Sean Davis: Can we solve global warming? Lessons from how we protected the ozone layer
Sean Davis: Küresel ısınmayı önleyebilir miyiz? Ozon tabakasının korunmasından öğrendiklerimiz
Sean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
of the country we live in,
temsil ediyor olsaydı
so maybe from about there over,
belki oradan şuraya kadar,
on the causes of climate change.
bana kesin olarak güvenmezdi.
söz veriyorum ama bu istatistiğe
bu konuşmaya bir yalanla başladım.
iklim değişikliğinin
is a product of the recognition
tanınmasının ürünüdür.]
is a global problem ...]
Başkan Reagan tarafından yapıldı.
by President Obama.
Paris İklim Anlaşması hakkındaydı.
and the Paris Climate Accord.
ozon tabakasının incelmesiyle ilgiliydi.
about the Montreal Protocol
familiar with this environmental problem,
problemiyle içli dışlı değilsiniz.
environmental success story.
başarı hikâyesi
to examine the world we've avoided
seçimlerde bize yol göstermesi için
for the choices we make today.
incelememiz gerekir.
seçimlerin yapıldığı zamana.
hairstyles. (Laughs)
terrible quantities of hairspray,
korkunç miktarlarda saç spreyi.
kloroflorokarbonlar, aerosol sprey
kullanılan insan yapımı kimyasallar.
as propellant in aerosol spray cans.
bir sorun olduğu ortaya çıktı.
these CFCs were a problem
the ozone layer.
have heard of the ozone layer,
ozon tabakasını duydunuz.
the ozone layer is earth's sunscreen,
dünyanın güneş kremi
bulunan ozon tabakasını alıp
10 to 20 miles up above our heads,
doğru sıkıştırabilseydik
to the surface of the earth,
üçte biri kadar ince bir kabuk oluşurdu.
only about two pennies thick,
an amazing amount of work, though.
of the harmful UV radiation
%90'ından fazlasını filtreler.
enjoy that suntan that you get
bronzlaşmayı sevdiğinden emin olsam da
it causes a lot of problems:
tehdit olduğunu söylemek abartı olmaz.
is a threat to human safety.
it was human safety
güdüleyen de insan güvenliğiydi.
of CFCs in the first place.
of refrigeration,
ilk zamanlarında
and flammable chemicals
ve yanıcı kimyasallar kullanılıyordu.
the refrigeration industry
güvenli bir alternatif istemişti.
Thomas Midgley adlı bir bilim insanı
ilk CFC'leri sentezlediği zaman.
commercially viable CFCs.
inhaled CFCs and blew out a candle
CFC'leri soludu ve bir mumu söndürdü.
olmadıklarını kanıtlamak yapmıştı.
at a scientific conference,
I can tell you there is no way
şunu söyleyebilirim,
işin içinden çıkamazsınız.
with that kind of antic today.
CFC'ler kayda değer bir keşifti.
as modern-day refrigeration
ve diğerlerinin önünü açtı.
yani 1970'lerde bilim insanları
over 40 years later, in the 1970s,
ve ozona zarar vereceğini fark etmedi.
would break down high in the atmosphere
a lot of public concern.
of CFC usage in aerosol spray cans
kullanımının yasaklanmasına yol açtı.
other countries in 1978.
in much more than just spray cans.
başka birçok yerde daha kullanılıyordu.
the Antarctic ozone hole,
Antarktik ozon deliğini keşfettiler
önce bilim insanları
maybe a five or 10 percent reduction
veya 10 oranında azalma bekliyorlardı.
over the course of less than a decade
ozonun üçte birinden fazlasının
had simply vanished,
alanın yok olduğuydu.
than the size of the US.
are the root cause of this ozone hole,
CFC'ler olduğunu bilmemize rağmen
was far from settled.
geçmesine yardımcı oldu.
this talk with,
Montreal Protokolü hakkındaki alıntı,
from President Reagan --
when he signed the Montreal Protocol
oybirliği ile onaylanmasından sonra
by the US Senate.
imzalama beyanıydı.
that's truly worth celebrating.
anniversary of the Montreal Protocol.
Protokolünün 30. yıl dönümüydü.
maddeler artık atmosferimizde azalıyor
are now declining in our atmosphere,
of healing in the ozone layer.
belirtilerini görmeye başlıyoruz.
of those ozone-depleting substances
maddelerin birçoğu aynı zamanda
has actually delayed global warming
yıldan uzun bir süre gecikmesini sağladı.
asking the question,
environmental crisis, global warming,
küresel ısınmayla yüzleşmekteyken
[Küresel ısınmaya inanmıyorum.]
absolute certainty to act.
kesinliğe gerek yok.
CFC'lerin risklerinden,
of the risks from CFCs
emin olduğumuzdan daha az emindik.
from greenhouse gas emissions.
who oppose climate action use
insanların yaygın bir taktiği de
and focus only on uncertainty.
ve sadece belirsizliğe odaklanmaktır.
of uncertainty all the time,
karşısında kararlar alıyoruz.
who drove here tonight,
gelirken emniyet kemerinizi taktınız.
because someone told you
gelirken kaza yapacağınızı mı söyledi?
in a car crash on the way here?
always have uncertainty.
daima belirsizlik taşır.
only on uncertainty is a distraction.
belirsizliğe odaklanmak dikkat dağıtır.
eylemsizlik bir eylemdir.
to raise a healthy environment.
için bir topluluk gerekir.
put together by industry and governments
sadece hükûmetler, endüstriler
groups and scientists.
ve bilim adamları değildi.
önemli bir rol oynadılar.
an important role in the solution.
verici birkaç işaret görüyoruz.
some encouraging signs today.
concerned about climate change
arasında sadece çevresel grupları değil,
on that spectrum,
to solve global warming,
her seviyeden harekete ihtiyacımız olacak;
ve aralarındaki her şeye.
be the enemy of the good.
olmasına izin vermeyin.
durdurmak için fren pedalı olmasına rağmen
for stopping ozone depletion,
just like a tap on the brakes.
bir dokunuş gibiydi.
basma kararını gerçekten belirleyen şey,
amendments to the protocol
to hit the brakes on ozone depletion.
yeterince ileri gitmediğini
didn't go far enough
başına küresel ısınmayı çözemeyeceğini
won't solve global warming,
be the enemy of the good.
izin vermeyin." derim.
to contemplate the world we've avoided.
düşünmenin yardımcı olacağına inanıyorum.
uygulayarak kaçındığımız dünya,
by enacting the Montreal Protocol
yıkıcı değişikliklerden biridir.
and to human well-being.
of new skin cancer cases per year
kanseri vakasını engellemiş olacağız
to see the end of this animation
dönmesini görecek kadar uzun yaşayacağım.
restored to its natural state.
for earth's climate future
iklim geleceği hikâyesini yazarken
diye sormamız gerekiyor ki
what will our actions be
birileri bu sahneye çıkıp
that they've avoided.
ABOUT THE SPEAKER
Sean Davis - Research scientistSean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere.
Why you should listen
Sean Davis studies long-term change in the chemical composition and circulation of the stratosphere, with an emphasis on human-caused perturbations to the Earth’s protective ozone layer and their impact on climate at the surface. He is a research scientist at the University of Colorado's Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences and the NOAA Earth System Research Laboratory’s Chemical Sciences Division.
Sean Davis | Speaker | TED.com