TEDxAsheville
Jeffrey Kluger: The sibling bond
Filmed:
Readability: 4.1
754,229 views
Were you the favorite child, the wild child or the middle child? At TEDxAsheville, Jeffrey Kluger explores the profound life-long bond between brothers and sisters, and the influence of birth order, favoritism and sibling rivalry.
(Filmed at TEDxAsheville.)
Jeffrey Kluger - Senior Editor, TIME Magazine
A senior editor of science and technology reporting at TIME magazine, Jeffrey Kluger has written books on a wide range of science subjects, including the Polio vaccine, Apollo 13 and the effect of sibling relationships. Full bio
A senior editor of science and technology reporting at TIME magazine, Jeffrey Kluger has written books on a wide range of science subjects, including the Polio vaccine, Apollo 13 and the effect of sibling relationships. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
TED has already persuaded me
to change my life in one small way,
to change my life in one small way,
0
1041
4330
TED beni şimdiden hayatımı ufak
bir şekilde değiştirmeye ikna etti -
bir şekilde değiştirmeye ikna etti -
00:16
by persuading me to change
the opening of my speech.
the opening of my speech.
1
5395
3347
konuşmamın başını değiştirmeye
ikna ederek.
ikna ederek.
00:19
I love this idea of engagement.
2
8766
3075
Bu katılım fikrine bayılıyorum.
00:22
So, when you leave here today,
3
11865
2208
O yüzden bugün buradan ayrıldığınızda
00:25
I'm going to ask you
to engage or re-engage
to engage or re-engage
4
14097
3926
sizden hayatınızdaki en önemli insanların
00:29
with some of the most important
people in your lives:
people in your lives:
5
18047
2762
bazılarıyla yeniden iletişime geçmenizi
istiyorum:
istiyorum:
00:31
your brothers and sisters.
6
20833
1459
Kardeşlerinizle...
00:33
It can be a profoundly
life-affirming thing to do,
life-affirming thing to do,
7
22879
4019
Her zaman kolay olmasa bile
bunu yapmak
bunu yapmak
00:37
even if it isn't always easy.
8
26922
1817
hayatınızı olumlu etkileyebilir.
00:40
This is a man named Elliot,
9
29938
2473
Bu adamın ismi Elliot,
00:43
for whom things were very difficult.
10
32435
2952
kendisi için bazı şeyler çok zordu.
00:46
Elliot was a drunk.
11
35411
1740
Elliot bir ayyaştı.
00:48
He spent most of his life
battling alcoholism,
battling alcoholism,
12
37175
3974
Ömrünün çoğunda alkolizm,
00:52
depression, morphine addiction,
13
41173
2595
depresyon, morfin bağımlılığıyla
mücadele etti
mücadele etti
00:54
and that life ended
when he was just 34 years old.
when he was just 34 years old.
14
43792
3403
ve hayata sadece 34 yaşındayken
veda etti.
veda etti.
00:58
What made things harder for Elliot
is that his last name was Roosevelt.
is that his last name was Roosevelt.
15
47806
4423
Elliot için işleri iyice zorlaştıran
soyadının Roosevelt olmasıydı.
soyadının Roosevelt olmasıydı.
01:03
And he could never quite
get past the comparisons
get past the comparisons
16
52253
2859
Ve hiçbir zaman
01:06
with his big brother Teddy,
17
55136
1715
hayatı daha rahat yaşayan
01:07
for whom things always seemed
to come a little bit easier.
to come a little bit easier.
18
56875
3097
abisi Teddy ile
kıyaslanmaktan kurtulamadı.
kıyaslanmaktan kurtulamadı.
01:12
It wasn't easy being Bobby, either.
19
61083
2600
Bobby olmak da kolay değildi.
01:14
He was also the sibling of a president.
20
63707
2221
O da bir başkanın kardeşiydi.
01:16
But he adored his brother, Jack.
21
65952
2351
Ama kardeşi Jack'e bayılırdı.
01:19
He fought for him,
22
68327
1460
Onun için savaştı,
01:20
he worked for him.
23
69811
1560
onun için çalıştı.
01:22
And when Jack died, he bled for him, too.
24
71395
2980
Ve Jack öldüğünde
onun acısını içinde hissetti.
onun acısını içinde hissetti.
01:26
In the years that followed,
Bobby would smile,
Bobby would smile,
25
75244
3455
Takip eden yıllarda Bobby gülümserdi
01:29
but it seemed labored.
26
78723
1631
ama hep zoraki gözükürdü.
01:31
He'd lose himself in his work,
27
80378
2107
Kendini işinde kaptırırdı
01:33
but it seemed tortured.
28
82509
1960
ama işkence çekiyor gibiydi.
01:35
Bobby's own death, so similar to John's,
29
84493
3701
Bobby'nin John'unkine
çok yakın olan ölümü
çok yakın olan ölümü
01:39
seems somehow fitting.
30
88218
1518
bir şekilde uygun görünüyor.
01:41
John Kennedy was robbed of his young life;
31
90337
3187
John Kennedy genç hayatından
alıkonulmuştu;
alıkonulmuştu;
01:44
Bobby seemed almost
to have been relieved of his.
to have been relieved of his.
32
93548
3667
Bobby'nınki kendisininkinden
neredeyse tamamen alınmıştı.
neredeyse tamamen alınmıştı.
01:49
There may be no relationship
that effects us more profoundly,
that effects us more profoundly,
33
98324
4507
Bizi kardeşimizle olandan daha
derinlemesine etkileyen
derinlemesine etkileyen
01:53
that's closer, finer, harder,
34
102855
3344
daha yakın, daha ince, daha zor
01:57
sweeter, happier, sadder,
35
106223
3124
daha tatlı, daha mutlu, daha üzüntülü,
02:00
more filled with joy or fraught with woe
36
109371
2978
daha neşe dolu veya hüzünle kaplı
02:03
than the relationship we have
with our brothers and sisters.
with our brothers and sisters.
37
112373
3266
başka bir ilişki yoktur.
02:07
There's power in the sibling bond.
38
116114
2739
Kardeş bağında bir güç var.
02:11
There's pageantry.
39
120174
1518
Bir tören var.
02:14
There's petulance, too,
40
123220
1694
Aksilik de var
02:15
as when Neil Bush,
41
124938
2443
mesela Neil Bush'un,
02:18
sibling of both a president
and a governor, famously griped,
and a governor, famously griped,
42
127405
3909
bir başkanın ve valinin kardeşinin
dertlenmesi,
dertlenmesi,
02:22
"I've lost patience for being compared
to my older brothers,"
to my older brothers,"
43
131338
5122
"Abilerimle kıyaslanmaktan
sabrım tükendi"
sabrım tükendi"
02:27
as if Jeb and George W
were somehow responsible
were somehow responsible
44
136484
3807
sanki Jeb ve George W. bir şekilde
02:31
for the savings and loan scandal
and the messy divorce
and the messy divorce
45
140315
2864
Neil'i kamunun gözüne sokan
tasarruf ve kredi skandalı
tasarruf ve kredi skandalı
02:34
that marked Neil in the public eye.
46
143203
2691
ve sorunlu boşanmasından
sorumlularmış gibi.
sorumlularmış gibi.
02:38
But more important
than all of these things,
than all of these things,
47
147264
2686
Ama bunlardan daha da önemlisi,
02:40
the sibling bond can be
a thing of abiding love.
a thing of abiding love.
48
149974
3221
kardeş bağı, sonsuz sevginin
bir parçası olabilir.
bir parçası olabilir.
02:44
Our parents leave us too early,
49
153219
1803
Ebeveynlerimiz bizi erkenden bırakır
02:46
our spouse and our children
come along too late.
come along too late.
50
155635
3377
eşimiz ve çocuklarımız fazla geç gelir.
02:50
Our siblings are the only ones
who are with us
who are with us
51
159036
3038
Kardeşlerimiz tüm yolculuk boyunca
02:53
for the entire ride.
52
162098
1476
bizimle olan tek kişilerdir.
02:55
Over the arc of decades,
there may be nothing
there may be nothing
53
164280
2647
On yıllar içinde bizi kardeşlerimizle
ilişkimizden
ilişkimizden
02:57
that defines us and forms us
more powerfully
more powerfully
54
166951
3525
daha fazla tanımlayan
03:01
than our relationship
with our sisters and brothers.
with our sisters and brothers.
55
170500
3199
ve şekillendiren
başka hiçbir şey olmayabilir.
başka hiçbir şey olmayabilir.
03:04
It was true for me,
56
173723
1984
Benim için bu böyleydi,
03:06
it's true for your children
57
175731
2054
çocuklarınız için böyle
03:08
and if you have siblings,
it's true for you, too.
it's true for you, too.
58
177809
2484
ve eğer kardeşiniz varsa
sizin için de öyle.
sizin için de öyle.
03:12
This picture was taken when Steve,
on the left, was eight years old.
on the left, was eight years old.
59
181227
3942
Bu fotoğraf, Steve, soldaki,
sekiz yaşındayken çekildi.
sekiz yaşındayken çekildi.
03:16
I was six, our brother Gary was five
and my brother Bruce was four.
and my brother Bruce was four.
60
185193
4959
Ben altı yaşındaydım, kardeşimiz Gary beş,
Bruce dört yaşındaydı.
Bruce dört yaşındaydı.
03:21
I will not say what year it was taken.
61
190176
2150
Hangi sene çekildiğini söylemeyeceğim.
03:23
It was not this year.
62
192350
1593
Bu sene değildi.
03:24
(Laughter)
63
193967
1317
(Kahkahalar)
03:26
I open my new book, "The Sibling Effect,"
64
195308
2759
Bir Cumartesi sabahı, yeni kitabım
03:29
on a Saturday morning,
65
198091
1464
"Kardeş Etkisi"ni açıyorum,
03:30
not long before this picture was taken,
66
199579
2388
bu resmin çekilmesinden çok önce değil
03:32
when the three older brothers decided
that it might be a very good idea
that it might be a very good idea
67
201991
3720
üç büyük kardeş, oyun odamızdaki
sigorta kabinine
sigorta kabinine
03:36
to lock the younger brother
in a fuse cabinet in our playroom.
in a fuse cabinet in our playroom.
68
205735
3483
en küçük kardeşi kilitlemenin iyi
bir fikir olduğuna karar verdiğinde.
bir fikir olduğuna karar verdiğinde.
03:40
(Laughter)
69
209242
1134
(Kahkahalar)
03:41
We were, believe it or not,
trying to keep him safe.
trying to keep him safe.
70
210400
3683
İster inanın ister inanmayın,
onu güvende tutmaya çalışıyorduk.
onu güvende tutmaya çalışıyorduk.
03:46
Our father was a hotheaded man,
71
215195
2939
Babamız asabi bir adamdı
03:49
somebody who didn't take kindly
to being disturbed on Saturday mornings.
to being disturbed on Saturday mornings.
72
218158
4641
Cumartesi sabahları rahatsız edilmeye
tahammülü yoktu.
tahammülü yoktu.
03:53
I don't know what he thought his life
would be like on Saturday mornings
would be like on Saturday mornings
73
222823
3515
En küçüğü doğduğunda yaşları dört
veya daha küçük olan
veya daha küçük olan
03:57
when he had four sons,
74
226362
1155
dört tane oğlu varken
03:58
ages four years old or younger
when the youngest one was born,
when the youngest one was born,
75
227541
3045
Cumartesi sabahlarının
nasıl olacağını düşündü bilmiyorum
nasıl olacağını düşündü bilmiyorum
04:01
but they weren't quiet.
76
230610
1638
ama sessiz değillerdi.
04:03
He did not take to that well.
77
232272
1756
Bunu hiç iyi karşılamazdı.
04:05
And he would react to being
disturbed on a Saturday morning
disturbed on a Saturday morning
78
234488
3575
Ve Cumartesi sabahları rahatsız edilmeye
04:09
by stalking into the playroom
79
238087
1886
oyun odasına gelip
04:10
and administering a very freewheeling
form of a corporal punishment,
form of a corporal punishment,
80
239997
3912
kime uzanırsa patlayacak şekilde
04:14
lashing out at whoever
was within arms' reach.
was within arms' reach.
81
243933
2975
bayağı serbest bir bedensel ceza
uygulayarak tepki gösterirdi.
uygulayarak tepki gösterirdi.
04:18
We were by no means battered children
but we did get hit,
but we did get hit,
82
247938
3552
Şiddete uğrayan çocuklar değildik
ama dayak yedik
ama dayak yedik
04:22
and we found it terrifying.
83
251514
1609
ve bunu çok korkutucu bulurduk.
04:24
So we devised a sort of
scatter-and-hide drill.
scatter-and-hide drill.
84
253784
2970
O yüzden bir dağıl-ve-saklan tatbikatı
uygulardık.
uygulardık.
04:27
(Laughter)
85
256778
1035
(Kahkahalar)
04:28
As soon as we saw or heard
the footsteps coming,
the footsteps coming,
86
257837
3902
Ayak seslerini görür görmez
veya duyar duymaz
veya duyar duymaz
04:32
Steve, the oldest, would wriggle
under the couch,
under the couch,
87
261763
2969
Steve, en büyüğümüz,
koltuğun altına kıvrılır,
koltuğun altına kıvrılır,
04:35
I would dive into the closet
in the playroom,
in the playroom,
88
264756
3644
ben oyun odasındaki dolaba dalar,
04:39
Gary would dive into
a window-seat toy chest,
a window-seat toy chest,
89
268424
2915
Gary oyuncak sandığına dalardı
04:42
but not before we closed
Bruce inside the fuse box.
Bruce inside the fuse box.
90
271363
3525
ama hiçbiri Bruce'u sigorta kutusuna
kapamadan önce olmazdı.
kapamadan önce olmazdı.
04:45
We told him it was
Alan Shepard's space capsule,
Alan Shepard's space capsule,
91
274912
2847
Ona Alan Shepard'ın zaman kapsülü
olduğunu söylerdik
olduğunu söylerdik
04:48
and that somehow made it work better.
92
277783
1763
ve bu işleri kolaylaştırırdı.
04:50
(Laughter)
93
279570
2141
(Kahkahalar)
04:52
I dare say my father was never
fooled by this ruse.
fooled by this ruse.
94
281735
3713
Söyleyebilirim ki babam
bu tezgaha kanmazdı.
bu tezgaha kanmazdı.
04:56
And it was only in later
years that I began to think
years that I began to think
95
285472
2722
Ve ancak seneler sonra düşündüm de
04:59
perhaps it wasn't a good idea
to squeeze a four-year-old
to squeeze a four-year-old
96
288218
2965
belki de dört yaşındaki bir çocuğu
eski tarz, vidalanamayan
eski tarz, vidalanamayan
05:02
up against a panel of old-style,
un-screwable high-voltage fuses.
un-screwable high-voltage fuses.
97
291207
5068
yüksek sigorta paneline dayamak
çok da iyi bir fikir değilmiş.
çok da iyi bir fikir değilmiş.
05:07
(Laughter)
98
296299
1439
(Kahkahalar)
05:08
But my brothers and I,
even through those unhappy times,
even through those unhappy times,
99
297762
4475
Ama abilerim ve ben,
o mutsuz günlerde bile
o mutsuz günlerde bile
05:13
came through them, with something
that was clear and hard and fine:
that was clear and hard and fine:
100
302261
5299
açık, sağlam ve ince bir şeyle onların
üstesinden geldik:
üstesinden geldik:
05:18
a primal appreciation
for the bond we shared.
for the bond we shared.
101
307584
3624
paylaştığımız bağın kıymetini bilerek.
05:22
We were a unit -- a loud, messy
102
311639
3717
Biz bir birimdik -- gürültücü, dağınık,
05:26
brawling, loyal, loving,
103
315380
2815
kavgacı, sadık, sevecen
05:29
lasting unit.
104
318219
1416
ve dirençli bir birim.
05:31
We felt much stronger that way
than we ever could as individuals.
than we ever could as individuals.
105
320400
4400
Birey olarak hissedebileceğimizden
çok daha güçlü hissettik.
çok daha güçlü hissettik.
05:35
And we knew that as our lives went on,
106
324824
2477
Ve hayatımız devam ettikçe
05:38
we could always be able
to call on that strength.
to call on that strength.
107
327325
2525
bu güce sahip olacağımızı biliyorduk.
05:42
We're not alone.
108
331299
1383
Yalnız değiliz.
05:43
Until 15 years ago,
109
332706
1778
15 yıl öncesine kadar
05:45
scientists didn't really pay much
attention to the sibling bond.
attention to the sibling bond.
110
334508
3354
bilim adamları kardeş bağına pek
ilgi göstermediler.
ilgi göstermediler.
05:48
And with good reason:
111
337886
1239
Ve iyi bir sebeple:
05:50
you have just one mother,
you have just one father
you have just one father
112
339149
3126
sadece bir anneniz, bir babanız vardır
05:53
if you do marriage right,
you have one spouse for life.
you have one spouse for life.
113
342299
3300
eğer doğru evlenirseniz
hayat boyu bir eşiniz vardır.
hayat boyu bir eşiniz vardır.
05:56
Siblings can claim
none of that uniqueness.
none of that uniqueness.
114
345623
2578
Kardeşler bu kadar özel değildir.
05:59
They're interchangeable, fungible,
a kind of household commodity.
a kind of household commodity.
115
348225
4385
Onlar değiştirilebilir, tazmini mümkün
bir çeşit ev eşyasıdır.
bir çeşit ev eşyasıdır.
06:03
Parents set up shop and begin stocking
their shelves with inventory,
their shelves with inventory,
116
352634
4261
Ebeveynler dükkanı açar
ve envanter ile rafları doldururlar
ve envanter ile rafları doldururlar
06:07
the only limitation being sperm,
egg and economics.
egg and economics.
117
356919
3037
tek limit sperm, yumurta ve ekonomidir.
06:10
(Laughter)
118
359980
1007
(Kahkahalar)
06:12
As long as you can keep breathing,
you may as well keep stocking.
you may as well keep stocking.
119
361011
3397
Nefes almaya devam ettikçe
depolamaya devam edebilirsin.
depolamaya devam edebilirsin.
06:15
Now, nature is perfectly happy
with that arrangement,
with that arrangement,
120
364432
3680
Doğa bu düzenden gayet memnun
06:19
because our primal directive here
121
368136
2688
çünkü ana hedefimiz
06:21
is to get as many of our genes
as possible into the next generation.
as possible into the next generation.
122
370848
3708
olabildiğince fazla genimizi
bir sonraki nesle aktarmak.
bir sonraki nesle aktarmak.
06:26
Animals wrestle with
these same issues, too,
these same issues, too,
123
375581
2796
Hayvanlar da aynı meseleyle uğraşıyor
06:29
but they have a more straightforward way
of dealing with things.
of dealing with things.
124
378401
3428
ama onların daha doğrudan yolları var.
06:32
A crested penguin that has laid two eggs
will take a good look at them
will take a good look at them
125
381853
3687
İki yumurta yumurtlayan Eudyptes pengueni
ikisine de şöyle bir bakıp
ikisine de şöyle bir bakıp
06:36
and boot the smaller one out of the nest,
126
385564
2635
daha küçük olan yumurtayı yuvadan atar,
06:39
the better to focus her attentions
on the presumably heartier chick
on the presumably heartier chick
127
388223
3662
böylece daha büyük yumurtada olan
daha sağlıklı yavrusuna odaklanabilir.
06:42
in the bigger shell.
128
391909
1399
06:45
A black eagle will allow
all of her chicks to hatch
all of her chicks to hatch
129
394366
3258
Bir kara şahin tüm yumurtalarının
çatlamasına izin verir
çatlamasına izin verir
06:48
and then stand back while the bigger ones
fight it out with the little ones,
fight it out with the little ones,
130
397648
3927
ve sonra büyük olanlar küçük olanlarla
kavga ederken geride durur
kavga ederken geride durur
06:52
typically ripping them to ribbons
131
401599
1671
genelde büyükler küçükleri parçalar
06:54
and then settling back
to grow up in peace.
to grow up in peace.
132
403294
2173
ve sonra da geri çekilip
barış içinde büyürler.
barış içinde büyürler.
06:57
Piglets, cute as they are,
133
406587
2104
Domuz yavruları, çok tatlı olsalar da
06:59
are born with a strange
little outward set of pointing teeth,
little outward set of pointing teeth,
134
408715
4105
dışa dönük dişlerle doğarlar
07:03
that they use to jab at one another
135
412844
1887
ve bu dişleri annelerini emerken
07:05
as they compete
for the choicest nursing spots.
for the choicest nursing spots.
136
414755
2803
daha iyi bir yer bulmak için
birbirlerine batırırlar.
birbirlerine batırırlar.
07:10
The problem for scientists
137
419685
1598
Bilim adamlarının sorunu
07:12
was that this whole idea of siblings
as second-class citizens
as second-class citizens
138
421892
4881
kardeşlerin
ikinci-sınıf vatandaş olması fikrinin
ikinci-sınıf vatandaş olması fikrinin
07:17
never really seemed to hold up.
139
426797
2837
hiçbir zaman tutmamasıydı.
07:21
After the researchers
had learned all they could
had learned all they could
140
430046
3626
Araştırmacılar aile içi ilişkileri, anne
ve diğer ilişkiler hakkında
ve diğer ilişkiler hakkında
07:24
from the relationships in the family,
mothers and other relationships,
mothers and other relationships,
141
433696
5920
öğrenebilecekleri her şeyi öğrendikten
sonra tek buldukları,
sonra tek buldukları,
07:30
they still came up with some
temperamental dark matter
temperamental dark matter
142
439640
3211
bizi kendine çeken,
07:33
that was pulling at us,
143
442875
1343
kendi yer çekimine sahip
07:35
exerting a gravity all its own.
144
444242
2155
bir kara maddeydi.
07:37
And that could only be our siblings.
145
446421
2332
Ve bu kardeşlerimizden başkası olamazdı.
07:40
Humans are no different from animals.
146
449806
4012
İnsanların hayvanlardan bir farkı yoktur.
07:44
After we are born, we do whatever we can
147
453842
4276
Doğduktan sonra, ebeveynlerimizin
dikkatini çekmek için
dikkatini çekmek için
07:49
to attract the attention of our parents,
148
458142
2074
her şeyi yaparız,
07:51
determining what our strongest
selling points are
selling points are
149
460240
3196
en güçlü yönlerimizi belirleyip
07:54
and marketing them ferociously.
150
463460
2291
bu yönleri vahşice sergileriz.
07:56
Someone's the funny one,
someone's the pretty one,
someone's the pretty one,
151
465775
2556
Birimiz komik olandır,
birimiz güzel olandır,
birimiz güzel olandır,
07:59
someone's the athlete,
someone's the smart one.
someone's the smart one.
152
468355
4182
birimiz sportif olandır,
birimiz zeki olandır.
birimiz zeki olandır.
08:04
Scientists call this "deidentification."
153
473625
2401
Bilim adamları buna
"kendini tanımlama" diyor.
"kendini tanımlama" diyor.
08:07
If my older brother
is a high-school football player --
is a high-school football player --
154
476588
2667
Eğer abim lisede futbol oyuncusuya--
08:10
which, if you saw my older
brother, you'd know he was not --
brother, you'd know he was not --
155
479279
2911
ki abimi görseydiniz öyle olmadığını
bilirdiniz--
bilirdiniz--
08:13
I could become a high-school
football player, too
football player, too
156
482214
2550
o zaman ben de lisede futbol oyuncusu
olabilirdim,
olabilirdim,
08:15
and get at most 50 percent of the applause
in my family for doing that.
in my family for doing that.
157
484788
5587
bunu yaparak ailemde beğeninin yarısını
ben alabilirdim.
ben alabilirdim.
08:21
Or, I could become student
council president
council president
158
490399
3517
Ya da öğrenci temsilcisi olabilirdim
08:24
or specialize in the arts
159
493940
1971
veya sanatta kendimi geliştirebilirdim
08:26
and get 100 percent
of the attention in that area.
of the attention in that area.
160
495935
3019
ve o alanda ilginin tamamını alabilirdim
08:30
Sometimes parents contaminate
the identification process,
the identification process,
161
499917
3862
Bazen ebeveynler kendini tanımlama
sürecini kirletir,
sürecini kirletir,
08:34
communicating to their kids subtly or not,
162
503803
2647
direk veya dolaylı yoldan çocuklarına
08:37
that only certain kinds of accomplishments
will be applauded in the home.
will be applauded in the home.
163
506474
4304
evde sadece belirli başarıların
takdir edileceğini söylerler.
takdir edileceğini söylerler.
08:42
Joe Kennedy was famous for this,
164
511556
2524
Joe Kennedy bunun için ünlüydü,
08:45
making it clear to his nine children
165
514104
2154
dokuz çocuğuna
08:47
that they were expected to compete
with one another in athletics
with one another in athletics
166
516282
3174
mutfakta yardımcılar ile birlikte
yemektense,
yemektense,
08:50
and were expected to win,
167
519480
2251
masada aileleri ile birlikte yemek için
08:52
lest they be made to eat
in the kitchen with the help,
in the kitchen with the help,
168
521755
3210
atletik alanda yarışacaklarını
08:55
rather than in the dining room
with the family.
with the family.
169
524989
2809
ve kazanmaları gerektiğini söyledi.
08:59
It's no wonder
170
528934
1177
Cılız ikinci-çocuk olan
09:01
that scrawny second-born Jack Kennedy
fought so hard to compete
fought so hard to compete
171
530135
4658
Jack Kennedy daha yapılı abisi
Joe ile yarışmak için çok uğraşması
Joe ile yarışmak için çok uğraşması
09:05
with his fitter firstborn brother, Joe,
172
534817
2395
ve kendini genelde tehlikeye atması
09:08
often at his peril,
173
537236
1542
o kadar da şaşırtıcı değildi,
09:09
at one point, engaging
in a bicycle race around the house
in a bicycle race around the house
174
538802
3449
bir keresinde bisiklet yarışına girdiler
09:13
that resulted in a collision
costing John 28 stitches.
costing John 28 stitches.
175
542275
4364
ve John'a 28 dikiş atılmasına sebep olan
bir kaza ile sonuçlandı.
bir kaza ile sonuçlandı.
09:17
Joe walked away essentially unharmed.
176
546663
2433
Joe ise neredeyse hiç hasar almamıştı.
09:21
Parents exacerbate this problem further
177
550134
2915
Ebeveynler ne kadar itiraf etmeseler de
09:24
when they exhibit favoritism,
178
553073
2572
çocuklardan birini favorileri olarak
seçtiklerinde
seçtiklerinde
09:26
which they do overwhelmingly,
no matter how much they admit it.
no matter how much they admit it.
179
555669
4514
bu durumu daha da kötüleştirirler.
09:31
A study I cite in this TIME magazine
covering in the book "The Sibling Effect,"
covering in the book "The Sibling Effect,"
180
560207
4569
TIME dergisinde, "The Sibling Effect" adlı
kitapta da bahsedilen bir araştırmaya göre
kitapta da bahsedilen bir araştırmaya göre
09:35
found 70 percent of fathers
and 65 percent of mothers
and 65 percent of mothers
181
564800
4931
babaların %70'i ve annelerin %65'i
09:40
exhibit a preference
for at least one child.
for at least one child.
182
569755
3179
en az bir çocuğunu diğerlerine
tercih etme davranışı sergiliyor.
tercih etme davranışı sergiliyor.
09:43
And keep in mind here --
the keyword is "exhibit."
the keyword is "exhibit."
183
572958
3872
Ve burada dikkatinizi çekerim--
anahtar kelimemiz "sergilemek".
anahtar kelimemiz "sergilemek".
09:47
The remaining parents may simply be doing
a better job of concealing things.
a better job of concealing things.
184
576854
4463
Geriye kalanlar sadece bunu belli etmeden
yapmakta daha iyiler.
yapmakta daha iyiler.
09:52
(Laughter)
185
581341
1866
(Kahkahalar)
09:54
I like to say that 95 percent
of all parents have a favorite,
of all parents have a favorite,
186
583231
5540
Bence ebeveynlerin %95'inin
bir favori çocuğu var,
bir favori çocuğu var,
09:59
five percent are lying about it.
187
588795
2359
geriye kalan %5 ise yalan söylüyor.
10:02
The exception is my wife and me.
188
591178
1891
Tabi karım ve ben hariç.
10:04
Honestly, we do not have a favorite.
189
593093
2671
Gerçekten, bizim bir favorimiz yok.
10:06
(Laughter)
190
595788
2081
(Kahkahalar)
10:08
It's not parents' fault that they harbor
feelings of favoritism.
feelings of favoritism.
191
597893
3580
Favorileştirme duygusu barındırmak
anne ve babaların suçu değildir.
anne ve babaların suçu değildir.
10:12
And here, too, our natural
wiring is at work.
wiring is at work.
192
601497
3110
Burada da doğal sistemimiz iş başında.
10:16
Firstborns are the first products
on the familial assembly line.
on the familial assembly line.
193
605116
4627
İlk çocuk ailenin temelini oluşturmak
adına atılan ilk adımdır.
adına atılan ilk adımdır.
10:20
Parents typically get two years
of investing dollars, calories
of investing dollars, calories
194
609767
4949
Ebeveynler genelde iki yıl boyunca
para, kalori
para, kalori
10:25
and so many other resources in them,
195
614740
2330
ve çok daha fazla kaynağı
onun için tüketir,
onun için tüketir,
10:28
so that by the time
the second born comes along,
the second born comes along,
196
617094
3068
böylece ikinci çocuk geldiği zaman,
10:31
the firstborn is already ...
it's what corporations call "sunk costs,"
it's what corporations call "sunk costs,"
197
620186
4273
ilk çocuk çoktan...şirketlerin deyişiyle
"batık maliyet" olmuştur,
"batık maliyet" olmuştur,
10:35
you don't want to disinvest in this one
198
624483
2401
ondan yatırımınızı geri çekip
araştırma ve geliştirmeyi
araştırma ve geliştirmeyi
10:37
and launch the R&D on the new product.
199
626908
2022
yeni üründe yapmak istemezsiniz.
10:39
(Laughter)
200
628954
1063
(Kahkahalar)
10:41
So what we begin to do is say,
"I'm going to lean to the Mac OS X
"I'm going to lean to the Mac OS X
201
630041
5076
Yani yaptığımız şey şunun gibi,
"Bir süre Mac OS X kullanacağım
"Bir süre Mac OS X kullanacağım
10:46
and let the Mac OS XI come out
in a couple of years."
in a couple of years."
202
635141
2867
ve birkaç yıl Mac OS XI'in çıkmasını
bekleyeceğim."
bekleyeceğim."
10:49
So we tend to lean in that direction.
203
638032
1862
Yani böyle yapmaya eğilim gösteriyoruz.
10:50
(Laughter)
204
639918
1132
(Kahkahalar)
10:52
But there are other forces at work, too.
205
641074
2385
Ama buna katkıda bulunan
başka şeyler de var.
başka şeyler de var.
10:54
One of the same studies I looked at
both here and in the book found that,
both here and in the book found that,
206
643483
5239
Hem burada hem de kitapta baktığım
araştırmalara göre,
araştırmalara göre,
10:59
improbably, the most common favorite
for a father is the last-born daughter.
for a father is the last-born daughter.
207
648746
6876
umulmadık şekilde, babalar için en yaygın
favori kişi son doğan kız çocuğu.
favori kişi son doğan kız çocuğu.
11:06
The most common favorite
for a mother is the firstborn son.
for a mother is the firstborn son.
208
655646
3870
Anneler için ise bu kişi ilk doğan
erkek çocuğu.
erkek çocuğu.
11:10
Now, this isn't Oedipal; never mind
what the Freudians would have told us
what the Freudians would have told us
209
659540
3602
Şimdi, bu Oedipal değil, Freudianların
yüzyıllar önce bize ne diyeceğini
yüzyıllar önce bize ne diyeceğini
11:14
a hundred years ago.
210
663166
1159
boşverelim.
11:15
And it's not just that fathers
are habitually wrapped around
are habitually wrapped around
211
664349
2876
Ve babalar sadece alışkanlık olarak
küçük kızlarının
küçük kızlarının
11:18
the fingers of their little girls,
212
667249
1649
başında pervane gibi dönmezler,
11:19
though I can tell you that,
as the father of two girls,
as the father of two girls,
213
668922
2659
ama şunu diyebilirim ki,
iki kız babası olarak,
iki kız babası olarak,
11:22
that part definitely plays a role.
214
671605
1975
bunun da bir etkisi var.
11:25
Rather, there is a certain
reproductive narcissism at work.
reproductive narcissism at work.
215
674735
4011
Daha çok, üretken bir şekilde
kendini sevme söz konusu.
kendini sevme söz konusu.
11:29
Your opposite-gender kids
216
678770
4812
Karşı cinsiyetteki çocuklarınız
11:34
can never resemble you exactly.
217
683606
3713
asla tam sizin gibi olamaz.
11:38
But if somehow they can resemble
you temperamentally,
you temperamentally,
218
687343
3384
Ama geçici olarak bir şekilde
size benzerler ise,
size benzerler ise,
11:41
you'll love them all the more.
219
690751
1712
onları daha da çok seversiniz.
11:43
As the result, the father
who is a businessman will just melt
who is a businessman will just melt
220
692487
5023
Sonuç olarak, iş adamı olan bir baba için
zorluklara dayanıklı olan MBA kızı olması
zorluklara dayanıklı olan MBA kızı olması
11:48
at the idea of his MBA daughter
with a tough-as-nails worldview.
with a tough-as-nails worldview.
221
697534
5633
düşüncesi bile dayanılamayacak
kadar güzeldir.
kadar güzeldir.
11:54
The mother who is a sensitive type
will go gooey over her son the poet.
will go gooey over her son the poet.
222
703191
4117
Hassas kişiliğe sahip olan anne,
şair oğluna hep destek olur.
şair oğluna hep destek olur.
11:58
(Laughter)
223
707332
1894
(Kahkahalar)
12:00
Birth order, another topic
I covered for TIME,
I covered for TIME,
224
709250
3361
Doğum sırası, TIME dergisinde bahsettiğim
başka bir konu
başka bir konu
12:03
and another topic I cover in the book,
225
712635
3775
ve kitapta bahsettiğim başka bir konu,
12:07
plays out in other ways as well.
226
716434
2003
bunların da rolleri vardır.
12:09
Long before scientists
began looking at this,
began looking at this,
227
718461
3179
Bilim adamları daha bu işi araştırmaya
başlamadan önce,
başlamadan önce,
12:12
parents noticed that there are
certain temperamental templates
certain temperamental templates
228
721664
3450
ebeveynler doğum sırasına göre
12:16
associated with all birth rankings:
229
725138
2199
bazı davranış kalıpları olduğunu fark etti
12:18
the serious, striving firstborn;
230
727361
2917
ciddi, gayretli ilk çocuk;
12:21
the caught-in-a-thicket's middle born;
231
730302
2357
kafası karışmış orta çocuk
12:23
the wild child of a last born.
232
732683
2602
ve çılgın son çocuk.
12:26
And once again, when science
did crack this field,
did crack this field,
233
735309
2621
Ve yine, bilim bu konuya el attığında,
12:28
they found out mom and dad are right.
234
737954
2344
anne ve babanın haklı olduğunu anladılar.
12:31
Firstborns across history have tended
to be bigger and healthier
to be bigger and healthier
235
740322
4399
İlk çocukların sonrakilere göre
daha büyük ve sağlıklı
daha büyük ve sağlıklı
12:35
than later borns,
236
744745
1270
olma eğilimi vardı,
12:37
in part, because of the head start
they got on food
they got on food
237
746039
2506
çünkü kıtlık yaşanabilecek bir alan olan
12:39
in an area in which it could be scarce.
238
748569
2425
yemek konusunda avantajlı başlamışlardı.
12:42
Firstborns are also
vaccinated more reliably
vaccinated more reliably
239
751018
3555
İlk doğanların
ayrıca aşılarına da dikkat edilir
ayrıca aşılarına da dikkat edilir
12:45
and tend to have more
follow-up visits to doctors
follow-up visits to doctors
240
754597
3495
ve hasta olduklarında daha sık
12:49
when they get sick.
241
758116
1272
doktora giderler.
12:50
And this pattern continues today.
242
759412
2127
Ve bu günümüzde de böyledir.
12:52
This IQ question is, sadly -- I can
say this as a second-born --
say this as a second-born --
243
761563
4004
Bu IQ olayı, -ikinci çocuk olarak
diyebilirim ki-
diyebilirim ki-
12:56
a very real thing.
244
765591
1689
ne yazık ki gerçek.
12:58
Firstborns have a three-point
IQ advantage over second borns
IQ advantage over second borns
245
767304
3749
İlk doğanlar ikinciye göre
3 IQ puanı avantaja sahip
3 IQ puanı avantaja sahip
13:02
and second borns have a 1.5 IQ
advantage over later borns,
advantage over later borns,
246
771077
3929
ve ikinci doğanların da sonrakilere
göre 1.5 IQ avantajı var,
göre 1.5 IQ avantajı var,
13:06
partly because of the exclusive attention
firstborns get from mom and dad,
firstborns get from mom and dad,
247
775030
4459
büyük ihtimalle ilk doğanların anne
babadan gördüğü özel ilgi yüzünden
babadan gördüğü özel ilgi yüzünden
13:10
and partly because they get a chance
to mentor the younger kids.
to mentor the younger kids.
248
779513
4009
ve biraz da daha genç olanların
akıl hocası oldukları için.
akıl hocası oldukları için.
13:15
All of this explains why firstborns
are likelier to be CEOs,
are likelier to be CEOs,
249
784202
3940
Bunların hepsi neden ilk doğanların
CEO olma ihtimalinin,
CEO olma ihtimalinin,
13:19
they are likelier to be senators,
250
788166
1632
senatör olma ihtimalinin,
13:20
they are likelier to be astronauts,
251
789822
1793
astronot olma ihtimalinin
ve diğer kardeşlerinden çok kazanma
ihtimalinin fazla olduğunu açıklar.
ihtimalinin fazla olduğunu açıklar.
13:22
and they are likelier to earn more
than other kids are.
than other kids are.
252
791639
3037
13:26
Last borns come into the world
with a whole different set of challenges.
with a whole different set of challenges.
253
795936
4569
Son doğanlar dünyaya
tamamen farklı sorunlar ile gelir.
tamamen farklı sorunlar ile gelir.
13:31
The smallest and weakest cubs in the den,
254
800529
2659
Yuvadaki en küçük ve zayıf yavruların,
13:34
they're at the greatest risk
of getting eaten alive,
of getting eaten alive,
255
803212
3060
canlı canlı yenme riski daha fazladır,
13:37
so they have to develop
what are called "low-power skills" --
what are called "low-power skills" --
256
806296
3253
bu yüzden de "düşük-güç kabiliyetler"
geliştirmeleri gerekir,
geliştirmeleri gerekir,
13:40
the ability to charm and disarm,
257
809573
2404
cezbetme ve yatıştırma yeteneği,
13:43
to intuit what's going on
in someone else's head,
in someone else's head,
258
812001
2905
başkasının aklından geçenleri bilmek
13:45
the better to duck
the punch before it lands.
the punch before it lands.
259
814930
2595
ve yumruğu yemeden önce eğilmek için.
13:48
(Laughter)
260
817549
1373
(Kahkahalar)
13:49
They're also flat-out funnier,
261
818946
2657
Ayrıca daha komiktirler
13:52
which is another thing
that comes in handy,
that comes in handy,
262
821627
2223
ve bu da kullanışlıdır,
13:54
because a person who's making you laugh
is a very hard person to slug.
is a very hard person to slug.
263
823874
3928
çünkü seni güldüren birine
yumruk atmak daha zordur.
yumruk atmak daha zordur.
13:58
(Laughter)
264
827826
1156
(Kahkahalar)
14:00
It's perhaps no coincidence
that over the course of history,
that over the course of history,
265
829006
3874
Bu durumda tarihteki
en iyi hicivcilerin,
en iyi hicivcilerin,
14:03
some of our greatest satirists --
266
832904
2041
son doğanlar olması--
14:05
Swift,
267
834969
1176
Swift,
14:07
Twain,
268
836621
1166
Twain,
14:09
Voltaire,
269
838396
1285
Voltaire,
14:11
Colbert --
270
840592
1203
Colbert --
14:12
(Laughter)
271
841819
2087
(Kahkahalar)
14:14
are either the last borns
272
843930
1863
veya geniş ailelerde sonda olmalarının
14:16
or among the last in very large families.
273
845817
3159
tesadüf olduğunu sanmıyorum.
14:20
Most middle borns don't get
quite as sweet a deal.
quite as sweet a deal.
274
849657
2784
Çoğu orta-çocuk bu kadar
iyi özelliklerle doğmuyor.
iyi özelliklerle doğmuyor.
14:23
I think of us as the flyover states.
275
852465
2218
Bizi küçük devletler olarak düşünün.
14:25
We are --
276
854707
1649
Biz --
14:27
(Laughter)
277
856380
2780
(Kahkahalar)
14:30
we're the ones who fight harder
for recognition in the home.
for recognition in the home.
278
859184
3825
biz evde biraz takdir edilmek
için savaşanlarız.
için savaşanlarız.
14:34
We're the ones who are always
raising our hands
raising our hands
279
863033
3084
Biz masada başkasına
konuşuluyor olsa bile
konuşuluyor olsa bile
14:37
while someone else at the table
is getting called on.
is getting called on.
280
866141
3005
elini kaldıranlarız.
14:40
We're the ones who tend
to take a little longer
to take a little longer
281
869170
2636
Biz hayattaki amacını bulması
14:42
to find their direction in life.
282
871830
2198
biraz daha uzun sürenleriz.
14:45
And there can be self-esteem
issues associated with that,
issues associated with that,
283
874052
3408
Ve bununla beraber
özsaygı eksikliği gelebiliyor,
özsaygı eksikliği gelebiliyor,
14:48
notwithstanding the fact
that I've been asked to do TED,
that I've been asked to do TED,
284
877484
2701
TED konuşması yapmam istenmesi
ile beraber,
ile beraber,
14:51
so I feel much better
about these things right now.
about these things right now.
285
880209
2493
bu tür konularda
artık daha iyi hissediyorum.
artık daha iyi hissediyorum.
14:53
(Laughter)
286
882726
1003
(Kahkahalar)
14:54
But the upside for middle borns
is that they also tend to develop
is that they also tend to develop
287
883753
4737
Ama orta çocuklar için bir artı yön ise,
14:59
denser and richer relationships
outside the home.
outside the home.
288
888514
3604
ev dışında daha sağlam ve zengin
ilişkileri olmaları.
ilişkileri olmaları.
15:03
But that advantage comes also
from something of a disadvantage,
from something of a disadvantage,
289
892142
3241
Fakat bu avantaj
bir dezavantajdan doğar
bir dezavantajdan doğar
15:06
simply because their needs
weren't met as well in the home.
weren't met as well in the home.
290
895407
3169
çünkü evde ihtiyaçları olan ilgiyi
alamamışlardır.
alamamışlardır.
15:10
The feuds in the playroom
that play out over favoritism,
that play out over favoritism,
291
899751
3409
Oyun odasında favorileştirme
ve doğum sırası gibi
ve doğum sırası gibi
15:14
birth order and so many other issues
292
903184
2575
etkenlerden ortaya çıkan kavgalar
15:16
are as unrelenting as they seem.
293
905783
1841
göründükleri kadar acımasız.
15:19
In one study I cite in the book,
294
908115
2461
Kitapta belirttiğim bir araştırmada,
15:21
children in the two-to-four age group
295
910600
2802
2-4 yaş arası çocuklar,
15:24
engage in one fight every 6.3 minutes,
296
913426
5576
her 6.3 dakikada kavga ediyor
15:30
or 9.5 fights an hour.
297
919026
2596
ya da saatte 9.5 kavga.
15:33
That's not fighting --
that's performance art.
that's performance art.
298
922326
2724
Bu kavga değil, bu performans sanatı.
15:36
(Laughter)
299
925074
1028
(Kahkahalar)
15:37
That's extraordinary.
300
926126
1778
Bu olağan dışı.
15:39
One reason for this is that there are
a lot more people in your home
a lot more people in your home
301
928939
3910
Bunun bir sebebi ise evde
düşündüğünden daha çok insan var
düşündüğünden daha çok insan var
15:43
than you think there are,
302
932873
1361
veya en azından evde
15:45
or at least a lot more relationships.
303
934258
2493
düşündüğünden daha çok ilişkiler var.
15:47
Every person in your house has
a discrete one-on-one relationship
a discrete one-on-one relationship
304
936775
4282
Evdeki her bir kişinin başka biriyle
15:52
with every other person,
305
941081
1380
ayrı bir ilişkisi var
15:53
and those pairings or dyads add up fast.
306
942485
3366
ve bu ilişkiler hızlıca birikir...
15:57
In a family with two parents and two kids,
there are six dyads:
there are six dyads:
307
946344
5164
İki ebeveyn ve iki çocuğun olduğu evde
altı tane çift vardır:
altı tane çift vardır:
16:02
Mom has a relationship with child A and B,
308
951532
2659
Annenin çocuk A ve B ile ilişkisi,
16:05
Dad has a relationship with child A and B.
309
954215
2802
babanın çocuk A ve B ile ilişkisi.
16:08
There's the marital relationship,
310
957041
1771
Evlilik ilişkisi
16:09
and there is the relationship
between the kids themselves.
between the kids themselves.
311
958836
3348
ve çocukların kendi aralarında
ilişkisi de vardır.
ilişkisi de vardır.
16:13
The formula for this
looks very chilly but it's real.
looks very chilly but it's real.
312
962208
3471
Bunun formülü biraz değişik
görünse de gerçek.
görünse de gerçek.
16:16
K equals the number of people
in your household,
in your household,
313
965703
4869
K evdeki kişi sayısı olsun
16:21
and X equals the number of dyads.
314
970596
2859
ve X ilişki sayısı.
16:25
In a five-person family,
there are ten discrete dyads.
there are ten discrete dyads.
315
974567
3575
Beş kişilik bir ailede
on ayrı çiftli ilişki vardır.
on ayrı çiftli ilişki vardır.
16:29
The eight-person Brady Bunch --
never mind the sweetness here --
never mind the sweetness here --
316
978743
3236
Sekiz kişilik Brady Bunch
16:33
there were 28 dyads in that family.
317
982003
2751
bu ailede 28 çift ilişki vardı.
16:36
The original Kennedy family with nine kids
had 55 different relationships.
had 55 different relationships.
318
985319
5578
Dokuz çocuklu orjinal Kennedy
55 farklı ilişkiye sahipti.
55 farklı ilişkiye sahipti.
16:41
And Bobby Kennedy, who grew up
to have 11 children of his own,
to have 11 children of his own,
319
990921
3912
Ve Bobby Kennedy,
11 çocuğu olan ailesi ile
11 çocuğu olan ailesi ile
16:45
had a household with a whopping 91 dyads.
320
994857
3636
91 çiftli ilişkisi vardı.
16:50
This overpopulation of relationships
321
999133
3619
Bu kadar çok ilişkinin olması
16:54
makes fights unavoidable.
322
1003493
2562
kavgaları kaçınılmaz kılar.
16:57
And far and away the biggest trigger
for all sibling fights is property.
for all sibling fights is property.
323
1006079
5057
Ve genelde en büyük kavga sebebi
eşyaları sahiplenmektir.
eşyaları sahiplenmektir.
17:02
Studies have found that over 95 percent
of the fights among small children
of the fights among small children
324
1011617
5163
Araştırmalara göre küçük çocukların
arasında geçen kavgaların %95'i
arasında geçen kavgaların %95'i
17:07
concern somebody touching, playing with,
325
1016804
3018
başkasının kendi eşyasına
dokunması, oynaması,
dokunması, oynaması,
17:10
looking at the other person's stuff.
326
1019846
2828
ve bakmasından dolayı oluşur.
17:13
(Laughter)
327
1022698
1003
(Kahkahalar)
17:14
This in its own way is healthy
if it's very noisy,
if it's very noisy,
328
1023725
4725
Bu eğer gürültülü ise
kendi içinde sağlıklıdır,
kendi içinde sağlıklıdır,
17:19
and the reason is that small children
come into the world
come into the world
329
1028474
3893
ve bunun sebebi küçük çocukların
dünyaya sıfır kontrol
dünyaya sıfır kontrol
17:23
with absolutely no control.
330
1032391
1920
ile gelmesidir.
17:25
They are utterly helpless.
331
1034335
1686
Son derece çaresizdirler.
17:27
The only way they have
of projecting their very limited power
of projecting their very limited power
332
1036045
4671
Sahip oldukları limitli gücü
göstermenin tek yolu
göstermenin tek yolu
17:31
is through the objects
they can call their own.
they can call their own.
333
1040740
2608
bazı eşyaları sahiplenmektir.
17:34
When somebody crosses
that very erasable line,
that very erasable line,
334
1043372
3596
Birisi bu kolay silinebilen çizgiyi
geçtiğinde,
geçtiğinde,
17:37
they're going to go nuts,
and that's what happens.
and that's what happens.
335
1046992
2784
delirirler, işte olan budur.
17:41
Another very common casus belli
among children is the idea of fairness,
among children is the idea of fairness,
336
1050762
5615
Bir başka kavga sebebi ise
adalet düşüncesidir,
adalet düşüncesidir,
17:47
as any parent who hears 14 times a day,
"But that's unfair!"
"But that's unfair!"
337
1056401
4606
bunu günde 14 defa
"Ama bu adil değil!" lafını duyan
"Ama bu adil değil!" lafını duyan
17:52
can tell you.
338
1061031
1514
bir ebeveyn iyi anlayacaktır.
17:53
In a way this is good, too, though.
339
1062569
2438
Bu bir açıdan iyidir.
17:56
Kids are born with a very innate sense
of right and wrong,
of right and wrong,
340
1065031
3804
Çocuklar doğal bir yanlış ve doğru
hissi ile doğmuştur,
hissi ile doğmuştur,
17:59
of a fair deal versus an unfair one,
341
1068859
2684
adil ve adil olmayanı ayırmak için
18:02
and this teaches them powerful lessons.
342
1071567
2255
bu onlara güçlü dersler öğretir.
18:04
Do you want to know how powerfully encoded
fairness is in the human genome?
fairness is in the human genome?
343
1073846
5089
İnsan genomunda adaletin ne kadar
güçlüce kodlandığını bilmek ister misiniz?
güçlüce kodlandığını bilmek ister misiniz?
18:09
We process that phenomenon
344
1078959
2598
Bu olayı
18:12
through the same lobe in our brain
that processes disgust,
that processes disgust,
345
1081581
4176
beynimizde tiksinme hissi oluşan
yarım küre ile aynı yerde işleriz,
yarım küre ile aynı yerde işleriz,
18:16
meaning we react to the idea
of somebody being cheated
of somebody being cheated
346
1085781
4762
bu da demek oluyor ki birinin aldatılması
olayına olan tepkimiz
olayına olan tepkimiz
18:21
the same way we react to putrefied meat.
347
1090567
2923
çürümüş ete olan ile aynı.
18:24
(Laughter)
348
1093514
1173
(Kahkahalar)
18:25
Any wonder that this fellow,
Bernie Madoff, is unpopular?
Bernie Madoff, is unpopular?
349
1094711
6009
Bernie Madoff neden popüler değil
fikriniz var mı?
fikriniz var mı?
18:33
All of these dramas played out day to day,
350
1102047
3235
Bütün bu dramalar günden güne,
18:36
moment to moment,
351
1105306
1505
andan ana,
18:37
serve as a real-time,
total-immersion exercise for life.
total-immersion exercise for life.
352
1106835
4667
gerçek zamanda hayat egzersizi
gibi oynandı.
gibi oynandı.
18:43
Siblings teach each other conflict
avoidance and conflict resolution,
avoidance and conflict resolution,
353
1112045
4840
Kardeşler birbirlerine tartışmayı önlemeyi
ve tartışma sonuçlarını öğretti,
ve tartışma sonuçlarını öğretti,
18:47
when to stand up for themselves,
354
1116909
2396
ne zaman kendini savunacağını
18:50
when to stand down;
355
1119329
1616
ne zaman susacağını,
18:51
they learn love,
356
1120969
1632
sevgiyi öğrendiler,
18:53
loyalty, honesty, sharing,
caring, compromise,
caring, compromise,
357
1122625
5596
sadakat, dürüstlük, paylaşım,
şefkat, uzlaşım,
şefkat, uzlaşım,
18:59
the disclosure of secrets
and much more important,
and much more important,
358
1128245
3375
sırların açığa çıkması
ve en önemlisi,
ve en önemlisi,
19:02
the keeping of confidences.
359
1131644
1867
güvenin korunması.
19:06
I listen to my young daughters --
aren’t they adorable? --
aren’t they adorable? --
360
1135481
2849
Küçük kızlarımı dinliyorum-
çok tatlı değiller mi?-
çok tatlı değiller mi?-
19:09
I listen to my young daughters
talking late into the night,
talking late into the night,
361
1138354
4363
Bazen küçük kızlarımın
gece konuşmalarını dinliyorum,
gece konuşmalarını dinliyorum,
19:13
the same way my parents, no doubt,
listened to my brothers and me talking,
listened to my brothers and me talking,
362
1142741
4071
aynı benim ebeveynlerimin abilerim ile
aramda geçen konuşmaları dinlemesi gibi,
aramda geçen konuşmaları dinlemesi gibi,
19:17
and sometimes I intervene,
but usually I don't.
but usually I don't.
363
1146836
3178
bazen araya giriyorum,
ama çoğu zaman girmiyorum.
ama çoğu zaman girmiyorum.
19:21
They're part of a conversation
I am not part of,
I am not part of,
364
1150747
3377
Onların konuşmalarının
bir parçası değilim,
bir parçası değilim,
19:25
nobody else in the world is part of,
365
1154148
2069
bu dünyadaki başka kimse değil
19:27
and it's a conversation
that can and should go on
that can and should go on
366
1156241
3592
ve aralarındaki bu konuşma
sonsuza kadar devam edebilir ve etmelidir.
19:30
for the rest of their lives.
367
1159857
1870
19:32
From this will come a sense of constancy,
368
1161751
2778
Bundan bağlılık hissi doğar.
19:35
a sense of having a permanent
traveling companion,
traveling companion,
369
1164553
3102
Kalıcı bir dostun olması hissi,
19:38
somebody with whom they road-tested life
370
1167679
2673
daha dışarıdaki yolları görmeden
19:41
before they ever had to get out
and travel it on their own.
and travel it on their own.
371
1170376
3085
yolculuğa hazırlandıkları
bir kişiye sahip olma hissi.
bir kişiye sahip olma hissi.
19:45
Brothers and sisters aren't
the sine qua non of a happy life;
the sine qua non of a happy life;
372
1174550
3819
Abiler ve kız kardeşler
mutlu bir hayatın anahtarı değildir;
mutlu bir hayatın anahtarı değildir;
19:49
plenty of adult sibling
relationships are fatally broken
relationships are fatally broken
373
1178393
3182
birçok yetişkin kardeş bağları bozulmuştur
19:52
and need to be abandoned
for the sanity of everybody involved.
for the sanity of everybody involved.
374
1181599
3895
ve herkesin sağlığı için
terk edilmeleri gerekir.
terk edilmeleri gerekir.
19:56
And only-children, throughout history,
have shown themselves
have shown themselves
375
1185518
4344
Ve tarihte tek çocuklar da
arkadaşları ve kuzenleriyle birlikte
arkadaşları ve kuzenleriyle birlikte
20:00
to be creatively, brilliantly capable
376
1189886
2795
konuşarak iletişim ve arkadaşlık
yeteneklerini
yeteneklerini
20:03
of getting their socialization
and comradeship skills
and comradeship skills
377
1192705
3388
yaratıcı ve mükemmel bir biçimde
20:07
through friends, through cousins,
through classmates.
through classmates.
378
1196117
3939
geliştirebileceklerini kanıtlamışlardır.
20:11
But having siblings and not
making the most of those bonds
making the most of those bonds
379
1200080
4093
Fakat kardeşlerinin olması
ve bu durumdan faydalanmamak
ve bu durumdan faydalanmamak
20:15
is, I believe, folly of the first order.
380
1204197
3449
apaçık bir deliliktir.
20:18
If relationships are broken
and are fixable, fix them.
and are fixable, fix them.
381
1207670
4582
Eğer ilişkiler bozulduysa
ve düzeltilebilirse, düzeltin.
ve düzeltilebilirse, düzeltin.
20:23
If they work, make them even better.
382
1212276
2696
Eğer düzgünler ise, daha da iyileştirin.
20:25
Failing to do so is a little like having
a thousand acres of fertile farmland
a thousand acres of fertile farmland
383
1214996
5170
Bunu yapmamak aynı verimli bir tarım
alanı ve binlerce tohuma sahip olup
alanı ve binlerce tohuma sahip olup
20:31
and never planting it.
384
1220190
1683
hiç tarım yapmamak gibidir.
20:32
Yes, you can always get your food
at the supermarket,
at the supermarket,
385
1221897
4096
Evet, yemeği her zaman
dışarıdan alabilirsin
dışarıdan alabilirsin
20:37
but think what you're
allowing to lie fallow.
allowing to lie fallow.
386
1226017
3243
ama kurumaya bıraktığın toprağı düşün.
20:40
Life is short, it's finite,
and it plays for keeps.
and it plays for keeps.
387
1229284
5178
Hayat kısa ve sonludur.
20:45
Siblings may be among the richest harvests
of the time we have here.
of the time we have here.
388
1234486
5010
Kardeşler hayat tarlasında
sahip olduğumuz en zengin hasatımız.
sahip olduğumuz en zengin hasatımız.
20:50
Thank you.
389
1239520
1153
Teşekkür ederim.
20:51
(Applause)
390
1240697
5451
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Jeffrey Kluger - Senior Editor, TIME MagazineA senior editor of science and technology reporting at TIME magazine, Jeffrey Kluger has written books on a wide range of science subjects, including the Polio vaccine, Apollo 13 and the effect of sibling relationships.
Why you should listen
Jeffrey Kluger is a senior editor at TIME magazine, where he has worked since 1996. In 1994, he co-authored Lost Moon: The Perilous Voyage of Apollo 13, which was the basis for the Tom Hanks film Apollo 13. His book about Jonas Salk and the Polio vaccine, Splendid Solution, was published in 2006. Three years later, he published Simplexity: Why Simple Things Become Complex (and Why Complex Things Can Be Made Simple). His latest book, The Sibling Effect, came out in 2011.
Jeffrey Kluger | Speaker | TED.com