TEDSalon London Spring 2012
Tracy Chevalier: Finding the story inside the painting
Tracy Chevalier: Đi tìm câu chuyện ẩn sau mỗi tác phẩm hội họa
Filmed:
Readability: 2.9
1,389,986 views
Mỗi khi Tracy Chevalier ngắm nhìn những bức tranh, cô ấy thường tưởng tượng ra các câu chuyện về chúng: Người họa sĩ đã gặp người mẫu của mình ra sao? Cái nhìn ánh lên trong đôi mắt đó nghĩa là gì? Tại sao anh ta ... đỏ mặt? Cô chia sẻ ba câu chuyện được lấy cảm hứng từ những bức chân dung, trong đó có bức tranh đã giúp cô viết nên cuốn tiểu thuyết ăn khách "Cô gái đeo hoa tai ngọc trai."
Tracy Chevalier - Author
Novelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring." Full bio
Novelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm going to tell you about an affliction I suffer from.
0
516
4107
Tôi sẽ kể cho các bạn nghe
về một nỗi ưu phiền của tôi.
về một nỗi ưu phiền của tôi.
00:20
And I have a funny feeling that quite a few of you
1
4623
2504
Và tôi tin là khá nhiều thính giả ở đây
00:23
suffer from it as well.
2
7127
1920
cũng đang đồng cảnh ngộ.
00:24
When I'm walking around an art gallery,
3
9047
2097
Mỗi khi tôi tham quan một buổi triễn lãm,
00:27
rooms and rooms full of paintings,
4
11144
2103
với các căn phòng treo đầy tranh vẽ,
00:29
after about 15 or 20 minutes,
5
13247
4517
chỉ sau khoảng 15 hay 20 phút,
00:33
I realize I'm not thinking about the paintings.
6
17764
1891
tôi nhận ra mình
không nghĩ về các bức tranh.
không nghĩ về các bức tranh.
00:35
I'm not connecting to them.
7
19655
1608
Tôi không thấu hiểu được chúng.
00:37
Instead, I'm thinking about that cup of coffee
8
21263
2504
Thay vào đó, tôi nghĩ về
một li cà phê
một li cà phê
00:39
I desperately need to wake me up.
9
23767
3000
để giúp tôi thoát khỏi cơn buồn ngủ.
00:42
I'm suffering from gallery fatigue.
10
26767
3184
Tôi mắc hội chứng
mệt mỏi khi ở phòng tranh.
mệt mỏi khi ở phòng tranh.
00:45
How many of you out there suffer from --
11
29951
2376
Có bao nhiêu bạn ở đây
cũng bị giống như tôi vậy?--
cũng bị giống như tôi vậy?--
00:48
yes. Ha ha, ha ha!
12
32327
2005
đúng vậy. Ha ha, ha ha!
00:50
Now, sometimes you might last longer
13
34332
2150
Đôi lúc bạn có thể
chịu đựng được lâu hơn
chịu đựng được lâu hơn
hơn 20 phút, hay thậm chí ngắn hơn,
00:52
than 20 minutes, or even shorter,
14
36482
2094
00:54
but I think we all suffer from it. And do you have
15
38576
2214
nhưng chúng ta đều đang
mắc cùng một căn bệnh.
mắc cùng một căn bệnh.
00:56
the accompanying guilt?
16
40790
2081
Các bạn có cảm thấy điều gì có lỗi không?
00:58
For me, I look at the paintings on the wall
17
42871
2987
Với tôi, tôi ngắm những
bức tranh trên tường
bức tranh trên tường
01:01
and I think, somebody has decided to put them there,
18
45858
3015
và nghĩ, một ai đó
đã quyết định đặt chúng ở đây,
đã quyết định đặt chúng ở đây,
01:04
thinks they're good enough to be on that wall,
19
48873
2528
họ cho rằng chúng
xứng đáng được trưng bày,
xứng đáng được trưng bày,
01:07
but I don't always see it.
20
51401
1358
nhưng không phải lúc nào
tôi cũng thấy như vậy.
tôi cũng thấy như vậy.
01:08
In fact, most of the time I don't see it.
21
52759
2664
Thật ra, tôi gần như chẳng bao giờ
thấy như vậy cả.
thấy như vậy cả.
01:11
And I leave feeling actually unhappy.
22
55423
3774
Thế rồi tôi rời đi mà chẳng vui vẻ gì.
01:15
I feel guilty and unhappy with myself,
23
59197
3467
Tôi cảm thấy có lỗi và buồn bản thân,
01:18
rather than thinking there's something wrong with the painting,
24
62664
2063
thay vì đổ lỗi cho bức tranh,
01:20
I think there's something wrong with me.
25
64727
1457
tôi đổ lỗi cho bản thân mình.
01:22
And that's not a good experience, to leave a gallery like that.
26
66184
2908
Và rời triển lãm như vậy thì
chẳng vui vẻ gì cả.
chẳng vui vẻ gì cả.
01:24
(Laughter)
27
69092
1271
(Cười)
01:26
The thing is, I think we should give ourselves a break.
28
70363
2309
Vấn đề là tôi nghĩ chúng ta
cần phải thả lỏng một chút.
cần phải thả lỏng một chút.
01:28
If you think about going into a restaurant,
29
72672
2460
Thử tưởng tượng mỗi khi tới nhà hàng,
01:31
when you look at the menu, are you expected to order
30
75132
3687
khi bạn cầm thực đơn, bạn có muốn gọi
tất cả các món ăn trên đó không?
tất cả các món ăn trên đó không?
01:34
every single thing on the menu?
31
78819
2183
01:36
No! You select.
32
81002
1882
Không hề! Bạn sẽ chọn lựa.
01:38
If you go into a department store to buy a shirt,
33
82884
3175
Nếu bạn ra cửa hàng mua một chiếc sơ mi,
01:41
are you going to try on every single shirt
34
86059
2977
Chẳng lẽ bạn sẽ mặc thử mọi chiếc áo
và muốn mua tất cả chúng?
và muốn mua tất cả chúng?
01:44
and want every single shirt?
35
89036
1328
01:46
Of course not, you can be selective. It's expected.
36
90364
4127
Dĩ nhiên là không, bạn sẽ lựa chọn cẩn thận.
Đó là chuyện bình thường.
Đó là chuyện bình thường.
01:50
How come, then, it's not so expected
37
94491
2621
Vậy tại sao ta lại không thể "chọn lọc"
mỗi khi tới các buổi triển lãm tranh chứ?
mỗi khi tới các buổi triển lãm tranh chứ?
01:53
to be selective when we go to an art gallery?
38
97112
2573
01:55
Why are we supposed to have a connection with every single painting?
39
99685
3295
Tại sao ta lại phải đồng cảm
và thấu hiểu mọi bức tranh?
và thấu hiểu mọi bức tranh?
01:58
Well I'm trying to take a different approach.
40
102980
2704
Tôi đang thử một cách tiếp cận mới.
02:01
And there's two things I do:
41
105684
1618
Tôi làm 2 điều:
02:03
When I go into a gallery, first of all, I go quite fast,
42
107302
4494
Khi tôi tới một buổi triển lãm,
lúc đầu tôi đi khá nhanh,
lúc đầu tôi đi khá nhanh,
02:07
and I look at everything, and I pinpoint the ones
43
111796
4235
cố gắng liếc qua mọi thứ,
và ghi nhớ những bức tranh
và ghi nhớ những bức tranh
02:11
that make me slow down for some reason or other.
44
116031
3054
khiến tôi đứng lại vì lý do gì đó.
02:14
I don't even know why they make me slow down, but something
45
119085
2801
Tôi không rõ tại sao chúng lại
thu hút tôi, nhưng
thu hút tôi, nhưng
02:17
pulls me like a magnet
46
121886
2057
có thứ gì đó hút tôi
như một thỏi nam châm
như một thỏi nam châm
02:19
and then I ignore all the others, and I just go to that painting.
47
123943
3118
khiến tôi bỏ qua những bức tranh khác
mà chỉ chăm chú vào bức tranh đó.
mà chỉ chăm chú vào bức tranh đó.
02:22
So it's the first thing I do is, I do my own curation.
48
127061
2464
Cho nên điều đầu tiên tôi làm là
tìm cách tự chữa bệnh cho mình.
tìm cách tự chữa bệnh cho mình.
02:25
I choose a painting. It might just be one painting in 50.
49
129525
3296
Tôi chọn ra một bức tranh.
Có thể chỉ là một trong số 50 bức.
Có thể chỉ là một trong số 50 bức.
02:28
And then the second thing I do is I stand in front of that painting,
50
132821
3690
Điều thứ hai tôi làm là
đứng trước bức tranh ấy,
đứng trước bức tranh ấy,
02:32
and I tell myself a story about it.
51
136511
3077
và tự kể một câu chuyện về nó.
02:35
Why a story? Well, I think that we are wired,
52
139588
3598
Tại sao lại kể chuyện?
Tôi nghĩ chúng ta được kích thích,
Tôi nghĩ chúng ta được kích thích,
02:39
our DNA tells us to tell stories.
53
143186
3891
ADN loài người kích thích ta làm vậy.
02:42
We tell stories all the time about everything,
54
147077
2369
Chúng ta lúc nào cũng
kể chuyện về mọi thứ,
kể chuyện về mọi thứ,
02:45
and I think we do it because the world is kind of a crazy, chaotic place,
55
149446
5111
và tôi nghĩ ta làm vậy vì thế giới này
là một nơi khá điên rồ và hỗn loạn,
là một nơi khá điên rồ và hỗn loạn,
02:50
and sometimes stories, we're trying to make sense of the world a little bit,
56
154557
3951
nên đôi lúc những câu chuyện giúp ta
giải thích đôi chút về thế giới.
giải thích đôi chút về thế giới.
02:54
trying to bring some order to it.
57
158508
2169
cố gắng làm mọi thứ rõ ràng hơn.
02:56
Why not apply that to our looking at paintings?
58
160677
3991
Vậy tại sao lại không ứng dụng điều đó
khi đi xem tranh?
khi đi xem tranh?
03:00
So I now have this sort of restaurant menu
59
164668
3715
Giờ tôi đang có một thứ giống như
kiểu thực đơn khi tham quan phòng tranh.
kiểu thực đơn khi tham quan phòng tranh.
03:04
visiting of art galleries.
60
168383
3223
03:07
There are three paintings I'm going to show you now
61
171606
3208
Có 3 bức tranh tôi muốn cho các bạn xem,
03:10
that are paintings that made me stop in my tracks
62
174814
3064
những bức tranh khiến tôi phải dừng bước
03:13
and want to tell stories about them.
63
177878
2546
và muốn kể những câu chuyện về chúng.
03:16
The first one needs little introduction --
64
180424
3551
Tấm đầu tiên cần được giới thiệu
một chút --
một chút --
03:19
"Girl with a Pearl Earring" by Johannes Vermeer,
65
183975
3031
"Cô gái đeo hoa tai ngọc trai"
của Johannes Vermeer,
của Johannes Vermeer,
03:22
17th-century Dutch painter.
66
187006
2156
một họa sĩ Hà Lan thế kỷ 17.
03:25
This is the most glorious painting.
67
189162
2500
Đây là bức vẽ lộng lẫy nhất.
03:27
I first saw it when I was 19,
68
191662
2144
Tôi đã thấy nó lần đầu năm 19 tuổi,
03:29
and I immediately went out and got a poster of it,
69
193806
2280
và tôi đã lập tức ra ngoài
mua ngay một bức,
mua ngay một bức,
03:31
and in fact I still have that poster. 30 years later it's hanging in my house.
70
196086
4157
thực ra tới giờ tôi vẫn còn giữ nó.
30 năm qua nó vẫn được treo trong nhà tôi.
30 năm qua nó vẫn được treo trong nhà tôi.
03:36
It's accompanied me everywhere I've gone,
71
200243
3150
Nó đồng hành với tôi mọi nơi,
03:39
I never tire of looking at her.
72
203393
2344
chưa bao giờ tôi thấy chán bức tranh đó.
03:41
What made me stop in my tracks about her to begin with
73
205737
3779
Lúc đầu, thứ khiến tôi phải dừng bước
03:45
was just the gorgeous colors he uses
74
209516
2557
chỉ là những mảng màu tuyệt đẹp
mà vị họa sĩ sử dụng
mà vị họa sĩ sử dụng
03:47
and the light falling on her face.
75
212073
1944
và ánh sáng ở khuôn mặt cô.
03:49
But I think what's kept me still coming back
76
214017
2784
Nhưng thứ khiến tôi xem lại
03:52
year after year is another thing, and that is
77
216801
3056
năm này qua năm khác,
lại là một điều khác,
lại là một điều khác,
03:55
the look on her face, the conflicted look on her face.
78
219857
3694
và đó là cái nhìn trên khuôn mặt cô gái,
một sự mâu thuẫn trên khuôn mặt.
một sự mâu thuẫn trên khuôn mặt.
03:59
I can't tell if she's happy or sad,
79
223551
2418
Tôi không biết cô ấy đang vui hay buồn,
04:01
and I change my mind all the time.
80
225969
2967
và có lúc tôi thấy cô ấy vui,
khi thì lại thấy cô ấy buồn.
khi thì lại thấy cô ấy buồn.
04:04
So that keeps me coming back.
81
228936
3599
Nên nó đã khiến tôi xem lại nhiều lần.
04:08
One day, 16 years after I had this poster on my wall,
82
232535
4009
Một ngày nọ,
sau 16 năm kể từ khi treo bức tranh.
sau 16 năm kể từ khi treo bức tranh.
04:12
I lay in bed and looked at her,
83
236544
2682
Tôi nằm trên giường và nhìn cô gái ấy,
04:15
and I suddenly thought, I wonder what
84
239226
2579
và đột nhiên nghĩ, người họa sĩ
04:17
the painter did to her to make her look like that.
85
241805
3918
đã làm gì khiến cô ấy có biểu cảm đó.
04:21
And it was the first time I'd ever thought that
86
245723
2944
Và đó là lần đầu tiên tôi cho rằng
04:24
the expression on her face is actually reflecting
87
248667
2800
biểu cảm trên mặt cô ấy phản ảnh
04:27
how she feels about him.
88
251467
2139
suy nghĩ của cô về người họa sĩ.
04:29
Always before I'd thought of it as a portrait of a girl.
89
253606
3156
Trước đó tôi luôn mặc định rằng
đây là bức chân dung một cô gái.
đây là bức chân dung một cô gái.
04:32
Now I began to think of it as a portrait of a relationship.
90
256762
4769
Nhưng giờ tôi lại nghĩ đây
là một bức chân dung về một mối quan hệ.
là một bức chân dung về một mối quan hệ.
04:37
And I thought, well, what is that relationship?
91
261531
2832
Rồi tôi lại nghĩ, mối quan hệ đó là gì?
04:40
So I went to find out. I did some research and discovered,
92
264363
3208
Thế là tôi bắt đầu tìm hiểu. Sau khi
nghiên cứu, tôi phát hiện
nghiên cứu, tôi phát hiện
04:43
we have no idea who she is.
93
267571
2325
chẳng ai biết cô ấy là ai cả.
04:45
In fact, we don't know who any of the models
94
269896
2347
Thực tế thì chẳng ai biết
những người mẫu
những người mẫu
04:48
in any of Vermeer's paintings are,
95
272243
2360
trong các tác phẩm của Vermeer là ai cả,
04:50
and we know very little about Vermeer himself.
96
274603
2127
và chúng ta biết rất ít về chính Vermeer.
04:52
Which made me go, "Yippee!"
97
276730
2774
Điều này khiến tôi thốt lên, "Tuyệttt!"
04:55
I can do whatever I want, I can come up with whatever story I want to.
98
279504
4659
Tôi có thể làm mọi thứ mình muốn
và tưởng tượng ra bất kỳ câu chuyện nào.
và tưởng tượng ra bất kỳ câu chuyện nào.
05:00
So here's how I came up with the story.
99
284163
2596
Và đây là cách tôi đã vẽ ra câu chuyện.
05:02
First of all, I thought,
100
286759
1877
Đầu tiên, tôi nghĩ,
05:04
I've got to get her into the house.
101
288636
2092
tôi phải để cô ấy vào trong nhà.
05:06
How does Vermeer know her?
102
290728
2488
Làm sao để Vermeer quen biết cô ấy?
05:09
Well, there've been suggestions that
103
293216
1544
Chà, cũng có người cho rằng
05:10
she is his 12-year-old daughter.
104
294760
4423
cô gái này là cô con gái 12 tuổi của ông.
05:15
The daughter at the time was 12 when he painted the painting.
105
299183
2225
Người con 12 tuổi vào
lúc ông vẽ bức tranh.
lúc ông vẽ bức tranh.
05:17
And I thought, no, it's a very intimate look,
106
301408
2696
Và tôi nghĩ, không, cái nhìn
rất thân thiết
rất thân thiết
05:20
but it's not a look a daughter gives her father.
107
304104
2184
nhưng không phải của con gái dành cho cha.
05:22
For one thing, in Dutch painting of the time,
108
306288
1840
Hơn nữa, trong tranh Hà Lan thời đó,
05:24
if a woman's mouth was open, it was indicating sexual availability.
109
308128
3592
nếu miệng của người phụ nữ để mở,
thì điều đó ám chỉ việc quan hệ.
thì điều đó ám chỉ việc quan hệ.
05:27
It would have been inappropriate for Vermeer
110
311720
1888
Như vậy sẽ không thích hợp khi Verneer
05:29
to paint his daughter like that.
111
313608
1896
vẽ hình con gái ông ta như vậy.
05:31
So it's not his daughter, but it's somebody
112
315504
1880
Cho nên đó không thể là con gái ông,
nhưng
nhưng
05:33
close to him, physically close to him.
113
317384
2250
thân thiết với ông, vô cùng thân thiết với ông.
05:35
Well, who else would be in the house?
114
319634
2264
Chà, trong nhà còn có thể có ai khác đây?
05:37
A servant, a lovely servant.
115
321898
3383
Người hầu, một cô hầu đáng yêu.
05:41
So, she's in the house.
116
325281
1561
Cô ấy ở trong nhà.
05:42
How do we get her into the studio?
117
326842
2661
Làm sao để đưa cô ấy vào xưởng vẽ đây?
05:45
We don't know very much about Vermeer,
118
329503
2134
Chúng ta không biết nhiều về Vermeer,
05:47
but the little bits that we do know, one thing we know
119
331637
2139
chỉ biết đôi chút,
nhưng mà ta biết chắc là
nhưng mà ta biết chắc là
05:49
is that he married a Catholic woman, they lived with her mother
120
333776
2991
ông đã cưới một phụ nữ Công giáo,
và sống với mẹ vợ
và sống với mẹ vợ
05:52
in a house where he had his own room
121
336767
2273
trong căn nhà mà
ông có một phòng riêng
ông có một phòng riêng
05:54
where he -- his studio. He also had 11 children.
122
339040
4283
và cũng là xưởng vẽ của ông.
Ông còn có 11 đứa con.
Ông còn có 11 đứa con.
05:59
It would have been a chaotic, noisy household.
123
343323
3077
Đó chắc hẳn là một ngôi nhà
lộn xộn, ồn ào.
lộn xộn, ồn ào.
06:02
And if you've seen Vermeer's paintings before,
124
346400
2944
Và nếu bạn từng xem qua
tranh của Vermeer,
tranh của Vermeer,
06:05
you know that they're incredibly calm and quiet.
125
349344
3864
bạn chắc biết là chúng
cực kì trầm lắng và yên tĩnh.
cực kì trầm lắng và yên tĩnh.
06:09
How does a painter paint such calm, quiet paintings with 11 kids around?
126
353208
3896
Làm sao một họa sĩ vẽ được những
tranh như vậy khi có 11 đứa trẻ vây quanh?
tranh như vậy khi có 11 đứa trẻ vây quanh?
06:13
Well, he compartmentalizes his life.
127
357104
2296
Ông đã tách khỏi cuộc sống.
06:15
He gets to his studio, and he says, "Nobody comes in here.
128
359400
3680
Ông vào xưởng vẽ, và nói,
"Không ai được vào đây.
"Không ai được vào đây.
06:18
Not the wife, not the kids. Okay, the maid can come in and clean."
129
363080
4728
Ngay cả vợ và con cái.
Trừ cô hầu có thể vào quét dọn thôi."
Trừ cô hầu có thể vào quét dọn thôi."
06:23
She's in the studio. He's got her in the studio, they're together.
130
367808
7051
Cô ấy vào xưởng vẽ. Ông để cho cô vào
và họ ở cùng nhau.
và họ ở cùng nhau.
06:30
And he decides to paint her.
131
374859
2080
Và ông đã quyết định vẽ cô ta.
06:32
He has her wear very plain clothes.
132
376939
2268
Ông bảo cô gái mặc trang phục đơn giản.
06:35
Now, all of the women, or most of the women in Vermeer's other paintings
133
379207
3371
Tất cả, hoặc gần như tất cả những
phụ nữ trong tranh của Vermeer
phụ nữ trong tranh của Vermeer
06:38
wore velvet, silk, fur, very sumptuous materials.
134
382578
5966
mặc những loại trang phục
bằng nhung, lụa, da rất xa xỉ.
bằng nhung, lụa, da rất xa xỉ.
06:44
This is very plain; the only thing that isn't plain
135
388544
2520
Bức tranh rất giản dị nhưng có một thứ
không hề đơn sơ
không hề đơn sơ
06:46
is her pearl earring.
136
391064
2040
chính là đôi hoa tai ngọc trai của cô gái.
06:49
Now, if she's a servant, there is no way she could afford
137
393104
3447
Nếu là một người hầu,
cô ta không thể mua nổi
cô ta không thể mua nổi
06:52
a pair of pearl earrings.
138
396551
2207
một đôi hoa tai ngọc trai được.
06:54
So those are not her pearl earrings. Whose are they?
139
398758
3262
Cho nên đó chắc chắn không phải của cô ấy.
Vậy là của ai đây?
Vậy là của ai đây?
06:57
We happen to know, there's a list of Catharina, the wife's clothes.
140
402020
5041
Chúng ta tình cờ biết được danh sách
trang phục của người vợ Cathrina.
trang phục của người vợ Cathrina.
07:02
Amongst them a yellow coat with white fur,
141
407061
3616
Trong số đó là áo khoác vàng có lông trắng
07:06
a yellow and black bodice,
142
410677
1747
áo vạt vàng đen
07:08
and you see these clothes on lots of other paintings,
143
412424
3694
và bạn sẽ thấy nhiều quần áo loại này
trong những bức tranh khác,
trong những bức tranh khác,
07:12
different women in the paintings, Vermeer's paintings.
144
416118
3114
nhiều người phụ nữ khác nhau trong
các bức tranh của Vermeer.
các bức tranh của Vermeer.
07:15
So clearly, her clothes were lent to various different women.
145
419232
4478
Cho nên rõ ràng là quần áo của người vợ
được đưa cho nhiều người phụ nữ khác.
được đưa cho nhiều người phụ nữ khác.
07:19
It's not such a leap of faith to take
146
423710
2519
Không phải là vô căn cứ khi tin là
07:22
that that pearl earring actually belongs to his wife.
147
426229
3584
đôi hoa tai ngọc trai đó thật sự
thuộc về vợ của ông.
thuộc về vợ của ông.
07:25
So we've got all the elements for our story.
148
429813
3177
Vậy là chúng ta đã có đầy đủ mọi tình tiết
cho câu chuyện.
cho câu chuyện.
07:28
She's in the studio with him for a long time.
149
432990
2430
Cô gái ở trong xưởng cùng ông
trong một thời gian dài.
trong một thời gian dài.
07:31
These paintings took a long time to make.
150
435420
2043
Phải mất rất lâu để vẽ
những bức tranh.
những bức tranh.
07:33
They would have spent the time alone, all that time.
151
437463
2871
Họ đã dành khoảng thời gian riêng với nhau.
07:36
She's wearing his wife's pearl earring.
152
440334
2000
Cô gái đeo hoa tai ngọc trai của vợ ông.
07:38
She's gorgeous. She obviously loves him. She's conflicted.
153
442334
2815
Cô lộng lẫy. Cô rõ ràng là đang yêu ông.
Cô cảm thấy mâu thuẫn.
Cô cảm thấy mâu thuẫn.
07:41
And does the wife know? Maybe not.
154
445149
2792
Và vợ ông có biết không? Có lẽ là không.
07:43
And if she doesn't, well --
155
447941
3378
Và nếu bà không biết, hưm -
07:47
that's the story.
156
451319
1855
thì đó mới là câu chuyện chứ.
07:49
(Laughter)
157
453174
2177
(Cười)
07:51
The next painting I'm going to talk about
158
455351
2590
Bức tranh kế tiếp mà tôi sẽ đề cập
07:53
is called "Boy Building a House of Cards" by Chardin.
159
457941
3247
có tên là "Cậu bé xây ngôi nhà
bằng các quân bài" của Chardin.
bằng các quân bài" của Chardin.
07:57
He's an 18th-century French painter best known for his still lifes,
160
461188
4376
Một họa sĩ người Pháp ở thế kỉ 18,
nổi tiếng với tranh tĩnh
nổi tiếng với tranh tĩnh
08:01
but he did occasionally paint people.
161
465564
2593
nhưng ông thỉnh thoảng cũng
vẽ về con người.
vẽ về con người.
08:04
And in fact, he painted four versions of this painting,
162
468157
3967
Trên thực tế, ông đã vẽ 4 phiên bản
khác nhau của bức tranh này,
khác nhau của bức tranh này,
08:08
different boys building houses of cards, all concentrated.
163
472124
3960
các cậu bé khác nhau xây nhà bằng
những lá bài, tất cả các bản đều
được trau chuốt.
những lá bài, tất cả các bản đều
được trau chuốt.
08:11
I like this version the best, because some of the boys
164
476084
3464
Tôi thích phiên bản này nhất,
vì một vài cậu khác
vì một vài cậu khác
08:15
are older and some are younger, and to me, this one,
165
479548
3393
hơi già và cậu khác thì hơi trẻ, với tôi,
bức tranh này
bức tranh này
08:18
like Goldilocks's porridge, is just right.
166
482941
2952
là hợp lí nhất.
08:21
He's not quite a child, and he's not quite a man.
167
485893
3991
Cậu không hẳn là một cậu bé nhưng cũng
chưa hoàn toàn là một người đàn ông.
chưa hoàn toàn là một người đàn ông.
08:25
He's absolutely balanced between innocence and experience,
168
489884
4793
Ở cậu có một sự cân bằng tuyệt vời giữa
sự ngây thơ và trải nghiệm,
sự ngây thơ và trải nghiệm,
08:30
and that made me stop in my tracks in front of this painting.
169
494677
4483
và điều đó khiến tôi phải
dừng chân trước bức tranh này.
dừng chân trước bức tranh này.
08:35
And I looked at his face. It's like a Vermeer painting a bit.
170
499160
3717
Và tôi nhìn gương mặt của cậu.
Có nét giống với tranh của Vermeer.
Có nét giống với tranh của Vermeer.
08:38
The light comes in from the left, his face is bathed
171
502877
2623
Ánh sáng đến từ phía bên trái,
và gương mặt cậu hòa cùng ánh sáng rực rỡ.
và gương mặt cậu hòa cùng ánh sáng rực rỡ.
08:41
in this glowing light. It's right in the center of the painting,
172
505500
2224
Ngay chính giữa bức tranh,
08:43
and you look at it, and I found that when I was looking at it,
173
507724
3012
khi nhìn vào, tôi phát hiện
khi tôi ngắm nó,
khi tôi ngắm nó,
08:46
I was standing there going,
174
510736
1207
tôi như đứng trong tranh đó.
08:47
"Look at me. Please look at me."
175
511943
2953
"Hãy nhìn vào tôi. Làm ơn nhìn tôi."
08:50
And he didn't look at me. He was still looking at his cards,
176
514896
2736
Và cậu ta không nhìn tôi
mà vẫn chăm chú vào những quân bài
mà vẫn chăm chú vào những quân bài
08:53
and that's one of the seductive elements of this painting is,
177
517632
2752
và đó là một trong những nét quyến rũ
của bức tranh
của bức tranh
08:56
he's so focused on what he's doing that he doesn't look at us.
178
520384
4490
khi cậu quá mải mê vào những gì
mình đang làm mà không để ý đến chúng ta.
mình đang làm mà không để ý đến chúng ta.
09:00
And that is, to me, the sign of a masterpiece,
179
524874
3893
Và theo tôi, đó là đặc điểm của một kiệt tác
09:04
of a painting when there's a lack of resolution.
180
528767
3977
của một bức tranh khi còn thiếu độ phân giải.
09:08
He's never going to look at me.
181
532744
1521
Cậu sẽ không bao giờ nhìn tôi.
09:10
So I was thinking of a story where,
182
534265
1679
Nên tôi đã nghĩ về
một câu chuyện,
một câu chuyện,
09:11
if I'm in this position, who could be there looking at him?
183
535944
3216
nếu tôi ở vị trí đó thì ai có thể
ở đấy nhìn cậu ta?
ở đấy nhìn cậu ta?
09:15
Not the painter, I don't want to think about the painter.
184
539160
2202
Không phải họa sĩ,
tôi không muốn nghĩ như vậy.
tôi không muốn nghĩ như vậy.
09:17
I'm thinking of an older version of himself.
185
541362
2526
Tôi cho rằng đó là bản thân cậu khi lớn hơn.
09:19
He's a man, a servant, an older servant looking at this younger servant,
186
543888
5945
Một người đàn ông, người hầu,
người hầu già đang nhìn vào người hầu trẻ,
người hầu già đang nhìn vào người hầu trẻ,
09:25
saying, "Look at me. I want to warn you about
187
549833
2471
nói rằng, "Hãy nhìn vào tôi,
tôi muốn cảnh báo
tôi muốn cảnh báo
09:28
what you're about to go through. Please look at me."
188
552304
2450
điều bạn sắp phải trải qua.
Làm ơn hãy nhìn tôi."
Làm ơn hãy nhìn tôi."
09:30
And he never does.
189
554754
1526
Nhưng cậu không bao giờ làm như vậy cả.
09:32
And that lack of resolution, the lack of resolution in "Girl with a Pearl Earring" --
190
556280
3803
Và vì tranh thiếu độ phân giải, tương tự
trong "Cô gái đeo hoa tai ngọc trai" -
trong "Cô gái đeo hoa tai ngọc trai" -
09:35
we don't know if she's happy or sad.
191
560083
2044
chúng ta không biết
cô đang vui hay buồn.
cô đang vui hay buồn.
09:38
I've written an entire novel about her,
192
562127
1649
Tôi đã viết cả một cuốn tiểu thuyết về cô
09:39
and I still don't know if she's happy or sad.
193
563776
2000
và tôi vẫn không biết
cô đang vui hay buồn.
cô đang vui hay buồn.
09:41
Again and again, back to the painting,
194
565776
2104
Và hết lần này đến lần khác,
tôi nhìn lại bức tranh,
tôi nhìn lại bức tranh,
09:43
looking for the answer, looking for the story to fill in that gap.
195
567880
4681
tìm kiếm đáp án, tìm kiếm câu chuyện để
lấp vào khoảng trống đó.
lấp vào khoảng trống đó.
09:48
And we may make a story, and it satisfies us momentarily,
196
572561
3447
Và chúng ta có thể bịa ra một câu chuyện để
tạm thời thỏa mãn chúng ta,
tạm thời thỏa mãn chúng ta,
09:51
but not really, and we come back again and again.
197
576008
5815
nhưng không hẳn là vậy, và lần nữa
chúng ta lại xem lại hết lần này đến lần khác.
chúng ta lại xem lại hết lần này đến lần khác.
09:57
The last painting I'm going to talk about
198
581823
2538
Bức tranh cuối cùng tôi muốn nhắc đến
10:00
is called "Anonymous" by anonymous. (Laughter)
199
584361
4864
có tên là "Ẩn danh" của một người
khuyết danh. (Cười)
khuyết danh. (Cười)
10:05
This is a Tudor portrait bought by the National Portrait Gallery.
200
589225
3051
Đây là chân dung Tudor
được Bảo Tàng Chân Dung Quốc Gia mua.
được Bảo Tàng Chân Dung Quốc Gia mua.
10:08
They thought it was a man named Sir Thomas Overbury,
201
592276
2613
Họ từng nghĩ người đàn ông này
là Sir Thomas Overbury,
là Sir Thomas Overbury,
10:10
and then they discovered that it wasn't him,
202
594889
2664
và sau đó họ phát hiện đây không phải ông,
10:13
and they have no idea who it is.
203
597553
1600
và họ cũng không biết đây là ai.
10:15
Now, in the National Portrait Gallery,
204
599153
2143
Bây giờ, tại Bảo Tàng Chân Dung Quốc Gia,
10:17
if you don't know the biography of the painting,
205
601296
1769
nếu bạn không biết lai lịch bức tranh
10:18
it's kind of useless to you.
206
603065
1624
thì xem chỉ tốn công vô ích mà thôi.
10:20
They can't hang it on the wall, because they don't know who he is.
207
604689
2424
Họ không thể trưng bày bức tranh,
vì không biết người trong tranh là ai.
vì không biết người trong tranh là ai.
10:23
So unfortunately, this orphan spends most of his time in storage,
208
607113
4904
Vậy nên, thật không may là bức tranh không lai lịch rõ ràng này phải dành nhiều thời gian trong nhà kho,
10:27
along with quite a number of other orphans,
209
612017
2144
cùng với một số đông
những tranh không có lai lịch rõ ràng khác,
những tranh không có lai lịch rõ ràng khác,
10:30
some of them some beautiful paintings.
210
614161
2511
một vài bức trong chúng rất đẹp.
10:32
This painting made me stop in my tracks for three reasons:
211
616672
5003
Bức tranh này khiến tôi phải
dừng chân vì 3 lí do:
dừng chân vì 3 lí do:
10:37
One is the disconnection between his mouth
212
621675
2877
Thứ nhất là sự thiếu nhất quán
giữa miệng và mắt
giữa miệng và mắt
10:40
that's smiling and his eyes that are wistful.
213
624552
2705
miệng cười nhưng đôi mắt thật đăm chiêu.
10:43
He's not happy, and why isn't he happy?
214
627257
3007
Người này không vui, và tại sao lại như vậy?
10:46
The second thing that really attracted me
215
630264
3717
Điều thứ hai thật sự thu hút tôi
10:49
were his bright red cheeks.
216
633981
1716
là đôi gò má đỏ hồng của anh ta.
10:51
He is blushing. He's blushing for his portrait being made!
217
635697
3607
Anh ta đang đỏ mặt.
Anh ta ngại vì được vẽ chân dung!
Anh ta ngại vì được vẽ chân dung!
10:55
This must be a guy who blushes all the time.
218
639304
3034
Đây chắc là anh chàng lúc nào cũng đỏ mặt.
10:58
What is he thinking about that's making him blush?
219
642338
2142
Anh ta đang nghĩ gì mà phải đỏ mặt như thế?
11:00
The third thing that made me stop in my tracks
220
644480
3776
Điều thứ ba khiến tôi dừng chân lại
11:04
is his absolutely gorgeous doublet.
221
648256
2800
chính là chiếc áo chẽn
vô cùng lộng lẫy của anh ta.
vô cùng lộng lẫy của anh ta.
11:06
Silk, gray, those beautiful buttons.
222
651056
3568
Những chiếc nút xinh đẹp màu xám bằng lụa.
11:10
And you know what it makes me think of,
223
654624
1632
Và bạn biết nó khiến tôi nghĩ về gì không
11:12
is it's sort of snug and puffy; it's like a duvet spread over a bed.
224
656256
4792
đó chính là một thứ ấm áp phồng lên,
giống như tấm chăn lông vịt trải giường.
giống như tấm chăn lông vịt trải giường.
11:16
I kept thinking of beds and red cheeks,
225
661048
2656
Tôi tiếp tục nghĩ về chiếc giường
và đôi gò má đỏ ửng,
và đôi gò má đỏ ửng,
11:19
and of course I kept thinking of sex when I looked at him,
226
663704
2760
và dĩ nhiên tôi lại nghĩ về chuyện tình dục
khi nhìn vào anh ta,
khi nhìn vào anh ta,
11:22
and I thought, is that what he's thinking about?
227
666464
2608
và tôi nghĩ, liệu đó có phải là
điều mà anh ta cũng nghĩ đến?
điều mà anh ta cũng nghĩ đến?
11:24
And I thought, if I'm going to make a story,
228
669072
2272
Và tôi nghĩ nếu như
tôi tạo ra một câu chuyện
tôi tạo ra một câu chuyện
11:27
what's the last thing I'm going to put in there?
229
671344
1984
thì chi tiết cuối cùng
nên đưa vào là gì?
nên đưa vào là gì?
11:29
Well, what would a Tudor gentleman be preoccupied with?
230
673328
3630
À, điều gì khiến
một quí ông thời Tudor bận tâm?
một quí ông thời Tudor bận tâm?
11:32
And I thought, well, Henry VIII, okay.
231
676958
1930
Và tôi nghĩ, à, Henry VIII, đúng vậy.
11:34
He'd be preoccupied with his inheritance, with his heir.
232
678888
4144
Ông bận tâm vấn đề thừa kế
và người thừa kế của mình.
và người thừa kế của mình.
11:38
Who is going to inherit his name and his fortune?
233
683032
3649
Ai sẽ kế thừa tên tuổi
và tài sản của ông đây?
và tài sản của ông đây?
11:42
You put all those together, and you've got your story
234
686681
3880
Bạn ghép tất cả chúng lại với nhau,
và bạn có câu chuyện của mình
và bạn có câu chuyện của mình
11:46
to fill in that gap that makes you keep coming back.
235
690561
3354
để lấp đầy khoảng trống
khiến bạn cứ phải mãi xem lại.
khiến bạn cứ phải mãi xem lại.
11:49
Now, here's the story.
236
693915
4721
Và đây là câu chuyện.
11:54
It's short.
237
698636
2930
Nó ngắn thôi.
11:57
"Rosy"
238
701566
2731
"Rosy"
12:00
I am still wearing the white brocade doublet Caroline gave me.
239
704297
4050
Tôi vẫn đang mặc áo chẽn thêu kim tuyến
mà Caroline đã tặng tôi.
mà Caroline đã tặng tôi.
12:04
It has a plain high collar, detachable sleeves
240
708347
4311
Đó là một chiếc áo cổ cao đơn giản,
tay áo tách rời
tay áo tách rời
12:08
and intricate buttons of twisted silk thread,
241
712658
3176
và những chiếc nút bằng
vải lụa xoắn phức tạp,
vải lụa xoắn phức tạp,
12:11
set close together so that the fit is snug.
242
715834
2926
đặt sát nhau để giữ ấm
12:14
The doublet makes me think of a coverlet on the vast bed.
243
718760
3563
Chiếc áo chẽn khiến tôi liên tưởng đến
khăn phủ trên chiếc giường lớn.
khăn phủ trên chiếc giường lớn.
12:18
Perhaps that was the intention.
244
722323
3750
Có lẽ đó chính là sự sắp đặt.
12:21
I first wore it at an elaborate dinner her parents held in our honor.
245
726073
4918
Tôi mặc nó lần đầu vào buổi tối thịnh soạn
mà ba mẹ cô ấy tổ chức để mừng chúng tôi.
mà ba mẹ cô ấy tổ chức để mừng chúng tôi.
12:26
I knew even before I stood up to speak
246
730991
1826
Trước khi đứng lên phát biểu thì tôi đã biết
12:28
that my cheeks were inflamed.
247
732817
2569
là đôi gò má của tôi sẽ đỏ ửng lên rồi.
12:31
I have always flushed easily, from physical exertion,
248
735386
3701
Tôi luôn rất dễ xúc động,
do thể chất,
do thể chất,
12:34
from wine, from high emotion.
249
739087
2355
do rượu vang, do xúc cảm dâng trào.
12:37
As a boy, I was teased by my sisters and by schoolboys,
250
741442
4465
Khi tôi còn là một cậu bé, chị em
và những cậu bạn ở trường hay trêu chọc tôi,
và những cậu bạn ở trường hay trêu chọc tôi,
12:41
but not by George.
251
745907
2447
nhưng Gerge thì không làm vậy.
12:44
Only George could call me Rosy.
252
748354
3074
Chỉ có George mới có thể gọi tôi là Rosy.
12:47
I would not allow anyone else.
253
751428
2159
Tôi sẽ không cho phép bất cứ ai khác gọi thế.
12:49
He managed to make the word tender.
254
753587
4224
Cậu đã cố tìm cách để làm
ngôn từ trở nên mềm mại.
ngôn từ trở nên mềm mại.
12:53
When I made the announcement, George did not
255
757811
2799
Khi tôi báo tin, George tỏ ra không vui
12:56
turn rosy, but went pale as my doublet.
256
760610
3064
mà gương mặt lại hóa xanh xao
như chiếc áo chẽn của tôi vậy.
như chiếc áo chẽn của tôi vậy.
12:59
He should not have been surprised.
257
763674
1904
Cậu ấy lẽ ra không nên ngạc nhiên như vậy.
13:01
It has been a common assumption
258
765578
1672
Đã có lời đồn
13:03
that I would one day marry his cousin.
259
767250
3848
rằng tôi sẽ kết hôn cùng em họ của cậu ấy.
13:06
But it is difficult to hear the words aloud.
260
771098
2584
Nhưng khó mà nghe
những lời này trên thực tế.
những lời này trên thực tế.
13:09
I know, I could barely utter them.
261
773682
3301
Tôi biết, tôi hầu như không thốt nên lời.
13:12
Afterwards, I found George on the terrace overlooking the kitchen garden.
262
776983
4402
Sau đó, tôi thấy George trên bậc thang
đang quan sát khu vườn bếp.
đang quan sát khu vườn bếp.
13:17
Despite drinking steadily all afternoon, he was still pale.
263
781385
5257
Mặc dù uống rất nhiều
nhưng trông cậu ấy vẫn rất xanh xao.
nhưng trông cậu ấy vẫn rất xanh xao.
13:22
We stood together and watched the maids cut lettuces.
264
786642
4225
Chúng tôi đứng cạnh nhau và quan sát
những cô hầu cắt rau diếp.
những cô hầu cắt rau diếp.
13:26
"What do you think of my doublet?" I asked.
265
790867
2262
"Cậu nghĩ gì về
chiếc áo chẽn của tôi?" - tôi hỏi.
chiếc áo chẽn của tôi?" - tôi hỏi.
13:29
He glanced at me. "That collar looks to be strangling you."
266
793129
5444
Cậu liếc nhìn tôi "Cổ áo đó có vẻ
siết chặt cậu quá."
siết chặt cậu quá."
13:34
"We will still see each other," I insisted.
267
798573
2004
"Chúng ta vẫn còn gặp nhau mà" -
tôi nhấn mạnh.
tôi nhấn mạnh.
13:36
"We can still hunt and play cards and attend court.
268
800577
3288
"Chúng ta vẫn có thể đi săn, chơi bài
và lên điện cùng nhau.
và lên điện cùng nhau.
13:39
Nothing need change."
269
803865
1736
Không gì thay đổi cả."
13:41
George did not speak.
270
805601
3717
George đã im lặng.
13:45
"I am 23 years old. It is time for me to marry
271
809318
3394
"Tôi đã 23 tuổi rồi. Đã đến lúc tôi phải kết hôn
13:48
and produce an heir. It is expected of me."
272
812712
4105
và có người thừa kế.
Đó là điều hiển nhiên mà."
Đó là điều hiển nhiên mà."
13:52
George drained another glass of claret and turned to me.
273
816817
3581
George rót một li rượu vang khác
và chuyền sang cho tôi.
và chuyền sang cho tôi.
13:56
"Congratulations on your upcoming nuptials, James.
274
820398
4083
"Chúc mừng đám cưới sắp tới
của cậu nha James.
của cậu nha James.
14:00
I'm sure you'll be content together."
275
824481
4836
Tôi chắc các cậu sẽ hạnh phúc lắm."
14:05
He never used my nickname again.
276
829317
3317
Cậu ấy không bao giờ gọi tôi
bằng tên Rosy nữa.
bằng tên Rosy nữa.
14:08
Thank you.
277
832634
1759
Cảm ơn.
14:10
(Applause)
278
834393
3382
(Vỗ tay)
14:13
Thank you.
279
837775
1182
Cảm ơn.
14:14
(Applause)
280
838957
1547
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Tracy Chevalier - AuthorNovelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring."
Why you should listen
Tracy Chevalier pulls stories from paintings and historical episodes, finding the human thread behind opaque images. Her best-known book is Girl With a Pearl Earring, inspired by a Vermeer painting; other books include The Lady and the Unicorn and Burning Bright, about two children who become neighbours of William Blake. Her upcoming book, The Last Runaway, tells a story from the Underground Railroad.
For the anthology Imagined Lives, she wrote about an unknown portrait sitter whom she calls "Rosy." Hear the podcast of her story. and find more stories from the National Portrait Gallery.
Tracy Chevalier | Speaker | TED.com