ABOUT THE SPEAKER
Deborah Lipstadt - Historian
Deborah Lipstadt's research focuses on the development of Holocaust denial and how to fight for the truth in an era marked by "alternative facts."

Why you should listen

Dr. Deborah E. Lipstadt, Dorot professor of Holocaust Studies at Emory University in Atlanta, was sued for libel in 1996 by David Irving for having called him a Holocaust denier. After a ten-week trial in London in 2000, in an overwhelming victory for Lipstadt, the judge found Irving to be a "neo-Nazi polemicist" who "perverts" history and engages in "racist" and "anti-Semitic" discourse. The Daily Telegraph (London) described the trial as having "done for the new century what the Nuremberg tribunals or the Eichmann trial did for earlier generations." The Times (London) described it as "history has had its day in court and scored a crushing victory." According to the New York Times, the trial "put an end to the pretense that Mr. Irving is anything but a self-promoting apologist for Hitler."

The movie Denial, starring Rachel Weisz and Tom Wilkenson with a screenplay by David Hare, tells the story of this legal battle.  It is based on Lipstadt's book, History on Trial: My Day in Court with a Holocaust Denier (Harper Collins, 2006), and recently reissued as Denial (Harper Collins, 2016). The film was nominated for a BAFTA as one of the best British films of the year.

Lipstadt has written most recently Holocaust: An American Understanding (Rutgers, 2016), which explores how America has understood and interpreted the Holocaust since 1945.

Her previous book, The Eichmann Trial, (Schocken/Nextbook, 2011) published in commemoration of the 50th anniversary of the Eichmann trial, was called by Publisher's Weekly, "a penetrating and authoritative dissection of a landmark case and its after effects." The New York Times Book Review described Lipstadt as having "done a great service by … recovering the event as a gripping legal drama, as well as a hinge moment in Israel's history and in the world's delayed awakening to the magnitude of the Holocaust."

She has also published Beyond Belief: The American Press And The Coming Of The Holocaust, 1933-1945 (Free Press, 1986), which surveys what the American press wrote about the persecution of the Jews in the years 1933-1945.  She is currently writing a book, The Antisemitic Delusion: Letters to a Concerned Student which will be published in 2018.

At Emory, Lipstadt directs the website known as HDOT, Holocaust Denial on Trial, which contains a complete archive of the proceedings of Irving v. Penguin UK and Deborah Lipstadt. It also provides answers to frequent claims made by deniers. Lipstadt has won the Emery Williams Teaching Award, and she was selected for the award by alumni as the teacher who had most influenced them.

Lipstadt was a historical consultant to the United States Holocaust Memorial Museum, helping design the section of the Museum dedicated to the American Response to the Holocaust. She has held a Presidential appointment to the United States Holocaust Memorial Council (from Presidents Clinton and Obama) and was asked by President George W. Bush to represent the White House at the 60th anniversary of the liberation of Auschwitz.

Lipstadt has a BA from the City College of New York and an MA and PhD from Brandeis University.

More profile about the speaker
Deborah Lipstadt | Speaker | TED.com
TEDxSkoll

Deborah Lipstadt: Behind the lies of Holocaust denial

დებორა ლიპსტადტი: ჰოლოკოსტის უარყოფის ტყუილებს მიღმა

Filmed:
1,378,476 views

"არსებობს ფაქტები, არსებობს მოსაზრებები და არსებობს ტყუილები," ამბობს ისტორიკოსი დებორა ლიპსტადტი. ის ჰოლოკისტის უარმყოფელების საკუთარი გამოკვლევის შესანიშნავ ამბავზე და მათ მიერ ისტორიის დამახინჯების გამიზნულ მცდელობაზე გვიამბობს. ლიპსტადტი ჩვენ ყველას მოგვიწოდებს დავუპირისპირდეთ მათ, ვინც უტევს ფაქტებსა და ჭეშმარიტებას. "სიმართლე ფარდობითი არ არის", ამბობს იგი.
- Historian
Deborah Lipstadt's research focuses on the development of Holocaust denial and how to fight for the truth in an era marked by "alternative facts." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
I come to you today to speak of liars,
0
1082
4083
დღეს მე თქვენთან მოვედი,
რომ გესაუბროთ მატყუარების,
00:17
lawsuits
1
5189
1423
სასამართლო სარჩელებისა
00:18
and laughter.
2
6636
1340
და სიცილის შესახებ.
00:20
The first time I heard
about Holocaust denial,
3
8910
3110
პირველად როდესაც ჰოლოკოსტის
უარყოფის შესახებ შევიტყვე,
00:24
I laughed.
4
12044
1302
გამეცინა.
00:25
Holocaust denial?
5
13970
1752
ჰოლოკოსტის უარყოფა?
00:28
The Holocaust which has
the dubious distinction
6
16187
3430
ჰოლოკოსტის, რომელიც გამოირჩევა,
00:31
of being the best-documented
genocide in the world?
7
19641
4495
როგორც დოკუმენტურად ყველაზე კარგად
დადასტურებული გენოციდი მსოფლიოში?
00:37
Who could believe it didn't happen?
8
25046
2026
ვის შეიძლება ეგონოს, რომ ის არ მომხდარა?
00:40
Think about it.
9
28106
1347
დაფიქრდით.
00:42
For deniers to be right,
10
30257
2281
უარმყოფელები რომ მართლები იყვნენ,
00:44
who would have to be wrong?
11
32562
1896
ვინ უნდა ცდებოდეს?
00:47
Well, first of all, the victims --
12
35011
2766
პირველ რიგში, მისი მსხვერპლნი,
00:49
the survivors who have told us
their harrowing stories.
13
37801
4717
გადარჩენილები, რომელთაც გვიამბეს მათი
სულისშემძვრელი ისტორიები.
00:55
Who else would have to be wrong?
14
43721
2314
კიდევ ვინ უნდა ცდებოდეს?
00:58
The bystanders.
15
46059
1953
მისი შემსწრეები.
01:00
The people who lived in the myriads
of towns and villages and cities
16
48036
3978
ის ადამიანები, რომლებიც
აურაცხელი რაოდენობის სოფლებსა და ქალაქებში
01:04
on the Eastern front,
17
52038
1972
აღმოსავლეთ ფრონტზე ცხოვრობდნენ.
01:06
who watched their neighbors
be rounded up --
18
54034
2442
რომელნიც შეესწრნენ,
როგორ შეკრიბეს მათი მეზობლები,
01:08
men, women, children, young, old --
19
56500
3213
კაცები, ქალები, ბავშვები,
ახალგაზრდები თუ მოხუცები
01:11
and be marched
to the outskirts of the town
20
59737
2720
და წაიყვანეს ისინი ქალაქის გარეუბნებში,
01:14
to be shot and left dead in ditches.
21
62481
2992
რათა დაეხვრიტათ და თხრილებში ჩაეყარათ.
01:17
Or the Poles,
22
65985
1330
ასევე პოლონელები,
01:19
who lived in towns and villages
around the death camps,
23
67339
4681
რომლებიც სიკვდილის ბანაკების ირგვლივ
ქალაქებსა და სოფლებში ცხოვრობდნენ,
01:24
who watched day after day
24
72044
2376
და ყოველ დღე ხედავდნენ,
01:26
as the trains went in filled with people
25
74444
2742
თუ როგორ მიდიოდნენ
ხალხით სავსე მატარებლები,
01:29
and came out empty.
26
77210
1523
ხოლო უკან კი, ცარიელები ბრუნდებოდნენ
01:31
But above all, who would have to be wrong?
27
79787
3633
მაგრამ უმთავრესად,
ვინ აღმოჩნდებოდა მცდარი?
01:36
The perpetrators.
28
84005
1464
დამნაშავეები.
01:38
The people who say, "We did it.
29
86112
2906
ადამიანები რომლებიც ამბობენ:
"ჩვენ ჩავიდინეთ ეს."
01:41
I did it."
30
89479
1524
"მე ჩავიდინე ეს."
01:43
Now, maybe they add a caveat.
31
91027
2149
შეიძლება, ისინი ამას
რაღაც დათქმით აკეთებენ.
01:45
They say, "I didn't have a choice;
I was forced to do it."
32
93200
4424
ისინი ამბობენ: "მე არ მქონდა არჩევანი;
მე დამაძალეს ამის გაკეთება."
01:50
But nonetheless, they say, "I did it."
33
98104
2669
თუმცა მიუხედავად ამისა, ისინი ამბობენ:
"მე ჩავიდინე ეს."
01:53
Think about it.
34
101938
1551
დაფიქრდით ამაზე.
01:55
In not one war crimes trial
since the end of World War II
35
103513
5939
მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ,
არცერთ სამხედრო დამნაშავეთა სასამართლოზე
02:01
has a perpetrator of any nationality
ever said, "It didn't happen."
36
109476
6636
არცერთ ეროვნების დამნაშავეს
არ უთქვამს: "ეს არ მომხდარა."
02:09
Again, they may have said, "I was forced,"
but never that it didn't happen.
37
117078
4582
მათ შეიძლება თქვეს: "მე დამაძალეს",
მაგრამ არასოდეს უთქვამთ, რომ არ მომხდარა.
02:13
Having thought that through,
38
121684
1474
მას შემდეგ რაც დავფიქრდი ამაზე,
02:15
I decided denial was not
going to be on my agenda;
39
123182
3951
გადავწყვიტე, რომ უარყოფა არ იქნებოდა
ჩემ დღის წესრიგში;
02:19
I had bigger things to worry about,
to write about, to research,
40
127157
3708
მე უფრო მნიშვნელოვან საკითხებზე უნდა
მენერვიულა, დამეწერა, მეკვლია
02:22
and I moved on.
41
130889
1314
და მეც გადავერთე.
02:24
Fast-forward a little over a decade,
42
132911
2819
ათ წელზე ოდნავ მეტი გავიდა
02:27
and two senior scholars --
43
135754
1812
და ორმა უფროსმა ისტორიკოს მეცნიერმა,
02:29
two of the most prominent historians
of the Holocaust --
44
137590
3158
ჰოლოკოსტის ისტორიის ორმა ყველაზე
გამოჩენლმა ისტორიკოსმა,
02:32
approached me and said,
45
140772
1257
მომმართა და მითხრა,
02:34
"Deborah, let's have coffee.
46
142053
1789
"დებორა, მოდი ყავა დავლიოთ.
02:35
We have a research idea
that we think is perfect for you."
47
143866
3597
ჩვენ ერთი კვლევის იდეა გვაქვს,
რაც ვფიქრობთ, რომ ზედგამოჭრილია შენთვის.
02:39
Intrigued and flattered
that they came to me with an idea
48
147487
3833
ინტრიგითა და პატივით მოცულმა,
რომ მათ მე მომაკითხეს იდეით
02:43
and thought me worthy of it,
49
151344
1577
და ამის ღირსად მიმიჩნიეს,
02:44
I asked, "What is it?"
50
152945
2096
მე შევეკითხე: "რა არის?"
02:47
And they said, "Holocaust denial."
51
155665
2989
და მათ მითხრეს: "ჰოლოკოსტის უარყოფა."
02:51
And for the second time, I laughed.
52
159353
2495
და მე მეორედ გამეცინა.
02:54
Holocaust denial?
53
162336
1924
ჰოლოკოსტის უარყოფა?
02:56
The Flat Earth folks?
54
164284
1986
ის ხალხია, დედამიწა რომ ბრტყელი ჰგონიათ?
02:58
The Elvis-is-alive people?
55
166294
2137
"ელვისი–ცოცხალია" ხალხი?
03:00
I should study them?
56
168455
2188
ეგენი უნდა შევისწავლო?
03:03
And these two guys said,
57
171326
1317
და ამ ორმა კაცმა მითხრა:
03:04
"Yeah, we're intrigued.
58
172667
1933
"კი, ჩვენ გვაინტერესებს,
03:07
What are they about?
59
175012
1572
რისი მიღწევა სურთ მათ?
03:08
What's their objective?
60
176608
1750
რა არის მათი მიზანი?
03:10
How do they manage to get people
to believe what they say?"
61
178382
3654
როგორ აჯერებენ ხალხს იმას,
რასაც ისინი ამტკიცებენ?"
03:14
So thinking, if they thought
it was worthwhile,
62
182756
3528
რაკი მათ ეს საყურადღებოდ ჩათვალეს ,
03:18
I would take a momentary diversion --
63
186308
3374
მეც წუთიერად გადავერთვებოდი...
03:21
maybe a year, maybe two,
three, maybe even four --
64
189706
2938
შეიძლება ერთი წლით ან ორი, სამი,
თუნდაც ოთხი წლით.
03:24
in academic terms, that's momentary.
65
192668
2245
აკადემიურ ენაზე სწორედ ესაა წუთიერი.
03:26
(Laughter)
66
194937
1142
(სიცილი)
03:28
We work very slowly.
67
196103
2387
ჩვენ ძალიან ნელა ვმუშაობთ.
03:30
(Laughter)
68
198514
1572
(სიცილი)
03:32
And I would look at them.
69
200110
1802
მაშ, ვიფიქრე, რომ მათ დავაკვირდებოდი
03:33
So I did.
70
201936
1155
და ასეც მოვიქეცი.
03:35
I did my research, and I came up
with a number of things,
71
203115
2839
ჩავატარე ჩემი კვლევა და
რამდენიმე დასკვნამდე მივედი.
03:37
two of which I'd like to share
with you today.
72
205978
2593
მსურს მათგან ორი დღეს თქვენ გაგიზიაროთ.
03:40
One:
73
208595
1333
პირველი:
03:41
deniers are wolves in sheep's clothing.
74
209952
4957
უარმყოფელები არიან მგლები ცხვრის ტყავში.
03:47
They are the same: Nazis, neo-Nazis --
75
215712
2965
ისინი არიან იგივე ნაცისტები,
ნეო–ნაცისტები.
03:50
you can decide whether you want
to put a "neo" there or not.
76
218701
3227
შეგიძლიათ გამოიყენოთ,
ან არ გამოიყენოთ "ნეო" წინსართი,
03:54
But when I looked at them,
77
222786
2333
მაგრამ როდესაც მე მათ შევხედე,
03:57
I didn't see any SS-like uniforms,
78
225143
4726
მე არ დამინახავს SS-ის მსგავსი უნიფორმა,
04:01
swastika-like symbols on the wall,
79
229893
3151
სვასტიკას სიმბოლოები კედლებზე,
04:05
Sieg Heil salutes --
80
233068
2057
ნაცისტური მისალმებები,
04:07
none of that.
81
235149
1544
არაფერი მსგავსი.
04:08
What I found instead
82
236717
2870
ამის ნაცვლად რაც მე აღმოვაჩინე,
04:11
were people parading
as respectable academics.
83
239611
4615
იყო ხალხი, რომელსაც თავი
საპატიო აკადემიკოსებად მოჰქონდა.
04:16
What did they have?
84
244916
1221
რა ჰქონდათ მათ?
04:18
They had an institute.
85
246161
1698
მათ ჰქონდათ ინსტიტუტი.
04:19
An "Institute for Historical Review."
86
247883
3844
"ისტორიული მიმოხილვის ინსტიტუტი."
04:24
They had a journal -- a slick journal --
87
252392
2554
მათ ასევე ჰქონდათ ჟურნალი
04:26
a "Journal of Historical Review."
88
254970
2954
"ისტორიული მომხილვის ჟურნალი."
04:30
One filled with papers --
89
258398
2706
რომელიც სავსე იყო ფურცლებით.
04:33
footnote-laden papers.
90
261128
2044
შენიშვნებით სავსე ფურცლებით.
04:35
And they had a new name.
91
263923
1940
და მათ ჰქონდათ ახალი სახელი.
04:38
Not neo-Nazis,
92
266500
2168
არც ნეო–ნაცისტები,
04:40
not anti-Semites --
93
268692
2490
არც ანტისემიტები,
04:43
revisionists.
94
271206
1258
არამედ რევიზიონისტები.
04:44
They said, "We are revisionists.
95
272991
2215
ისინი ამბობდნენ: "რევიზიონისტები ვართ.
04:47
We are out to do one thing:
96
275230
2683
ჩვენ მხოლოდ ერთი რამ გვსურს:
04:49
to revise mistakes in history."
97
277937
3560
ისტორიაში არსებული შეცდომების რევიზია."
04:54
But all you had to do was go
one inch below the surface,
98
282369
5410
მაგრამ საკმარისი იყო ოდნავ ღრმად ჩაგეხედათ
04:59
and what did you find there?
99
287803
1907
და რას იპოვიდით იქ?
05:01
The same adulation of Hitler,
100
289734
2490
იგივე ჰიტლერის განდიდებას,
05:04
praise of the Third Reich,
101
292248
1875
მესამე რაიხის ქებას,
05:06
anti-Semitism, racism, prejudice.
102
294147
2942
ანტისემიტიზმს, რასიზმსა და ცრურწმენას.
05:09
This is what intrigued me.
103
297904
2446
სწორედ ამან დამაინტრიგა.
05:12
It was anti-Semitism, racism, prejudice,
parading as rational discourse.
104
300374
6997
ანტისემიტიზმი, რასიზმი და ცრურწმენა
წარმოდგენილი რაციონალურ მსჯელობაში.
05:20
The other thing I found --
105
308730
1587
კიდევ ერთი რამ რაც ვიპოვე,
05:22
many of us have been taught to think
there are facts and there are opinions --
106
310341
3745
ბევრი ჩვენგანისთვის უსწავლებიათ, რომ
არსებობს ფაქტები და არსებობს მოსაზრებები.
05:26
after studying deniers,
107
314110
1456
უარმყოფელების შესწავლის შემდეგ,
05:27
I think differently.
108
315590
1336
მე სხვანაირად ვფიქრობ.
05:29
There are facts,
109
317438
1648
არსებობს ფაქტები,
05:31
there are opinions,
110
319110
1714
არსებობს მოსაზრებები,
05:32
and there are lies.
111
320848
1612
და არსებობს ტყუილები.
05:35
And what deniers want to do
is take their lies,
112
323149
4426
ის რაც უარმყოფელებს სურთ,
არის მათი ტყუილების,
05:40
dress them up as opinions --
113
328565
1632
როგორც მოსაზრების შენიღბვა.
05:42
maybe edgy opinions,
114
330221
1990
შეიძლება უკიდურესი მოსაზრების,
05:44
maybe sort of out-of-the-box opinions --
115
332235
2709
ერთგვარი ჩარჩოს მიღმა მოსაზრების,
05:46
but then if they're opinions,
116
334968
1384
მაგრამ თუ მას მოსაზრებას დავარქმევთ,
05:48
they should be part of the conversation.
117
336376
2132
ის უნდა იყოს დიალოგის ნაწილი.
05:50
And then they encroach on the facts.
118
338532
3393
შემდეგ კი ისინი ხელყოფენ ფაქტებს.
05:55
I published my work --
119
343305
1563
მე გამოვაქვეყნე ჩემი ნაშრომი,
05:56
the book was published,
120
344892
1174
გამოქვეყნდა წიგნი:
05:58
"Denying the Holocaust: The Growing
Assault on Truth and Memory,"
121
346090
3402
"ჰოლოკოსტის უარყოფა: მზარდი
დარტყმა ჭეშმარიტებასა და ხსოვნაზე."
06:01
it came out in many different countries,
122
349516
1956
იგი ბევრ სხვადასხვა ქვეყანაში გამოიცა,
06:03
including here in Penguin UK,
123
351496
2160
მათ შორის გამომცემლობა Penguin-მა აქ,
გაერთიანებულ სამეფოში გამოსცა
06:05
and I was done with those folks
and ready to move on.
124
353680
3430
და მეც ამით დავასრულე ამ ხალხთან
და მზად ვიყავი სხვა საქმეზე გადავსულიყავი,
06:10
Then came the letter from Penguin UK.
125
358163
3708
როცა Penguin-გან წერილი მივიღე
06:14
And for the third time, I laughed ...
126
362434
2768
და მესამედ გამეცინა...
06:19
mistakenly.
127
367088
1240
შევცდი.
06:20
I opened the letter,
128
368972
1730
გავხსენი წერილი,
06:22
and it informed me that David Irving
was bringing a libel suit against me
129
370726
5888
რომელიც მაცნობებდა, რომ დეივიდ ირვინგი
ჩემ წინააღმდეგ გაერთიანებულ სამეფოში
06:28
in the United Kingdom
130
376638
1597
ცილისწამების სარჩელს აღძრავდა,
06:30
for calling him a Holocaust denier.
131
378259
3036
რადგან მას ჰოლოკოსტის უარმყოფელი ვუწოდე.
06:33
David Irving suing me?
132
381953
1934
დეივიდ ირვინგი მიჩივის მე?
06:35
Who was David Irving?
133
383911
1204
ვინ არის დეივიდ ირვინგი?
06:37
David Irving was a writer
of historical works,
134
385139
2607
დეივიდ ირვინგი იყო ავტორი
ისტორიული ნაშრომებისა,
06:39
most of them about World War II,
135
387770
2023
რომელთა უმეტესობაც
მეორე მსოფლიო ომზე იყო
06:41
and virtually all of those works
took the position
136
389817
3219
და რომელთა უმეტესობაში ფაქტობრივად
დაფიქსირებული იყო პოზიცია,
06:45
that the Nazis were really not so bad,
137
393060
3578
რომ ნაცისტები არც ისე ცუდები იყვნენ
06:48
and the allies were really not so good.
138
396662
3084
და მოკავშირეები არც ისე კარგები.
06:51
And the Jews, whatever happened to them,
139
399770
2105
და ებრაელებს რაც მოუვიდათ,
06:53
they sort of deserved it.
140
401899
1310
მათ ერთგვარად დაიმსახურეს.
06:56
He knew the documents,
141
404206
1491
მან იცოდა დოკუმენტები,
06:57
he knew the facts,
142
405721
1443
მან იცოდა ფაქტები,
06:59
but he somehow twisted them
to get this opinion.
143
407188
3172
მაგრამ მან როგორღაც დაამახინჯა ისინი
და ამ შეხედულებამდე მივიდა.
07:03
He hadn't always been a Holocaust denier,
144
411016
2512
ის ყოველთვის არ უარყოფდა ჰოლოკოსტს,
07:05
but in the late '80s,
145
413552
1741
მაგრამ 80–იანი წლების ბოლოს,
07:07
he embraced it with great vigor.
146
415317
2427
მან მხურვალდედ გაიზიარა ეს აზრი.
07:11
The reason I laughed also
was this was a man
147
419517
3905
მიზეზი, თუ რატომ გამეცინა,
იყო ისიც, რომ ეს კაცი
07:15
who not only was a Holocaust denier,
148
423446
1934
არამხოლოდ უარყოფდა ჰოლოკოსტს,
07:17
but seemed quite proud of it.
149
425404
1695
არამედ ამით ამაყობდა კიდეც.
07:19
Here was a man -- and I quote --
150
427123
1624
ეს იყო კაცი, და მე ვციტირებ,
07:20
who said, "I'm going to sink
the battleship Auschwitz."
151
428771
3694
რომელმაც თქვა: "მე ჩავძირავ
აუშვიცის საბრძოლო ხომალდს."
07:25
Here was a man
152
433345
1172
ეს იყო კაცი,
07:26
who pointed to the number tattooed
on a survivor's arm and said,
153
434541
4020
რომელმაც შეხედა ერთ–ერთი გადარჩენილის
ტატუს მის მხარზე და თქვა:
07:31
"How much money have you made
154
439716
1592
"რამდენი ფული გააკეთე,
07:33
from having that number
tattooed on your arm?"
155
441332
3400
მაგ შენ მხარზე ამოსვირინგებული რიცხვით?"
07:37
Here was a man who said,
156
445549
1908
ეს იყო ადამიანი, რომელმაც თქვა:
07:39
"More people died in Senator Kennedy's car
157
447481
2956
"უფრო მეტი ადამიანი დაიღუპა
სენატორ კენედის მანქანაში,
07:42
at Chappaquiddick
158
450461
1312
ჩაპაქუიდიკში,
07:43
than died in gas chambers at Auschwitz."
159
451797
3314
ვიდრე გაზის კანტორებში, აუშვიცში."
07:47
That's an American reference,
but you can look it up.
160
455135
2837
ეს პარალელია ამერიკულ ინციდენტთან,
შეგიძლიათ მოიძიოთ.
07:51
This was not a man who seemed
at all ashamed or reticent
161
459406
3014
ამ კაცს საერთოდ არ რცხვენოდა იმის,
07:54
about being a Holocaust denier.
162
462444
2069
რომ ჰოლოკოსტს უარყოფდა.
07:57
Now, lots of my academic
colleagues counseled me --
163
465136
3780
ბევრა ჩემმა აკადემიკოსმა კოლეგამ მირჩია:
08:00
"Eh, Deborah, just ignore it."
164
468940
1906
"ეჰ, დებორა, ყურადღება არ მიაქციო."
08:02
When I explained you can't just
ignore a libel suit,
165
470870
3588
როდესაც მე ავუხსენი, რომ ასე უბრალოდ
ვერ გავატარებდი ცილისწამების სარჩელს,
08:06
they said, "Who's going to
believe him anyway?"
166
474482
2782
მათ მითხრეს: "კი, მაგრამ
ვინ დაუჯერებს მას?"
08:09
But here was the problem:
167
477783
2080
მაგრამ პრობლემა ის იყო,
08:11
British law put the onus,
put the burden of proof on me
168
479887
5308
რომ ბრიტანული კანონით,
მტკიცების ტვირთი ჩემზე იყო.
08:17
to prove the truth of what I said,
169
485219
2682
ჩემი ნათქვამის სისწორე
უნდა დამემტკიცებინა,
08:19
in contrast to as it would have
been in the United States
170
487925
2763
განსხვავებით იმისგან, რაც აშშ-ში
08:22
and in many other countries:
171
490712
1504
და ბევრი სხვა ქვეყნანაშია,
08:24
on him to prove the falsehood.
172
492240
3006
სადაც მას მოუწევდა სიცრუის დამტკიცება.
08:27
What did that mean?
173
495921
1461
რას ნიშნავდა ეს?
08:29
That meant if I didn't fight,
174
497406
3376
ეს ნიშნავდა, რომ თუ მე არ ვიბრძოლებდი,
08:32
he would win by default.
175
500806
2426
ის ავტომატურად გაიმარჯვებდა.
08:35
And if he won by default,
176
503791
1755
ხოლო თუ ის გაიმარჯვებდა,
08:37
he could then legitimately say,
177
505570
2641
შემდეგ შეეძლებოდა ლეგიტიმურად ეთქვა:
08:40
"My David Irving version of the Holocaust
is a legitimate version.
178
508235
5336
"დევიდი ირვინგისეული ჰოლოკოსტის ვერსია
ლეგიტიმური ვერსიაა.
08:45
Deborah Lipstadt was found
to have libeled me
179
513595
2184
დებორა ლიპსტადტმა მე ცილი დამწამა,
08:47
when she called me a Holocaust denier.
180
515803
1947
როდესაც ჰოლოკოსტის უარმყოფელი მიწოდა.
08:49
Ipso facto, I, David Irving,
am not a Holocaust denier."
181
517774
4428
შესაბამისად, მე, დეივიდ ირვინგი,
არ ვარ ჰოლოკოსტის უარმყოფელი."
08:54
And what is that version?
182
522226
1712
და რა არის მისი ვერსია?
08:56
There was no plan to murder the Jews,
183
524431
2996
არ არსებობდა ებრაელთა დახოცვის გეგმა,
08:59
there were no gas chambers,
184
527451
2052
არ არსებობდა გაზის კამერები,
09:01
there were no mass shootings,
185
529527
1856
არ არსებობდა მასიური დახვრეტები,
09:03
Hitler had nothing to do
with any suffering that went on,
186
531407
3171
ჰიტლერის ბრალი არაფერი ყოფილა
ამ ტანჯვაში,
09:06
and the Jews have made this all up
187
534602
3805
და რომ ებრაელებმა ეს ყველაფერი გამოიგონეს,
09:10
to get money from Germany
188
538431
2398
რათა გერმანიისგან ფული მიეღოთ.
09:12
and to get a state,
189
540853
1707
და რათა სახელმწიფო მიეღოთ
09:14
and they've done it with the aid
and abettance of the allies --
190
542584
3377
და მათ ეს მოახერხეს
მოკავშირეების დახმარებით.
09:17
they've planted the documents
and planted the evidence.
191
545985
3465
მათ ჩანერგეს დოკუმენტები
და მტკიცებულებები.
09:22
I couldn't let that stand
192
550460
2380
მე ამას ვერ დავუშვებდი,
09:24
and ever face a survivor
193
552864
2200
რადგან თვალბში ვერ ჩავხედავდი
ჰოლოკოსტ გამოვლილებს,
09:27
or a child of survivors.
194
555823
1975
ან მათ შვილებს.
09:29
I couldn't let that stand
195
557822
2152
მე ამას ვერ დავუშვებდი,
09:31
and consider myself
a responsible historian.
196
559998
4251
რადგან თავს უპასუხისმგებლო
ისტორიკოსად ჩავთვლიდი.
09:37
So we fought.
197
565187
1745
ასე რომ ჩვენ ვიბრძოლეთ.
09:38
And for those of you
who haven't seen "Denial,"
198
566956
2282
და მათთვის ვისაც არ უნახავს
ფილმი "უარყოფა",
09:41
spoiler alert:
199
569262
1159
წინასწარ გაგიმჟღავნებთ:
09:42
we won.
200
570445
1218
ჩვენ მოვიგეთ.
09:43
(Laughter)
201
571687
1295
(სიცილი)
09:45
(Applause)
202
573006
2567
(აპლოდისმენტები)
09:51
The judge found David Irving
203
579988
4241
მოსამართლემ დეივიდ ირვინგი მიიჩნია
09:56
to be a liar,
204
584253
3331
მატყუარად,
09:59
a racist,
205
587608
1163
რასისტად
10:00
an anti-Semite.
206
588795
1254
და ანტისემიტად.
10:02
His view of history was tendentious,
207
590073
2360
ისტორიისადმი მისი მიდგომა იყო ტენდენციური,
10:04
he lied, he distorted --
208
592457
1926
მან მოიტყუა და დაამახინჯა ფაქტები
10:06
and most importantly,
209
594407
2643
და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია,
10:09
he did it deliberately.
210
597074
2113
მან ეს განზრახ ჩაიდინა.
10:11
We showed a pattern,
in over 25 different major instances.
211
599211
4139
მან მსგავსი სახის ქმედება გამოავლინა
25 სხვადასხვა მნიშვნელოვან შემთხვევაში.
10:15
Not small things -- many of us
in this audience write books,
212
603374
3110
არა პატარა რამეში... ამ აუდიტორიაში
ბევრი ჩვენგანი წერს წიგნებს,
10:18
are writing books;
213
606508
1185
10:19
we always make mistakes, that's why
we're glad to have second editions:
214
607717
3466
ყოველთვის ვუშვებთ შეცდომებს და
ამიტომ გვიხარია წიგნის მეორე გამოცემა:
10:23
correct the mistakes.
215
611207
1186
რათა შევასწოროთ შეცდომები.
10:24
(Laughter)
216
612417
1150
(სიცილი)
10:26
But these always moved
in the same direction:
217
614634
3136
თუმცა მისი წიგნები ყოველთვის
ერთი მიმართულებით ვითარდებოდა:
10:30
blame the Jews,
218
618618
2211
ებრაელების დადანაშაულება,
10:32
exonerate the Nazis.
219
620853
2175
ნაცისტების გამართლება.
10:35
But how did we win?
220
623700
1584
მაშ, როგორ გავიმარჯვეთ ჩვენ?
10:38
What we did is follow his footnotes
back to his sources.
221
626196
5380
ჩვენ მივყვეთ
მის სქოლიოში მოხმობილ წყაროებს.
10:44
And what did we find?
222
632190
1783
და რა აღმოვაჩინეთ ჩვენ?
10:45
Not in most cases,
223
633997
1479
არა უმეტეს შემთხვევაში,
10:47
and not in the preponderance of cases,
224
635500
1968
და არა უპირატეს შემთხვევებში
10:49
but in every single instance where
he made some reference to the Holocaust,
225
637492
4311
არამედ ყველა იმ შემთხვევაში,
როდესაც იგი ჰოლოკოსტს მოიხსენიებდა,
10:53
that his supposed evidence was distorted,
226
641827
4242
მისი მტკიცებულებები იყო დამახინჯებული,
10:58
half-truth,
227
646093
1420
ნახევრად–მართალი,
10:59
date-changed,
228
647537
1334
თარიღები შეცვილილი,
11:00
sequence-changed,
229
648895
2187
თანმიმდევრობა შეცვლილი.
11:03
someone put at a meeting who wasn't there.
230
651106
2124
შეხვედრებზე ისეთი ადამიანის ჩასმა,
ვინც იქ არ იყო.
11:05
In other words,
he didn't have the evidence.
231
653254
2761
სხვა სიტყვებით,
მას არ ჰქონდა არანაირი მტკიცებულება.
11:08
His evidence didn't prove it.
232
656039
2109
მის მტკიცებებს საფუძველი არ ჰქონდათ.
11:10
We didn't prove what happened.
233
658172
2659
ჩვენ არ დაგვიმტკიცებია, თუ რა მოხდა,
11:13
We proved that what he said happened --
234
661628
2499
არამედ დავამტკიცეთ, რომ ის რაც მან
11:16
and by extension, all deniers,
because he either quotes them
235
664151
2860
და სხვა უარმყოფელებმა თქვეს,
რომელსაც ის ციტირებდა,
11:19
or they get their arguments from him --
236
667035
2471
ან რომლებიც მისგან იღებდნენ არგუმენტებს,
11:21
is not true.
237
669530
1246
არ იყო ჭეშმარიტება.
11:22
What they claim --
238
670800
1189
მათ მტკიცებებს,
11:24
they don't have the evidence to prove it.
239
672013
2622
არანაირი დასაბუთება არ გააჩნდა.
11:28
So why is my story
more than just the story
240
676609
4744
მაშ, რატომ არის ჩემი ისტორია უბრალოდ
11:33
of a quirky, long,
six-year, difficult lawsuit,
241
681377
3807
უჩვეულო, გრძელ, ექვსწლიან, რთულ
სასამართლო სარჩელის ამბავზე მეტი,
11:37
an American professor
being dragged into a courtroom
242
685208
4989
რომელშიც ამერიკელი პროფესორი
სასამართლოში შემათრია
11:42
by a man that the court
declared in its judgment
243
690221
3044
იმ კაცმა, რომელიც სასამართლომ
თავის გადაწყვეტილებაში
11:45
was a neo-Nazi polemicist?
244
693289
2250
ნეო–ნაცისტ პოლემისტად გამოაცხადა?
11:47
What message does it have?
245
695563
1783
რა არის ჩემი ისტორიის სათქმელი?
11:49
I think in the context
of the question of truth,
246
697800
2973
მე ვფიქრობ, რომ ჭეშმარიტების კონტექსტში,
11:52
it has a very significant message.
247
700797
2462
იგი მნიშვნელოვან გზავნილს შეიცავს.
11:55
Because today,
248
703283
1785
რადგან დღესდღეისობით,
11:57
as we well know,
249
705092
1666
როგორც ჩვენთვის ცნობილია,
11:58
truth and facts are under assault.
250
706782
4116
სიმართლე და ფაქტები შეტევის ქვეშაა.
12:03
Social media, for all
the gifts it has given us,
251
711702
3252
სოციალური მედიამ, იმ კარგთან ერთად
რაც მან მოგვიტანა,
12:06
has also allowed the difference
between facts -- established facts --
252
714978
5581
ასევე დადგენილ ფაქტებსა
12:12
and lies
253
720583
1757
და ტყუილებს შორის
12:14
to be flattened.
254
722364
1398
განსხვავება გათელა.
12:16
Third of all:
255
724990
1510
მესამე მნიშვნელოვანი საკითხი:
12:18
extremism.
256
726524
1471
ექსტრემიზმი.
12:20
You may not see Ku Klux Klan robes,
257
728987
3577
თქვენ შეიძლება არ ხედავდეთ
კუ–კლუკს–კლანის მანტიებს,
12:24
you may not see burning crosses,
258
732588
2071
შეიძლება არ ხედავდეთ ცეცლწაკიდებულ ჯვრებს,
12:26
you may not even hear outright
white supremacist language.
259
734683
4319
შეიძლება არ გესმოდეთ თეთრკანიანთა
უპირატესობის მომხრე ენა.
12:31
It may go by names: "alt-right,"
"National Front" -- pick your names.
260
739026
4906
ისინი შეიძლება იყვნენ: "ალტერნატიულ
მემარჯვენე", "ეროვნული ფრონტის" სახელით,
12:35
But underneath, it's that same extremism
that I found in Holocaust denial
261
743956
5835
მაგრამ მათ მიღმა იგივე ექსტრემიზმია,
რაც მე ვიპოვე ჰოლოკოსტის უარყოფაში.
12:41
parading as rational discourse.
262
749815
3394
თავს გვაჩვენებს,
როგორც რაციონალური დისკურსი.
12:47
We live in an age
where truth is on the defensive.
263
755134
5217
ჩვენ ვცხოვრობთ იმ ეპოქაში, სადაც
ჭეშმარიტება მუდმივ თავდაცვით პოზიციაშია.
12:52
I'm reminded of a New Yorker cartoon.
264
760375
2484
მე მახსენდება ჟურნალ The New Yorker-ში
გამოქვეყნებული კარიკატურა
12:54
A quiz show recently appeared
in "The New Yorker"
265
762883
2520
სადაც ვიქტორინის წამყვანი
12:57
where the host of the quiz show
is saying to one of the contestants,
266
765427
3222
ერთ–ერთ მონაწილეს ეუბნება:
13:00
"Yes, ma'am, you had the right answer.
267
768673
2309
"დიახ, ქალბატონო, თქვენ გქონდათ
სწორი პასუხი,
13:03
But your opponent yelled
more loudly than you did,
268
771006
2493
მაგრამ თქვენმა მეტოქემ უფრო
ხმამაღლა დაიძახა,
13:05
so he gets the point."
269
773523
1525
ამიტომ ქულას ის მიიღებს."
13:08
What can we do?
270
776228
1507
რისი გაკეთება შეგვიძლია ჩვენ?
13:10
First of all,
271
778557
1377
პირველ რიგში,
13:11
we cannot be beguiled
by rational appearances.
272
779958
5431
ჩვენ არ უნდა ჩაგვითრიოს
რაციონალურმა შესახედაობამ.
13:17
We've got to look underneath,
273
785413
1769
ჩვენ მის მიღმა უნდა ჩავიხედოთ
13:19
and we will find there the extremism.
274
787206
2801
და იქ ექსტრემიზმს ვიპოვით.
13:22
Second of all,
275
790991
1986
მეორე რიგში,
13:25
we must understand
that truth is not relative.
276
793001
6081
ჩვენ უნდა გავიაზროთ,
რომ ჭეშმარიტება ფარდობითი არ არის.
13:33
Number three,
277
801137
1464
მესამე რიგში,
13:34
we must go on the offensive,
278
802625
3689
ჩვენ უნდა გადავიდეთ თავდასხმაზე
13:38
not the defensive.
279
806338
1773
და არა თავდაცვაზე.
13:40
When someone makes an outrageous claim,
280
808676
2607
როდესაც ვინმე
აღმაშფოთებელ რამეს ამტკიცებს,
13:43
even though they may hold
one of the highest offices in the land,
281
811307
3504
თუნდაც უმაღლესი თანამდებობა
ეკავოს ქვეყანაში,
13:46
if not the world --
282
814835
2011
თუ არა მსოფლიოში,
13:48
we must say to them,
283
816870
1510
ჩვენ მათ უნდა ვუთხრათ:
13:50
"Where's the proof?
284
818404
1966
"სად არის საბუთი?
13:52
Where's the evidence?"
285
820394
2137
სად არის მტკიცებულება?"
13:54
We must hold their feet to the fire.
286
822555
2927
ჩვენ მათ პასუხი უნდა მოვთხოვოთ
მათი ქმედებისთვის.
13:57
We must not treat it as if their lies
are the same as the facts.
287
825506
4606
მათი ტყუილები ფაქტებს არ უნდა გავუთანაბროთ
14:03
And as I said earlier,
truth is not relative.
288
831395
3540
და როგორც უკვე აღვნიშნე,
სიმართლე ფარდობითი არაა.
14:06
Many of us have grown up
in the world of the academy
289
834959
2856
ბვერი ჩვენგანი აკადემიურ
14:09
and enlightened liberal thought,
290
837839
1741
და ლიბერალური აზრის,
განათლებულ გარემოში გაიზარდა,
14:11
where we're taught
everything is open to debate.
291
839604
2961
სადაც გვასწავლიან,
რომ ყველაფერი ღიაა განხილვისთვის.
14:15
But that's not the case.
292
843164
2014
მაგრამ ეს ასე არ არის,
14:17
There are certain things that are true.
293
845202
3442
არის რაღაცები, რაც ყოველთვის მართალია.
14:21
There are indisputable facts --
294
849192
3020
რაც წარმოადგენს უდავო ფაქტს,
14:24
objective truths.
295
852236
1690
ობიექტურ ჭეშმარიტებას.
14:26
Galileo taught it to us centuries ago.
296
854519
4817
გალილეომ ეს საუკუნეების წინ გვასწავლა.
14:31
Even after being forced
to recant by the Vatican
297
859360
4667
მიუხედავად იმისა, რომ ვატიკანი
აიძულებდა უარი ეთქვა,
14:36
that the Earth moved around the Sun,
298
864051
2573
რომ დედამიწა მზის გარშემო მოძრაობს,
14:38
he came out,
299
866648
1154
იგი გამოვიდა
14:39
and what is he reported to have said?
300
867826
2310
და რა თქვა მან?
14:42
"And yet, it still moves."
301
870160
3822
"და ის მაინც მოძრაობს."
14:47
The Earth is not flat.
302
875342
2840
დედამიწა ბრტყელი არ არის.
14:50
The climate is changing.
303
878206
2290
კლიმატი იცვლება.
14:53
Elvis is not alive.
304
881387
2268
ელვისი ცოცხალი აღარაა.
14:55
(Laughter)
305
883679
1535
(სიცილი)
14:57
(Applause)
306
885238
2316
(აპლოდისმენტები)
14:59
And most importantly,
307
887578
2301
და რაც მთავარია,
15:01
truth and fact are under assault.
308
889903
4649
სიმართლე და ფაქტები შეტევის ქვეშაა.
15:07
The job ahead of us,
309
895289
1610
ჩვენ წინაშე უდიდესი
15:08
the task ahead of us,
310
896923
1203
სამუშაო,
15:10
the challenge ahead of us
311
898150
1594
დავალება
15:11
is great.
312
899768
1234
და გამოწვევაა.
15:13
The time to fight is short.
313
901747
2637
ბრძოლისთვის დრო ცოტაა.
15:17
We must act now.
314
905241
2843
ჩვენ ახლა უნდა ვიმოქმედოთ.
15:20
Later will be too late.
315
908929
3245
მოგვიანებით ძალიან გვიან იქნება.
15:24
Thank you very much.
316
912198
1262
დიდი მადლობა.
15:25
(Applause)
317
913484
4046
(აპლოდისმენტები)
Translated by Rezi Tkemaladze
Reviewed by Elene Tsimakuridze

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Deborah Lipstadt - Historian
Deborah Lipstadt's research focuses on the development of Holocaust denial and how to fight for the truth in an era marked by "alternative facts."

Why you should listen

Dr. Deborah E. Lipstadt, Dorot professor of Holocaust Studies at Emory University in Atlanta, was sued for libel in 1996 by David Irving for having called him a Holocaust denier. After a ten-week trial in London in 2000, in an overwhelming victory for Lipstadt, the judge found Irving to be a "neo-Nazi polemicist" who "perverts" history and engages in "racist" and "anti-Semitic" discourse. The Daily Telegraph (London) described the trial as having "done for the new century what the Nuremberg tribunals or the Eichmann trial did for earlier generations." The Times (London) described it as "history has had its day in court and scored a crushing victory." According to the New York Times, the trial "put an end to the pretense that Mr. Irving is anything but a self-promoting apologist for Hitler."

The movie Denial, starring Rachel Weisz and Tom Wilkenson with a screenplay by David Hare, tells the story of this legal battle.  It is based on Lipstadt's book, History on Trial: My Day in Court with a Holocaust Denier (Harper Collins, 2006), and recently reissued as Denial (Harper Collins, 2016). The film was nominated for a BAFTA as one of the best British films of the year.

Lipstadt has written most recently Holocaust: An American Understanding (Rutgers, 2016), which explores how America has understood and interpreted the Holocaust since 1945.

Her previous book, The Eichmann Trial, (Schocken/Nextbook, 2011) published in commemoration of the 50th anniversary of the Eichmann trial, was called by Publisher's Weekly, "a penetrating and authoritative dissection of a landmark case and its after effects." The New York Times Book Review described Lipstadt as having "done a great service by … recovering the event as a gripping legal drama, as well as a hinge moment in Israel's history and in the world's delayed awakening to the magnitude of the Holocaust."

She has also published Beyond Belief: The American Press And The Coming Of The Holocaust, 1933-1945 (Free Press, 1986), which surveys what the American press wrote about the persecution of the Jews in the years 1933-1945.  She is currently writing a book, The Antisemitic Delusion: Letters to a Concerned Student which will be published in 2018.

At Emory, Lipstadt directs the website known as HDOT, Holocaust Denial on Trial, which contains a complete archive of the proceedings of Irving v. Penguin UK and Deborah Lipstadt. It also provides answers to frequent claims made by deniers. Lipstadt has won the Emery Williams Teaching Award, and she was selected for the award by alumni as the teacher who had most influenced them.

Lipstadt was a historical consultant to the United States Holocaust Memorial Museum, helping design the section of the Museum dedicated to the American Response to the Holocaust. She has held a Presidential appointment to the United States Holocaust Memorial Council (from Presidents Clinton and Obama) and was asked by President George W. Bush to represent the White House at the 60th anniversary of the liberation of Auschwitz.

Lipstadt has a BA from the City College of New York and an MA and PhD from Brandeis University.

More profile about the speaker
Deborah Lipstadt | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee