
12:04
kind of thing.
258
712010
2067
rreth së ardhmes së qytetit.
12:06
It is actually — (Applause)
259
714077
3493
Në të vërtetë është - (Duartrokitje)
12:09
It is actually not even with the families
260
717570
2400
Bile as me familjet
12:12
trying to find the right answer.
261
719970
3046
qe mundohen të gjejnë përgjigjen e duhur.
12:15
It is mainly trying to identify with precision
262
723016
2813
Kryesisht është të identifikosh
me precizion
me precizion
12:18
what is the right question.
263
725829
2071
cila është pyetja e duhur.
12:20
There is nothing worse than answering well
264
727900
2087
Nuk ka më keq se t'i përgjigjesh saktë
12:22
the wrong question.
265
729987
2104
pyetjes së gabuar.
12:24
So it was pretty obvious after this process
266
732091
3319
Kështu që ishte shumë
e qartë pas këtij procesi
e qartë pas këtij procesi
12:27
that, well, we chicken out here
267
735410
3531
qe, ne do trembeshim
dhe të largoheshim andej,
dhe të largoheshim andej,
12:31
and go away because it's too tense,
268
738941
2576
sepse ishtë shumë tensionuar,
12:33
or we go even further in asking,
269
741517
2026
nëse vazhdonim edhe më tej me pyetjet,
12:35
what else is bothering you?
270
743543
1395
cfare gje tjetër ju shqeteson?
12:37
What other problems do you have
271
744938
1753
Çfarë probleme tjera keni
12:38
and you want us to take
care of now that the city
care of now that the city
272
746691
2582
dhe dëshironi që ne të merremi me to
tani që qyteti
tani që qyteti
12:41
will have to be rethought from scratch?
273
749273
4322
duhet të rimendohet që nga fillimi?
12:45
And what they said was,
274
753595
2196
Dhe çfarë thanë ishte, shih,
12:47
look, fine to protect the city
against future tsunamis,
against future tsunamis,
275
755791
2786
mirë qyteti të mbrohet
nga cunamet e së ardhmes,
nga cunamet e së ardhmes,
12:50
we really appreciate, but the next one
is going to come in, what, 20 years?
is going to come in, what, 20 years?
276
758577
4757
ne vërtetë e vlerësojmë këtë, por i
radhës do të vije në, sa, 20 vite?
radhës do të vije në, sa, 20 vite?
12:55
But every single year, we have problems
277
763334
2093
Por çdo vit kemi probleme
12:57
of flooding due to rain.
278
765427
2863
me vërshimet për shkak të shiut.
13:00
In addition, we are in the middle
279
768290
2200
Për më tepër, ne jemi në mes të
13:02
of the forest region of the country,
280
770490
1799
rajonit pyjor të vendit
13:04
and our public space sucks.
281
772289
2820
dhe hapësira jonë publike ta shpif.
13:07
It's poor and it's scarce.
282
775109
3791
Është e varfër dhe është e rrallë.
13:11
And the origin of the city, our identity,
283
778900
2584
Dhe origjina e qytetit, identiteti ynë,
13:13
is not really connected to the buildings that fell,
284
781484
2886
në të vërtetë nuk është e lidhur
me ndërtesat që bien,
me ndërtesat që bien,
13:16
it is connected to the river,
285
784370
1614
lidhet me lumin,
13:18
but the river cannot be accessed publicly,
286
785984
2814
por lumi nuk ka qasje publike,
13:20
because its shores are privately owned.
287
788798
3702
sepse brigjet e tij jane prona private.
13:24
So we thought that we had
to produce a third alternative,
to produce a third alternative,
288
792500
4803
Kështu që menduam se duhet të
prodhojmë alternativë të tretë,
prodhojmë alternativë të tretë,
13:29
and our approach was
against geographical threats,
against geographical threats,
289
797303
4544
dhe pergjigjia jonë qe ishte kundër
rreziqeve gjeografike,
rreziqeve gjeografike,
13:34
have geographical answers.
290
801847
3620
te kishim përgjigje gjeografike.
13:37
What if, in between the city
291
805467
3787
Po sikur mes qytetit
13:43
and the sea
292
811600
2383
dhe detit
13:48
we have a forest,
293
816590
3178
te kishte një pyll,
13:51
a forest that doesn't try to resist
294
819768
2586
një pyll i cili nuk tenton të rezistojë
13:54
the energy of nature,
295
822354
1858
energjinë e natyrës,
13:56
but dissipates it by introducing friction?
296
824212
4059
por e harxhon atë duke paraqitur fërkim?
14:00
A forest that may be able to laminate the water
297
828271
3893
Pyll i cili mund të jetë në gjendje
të absorbojë ujin
të absorbojë ujin
14:04
and prevent the flooding?
298
832164
2351
dhe të parandalojë vërshimin?
14:06
That may pay the historical debt of public space,
299
834515
5084
Kjo mund të paguaje borxhin historik
të hapësirës publike
të hapësirës publike
14:11
and that may provide, finally,
300
839599
2643
dhe atëherë mund të ofrojë, përfundimisht,
14:14
democratic access to the river.
301
842242
2418
qasje demokratike te lumi.
14:16
So as a conclusion of the participatory design,
302
844660
2941
Kështu, si përfundim i
projektimit pjesmarrës
projektimit pjesmarrës
14:19
the alternative was validated politically and socially,
303
847601
3003
zgjedhja u verifikua politikisht
dhe në aspekt shoqëror,
dhe në aspekt shoqëror,
14:22
but there was still the problem of the cost:
304
850604
3111
por akoma ishte problemi i shpenzimeve:
14:25
48 million dollars.
305
853715
3204
48 milion dollarë.
14:29
So what we did was a survey
306
856919
2404
Atehere bëmë nje studim
14:31
in the public investment system,
307
859323
2552
në sistemin publik të investimeve
14:34
and found out that there
were three ministries
were three ministries
308
861875
2315
dhe mësuam se ishin tri ministri
14:36
with three projects in
the exact same place,
the exact same place,
309
864190
3143
me tre projekte per të njëjtin vend,
14:39
not knowing of the existence
of the other projects.
of the other projects.
310
867333
2964
duke mos ditur ekzistencen
e projekteve tjera.
e projekteve tjera.
14:42
The sum of them: 52 million dollars.
311
870297
4337
Shuma e tyre ishte: 52 milion dollarë.
14:46
So design's power of synthesis
312
874634
2676
Fuqia e dizajnit të sintezës
14:49
is trying to make a more efficient use
313
877310
2116
tenton të bëjë shfrytëzim më efikas
14:51
of the scarcest resource in cities,
314
879426
2857
të burimeve të pakta në qytete,
14:54
which is not money but coordination.
315
882283
3413
që nuk janë paratë por koordinimi.
14:57
By doing so, we were able to save
316
885696
2782
Duke bërë kështu,
ne ishim në gjendje të kursenim
ne ishim në gjendje të kursenim
15:00
four million dollars, and
that is why the forest
that is why the forest
317
888478
2842
katër milion dollarë
dhe kjo është përse pylli
dhe kjo është përse pylli
15:03
is today under construction.
318
891320
3580
është tani në realizim e sipër.
15:07
(Applause)
319
894900
2616
(Duartrokitje)
15:09
So be it the force of self construction,
320
897516
3624
Le të jetë fuqia e vetë-realizimit,
15:13
the force of common sense,
321
901140
3105
fuqia e mendimit praktik,
15:16
or the force of nature, all these forces
322
904245
3105
ose fuqia e natyrës, të gjitha këto forca
15:19
need to be translated into form,
323
907350
3431
duhet përkthyer në formë
15:22
and what that form is modeling and shaping
324
910781
3666
dhe eshte kjo formë qe modelon dhe dizajnon
15:26
is not cement, bricks, or wood.
325
914447
3230
nuk është çimento, tulla, apo druri.
15:29
It is life itself.
326
917677
2245
Është vetë jeta.
15:32
Design's power of synthesis
327
919922
2338
Fuqia e sintezës së projektimit
15:34
is just an attempt to put
328
922260
2420
është vetëm një tentim për të futur
15:36
at the innermost core of architecture
329
924680
3632
në brendinë e thellë të arkitekturës
15:40
the force of life.
330
928312
1868
fuqinë e jetës.
15:42
Thank you so much.
331
930180
2789
Faleminderit shumë.
15:45
(Applause)
332
932969
3921
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Alejandro Aravena - Urban architectAlejandro Aravena works inside paradoxes, seeing space and flexibility in public housing, clarity in economic scarcity, and the keys to rebuilding in the causes of natural disasters. He
Why you should listen
Throughout his career, Alejandro Aravena has grappled with what he calls the “double condition of cities.” Attracting people, knowledge, development and opportunities on one hand, the Chilean architect says cities also concentrate and magnify social pressures.
Through Elemental, the firm he founded in 1994, Aravena has devoted as much time to the design of iconic structures like the San Joaquin Universidad Catolica's “Siamese Towers” and Santiago’s Metropolitan Park as he has to the design of flexible and beautiful low-cost housing for low-income families. The firm's work is not just about buildings, but about shaping lives.
Aravena is the winner of the 2016 Pritzker Prize.
Alejandro Aravena | Speaker | TED.com