Small Thing Big Idea
Margaret Gould Stewart: How the hyperlink changed everything
Margaret Gould Stewart: Hiperlink her şeyi nasıl değiştirdi
Filmed:
Readability: 4.4
398,379 views
Hiperlink internet dünyasının en önemli LEGO parçası gibi. Kullanıcı deneyimi uzmanı Margaret Gould Stewart hiperlinkin nasıl ortaya çıktığının tuhaf hikâyesini anlatıyor.
Margaret Gould Stewart - User experience master
At Facebook (and previously at YouTube), Margaret Gould Stewart designs experiences that touch the lives of a large percentage of the world's population. Full bio
At Facebook (and previously at YouTube), Margaret Gould Stewart designs experiences that touch the lives of a large percentage of the world's population. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I remember thinking to myself,
0
135
1913
Şöyle düşündüğümü hatırlıyorum,
00:14
"This is going to change everything
about how we communicate."
about how we communicate."
1
2072
3317
''Bu bizim iletişim şeklimizi
tamamen değiştirecek.''
tamamen değiştirecek.''
00:17
[Small thing.]
2
5413
1151
[Küçük şey.]
00:18
[Big idea.]
3
6588
1150
[Büyük fikir.]
00:21
[Margaret Gould Stewart on the Hyperlink]
4
9016
2563
[Margaret Gould Steward
Hiperlink üzerine.]
Hiperlink üzerine.]
00:23
A hyperlink is an interface element,
5
11603
2508
Hiperlink bir arayüz ögesi,
00:26
and what I mean by that is,
6
14135
1396
bununla demek istediğim şey,
00:27
when you're using software
on your phone or your computer,
on your phone or your computer,
7
15555
3516
telefon veya bilgisayarınızda
yazılım kullanırken
yazılım kullanırken
00:31
there's a lot of code behind the interface
8
19095
2174
bilgisayara işi nasıl yapacağına ilişkin
00:33
that's giving all the instructions
for the computer on how to manage it,
for the computer on how to manage it,
9
21293
3381
tüm talimatları veren
arayüzün ardında pek çok kod vardır
arayüzün ardında pek çok kod vardır
00:36
but that interface is the thing
that humans interact with:
that humans interact with:
10
24698
3031
ama insanların asıl etkileşim
içine girdiği şey bu arayüzdür:
içine girdiği şey bu arayüzdür:
00:39
when we press on this,
then something happens.
then something happens.
11
27753
2848
üzerine tıkladığımızda
bir şeyler olur.
bir şeyler olur.
00:42
When they first came around,
they were pretty simple
they were pretty simple
12
30625
2783
İlk ortaya çıktıklarında
çok basit şeylerdi,
çok basit şeylerdi,
00:45
and not particularly glamorous.
13
33432
2072
öyle ışıltılı harika şeyler değil.
00:47
Designers today have
a huge range of options.
a huge range of options.
14
35528
3570
Tasarımcıların bugün
sayısız seçeneği var.
sayısız seçeneği var.
00:51
The hyperlink uses what's called
a markup language -- HTML.
a markup language -- HTML.
15
39956
4274
Hiperlink, bir biçimlendirme dili olan
HTML kullanıyor.
HTML kullanıyor.
00:56
There's a little string of code.
16
44254
1882
Biraz da kod var.
00:58
And then you put the address
of where you want to send the person.
of where you want to send the person.
17
46160
4023
Sonra kişiyi götürmek istediğiniz yerin
adresini ekliyorsunuz.
adresini ekliyorsunuz.
01:02
It's actually remarkably easy
to learn how to do.
to learn how to do.
18
50207
2642
Aslında yapması inanılmaz şekilde kolay.
01:04
And so, the whole range of references
to information elsewhere on the internet
to information elsewhere on the internet
19
52873
5387
İnternetin başka bir yerindeki
bilgilere dair tüm bu kaynaklar
bilgilere dair tüm bu kaynaklar
01:10
is the domain of the hyperlink.
20
58284
1962
aslında hiperlinkin alanı.
01:12
Back when I was in school --
21
60903
1507
Ben okula giderken --
01:14
this is before people had
wide access to the internet --
wide access to the internet --
22
62434
3460
yani insanların geniş çapta
internete erişimleri yokken --
internete erişimleri yokken --
01:17
if I was going to do a research paper,
23
65918
1817
eğer bir araştırma yazacaksam
01:19
I would have to physically walk
to the library,
to the library,
24
67759
2745
resmen kütüphaneye yürümek
zorunda kalırdım
zorunda kalırdım
01:22
and if they had the book
that you needed, great.
that you needed, great.
25
70528
2293
ve eğer aradığın kitap
onlarda varsa bu harika.
onlarda varsa bu harika.
01:24
You sometimes had to send out for it,
26
72845
1833
Bazen getirttirmen gerekiyordu,
01:26
so the process could take weeks.
27
74702
1865
bu da haftalar alabiliyordu.
01:28
And it's kind of crazy
to think about that now,
to think about that now,
28
76591
2905
Düşününce gerçek değilmiş gibi geliyor
01:31
because, like all great innovations,
29
79520
3235
çünkü tıpkı diğer harika yenilikler gibi
01:34
it's not long after
we get access to something
we get access to something
30
82779
2190
bir şeye sahip olduktan
kısa bir zaman sonra
kısa bir zaman sonra
01:36
that we start to take it for granted.
31
84993
2270
onun değerini bilmemeye başlıyoruz.
01:39
Back in 1945,
32
87287
1420
1945 yılında,
01:40
there was this guy, Vannevar Bush.
33
88731
2579
Vannevar Bush adında bir adam vardı.
01:43
He was working for the US government,
34
91334
1993
ABD hükûmeti için çalışıyordu
01:45
and one of the ideas
that he put forth was,
that he put forth was,
35
93351
2173
ve öne sürdüğü fikirlerden biri şuydu:
01:47
"Wow, humans are creating
so much information,
so much information,
36
95548
2647
''Vay canına, insanlar
çok fazla bilgi üretiyor
çok fazla bilgi üretiyor
01:50
and we can't keep track
of all the books that we've read
of all the books that we've read
37
98219
3239
ve okuduğumuz tüm bu kitapları
veya önemli fikirler arasındaki
veya önemli fikirler arasındaki
01:53
or the connections
between important ideas."
between important ideas."
38
101482
2690
bağlantıları takip edemeyiz.''
01:56
And he had this idea called the "memex,"
39
104196
1957
Sonra ''memex'' denilen bir fikri vardı,
01:58
where you could put together
a personal library
a personal library
40
106177
2342
erişiminiz olan tüm kitap
ve makalelerden oluşan
ve makalelerden oluşan
02:00
of all of the books and articles
that you have access to.
that you have access to.
41
108543
4063
kişisel bir kütüphane oluşturmak.
02:04
And that idea of connecting sources
captured people's imaginations.
captured people's imaginations.
42
112630
4729
Bu kaynakları birbiriyle bağdaştırma fikri
insanların hayal gücünü yakaladı.
insanların hayal gücünü yakaladı.
02:09
Later, in the 1960s,
43
117383
1729
Sonra 1960'larda
02:11
Ted Nelson launches Project Xanadu,
44
119136
3151
Ted Nelson, Xanadu projesini tanıttı
02:14
and he said,
45
122311
1310
ve şöyle dedi,
02:15
"Well, what if it wasn't just limited
to the things that I have?
to the things that I have?
46
123645
3029
''Ya sadece sahip olduğum
şeylerle sınırlı değilsem?
şeylerle sınırlı değilsem?
02:18
What if I could connect ideas
across a larger body of work?"
across a larger body of work?"
47
126698
3434
Ya fikirleri birbirleriyle
daha geniş bir çapta bağdaştırabilirsem?''
daha geniş bir çapta bağdaştırabilirsem?''
02:23
In 1982, researchers
at the University of Maryland
at the University of Maryland
48
131020
2738
1982 yılında araştırmacılar,
Maryland Üniversitesi'nde
Maryland Üniversitesi'nde
02:25
developed a system they called HyperTIES.
49
133782
2349
HyperTIES adında bir sistem geliştirdiler.
02:28
They were the first
to use text itself as a link marker.
to use text itself as a link marker.
50
136155
3445
Yazıyı bağlantı işareti olarak
kullanan ilk gruptular.
kullanan ilk gruptular.
02:31
They figured out that this blue link
on a gray background
on a gray background
51
139624
3203
Kontrast açısından gri arka planda
02:34
was going to work really well
in terms of contrast,
in terms of contrast,
52
142851
2429
mavi bağlantının
çok işe yarayacağını anladılar
çok işe yarayacağını anladılar
02:37
and people would be able to see it.
53
145304
1786
ve insanlar bunu fark edebilecekti.
02:39
Apple invented HyperCard in 1987.
54
147114
2937
1987'de Apple HyperCard'ı icat etti.
02:42
You had these stacks of cards,
55
150716
1935
Bir dizi kartınız oluyordu
02:44
and you could create links
in between the cards.
in between the cards.
56
152675
2286
ve kartlar arasında
bağlantılar yaratabiliyordunuz.
bağlantılar yaratabiliyordunuz.
02:46
HyperCard actually created the ability
to jump around in a story.
to jump around in a story.
57
154985
5459
HyperCard bir hikâyede farklı geçişler
yapabilme yeteneği yarattı.
yapabilme yeteneği yarattı.
02:52
These kinds of notions
of nonlinear storytelling
of nonlinear storytelling
58
160468
2888
Karışık hikâye anlatımına dair
bu tür eğilimler
bu tür eğilimler
02:55
got a huge boost
when the hyperlink came along,
when the hyperlink came along,
59
163380
2534
hiperlinkin gelmesiyle
dev bir destek aldı
dev bir destek aldı
02:57
because it gave people the opportunity
to influence the narrative.
to influence the narrative.
60
165938
4135
çünkü insanlara anlatıyı
canlı kılmak için fırsat verdi.
canlı kılmak için fırsat verdi.
03:02
These ideas and inventions, among others,
61
170097
2380
Diğerleri arasında bu fikir ve icatlar
03:04
inspired Tim Berners-Lee,
the inventor of the World Wide Web.
the inventor of the World Wide Web.
62
172501
3449
World Wide Web'in muciti
Tim Berners-Lee'ye ilham verdi.
Tim Berners-Lee'ye ilham verdi.
03:09
The hyperlink almost feels
like a LEGO block,
like a LEGO block,
63
177246
2270
Hiperlink neredeyse
bir LEGO parçası gibi,
bir LEGO parçası gibi,
03:11
this very basic building block
to a very complex web of connections
to a very complex web of connections
64
179540
4658
tüm dünyada var olan
çok karmaşık bir bağlantılar ağına giden
çok karmaşık bir bağlantılar ağına giden
03:16
that exists all around the world.
65
184222
1584
en temel yapı taşı gibi.
03:17
Because of the way
that hyperlinks were first constructed,
that hyperlinks were first constructed,
66
185830
2725
Hiperlinklerin ilk oluşturulma
şekillerine göre,
şekillerine göre,
03:20
they were intended
to be not only used by many people,
to be not only used by many people,
67
188579
3880
yalnızca çok kişinin
kullanması için değil
kullanması için değil
03:24
but created by many people.
68
192483
2040
ayrıca çok kişi tarafından yaratıldı.
Bana göre bugüne dek yaratılan
en demokratik tasarımlardan biri.
en demokratik tasarımlardan biri.
03:26
To me, it's one of the most democratic
designs ever created.
designs ever created.
69
194547
4164
ABOUT THE SPEAKER
Margaret Gould Stewart - User experience masterAt Facebook (and previously at YouTube), Margaret Gould Stewart designs experiences that touch the lives of a large percentage of the world's population.
Why you should listen
Margaret Gould Stewart has spent her career asking, “How do we design user experiences that change the world in fundamental ways?” It's a powerful question that has led her to manage user experiences for six of the ten most visited websites in the world, including Facebook, where she serves as Director of Product Design.
Before joining Facebook, Margaret managed the User Experience Team for YouTube, where she oversaw the largest redesign in the company's history, including the YouTube player page. She came to YouTube after two years leading Search and Consumer Products UX at Google. She approaches her work with a combined appreciation for timeless great design and transient digital technologies, and always with the end goal of improving people's lives. As she says: "Design is creativity in service of others."
Margaret Gould Stewart | Speaker | TED.com