Jakob Magolan: A crash course in organic chemistry
Jakob Magolan: Khóa học Hóa hữu cơ cấp tốc
Professor Jakob Magolan is a synthetic chemist who assembles new molecules to discover new medicines. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
the words "organic chemistry?"
khi nghe cụm từ "Hóa hữu cơ"?
at nearly every university,
đều có dạy một môn học
introduction to the subject,
that overwhelms students,
làm choáng ngộp sinh viên,
to become a doctor or a dentist
nha sĩ, hay bác sĩ thú y.
perceive this science like this ...
nghĩ về môn khoa học này như thế này..
trên con đường của họ,
to do to young people,
với những người trẻ,
beyond college campuses long ago.
không chỉ ở bậc đại học.
about these two words.
xung quanh cụm từ này.
in which we have placed it
là không thể chấp nhận được.
and it's not good for society,
cũng không tốt cho xã hội,
không cần phải như vậy.
should be easier. It shouldn't.
môn này nên dễ hơn.
về những từ này
by the experiences of premed students
của những người đi trước,
a very anxious time of their lives.
đã trải qua nhiều lo lắng với nó.
trong Hóa hữu cơ rất có giá trị.
of organic chemistry is valuable,
dễ tiếp cận với nó hơn,
accessible to everybody,
chứng minh điều đó với bạn.
chúng ta bắt đầu thôi.
overpriced EpiPens.
một bút tiêm EpiPen đắt tiền.
có tên là epinephrine.
the beat of my heart,
khiến tim đập trở lại,
allergic reaction.
nguy hiểm đến tính mạng.
right here will do it.
ngay tại đây sẽ làm điều đó.
the ignition switch
cơ chế chống trả hay bỏ chạy của cơ thể.
go up so blood could rush to my muscles.
để đưa máu đến các cơ.
I would feel a wave of strength.
Và tôi sẽ cảm thấy sức mạnh tăng vọt.
between life and death for many people.
sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.
that you can hold in your fingers.
trong tay bạn.
of epinephrine.
của epinephrine.
thấy nó vô nghĩa.
when I look at that picture.
tôi thấy gì khi nhìn vào hình ảnh này.
là hợp chất hay phân tử,
together by atomic bonds.
liên kết với nhau bằng liên kết hóa học.
gives epinephrine its identity,
quyết định đặc tính của epinephrine,
actually seen one of these,
từng nhìn thấy chúng,
an artistic impression,
ấn tượng nghệ thuật,
how small this is.
nó nhỏ như thế nào.
half a milligram of it dissolved in water.
epinephrine hòa với nước.
bằng với khối lượng một hạt cát.
molecules in here is one quintillion.
trong này là một tỷ tỷ.
trong thiên hà của chúng ta?
into the right ballpark,
under all the oceans and lakes,
dưới đáy tất cả các đại dương và hồ,
so they fit in here.
để chúng vừa cái ống này.
we will never see it,
ta không bao giờ nhìn thấy được,
through some sophisticated machines
qua các máy móc tinh vi,
resonance spectrometers."
this molecule very well.
ta vẫn biết rất rõ về nó.
từ bốn loại nguyên tử khác nhau:
of four different types of atoms,
we typically use for them.
ta thường dùng để biểu thị chúng.
được tạo thành từ những quả cầu nhỏ,
is made of little spheres
of these basic ingredients,
thành phần chính,
từ ba loại hạt nhỏ hơn:
from three smaller particles:
into this familiar table.
vào một bảng quen thuộc.
sự sống không cần tất cả chúng,
doesn't need all of these,
chỉ nhiêu đây.
that stand apart from the rest
nổi bật so với phần còn lại
that are found in epinephrine:
thành phần của epinephrine:
is the most important part.
liên kết với nhau để tạo thành phân tử,
connect to form molecules,
and you can misspell the word "honk,"
và đánh vần sai từ " honk" ("tiếng còi")
for the rest of your lives.
with these ingredients.
chứa những nguyên tử này.
để tạo nên phân tử.
được tạo thành từ các electron.
they're made of electrons.
để đưa ra và giữ lấy các nguyên tử kế cận.
to reach out and hold their neighbors.
như một cái bắt tay,
like a handshake,
chúng không tồn tại mãi.
they are not permanent.
và nắm lấy nguyên tử khác.
and grab another.
and make new molecules.
và tạo thành phân tử mới.
is made mostly of carbon atoms,
chủ yếu được làm từ carbon,
structural building material,
để tạo nên sự sống,
a good number of handshakes
as the study of carbon molecules.
là ngành nghiên cứu nguyên tử carbon.
we can think of that follow our rules,
sử dụng những quy tắc này,
và có những cái tên quen thuộc:
and they have familiar names:
H2O và NH3 và CH4.
H20 and NH3 and CH4.
"oxygen" and "nitrogen" --
được tạo thành từ hai nguyên tử.
that have two atoms each.
and three bonds between them.
and beside it, some flammable fuels.
bên cạnh là một số nhiên liệu dễ cháy.
được tạo ra từ hydro và carbon.
of just hydrogen and carbon.
Chúng ta thật sáng tạo.
We're very creative.
into molecules of oxygen,
trong động cơ hoặc lò nướng,
or in your barbecues,
và sắp xếp lại.
ends up at the center of a CO2 molecule,
của phân tử CO2,
as parts of waters,
một phần của nước,
tuân theo các quy tắc này.
for bigger molecules either,
important stories in medical history.
trong lịch sử y khoa.
real triumph over physical pain,
chiến thắng nỗi đau thể xác,
and they're read by other scientists,
và được các nhà khoa học khác đọc,
to do this quickly on paper,
trên giấy thật nhanh,
bằng các chữ cái đơn giản,
with simple letters,
that lie in the plane of the page,
sẽ trở thành các gạch,
trở thành những tam giác nhỏ,
forwards and backwards,
để biểu thị độ sâu.
những nguyên tử carbon.
by corners between the bonds,
bởi các đỉnh liên kết,
that's bonded to a carbon.
liên kết với carbon.
any fewer than four bonds.
có ít hơn bốn liên kết.
is the bonds between OH and NH.
to make it cleaner,
to draw molecules.
để vẽ các phân tử.
but I think everyone here could do it,
đều có thể làm được.
đây là epinephrine.
Chúng là một và hoàn toàn giống nhau.
They're one and the same.
through your body right now.
trong cơ thể bạn.
a quick quintillion more of them.
cung cấp cho bạn một tỷ tỷ phân tử này.
of sheep or cattle,
của cừu hoặc gia súc,
where this stuff comes from.
trong nhà máy
that come mostly from petroleum.
các phân tử nhỏ hơn lại với nhau,
makes some of us uncomfortable.
một số người cảm thấy không thoải mái.
which makes us feel safe.
tạo cho ta cảm giác an toàn.
they cannot be distinguished.
không có gì khác biệt.
that are coming off an assembly line here.
vừa ra khỏi dây chuyền lắp ráp.
almost mathematical sense.
giống nhau như đúc một cách kì lạ,
math practically touches reality.
toán học gần như không khác với thực tế.
they don't matter,
không còn quan trọng nữa,
this molecule just like we do,
phân tử này giống như chúng ta,
at this than we are.
đã thay đổi điều đó.
vận hành bằng ánh sáng mặt trời,
that are powered by sunlight,
small molecules crash into each other
các phân tử nhỏ va chạm,
carbohydrates, proteins, nucleic acids,
carbohydrate, protein, axit nucleic,
nhà hóa học hữu cơ đầu tiên,
with the oxygen gas we breathe,
với oxy ta đang thở, oxy năng lượng cao.
with the energy of the sun.
cho các phân tử này.
được tạo thành từ hóa chất.
to reclaim this word, "chemical,"
phục hồi nghĩa của từ "hóa học",
và cũng không có nghĩa là có hại,
and it doesn't mean harmful,
hoặc không tự nhiên.
chemical-free lump charcoal.
than cục không hóa chất.
chemicals are quite toxic,
whether something is harmful
một chất có hại
we have these people.
chuyên nghiên cứu về chất độc.
có mặt ở khắp mọi nơi,
that we call petroleum.
ta gọi là dầu hoả.
gets converted into a molecule of CO2.
sẽ biến đổi thành một phân tử CO2.
that is messing up our climate.
làm đảo lộn khí hậu.
will make that reality easier to accept
chấp nhận thực tế dễ dàng hơn,
are not just fossil fuels.
không chỉ là nhiên liệu hóa thạch.
available raw materials
that we call synthesis.
như những khối LEGO.
or break them apart with great control.
thật tuyệt vời khi ta có thể làm vậy.
it's even possible.
into washing machines,
giống như các hợp chất tự nhiên,
exact copies of nature, like epinephrine,
from scratch, like these two.
những hợp chất cho riêng mình,
of multiple sclerosis;
triệu chứng của bệnh đa xơ cứng,
that we call T-cell lymphoma.
ta gọi là u lympho tế bào T.
it's like a key in a lock,
và hình dạng thích hợp
with the chemistry of a disease.
tiến trình hóa học của căn bệnh.
to fit snugly somewhere important.
nằm vừa khít ở những nơi quan trọng.
at making them than we are,
làm tốt hơn chúng ta nhiều,
ấn tượng hơn,
con quái vật khổng lồ này
two chlorine atoms
để đeo như một đôi bông tai.
trong vũng bùn của một khu rừng ở Borneo.
in a jungle in Borneo in 1953.
cost-efficiently in a lab.
vì nó quá tốn kém.
can harvest it from its natural source,
nhưng ta có thể thu lấy từ tự nhiên,
one of our most powerful antibiotics.
kháng sinh mạnh nhất.
in our literature every day.
về các phân tử mới được tạo ra.
in every corner of this planet.
ở khắp nơi trên Trái đất.
have amazing powers ...
và các bệnh khác.
and everything else.
is like being a knight in shining armor.
như một hiệp sĩ trong bộ giáp sáng bóng.
with courage and composure,
lòng dũng cảm và sự điềm tĩnh,
of the blacksmith in this picture,
trong bức tranh này,
things would look a little different ...
mọi thứ sẽ khác đi một chút..
fabrics, all plastics,
vải, và tất cả các loại nhựa,
you're sitting on right now --
và thành phần chính là carbon,
and they're mostly carbon,
các electron không liên kết,
các phản ứng và cơ chế của chúng,
and it goes on and on and on,
để học sự tổng hợp.
you guys organic chemistry --
để dạy bạn Hóa hữu cơ,
nó là như thế nào,
from a young man named Weston Durland,
đã giúp đỡ tôi rất nhiều,
student in chemistry,
cũng rất thành thạo đồ họa.
pretty good with computer graphics.
all the moving molecules
bạn thấy hôm nay.
through the use of graphics like these
những hình ảnh minh họa,
about this intricate science.
môn khoa học phức tạp này.
là để cho bạn thấy rằng
is not something to be afraid of.
vẻ đẹp phong phú của thế giới tự nhiên.
of the natural world looks richer.
ABOUT THE SPEAKER
Jakob Magolan - Organic chemistProfessor Jakob Magolan is a synthetic chemist who assembles new molecules to discover new medicines.
Why you should listen
Jakob Magolan holds the Boris Family Endowed Chair in Drug Discovery at McMaster University in Canada. As a graduate student, he was trained to synthesize the complex and beautiful molecules made by nature from simple chemical building blocks. His medicinal chemistry laboratory now partners with biologists and clinicians to find new molecules and innovative strategies to treat disease. He and his colleagues at McMaster's Institute for Infectious Disease Research are working to discover new antibiotics to combat the threat of drug-resistant microbial infections.
Magolan has taught organic chemistry to hundreds of undergraduate students. He believes in the tremendous value of scientific literacy in society and loves to share his appreciation of science with the public. Magolan prepared this TEDx talk together with graphic designer Weston Durland, who was one of his chemistry students.
Jakob Magolan | Speaker | TED.com