TEDSalon London Spring 2012
Tracy Chevalier: Finding the story inside the painting
Tracy Chevalier: ပန်းချီကားရဲ့ အတွင်းဘက်က ဇာတ်လမ်းကို ရှာဖွေခြင်း။
Filmed:
Readability: 2.9
1,389,986 views
Tracy Chevalier ဟာ ပန်းချီကားတွေကို ကြည့်တဲ့အခါမှာ ပန်းချီကားတွေရဲ့ နောက်ကွယ်က ဇာတ်လမ်းတွေကို စိတ်ကူးမြင်ယောင်ကြည့်ပါတယ်။ ပန်းချီဆရာဟာ သူ့ရဲ့ ကိုယ်ဟန်ပြမယ်ကို ဘယ်လိုတွေ့ဆုံခဲ့တာလဲ။ ဘယ်အရာကများ သူမရဲ့ မျက်လုံးထဲက အဲဒီအကြည့်ကို ရှင်းပြလိမ့်မလဲ။ ဘာဖြစ်လို့ ဒီလူက.....ရှက်အမ်းအမ်းဖြစ်နေရတာလဲ။ သူမရဲ့ ရောင်းအကောင်းဆုံး ဝတ္ထု " Girl With a Pearl Earing" (ပုလဲနားကပ်နဲ့ ကောင်မလေး) ကို ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့တဲ့ ပန်းချီကားအပါအဝင် သူမကို ဉာဏ်ကွန့်မြူးမှုပေးခဲ့တဲ့ ပုံတူပန်းချီကား သုံးကားရဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကို မျှဝေထားပါတယ်။
Tracy Chevalier - Author
Novelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring." Full bio
Novelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm going to tell you about an affliction I suffer from.
0
516
4107
ကျွန်မခံစားရတဲ့ ဝေဒနာတစ်ခု
အကြောင်း ပြောပြမလို့ပါ။
အကြောင်း ပြောပြမလို့ပါ။
00:20
And I have a funny feeling that quite a few of you
1
4623
2504
အဲဒါကြောင့် ရှင်တို့ထဲက တစ်ချို့လည်း
ခံစားကြရတယ်လို့
ခံစားကြရတယ်လို့
00:23
suffer from it as well.
2
7127
1920
ရယ်စရာ ခံစားချက် ကျွန်မမှာ ရှိပါတယ်။
00:24
When I'm walking around an art gallery,
3
9047
2097
အခန်းတိုင်း ပန်းချီကားတွေနဲ့ ပြည့်နေတဲ့
00:27
rooms and rooms full of paintings,
4
11144
2103
ပန်းချီပြခန်းတစ်ခု အနား လျှောက်နေတုန်း
00:29
after about 15 or 20 minutes,
5
13247
4517
၁၅ မိနစ် မိနစ် ၂၀ လောက်ကြာတော့
ကိုယ် တွေးနေတာက
ကိုယ် တွေးနေတာက
00:33
I realize I'm not thinking about the paintings.
6
17764
1891
ပန်းချီကားအကြောင်း
မဟုတ်တာ သိလိုက်တယ်။
မဟုတ်တာ သိလိုက်တယ်။
00:35
I'm not connecting to them.
7
19655
1608
ကျွန်မ ဒါတွေကို မဆက်သွယ်ပါဘူး။
00:37
Instead, I'm thinking about that cup of coffee
8
21263
2504
ဒီအစား ကျွန်မကို အသည်းအသန် နိုးဖို့ လိုတဲ့
00:39
I desperately need to wake me up.
9
23767
3000
ကော်ဖီခွက်အကြောင်းကို တွေးနေတာလေ။
00:42
I'm suffering from gallery fatigue.
10
26767
3184
ပန်းချီပြခန်း ဒဏ်ခံစားနေရပါတယ်။
00:45
How many of you out there suffer from --
11
29951
2376
ရှင်တို့ ဘယ်နှစ်ယောက် အဲဒီလို ခံစားရ...
00:48
yes. Ha ha, ha ha!
12
32327
2005
ဟုတ် ဟား ဟား ဟား။
00:50
Now, sometimes you might last longer
13
34332
2150
ကဲ တစ်ခါတစ်လေ မိနစ် ၂၀ ထက် ပိုကြာနိုင်တယ်
00:52
than 20 minutes, or even shorter,
14
36482
2094
ဒါမှမဟုတ် ပို တိုနိုင်တာပေါ့
00:54
but I think we all suffer from it. And do you have
15
38576
2214
ဒါပေမဲ့ အားလုံး ခံစားရတယ်ထင်တယ်။
00:56
the accompanying guilt?
16
40790
2081
စိတ်ထဲ လိပ်ပြာမလုံတာမျိုးရော ဖြစ်လား။
00:58
For me, I look at the paintings on the wall
17
42871
2987
ကျွန်မအတွက်တော့ နံရံပေါ်က
ပန်းချီကားတွေကို ကြည့်ပြီး ဒါတွေဟာ
ပန်းချီကားတွေကို ကြည့်ပြီး ဒါတွေဟာ
01:01
and I think, somebody has decided to put them there,
18
45858
3015
နံရံမှာ ထားရလောက်အောင် ကောင်းတယ်လို့
တစ်ယောက်ယောင်က ထင်မိလို့
တစ်ယောက်ယောင်က ထင်မိလို့
01:04
thinks they're good enough to be on that wall,
19
48873
2528
ထားဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာလို့ ထင်တယ်။
01:07
but I don't always see it.
20
51401
1358
ဒါပေမဲ့ အမြဲတမ်းတော့ မထင်ဘူး
01:08
In fact, most of the time I don't see it.
21
52759
2664
တကယ်က အချိန်အများစုမှာ မထင်မိဘူး။
01:11
And I leave feeling actually unhappy.
22
55423
3774
တကယ့်ကို စိတ်ညစ်မိတဲ့ ခံစားချက်ကျန်ရစ်တယ်။
01:15
I feel guilty and unhappy with myself,
23
59197
3467
ပန်းချီကားဟာ တစ်ခုခု မှားနေတယ်လို့
တွေးမိတာထက် ကိုယ့်ကိုယ်ကို
တွေးမိတာထက် ကိုယ့်ကိုယ်ကို
01:18
rather than thinking there's something wrong with the painting,
24
62664
2063
မလုံမလဲနဲ့ စိတ်ညစ်သလို ခံစားရတယ်။
01:20
I think there's something wrong with me.
25
64727
1457
ကိုယ် တစ်ခုခုမှားတာပဲ ထင်တယ်။
01:22
And that's not a good experience, to leave a gallery like that.
26
66184
2908
အဲဒီလိုခံစားချက်မျိုးနဲ့ ပြခန်းထဲမှ
ထွက်လာတာ မကောင်းဘူးလေ။
ထွက်လာတာ မကောင်းဘူးလေ။
01:24
(Laughter)
27
69092
1271
(ရယ်သံများ)
01:26
The thing is, I think we should give ourselves a break.
28
70363
2309
ကိစ္စက ကိုယ့်ကိုယ်ကို အနားပေးသင့်
တယ်လို့ ထင်တယ်။
တယ်လို့ ထင်တယ်။
01:28
If you think about going into a restaurant,
29
72672
2460
စားသောက်ဆိုင်ထဲကို ဝင်မယ်လို့စဉ်းစားရင်
01:31
when you look at the menu, are you expected to order
30
75132
3687
ဟင်းလျာစာရင်းကို ကြည့်တော့
စာရင်းမှာပါတာတိုင်းကို
စာရင်းမှာပါတာတိုင်းကို
01:34
every single thing on the menu?
31
78819
2183
မှာဖို့ မျှော်လင့်ထားသလား။
01:36
No! You select.
32
81002
1882
မဟုတ်ဘူး။ ရွေးမှာတာပါ။
01:38
If you go into a department store to buy a shirt,
33
82884
3175
ရှပ်အင်္ကျီတစ်ထည်ဝယ်ဖို့
ကုန်တိုက်ကိုဝင်ရင်
ကုန်တိုက်ကိုဝင်ရင်
01:41
are you going to try on every single shirt
34
86059
2977
ရှပ် အင်္ကျီတိုင်းကို စမ်းဝတ်မှာလား။
01:44
and want every single shirt?
35
89036
1328
အထည်တိုင်းကို လိုချင်လား။
01:46
Of course not, you can be selective. It's expected.
36
90364
4127
မဟုတ်ဘူး၊ ကိုယ်က ရွေးနိုင်ရပါမယ်။
ဒါ မျှော်လင့်ထားတာလေ။
ဒါ မျှော်လင့်ထားတာလေ။
01:50
How come, then, it's not so expected
37
94491
2621
ဒါဆို ပန်းချီပြခန်းသွာတော့ ရွေးချယ်စရာ
01:53
to be selective when we go to an art gallery?
38
97112
2573
မရှိနိုင်ဘူးလို့ ဘယ်လိုလုပ် ယူဆကြတာတုန်း။
01:55
Why are we supposed to have a connection with every single painting?
39
99685
3295
ဘာကြောင့် ပန်းချီကားတိုင်းနဲ့
ဆက်စပ်မှု ရှိသင့်ရတာလဲ။
ဆက်စပ်မှု ရှိသင့်ရတာလဲ။
01:58
Well I'm trying to take a different approach.
40
102980
2704
မတူတဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ချဉ်းကပ်ဖို့
ကျွန်မ ကြိုးစားနေပါတယ်။
ကျွန်မ ကြိုးစားနေပါတယ်။
02:01
And there's two things I do:
41
105684
1618
လုပ်စရာ နှစ်ခုရှိပါတယ်၊
02:03
When I go into a gallery, first of all, I go quite fast,
42
107302
4494
ပြခန်းတစ်ခုကို သွားရင် ပထမဆုံးက
မြန်မြန်လေး သွားလိုက်တယ်။
မြန်မြန်လေး သွားလိုက်တယ်။
02:07
and I look at everything, and I pinpoint the ones
43
111796
4235
အကုန်လုံးကိုကြည့်ပြီး
တစ်နည်းနည်းဖြင့် ကိုယ့်ကို
တစ်နည်းနည်းဖြင့် ကိုယ့်ကို
02:11
that make me slow down for some reason or other.
44
116031
3054
နှေးလာစေတဲ့ဟာတွေကို
စေ့စေ့စပ်စပ် ဖေါ်ထုတ်လိုက်တယ်။
စေ့စေ့စပ်စပ် ဖေါ်ထုတ်လိုက်တယ်။
02:14
I don't even know why they make me slow down, but something
45
119085
2801
ဘာဖြစ်လို့ ကိုယ့်ကို နှေးသွားစေတာလဲ
ဆိုတာတောင်မသိပေမဲ့
ဆိုတာတောင်မသိပေမဲ့
02:17
pulls me like a magnet
46
121886
2057
တစ်ခုခုက ကျွန်မကို သံလိုက်လို ဆွဲထားပါတယ်။
02:19
and then I ignore all the others, and I just go to that painting.
47
123943
3118
နောက်ပြီး ကျန်တာတွေကို လျစ်လျှူရှုကာ
ဒီကားဆီပဲသွားတယ်။
ဒီကားဆီပဲသွားတယ်။
02:22
So it's the first thing I do is, I do my own curation.
48
127061
2464
ဒီတော့ ပထမဆုံး လုပ်တာက
ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ်ခြင်းပါ။
ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ်ခြင်းပါ။
02:25
I choose a painting. It might just be one painting in 50.
49
129525
3296
ပန်းချီကား တစ်ချပ်ကိုရွေးတယ်။
၅၀ ထဲက တစ်ကား ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်။
၅၀ ထဲက တစ်ကား ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်။
02:28
And then the second thing I do is I stand in front of that painting,
50
132821
3690
နောက် ဒုတိယလုပ်တာက ပန်းချီးကားရှေ့မှာ
ရပ်လိုက်ပြီး
ရပ်လိုက်ပြီး
02:32
and I tell myself a story about it.
51
136511
3077
ဒီအကြောင်း ပုံပြင် တစ်ပုဒ်
ကိုယ့်ဘာသာ ပြောတာပါ။
ကိုယ့်ဘာသာ ပြောတာပါ။
02:35
Why a story? Well, I think that we are wired,
52
139588
3598
ဘာလို့ ပုံပြင် တစ်ပုဒ်လဲ။ ကျွန်မတို့ဟာ
ထူးဆန်းတယ်လို့ ထင်တယ်။
ထူးဆန်းတယ်လို့ ထင်တယ်။
02:39
our DNA tells us to tell stories.
53
143186
3891
ကျွန်မတို့ရဲ့ DNA က ကျွန်မတို့ကို
ပုံတွေ ပြောပြတယ်။
ပုံတွေ ပြောပြတယ်။
02:42
We tell stories all the time about everything,
54
147077
2369
အရာတိုင်းရဲ့ပုံတွေ တစ်ချိန်လုံး
ကျွန်မတို့ပြောကာ
ကျွန်မတို့ပြောကာ
02:45
and I think we do it because the world is kind of a crazy, chaotic place,
55
149446
5111
ကမ္ဘာကြီးဟာ ရူးကြောင်ပြီး ပရမ်းပတာနေရာ
တစ်ခုလိုနေဖြစ်လို့ ပြောတာလို့ ထင်တယ်။
တစ်ခုလိုနေဖြစ်လို့ ပြောတာလို့ ထင်တယ်။
02:50
and sometimes stories, we're trying to make sense of the world a little bit,
56
154557
3951
တစ်ခါတစ်လေ ပုံပြင်တွေက ကျွန်မတို့
ကမ္ဘာကြီးကို နည်းနည်း သဘောပေါက်ဖို့
ကမ္ဘာကြီးကို နည်းနည်း သဘောပေါက်ဖို့
02:54
trying to bring some order to it.
57
158508
2169
အစီအစဉ်ချပေးဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။
02:56
Why not apply that to our looking at paintings?
58
160677
3991
ဒါကို ပန်းချီကားတွေကြည့်တာမှာ
သုံးရအောင်လေ။
သုံးရအောင်လေ။
03:00
So I now have this sort of restaurant menu
59
164668
3715
ကဲ စားသောက်ဆိုင်က ဟင်းလျာစာရင်းလို
ပြခန်းတွေကို
ပြခန်းတွေကို
03:04
visiting of art galleries.
60
168383
3223
လည်ပတ်ရေး စာရင်းရှိတယ်။
03:07
There are three paintings I'm going to show you now
61
171606
3208
ရှင်တို့ကို ပြမယ့် ကျွန်မရဲ့
လမ်းကြောင်းတွေမှာ ကျွန်မကို
လမ်းကြောင်းတွေမှာ ကျွန်မကို
03:10
that are paintings that made me stop in my tracks
62
174814
3064
ရပ်တန့်သွားစေခဲ့တဲ့
ပန်းချီကား သုံးကားရှိပါတယ်။
ပန်းချီကား သုံးကားရှိပါတယ်။
03:13
and want to tell stories about them.
63
177878
2546
သူတို့ရဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကို ပြောပြချင်ပါတယ်။
03:16
The first one needs little introduction --
64
180424
3551
ပထမဆုံး တစ်ချပ်က နည်းနည်း
မိတ်ဆက်ဖို့လိုပါတယ်။
မိတ်ဆက်ဖို့လိုပါတယ်။
03:19
"Girl with a Pearl Earring" by Johannes Vermeer,
65
183975
3031
၁၇ ရာစု ဒတ်ခ်ျ ပန်းချီဆရာ
Johannes Vermeer ရဲ့
Johannes Vermeer ရဲ့
03:22
17th-century Dutch painter.
66
187006
2156
"ပုလဲနားကပ်နဲ့ ကောင်မလေး" ပါ။
03:25
This is the most glorious painting.
67
189162
2500
ဒါဟာ အခမ်းနားဆုံး ပန်းချီကားပါ။
03:27
I first saw it when I was 19,
68
191662
2144
ကျွန်မ ၁၉ နှစ်မှာ ပထမဆုံးမြင်ခဲ့ပြီး
03:29
and I immediately went out and got a poster of it,
69
193806
2280
ချက်ချင်းပဲ နံရံကပ်ပိုစတာ သွားဝယ်လိုက်တယ်။
03:31
and in fact I still have that poster. 30 years later it's hanging in my house.
70
196086
4157
ဒီ ပိုစတာ အခုထိရှိတုန်းပါ၊ နှစ် ၃၀
ကြာသွားတာတောင် အိမ်မှာ ချိတ်ဆွဲထားတုန်းပါ။
ကြာသွားတာတောင် အိမ်မှာ ချိတ်ဆွဲထားတုန်းပါ။
03:36
It's accompanied me everywhere I've gone,
71
200243
3150
ကျွန်မ ဘယ်သွားသွား အဖေါ်ပြုပေးပါတယ်။
03:39
I never tire of looking at her.
72
203393
2344
သူမကြည့်ရတာ ကျွန်မ
ဘယ်တော့မှ စိတ်မကုန်နိုင်ဘူး။
ဘယ်တော့မှ စိတ်မကုန်နိုင်ဘူး။
03:41
What made me stop in my tracks about her to begin with
73
205737
3779
ကျွန်မရဲ့ ရှာဖွေမှုထဲတွင် သူမ အနားမှာ
ရပ်တန့်မှုကို အစပြုလိုက်တာက
ရပ်တန့်မှုကို အစပြုလိုက်တာက
03:45
was just the gorgeous colors he uses
74
209516
2557
ပန်းချီဆရာ သုံးတဲ့ အရောင်တွေနဲ့
03:47
and the light falling on her face.
75
212073
1944
သူမရဲ့ မျက်နှာပေါ်က အလင်းကျပုံပါ။
03:49
But I think what's kept me still coming back
76
214017
2784
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မကို တစ်နှစ်ပြီးတစ်နှစ်
ဆက်၊ ဆက် လာနေစေတာက
ဆက်၊ ဆက် လာနေစေတာက
03:52
year after year is another thing, and that is
77
216801
3056
အခြားအကြောင်းတစ်ခုလို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါကတော့
03:55
the look on her face, the conflicted look on her face.
78
219857
3694
သူမရဲ့ မျက်နှာပေါ်က အကြည့်၊ မျက်နှာပေါ်က
ဝိရောဓိဖြစ်နေတဲ့ အကြည့်ပါ။
ဝိရောဓိဖြစ်နေတဲ့ အကြည့်ပါ။
03:59
I can't tell if she's happy or sad,
79
223551
2418
သူမပျော်လား၊ ဝမ်းနည်းလား
ကျွန်မ မပြောနိုင်ပဲ
ကျွန်မ မပြောနိုင်ပဲ
04:01
and I change my mind all the time.
80
225969
2967
ကျွန်မစိတ်က တစ်ချိန်လုံး ပြောင်းလဲနေပါတယ်။
04:04
So that keeps me coming back.
81
228936
3599
ဒီတော့ ဒါက ကျွန်မကို ဆက်၊ ဆက်လာနေစေတာပေါ့။
04:08
One day, 16 years after I had this poster on my wall,
82
232535
4009
တစ်နေ့ ဒီပုံကို နံရံမှာထားပြီး
၁၆ နှစ်အကြာမှာ
၁၆ နှစ်အကြာမှာ
04:12
I lay in bed and looked at her,
83
236544
2682
အိပ်ရာထက်လှဲပြီး သူမကိုကြည့်လိုက်တယ်၊
04:15
and I suddenly thought, I wonder what
84
239226
2579
ရုတ်တရက် တွေးမိတာက ပန်းချီဆရာက သူမကို
04:17
the painter did to her to make her look like that.
85
241805
3918
ဒီလိုအကြည့်ဖြစ်အောင် လုပ်ခဲ့သလားပေါ့။
04:21
And it was the first time I'd ever thought that
86
245723
2944
သူမရဲ့ မျက်နှာပေးဟာ ပန်းချီဆရာနဲ့
ပတ်သက်ပြီး
ပတ်သက်ပြီး
04:24
the expression on her face is actually reflecting
87
248667
2800
သူမရဲ့ခံစားချက်ကိုတကယ်ပဲ
ရောင်ပြန်ဟပ်နေတယ်ဆိုတာကို
ရောင်ပြန်ဟပ်နေတယ်ဆိုတာကို
04:27
how she feels about him.
88
251467
2139
ပထမဆုံးတွေးမိဖူးတဲ့ အတွေးပါပဲ။
04:29
Always before I'd thought of it as a portrait of a girl.
89
253606
3156
မိန်းကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ ပုံတူအဖြစ်
အရင်က တွေးမိခဲ့တဲ့အတိုင်းပါ။
အရင်က တွေးမိခဲ့တဲ့အတိုင်းပါ။
04:32
Now I began to think of it as a portrait of a relationship.
90
256762
4769
အခုတော့ ဒါကို သံယောဇဉ်တစ်ခုရဲ့
ပုံတူတစ်ခုလို့ စတွေးမိပါတယ်။
ပုံတူတစ်ခုလို့ စတွေးမိပါတယ်။
04:37
And I thought, well, what is that relationship?
91
261531
2832
တွေးမိတာက အင်း၊ ဒီသံယောဇဉ်က ဘာလဲပေါ့။
04:40
So I went to find out. I did some research and discovered,
92
264363
3208
ဒီတော့ ရှာဖွေချင်လာတယ်။
လေ့လာမှုလုပ်ပြီး တွေ့ရှိရတာက
လေ့လာမှုလုပ်ပြီး တွေ့ရှိရတာက
04:43
we have no idea who she is.
93
267571
2325
သူမဟာ ဘယ်သူလဲဆိုတာ ကျွန်မတို့ မသိရတာပါ။
04:45
In fact, we don't know who any of the models
94
269896
2347
တကယ်တော့ Vermeer ရဲ့
ပန်းချီကားတွေထဲက
ပန်းချီကားတွေထဲက
04:48
in any of Vermeer's paintings are,
95
272243
2360
ကိုယ်ဟန်မယ်တွေဟာ ဘယ်သူဆိုတာ
ကျွန်မတို့ မသိတာပါ။
ကျွန်မတို့ မသိတာပါ။
04:50
and we know very little about Vermeer himself.
96
274603
2127
Vermeer ရဲ့အကြောင်းတောင် မသိသလောက်ပါ။
04:52
Which made me go, "Yippee!"
97
276730
2774
ဒါက ကျွန်မကို "ဟေး" လို့အော်ဖြစ်သွားတယ်။
04:55
I can do whatever I want, I can come up with whatever story I want to.
98
279504
4659
ကိုယ်လုပ်ချင်တာလုပ်မယ်၊ ကိုယ်ဖြစ်ချင်
တဲ့ဇာတ်လမ်းဘာဖြစ်ဖြစ် စိတ်ကူးလို့ရတယ်။
တဲ့ဇာတ်လမ်းဘာဖြစ်ဖြစ် စိတ်ကူးလို့ရတယ်။
05:00
So here's how I came up with the story.
99
284163
2596
ဒီတော့ ဒီဇာတ်လမ်းရလာပုံပါ။
05:02
First of all, I thought,
100
286759
1877
ပထမဆုံး တွေးမိတာကတော့
05:04
I've got to get her into the house.
101
288636
2092
သူမကို အိမ်ပေါ်ရောက်အောင်လုပ်ရမယ်။
05:06
How does Vermeer know her?
102
290728
2488
Vermeer သူမကို ဘယ်လိုလုပ်ပြီး သိခဲ့တာလဲ။
05:09
Well, there've been suggestions that
103
293216
1544
အင်း အကြံပြုချက်တွေ ရှိထားတာက
05:10
she is his 12-year-old daughter.
104
294760
4423
သူမဟာ ၁၂ နှစ်သမီးလေး၊
05:15
The daughter at the time was 12 when he painted the painting.
105
299183
2225
သူပန်းချီစဆွဲတော့ သမီးလေးဟာ
၁၂ နှစ် သမီးပါ။
၁၂ နှစ် သမီးပါ။
05:17
And I thought, no, it's a very intimate look,
106
301408
2696
ဒီတော့ တွေးမိတာက "မဟုတ်ဘူး၊
အကြည့်က အရမ်း ရင်းနှီးနေတယ်၊
အကြည့်က အရမ်း ရင်းနှီးနေတယ်၊
05:20
but it's not a look a daughter gives her father.
107
304104
2184
သမီးက အဖေ့ကိုကြည့်တဲ့အကြည့် မဟုတ်ဘူး။
05:22
For one thing, in Dutch painting of the time,
108
306288
1840
တစ်ခုရှိတာက ဒတ်ခ်ျ ပန်းချီဆွဲချိန်မှာ
05:24
if a woman's mouth was open, it was indicating sexual availability.
109
308128
3592
မိန်းမတစ်ယောက်ဟာ ပါးစပ်ဟနေရင်၊
ဒါဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရနိုင်တာကို ပြတယ်။
ဒါဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရနိုင်တာကို ပြတယ်။
05:27
It would have been inappropriate for Vermeer
110
311720
1888
သူ့သမီးကို ဒီလို ပန်းချီဆွဲဖို့တော့
05:29
to paint his daughter like that.
111
313608
1896
Vermeer အတွက် မသင့်တော်ဘူးလေ။
05:31
So it's not his daughter, but it's somebody
112
315504
1880
ဒီတော့ သမီးမဟုတ်ရင်၊ သူနဲ့ ရင်းနှီးသူ
05:33
close to him, physically close to him.
113
317384
2250
တစ်ယောက်ယောက်ပေါ့၊
ကာယကံမြောက် ရင်းနှီးသူပေါ့။
ကာယကံမြောက် ရင်းနှီးသူပေါ့။
05:35
Well, who else would be in the house?
114
319634
2264
ကဲ၊ ဒီအိမ်ထဲ ဘယ်သူကများ လာရှိနိုင်မလဲ။
05:37
A servant, a lovely servant.
115
321898
3383
အစေခံတစ်ယောက်၊ လှပတဲ့ အစေခံတစ်ယောက်ပေါ့။
05:41
So, she's in the house.
116
325281
1561
ဒါကြောင့် သူမက အိမ်ထဲမှာရှိတာလေ။
05:42
How do we get her into the studio?
117
326842
2661
သူမကို ပန်းချီခန်းထဲ ဘယ်လိုခေါ်မလဲ။
05:45
We don't know very much about Vermeer,
118
329503
2134
Vermeer အကြောင်း အများကြီး မသိပေမဲ့
05:47
but the little bits that we do know, one thing we know
119
331637
2139
နည်းနည်းလေး သိထားတာတစ်ခုက
05:49
is that he married a Catholic woman, they lived with her mother
120
333776
2991
သူဟာ ကတ်သလစ် အမျိုးသမီးနဲ့ လက်ထပ်ပြီး
သူမရဲ့ အမေနဲ့အတူ
သူမရဲ့ အမေနဲ့အတူ
05:52
in a house where he had his own room
121
336767
2273
သူ့ကိုယ်ပိုင် အခန်းရှိတဲ့
အိမ်တစ်လုံးမှာနေတယ်။
အိမ်တစ်လုံးမှာနေတယ်။
05:54
where he -- his studio. He also had 11 children.
122
339040
4283
ဒါက သူ့ပန်းချီခန်းပါ။ သူ့မှာ ကလေး
၁၁ ယောက်လည်းရှိတယ်။
၁၁ ယောက်လည်းရှိတယ်။
05:59
It would have been a chaotic, noisy household.
123
343323
3077
ဗြောင်းဆန် ဆူညံနေတဲ့ အိမ်ထောင်စု
ဖြစ်လိမ့်မယ်။
ဖြစ်လိမ့်မယ်။
06:02
And if you've seen Vermeer's paintings before,
124
346400
2944
အရင်က Vermeer ရဲ့ ပန်းချီကားတွေသာ
တွေ့မိခဲ့ရင်
တွေ့မိခဲ့ရင်
06:05
you know that they're incredibly calm and quiet.
125
349344
3864
ဒါတွေဟာ မယုံနိုင်အောင်ကို အေးချမ်း
တိတ်ဆိတ်တယ်ဆိုတာ သိကြပါတယ်။
တိတ်ဆိတ်တယ်ဆိုတာ သိကြပါတယ်။
06:09
How does a painter paint such calm, quiet paintings with 11 kids around?
126
353208
3896
ပန်းချီဆရာဟာ ကလေး ၁၁ ယောက် နဲ့
ဒီလိုအေးချမ်းတဲ့ကားတွေ ဘယ်လိုလုပ်ဆွဲလဲ။
ဒီလိုအေးချမ်းတဲ့ကားတွေ ဘယ်လိုလုပ်ဆွဲလဲ။
06:13
Well, he compartmentalizes his life.
127
357104
2296
အင်း၊ သူက သူ့ဘဝကို အကန့်ခွဲလိုက်တယ်။
06:15
He gets to his studio, and he says, "Nobody comes in here.
128
359400
3680
သူ့ပန်းချီခန်းထဲဝင်ရင် သူက
" ဒီကို ဘယ်သူမှမလာနဲ့။" လို့ပြောတယ်။
" ဒီကို ဘယ်သူမှမလာနဲ့။" လို့ပြောတယ်။
06:18
Not the wife, not the kids. Okay, the maid can come in and clean."
129
363080
4728
မိန်းမရော၊ ကလေးတွေပါ။ ကောင်းပြီ၊
အိမ်ဖော်ကတော့ လာပြီး ရှင်းတယ်ပေါ့။
အိမ်ဖော်ကတော့ လာပြီး ရှင်းတယ်ပေါ့။
06:23
She's in the studio. He's got her in the studio, they're together.
130
367808
7051
သူမက ပန်းချီခန်းမှာ။ သူကလာခိုင်းပြီး
သူတို့ အတူတူပေါ့။
သူတို့ အတူတူပေါ့။
06:30
And he decides to paint her.
131
374859
2080
ပြီး သူမကို ပုံဆွဲဖို့ ဆုံးဖြတ်တယ်ပေါ့။
06:32
He has her wear very plain clothes.
132
376939
2268
သူမကို ရိုးရိုးအဝတ်တွေ ဝတ်ခိုင်းတယ်။
06:35
Now, all of the women, or most of the women in Vermeer's other paintings
133
379207
3371
ကဲ Vermeer ရဲ့ အခြားပုံတွေထဲမှာ အကုန်လုံး
သို့မဟုတ် မိန်းမအများစုဟာ
သို့မဟုတ် မိန်းမအများစုဟာ
06:38
wore velvet, silk, fur, very sumptuous materials.
134
382578
5966
ပိုးသား၊ သားမွှေး အပြတ်သားနားတဲ့
ပစ္စည်းတွေ ဝတ်ကြတယ်။
ပစ္စည်းတွေ ဝတ်ကြတယ်။
06:44
This is very plain; the only thing that isn't plain
135
388544
2520
ဒီပုံကတော့ အရမ်းရိုးပါတယ်။ မရိုးတာဆိုလို့
06:46
is her pearl earring.
136
391064
2040
သူမရဲ့ ပုလဲနားကပ်ပါ။
06:49
Now, if she's a servant, there is no way she could afford
137
393104
3447
ကဲ သူမဟာ အစေခံဆိုရင် ပုလဲနားကပ်တစ်ရံဖိုး
06:52
a pair of pearl earrings.
138
396551
2207
မတတ်နိုင်လောက်ပါဘူး။
06:54
So those are not her pearl earrings. Whose are they?
139
398758
3262
ဒါဆို ဒါတွေဟာ သူမရဲ့ ပုလဲနားကပ်တွေ
မဟုတ်ဘူးပေါ့။ ဘယ်သူ့ဟာတွေလဲ။
မဟုတ်ဘူးပေါ့။ ဘယ်သူ့ဟာတွေလဲ။
06:57
We happen to know, there's a list of Catharina, the wife's clothes.
140
402020
5041
သိရတာက Catharina ၊ ဇနီးသည်ရဲ့
အဝတ်အစား စာရင်းရှိတယ်။
အဝတ်အစား စာရင်းရှိတယ်။
07:02
Amongst them a yellow coat with white fur,
141
407061
3616
ဒီအထဲက သားမွှေးဖြူနဲ့ ကုတ်အဝါတစ်ထည်၊
07:06
a yellow and black bodice,
142
410677
1747
အဝါနဲ့ အနက် ဘော်လီတစ်ထည်၊
07:08
and you see these clothes on lots of other paintings,
143
412424
3694
အခြားပုံတွေမှာ ဒီအဝတ်အစားတွေ တွေ့ရပါတယ်၊
07:12
different women in the paintings, Vermeer's paintings.
144
416118
3114
ပုံတွေထဲက မိန်းမ အမျိုးမျိုးမှာ၊
Vermeer ရဲ့ပုံတွေမှာလေ။
Vermeer ရဲ့ပုံတွေမှာလေ။
07:15
So clearly, her clothes were lent to various different women.
145
419232
4478
ဒီတော့ ရှင်းနေတာက သူမရဲ့ အဝတ်တွေဟာ
မိန်းမအမျိုးမျိုးဆီက ငှားထားတာပေါ့။
မိန်းမအမျိုးမျိုးဆီက ငှားထားတာပေါ့။
07:19
It's not such a leap of faith to take
146
423710
2519
ဒါနဲ့ပဲ ပုလဲနားကပ်ဟာ
သူ့မိန်းမပိုင်ပါတယ်လို့
သူ့မိန်းမပိုင်ပါတယ်လို့
07:22
that that pearl earring actually belongs to his wife.
147
426229
3584
ကောက်ယုံလိုက်လို့တော့ မရပါဘူး။
07:25
So we've got all the elements for our story.
148
429813
3177
ဒီတော့ ဇာတ်လမ်းအတွက် အစိတ်အပိုင်းတွေ
အားလုံး ရပြီပေါ့။
အားလုံး ရပြီပေါ့။
07:28
She's in the studio with him for a long time.
149
432990
2430
သူမဟာ သူနဲ့ ပန်းချီခန်းထဲမှာ
အကြာကြီး ရှိခဲ့တယ်။
အကြာကြီး ရှိခဲ့တယ်။
07:31
These paintings took a long time to make.
150
435420
2043
ဒီပုံတွေဆွဲဖို့က အချိန်တော်တော်
ယူရတယ်လေ။
ယူရတယ်လေ။
07:33
They would have spent the time alone, all that time.
151
437463
2871
အဲဒီတစ်ချိန်လုံး သူတို့နှစ်ယောက်တည်း
ကုန်ဆုံးခဲ့တာ။
ကုန်ဆုံးခဲ့တာ။
07:36
She's wearing his wife's pearl earring.
152
440334
2000
သူ့ဇနီးရဲ့ ပုလဲနားကပ်ကို သူမဝတ်ထားတယ်။
07:38
She's gorgeous. She obviously loves him. She's conflicted.
153
442334
2815
လှနေတာပေါ့။ သူ့ကိုချစ်နေတာ
အရှင်းကြီး ဝိရောဓိ ဖြစ်တာပေါ့။
အရှင်းကြီး ဝိရောဓိ ဖြစ်တာပေါ့။
07:41
And does the wife know? Maybe not.
154
445149
2792
ဇနီးရော သိလား။ သိချင်မှသိမှာပေါ့။
07:43
And if she doesn't, well --
155
447941
3378
သူမ မသိဘူးဆိုရင် ...အင်း...
07:47
that's the story.
156
451319
1855
ဒါက ဇာတ်လမ်းပါ။
07:49
(Laughter)
157
453174
2177
(ရယ်သံများ)
07:51
The next painting I'm going to talk about
158
455351
2590
ကျွန်မ ပြောပြမယ့် နောက်ပန်းချီကားက
07:53
is called "Boy Building a House of Cards" by Chardin.
159
457941
3247
"Boy Building a House of Cards"
ဆိုတဲ့ Chadin ရဲ့ကားပါ။
ဆိုတဲ့ Chadin ရဲ့ကားပါ။
07:57
He's an 18th-century French painter best known for his still lifes,
160
461188
4376
သူက သက်ငြိမ် ပန်ချီကားတွေနဲ့
ကျော်ကြားတဲ့ ၁၈ ရာစု ပြင်သစ် ပန်းချီဆရာပါ။
ကျော်ကြားတဲ့ ၁၈ ရာစု ပြင်သစ် ပန်းချီဆရာပါ။
08:01
but he did occasionally paint people.
161
465564
2593
တစ်ခါတစ်လေတော့ လူပုံတွေဆွဲတတ်ပါတယ်။
08:04
And in fact, he painted four versions of this painting,
162
468157
3967
တကယ်တော့ ဒီပုံကို မူကွဲ
လေးမျိုးနဲ့ ဆွဲခဲ့တာပါ။
လေးမျိုးနဲ့ ဆွဲခဲ့တာပါ။
08:08
different boys building houses of cards, all concentrated.
163
472124
3960
စက္ကူအိမ်ဆောက်နေတဲ့ ကောင်လေးပုံ
အမျိုးမျိုး၊ အာရုံစိုက်ထားတဲ့ ပုံတွေပါ။
အမျိုးမျိုး၊ အာရုံစိုက်ထားတဲ့ ပုံတွေပါ။
08:11
I like this version the best, because some of the boys
164
476084
3464
ဒီမူကွဲကို အကြိုက်ဆုံးဖြစ်တာက
တစ်ချို့ကောင်လေးတွေက
တစ်ချို့ကောင်လေးတွေက
08:15
are older and some are younger, and to me, this one,
165
479548
3393
ပိုအသက်ကြီးပြီး တစ်ချို့က ပိုငယ်ကာ
ဒီပုံကျတော့ ကျွန်မအတွက်
ဒီပုံကျတော့ ကျွန်မအတွက်
08:18
like Goldilocks's porridge, is just right.
166
482941
2952
Goldilocks ရဲ့ ယာဂုလိုပဲလေ။ အတော်ပဲပေါ့။
08:21
He's not quite a child, and he's not quite a man.
167
485893
3991
သူက သိပ်လည်း ကလေး မဟုတ်၊
လူကြီးလည်း မဟုတ်ဘူးလေ။
လူကြီးလည်း မဟုတ်ဘူးလေ။
08:25
He's absolutely balanced between innocence and experience,
168
489884
4793
သူဟာ အပြစ်ကင်းစင်မှုနဲ့
ရင့်ကျက်မှုကြားမှာ လုံးဝ ဟန်ချက်ညီတယ်။
ရင့်ကျက်မှုကြားမှာ လုံးဝ ဟန်ချက်ညီတယ်။
08:30
and that made me stop in my tracks in front of this painting.
169
494677
4483
ဒါက လမ်းကြောင်းထဲမှာ ကျွန်မကို
ဒီကားရှေ့မှာ ရပ်တန့်သွားတာပါ။
ဒီကားရှေ့မှာ ရပ်တန့်သွားတာပါ။
08:35
And I looked at his face. It's like a Vermeer painting a bit.
170
499160
3717
သူ့မျက်နှာကိုကြည့်တော့ Vermeer ရဲ့
ကားနဲ့ နည်းနည်းဆင်တယ်။
ကားနဲ့ နည်းနည်းဆင်တယ်။
08:38
The light comes in from the left, his face is bathed
171
502877
2623
အလင်းက ဘယ်ဘက်ကလာကာ
သူ့မျက်နှာဟာ ဒီတောက်ပတဲ့ အလင်းမှာ
သူ့မျက်နှာဟာ ဒီတောက်ပတဲ့ အလင်းမှာ
08:41
in this glowing light. It's right in the center of the painting,
172
505500
2224
ရွှန်းစိုနေပါတယ်။ ပုံရဲ့
အလယ်ခေါင်မှာဖြစ်ပြီး
အလယ်ခေါင်မှာဖြစ်ပြီး
08:43
and you look at it, and I found that when I was looking at it,
173
507724
3012
ကြည့်လိုက်ပါ ဒါကိုကြည့်ရင်း သိလိုက်တာ၊
08:46
I was standing there going,
174
510736
1207
မတ်တပ်ရပ်ရင်း ပြောမိနေတာက
08:47
"Look at me. Please look at me."
175
511943
2953
"ငါ့ကို ကြည့်ပါဦး၊ ကြည့်ပါဦးကွယ်။"လို့ပါ။
08:50
And he didn't look at me. He was still looking at his cards,
176
514896
2736
သူကတော့ မကြည့်ပါဘူး။
သူ့ကဒ်ပြားတွေကိုပဲ ကြည့်နေတာပါ။
သူ့ကဒ်ပြားတွေကိုပဲ ကြည့်နေတာပါ။
08:53
and that's one of the seductive elements of this painting is,
177
517632
2752
ဒါဟာ ပန်းချီကားရဲ့ စွဲဆောင်တဲ့
အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီး
အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီး
08:56
he's so focused on what he's doing that he doesn't look at us.
178
520384
4490
ကျွန်မတို့ကို မကြည့်ပဲ သူလုပ်နေတာကိုသာ
အာရုံ စိုက်တာကိုပါ။
အာရုံ စိုက်တာကိုပါ။
09:00
And that is, to me, the sign of a masterpiece,
179
524874
3893
ဒါက ကျွန်မအတွက်တော့ ပြတ်သားခြင်း
ကင်းတဲ့ ပန်းချီကားက
ကင်းတဲ့ ပန်းချီကားက
09:04
of a painting when there's a lack of resolution.
180
528767
3977
အပြောင်မြောက်ဆုံး လက်ရာရဲ့ သင်္ကေတပါ။
09:08
He's never going to look at me.
181
532744
1521
သူ ဘယ်တော့မှ ကြည့်မှာ မဟုတ်ဘူး။
09:10
So I was thinking of a story where,
182
534265
1679
ဒီတော့ ဘယ်က ဇာတ်လမ်းဆိုတာ တွေးမိတယ်
09:11
if I'm in this position, who could be there looking at him?
183
535944
3216
ကိုယ်သာ ဒီနေရာမှာဆို ဘယ်သူက
သူ့ကို ကြည့်နေလိမ့်မလဲ။
သူ့ကို ကြည့်နေလိမ့်မလဲ။
09:15
Not the painter, I don't want to think about the painter.
184
539160
2202
ပန်းချီဆရာ မဟုတ်ဘူး ပန်းချီဆရာကို
မတွေးချင်ဘူး
မတွေးချင်ဘူး
09:17
I'm thinking of an older version of himself.
185
541362
2526
တွေးနေတာကက သူ့ကိုယ်တိုင်ရဲ့
အသက်ပိုကြီးတဲ့ မူကွဲပါ။
အသက်ပိုကြီးတဲ့ မူကွဲပါ။
09:19
He's a man, a servant, an older servant looking at this younger servant,
186
543888
5945
သူက ယောက်ျား၊ အစေခံ၊ ပိုကြီးတဲ့
အစေခံက ပိုငယ်တဲ့ အစေခံကို ကြည့်နေတာ။
အစေခံက ပိုငယ်တဲ့ အစေခံကို ကြည့်နေတာ။
09:25
saying, "Look at me. I want to warn you about
187
549833
2471
ပြောနေတာက " ငါ့ကိုကြည့်၊
မင်းဘာဖြစ်တော့မယ်
မင်းဘာဖြစ်တော့မယ်
09:28
what you're about to go through. Please look at me."
188
552304
2450
ဆိုတာ သတိပေးမလို့၊ ငါ့ကိုကြည့်စမ်းပါ။"
09:30
And he never does.
189
554754
1526
သူကတော့ ဘယ်တော့မှ မကြည့်ဘူး။
09:32
And that lack of resolution, the lack of resolution in "Girl with a Pearl Earring" --
190
556280
3803
ပြတ်သားခြင်းကင်းမဲ့တဲ့
"Girl with a Pearl Earring " ပန်းချီကား..
"Girl with a Pearl Earring " ပန်းချီကား..
09:35
we don't know if she's happy or sad.
191
560083
2044
သူမ ပျော်လား၊ ဝမ်းနည်းလား မသိပါ။
09:38
I've written an entire novel about her,
192
562127
1649
သူမအကြောင်း ဝတ္ထုတစ်အုပ်လုံးရေးတယ်
09:39
and I still don't know if she's happy or sad.
193
563776
2000
သူမ ပျော်လား၊ ဝမ်းနည်းလား ဆိုတာ မသိသေးဘူး။
09:41
Again and again, back to the painting,
194
565776
2104
အဖြေကိုရှာဖို့၊ ဟာကွက်ကို ဖြည့်ဖို့
09:43
looking for the answer, looking for the story to fill in that gap.
195
567880
4681
ပန်းချီကားဆီ အထပ်ထပ် လာခဲ့တယ်။
09:48
And we may make a story, and it satisfies us momentarily,
196
572561
3447
ဇာတ်လမ်းဖွဲ့ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခဏလောက်
စိတ်ကျေနပ်အောင်
စိတ်ကျေနပ်အောင်
09:51
but not really, and we come back again and again.
197
576008
5815
လုပ်လို့ရနိုင်ပေမဲ့ တကယ် မဟုတ်ဘူး၊
ထပ်ထပ် လာတာပဲလေ။
ထပ်ထပ် လာတာပဲလေ။
09:57
The last painting I'm going to talk about
198
581823
2538
နောက်ဆုံးပြောပြမယ့် ပန်းချီကားကတော့
10:00
is called "Anonymous" by anonymous. (Laughter)
199
584361
4864
"အမည်မသိ" ဆိုတဲ့ အမည်မသိ
တစ်ယောက်ရဲ့ ကားပါ။ (ရယ်သံများ)
တစ်ယောက်ရဲ့ ကားပါ။ (ရယ်သံများ)
10:05
This is a Tudor portrait bought by the National Portrait Gallery.
200
589225
3051
ဒါက National Portrait Gallery ကဝယ်ထားတဲ့
Tudor ပုံတူတစ်ကားပါ။
Tudor ပုံတူတစ်ကားပါ။
10:08
They thought it was a man named Sir Thomas Overbury,
201
592276
2613
Sir Thomas Overbury ဆိုတဲ့
လူတစ်ယောက် လို့ ထင်ခဲ့ကြပြီး
လူတစ်ယောက် လို့ ထင်ခဲ့ကြပြီး
10:10
and then they discovered that it wasn't him,
202
594889
2664
သူမဟုတ်မှန်း နောက်မှာ ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြတယ်။
10:13
and they have no idea who it is.
203
597553
1600
ဘယ်သူမှန်း မသိကြပါဘူး။
10:15
Now, in the National Portrait Gallery,
204
599153
2143
ကဲ National Portrait Gallery မှာ
10:17
if you don't know the biography of the painting,
205
601296
1769
ပန်းချီကားရဲ့ ကိုယ်ရေးရာဇဝင် မသိရင်
10:18
it's kind of useless to you.
206
603065
1624
ကိုယ့်အတွက် အသုံးမကျသလိုပါ။
10:20
They can't hang it on the wall, because they don't know who he is.
207
604689
2424
ဘယ်သူမှန်း မသိတဲ့အတွက်
ဒါကို နံရံမှာ ချိတ်မရဘူး။
ဒါကို နံရံမှာ ချိတ်မရဘူး။
10:23
So unfortunately, this orphan spends most of his time in storage,
208
607113
4904
ဒါနဲ့ ကံဆိုးချင်တော့ ဒီမိဘမဲ့ဟာ
အခြားမိဘမဲ့ အများကြီးနဲ့ အချိန်အများစုကို
အခြားမိဘမဲ့ အများကြီးနဲ့ အချိန်အများစုကို
10:27
along with quite a number of other orphans,
209
612017
2144
သိုလှောင်ခန်းမှာ ကုန်ဆုံးတာပေါ့။
10:30
some of them some beautiful paintings.
210
614161
2511
တစ်ချို့ကတော့ လှပတဲ့ ပနိးချီကားတွေပါ။
10:32
This painting made me stop in my tracks for three reasons:
211
616672
5003
ဒီကားက လမ်းကြောင်းမှာ ကျွန်မကို
ရပ်တန့်စေတဲ့ အကြောင်း သုံးချက်ရှိတယ်။
ရပ်တန့်စေတဲ့ အကြောင်း သုံးချက်ရှိတယ်။
10:37
One is the disconnection between his mouth
212
621675
2877
တစ်ချက်က ပြုံးနေတဲ့ သူ့ပါးစပ်နဲ့
ကြေကွဲနေတဲ့
ကြေကွဲနေတဲ့
10:40
that's smiling and his eyes that are wistful.
213
624552
2705
မျက်လုံးတွေကြားက အဆက်အစပ်မရှိခြင်းပါ။
10:43
He's not happy, and why isn't he happy?
214
627257
3007
သူမပျော်ပါဘူး၊ ဘာလို့ သူမပျော်တာလဲ။
10:46
The second thing that really attracted me
215
630264
3717
ဒုတိယ အချက် ကျွန်မကိုဆွဲဆောင်တဲ့ အရာက
10:49
were his bright red cheeks.
216
633981
1716
သူ့ရဲ့ နီမြန်းတဲ့ ပါးပြင်တွေပါ။
10:51
He is blushing. He's blushing for his portrait being made!
217
635697
3607
သူက ရှက်နေတယ်။ သူ့ပုံတူအတွက်
ဟန်ပြလုပ်ရတာကို ရှက်နေတယ်။
ဟန်ပြလုပ်ရတာကို ရှက်နေတယ်။
10:55
This must be a guy who blushes all the time.
218
639304
3034
ဒီလူက တစ်ချိန်လုံး ရှက်နေသူပဲ ဖြစ်ရမယ်။
10:58
What is he thinking about that's making him blush?
219
642338
2142
သူ့ကိုရှက်စေနေတဲ့ အကြောင်းက ဘာများပါလိမ့်။
11:00
The third thing that made me stop in my tracks
220
644480
3776
လမ်းကြောင်းထဲမှာ ကျွန်မကို ရပ်သွားစေတဲ့
တတိယ တစ်ခုက
တတိယ တစ်ခုက
11:04
is his absolutely gorgeous doublet.
221
648256
2800
သူ့ရဲ့ အပြတ်သားနားတဲ့
နှစ်ထပ်ကုတ်အင်္ကျီပါ။
နှစ်ထပ်ကုတ်အင်္ကျီပါ။
11:06
Silk, gray, those beautiful buttons.
222
651056
3568
ပိုးသား၊ မီးခိုးရောင် လှပတဲ့ကြယ်သီးတွေပါ။
11:10
And you know what it makes me think of,
223
654624
1632
သိတဲ့အတိုင်း ကျွန်မကိုတွေးမိစေတာက
11:12
is it's sort of snug and puffy; it's like a duvet spread over a bed.
224
656256
4792
နွေးထွေးပြီး ခပ်ပွပွနဲ့ အိပ်ရာပေါ်
ဂွမ်းကပ် ဖြန့်ထားသလိုနဲ့လေ။
ဂွမ်းကပ် ဖြန့်ထားသလိုနဲ့လေ။
11:16
I kept thinking of beds and red cheeks,
225
661048
2656
အိပ်ရာတွေနဲ့ နီမြန်းတဲ့ပါးပြင်တွေကို
ဆက်တွေးနေမိပြီး
ဆက်တွေးနေမိပြီး
11:19
and of course I kept thinking of sex when I looked at him,
226
663704
2760
တကယ်တော့ သူ့ကိုကြည့်လိုက်တော့
လိင်ကိစ္စကို ဆက်တွေးမိပြီး
လိင်ကိစ္စကို ဆက်တွေးမိပြီး
11:22
and I thought, is that what he's thinking about?
227
666464
2608
သူတွေးနေတာ ဒါပဲလို့ ထင်မိတယ်။
11:24
And I thought, if I'm going to make a story,
228
669072
2272
တွေးမိတာက သူ့အကြောင်း ဝတ္ထုဖန်တီးမယ်ဆိုရင်
11:27
what's the last thing I'm going to put in there?
229
671344
1984
နောက်ဆုံးထည့်ရမှာက ဘာများလဲပေါ့။
11:29
Well, what would a Tudor gentleman be preoccupied with?
230
673328
3630
အင်း Tudor လူကြီးလူကောင်းက
ဘာများနဲ့များ ဖိစီးနေမလဲပေါ့။
ဘာများနဲ့များ ဖိစီးနေမလဲပေါ့။
11:32
And I thought, well, Henry VIII, okay.
231
676958
1930
ထင်တာက အင်း တတိယ ဟန်နရီ၊ ဟုတ်ပြီ။
11:34
He'd be preoccupied with his inheritance, with his heir.
232
678888
4144
သူ့ရဲ့ အမွေ၊ အမွေခံနဲ့
စိတ်ဖိစီးနေမှာပဲပေါ့။
စိတ်ဖိစီးနေမှာပဲပေါ့။
11:38
Who is going to inherit his name and his fortune?
233
683032
3649
သူ့ရဲ့ အမည်နဲ့ စည်းစိမ်ကို ဘယ်သူဆက်ခံမလဲ။
11:42
You put all those together, and you've got your story
234
686681
3880
ဒါတွေကို စုလိုက်ရင် ကိုယ့်ကို
ပြန်ပြန်လာစေတဲ့ ဟာကွက်ကို
ပြန်ပြန်လာစေတဲ့ ဟာကွက်ကို
11:46
to fill in that gap that makes you keep coming back.
235
690561
3354
ဖြည့်ပေးတဲ့ ဇာတ်လမ်းကို ရပြီပေါ့။
11:49
Now, here's the story.
236
693915
4721
ကဲ ဒီမှာ က ဇာတ်လမ်းပါ။
11:54
It's short.
237
698636
2930
တိုတိုလေးပါ။
11:57
"Rosy"
238
701566
2731
" ရိုစီ"
12:00
I am still wearing the white brocade doublet Caroline gave me.
239
704297
4050
Caroline ငါ့ကိုပေးထားတဲ့ ဘရိုကိတ်
နှစ်ထပ်ကုတ်ကို ဝတ်ထားတုန်းပါ။
နှစ်ထပ်ကုတ်ကို ဝတ်ထားတုန်းပါ။
12:04
It has a plain high collar, detachable sleeves
240
708347
4311
ကော်လာအမြင့် ဗြောင်၊ လက်အရှင်
12:08
and intricate buttons of twisted silk thread,
241
712658
3176
ပိုးသားချည်ကျစ် အနုစိတ် ကြယ်သီးတွေကို
12:11
set close together so that the fit is snug.
242
715834
2926
နွေးထွေး ချပ်ရပ်ဖို့ နီးနီးလေး တပ်ထားတယ်။
12:14
The doublet makes me think of a coverlet on the vast bed.
243
718760
3563
နှစ်ထပ်ကုတ်က ကျယ်ပြန့်တဲ့ အိပ်ရာပေါ်က
အိပ်ရာဖုံးကို တွေးမိသွားစေတယ်။
အိပ်ရာဖုံးကို တွေးမိသွားစေတယ်။
12:18
Perhaps that was the intention.
244
722323
3750
ဒါက ရည်ရွယ်ရင်း ဖြစ်နိုင်တယ်။
12:21
I first wore it at an elaborate dinner her parents held in our honor.
245
726073
4918
ပထမဆုံးဝတ်ခဲ့တာက သူမ မိဘတွေက ကျုပ်တို့ကို
ဂုဏ်ပြု တည်ခင်းတဲ့ ညစာစားပွဲမှာ။
ဂုဏ်ပြု တည်ခင်းတဲ့ ညစာစားပွဲမှာ။
12:26
I knew even before I stood up to speak
246
730991
1826
ထပြီး စကားမပြောခင်ကတင် ကျုပ်ပါးတွေဟာ
12:28
that my cheeks were inflamed.
247
732817
2569
ပူနေတယ်ဆိုတာ သိခဲ့တယ်။
12:31
I have always flushed easily, from physical exertion,
248
735386
3701
ကျုပ်ဟာ ကာယအားထုတ်မှုကနေ၊
ဝိုင်ကနေ၊ စိတ်ခံစားမှု မြင့်မားတာကနေ
ဝိုင်ကနေ၊ စိတ်ခံစားမှု မြင့်မားတာကနေ
12:34
from wine, from high emotion.
249
739087
2355
အလွယ်လေး မျက်နှာရဲတတ်သူပါ။
12:37
As a boy, I was teased by my sisters and by schoolboys,
250
741442
4465
ငယ်ငယ်တုန်းက အမတွေနဲ့
ကျောင်းသားတွေ စတာ ခံခဲ့ရတယ်။
ကျောင်းသားတွေ စတာ ခံခဲ့ရတယ်။
12:41
but not by George.
251
745907
2447
George တော့မဟုတ်ဘူး။
12:44
Only George could call me Rosy.
252
748354
3074
Gorge ပဲ ကျုပ်ကို ရိုစီလို့ခေါ်တာ။
12:47
I would not allow anyone else.
253
751428
2159
အခြား ဘယ်သူကိုမှ ခေါ်ခွင့်မပေးဘူး။
12:49
He managed to make the word tender.
254
753587
4224
သူဟာ စကားလုံးကို နူးညံ့အောင်လုပ်လိုက်တာပါ။
12:53
When I made the announcement, George did not
255
757811
2799
ကျုပ် ကြေညာချက်ထုတ်လိုက်တော့ George ဟာ
12:56
turn rosy, but went pale as my doublet.
256
760610
3064
ပန်းရောင်သန်းသွားပြီး ကျုပ်ရဲ့
နှစ်ထပ်ကုတ်လို ဖြူရော်သွားတယ်။
နှစ်ထပ်ကုတ်လို ဖြူရော်သွားတယ်။
12:59
He should not have been surprised.
257
763674
1904
သူ တအံ့တအား ဖြစ်မနေခဲ့သင့်ဘူး။
13:01
It has been a common assumption
258
765578
1672
တစ်နေ့မှာ ကျုပ်ဟာ သူ့ဝမ်းကွဲကို
13:03
that I would one day marry his cousin.
259
767250
3848
လက်ထပ်မယ်ဆိုတာက
လူတိုင်းမှန်းလို့ ရတာပဲလေ။။
လူတိုင်းမှန်းလို့ ရတာပဲလေ။။
13:06
But it is difficult to hear the words aloud.
260
771098
2584
ဒါပေမဲ့ စကားလုံးတွေကို
နားနဲ့ ဆတ်ဆတ်ကြားဖို့ တော့
နားနဲ့ ဆတ်ဆတ်ကြားဖို့ တော့
13:09
I know, I could barely utter them.
261
773682
3301
ခက်တာ သိပါတယ်၊ ပြောရုံလေးပြောတာပါ။
13:12
Afterwards, I found George on the terrace overlooking the kitchen garden.
262
776983
4402
ဒီနောက်မှာ ဟင်းရွက်ခင်း အပေါ်စီးမှာရှိတဲ့
လှေကားထစ်မှာ George ကိုတွေ့တယ်။
လှေကားထစ်မှာ George ကိုတွေ့တယ်။
13:17
Despite drinking steadily all afternoon, he was still pale.
263
781385
5257
တစ်နေ့ခင်းလုံး မရပ်မနား သောက်နေပေမဲ့
လည်း သူဟာ ဖြူရော်နေတုန်းပါ။
လည်း သူဟာ ဖြူရော်နေတုန်းပါ။
13:22
We stood together and watched the maids cut lettuces.
264
786642
4225
အတူထိုင်ပြီး အိမ်ဖော်တွေ ဆလတ်ရွက်
လှီးတာ ကြည့်ကြတယ်။
လှီးတာ ကြည့်ကြတယ်။
13:26
"What do you think of my doublet?" I asked.
265
790867
2262
"ကျုပ်ရဲ့ ကုတ်ကို ဘယ်လိုထင်လဲ "
လို့မေးလိုက်တယ်။
လို့မေးလိုက်တယ်။
13:29
He glanced at me. "That collar looks to be strangling you."
266
793129
5444
သူက တစ်ချက်ကြည့်လိုက်ပြီး " ကော်လံက
မင်းလည်ပင်းကို ညှစ်နေသလိုပဲနော်။"တဲ့
မင်းလည်ပင်းကို ညှစ်နေသလိုပဲနော်။"တဲ့
13:34
"We will still see each other," I insisted.
267
798573
2004
ကျုပ်က "အချင်းချင်း မြင်ရပါသေးတယ်"
13:36
"We can still hunt and play cards and attend court.
268
800577
3288
"အမဲလိုက်၊ဖဲရိုက်၊ ရုံးတက်လို့ရပါသေးတယ်။
13:39
Nothing need change."
269
803865
1736
ဘာမှပြောင်းဖို့ မလိုပါဘူး။
13:41
George did not speak.
270
805601
3717
George က စကားမပြောဘူး။
13:45
"I am 23 years old. It is time for me to marry
271
809318
3394
"ကျုပ်က ၂၃ နှစ်။ လက်ထပ်ဖို့
အချိန်ရောက်ပြီလေ။"
အချိန်ရောက်ပြီလေ။"
13:48
and produce an heir. It is expected of me."
272
812712
4105
ပြီးတော့ အမွေခံသူ မွေးဖွား၊။
သူတို့က ကျုပ်ကို မျှော်လင့်နေကြတာ။
သူတို့က ကျုပ်ကို မျှော်လင့်နေကြတာ။
13:52
George drained another glass of claret and turned to me.
273
816817
3581
George က နောက် ဝိုင်အနီတစ်ခွက်
မော့ချလိုက်ပြီး ကျုပ်ဘက်လှည့်ကာ
မော့ချလိုက်ပြီး ကျုပ်ဘက်လှည့်ကာ
13:56
"Congratulations on your upcoming nuptials, James.
274
820398
4083
"မင်းရဲ့ လာမယ့် မင်္ဂလာပွဲအတွက်
ဝမ်းသာတယ်၊ James ရေ။
ဝမ်းသာတယ်၊ James ရေ။
14:00
I'm sure you'll be content together."
275
824481
4836
မင်းတို့တွေ ပျော်ကြမှာ ကျိန်းသေပါကွာ။
14:05
He never used my nickname again.
276
829317
3317
သူ နာမည်ပြောင် ဘယ်တော့မှ မသုံးတော့ဘူး။
14:08
Thank you.
277
832634
1759
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
14:10
(Applause)
278
834393
3382
(လက်ခုပ်သံများ)
14:13
Thank you.
279
837775
1182
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
14:14
(Applause)
280
838957
1547
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Tracy Chevalier - AuthorNovelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring."
Why you should listen
Tracy Chevalier pulls stories from paintings and historical episodes, finding the human thread behind opaque images. Her best-known book is Girl With a Pearl Earring, inspired by a Vermeer painting; other books include The Lady and the Unicorn and Burning Bright, about two children who become neighbours of William Blake. Her upcoming book, The Last Runaway, tells a story from the Underground Railroad.
For the anthology Imagined Lives, she wrote about an unknown portrait sitter whom she calls "Rosy." Hear the podcast of her story. and find more stories from the National Portrait Gallery.
Tracy Chevalier | Speaker | TED.com