ABOUT THE SPEAKER
Sean Davis - Research scientist
Sean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere.

Why you should listen

Sean Davis studies long-term change in the chemical composition and circulation of the stratosphere, with an emphasis on human-caused perturbations to the Earth’s protective ozone layer and their impact on climate at the surface. He is a research scientist at the University of Colorado's Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences and the NOAA Earth System Research Laboratory’s Chemical Sciences Division.

More profile about the speaker
Sean Davis | Speaker | TED.com
TEDxBoulder

Sean Davis: Can we solve global warming? Lessons from how we protected the ozone layer

Sean Davis: Küresel ısınmayı önleyebilir miyiz? Ozon tabakasının korunmasından öğrendiklerimiz

Filmed:
1,825,260 views

Montreal Protokolü dünyanın bir araya gelerek iklim değişikliği konusunda harekete geçebileceğini kanıtladı. Dünyanın en başarılı çevre anlaşması imzalandıktan otuz yıl sonra, iklim bilimci Sean Davis, kloroflorokarbonları yasakladığımızda kaçındığımız dünyayı araştırıyor ve zamanımızın çevresel krizini açıklamak için geliştirebileceğimiz dersleri paylaşıyor.
- Research scientist
Sean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
So, I'm a climateiklim scientistBilim insanı,
0
1101
3216
Ben bir iklim bilimciyim
00:16
and if this roomoda is representativetemsilci
of the countryülke we livecanlı in,
1
4341
5378
ve bu salon yaşadığımız ülkeyi
temsil ediyor olsaydı
00:21
that meansanlamına geliyor about 60 percentyüzde of you,
so maybe from about there over,
2
9743
4491
yaklaşık %60'ınız,
belki oradan şuraya kadar,
00:26
don't stronglyşiddetle trustgüven me for informationbilgi
on the causesnedenleri of climateiklim changedeğişiklik.
3
14258
4505
iklim değişikliğinin nedenleri konusunda
bana kesin olarak güvenmezdi.
Bu akşam gerçeği anlatacağıma
söz veriyorum ama bu istatistiğe
00:32
Now, I promisesöz vermek to tell the truthhakikat tonightBu gece,
4
20312
2063
00:34
but just to humormizah that demographicdemografik,
5
22399
2882
mizahla karşılık vermek için
bu konuşmaya bir yalanla başladım.
00:37
I've startedbaşladı this talk with a falsehoodyalan.
6
25305
2238
[Paris İklim Anlaşması,
iklim değişikliğinin
00:39
[The ParisParis Climateİklim AccordAccord
is a productürün of the recognitiontanıma
7
27567
2754
evrensel bir sorun olarak
tanınmasının ürünüdür.]
00:42
that climateiklim changedeğişiklik
is a globalglobal problemsorun ...]
8
30345
2024
Bu açıklama Başkan Obama tarafından değil,
Başkan Reagan tarafından yapıldı.
00:44
This statementaçıklama was not madeyapılmış
by PresidentBaşkan ObamaObama.
9
32383
2191
Ne iklim değişikliği ne de
Paris İklim Anlaşması hakkındaydı.
00:46
It was madeyapılmış by PresidentBaşkan ReaganReagan,
10
34598
1563
00:48
and it wasn'tdeğildi about climateiklim changedeğişiklik
and the ParisParis Climateİklim AccordAccord.
11
36185
3186
Montreal Protokolü ve stratosferik
ozon tabakasının incelmesiyle ilgiliydi.
00:51
It was actuallyaslında
about the MontrealMontreal Protocolİletişim kuralı
12
39395
2219
00:53
and stratosphericstratosferik ozoneOzon depletiontükenmesi.
13
41638
2079
00:57
Now, I'm sure that manyçok of you aren'tdeğil
familiartanıdık with this environmentalçevre problemsorun,
14
45512
4221
Eminim ki çoğunuz bu çevre
problemiyle içli dışlı değilsiniz.
01:01
but you should be,
15
49757
1341
Ama olmalısınız.
01:03
because it's a rarenadir
environmentalçevre successbaşarı storyÖykü.
16
51122
3670
Çünkü bu ender bir çevresel
başarı hikâyesi
01:06
And it's worthdeğer revisitingyeniden ziyaret etme,
17
54816
1917
ve tekrar ele almaya değer.
01:08
because sometimesara sıra, we need
to examineincelemek the worldDünya we'vebiz ettik avoidedkaçınılması
18
56757
3532
Çünkü bazen, bugün yaptığımız
seçimlerde bize yol göstermesi için
01:12
in ordersipariş to find guidancerehberlik
for the choicesseçimler we make todaybugün.
19
60313
3436
kaçındığımız dünyayı
incelememiz gerekir.
01:16
So let's go back to the 1970s,
20
64900
2556
Öyleyse 1970'lere geri dönelim;
01:19
when some questionablekuşkulu choicesseçimler were madeyapılmış:
21
67480
2810
sorgulanması gereken bazı
seçimlerin yapıldığı zamana.
İlk olarak,
01:22
first of all -- hooHoo --
hairstylessaç modelleri. (LaughsGülüyor)
22
70314
4833
saç stilleri.
01:27
Secondİkinci of all, objectivelyobjektif
terriblekorkunç quantitiesmiktarları of hairspraysaç spreyi,
23
75171
4124
İkinci olarak, objektif olarak
korkunç miktarlarda saç spreyi.
01:31
and thirdüçüncü, CFCsCFC, chlorofluorocarbonskloroflorokarbon,
24
79319
5069
Üçüncü olarak da CFC'ler,
kloroflorokarbonlar, aerosol sprey
kutularında itici gaz olarak
kullanılan insan yapımı kimyasallar.
01:36
man-madeinsan yapımı chemicalskimyasallar that were used
as propellantBarut in aerosolAerosol spraysprey canskutular.
25
84412
4327
Bakın, bu CFC'lerin
bir sorun olduğu ortaya çıktı.
01:41
And see, it turnsdönüşler out
these CFCsCFC were a problemsorun
26
89749
3064
01:44
because they were destroyingtahrip
the ozoneOzon layertabaka.
27
92837
2845
Çünkü onlar ozon tabakasını yok ediyordu.
01:47
Now I'm sure mostçoğu of you
have heardduymuş of the ozoneOzon layertabaka,
28
95706
2596
Eminim ki çoğunuz
ozon tabakasını duydunuz.
01:50
but why does it mattermadde?
29
98326
1442
Ama bu neden önemli?
01:51
Well, quiteoldukça simplybasitçe,
the ozoneOzon layertabaka is earth'sToprak en sunscreenGüneş kremi,
30
99792
4610
Kısaca, ozon tabakası
dünyanın güneş kremi
01:56
and it's really fragilekırılgan.
31
104426
1424
ve oldukça kırılgan.
01:58
If you could take all of the ozoneOzon,
32
106955
1699
Yaklaşık 20 - 30 km üzerimizde
bulunan ozon tabakasını alıp
02:00
whichhangi is mostlyçoğunlukla about
10 to 20 milesmil up aboveyukarıdaki our headskafalar,
33
108678
3162
dünyanın yüzeyine
doğru sıkıştırabilseydik
02:03
and compresskompres it down
to the surfaceyüzey of the earthtoprak,
34
111864
2902
iki peni kalınlığında, yani bir cm'nin
üçte biri kadar ince bir kabuk oluşurdu.
02:06
it would formform a thinince shellkabuk
only about two penniespeni thickkalın,
35
114790
3449
02:10
about an eighthsekizinci of an inchinç.
36
118263
2069
02:12
And that thinince shellkabuk does
an amazingşaşırtıcı amounttutar of work, thoughgerçi.
37
120356
3431
Bu ince kabuk inanılmaz işler yapmakta.
02:15
It filtersfiltreler out more than 90 percentyüzde
of the harmfulzararlı UVUV radiationradyasyon
38
123811
5261
Güneşten gelen zararlı UV ışınlarının
%90'ından fazlasını filtreler.
02:21
cominggelecek from the sunGüneş.
39
129096
1150
02:23
And while I'm sure manyçok of you
enjoykeyfini çıkarın that suntanGüneş that you get
40
131162
5357
Birçoğunuzun geri kalan %10'luk kısımla
bronzlaşmayı sevdiğinden emin olsam da
02:28
from the remainingkalan 10 percentyüzde,
it causesnedenleri a lot of problemssorunlar:
41
136543
3801
bu miktar bile birçok probleme sebep olur:
02:32
cataractsKatarakt,
42
140368
1150
katarakt,
02:34
damagehasar to cropsbitkileri,
43
142754
1552
mahsüllerde hasar,
02:36
damagehasar to immunebağışık systemssistemler
44
144330
1923
bağışıklık sisteminde hasar
02:38
and alsoAyrıca skincilt cancerkanser.
45
146627
1254
ve cilt kanseri.
Ozona bir tehdidin, insan güvenliğine de
tehdit olduğunu söylemek abartı olmaz.
02:40
It's not an exaggerationabartı
46
148952
1271
02:42
to say that a threattehdit to the ozoneOzon layertabaka
is a threattehdit to humaninsan safetyemniyet.
47
150247
3548
02:47
And actuallyaslında, ironicallyironik,
it was humaninsan safetyemniyet
48
155540
2827
Aslında ironiktir ki, CFC'nin icadını
güdüleyen de insan güvenliğiydi.
02:50
that motivatedmotive the inventionicat
of CFCsCFC in the first placeyer.
49
158391
3276
02:53
You see, in the earlyerken daysgünler
of refrigerationsoğutma,
50
161691
2167
Anlayacağınız, soğutucuların
ilk zamanlarında
02:55
refrigeratorsbuzdolapları used toxictoksik
and flammableYanıcı chemicalskimyasallar
51
163882
3642
propan ve amonyak gibi zehirli
ve yanıcı kimyasallar kullanılıyordu.
02:59
like propanepropan and ammoniaAmonyak.
52
167548
1444
03:01
For good reasonneden,
the refrigerationsoğutma industrysanayi
53
169905
2061
İyi bir sebepten, soğutma endüstirisi
güvenli bir alternatif istemişti.
03:03
wanted a safekasa alternativealternatif,
54
171990
1546
1928'de buldular;
Thomas Midgley adlı bir bilim insanı
03:05
and they foundbulunan that in 1928,
55
173560
2242
03:07
when a scientistBilim insanı namedadlı ThomasThomas MidgleyMidgley
56
175826
2254
ticari olarak geçerliliği olan
ilk CFC'leri sentezlediği zaman.
03:10
synthesizedsentezlenen the first
commerciallyticari viableyaşayabilir CFCsCFC.
57
178104
3047
03:14
And in factgerçek, MidgleyMidgley famouslyünlü
inhaledinhale CFCsCFC and blewpatladı out a candlemum
58
182143
6081
Hatta bilimsel bir konferansta Midgley
CFC'leri soludu ve bir mumu söndürdü.
Bunu CFC'lerin güvenli ve yanıcı
olmadıklarını kanıtlamak yapmıştı.
03:20
to demonstrategöstermek,
at a scientificilmi conferencekonferans,
59
188248
2620
03:22
that they were safekasa and nonflammableYangın.
60
190892
2420
03:25
And in factgerçek, as a scientistBilim insanı,
I can tell you there is no way
61
193336
2762
Bir bilim insanı olarak
şunu söyleyebilirim,
günümüzde böyle tuhaf davranışlarla
işin içinden çıkamazsınız.
03:28
you could get away
with that kindtür of anticAntik todaybugün.
62
196122
2294
Yani, vay be.
03:30
I mean, wowvay.
63
198440
2190
Ama gerçekten o zamanlarda
CFC'ler kayda değer bir keşifti.
03:33
But really, at the time,
64
201084
1866
03:34
CFCsCFC were a really remarkabledikkat çekici inventionicat.
65
202974
3951
03:38
They allowedizin what we now know
as modern-dayGünümüz refrigerationsoğutma
66
206949
3223
Onlar modern soğutucuların, klimaların
ve diğerlerinin önünü açtı.
03:42
and air-conditioningklima and other things.
67
210196
1810
Dolayısıyla 40 yıl sonrasına kadar,
yani 1970'lerde bilim insanları
03:44
So it wasn'tdeğildi actuallyaslında untila kadar
over 40 yearsyıl latersonra, in the 1970s,
68
212677
5714
CFC'lerin atmosferde parçalara ayrılacağı
ve ozona zarar vereceğini fark etmedi.
03:50
when scientistsBilim adamları realizedgerçekleştirilen that CFCsCFC
would breakkırılma down highyüksek in the atmosphereatmosfer
69
218415
4698
03:55
and damagehasar the ozoneOzon layertabaka.
70
223137
2306
03:57
And this findingbulgu really setset off
a lot of publichalka açık concernilgilendirmek.
71
225467
2650
Bu sonuç halkı endişelendirdi.
04:00
It led, ultimatelyen sonunda, to the banningyasaklama
of CFCCfc usagekullanım in aerosolAerosol spraysprey canskutular
72
228141
5148
1978'de ABD'de ve başka birkaç ülkede
aerosol sprey kutularında CFC
kullanımının yasaklanmasına yol açtı.
04:05
in the US and a fewaz
other countriesülkeler in 1978.
73
233313
3248
04:09
Now, the storyÖykü doesn't endson there,
74
237788
1595
Hikâye burada bitmiyor.
04:11
because CFCsCFC were used
in much more than just spraysprey canskutular.
75
239407
3023
Çünkü CFC'ler sprey kutularından
başka birçok yerde daha kullanılıyordu.
04:15
In 1985, scientistsBilim adamları discoveredkeşfedilen
the AntarcticAntarktika ozoneOzon holedelik,
76
243684
4206
1985'te bilim insanları
Antarktik ozon deliğini keşfettiler
04:20
and this was a trulygerçekten alarmingendişe verici discoverykeşif.
77
248905
2974
ve bu gerçekten endişe verici bir keşifti.
04:23
ScientistsBilim adamları did not expectbeklemek this at all.
78
251903
2430
Bilim insanları bunu hiç beklemiyordu.
04:28
Before the AntarcticAntarktika ozoneOzon holedelik,
79
256210
1584
Antarktik ozon deliğinden
önce bilim insanları
04:29
scientistsBilim adamları expectedbeklenen
maybe a fivebeş or 10 percentyüzde reductionindirgeme
80
257818
3777
bir asırlık bir sürede ozonda belki %5
veya 10 oranında azalma bekliyorlardı.
04:33
in ozoneOzon over a centuryyüzyıl.
81
261619
2032
04:35
But what they foundbulunan
over the coursekurs of lessaz than a decadeonyıl
82
263675
4501
Ama on yıldan az bir sürede buldukları,
ozonun üçte birinden fazlasının
04:40
was that more than a thirdüçüncü of the ozoneOzon
had simplybasitçe vanishedyok oldu,
83
268200
4387
yani ABD'den büyük bir
alanın yok olduğuydu.
04:44
over an areaalan largerdaha büyük
than the sizeboyut of the US.
84
272611
2455
04:48
And althougholmasına rağmen we now know that CFCsCFC
are the rootkök causesebeb olmak of this ozoneOzon holedelik,
85
276645
4038
Ve şimdi ozon delinmesinin temel nedeninin
CFC'ler olduğunu bilmemize rağmen
04:52
at the time, the scienceBilim
was faruzak from settledyerleşik.
86
280707
2354
o dönemde bilim bu yaklaşımdan uzaktı.
04:56
YetHenüz despiterağmen this uncertaintybelirsizlik,
87
284105
3012
Bu belirsizliğe rağmen,
04:59
the crisiskriz helpedyardım etti spurmahmuz nationsmilletler to actdavranmak.
88
287141
2507
kriz, ulusların harekete
geçmesine yardımcı oldu.
05:02
So that quotealıntı that I startedbaşladı
this talk with,
89
290740
3613
Başlarken Başkan Reagan'dan yaptığım
Montreal Protokolü hakkındaki alıntı,
05:06
about the MontrealMontreal Protocolİletişim kuralı,
from PresidentBaşkan ReaganReagan --
90
294377
2956
05:09
that was his signingimza statementaçıklama
when he signedimzalı the MontrealMontreal Protocolİletişim kuralı
91
297357
3827
Protokolün ABD Senatosu tarafından
oybirliği ile onaylanmasından sonra
05:13
after its unanimousoybirliği ratificationonaylanması
by the US SenateSenato.
92
301208
3798
Başkan Reagan'ın Protokolü
imzalama beyanıydı.
05:17
And this is something
that's trulygerçekten worthdeğer celebratingkutlama.
93
305030
2517
Bu gerçekten kutlamaya değer bir şey.
05:19
In factgerçek, yesterdaydün was the 30thinci
anniversaryyıldönümü of the MontrealMontreal Protocolİletişim kuralı.
94
307571
4882
Esasında dün, Montreal
Protokolünün 30. yıl dönümüydü.
05:24
(ApplauseAlkış)
95
312477
6260
(Alkışlar)
05:30
Because of the protocolprotokol,
96
318761
1742
Protokol sayesinde, ozona zararlı
maddeler artık atmosferimizde azalıyor
05:32
ozone-depletingOzon-depleting substancesmaddeler
are now decliningazalan in our atmosphereatmosfer,
97
320527
4357
05:36
and we're startingbaşlangıç to see the first signsişaretler
of healingşifa in the ozoneOzon layertabaka.
98
324908
3495
ve ozon tabakasında ilk iyileşme
belirtilerini görmeye başlıyoruz.
05:41
And furthermoreayrıca, because manyçok
of those ozone-depletingOzon-depleting substancesmaddeler
99
329118
4000
Üstelik, ozon tabakasına zarar veren
maddelerin birçoğu aynı zamanda
çok güçlü sera gazları olduğu için,
05:45
are alsoAyrıca very potentkuvvetli greenhouseyeşil Ev gasesgazlar,
100
333142
2718
05:47
the MontrealMontreal Protocolİletişim kuralı
has actuallyaslında delayedgecikmiş globalglobal warmingısınma
101
335884
2778
Montreal Protokolü, küresel ısınmanın on
yıldan uzun bir süre gecikmesini sağladı.
05:50
by more than a decadeonyıl.
102
338686
1285
05:52
That's just wonderfulolağanüstü.
103
340628
1267
Bu muhteşem bir şey.
05:54
But I think it's worthdeğer
askingsormak the questionsoru,
104
342728
4473
Fakat sanırım şunu sormak gerek:
05:59
as we faceyüz our currentşimdiki
environmentalçevre crisiskriz, globalglobal warmingısınma,
105
347225
3602
Mevcut çevresel krizle yani
küresel ısınmayla yüzleşmekteyken
Montreal'den ne gibi dersler alabiliriz?
06:02
what lessonsdersler can we learnöğrenmek from MontrealMontreal?
106
350851
2375
Hiç alınacak ders var mı? Sanırım evet.
[Küresel ısınmaya inanmıyorum.]
06:05
Are there any? I think there are.
107
353250
2339
06:08
First, we don't need
absolutekesin certaintykesinlik to actdavranmak.
108
356765
4317
Birincisi, harekete geçmek için
kesinliğe gerek yok.
06:13
When MontrealMontreal was signedimzalı,
109
361742
1712
Montreal imzalandığında
CFC'lerin risklerinden,
06:15
we were lessaz certainbelli then
of the risksriskler from CFCsCFC
110
363478
4041
şimdi sera gazı emisyonlarının risklerden
emin olduğumuzdan daha az emindik.
06:19
than we are now of the risksriskler
from greenhouseyeşil Ev gasgaz emissionsemisyonları.
111
367543
4452
06:25
A commonortak tactictaktik that people
who opposeoppose climateiklim actionaksiyon use
112
373116
3778
İklimsel hareketlere kafa tutan
insanların yaygın bir taktiği de
06:28
is to completelytamamen ignorealdırmamak riskrisk
and focusodak only on uncertaintybelirsizlik.
113
376918
4063
riskleri tamamıyla görmezden gelmek
ve sadece belirsizliğe odaklanmaktır.
06:33
But so what about uncertaintybelirsizlik?
114
381648
1561
Ancak belirsizlikte ne var?
06:35
We make decisionskararlar in the faceyüz
of uncertaintybelirsizlik all the time,
115
383937
3579
Her zaman belirsizlikler
karşısında kararlar alıyoruz.
06:39
literallyharfi harfine all the time.
116
387540
1954
Kelimenin tam anlamıyla her zaman.
06:41
You know, I'll betbahis those of you
who drovesürdü here tonightBu gece,
117
389518
4440
Bahse girerim bu akşam arabanızla buraya
gelirken emniyet kemerinizi taktınız.
06:45
you probablymuhtemelen woregiydiği your seatoturma yeri beltkemer.
118
393982
1857
06:48
And so asksormak yourselfkendin,
119
396807
1208
Şimdi kendinize sorun:
06:50
did you weargiyinmek your seatoturma yeri beltkemer
because someonebirisi told you
120
398039
2589
Birisi size yüzde yüz emin olarak buraya
gelirken kaza yapacağınızı mı söyledi?
06:52
with a hundredyüz percentyüzde [certaintykesinlik]
121
400652
1907
06:54
that you would get
in a cararaba crashkaza on the way here?
122
402583
2408
06:57
ProbablyMuhtemelen not.
123
405711
1424
Muhtemelen hayır.
06:59
So that's the first lessonders.
124
407159
2318
İşte bu birinci ders.
07:01
RiskRisk managementyönetim and decisionkarar makingyapma
always have uncertaintybelirsizlik.
125
409501
3261
Risk yönetimi ve karar almak
daima belirsizlik taşır.
07:05
IgnoringGörmezden riskrisk and focusingodaklanma
only on uncertaintybelirsizlik is a distractionoyalama.
126
413494
3760
Riskleri görmezden gelmek ve sadece
belirsizliğe odaklanmak dikkat dağıtır.
07:10
In other wordskelimeler, inactionhareketsizlik is an actionaksiyon.
127
418372
3817
Başka bir deyişle,
eylemsizlik bir eylemdir.
07:16
Secondİkinci, it takes a villageköy
to raiseyükseltmek a healthysağlıklı environmentçevre.
128
424767
4960
İkincisi, sağlıklı bir çevre oluşturmak
için bir topluluk gerekir.
07:22
The MontrealMontreal Protocolİletişim kuralı wasn'tdeğildi just
put togetherbirlikte by industrysanayi and governmentshükümetler
129
430869
4039
Montreal Protokolü'nü oluşturanlar
sadece hükûmetler, endüstriler
07:26
or environmentalçevre advocacysavunma
groupsgruplar and scientistsBilim adamları.
130
434932
3971
ya da çevre koruma grupları
ve bilim adamları değildi.
07:30
It was put togetherbirlikte by all of them.
131
438927
1712
Saydıklarımın hepsiydi.
07:32
They all had a seatoturma yeri at the tabletablo,
132
440663
2403
Hepsi bir masada oturdu
ve hep birlikte çözümde
önemli bir rol oynadılar.
07:35
and they all playedOyunun
an importantönemli rolerol in the solutionçözüm.
133
443090
2925
07:38
And I think in this regardsaygı,
134
446039
1351
Bu yönden, bugün cesaret
verici birkaç işaret görüyoruz.
07:39
we're actuallyaslında seeinggörme
some encouragingteşvik edici signsişaretler todaybugün.
135
447414
2382
07:41
We see not just environmentalçevre groupsgruplar
concernedilgili about climateiklim changedeğişiklik
136
449820
4590
İklim değişikliği hakkında endişelenenler
arasında sadece çevresel grupları değil,
07:46
but alsoAyrıca civickent and religiousdini groupsgruplar,
137
454434
2590
aynı zamanda sivil ve dini grupları,
07:49
the militaryaskeri and businessesişletmeler.
138
457048
2333
ordu ve iş dünyasını da görüyoruz.
07:52
So whereverher nerede you find yourselfkendin
on that spectrumspektrum,
139
460744
2823
Bu yelpazede kendini nerede görürsen gör,
07:55
we need you at the tabletablo,
140
463591
1704
masada sana ihtiyacımız var.
07:57
because if we're going
to solveçözmek globalglobal warmingısınma,
141
465319
2192
Çünkü eğer küresel ısınmayı çözeceksek
her seviyeden harekete ihtiyacımız olacak;
07:59
it's going to take actionseylemler at all levelsseviyeleri,
142
467535
2060
bireyden uluslararasına
ve aralarındaki her şeye.
08:01
from the individualbireysel to the internationalUluslararası
143
469619
2694
08:04
and everything in betweenarasında.
144
472337
1705
08:08
ThirdÜçüncü lessonders:
145
476621
1150
Üçüncü ders:
08:10
don't let the perfectmükemmel
be the enemydüşman of the good.
146
478673
2571
Mükemmelin, iyinin düşmanı
olmasına izin vermeyin.
Montreal, ozon tabakasının incelmesini
durdurmak için fren pedalı olmasına rağmen
08:14
While MontrealMontreal has becomeolmak the brakeFren pedalpedal
for stoppingDurduruluyor ozoneOzon depletiontükenmesi,
147
482390
5260
08:19
at its beginningbaşlangıç, it was more
just like a tapmusluk on the brakesfrenler.
148
487674
3579
başlangıçta frenlere sadece
bir dokunuş gibiydi.
Aslında, ozonun incelmesi üzerine frene
basma kararını gerçekten belirleyen şey,
08:24
It was actuallyaslında the latersonra
amendmentsdeğişiklikler to the protocolprotokol
149
492524
3330
08:27
that really markedişaretlenmiş the decisionkarar
to hitvurmak the brakesfrenler on ozoneOzon depletiontükenmesi.
150
495878
3905
protokolde yapılan son değişikliklerdi.
08:33
So to those who despairumutsuzluk
151
501061
1382
Paris İklim Anlaşması’nın
yeterince ileri gitmediğini
08:34
that the ParisParis Climateİklim AccordAccord
didn't go faruzak enoughyeterli
152
502467
3333
veya yaptığı sınırlı davranışların tek
başına küresel ısınmayı çözemeyeceğini
08:37
or that your limitedsınırlı actionseylemler on theironların ownkendi
won'talışkanlık solveçözmek globalglobal warmingısınma,
153
505824
4956
düşünüp ümitsiz olanlar için,
08:42
I say don't let the perfectmükemmel
be the enemydüşman of the good.
154
510804
3531
"Mükemmelin iyinin düşmanı olmasına
izin vermeyin." derim.
08:48
And finallyen sonunda, I think it helpsyardım eder us
to contemplatedüşünmek the worldDünya we'vebiz ettik avoidedkaçınılması.
155
516439
4833
Son olarak, kaçındığımız dünyayı
düşünmenin yardımcı olacağına inanıyorum.
Gerçekten de Montreal Protokolü'nü
uygulayarak kaçındığımız dünya,
08:54
IndeedGerçekten de, the worldDünya we have avoidedkaçınılması
by enactingyasalaştırılması the MontrealMontreal Protocolİletişim kuralı
156
522742
5768
çevre ve insan refahında
yıkıcı değişikliklerden biridir.
09:00
is one of catastrophickatastrofik changesdeğişiklikler
157
528534
2186
09:02
to our environmentçevre
and to humaninsan well-beingsağlık.
158
530744
2150
09:05
By the 2030s, we'lliyi be avoidingkaçınma millionsmilyonlarca
of newyeni skincilt cancerkanser casesvakalar perbaşına yearyıl
159
533846
6240
2030'larda, yılda milyonlarca yeni cilt
kanseri vakasını engellemiş olacağız
09:12
with a numbernumara that would only growbüyümek.
160
540110
2050
ve bu sayı sürekli büyüyecek.
09:15
If I'm luckyşanslı, I'll livecanlı long enoughyeterli
to see the endson of this animationanimasyon
161
543549
4406
Şanslıysam, bu animasyonun sonunu
ve ozon deliğinin doğal durumuna geri
dönmesini görecek kadar uzun yaşayacağım.
09:19
and to see the ozoneOzon holedelik
restoredgeri to its naturaldoğal statebelirtmek, bildirmek.
162
547979
3197
09:24
So as we writeyazmak the storyÖykü
for earth'sToprak en climateiklim futuregelecek
163
552573
3329
Yani biz bu yüzyıl ve ötesi için dünyanın
iklim geleceği hikâyesini yazarken
09:27
for this centuryyüzyıl and beyondötesinde,
164
555926
1484
kendimize eylemlerimiz ne olacak
diye sormamız gerekiyor ki
09:29
we need to asksormak ourselveskendimizi,
what will our actionseylemler be
165
557434
3461
09:32
so that someonebirisi can standdurmak on this stageevre
166
560919
2342
otuz, elli veya yüz yıl sonra
birileri bu sahneye çıkıp
09:35
in 30 or 50 or a hundredyüz yearsyıl
167
563285
4460
engelledikleri dünyayı kutlayabilsinler.
09:39
to celebratekutlamak the worldDünya
that they'veonlar ettik avoidedkaçınılması.
168
567769
2340
09:43
Thank you.
169
571220
1151
Teşekkürler.
09:44
(ApplauseAlkış)
170
572395
4470
(Alkışlar)
Translated by Nevaz Mescioğlu
Reviewed by Merve Kılıç

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Sean Davis - Research scientist
Sean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere.

Why you should listen

Sean Davis studies long-term change in the chemical composition and circulation of the stratosphere, with an emphasis on human-caused perturbations to the Earth’s protective ozone layer and their impact on climate at the surface. He is a research scientist at the University of Colorado's Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences and the NOAA Earth System Research Laboratory’s Chemical Sciences Division.

More profile about the speaker
Sean Davis | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee