Kakenya Ntaiya: A girl who demanded school
Kakenya Ntaiyak: Eskolara joatea eskatu zuen neska.
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Gorriz janzten dira.
nor dira pertsona hauek?
Horietako bat naizela.
gerlariak izateko hezten dituzte.
ura, abarrak biltzeko.
eskolara joaten zirelako,
eskolara ezin izan zuelako joan,
bai niri eta baita nire neba-arrebei ere
berak bizitakoa guk bizitzea.
dena ezberdina izaten zen.
oso gogorra zen guretzat.
eta takoidun zapatak janzten zituzten.
baina miretsi egiten nituen.
irakasleek arbelean idazten zuten,
Zortzigarren mailan
jasan behar dutena,
trantsizio puntu bat zen.
emazte bihurtuko nintzen.
ez zen egi bilakatuko.
Neska gutxik egindako zerbait egin nuen.
"Zeremonia hori pairatuko dut
aitak izen txarra izango zuen,
deituko zuten.
zama lotsagarria zen.
Zeremonia iritsi zen.
Jendeak ongi pasatzen du.
eta dantza egiten egondako etxetik
Dantza eta dantza egin genuen.
jende mordoa zegoen zain.
Denak zeuden han.
Nire ahizpak eta beste neska batzuk ere han zeuden
eta eseri egin nintzen.
zorabiatu egin nintzen.
ez nintzen hil, baina asko bai.
aizto zahar, herdoildu bat da.
guztiek alde egin ondoren,
eta institutura itzuli nintzen.
irakasle izan nahi nuela
bakeroak, argazki-kamera
Kirol-oinetako zuriak.
Nahiko erakargarria zen.
eta hori miretsi egiten nuen.
oso gaixorik zegoen,
zer egin behar nuen.
ez zela nik nuen aita bakarra.
komunitateko gizon guztiak
nola izango zen nire etorkizuna.
unibertsitaterako eskabidea egin nuen
Emakumeen Unibertsitatean hartu ninduten.
baina dirua behar nuen hara joateko.
unibertsitatera joateko aukera zuela,
Ezin dizugu lagundu."
asmatu behar nuen,
guztiek onartzen dute bere erabakia.
berarengana joan nintzen.
ni ikusi ninduen.
Lagunduko al didazu Amerikara joaten?"
izango nintzela agindu nion,
egingo nuela,
denak ados etorri ziren
Eta zer aurkitu nuen?
baina hemen nengoenean
tratuan ibili beharrik
Horretarako eskubidea nuela.
amak ondasunak izateko eskubidea zuela.
Zer behar duzue?"
eskolarako bidean,
eta horregatik zigortzen zuten.
"Neskak babespean eduki nahi ditugu".
mutilen eskola eraikitzen
Nirekin bat etorri ziren.
konpromisoaren seinale bat ikusi behar nuela.
Nesken eskolarako lurrak eman zizkiguten.
genituen irizpideetako bat ere betetzen.
Bai, horregatik onartuko genuen,
12 urte zituen
ez du ez ama ez aitarik,
izeben etxeetara zebilen,
Ez zuen inolako egonkortasunik.
baino zerbait gehiago ikusi nuen.
eman genion.
bost hilabete beranduago.
transformazio bat hasi berri zen.
munduan zehar bidaiatu
eta ez bakarrik gure eskolan,
Eta hau bera bost urte beranduago.
hau da egiten dugun aldaketa.
ablazioa inoiz jasango.
ezkondu beharrik izango.
sortzen eta lortzen ari dira.
beti lehenak izan zaitezten,
jendeak jarraitu egingo zaituzte.
Jendeak jarraitu egingo zaituzte.
Ez izan beldurrik. Zuengan sinetsi.
herri bat, herrialde batean
eta zure mundua aldatzean
eta hau egiten badut,
Mila esker.
ABOUT THE SPEAKER
Kakenya Ntaiya - Educator and activistKakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community.
Why you should listen
Kakenya Ntaiya was set to follow the traditional path of girls born in the small village of Enoosaen, Kenya. Engaged at the age of 5, she was to participate in a female circumcision ceremony as a young teenager and then be married. But she had a different plan. First, she negotiated with her father and willingly agree to be circumcised -- only if he would allow her to finish high school. Later, when she was accepted to Randolph-Macon Women's College in Viriginia, she negotiated with her village elders to do what no girl had ever done before: leave her village to go to college in the United States.
She didn’t leave forever, though. Deeply proud of her heritage and of her community, Ntaiya returned to the village after school and worked with her elders to establish a school for girls there. The Kakenya Center for Excellence was established in 2009 with 32 students. A primary grade boarding school just for girls, the curriculum focuses on academics, leadership and female empowerment, along with cultural preservation and life skills. While families that can afford tuition do, Ntaiya also works with donors to provide scholarships for others.
In addition to her work with the school, Ntaiya is also a National Geographic emerging explorer.
Kakenya Ntaiya | Speaker | TED.com