ABOUT THE SPEAKER
Nathan Myhrvold - Polymath
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer.

Why you should listen

Since leaving his post as Microsoft's Chief Technology Officer in 1999 (with fortune in tow), Nathan Myhrvold has been a professional exemplar of the spirit of the "Renaissance Man," proudly following his interests wherever they've led. His dispersed passions have triggered an impressive list of accomplishments, including world barbecue championships, major archeological finds (several Tyrannosaurus rex skeletons), prize-winning wildlife photography, building a section of Babbage's Difference Engine #2, s, and a new and consuming interest in the sous-vide cooking technique.

Malcolm Gladwell's 2008 New Yorker profile of him revealed an impish but truly inspired character whose latest company, Intellectual Ventures -- which brainstorms and patents a wide array of inventions --  has been accused in some quarters of acting like a 'patent troll' but is described by Myhrvold as "a disruptive organization providing  an efficient way for patent holders to get paid for the inventions they own, and... for technology companies to gain easy access to the invention rights they need." After funding big-vision projects such as the Allen Telescope Array, exploring active volcanoes and investigating penguin digestion, Myhrvold insists that his hobbies aren't as discursive as they seem. They do have a common denominator, after all: him.

More profile about the speaker
Nathan Myhrvold | Speaker | TED.com
TED2010

Nathan Myhrvold: Could this laser zap malaria?

Bu lazer malaria'yı (Sıtma'yı) öldürebilir mi?

Filmed:
965,317 views

Nathan Myhrvold ve takımının son buluşları-- cesur oldukları kadar zekiler de-- dünyanın malaria örneği gibi büyük sorunlarını çözmek için çılgınca yaratıcılığa ihtiyaç duyduğunu anımsatıyor. Tam da bu fikir yok olurken, Nathan Myhrold canlı bir demonstrasyon ile görmeden inanmakta güçlük çekeceğiniz bu yeni sivrisinek vurucu aletini ortaya çıkarıyor.
- Polymath
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
We inventicat etmek.
0
0
2000
Biz icat ederiz.
00:17
My companyşirket inventsicat etti
1
2000
2000
Şirketim pek çok alanda
00:19
all kindsçeşit of newyeni technologyteknoloji
2
4000
2000
her çeşit yeni teknolojiyi
00:21
in lots of differentfarklı areasalanlar.
3
6000
2000
icat eder.
00:23
And we do that for a coupleçift of reasonsnedenleri.
4
8000
2000
Bunu da bir kaç nedenden dolayı yaparız
00:25
We inventicat etmek for funeğlence --
5
10000
2000
Eğlenmek için icat ederiz.
00:27
inventionicat is a lot of funeğlence to do --
6
12000
3000
Buluş yapmak çok eğlencelidir.
00:30
and we alsoAyrıca inventicat etmek for profitkâr.
7
15000
2000
Kar elde etmek için de icat ederiz.
00:32
The two are relatedilgili because
8
17000
2000
Bu ikisi aslında bağlantılı,
00:34
the profitkâr actuallyaslında takes long enoughyeterli that if it isn't funeğlence,
9
19000
2000
kar elde etmek çok uzun zaman aldığı için, eğlenmiyor
00:36
you wouldn'tolmaz have the time to do it.
10
21000
2000
olsaydık, icat edecek zamanımız olmazdı.
00:38
So we do this
11
23000
2000
Yani bu yaptıklarımız
00:40
funeğlence and profit-orientedkar odaklı inventingicat
12
25000
2000
çoğunlukla eğlence amaçlı
00:42
for mostçoğu of what we do,
13
27000
2000
ve kar odaklıdır,
00:44
but we alsoAyrıca have a programprogram where we inventicat etmek for humanityinsanlık --
14
29000
3000
ama insanlık adına buluşlar yaptığımız bir programımız da var,
00:47
where we take some of our besten iyi inventorsBuluş,
15
32000
2000
burada en iyi mucitlerimizden bazıları çalışıyor,
00:49
and we say, "Are there problemssorunlar
16
34000
2000
şöyle diyoruz, dünyanın sahip olduğu
00:51
where we have a good ideaFikir for solvingçözme a problemsorun the worldDünya has?" --
17
36000
3000
ve bizim de bu konuda fikir sahibi olduğumuz bir problem var mı?
00:54
and to solveçözmek it in the way we try to solveçözmek problemssorunlar,
18
39000
3000
Ve bu problemleri de kendi bildiğimiz şekilde yani oldukça
00:57
whichhangi is with dramaticdramatik, crazyçılgın,
19
42000
2000
dramatik, delice, beklenmedik yollarla
00:59
out-of-the-boxOut-of--box solutionsçözeltiler.
20
44000
2000
çözdüğümüzü söyleyebilirim.
01:01
BillBill GatesGates is one of those smartestzeki guys of oursbizim
21
46000
2000
Bill Gates'de bu problemler üzerinde bizimle çalışan
01:03
that work on these problemssorunlar
22
48000
2000
şu çok zeki adamlardan birisidir.
01:05
and he alsoAyrıca fundspara this work, so thank you.
23
50000
3000
Ayrıca bizi finanse de ediyor, sağolsun.
01:08
So I'm going to brieflykısaca discusstartışmak
24
53000
2000
Şimdi size kısaca sahip olduğumuz
01:10
a coupleçift of problemssorunlar that we have
25
55000
2000
bir kaç problemden ve bu bir kaç
01:12
and a coupleçift of problemssorunlar where
26
57000
2000
problemi halletmek için sahip olduğumuz
01:14
we'vebiz ettik got some solutionsçözeltiler underwaydevam.
27
59000
2000
merdiven altı çözümlerden bahsedeceğim.
01:16
VaccinationAşı is one of the
28
61000
3000
Aşılama halk sağlığı alanında
01:19
keyanahtar techniquesteknikleri in publichalka açık healthsağlık,
29
64000
2000
en kilit teknolojilerden birisi,
01:21
a fantasticfantastik thing.
30
66000
2000
muhteşem bir şey,
01:23
But in the developinggelişen worldDünya a lot of vaccinesaşılar
31
68000
3000
ama gelişen dünyada pek çok aşı daha henüz
01:26
spoilyağma before they're administeredyönetilen,
32
71000
2000
uygulanamadan bozuluyor.
01:28
and that's because they need to be kepttuttu coldsoğuk.
33
73000
3000
Çünkü soğuk olarak saklanmalarının gerekiyor.
01:31
AlmostNeredeyse all vaccinesaşılar need to be kepttuttu at refrigeratorbuzdolabı temperaturessıcaklıklar.
34
76000
3000
Neredeyse tüm aşıları buzdolabı soğukluğunda saklamamız gerekli.
01:34
They go badkötü very quicklyhızlı bir şekilde if you don't,
35
79000
2000
Yapmazsanız çok çabuk bozuluyorlar.
01:36
and if you don't have stablekararlı powergüç gridızgara, this doesn't happenolmak,
36
81000
3000
Ve stabil elektrik şebekeniz yoksa, bunu sağlayamıyorsunuz,
01:39
so kidsçocuklar dieölmek.
37
84000
2000
ve çocuklar ölüyor.
01:41
It's not just the losskayıp of the vaccineaşı that mattershususlar;
38
86000
3000
Konumuz sadece aşının ziyan olması değil yani,
01:44
it's the factgerçek that those kidsçocuklar don't get vaccinatedaşı.
39
89000
3000
asıl problem çocukların aşılanamıyor olması.
01:47
This is one of the waysyolları that
40
92000
3000
Bu aşıların taşınma yollarından
01:50
vaccinesaşılar are carriedtaşınan:
41
95000
2000
bir tanesi.
01:52
These are StyrofoamStrafor chestsgöğüsler. These are beingolmak carriedtaşınan by people,
42
97000
3000
Bunlar styrofoam gövdeler. Bunlar insanlar tarafından taşınıyorlar,
01:55
but they're alsoAyrıca put on the backsyedekler of pickuppikap truckskamyonlar.
43
100000
2000
ama ayrıca pikap araçların arkalarında da taşınıyorlar.
01:57
We'veBiz ettik got a differentfarklı solutionçözüm.
44
102000
3000
Biz başka bir çözüm bulduk.
02:00
Now, one of these StyrofoamStrafor chestsgöğüsler
45
105000
3000
Şimdi bu sytrofoam gövdelerden birisi
02:03
will last for about fourdört hourssaatler with icebuz in it.
46
108000
2000
içi buz ile doluyken yaklaşık 4 saat idare ediyor.
02:05
And we thought, well, that's not really good enoughyeterli.
47
110000
3000
Bizde bunun yeterli bir süre olmadığını düşündük.
02:08
So we madeyapılmış this thing.
48
113000
2000
Bu şeyi yaptık.
02:10
This lastssürer sixaltı monthsay with no powergüç;
49
115000
3000
Bu enerjisiz altı ay idare edebiliyor,
02:13
absolutelykesinlikle zerosıfır powergüç,
50
118000
2000
neredeyse sıfır enerjiyle...
02:15
because it loseskaybeder lessaz
51
120000
2000
çünkü yarım wattan daha
02:17
than a halfyarım a wattWatt.
52
122000
2000
azını çekiyor.
02:19
Now, this is our secondikinci generationsnesiller prototypeprototip.
53
124000
3000
Şimdi bu bizim ikinci nesil prototipimiz.
02:22
The thirdüçüncü generationnesil prototypeprototip is, right now,
54
127000
2000
Üçüncü nesi prototip, şu anda,
02:24
in UgandaUganda beingolmak testedtest edilmiş.
55
129000
3000
Uganda'da test aşamasında.
02:27
Now, the reasonneden we were ableyapabilmek to come up with this
56
132000
2000
Şimdi bu iki anahtar fikirle ortaya çıkmamızın
02:29
is two keyanahtar ideasfikirler:
57
134000
2000
sebepleri.
02:31
One is that this is similarbenzer to a cryogenicKriyojenik DewarDewar,
58
136000
2000
Birincisi bu kriyojenik bir termosa benziyor,
02:33
something you'dşimdi etsen keep liquidsıvı nitrogenazot or liquidsıvı heliumHelyum in.
59
138000
3000
sıvı nitrojen veya sıvı helium saklayabilirsiniz.
02:36
They have incredibleinanılmaz insulationizolasyon,
60
141000
2000
İnanılmaz bir yalıtımları var,
02:38
so let's put some incredibleinanılmaz insulationizolasyon here.
61
143000
2000
şimdi buraya inanılmaz yalıtımı koyalım.
02:40
The other ideaFikir is kindtür of interestingilginç,
62
145000
3000
Diğer fikir biraz daha ilginç,
02:43
whichhangi is, you can't reachulaşmak insideiçeride anymoreartık.
63
148000
3000
çünkü artık içerisine ulaşamıyorsunuz,
02:46
Because if you openaçık it up and reachulaşmak insideiçeride,
64
151000
2000
eğer açıp içine ulaşırsanız,
02:48
you'dşimdi etsen let the heatsıcaklık in, the gameoyun would be over.
65
153000
2000
ısıyı da içeriye alırsınız ve oyunun sonu gelir.
02:50
So the insideiçeride of this thing actuallyaslında looksgörünüyor like a CokeKola machinemakine.
66
155000
3000
Aslında bunun içi daha ziyade bir Coca Cola makinasına benziyor.
02:53
It vendsvends out little individualbireysel vialsşişeleri.
67
158000
3000
Dışarıya küçük şişeler çıkarıyor.
02:56
So a simplebasit ideaFikir,
68
161000
2000
Yani basit bir fikir
02:58
whichhangi we hopeumut is going to changedeğişiklik the way vaccinesaşılar are distributeddağıtılmış
69
163000
3000
ama aşıların Afrika ve dünyanın geri kalanına dağıtım yolunu
03:01
in AfricaAfrika and around the worldDünya.
70
166000
2000
değiştireceğini umud ediyoruz.
03:04
We'llWe'll movehareket on to malariasıtma.
71
169000
2000
Şimdi Sıtma hastalığına geçelim.
03:06
MalariaSıtma is one of the great publichalka açık healthsağlık problemssorunlar.
72
171000
3000
Sıtma en büyük halk sağlığı sorunlarından birisi.
03:09
EstherEsther DufloDuflo talkedkonuştuk a little bitbit about this.
73
174000
2000
Esther Duflo bu konudan biraz bahsetmişti.
03:11
Two hundredyüz millionmilyon people a yearyıl.
74
176000
3000
Her yıl 250 milyon kişi.
03:14
EveryHer 43 secondssaniye a childçocuk in AfricaAfrika dieskalıp;
75
179000
3000
Her 43 saniyede bir, Afrika'da bir çocuk ölüyor.
03:18
27 will dieölmek duringsırasında my talk.
76
183000
3000
Bu konuşma sırasında 27 çocuk ölmüş olacak.
03:23
And there's no way for us here in this countryülke
77
188000
3000
Ve bulunduğumuz ülkeden baktığımızda, oradaki
03:26
to graspkavramak really what that meansanlamına geliyor to the people involvedilgili.
78
191000
3000
insanlar için bunun anlamını kavrama ihtimalimiz yok.
03:29
AnotherBaşka bir commentyorum Yap of Esther'sEsther'ın
79
194000
2000
Esther'in başka bir yorumu da
03:31
was that we reacttepki when there's
80
196000
2000
Haiti'deki gibi bir trajedi olduğunda
03:33
a tragedytrajedi like HaitiHaiti,
81
198000
2000
tepki verdiğimiz,
03:35
but that tragedytrajedi is ongoingdevam eden.
82
200000
2000
ama bu trajedi sürekli devam ediyor.
03:37
So what can we do about it?
83
202000
2000
peki bu konuda ne yapabiliriz?
03:39
Well, there are a lot of things people have trieddenenmiş
84
204000
2000
Uzun yıllardır pek çok insanın sıtma sorununu
03:41
for manyçok yearsyıl for solvingçözme malariasıtma.
85
206000
2000
çözmek için denediği çok fazla şey var.
03:43
You can spraysprey; the problemsorun is there are environmentalçevre issuessorunlar.
86
208000
3000
Sprey kullanabilirsiniz ama, çevre sorunumuz var.
03:46
You can try to treattedavi etmek people and createyaratmak awarenessfarkında olma.
87
211000
3000
İnsanları tedavi edip konu hakkında farkındalık yaratabilirsiniz.
03:49
That's great, exceptdışında the placesyerler that have malariasıtma really badkötü,
88
214000
3000
Bu süper, ama sıtmanın gerçekten kötü olduğu bölgelerde
03:52
they don't have healthsağlık carebakım systemssistemler.
89
217000
2000
bir sağlık bakım sistemi de yok.
03:54
A vaccineaşı would be a terrificMüthiş thing,
90
219000
2000
Bir aşı süper olabilirdi,
03:56
only they don't work yethenüz.
91
221000
2000
ama henüz işe yaramıyorlar.
03:58
People have trieddenenmiş for a long time. There are a coupleçift of interestingilginç candidatesadaylar.
92
223000
3000
İnsanlar uzun zamandır deniyorlar. Bir kaç ilginç aday da var.
04:01
It's a very difficultzor thing to make a vaccineaşı for.
93
226000
3000
Bu şeyin aşısının yapılması çok zor.
04:05
You can distributedağıtmak bedyatak netsfileler,
94
230000
2000
Cibinlik dağıtabilirsiniz.
04:07
and bedyatak netsfileler are very effectiveetkili if you use them.
95
232000
3000
Eğer kullanırsanız cibinlikler gerçekten işe yarıyor.
04:10
You don't always use them for that. People fishbalık with them.
96
235000
2000
Her zaman bu iş için de kullanmıyorlar. İnsanlar bununla balık avlıyor.
04:12
They don't always get to everyoneherkes.
97
237000
2000
Herkese ulaştırılamıyorlar.
04:14
And bedyatak netsfileler
98
239000
2000
Ve cibinliklerin
04:16
have an effectEfekt on the epidemicsalgın,
99
241000
2000
epidemiye bir etkileri var,
04:18
but you're never going to make it extinctsoyu tükenmiş with bedyatak netsfileler.
100
243000
3000
ama cibinlikler bu hastalığın tamamen silinmesini sağlayamaz.
04:21
Now, malariasıtma is
101
246000
2000
Şimdi, sıtma
04:23
an incrediblyinanılmaz complicatedkarmaşık diseasehastalık.
102
248000
3000
çok kompleks bir hastalık.
04:26
We could spendharcamak hourssaatler going over this.
103
251000
2000
Saatlerce anlatabilirim.
04:28
It's got this sortçeşit of soapsabun opera-likeOpera gibi lifestyleyaşam tarzı;
104
253000
2000
(Plasmodium; sıtma paraziti) enteresan bir hayat şekline sahip.
04:30
they have sexseks, they burrowyuva into your liverkaraciğer,
105
255000
3000
Seks yapıyorlar. Karaciğerinize sığınıyorlar.
04:33
they tunnelTünel into your bloodkan cellshücreler ...
106
258000
3000
Oradan kırmızı kan hücrelerinize giriyorlar.
04:36
it's an incrediblyinanılmaz complicatedkarmaşık diseasehastalık,
107
261000
2000
Çok çok komplike bir hastalık,
04:38
but that's actuallyaslında one of the things we find interestingilginç about it
108
263000
3000
aslında sıtma konusunda çalışma sebeplerimizden birisi de
04:41
and why we work on malariasıtma:
109
266000
2000
çok komplike oluşu.
04:43
There's a lot of potentialpotansiyel waysyolları in.
110
268000
3000
Çok fazla potansiyel başlangıç noktası var.
04:47
One of those waysyolları mightbelki be better diagnosisTanı.
111
272000
3000
Bu yollardan birisi daha iyi tanı koymak.
04:50
So we hopeumut this yearyıl
112
275000
2000
Bu sene, inşallah,
04:52
to prototypeprototip eachher of these devicescihazlar.
113
277000
3000
bu aletlerin her birinin prototipini yapacağız.
04:56
One does an automaticOtomatik malariasıtma diagnosisTanı
114
281000
3000
Bu alet otomatik sıtma tanısı koyuyor,
04:59
in the sameaynı way that a diabetic'sDiyabetik 's glucoseglikoz metermetre worksEserleri:
115
284000
3000
aynı şeker hastalarının kullandığı glukometre cihazları gibi.
05:02
You take a dropdüşürmek of bloodkan,
116
287000
2000
Bir damla kan alıyoruz,
05:04
you put it in there and it automaticallyotomatik olarak tellsanlatır you.
117
289000
2000
buraya koyuyoruz ve size oromatik olarak söylüyor.
05:06
TodayBugün, you need to do a complicatedkarmaşık laboratorylaboratuvar procedureprosedür,
118
291000
3000
Günümüzde bunun için komplike bir lab. prosedürü gerekiyor,
05:09
createyaratmak a bunchDemet of microscopemikroskop slidesslaytlar
119
294000
2000
bir kaç mikroskop lamı hazırlamanız
05:11
and have a trainedeğitilmiş personkişi examineincelemek it.
120
296000
3000
ve eğitimli birinin de bunları muayene etmesi lazım.
05:14
The other thing is, you know,
121
299000
2000
Diğer şeyse, bilirsiniz,
05:16
it would be even better if you didn't have to drawçekmek the bloodkan.
122
301000
3000
kan almadan bunu yapmak aslında daha iyi olabilirdi.
05:19
And if you look throughvasitasiyla the eyegöz,
123
304000
2000
Gözün içine bakıyorsunuz diyelim,
05:21
or you look at the vesselsgemiler on the whitebeyaz of the eyegöz,
124
306000
3000
ya da gözün beyaz kısmındaki damarlara bakacaksınız
05:24
in factgerçek, you mayMayıs ayı be ableyapabilmek to do this
125
309000
2000
aslında, bunu yapma ihtimaliniz de var
05:26
directlydirekt olarak, withoutolmadan drawingçizim any bloodkan at all,
126
311000
3000
direkt olarak hiç kan almadan yapılabilir,
05:29
or throughvasitasiyla your nailtırnak bedsyataklar.
127
314000
2000
ya da tırnak yataklarınızdan anlaşılabilir.
05:31
Because if you actuallyaslında look throughvasitasiyla your fingernailstırnakları, you can see bloodkan vesselsgemiler,
128
316000
3000
Çünkü, aslında tırnak yataklarınıza bakarsanız oradaki kan damarlarını da görebilirsiniz.
05:34
and oncebir Zamanlar you see bloodkan vesselsgemiler, we think we can see the malariasıtma.
129
319000
3000
Ve eğer kan damarlarını görürseniz, sanırım sıtma parazitini de görebiliriz.
05:38
We can see it because of this moleculemolekül
130
323000
2000
Hemozoin adı verilen bu molekül yüzünden
05:40
calleddenilen hemozoinhemozoini.
131
325000
2000
bunu görme ihtimalimiz var.
05:42
It's producedüretilmiş by the malariasıtma parasiteparazit
132
327000
3000
Sıtma paraziti tarafından üretiliyor.
05:45
and it's a very interestingilginç crystallinekristal substancemadde.
133
330000
3000
Çok ilginç kristal benzeri bir madde,
05:49
Interestingİlginç, anywayneyse, if you're a solid-statekatı hal physicistfizikçi.
134
334000
2000
enteresan, neyse.
05:51
There's a lot of coolgüzel stuffşey we can do with it.
135
336000
3000
Bununla bir sürü havalı şey yapabiliyoruz.
05:54
This is our femtosecondfemtosaniye laserlazer lablaboratuvar.
136
339000
3000
Burası bizim fs (femtosecond) lazer labımız.
05:57
So this createsyaratır pulsesbakliyat of lightışık
137
342000
2000
Ve bu da saniyenin katrilyonda biri
05:59
that last a femtosecondfemtosaniye.
138
344000
2000
kadar sürelik ışık sinyalleri yaratıyor.
06:01
That's really, really, really shortkısa.
139
346000
3000
Bu çok ama çok çok kısa.
06:05
This is a pulsenabız of lightışık that's
140
350000
2000
Bu ışık sinyali ışığın bir dalga boyu
06:07
only about one wavelengthdalga boyu of lightışık long,
141
352000
2000
kadarına dek geliyor.
06:09
so it's a wholebütün bunchDemet of photonsfotonlar
142
354000
2000
Yani bir grup fotonun hepsi
06:11
all cominggelecek and hittingisabet simultaneouslyeşzamanlı.
143
356000
2000
gelip sürekli çarpıyorlar.
06:13
It createsyaratır a very highyüksek peakzirve powergüç
144
358000
2000
Ve çok yüksek bir pik-enerji yaratıyor.
06:15
and it letsHaydi you do all kindsçeşit of interestingilginç things;
145
360000
2000
Çok ilginç şeyler yapabilmenize olanak sağlıyor.
06:17
in particularbelirli, it letsHaydi you find hemozoinhemozoini.
146
362000
2000
Ama özellikle, hemozoini bulmanızı sağlıyor.
06:19
So here'sburada an imagegörüntü of redkırmızı bloodkan cellshücreler,
147
364000
3000
İşte bu kırmızı kan hücrelerinizin bir resmi.
06:22
and now we can actuallyaslında mapharita
148
367000
2000
Ve aslında artık kırmızı kan hücrelerinde
06:24
where the hemozoinhemozoini and where the malariasıtma parasitesparazitler are
149
369000
3000
bulunan hemozoinin ve parazitin yerinin de
06:27
insideiçeride those redkırmızı bloodkan cellshücreler.
150
372000
2000
haritasını çıkarabiliyoruz.
06:29
And usingkullanma bothher ikisi de this techniqueteknik
151
374000
2000
Bu teknik ve diğer
06:31
and other opticaloptik techniquesteknikleri,
152
376000
2000
optikal tekniklerle birlikte
06:33
we think we can make those diagnosticstanılama.
153
378000
2000
bir tanı koyabileceğimizi düşünüyoruz.
06:35
We alsoAyrıca have anotherbir diğeri hemozoin-orientedhemozoini yönelik
154
380000
2000
Sıtma için yine hemozoin bağlantılı
06:37
therapyterapi for malariasıtma:
155
382000
2000
bir tedavimiz de var,
06:39
a way, in acuteakut casesvakalar, to actuallyaslında
156
384000
2000
bu yol daha ziyade akut vakalarda
06:41
take the malariasıtma parasiteparazit and filterfiltre it out of the bloodkan systemsistem.
157
386000
3000
sıtma parazitini kan sisteminden filtrelemeye yarıyor,
06:44
SortSıralama of like doing dialysisDiyaliz,
158
389000
2000
diyaliz yapmak gibi bir şey,
06:46
but for relievingrahatlatma the parasiteparazit loadyük.
159
391000
3000
ama amaç parazit yükünü azaltmak.
06:49
This is our thousand-corebin-çekirdek supercomputerSüper bilgisayar.
160
394000
3000
Bu bizim 1000 çekirdekli süper bilgisayarımız.
06:52
We're kindtür of softwareyazılım guys,
161
397000
2000
Aslında bizler software tipi adamlarız,
06:54
and so nearlyneredeyse any problemsorun that you posepoz,
162
399000
3000
yani sorununuz ne olursa olsun,
06:57
we like to try to solveçözmek with some softwareyazılım.
163
402000
3000
biz bunu software kullanarak çözmeyi deniyoruz.
07:00
One of the problemssorunlar that you have if you're tryingçalışıyor to eradicatekökünü kurutmak malariasıtma
164
405000
3000
Eğer sıtma eredikasyonu yapmak veya sıtmayı azaltmak istiyorsanız,
07:03
or reduceazaltmak it
165
408000
2000
yapılacak en efektif
07:05
is you don't know what's the mostçoğu effectiveetkili thing to do.
166
410000
3000
şeyin ne olduğunu bilemiyor olmamız sorunlardan birisi.
07:08
Okay, we heardduymuş about bedyatak netsfileler earlierdaha erken.
167
413000
2000
Tamam, cibinliklerden bahsetmiştik.
07:10
You spendharcamak a certainbelli amounttutar perbaşına bedyatak net.
168
415000
2000
Bir cibinlik için belirli bir ücret verebilirsiniz
07:12
Or you could spraysprey.
169
417000
2000
Yada sprey kullanabilirsiniz.
07:14
You can give drugilaç administrationyönetim.
170
419000
2000
İlaç tedavisi yapabilirsiniz.
07:16
There's all these differentfarklı interventionsmüdahaleler
171
421000
2000
Tüm bu değişik müdahalelere sahibiz.
07:18
but they have differentfarklı kindsçeşit of effectivenessetki.
172
423000
2000
Ama bunların etkileri de birbirlerinden farklıdır.
07:20
How can you tell?
173
425000
2000
Bunu nasıl belirleyeceğiz?
07:22
So we'vebiz ettik createdoluşturulan, usingkullanma our supercomputerSüper bilgisayar,
174
427000
2000
Süperbilgisayarımızı kullanarak sıtma için
07:24
the world'sDünyanın en besten iyi computerbilgisayar modelmodel of malariasıtma,
175
429000
2000
dünyanın en iyi bilgisayar modelini yarattık.
07:26
whichhangi we'lliyi showgöstermek you now.
176
431000
3000
Şimdi size onu göstereceğim.
07:29
We pickedseçilmiş MadagascarMadagaskar.
177
434000
3000
Madagaskar'ı seçtik.
07:32
We have everyher roadyol,
178
437000
2000
Bütün yollarına
07:34
everyher villageköy,
179
439000
2000
her köyüne
07:36
everyher, almostneredeyse, squarekare inchinç of MadagascarMadagaskar.
180
441000
3000
Madagaskar'a ait her santimetre-kareye hakimiz
07:39
We have all of the precipitationYağış Olasılığı dataveri
181
444000
3000
Bütün yağış oranlarına ve
07:42
and the temperaturesıcaklık dataveri.
182
447000
2000
ısıya ait verilere de sahibiz.
07:44
That's very importantönemli because the humidityNem oranı and precipitationYağış Olasılığı
183
449000
3000
Bu çok önemli; nem ve yağış oranı size yakınlarınızda sivrisineklerin
07:47
tell you whetherolup olmadığını you've got
184
452000
2000
üreyebilmeleri için gereken
07:49
standingayakta poolshavuzları of waterSu for the mosquitoesSivrisinek to breeddoğurmak.
185
454000
3000
durgun su birikintilerinin olup olmadığı hakkında bilgi verir.
07:52
So that setskümeler the stageevre on whichhangi you do this.
186
457000
3000
Yapacağınız iş için bu sahneyi kurmanız lazım.
07:55
You then have to introducetakdim etmek the mosquitoesSivrisinek,
187
460000
2000
Daha sonra sivrisinekleri tanıtıyorsunuz,
07:57
and you have to modelmodel that
188
462000
2000
nasıl gelip gittiklerinin
07:59
and how they come and go.
189
464000
2000
modelini çıkarıyorsunuz.
08:01
UltimatelySonuçta, it givesverir you this.
190
466000
2000
En sonunda size böyle birşey veriyor.
08:03
This is malariasıtma spreadingyayma
191
468000
2000
Bu sıtma'nın Madagaskar'da
08:05
acrosskarşısında MadagascarMadagaskar.
192
470000
2000
yayılışını gösteriyor.
08:07
And this is this latterİkinci partBölüm of the rainyYağmurlu seasonsezon.
193
472000
3000
Ve bu, sonraki bölüm de yağışlı dönemi takiben
08:10
We're going to the drykuru seasonsezon now.
194
475000
2000
Şimdi kuru sezona gidiyoruz.
08:12
It nearlyneredeyse goesgider away in the drykuru seasonsezon,
195
477000
2000
Kuru sezonda neredeyse yok oluyor.
08:14
because there's no placeyer for the mosquitoesSivrisinek to breeddoğurmak.
196
479000
3000
Çünkü sivrisineklerin üreyecekleri bir yer yok.
08:17
And then, of coursekurs, the nextSonraki yearyıl it comesgeliyor roaringkükreyen back.
197
482000
3000
Ve bir sene sonrasında, elbette, kükreyerek geri geliyor.
08:21
By doing these kindsçeşit of simulationssimülasyonlar,
198
486000
3000
Bu tarzda simülasyonları bin defa tekrarlayıp
08:24
we want to eradicatekökünü kurutmak or controlkontrol malariasıtma
199
489000
2000
gerçek hayatta yapmadan önce softwarede
08:26
thousandsbinlerce of timeszamanlar in softwareyazılım
200
491000
3000
sıtma eredikasyonunu veya
08:29
before we actuallyaslında have to do it in realgerçek life;
201
494000
3000
sıtma kontrolünü yapmaya çalışıyoruz.
08:32
to be ableyapabilmek to simulatebenzetmek bothher ikisi de the economicekonomik trade-offsdengelemeler --
202
497000
3000
Kaç cibinlik etkisi için kaç spreyleme yapmalı gibi
08:35
how manyçok bedyatak netsfileler versuse karşı how much sprayingpüskürtme? --
203
500000
3000
ekonomik dengeleri veya bir karışıklık çıkarsa ne olur
08:38
or the socialsosyal trade-offsdengelemeler --
204
503000
2000
gibi sosyal dengelerin
08:40
what happensolur if unresthuzursuzluk breakssonları out?
205
505000
3000
simulasyonunu yapabiliyoruz.
08:43
We alsoAyrıca try to studyders çalışma our foedüşman.
206
508000
2000
Ayrıca düşmanımızı da çalışabiliyoruz.
08:45
This is a high-speedyüksek hız camerakamera viewgörünüm
207
510000
2000
Bu yüksek hızda çekim yapan kamerada
08:47
of a mosquitosivrisinek.
208
512000
2000
bir sivrisineğin görüntüsü,
08:50
And, in a momentan,
209
515000
2000
Ve bir dakika içinde
08:52
we're going to see a viewgörünüm of the airflowhava akımı.
210
517000
3000
hava akımının görüntüsünü alacağız.
08:55
Here, we're tryingçalışıyor to visualizegörselleştirmek the airflowhava akımı
211
520000
2000
İşte, burada lazer ile aydınlattığımız
08:57
around the wingskanatlar of the mosquitosivrisinek
212
522000
2000
küçük partiküller ile sivrisineğin kanatları
08:59
with little particlesparçacıklar we're illuminatingaydınlatıcı with a laserlazer.
213
524000
3000
etrafındaki hava akımını göstermeye çalışıyoruz..
09:02
By understandinganlayış how mosquitoesSivrisinek flyuçmak,
214
527000
2000
Sivrisineğin nasıl uçtuğunu anlayarak,
09:04
we hopeumut to understandanlama how to make them not flyuçmak.
215
529000
3000
onları nasıl uçurmayacağımızı çözmeye çalışıyoruz.
09:07
Now, one of the waysyolları you can make them not flyuçmak
216
532000
2000
Şimdi, onların uçmasını önlemenin bir yolu
09:09
is with DDTDDT.
217
534000
2000
DDT ile.
09:11
This is a realgerçek adilan.
218
536000
2000
Bu gerçek bir reklam.
09:13
This is one of those things you just can't make up.
219
538000
3000
Bu uyduramayacağınız şeylerden birisi.
09:16
OnceBir kez uponüzerine a time, this was the primarybirincil techniqueteknik,
220
541000
3000
Bir zamanlar, uygulanan birincil teknik buydu,
09:19
and, in factgerçek, manyçok countriesülkeler got ridkurtulmuş of malariasıtma throughvasitasiyla DDTDDT.
221
544000
3000
ve, aslında, pek çok ülke sıtmadan DDT ile kurtuldu.
09:22
The UnitedAmerika StatesBirleşik did.
222
547000
2000
USA başardı.
09:24
In 1935, there were 150,000 casesvakalar a yearyıl
223
549000
3000
1935'de Amerika'f-da yılda
09:27
of malariasıtma in the UnitedAmerika StatesBirleşik,
224
552000
3000
150.000 sıtma vakası vardı,
09:30
but DDTDDT and a massivemasif publichalka açık healthsağlık effortçaba
225
555000
2000
ama DDT ve yoğun halk sağlığı çabaları
09:32
managedyönetilen to squelchŞap it.
226
557000
3000
bunu ezmeyi başardı.
09:35
So we thought,
227
560000
2000
Bizde düşündük ki,...
09:37
"Well, we'vebiz ettik donetamam all these things that are focusedodaklı on the PlasmodiumPlasmodium,
228
562000
3000
plasmodium'a odaklanan onca şeyi yaptıktan sonra,
09:40
the parasiteparazit involvedilgili.
229
565000
2000
parazitle ilgili şeyleri yani,
09:42
What can we do to the mosquitosivrisinek?
230
567000
2000
Acaba sivrisinek hakkında ne yapabiliriz?
09:44
Well, let's try to killöldürmek it with consumertüketici electronicselektronik."
231
569000
3000
Hadi, tüketici elektroniği ile onu öldürelim dedik.
09:48
Now, that soundssesleri sillysaçma,
232
573000
2000
Şimdi bu çok saçma gibi,
09:50
but eachher of these devicescihazlar
233
575000
2000
ama bu aletlerden her biri
09:52
has something interestingilginç in it that maybe you could use.
234
577000
3000
kullanabileceğiniz ilginç bir şeye sahip.
09:55
Your Blu-rayBlu-ray playeroyuncu has
235
580000
2000
Blu-ray oynatıcılarınızda
09:57
a very cheapucuz bluemavi laserlazer.
236
582000
2000
çok ucuz bir mavi lazer var.
09:59
Your laserlazer printeryazıcı has a mirrorayna galvanometergalvanometre
237
584000
2000
Lase yazıcınızdaki ayna galvanometresi
10:01
that's used to steerSteer a laserlazer beamışın very accuratelytam olarak;
238
586000
3000
lazer ışınını çok kesin bir şekilde yönlendirebilmenize yarıyor.
10:04
that's what makesmarkaları those little dotsnoktalar on the pagesayfa.
239
589000
3000
İşte sayfadaki bu küçük noktaları yapan o.
10:07
And, of coursekurs, there's signalişaret processingişleme
240
592000
2000
Ve, elbette, sinyal işlemcisi ve
10:09
and digitaldijital cameraskameralar.
241
594000
2000
dijital kameralar da var.
10:11
So what if we could put all that togetherbirlikte
242
596000
3000
Peki ya bütün bunların hepsini bir araya getirip
10:14
to shootateş etme them out of the skygökyüzü with laserslazerler?
243
599000
3000
onları gökyüzünde lazerle vurursak ne olur?
10:17
(LaughterKahkaha)
244
602000
2000
(kahkahalar)
10:19
(ApplauseAlkış)
245
604000
3000
(alkışlar)
10:22
Now, in our companyşirket, this is what we call
246
607000
3000
Şimdi, şirketimizde, bizim "pembe-emme anı"
10:25
"the pinky-suckPinky suratlı momentan."
247
610000
2000
adını vermiş olduğumuz şey işte budur.
10:27
(LaughterKahkaha)
248
612000
2000
(kahkahalar)
10:29
What if we could do that?
249
614000
2000
Peki ya başarabilirsek?
10:31
Now, just suspendaskıya alma disbeliefgüvensizlik for a momentan,
250
616000
3000
Şimdi bir saniye inançsızlığınızı askıya alın,
10:34
and let's think of what could happenolmak
251
619000
2000
ve eğer bunu başarabilirsek neler olacağını
10:36
if we could do that.
252
621000
2000
düşünmeye başlayın.
10:38
Well, we could protectkorumak very high-valueyüksek değerli targetshedefler like clinicsklinikler.
253
623000
3000
Yüksek risk içeren hastane bölgelerini koruyabiliriz.
10:41
ClinicsKlinikler are fulltam of people that have malariasıtma.
254
626000
3000
Klinikler sıtmalı insanlarla dolu.
10:44
They're sickhasta, and so they're lessaz ableyapabilmek to defendsavunmak themselveskendilerini from the mosquitoesSivrisinek.
255
629000
3000
Hastalar ve bu nedenle kendilerini sivrisineklerden korumakta da acizler.
10:47
You really want to protectkorumak them.
256
632000
2000
Gerçekten onları korumak istiyoruz.
10:49
Of coursekurs, if you do that,
257
634000
2000
Elbette, eğer bunu başarırsanız
10:51
you could alsoAyrıca protectkorumak your backyardarka bahçe.
258
636000
2000
kendi arka bahçenizi de korumuş oluyorsunuz.
10:53
And farmersçiftçiler could protectkorumak theironların cropsbitkileri
259
638000
2000
Ve çiftçiler de satmak istedikleri
10:55
that they want to sellsatmak to WholeBütün FoodsGıdalar
260
640000
2000
mahsüllerini korumuş oluyorlar
10:57
because our photonsfotonlar
261
642000
2000
çünkü bizim fotonlarımız
10:59
are 100 percentyüzde organicorganik. (LaughterKahkaha)
262
644000
2000
%100 organik :)
11:01
They're completelytamamen naturaldoğal.
263
646000
3000
Tamamen doğallar.
11:04
Now, it actuallyaslında getsalır better than this.
264
649000
2000
Aslında şimdi daha da iyileşecek.
11:06
You could, if you're really smartakıllı,
265
651000
3000
Eğer gerçekten zekiyseniz, aslında
11:09
you could shineparlaklık a nonlethalöldürücü laserlazer on the bugböcek
266
654000
3000
öldürmeden önce böceğin üstüne öldürücü etkisi olmayan
11:12
before you zapZap it,
267
657000
2000
bir lazer ışını düşürebilir
11:14
and you could listen to the wingkanat beatdövmek frequencySıklık
268
659000
2000
ve kanat çırpma frekansını dinleyebilirsiniz,
11:16
and you could measureölçmek the sizeboyut.
269
661000
2000
ve bu boyutu ölçebilirsiniz.
11:18
And then you could decidekarar ver:
270
663000
2000
Daha sonra da karar verirsiniz;
11:20
"Is this an insectböcek I want to killöldürmek,
271
665000
2000
Bu öldürmek istediğim bir böcek mi,
11:22
or an insectböcek I don't want to killöldürmek?"
272
667000
2000
yada öldürmeyeceğim bir böcek mi?
11:24
Moore'sMoore'un lawhukuk madeyapılmış computingbilgi işlem cheapucuz;
273
669000
2000
Moore'un yasaları hesaplamayı kolaylaştırdı,
11:26
so cheapucuz we can weightartmak
274
671000
2000
o kadar kolaylaştı ki, bireysel
11:28
the life of an individualbireysel insectböcek
275
673000
2000
bir böceğin hayatını tartıp,
11:30
and decidekarar ver thumbsbaşparmak up
276
675000
3000
evet budur veya değildir
11:33
or thumbsbaşparmak down. (LaughterKahkaha)
277
678000
3000
diye tartabiliyoruz.
11:36
Now, it turnsdönüşler out we only killöldürmek the femalekadın mosquitoesSivrisinek.
278
681000
3000
Şimdi bizim sadece dişi sivrisinekleri öldürmemiz lazım.
11:39
They're the only onesolanlar that are dangeroustehlikeli.
279
684000
2000
Tehlikeli olanlar onlar.
11:41
MosquitoesSivrisinek only drinkiçki bloodkan
280
686000
2000
Sivrisinekler sadece yumurtlayacakları
11:43
to layyatırmak eggsyumurta.
281
688000
2000
zaman kan emerler.
11:45
MosquitoesSivrisinek actuallyaslında livecanlı ... theironların day-to-dayGünden güne nutritionbeslenme
282
690000
3000
Sivrisinekler aslında gün içinde çiçeklerden topladıkları
11:48
comesgeliyor from nectarnektar, from flowersÇiçekler --
283
693000
2000
özleri içerek beslenirler.
11:50
in factgerçek, in the lablaboratuvar, we feedbesleme oursbizim raisinsKuru üzüm --
284
695000
3000
Aslında, laboratuvarda bizimkilere kuru üzüm veriyoruz.
11:53
but the femalekadın needsihtiyaçlar the bloodkan mealyemek.
285
698000
3000
Ama dişilerin kan öğünü almaya ihtiyacı var.
11:56
So, this soundssesleri really crazyçılgın, right?
286
701000
2000
Yani, bu kulağa çok çılgınca geliyor, değil mi?
11:58
Would you like to see it?
287
703000
2000
Görmek ister misiniz?
12:00
AudienceSeyirci: Yeah!
288
705000
2000
(izleyiciler: Evet)
12:02
NathanNathan MyhrvoldMyhrvold: Okay, so our legalyasal departmentbölüm preparedhazırlanmış a disclaimerferagat,
289
707000
3000
Tamam, hukuk departmanımız bir feragat hazırladı.
12:06
and here it is.
290
711000
2000
İşte burada.
12:08
(LaughterKahkaha)
291
713000
3000
(kahkahalar)
12:13
Now, after thinkingdüşünme about this a little bitbit
292
718000
3000
Şimdi bunu bir süre düşününce, bilirsiniz,
12:16
we thought, you know, it probablymuhtemelen would be simplerdaha basit
293
721000
2000
aslında öldürücü olmayan bir lazerle yapmak
12:18
to do this with a nonlethalöldürücü laserlazer.
294
723000
2000
çok daha basit olacak dedik.
12:20
So, EricEric JohansonJohanson, who builtinşa edilmiş the devicecihaz,
295
725000
3000
Bu aleti Eric Johanson aslında
12:23
actuallyaslında, with partsparçalar from eBayeBay;
296
728000
2000
eBay'den aldığı parçalarla kurdu.
12:25
and PablosPablos HolmanHolman over here,
297
730000
2000
Pablo Folman da burada,
12:27
he's got mosquitoesSivrisinek in the tanktank.
298
732000
2000
haznede sivirisinekleri var.
12:29
We have the devicecihaz over here.
299
734000
2000
Alet de işte şurada.
12:31
And we're going to showgöstermek you,
300
736000
2000
Şimdi size öldürücü olan ve
12:33
insteadyerine of the killöldürmek laserlazer,
301
738000
2000
çok kısa ani atış yapan lazer yerine,
12:35
whichhangi will be a very briefkısa, instantaneousani pulsenabız,
302
740000
2000
aslında siz görebilesiniz diye sivrisineklerin
12:37
we're going to have a greenyeşil laserlazer pointerIşaretçi
303
742000
2000
uzun süre üstünde kalacak olan
12:39
that's going to staykalmak on the mosquitosivrisinek for, actuallyaslında, quiteoldukça a long perioddönem of time;
304
744000
3000
aslında gerçekten çok uzun süre kalacak, yeşil bir lazer pointer göstereceğiz.
12:42
otherwiseaksi takdirde, you can't see it very well.
305
747000
2000
yoksa, görme ihtimaliniz düşük.
12:44
Take it away EricEric.
306
749000
2000
Götür bakalım Eric.
12:46
EricEric JohansonJohanson: What we have here
307
751000
2000
Eric Johanson: Burada sahnenin
12:48
is a tanktank on the other sideyan of the stageevre.
308
753000
2000
öbür tarafında bir haznemiz var.
12:50
And we have ... this computerbilgisayar screenekran
309
755000
2000
Ve ayrıca bu bilgisayar ekranımız
12:52
can actuallyaslında see the mosquitoesSivrisinek as they flyuçmak around.
310
757000
2000
etrafta uçan sivrisinekleri aslında gerçekten görebiliyor.
12:54
And PablosPablos, if he stirskıpırdanırken up our mosquitoesSivrisinek a little bitbit
311
759000
3000
Ve Pablo, eğer sivrisinekleri birazcık karıştırırsa,
12:57
we can see them flyinguçan around.
312
762000
2000
etrafta uçtuklarını görebileceğiz.
12:59
Now, that's a fairlyoldukça straightforwardbasit imagegörüntü processingişleme routinerutin,
313
764000
2000
Bu aslında gayet düz bir görüntü işleme rutini.
13:01
and let me showgöstermek you how it worksEserleri.
314
766000
2000
Şimdi nasıl çalıştığını göstereyim.
13:03
Here you can see that the insectshaşarat are beingolmak trackedizlenen
315
768000
2000
Burada böceklerin uçarlarken takip edilmekte
13:05
as they're flyinguçan around,
316
770000
2000
olduklarını görüyorsunuz,
13:07
whichhangi is kindtür of funeğlence.
317
772000
3000
aslında eğlenceli bir şey.
13:10
NextSonraki we can actuallyaslında lightışık them up with a laserlazer. (LaughterKahkaha)
318
775000
2000
Ve sonrasında laserle onları ateşleyebiliyoruz.
13:12
Now, this is a lowdüşük poweredenerjili laserlazer,
319
777000
2000
Buradaki düşük güçte bir lazer,
13:14
and we can actuallyaslında pickalmak up a wing-beatkanat-beat frequencySıklık.
320
779000
2000
aslında bir kanat frekansına sahip.
13:16
So you mayMayıs ayı be ableyapabilmek to hearduymak some mosquitoesSivrisinek flyinguçan around.
321
781000
3000
Yani etrafta uçan bazı sivrisinekleri duyabilirsiniz de.
13:19
NMNM: That's a mosquitosivrisinek wingkanat beatdövmek you're hearingişitme.
322
784000
3000
Nathan Myhrvold: Duyduğunuz bu ses sivrisinek kanat çırpışı.
13:24
EJEJ: FinallySon olarak, let's see what this looksgörünüyor like.
323
789000
3000
EJ: Nihayet, şimdi nasıl görünüyor bir bakalım.
13:29
There you can see mosquitoesSivrisinek as they flyuçmak around, beingolmak litAydınlatılmış up.
324
794000
3000
İşte etrafta uçıuşan sivrisineklerin yandığını görebiliyorsunuz.
13:32
This is slowedyavaşladı way down
325
797000
2000
Bu yavaşlatılmış hali
13:34
so that you have an opportunityfırsat to see what's happeningolay.
326
799000
2000
bu şekilde gerçekte ne olup bitiyor görebileceksiniz.
13:36
Here we have it runningkoşu at high-speedyüksek hız modekip.
327
801000
2000
Burada yüksek hız modunda çalışıyorduk.
13:38
So this systemsistem that was builtinşa edilmiş for TEDTED is here to illustrateörneklemek
328
803000
2000
Yani bu sistem sadece örnekleme amaçlı TED için hazırlandı,
13:40
that it is technicallyteknik olarak possiblemümkün to actuallyaslında deploydağıtmak a systemsistem like this,
329
805000
3000
gerçekten de böyle bir sistemin kurulabileceğini göstermek istedik.
13:43
and we're looking very hardzor at how to make it
330
808000
3000
Ve bunu Afrika ve dünyanın diğer ülkelerinde kullanılacak
13:46
highlybüyük ölçüde cost-effectivemaliyetli to use in placesyerler like AfricaAfrika and other partsparçalar of the worldDünya.
331
811000
3000
hale getirmek için yani ücretini düşürmek için çok çalışıyoruz.
13:49
(ApplauseAlkış)
332
814000
6000
(alkışlar)
13:56
NMNM: So it wouldn'tolmaz be any funeğlence to showgöstermek you that
333
821000
3000
NM: Aslında onlara gerçekten ateş ettiğimizde
13:59
withoutolmadan showinggösterme you what actuallyaslında happensolur when we hitvurmak 'emonları.
334
824000
3000
neler olduğunu size göstermezsek çok da eğlenceli olmayacak.
14:02
(LaughterKahkaha)
335
827000
2000
(kahkahalar)
14:10
(LaughterKahkaha)
336
835000
3000
(kahkahalar)
14:13
This is very satisfyingtatmin edici.
337
838000
2000
Bu çok tatmin edici.
14:15
(LaughterKahkaha)
338
840000
2000
(kahkahalar)
14:18
This is one of the first onesolanlar we did.
339
843000
2000
Bu ilk yaptıklarımızdan birisi.
14:20
The energy'senerji a little bitbit highyüksek here.
340
845000
2000
Güç burada biraz fazla kaçmış.
14:22
(LaughterKahkaha)
341
847000
3000
(kahkahalar)
14:27
We'llWe'll loopdöngü around here in just a secondikinci, and you'llEğer olacak see anotherbir diğeri one.
342
852000
2000
Şimdi buradan döneceğiz ve bir saniye sonra bir başkasını göreceksiniz.
14:29
Here'sİşte anotherbir diğeri one. BangPatlama.
343
854000
2000
İşte bir tane daha. Bang.
14:31
An interestingilginç thing is, we killöldürmek them all the time;
344
856000
3000
İlginç olan şey, onları öldürüp duruyoruz;
14:34
we'vebiz ettik never actuallyaslında gottenkazanılmış the wingskanatlar to shutkapamak off in midairhavada.
345
859000
3000
ama şimdiye kadar kanatlarını havada durdurmalarını hiç sağlayamadık.
14:37
The wingkanat motormotor is very resilientesnek.
346
862000
2000
Kanat motorşarı çok sağlam.
14:39
I mean, here we're blowingüfleme wingskanatlar off
347
864000
2000
Yani burada kanatları uçuruyoruz,
14:41
but the wingkanat motormotor keepstutar all the way down.
348
866000
3000
ama kanat motoru yere düşene kadar çalışmaya devam ediyor.
14:45
So, that's what I have. Thanksteşekkürler very much.
349
870000
2000
İşte, elimdeki şey buydu. Teşekkürler.
14:47
(ApplauseAlkış)
350
872000
16000
(alkışlar)
Translated by Seda Demirel
Reviewed by Müge Gür

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Nathan Myhrvold - Polymath
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer.

Why you should listen

Since leaving his post as Microsoft's Chief Technology Officer in 1999 (with fortune in tow), Nathan Myhrvold has been a professional exemplar of the spirit of the "Renaissance Man," proudly following his interests wherever they've led. His dispersed passions have triggered an impressive list of accomplishments, including world barbecue championships, major archeological finds (several Tyrannosaurus rex skeletons), prize-winning wildlife photography, building a section of Babbage's Difference Engine #2, s, and a new and consuming interest in the sous-vide cooking technique.

Malcolm Gladwell's 2008 New Yorker profile of him revealed an impish but truly inspired character whose latest company, Intellectual Ventures -- which brainstorms and patents a wide array of inventions --  has been accused in some quarters of acting like a 'patent troll' but is described by Myhrvold as "a disruptive organization providing  an efficient way for patent holders to get paid for the inventions they own, and... for technology companies to gain easy access to the invention rights they need." After funding big-vision projects such as the Allen Telescope Array, exploring active volcanoes and investigating penguin digestion, Myhrvold insists that his hobbies aren't as discursive as they seem. They do have a common denominator, after all: him.

More profile about the speaker
Nathan Myhrvold | Speaker | TED.com