TED Talks Education
Rita Pierson: Every kid needs a champion
Rita Pierson: Hər uşağın bir qəhrəmana ehtiyacı var
Filmed:
Readability: 2.6
10,893,254 views
Rita Pierson, 40 ilin müəllimi, bir dəfə bir həmkarının "Mənə maaşı uşaqları bəyənməyim üçün vermirlər." dediyini eşidib. Onun cavabı isə belə olub: "Uşaqlar xoşları gəlməyən insanlardan bir şey öyrənməzlər.” Maarifçilərə, şagirdlərinə inanmaları və onlarla gerçək, insani və fərdi səviyyədə bağ qurmaları üçün ilhamverici bir səsləniş.
Rita F. Pierson - Educator
Rita F. Pierson spent her entire life in or around the classroom, having followed both her parents and grandparents into a career as an educator. Full bio
Rita F. Pierson spent her entire life in or around the classroom, having followed both her parents and grandparents into a career as an educator. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I have spent my entire life
0
591
3880
Bütün həyatımı ya məktəbdə,
00:16
either at the schoolhouse, on the way to the schoolhouse,
1
4471
4407
ya məktəbə gedən yolda,
00:20
or talking about what happens in the schoolhouse.
2
8878
3765
ya da məktəbdə baş verənlər haqda danışaraq keçirmişəm.
00:24
Both my parents were educators,
3
12643
2399
Valideynlərimin hər ikisi maarifçi olub,
00:27
my maternal grandparents were educators,
4
15042
2942
ana tərəfdən nənəm və babam maarifçi olublar,
00:29
and for the past 40 years I've done the same thing.
5
17984
3938
və mən də son 40 il ərzində eyni şeyi eləmişəm.
00:33
And so, needless to say, over those years
6
21922
2790
Və, təbii ki, bütün bu illər ərzində
00:36
I've had a chance to look at education reform
7
24712
3516
təhsil islahatlarına müxtəlif bucaqlardan
00:40
from a lot of perspectives.
8
28228
1831
baxma imkanım olub.
00:42
Some of those reforms have been good.
9
30059
1954
Bəziləri yaxşı nəticələr verib,
00:44
Some of them have been not so good.
10
32013
2269
Digərləri o qədər də yaxşı alınmayıb.
00:46
And we know why kids drop out.
11
34282
2197
Və biz bilirik niyə uşaqlarımızın məktəbi yarımçıq qoyduğunu.
00:48
We know why kids don't learn.
12
36479
1479
Niyə öyrənmədiklərini bilirik.
00:49
It's either poverty, low attendance,
13
37958
2855
Ya kasıblıqdan, ya davamsızlıqdan,
00:52
negative peer influences. We know why.
14
40813
4076
ya da ətrafdakı yaşıdların mənfi təsirindən. Niyəsini bilirik.
00:56
But one of the things that we never discuss
15
44889
2346
Ancaq heç haqqında danışmadığımız,
00:59
or we rarely discuss
16
47235
2241
ya da nadirən danışdığımız şeylərdən biri
01:01
is the value and importance of human connection,
17
49476
4269
insani yaxınlıq və bağlara verməli olduğumuz
01:05
relationships.
18
53745
2333
dəyər və önəmdir.
01:08
James Comer says that no significant learning
19
56078
3597
Ceyms Komer deyib ki, heç bir tutarlı öyrənmə
01:11
can occur without a significant relationship.
20
59675
2795
tutarlı bir yaxınlığın yoxluğunda baş verə bilməz.
01:14
George Washington Carver says all learning
21
62470
2777
Corc Vaşinqton Karver isə, bütün öyrənmənin
01:17
is understanding relationships.
22
65247
4107
insani bağları anlamaqdan keçdiyini deyir.
01:21
Everyone in this room has been affected
23
69354
2396
Bu zaldakı hər bir kəs bir müəllim və ya
01:23
by a teacher or an adult.
24
71750
2453
bir böyük tərəfindən təsir görmüşdür.
01:26
For years, I have watched people teach.
25
74203
5313
Mən, illər boyu, təhsil prosesindəki fərdləri izləmişəm.
01:31
I have looked at the best and I've look at some of the worst.
26
79516
3383
Neçə ən yaxşılarını görmüş və bir neçə bərbad olanlarına da şahid olmuşam.
01:34
A colleague said to me one time,
27
82899
1821
Bir həmkarım günün birində mənə dedi ki:
01:36
"They don't pay me to like the kids.
28
84720
2209
"Mənə maaşı uşaqları bəyənməyim üçün vermirlər.
01:38
They pay me to teach a lesson.
29
86929
2073
Verirlər ki, dərsimi keçim.
01:41
The kids should learn it.
30
89002
1298
Uşaqlar öyrənsinlər.
01:42
I should teach it. They should learn it. Case closed."
31
90300
3629
Mən öyrətməliyəm. Onlar öyrənməlidirlər. Vəssalam."
01:45
Well, I said to her,
32
93929
1890
Deməli, qayıdıb dedim ki ona:
01:47
"You know, kids don't learn from people they don't like."
33
95819
3488
"Bilirsən, uşaqlar xoşları gəlməyən adamlardan bir şey öyrənməzlər."
01:51
(Laughter) (Applause)
34
99307
8024
(Gülüş) (Alqış)
01:59
She said, "That's just a bunch of hooey."
35
107331
3294
Dedi: "Əşi, cəfəngiyyatdır."
02:02
And I said to her, "Well, your year is going to be long
36
110625
3240
Mən də dedim ki: "Onda, əzizim, səni qarşıda çətin və
02:05
and arduous, dear."
37
113865
2221
gərgin bir il gözləyir."
02:08
Needless to say it was. Some people think
38
116086
2297
Aydın məsələydi. Bəziləri düşünür ki,
02:10
that you can either have it in you to build a relationship
39
118383
2963
yaxınlıq qura bilmək təbii bacarığı ya içində var
02:13
or you don't.
40
121346
1624
ya da yoxdur.
02:14
I think Stephen Covey had the right idea.
41
122970
2204
Məncə, Stefan Kovey haqlı deyib.
02:17
He said you ought to just throw in a few simple things,
42
125174
3542
Deyir ki, həyatda hərdən bir sıra bəsit şeylərə də yer ayırmaq lazımdır,
02:20
like seeking first to understand
43
128716
2306
ilk öncə anlaşılmağa deyil,
02:23
as opposed to being understood,
44
131022
2241
anlamağa çalışmaq kimi,
02:25
simple things like apologizing.
45
133263
3103
üzr istəmək kimi sadə şeylərə.
02:28
You ever thought about that?
46
136366
1087
Düşündünüzmü heç bu haqda?
02:29
Tell a kid you're sorry, they're in shock.
47
137453
3639
Bir uşaqdan üzr istəyin, məəttəl qalacaq.
02:33
I taught a lesson once on ratios.
48
141092
2430
Bir dəfə, nisbət bəhsindən bir dərs deyirdim.
02:35
I'm not real good with math, but I was working on it.
49
143522
3924
Riyaziyyatla aram elə də yaxşı olmasa da, üzərimdə çalışırdım.
02:39
And I got back and looked at that teacher edition.
50
147446
3074
Sonra qayıdıb müəllim kitabçasına baxanda
02:42
I'd taught the whole lesson wrong. (Laughter)
51
150520
3297
gördüm ki, bütün dərsi səhv başa salmışam. (Gülüş)
02:45
So I came back to class the next day, and I said,
52
153817
1957
Sonra növbəti gün sinfə gəldim və dedim ki,
02:47
"Look, guys, I need to apologize.
53
155774
2450
"Uşaqlar, baxın, üzr istəməliyəm.
02:50
I taught the whole lesson wrong. I'm so sorry."
54
158224
3778
Bütün dərsi səhv başa salmışam. Bağışlayın."
02:54
They said, "That's okay, Ms. Pierson.
55
162002
1378
Dedilər: "Eybi yox, Xanım Pierson,
02:55
You were so excited, we just let you go."
56
163380
2463
Elə həvəslə başa salırdınız ki, biz də bir şey deyə bilmədik."
02:57
(Laughter) (Applause)
57
165843
5107
(Gülüş) (Alqış)
03:02
I have had classes that were so low,
58
170950
3758
Akademik cəhətdən elə zəif siniflərim olub ki,
03:06
so academically deficient that I cried.
59
174708
3846
özümü tuta bilməyib ağlamışam.
03:10
I wondered, how am I going to take this group
60
178554
2952
Bu qrupu doqquz ay içərisində olduqları yerdən
03:13
in nine months
61
181506
1947
olmalı olduqları yerə
03:15
from where they are to where they need to be?
62
183453
3024
necə aparacağam deyə elə hey düşünmüşəm.
03:18
And it was difficult. It was awfully hard.
63
186477
2854
Müşkül məsələydi. Həqiqətən çətin olurdu.
03:21
How do I raise the self-esteem of a child
64
189331
3372
Bir uşağın mənlik anlayışını və, eyni zamanda,
03:24
and his academic achievement at the same time?
65
192703
2943
akademik nailiyyətini necə artıra bilərəm?
03:27
One year I came up with a bright idea.
66
195646
2146
İlin birində, parlaq bir fikir gəldi ağlıma.
03:29
I told all my students,
67
197792
1845
Bütün şagirdlərimə dedim ki:
03:31
"You were chosen to be in my class
68
199637
3533
"Siz mənim sinfimdə olmaq üçün seçilmişlərsiniz,
03:35
because I am the best teacher
69
203170
1656
çünki mən ən yaxşı müəlliməm,
03:36
and you are the best students,
70
204826
1547
sizsə ən yaxşı şagirdlərsiniz,
03:38
they put us all together
71
206373
1444
və bizim hamımızı bir araya gətiriblər ki,
03:39
so we could show everybody else how to do it."
72
207817
3169
bütün başqa hamıya bunu necə bacardığımızı göstərə bilək."
03:42
One of the students said, "Really?"
73
210986
2305
Şagirdlərdən biri qayıdıb: "Doğrudan?" - deyə soruşdu.
03:45
(Laughter)
74
213291
1801
(Gülüş)
03:47
I said, "Really. We have to show the other classes
75
215092
3250
"Bəli. Doğrudan." - dedim, - "Biz başqa siniflərə örnək
03:50
how to do it, so when we walk down the hall,
76
218342
2335
olmalıyıq. Elə ki, biz dəhlizdən keçərkən
03:52
people will notice us, so you can't make noise.
77
220677
2729
hamı bizə diqqət yetirsin. Yəni, səs sala bilməzsiniz.
03:55
You just have to strut."
78
223406
3054
Sakit və farağat yeriməlisiniz."
03:58
And I gave them a saying to say: "I am somebody.
79
226460
2768
Və bu sözləri qulaqlarında sırğa etmələrini istədim: "Mən bir fərdəm.
04:01
I was somebody when I came.
80
229228
1365
Bura gələndə bir fərd idim.
04:02
I'll be a better somebody when I leave.
81
230593
2124
Burdan daha yaxşı bir fərd olaraq çıxacağam.
04:04
I am powerful, and I am strong.
82
232717
1993
Güclü və qüvvətliyəm.
04:06
I deserve the education that I get here.
83
234710
2690
Burda aldığım təhsil haqqımdır.
04:09
I have things to do, people to impress,
84
237400
2237
Görəcək işlərim var, təsirləndirəcək insanlar,
04:11
and places to go."
85
239637
1689
gəzməyə yerlər var qarşımda."
04:13
And they said, "Yeah!"
86
241326
3010
"Bəli!" - deyə cavab verdilər.
04:16
You say it long enough,
87
244336
1421
Nəyisə çox təkrarlayanda,
04:17
it starts to be a part of you.
88
245757
3766
sözlər artıq bir parçan olmağa başlayır.
04:21
And so — (Applause)
89
249523
6037
Beləliklə, - (Alqış)
04:27
I gave a quiz, 20 questions.
90
255560
4047
20 sualdan ibarət bir test hazırladım.
04:31
A student missed 18.
91
259607
2710
Bir şagird 18-ni səhv etdi.
04:34
I put a "+2" on his paper and a big smiley face.
92
262317
5212
Mən də vərəqinə "+2" qoydum, yanında böyük bir gülər üz.
04:39
He said, "Ms. Pierson, is this an F?"
93
267529
3747
Dedi ki: "Xanım Pierson, "F" almışam?"
04:43
I said, "Yes."
94
271276
2509
Dedim: "Bəli."
04:45
He said, "Then why'd you put a smiley face?"
95
273785
3296
Dedi: "Bəs bu gülüş işarəsini niyə qoymusunuz?"
04:49
I said, "Because you're on a roll.
96
277081
2248
Dedim: "Çünki hələ öyrənirsən.
04:51
You got two right. You didn't miss them all."
97
279329
4072
İkisini ki düz yazmısan. Hamısını buraxmamısan."
04:55
I said, "And when we review this,
98
283401
1800
"Bu bəhsi təkrarlayanda, daha yaxşı
04:57
won't you do better?"
99
285201
1619
yaza bilməzsənmi?" - dedim,
04:58
He said, "Yes, ma'am, I can do better."
100
286820
2529
Dedi: "Bəli, müəllimə, daha yaxşı eləyə bilərəm."
05:01
You see, "-18" sucks all the life out of you.
101
289349
3632
Gördünüzmü, "-18" bütün həyat eşqinizi öldürür.
05:04
"+2" said, "I ain't all bad."
102
292981
2082
"+2" amma: "O qədər də pis deyil ki." - deyir.
05:07
(Laughter) (Applause)
103
295063
5772
(Gülüş) (Alqış)
05:12
For years I watched my mother
104
300835
3141
İllər boyunca, anamın tənəffüs vaxtında
05:15
take the time at recess to review,
105
303976
2834
şagird işlərini gözdən keçirdiyinin,
05:18
go on home visits in the afternoon,
106
306810
2824
günorta valideynləri ziyarətə evlərinə getdiyinin,
05:21
buy combs and brushes and peanut butter and crackers
107
309634
3019
daraq, fırça, və yeməyə ehtiyacı olan uşaqlar üçün fıstıq əzməsi
05:24
to put in her desk drawer for kids that needed to eat,
108
312653
2734
və peçenye alıb siyirməsinə qoyduğunun,
05:27
and a washcloth and some soap for the kids who didn't smell so good.
109
315387
3229
və yaxşı qoxumayan uşaqlar üçün əsgi və sabun aldığının şahidi olmuşam.
05:30
See, it's hard to teach kids who stink.
110
318616
3707
Bilirsiniz ki, qoxusu gələn uşaqlara dərs demək asan iş deyil.
05:34
And kids can be cruel.
111
322323
2447
Və uşaqlar da insafsız ola bilirlər.
05:36
And so she kept those things in her desk,
112
324770
2633
Ona görə də, bu şeyləri masasında hazır tuturdu,
05:39
and years later, after she retired,
113
327403
3120
və illər sonra, təqaüdə çıxandan sonra,
05:42
I watched some of those same kids come through
114
330523
3022
o uşaqlardan bəzilərinin gəlib ona: "Bilirsinizmi, xanım Volker,
05:45
and say to her, "You know, Ms. Walker,
115
333545
1984
siz mənim həyatımı dəyişdirdiniz,
05:47
you made a difference in my life.
116
335529
2422
Mənim yoluma işıq saldınız.
05:49
You made it work for me.
117
337951
1329
Heç bir kimsə olmadığımı bildiyim vaxtlarda belə,
05:51
You made me feel like I was somebody,
118
339280
2039
bir fərd kimi hiss etdirdiniz siz mənə.
05:53
when I knew, at the bottom, I wasn't.
119
341319
3559
Və indi, sadəcə, kim olduğumu görmənizi istəyirəm." -
05:56
And I want you to just see what I've become."
120
344878
1785
- dediklərinin şahidi oldum.
05:58
And when my mama died two years ago at 92,
121
346663
3292
Və anam iki il əvvəl 92 yaşında vəfat edəndə,
06:01
there were so many former students at her funeral,
122
349955
2833
dəfnində o qədər köhnə şagirdləri vardı ki,
06:04
it brought tears to my eyes, not because she was gone,
123
352788
2824
köçüb getdiyi üçün deyil, sadəcə geridə heç bir zaman
06:07
but because she left a legacy of relationships
124
355612
3668
itməyəcək böyük bir bağ buraxdığı üçün
06:11
that could never disappear.
125
359280
2508
gözlərim yaşla doldu.
06:13
Can we stand to have more relationships? Absolutely.
126
361788
4526
Daha artıq bağlar qura bilərikmi? Əlbəttə.
06:18
Will you like all your children? Of course not.
127
366314
4677
Şagirlərinizin hamısını sevəcəksinizmi? Təbii ki, yox.
06:22
And you know your toughest kids are never absent.
128
370991
4058
Və də bilirsiniz ki, ən dələduz uşaqlar heç dərs buraxmazlar.
06:27
(Laughter)
129
375049
1992
(Gülüş)
06:29
Never. You won't like them all,
130
377041
3098
Heç vaxt. Hamısını sevməyəcəksiniz,
06:32
and the tough ones show up for a reason.
131
380139
3410
və o nadinc olanları həmişə dərsə gətirən bir səbəb var.
06:35
It's the connection. It's the relationships.
132
383549
2934
Bu, bağdır. Qayğıdır.Yaxınlıqdır.
06:38
And while you won't like them all,
133
386483
1635
Və ən əsası, siz hamısını sevməsəniz belə,
06:40
the key is, they can never, ever know it.
134
388118
4112
onlar bunu heç bir zaman sezməyəcəklər.
06:44
So teachers become great actors and great actresses,
135
392230
3791
Yəni, müəllimlər aktyor və aktrisalar cildinə girirlər,
06:48
and we come to work when we don't feel like it,
136
396021
2151
və heç kefimiz yoxkən belə dərsə gəlirik,
06:50
and we're listening to policy that doesn't make sense,
137
398172
3162
mənasız yerə olsa da, təlimatları dinləyirik,
06:53
and we teach anyway.
138
401334
3181
və yenə də öyrədirik.
06:56
We teach anyway, because that's what we do.
139
404515
4064
Yenə də öyrədirik, çünki bizim işimiz budur.
07:00
Teaching and learning should bring joy.
140
408579
3150
Öyrətmə və öyrənmə əyləncəyə bağlanmalıdır.
07:03
How powerful would our world be
141
411729
2550
Risk almaqdan qorxmayan,
07:06
if we had kids who were not afraid to take risks,
142
414279
3750
düşünməkdən çəkinməyən,
07:10
who were not afraid to think,
143
418029
1268
və bir qəhrəmanı olan uşaqlarımız olsaydı
07:11
and who had a champion?
144
419297
1493
nə qədər güclü bir dünyamız olardı!
07:12
Every child deserves a champion,
145
420790
2465
Hər bir uşağın haqqıdır bir qəhrəmanının olması;
07:15
an adult who will never give up on them,
146
423255
2210
onlardan heç ümidini üzməyəcək,
07:17
who understands the power of connection,
147
425465
2713
yaxınlığın gücünü və dəyərini anlayan,
07:20
and insists that they become the best that they can possibly be.
148
428178
3915
və ola biləcəklərinin ən yaxşısı olmalarına onları sövq edən bir böyük.
07:24
Is this job tough? You betcha. Oh God, you betcha.
149
432093
4770
Çətindirmi bu iş? Həm də necə. Həm də necə, Allahım.
07:28
But it is not impossible.
150
436863
3233
Ancaq mümkünsüz də deyil.
07:32
We can do this. We're educators.
151
440096
1756
Biz bunu bacararıq. Biz maarifçilərik.
07:33
We're born to make a difference.
152
441852
2284
Fərq yaratmaq üçün doğulmuşlarıq biz.
07:36
Thank you so much.
153
444136
1391
Çox təşəkkür edirəm.
07:37
(Applause)
154
445527
5293
(Alqış)
ABOUT THE SPEAKER
Rita F. Pierson - EducatorRita F. Pierson spent her entire life in or around the classroom, having followed both her parents and grandparents into a career as an educator.
Why you should listen
Rita F. Pierson, a professional educator since 1972, taught elementary school, junior high and special education. She was a counselor, a testing coordinator and an assistant principal. In each of these roles, she brought a special energy to the role -- a desire to get to know her students, show them how much they matter and support them in their growth, even if it was modest.
For the past decade, Pierson conducted professional development workshops and seminars for thousands of educators. Focusing on the students who are too often under-served, she lectured on topics like “Helping Under-Resourced Learners,”“Meeting the Educational Needs of African American Boys" and "Engage and Graduate your Secondary Students: Preventing Dropouts."
Pierson passed away in June 2013.
Rita F. Pierson | Speaker | TED.com