TEDGlobal 2007
Franco Sacchi: A tour of Nollywood, Nigeria's booming film industry
Franco Sacchi Nollywood'dan bahsediyor
Filmed:
Readability: 3.6
265,021 views
Zambiya doğumlu film yapımcısı Franco Sacchi bize Nijerya'nın gelişen film endüstrisi Nollywood'da rehberlik ediyor (dünyanın üçüncü büyük film endüstrisi). Bir haftada uzun metrajlı sinema filmleri çekebilen ekiplerden düşük bütçeli bağımsız film yapımcılığı ve baskı altında harikalar yaratabilme.
Franco Sacchi - Filmmaker
Franco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry. Full bio
Franco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I have a story, a story that I would like to share with you.
0
0
4000
Bir hikayem var, sizinle paylaşmak istediğim bir hikaye.
00:22
And it's an African story.
1
4000
2000
Bir Afrika hikayesi.
00:24
It is a story of hope, resilience and glamour.
2
6000
6000
Umut, direnç ve cazibenin hikayesi bu.
00:30
There was Hollywood.
3
12000
2000
Önce Hollywood vardı.
00:32
Then came Bollywood.
4
14000
2000
Sonra Bollywood çıktı.
00:35
Today we have Nollywood, the third-largest film industry in the world.
5
17000
7000
Şimdi de Nollywood'umuz var, dünyadaki üçüncü büyük film endüstrisi.
00:42
In 2006 alone, almost 2,000 films were made in Nigeria.
6
24000
7000
Sadece 2006 yılında, Nijerya'da 2,000 film yapılmış.
00:49
Now, try to imagine 40, 50 films wrapped, distributed, every week
7
31000
8000
Şimdi, hayal etmeye çalışın, Lagos, Nijerya ve Batı Afrika'nın caddelerinde
00:57
in the streets of Lagos, Nigeria and West Africa.
8
39000
5000
her hafta 40,50 filmin paketlenip dağıtıldığını.
01:02
Some estimates put the value of this industry at 250 million dollars.
9
44000
6000
Bazı tahminlere göre bu endüstrinin değeri 250 milyon dolardır.
01:08
It has created thousands, if not tens of thousands of jobs.
10
50000
6000
Onbinlerce olmasa da binlerce istihdam yaratmaktadır.
01:14
And it's expanding.
11
56000
3000
Ve bu gittikçe gelişiyor.
01:17
But keep in mind that this was a grassroots movement.
12
59000
8000
Fakat bunun halkın içinden kopup gelen bir hareket olduğunu unutmayın.
01:25
This is something that happened without foreign investment,
13
67000
6000
Yabancı yatırım, hükümet yardımı olmadan gerçekleşen bir şey bu,
01:31
without government aid, and actually, it happened against all odds,
14
73000
6000
ve aslında, bütün engellere rağmen, Nijerya ekonomisinin
01:37
in one of the most difficult moments in Nigerian economy.
15
79000
6000
en zor anlarından birinde gerçekleşti.
01:43
The industry is 15 years old.
16
85000
2000
Bu endüstri 15 yaşında.
01:47
And so maybe you're thinking now,
17
89000
4000
Ve belki de Boston'da yaşamakta olan
01:51
why, how, an Italian filmmaker based in Boston
18
93000
4000
bir İtalyan film yapımcısının bu hikaye ile neden, nasıl
01:55
is so interested in this story?
19
97000
3000
bu kadar ilgilendiğini düşünmektesiniz.
01:58
And so I think I have to tell you just a few words,
20
100000
3000
Ve bu yüzden birkaç kelime ile nedenini anlatmalıyım,
02:01
a few things about my personal life,
21
103000
3000
özel hayatım hakkında birkaç şey,
02:04
because I think there is a connection.
22
106000
6000
çünkü sanırım burada bir bağlantı var.
02:10
My grandfather lived most of his life and is buried in Zambia.
23
112000
5000
Dedem hayatının büyük bir kısmını Zambiya'da geçirdi ve oraya gömüldü.
02:15
My father also lived most of his adult life in East Africa.
24
117000
6000
Babam da yetişkinliğinin büyük bir kısmını Doğu Afrika'da geçirdi.
02:21
And I was born in Zambia.
25
123000
4000
Ve ben Zambiya'da doğdum.
02:25
Even though I left when I was only three years old,
26
127000
2000
Sadece üç yaşındayken oradan ayrılmamıza rağmen,
02:27
I really felt that Africa was this big part of my life.
27
129000
5000
Afrika'nın hayatımın büyük bir parçası olduğunu hissettim.
02:32
And it really was a place where I learned to walk.
28
134000
5000
Gerçekten de yürümeyi öğrendiğim yer orasıydı.
02:37
I think I uttered the first words,
29
139000
4000
Sanırım ilk sözcüklerimi dile getirdim,
02:41
and my family bought their first home.
30
143000
2000
ve ailem ilk evlerini oradan aldı.
02:43
So when we came back to Italy,
31
145000
4000
İtalya'ya geri döndüğümüzde,
02:47
and one of the things that I remember the most
32
149000
3000
en çok hatırladığım şeylerden biri de
02:50
is my family having this hard time to share stories.
33
152000
4000
ailemin hikayelerini paylaşırken çektiği zorluktur.
02:54
It seemed that for our neighbors and friends,
34
156000
3000
Öyle görünüyordu ki, komşularımız ve arkadaşlarımız için
02:57
Africa was either this exotic place, this imaginary land
35
159000
6000
Afrika, muhtlemelen sadece kendi hayallerindeki
03:03
that probably exists only in their imagination,
36
165000
3000
ya egzotik bir yer, hayali bir diyar
03:06
or the place of horror, famine.
37
168000
5000
ya da korku, açlık mekanıydı.
03:11
And so we were always caught in this stereotype.
38
173000
4000
Ve böylelikle her zaman bu klişenin tuzağına düşerdik.
03:15
And I remember really this desire to talk about Africa
39
177000
3000
Ve Afrika hakkında gerçekten bu konuşma arzusunu hatırlıyorum
03:18
as a place where we lived and people live and go about their lives,
40
180000
4000
yaşadığımız ve insanların yaşadıkları ve hayatlarını sürdürdükleri,
03:22
and have dreams like we all have.
41
184000
3000
hepimiz gibi insanların rüyalarının olduğu bir yer olarak.
03:25
So when I read in a newspaper in the business page
42
187000
6000
Dolayısıyla bir gazetenin ekonomi sayfasında Nollywood
03:31
the story of Nollywood,
43
193000
2000
hakkındaki hikayeyi okuyunca,
03:33
I really felt this is an incredible opportunity to tell a story
44
195000
5000
bütün bu peşin hükümlü fikirlere karşı bir hikaye anlatmanın
03:38
that goes against all these preconceived notions.
45
200000
4000
gerçekten inanılmaz bir fırsat olduğunu hissettim.
03:42
Here I can tell a story of Africans making movies like I do,
46
204000
5000
Burada Afrikalıların tıpkı benim yaptığım gibi sinema filmi çektiklerini
03:47
and actually I felt this was an inspiration for me.
47
209000
6000
anlatabilirim ve sahiden bunun bana ilham verdiğini hissetmiştim.
03:53
I have the good fortune of being a filmmaker-in-residence
48
215000
4000
Şansa bakın ki, Boston Üniversitesi Dijital Görüntüleme Sanatları
03:57
at the Center of Digital Imaging Arts at Boston University.
49
219000
3000
Merkezi'nde ikamet eden bir film yapımcısıyım.
04:00
And we really look how digital technology is changing,
50
222000
4000
Ve biz hakikaten dijital teknolojinin nasıl değiştiğini,
04:04
and how young, independent filmmakers
51
226000
3000
ve genç, bağımsız film yapımcılarının nasıl
04:07
can make movies at a fraction of the cost.
52
229000
3000
cüzi bir maliyet ile film çekebildiklerini izliyoruz.
04:10
So when I proposed the story,
53
232000
2000
Böylece bu hikayeyi teklif ettiğimde,
04:12
I really had all the support to make this film.
54
234000
4000
bu filmi yapmak için gerekli tüm desteği aldım.
04:16
And not only had the support,
55
238000
1000
Sadece destek görmekle kalmadım,
04:17
I found two wonderful partners in crime in this adventure.
56
239000
5000
bu macerada bana eşlik eden iki tane harika suç ortağı da buldum.
04:22
Aimee Corrigan, a very talented and young photographer,
57
244000
3000
Aimee Corrigan, çok yetenekli ve genç bir fotoğrafçı,
04:25
and Robert Caputo, a friend and a mentor,
58
247000
3000
ve Robert Caputo, bir dost ve akıl hocası,
04:28
who is a veteran of National Geographic,
59
250000
4000
aynı zamanda National Geographic'in emektar bir çalışanı,
04:32
and told me, "You know, Franco, in 25 years of covering Africa,
60
254000
4000
bana dedi ki, "Yani Franco, Afrika'yı yazdığım şu 25 yıl boyunca
04:36
I don't know if I have come across a story
61
258000
3000
bu kadar eğlenceli ve umut dolu bir hikayeye daha
04:39
that is so full of hope and so fun."
62
261000
4000
denk geldim mi bilmiyorum."
04:43
So we went to Lagos in October 2005.
63
265000
7000
Böylelikle 2005'in Ekim'inde Lagos'a gittik.
04:50
And we went to Lagos to meet Bond Emeruwa,
64
272000
3000
Ve Lagos'a, bu gece bizimle beraber olan harika,
04:53
a wonderful, talented film director who is with us tonight.
65
275000
5000
yetenekli film yönetmeni Bond Emeruwa ile tanışmaya gittik.
04:58
The plan was to give you a portrait of Nollywood,
66
280000
4000
Planımız, yozlaşma meselesini ele alan
05:02
of this incredible film industry,
67
284000
3000
"Kontrol Noktası" adlı bir aksiyon filmi
05:05
following Bond in his quest to make an action movie
68
287000
4000
çekme arayışındaki Bond'u takip ederek Nollywood'un,
05:09
that deals with the issue of corruption,
69
291000
3000
bu inanılmaz film endüstrisinin bir çerçevesini
05:12
called "Checkpoint."
70
294000
2000
size çizmekti.
05:14
Police corruption.
71
296000
2000
Polisin yozlaşması.
05:16
And he had nine days to make it.
72
298000
2000
Ve bunu yapmak için dokuz günü vardı.
05:18
We thought this was a good story.
73
300000
2000
Bunun iyi bir hikaye olduğunu düşündük.
05:20
In the meantime, we had to cover Nollywood,
74
302000
3000
Bu arada, Nollywood'un hikayesini yazmalıydık,
05:23
and we talked to a lot of filmmakers.
75
305000
2000
ve birçok film yapımcısı ile konuştuk.
05:25
But I don't want to create too many expectations.
76
307000
2000
Fakat sizi çok fazla beklenti içine sokmak istemem.
05:27
I would like to show you six minutes.
77
309000
4000
Size altı dakikalık bir bölüm göstermek isterim.
05:31
And these are six minutes they really prepared for the TED audience.
78
313000
4000
Ve bu altı dakika, sahiden TED seyircisi için hazırlandı.
05:35
There are several themes from the documentary,
79
317000
3000
Belgeselde çeşitli temalar mevcut,
05:38
but they are re-edited and made for you, OK?
80
320000
2000
ama bunlar sizin için yeniden kurgulandı, tamam mı?
05:40
So I guess it's a world premier.
81
322000
3000
Sanırım dünya prömiyeri olacak bu.
05:43
(Video)
82
325000
2000
(Görüntü)
05:46
Man: Action.
83
328000
1000
Motor.
05:54
Milverton Nwokedi: You cut a nice movie with just 10,000 dollars in Nigeria here.
84
336000
7000
Burada, Nijerya'da, sadece 10,000 dolarla iyi bir film çekersiniz.
06:01
And you shoot in seven days.
85
343000
2000
Ve yedi günde yaparsınız bu işi.
06:08
Peace Piberesima: We're doing films for the masses.
86
350000
2000
Geniş kitleler için film yapıyoruz biz.
06:10
We're not doing films for the elite
87
352000
2000
Elit tabaka ve fanusdan evlerinde
06:12
and the people in their glass houses.
88
354000
2000
yaşayan insanlar için film yapmıyoruz.
06:14
They can afford to watch their "Robocop" and whatever.
89
356000
2000
Onların "Robocop" benzeri zımbırtıları izlemeye ekonomik güçleri yeter.
06:19
Mahmood Ali Balogun: I think filmmaking in Nigeria, for those who work in it,
90
361000
2000
Nijerya'da film yapımının, bu sektörde çalışanlar açısından,
06:21
is a kind of subsistence filmmaking -- what they do to make a living.
91
363000
4000
geçinme kaynağı olduğunu düşünüyorum -- hayatlarını kazanmak için yaptıkları şey.
06:25
It's not the fancy filmmaking where you say,
92
367000
3000
Düşsel bir film yapımcılığı değil bu,
06:28
oh, you want to put all the razzmatazz of Hollywood,
93
370000
3000
Hollywood'un bütün o göz boyama tekniklerini kullanıp
06:31
and where you have big budgets.
94
373000
2000
büyük bütçelere sahip olduğunuz.
06:33
Here is that you make these films,
95
375000
2000
İşte burada bu filmleri yaparsınız,
06:35
it sells, you jump onto the location again to make another film,
96
377000
4000
satarsınız, başka bir film yapmak için mekana tekrar zıplarsınız,
06:39
because if you don't make the next film, you're not going to feed.
97
381000
3000
çünkü eğer sıradaki filmi yapmazsanız, karnınızı doyuramazsınız.
06:49
Bond Emeruwa: So while we're entertaining, we should be able to educate.
98
391000
4000
O yüzden eğlendirirken eğitmeliyiz de.
06:53
I believe in the power of audiovisuals.
99
395000
4000
Görsel-işitsel araçların gücüne inanırım.
06:57
I mean, 90 percent of the population will watch Nollywood.
100
399000
3000
Nüfusun yüzde 90'ı Nollywood yapımlarını izleyecek demek istiyorum.
07:00
I think it's the most viable vehicle right now
101
402000
2000
Sanırım şu anda, tahsis edilmiş bir hattan
07:02
to pass information across a dedicated cable.
102
404000
3000
bilgiyi geçirmenin en geçerli aracı budur.
07:05
So if you're making a movie, no matter what your topic is,
103
407000
3000
O yüzden, eğer bir film yapıyorsanız, konunuz ne olursa olsun,
07:08
put in a message in there.
104
410000
2000
araya bir mesaj sıkıştırın.
07:10
Woman: You still have to report the incident.
105
412000
3000
Yine de olayı anlatmalısın.
07:15
He needs proper medical attention.
106
417000
3000
Doğru düzgün bir tıbbi yardıma ihtiyacı var.
07:18
PP: I keep trying to explain to people,
107
420000
2000
İnsanlara anlatmaya çalışıp duruyorum,
07:20
it's not about the quality at the moment -- the quality is coming.
108
422000
3000
şu anda önemli olan kalite değil -- kalite geliyor.
07:23
I mean, there are those films that people are making for quality,
109
425000
4000
Demek istiyorum ki, insanların kalite için yaptığı filmler de var,
07:27
but the first thing you have to remember about this society
110
429000
3000
fakat bu toplum hakkında hatırlamanız gereken ilk şey şudur,
07:30
is that Africa still has people that live on one dollar a day,
111
432000
4000
Afrika'da hala günde bir dolarla geçinen insanlar mevcut,
07:34
and these are the people that really watch these films.
112
436000
2000
ve bu filmleri gerçekten seyreden insanlar da bunlar.
07:41
Sonny McDon W: Nollywood is a fantastic industry
113
443000
5000
Nollywood dünyanın bu bölgesinde
07:46
that has just been born in this part of the world.
114
448000
4000
henüz dünyaya gelmiş harika bir endüstri.
07:54
Because nobody believed that Nollywood can come out of Africa.
115
456000
6000
Çünkü Nollywood'un Afrika'dan çıkabileceğine kimse inanmamıştı.
08:01
Lancelot Imasen: But our films,
116
463000
2000
Fakat bizim filmlerimizde,
08:03
they are stories that our people can relate to themselves.
117
465000
3000
insanlarımızın kendileriyle özdeşleştirebileceği hikayeler var.
08:06
They are stories about our people, for our people.
118
468000
3000
Bizim insanımız hakkında, bizim insanımız için olan hikayeler bunlar.
08:09
And consistently, they are glued to their screen
119
471000
4000
Ve sürekli olarak, ne zaman hikayeyi görürlerse
08:13
whenever they see the story.
120
475000
2000
ekrana yapışıyorlar.
08:18
Narrator: Suspense, fun and intrigue.
121
480000
3000
Belirsizlik, eğlence ve entrika.
08:21
It's the blockbuster comedy.
122
483000
2000
Gişe rekorları kıran bir komedi.
08:23
You'll crack your ribs.
123
485000
2000
Gülmekten kasıklarınız ağrıyacak.
08:32
Bernard Pinayon Agbaosi: We have been so deep into the foreign movies.
124
494000
3000
Yabancı filmlere çok fazla dalmıştık.
08:35
It's all about the foreign movies.
125
497000
2000
Herşey yabancı filmlerden ibaret.
08:37
But we can do something too.
126
499000
2000
Fakat biz de birşeyler yapabiliriz.
08:39
We can do something, something that when the world sees it,
127
501000
3000
Birşeyler yapabiliriz, dünyanın gördüğü zaman, vay,
08:42
they say, wow, this is Nigeria.
128
504000
3000
işte bu Nijerya, diyeceği şeyler.
08:48
Man: Just arrest yourself, sergeant.
129
510000
2000
Sen kendini tutukla, komiser.
08:50
Don't embarrass yourself.
130
512000
2000
Kendini komik duruma düşürme.
08:55
Come on. Don't run away. Come back. Come back.
131
517000
3000
Haydi. Kaçma. Geri gel. Geri gel.
09:02
SMW: You can now walk the street and see a role model.
132
524000
2000
Şimdi yolda yürüyebilirsiniz ve bir rol modeli görürsünüz.
09:04
It’s not just what you see in picture.
133
526000
2000
Sadece sinemada gördüğünüz kişi değildir o.
09:06
You see the person live.
134
528000
2000
Onu kanlı canlı görürsünüz.
09:08
You see how he talks. You see how he lives.
135
530000
3000
Nasıl konuştuğunu görürsünüz. Nasıl yaşadığını görürsünüz.
09:11
He influences you really good, you know.
136
533000
2000
O sizi olumlu etkiler demek istiyorum.
09:13
It’s not just what you see in the picture.
137
535000
2000
O sadece sinemada gördüğünüz biri değildir.
09:15
It is not what you hear, you know, from the Western press.
138
537000
5000
İşte, Batı basınından duyduğunuz biri değildir o.
09:20
Man: See you. Bye.
139
542000
2000
Görüşürüz. Hoşçakal.
09:24
Action.
140
546000
2000
Motor.
09:27
Saint Obi: I was so fascinated, you know, with those cowboy movies.
141
549000
5000
Kovboy filmlerine hayrandım işte.
09:32
But then when I discovered the situation in my country,
142
554000
4000
Fakat sonra ülkemin durumunu keşfettim,
09:36
at that time there was so much corruption.
143
558000
4000
o zamanlarda çok fazla yozlaşma vardı.
09:40
For a young man to really make it out here,
144
562000
3000
Genç birinin burada gerçekten tutunması için,
09:43
you got to think of some negative things and all that,
145
565000
4000
bazı olumsuz şeyleri ve bütün bunları düşünmeniz gerekir,
09:47
or some kind of vices.
146
569000
2000
veya birtakım ahlaksızlıkları.
09:49
And I didn't want that, you know.
147
571000
3000
Ve ben bunu istemedim.
09:52
And I discovered that I could be successful in life as an actor,
148
574000
5000
Ve bir aktör olarak hayatta başarılı olabileceğimi keşfettim,
09:57
without doing crime, without cheating nobody, without telling no lies.
149
579000
4000
suça bulaşmadan, kimseyi aldatmadan, yalan dolan konuşmadan.
10:01
Just me and God-given talent.
150
583000
2000
Ben ve Allah vergisi yeteneğim yeterdi.
10:14
Man: Let's go.
151
596000
1000
Haydi gidelim.
10:15
OK, it's time to kick some ass.
152
597000
3000
Haydi, günlerini gösterme vakti.
10:20
Cover this. It's your own.
153
602000
2000
Kolla bunu. Seninmiş gibi.
10:23
Move it.
154
605000
1000
İlerlet.
10:27
Roboger Animadu: In big countries, when they do the movies,
155
609000
2000
Büyük ülkelerde, film çektiklerinde,
10:29
they have all these things in place.
156
611000
2000
bütün bu şeyler yerli yerindedir.
10:31
But here, we improvise these items, like the gunshots.
157
613000
4000
Fakat burada, bu araçları doğaçlama yapıyoruz, misal silah atışları.
10:35
Like they go, here, now, now, you see the gun there,
158
617000
2000
Şunun gibi, burada, şimdi, şuradaki silahı görüyor musun,
10:37
but you won't see any guns shot, we use knock-out.
159
619000
2000
fakat hiç silahın ateşlendiğini görmezsin, vurma efekti kullanıyoruz.
10:41
Kevin Books Ikeduba: What I'm scared of is just the explosion will come up in my face.
160
623000
3000
Bu şeyin suratıma gelmesinden korkuyorum.
10:44
Woman: That's why I use enough masking tape.
161
626000
2000
O yüzden bolca kağıt bant kullanıyorum.
10:46
The masking tape will hold it.
162
628000
2000
Kağıt bant onu tutacaktır.
10:48
Wat, wait. Just hold this for me.
163
630000
2000
Bekle, bekle. Bunu benim için tut.
10:53
KBI: I'm just telling her to make sure she places it well
164
635000
2000
Ona sadece yerine iyice yerleştirdiğinden emin olmasını söylüyorum
10:55
so that it won't affect my face -- the explosion, you know.
165
637000
2000
yüzümü etkilemesin diye -- patlama yani.
10:57
But she's a professional. She knows what she’s doing.
166
639000
3000
Fakat o bir profesyonel. Ne yaptığını iyi biliyor.
11:00
I'm trying to protect my face too.
167
642000
2000
Ben de yüzümü korumaya çalışıyorum.
11:02
This ain't going to be my last movie.
168
644000
2000
Bu benim son sinema filmim olmayacak.
11:09
You know, this is Nollywood, where the magic lives.
169
651000
2000
Yani, burası Nollywood, sihirin yaşadığı yer.
11:13
RA: So now you're about to see how we do our own movies here,
170
655000
3000
İşte böyle kendi filmlerimizi nasıl yaptığımızı görmek üzeresiniz,
11:16
with or without any assistance from anybody.
171
658000
4000
birilerinden yardım alarak veya almayarak.
11:20
Man: Action.
172
662000
1000
Motor.
11:25
Cut.
173
667000
2000
Kes.
11:27
(Applause)
174
669000
6000
(Alkış)
11:33
Franco Sacchi: So many things to say, so little time.
175
675000
2000
Franco Sacchi: Az zamanda çok fazla söyleyecek şey var.
11:35
So many themes in this story.
176
677000
2000
Bu hikayenin birçok teması var.
11:37
I just can't tell you -- there’s one thing I want to tell you.
177
679000
3000
Hepsini değil ama -- size anlatmak istediğim bir şey var.
11:40
I spent, you know, several weeks with all these actors, producers,
178
682000
5000
Yani, bu aktörlerle, yapımcılarla beraber birkaç hafta geçirdim,
11:45
and the problems they have to go through are unimaginable
179
687000
3000
baş etmek zorunda kaldıkları sorunlar hayal bile edilemez,
11:48
for, you know, a Westerner, a filmmaker who works in America or in Europe.
180
690000
4000
işte, Amerika veya Avrupa'da çalışan bir Batılı film yapımcısı için.
11:52
But always with a smile, always with an enthusiasm,
181
694000
4000
Fakat hep güler yüzle, azimle çalışıyorlar,
11:56
that is incredible.
182
698000
2000
inanılmaz bu.
11:58
Werner Herzog, the German filmmaker said,
183
700000
2000
Werner Herzog, Alman film yapımcısı dedi ki,
12:00
"I need to make movies like you need oxygen."
184
702000
5000
"Oksijene ihtiyacımız olduğu gibi film yapmaya ihtiyacım var."
12:05
And I think they’re breathing.
185
707000
2000
Ve sanırım onlar nefes alıyorlar.
12:07
The Nigerian filmmakers really, really, are doing what they like.
186
709000
4000
Nijeryalı film yapımcılari hakikaten de sevdikleri şeyi yapıyor.
12:11
And so it's a very, very important thing for them,
187
713000
4000
Ve hem kendileri hem de seyircileri açısından
12:15
and for their audiences.
188
717000
1000
çok, çok önemli bir şey bu.
12:16
A woman told me, "When I see a Nollywood film,
189
718000
3000
Bir kadın bana şöyle dedi, "Bir Nollywood yapımı izlediğimde,
12:19
I can relax, I really -- I can breathe better."
190
721000
4000
rahatlayabiliyorum, gerçekten de -- daha iyi nefes alabiliyorum."
12:23
There is also another very important thing
191
725000
2000
Bu dinleyici kitlesi ile karşılıklı anlaşabileceğimi
12:25
that I hope will resonate with this audience.
192
727000
2000
umduğum bir başka önemli şey daha var.
12:27
It’s technology. I’m very interested in it
193
729000
3000
O da teknoloji. Buna çok meraklıyım
12:30
and I really think that the digital non-linear editing has slashed, you know,
194
732000
7000
ve gerçekten de doğrusal olmayan dijital kurgunun ucuzladığını düşünüyorum,
12:37
the cost now is a fraction of what it used to be.
195
739000
2000
yani, maliyet eskiye göre cüzi bir miktara indi.
12:39
Incredible cameras cost under 5,000 dollars.
196
741000
4000
5,000 doların altında inanılmaz kameralar var.
12:43
And this has unleashed tremendous energy.
197
745000
3000
Bu da muazzam bir enerji patlamasına yol açmış durumda.
12:46
And guess what?
198
748000
2000
Tahmin edin bakalım ne oldu?
12:48
We didn’t have to tell to the Nigerian filmmakers.
199
750000
2000
Nijeryalı film yapımcılarına anlatmak zorunda kalmadık.
12:50
They understood it, they embraced the technology
200
752000
3000
Bunu anladılar, teknolojiyi kucakladılar
12:53
and they run with it, and they’re successful.
201
755000
2000
ve onunla devam ediyorlar, başarılı da oldular.
12:55
I hope that the Nollywood phenomenon will go both ways.
202
757000
5000
Umarım Nollywwod olgusu çift taraflı işler.
13:00
I hope it will inspire other African nations to embrace the technology,
203
762000
5000
Umarım diğer Afrika ülkeleri de teknolojiyi kucaklamak için bundan ilham alır,
13:05
look at the Nigerian model, make their films, create jobs,
204
767000
3000
Nijerya modeline bakıp, kendi filmlerini, istihdamlarını yaratırlar,
13:08
create a narrative for the population, something to identify,
205
770000
4000
halklarının özdeşleşebileceği, olumlu, gerçek anlamda
13:12
something positive, something that really is psychological relief
206
774000
3000
psikolojik rahatlama sağlayacak ve kendi kültürlerinin bir parçası
13:15
and it's part of the culture.
207
777000
2000
olan öyküler yaratırlar.
13:17
But I really think this is a phenomenon that can inspire us.
208
779000
5000
Fakat bence bu aynı zamanda bize de ilham verebilecek bir olgu.
13:22
I really think it goes both ways.
209
784000
2000
Bence bu gerçekten de çift yönlü işliyor.
13:24
Filmmakers, friends of mine, they look at Nollywood and they say,
210
786000
4000
Film yapımcısı arkadaşlarım, Nollywood'a bakıp, "Vay, hakikaten de
13:28
"Wow, they are doing what we really want to do,
211
790000
2000
bizim yapmak istediğimiz şeyi yapıyorlar, ve para kazanıp
13:30
and make a buck and live with this job."
212
792000
3000
bu işle geçimlerini sağlıyorlar." diyor.
13:33
So I really think it’s a lesson
213
795000
1000
Dolayısıyla bunun bizim onlardan
13:34
that we're actually learning from them.
214
796000
2000
öğrendiğimiz bir ders olduğunu düşünüyorum.
13:36
And there's one thing, one small challenge that I have for you,
215
798000
3000
Ve bir şey daha var, sizi biraz zorlayacak bir şeyim var,
13:39
and should make us reflect on the importance of storytelling.
216
801000
4000
ve hikaye anlatımının önemi üzerinde düşünmemizi sağlamalı.
13:43
And I think this is really the theme of this session.
217
805000
3000
Ve bence bu oturumun gerçek teması bu.
13:46
Try to imagine a world where the only goal is food and a shelter, but no stories.
218
808000
12000
Tek amacın gıda ve barınma olduğu, hikayesiz bir dünya hayal etmeye çalışın.
13:58
No stories around the campfire.
219
820000
2000
Kamp ateşinin çevresinde hikayeler anlatılmayacak.
14:00
No legends, no fairytales.
220
822000
2000
Efsaneler olmayacak, peri masalları.
14:02
Nothing.
221
824000
2000
Hiçbir şey.
14:04
No novels.
222
826000
2000
Romanlar olmayacak.
14:09
Difficult, eh? It's meaningless.
223
831000
2000
Zor değil mi? Anlamsız bu.
14:11
So this is what I really think.
224
833000
3000
İşte gerçek fikrim bu.
14:14
I think that the key to a healthy society
225
836000
4000
Bence sağlıklı bir toplumun anahtarı
14:18
is a thriving community of storytellers,
226
840000
2000
iyi iş yapan hikaye anlatıcılarının elinde,
14:20
and I think that the Nigerian filmmakers really have proved this.
227
842000
5000
ve Nijeryalı film yapımcılarının bunu gerçekten başardığını düşünüyorum.
14:25
I would like you to hear their voices.
228
847000
5000
Onların sesini duymanızı isterim.
14:30
Just a few moments.
229
852000
3000
Sadece birkaç saniye için.
14:33
It’s not an added sequence, just some voices from Nollywood.
230
855000
5000
İzleyecekleriniz ard arda sıralı değil, sadece Nollywood'dan birkaç ses.
14:38
(Video) Toyin Alousa: Nollywood is the best thing that can happen to them.
231
860000
2000
Görüntü: Nollywood onların başına gelen en iyi şey.
14:40
If you have an industry that puts a smile on people's face,
232
862000
4000
İnsanların yüzüne gülücük konduran bir endüstri varsa, işte o
14:44
that’s Nollywood.
233
866000
2000
Nollywood'dur.
14:46
SO: I believe very soon, we’re not only going to have better movies,
234
868000
3000
İnanıyorum çok yakında, yalnızca daha iyi sinema filmleri değil,
14:49
we'll have that original Nigerian movie.
235
871000
3000
orijinal bir Nijerya filmine de sahip olacağız.
14:52
BE: It’s still the same basic themes.
236
874000
2000
Hala aynı basit temalar var.
14:54
Love, action.
237
876000
3000
Aşk, aksiyon.
14:58
But we're telling it our own way, our own Nigerian way, African way.
238
880000
5000
Fakat biz bunları kendi dilimizle, Nijerya'nın diliyle, Afrika'nın diliyle anlatıyoruz.
15:04
We have diverse cultures, diverse cultures, there are so many,
239
886000
5000
Bizde çeşitli kültürler var, farklı farklı, o kadar çoklar ki,
15:09
that in the natal lifetimes,
240
891000
3000
bir ömür boyunca
15:12
I don't see us exhausting the stories we have.
241
894000
4000
hikayelerimizin tükeneceğini öngörmüyorum.
15:16
FS: My job ends here, and the Nollywood filmmakers really have now to work.
242
898000
7000
FS: Benim görevim burada bitiyor, ve Nollywood'lu film yapımcılarının yapacak çok işi var.
15:23
And I really hope that there will be many, many collaborations,
243
905000
3000
Ve gerçekten umut ediyorum, birbirimize birşeyler öğretebileceğimiz
15:28
where we teach each other things.
244
910000
2000
birçok işbirliği olanaklarına sahip olacağız.
15:30
And I really hope that this will happen.
245
912000
3000
Bunun gerçekleşmesini gönülden umuyorum.
15:33
Thank you very much.
246
915000
1000
Çok teşekkür ederim.
15:34
(Applause)
247
916000
4000
(Alkış)
15:38
Chris Anderson: Stop. I've got two questions.
248
920000
4000
Chris Anderson. Dur. İki sorum vardı.
15:42
Franco, you described this as the world's third largest film industry.
249
924000
5000
Franco, bunu dünyanın en büyük üçüncü film endüstrisi olarak tanıttın.
15:47
What does that translate to in terms of numbers of films, really?
250
929000
3000
Rakamsal olarak ifade edersek, çekilen film sayısı tam olarak ne kadardır?
15:50
FS: Oh, yes. I think I mentioned briefly -- it's close to 2,000 films.
251
932000
4000
FS: Ah, evet. Sanırım bundan kısaca bahsetmiştim -- 2,000 adete yakın.
15:54
There is scientific data on this.
252
936000
2000
Bununla ilgili bilimsel veriler var.
15:56
CA: 2,000 films a year?
253
938000
2000
CA: Yılda 2,000 film mi?
15:58
FS: 2,000 films a year. 2005 or 6,
254
940000
3000
FS: Yılda 2,000 film. 2005 veya 2006'da,
16:01
the censor board has censored 1,600 films alone.
255
943000
6000
sadece sansür kurulunun sansürlediği filmlerin sayısı 1,600 idi.
16:07
And we know that there are more.
256
949000
2000
Ve biz daha fazlasının olduğunu biliyoruz.
16:09
So it’s safe to say that there are 2,000 films.
257
951000
2000
O yüzden 2,000 adet olduğunu söylemek yanlış olmaz.
16:11
So imagine 45 films per week.
258
953000
2000
Düşünün bir, haftada 45 film.
16:13
There are challenges. There are challenges.
259
955000
2000
Zorluklar var, zorluklar var.
16:15
There is a glut of film,
260
957000
2000
Filmlerde arz fazlası var,
16:17
the quality has to be raised, they need to go to the next level,
261
959000
3000
kalitenin yükseltilmesi lazım, bir sonraki seviyeye çıkmaları gerekir,
16:20
but I’m optimistic.
262
962000
2000
fakat ben iyimserim.
16:22
CA: And these aren’t films that are primarily seen in cinemas?
263
964000
3000
CA: Bu filmler öncelikli olarak sinemalarda gösterilen filmler değil herhalde?
16:25
FS: Oh yes, of course. This is very important.
264
967000
3000
FS: Ah evet, kesinlikle. Bu çok önemli.
16:28
Maybe, you know, for you to try to imagine this,
265
970000
2000
Belki de, işte bunu hayal etmenizi sağlamak için,
16:30
these are films that are distributed directly in markets.
266
972000
6000
bunlar doğrudan piyasada dağıtımı yapılan filmler değil.
16:36
They are bought in video shops.
267
978000
2000
Video dükkanlarından satın alınıyor.
16:38
They can be rented for pennies.
268
980000
2000
Birkaç kuruşa kiralanabilirler.
16:40
CA: On what format?
269
982000
1000
CA: Hangi formatta?
16:41
FS: Oh, the format -- thank you for the question. Yes, it's VCDs.
270
983000
3000
FS: Ah, format -- soru için teşekkürler. Evet, VCD'deler.
16:44
It's a CD, it's a little bit more compressed image.
271
986000
3000
CD yani, biraz daha sıkıştırılmış görüntü içerir.
16:47
They started with VHS.
272
989000
2000
VHS ile başladılar.
16:49
They actually didn't wait for, you know, the latest technology.
273
991000
3000
Aslında, yani, en son teknolojiyi beklemediler.
16:52
They started in '92, '94.
274
994000
2000
'92, '94'de başladılar.
16:54
So there are 57 million VCRs in Nigeria
275
996000
6000
Dolayısıyla Nijerya'da, işte, VHS ve bu VCD'leri
17:00
that play, you know, VHS and these VCDs.
276
1002000
4000
oynatan 57 milyon VCR bulunmakta.
17:04
It's a CD basically. It's a compact disc.
277
1006000
2000
Esasen bir CD bu. Kompakt disk.
17:06
CA: So on the streets, are film casts ... ?
278
1008000
2000
CA: Öyleyse yollarda, filmler ...?
17:08
FS: You can be in a Lagos traffic jam
279
1010000
3000
FS: Lagos'da sıkışık trafikte kalabilirsiniz
17:11
and you can buy a movie or some bananas or some water. Yes.
280
1013000
5000
ve bir film veya birkaç muz veya biraz su alabilirsiniz. Evet.
17:16
(Laughter)
281
1018000
2000
(Gülüşmeler)
17:18
And I have to say, this really proves that storytelling,
282
1020000
4000
Ve şunu demem lazım, aslında bu, hikaye anlatımının
17:22
it's a commodity, it's a staple.
283
1024000
2000
temel bir ticari ürün olduğunu kanıtlıyor.
17:24
There is no life without stories.
284
1026000
3000
Hikayesiz hayat olmaz.
17:27
CA: Franco, thank you so much.
285
1029000
2000
CA: Franco, çok teşekkür ederiz.
ABOUT THE SPEAKER
Franco Sacchi - FilmmakerFranco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry.
Why you should listen
Franco Sacchi's film This Is Nollywood represents one of the most compelling and profound stories of self-generated storytelling and commerce in the developing world. Out of nothing springs an industry that is reputed to be the third-largest film industry worldwide.This, says the Zambia-born, Italy-bred documentary filmmaker, is an irresistible story for those looking view Africa from a different perspective.
From the Director's Statement:
We agreed immediately that African actors, directors, and producers should tell their own story in our film without commentary from us or other westerners. Of course, we filmed and edited the Nollywood story with our own sensibilities, but our greatest hope is that the authentic voices of the Nigerian filmmakers will be heard.
Nollywood filmmakers are conscious of the responsibility they have toward their society -- director Bond Emeruwa says they feel an obligation to "put a message in there." But the production of each movie is also an adventure -- overcoming hurdles unimaginable in the West, racing against an impossibly short clock.
Franco Sacchi | Speaker | TED.com