TEDGlobal 2013
Stephen Burt: Why people need poetry
Stephen Burt: ဘာကြောင့် လူတွေ ကဗျာစာပေကို လိုအပ်သလဲ။
Filmed:
Readability: 3.5
1,326,640 views
"ကျုပ်တို့အားလုံး သေကြမှာပဲလေ၊ ကဗျာတွေက အဲဒါကို လက်ခံရှင်သန်ဖို့ ကူညီနိုင်ပါတယ်။" နှစ်လို့ဖွယ်၊ ရယ်စရာကောင်းတဲ့ ဟောပြောချက်တစ်ခုထဲမှာ စာပေဆိုင်ရာ ဝေဖန်ရေးသမား Stephen Burt ကနေပြီး သူအနှစ်သက်ဆုံး ကဗျာတစ်ချို့နဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့ကို ခံစားချက်အပြည့်ပါတဲ့ ခရီးတစ်ခုဆီကို ခေါ်ဆောင်သွားပါတယ်။ တစ်ကြောင်းချင်း စီစိတ်ဖြာတာကနေ စိတ်ကူးစိတ်သန်းထုတ်ဖို့ လူသားရဲ့ဇောဆန္ဒအထိ တောက်လျှောက်ပါ။
Stephen Burt - Poetry critic
In his influential poetry criticism, Stephen Burt links the contemporary with the classical, pinpoints new poetry movements, and promotes outstanding little-known poets. Full bio
In his influential poetry criticism, Stephen Burt links the contemporary with the classical, pinpoints new poetry movements, and promotes outstanding little-known poets. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I read poetry all the time
0
1000
2462
ကျွန်တော် ကဗျာစာပေကို တစ်ချိန်လုံးဖတ်ပြီး
00:15
and write about it frequently
1
3462
1560
ဒီအကြောင်းကို မကြာခဏ ရေးကာ
00:17
and take poems apart
2
5022
1608
ကဗျာတွေ လုပ်ဆောင်ပုံ သိဖို့
00:18
to see how they work
3
6630
1643
တစ်စစီဖြုတ်ကြည့်တယ်၊
00:20
because I'm a word person.
4
8273
1707
ကျွန်တော်ဟာ စကားလုံးသမားဆိုတော့
00:21
I understand the world best, most fully,
5
9980
2777
လောကကို အကောင်းဆုံး၊ အများစုတော့
အပြည့်အဝနားလည်တယ်။
အပြည့်အဝနားလည်တယ်။
00:24
in words rather than, say, pictures or numbers,
6
12757
2893
ပြောရရင် ရုပ်ပုံတွေ (သို့) ကိန်းဂဏန်တွေထက်
စကားလုံးတွေနဲ့ပါ။
စကားလုံးတွေနဲ့ပါ။
00:27
and when I have a new experience or a new feeling,
7
15650
2568
အတွေအကြုံသစ်တစ်ခု (သို့)
ခံစားမှုအသစ်တစ်ခု ရှိတဲ့အခါ
ခံစားမှုအသစ်တစ်ခု ရှိတဲ့အခါ
00:30
I'm a little frustrated
8
18218
1150
ဒါကို စကားလုံးတွေနဲ့
00:31
until I can try to put it into words.
9
19368
3195
ဖော်ပြဖို့ မကြိုးစာနိုင်ခင်အထိတော့
အားမလိုအားမရဖြစ်မိတယ်။
အားမလိုအားမရဖြစ်မိတယ်။
00:34
I think I've always been that way.
10
22563
2311
ကျွန်တော် အဲဒီပုံစံ ဖြစ်ခဲ့တာ
အမြဲလို့ထင်တယ်။
အမြဲလို့ထင်တယ်။
00:36
I devoured science fiction as a child. I still do.
11
24874
2846
သိပ္ပံဇာတ်လမ်းကို ကလေးကတည်းက
အငမ်းမရကြည့်ခဲ့တယ်၊ အခုထိပဲ။
အငမ်းမရကြည့်ခဲ့တယ်၊ အခုထိပဲ။
00:39
And I found poems by Andrew Marvell
12
27720
2280
Andrew Marvell Matthew Arnold
00:42
and Matthew Arnold and Emily Dickinson
13
30000
1718
Emily Dickinson William Butler Yeats
00:43
and William Butler Yeats
14
31718
1404
တို့ရဲ့ကဗျာတွေကို တွေ့ခဲ့တယ်၊
00:45
because they were quoted in science fiction,
15
33122
2280
အကြောင်းက သိပ္ပံဇာတ်လမ်းထဲမှာ
ကိုးကားတာကြောင့်ပါ
ကိုးကားတာကြောင့်ပါ
00:47
and I loved their sounds
16
35402
1161
သူတို့အသံတွေ နှစ်သက်ပြီး
00:48
and I went on to read about ottava rima
17
36563
3407
ဆက်ဖတ်ခဲ့တာက ottova rima နဲ့
00:51
and medial caesuras and enjambment
18
39970
3009
အလယ်ခေတ် ကဗျာ အဖြတ်တွေ၊
ဆက်တိုက်ဖတ်တာတွေနဲ့
ဆက်တိုက်ဖတ်တာတွေနဲ့
00:54
and all that other technical stuff
19
42979
1831
ကဗျာတွေကို အရေးစိုက်ပြီးသားဆိုရင်
00:56
that you care about if you already care about poems,
20
44810
4120
အရေးစိုက်တဲ့ အခြား နည်းပညာဆိုင်ရာတွေပါ။
01:00
because poems already made me happier
21
48930
3246
အကြောင်းက ကဗျာတွေဟာ ကျွန်တော့ကို
ပိုပျော်အောင်၊ ပိုဝမ်းနည်းအောင်၊
ပိုပျော်အောင်၊ ပိုဝမ်းနည်းအောင်၊
01:04
and sadder and more alive.
22
52176
2083
ပိုတက်ကြွအောင်လုပ်နှင့်ပြီးသားဖြစ်လို့ပါ။
01:06
And I became a poetry critic
23
54259
1829
ဘယ်လို၊ ဘာကြောင့်ဆိုတာသိချင်လို့
01:08
because I wanted to know how and why.
24
56088
4740
ကဗျာဝေဖန်ရေးသမား တစ်ယောက်ဖြစ်လာတယ်၊
01:12
Now, poetry isn't one thing that serves one purpose
25
60828
4792
ကဲ ကဗျာဆိုတာက ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုကို
ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့ အရာတစ်ခုမဟုတ်ဘူး။
ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့ အရာတစ်ခုမဟုတ်ဘူး။
01:17
any more than music or computer programming
26
65620
3104
ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုကို ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့
ဂီတ (သို့)
ဂီတ (သို့)
01:20
serve one purpose.
27
68724
1862
ကွန်ပြူတာ ပရိုဂရမ်းမင်းထက် ပိုတယ်။
01:22
The greek word poem, it just means "a made thing,"
28
70586
3968
ဂရီစကားလုံး poem က "ဖန်တီးထားတဲ့အရာ"
လို့ အနက်ပေးပြီး
လို့ အနက်ပေးပြီး
01:26
and poetry is a set of techniques,
29
74554
2013
poetry ဆိုတာက စိတ်ခံစားမှုတွေကို
01:28
ways of making patterns
30
76567
1951
စကားလုံးတွေအဖြစ်ဖော်ပြတဲ့
01:30
that put emotions into words.
31
78518
2089
အဆင်တွေဖန်တီးနည်းတွေရဲ့
နည်းစနစ်အတွဲတစ်ခုပါ။
နည်းစနစ်အတွဲတစ်ခုပါ။
01:32
The more techniques you know,
32
80607
2010
နည်းစနစ်တွေ ပိုသိလေလေ၊
01:34
the more things you can make,
33
82617
2452
အရာတွေ ပိုဖန်တီးနိုင်လေလေ၊
01:37
and the more patterns you can recognize
34
85069
3220
သင်ကြိုက်တဲ့ (သို့) နှစ်သက်လောက်တဲ့
အရာတွေထဲက
အရာတွေထဲက
01:40
in things you might already like or love.
35
88289
4165
အဆင်တွေကို သင်မှတ်မိနိုင်လေလေပါ။
01:44
That said, poetry does seem to be
36
92454
3037
ဆိုတာက ကဗျာဟာ အထူးသဖြင့်တော့
01:47
especially good at certain things.
37
95491
2934
အချို့အရာတွေမှာ တော်တယ်လို့
ထင်ရဟန်ရှိတာပါ။
ထင်ရဟန်ရှိတာပါ။
01:50
For example, we are all going to die.
38
98425
6505
ဥပမာ ကျုပ်တို့အားလုံး သေရတော့မယ်။
01:56
Poetry can help us live with that.
39
104930
2723
ကဗျာစာပေက အဲဒါကို လက်ခံရှင်သန်ဖို့
ကူညီပေးနိုင်တယ်။
ကူညီပေးနိုင်တယ်။
01:59
Poems are made of words, nothing but words.
40
107653
2573
ကဗျာတွေဟာ စကားလုံးနဲ့ ဖန်တီးတာပါ၊
စကားလုံးတွေသက်သက်ပါ။
စကားလုံးတွေသက်သက်ပါ။
02:02
The particulars in poems are like
41
110226
2392
ကဗျာတွေထဲက အကြောင်းအချက်တွေဟာ
02:04
the particularities, the personalities,
42
112618
1496
လူတွေက တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး
02:06
that distinguish people from one another.
43
114114
3277
ကွဲပြားစေတဲ့ သီးခြားလက္ခဏာတွေ၊
ပင်ကိုစရိုက်တွေလိုပါ။
ပင်ကိုစရိုက်တွေလိုပါ။
02:09
Poems are easy to share, easy to pass on,
44
117391
2771
ကဗျာတွေဟာ မျှဝေဖို၊ လက်ကမ်းဖို့လွယ်ကူပြီး
02:12
and when you read a poem, you can imagine
45
120162
1820
ကဗျာတစ်ပုဒ်ကို သင်ဖတ်တဲ့အခါ
တစ်ဦးဦးက
တစ်ဦးဦးက
02:13
someone's speaking to you or for you,
46
121982
4008
သင့်ကို (သို့) သင့်အတွက်
ပြောနေတာကို စိတ်ကူးကြည့်နိုင်ပါတယ်။
ပြောနေတာကို စိတ်ကူးကြည့်နိုင်ပါတယ်။
02:17
maybe even someone far away
47
125990
1915
ရပ်ဝေးက လူတစ်ဦး (သို့) ဖန်တီးထားတဲ့
02:19
or someone made up or someone deceased.
48
127905
4432
(သို့) ကွယ်လွန်သွားတဲ့သူဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်။
02:24
That's why we can go to poems when we want to
49
132337
4445
ဒါကြောင့်ပဲ တစ်ခုခု (သို့) တစ်ယောက်
ယောက်ကို သတိရချင်တဲ့အခါ
ယောက်ကို သတိရချင်တဲ့အခါ
02:28
remember something or someone,
50
136782
2438
အခမ်းအနားကျင်းပဖို့ (သို့)
02:31
to celebrate or to look beyond death
51
139220
3112
သေခြင်းရဲ့လွန်ရာကို
ကြည့်ဖို့ (သို့) နှုတ်ဆက်ဖို့
ကြည့်ဖို့ (သို့) နှုတ်ဆက်ဖို့
02:34
or to say goodbye,
52
142332
1860
ကျွန်တော်တို့ ကဗျာတွေဆီ သွားနိုင်ပြီး
02:36
and that's one reason poems can seem important,
53
144192
3820
ဒါဟာ ကဗျာတွေ အရေးပါပုံရတဲ့
အကြောင်းပြချက်တစ်ခုတစ်ခုပါ။
အကြောင်းပြချက်တစ်ခုတစ်ခုပါ။
02:40
even to people who aren't me,
54
148012
2023
ကျွန်တော်မဟုတ်တဲ့ လူတွေကိုတောင်ပါ၊
02:42
who don't so much live in a world of words.
55
150035
4705
စကားလုံးတွေရဲ့ကမ္ဘာတစ်ခုမှာ
အဲဒီလောက်ကြီးမနေသူတွေပါ။
အဲဒီလောက်ကြီးမနေသူတွေပါ။
02:46
The poet Frank O'Hara said,
56
154740
2096
ကဗျာဆရာ Frank O'Hara ဆိုခဲ့တာက
02:48
"If you don't need poetry, bully for you,"
57
156836
3254
"ခင်ဗျားအနေနဲ့ ကဗျာမလိုအပ်ဘူးဆိုရင်
ခင်ဗျား တော်တာပေါ့ဗျာ"တဲ့။
ခင်ဗျား တော်တာပေါ့ဗျာ"တဲ့။
02:52
but he also said when he didn't
want to be alive anymore,
want to be alive anymore,
58
160090
3632
ဒါပေမဲ့ သူပြောသေးတာက
သူတော့ အသက်မရှင်ချင်တော့ဘူး၊
သူတော့ အသက်မရှင်ချင်တော့ဘူး၊
02:55
the thought that he wouldn't write any more poems
59
163722
2510
သူ ဘာကဗျာမှ ထပ်မရေး တော့ဘူးဆိုတဲ့ အတွေးက
02:58
had stopped him.
60
166232
1868
သူ့ကို ရပ်တန့်လိုက်ပါပြီတဲ့။
03:00
Poetry helps me want to be alive,
61
168100
2037
ကဗျာက ကျွန်တော့ကို ဆက်ရှင်သန်စေချင်ပြီး
03:02
and I want to show you why by showing you how,
62
170137
3119
ဘယ်လိုဆိုတာပြရင်း သင်တို့ကို
ပြသချင်ပါတယ်၊
ပြသချင်ပါတယ်၊
03:05
how a couple of poems react to the fact that
63
173256
3078
ကဗျာတစ်ပုဒ်နှစ်ပုဒ်က ယဉ်ကျေးမှု
တစ်ခုထဲက ကာလတစ်ခုမှာ
တစ်ခုထဲက ကာလတစ်ခုမှာ
03:08
we're alive in one place at one time in one culture,
64
176334
2936
ကျွန်တော်တို့ ရှင်သန်နေတဲ့
အချက်ကို တုံ့ပြန်ပုံနဲ့
အချက်ကို တုံ့ပြန်ပုံနဲ့
03:11
and in another we won't be alive at all.
65
179270
5376
အခြားတစ်ခုမှာ ကျွန်တော်တို့ လုံးဝ
ရှင်သန်နိုင်မှာ မဟုတ်ပုံကိုပါ။
ရှင်သန်နိုင်မှာ မဟုတ်ပုံကိုပါ။
03:16
So here's one of the first poems I memorized.
66
184646
4064
ဒီေတာ့ ဒီမှာ ကျွန်တော်အလွတ်ရနေတဲ့
ကဗျာတွေပါ။
ကဗျာတွေပါ။
03:20
It could address a child or an adult.
67
188710
4490
ကလေး (သို့) လူကြီးတစ်ဦးကို
ရည်ရွယ်နိုင်ပါတယ်။
ရည်ရွယ်နိုင်ပါတယ်။
03:25
"From far, from eve and morning
68
193200
3351
အဝေးက အကြိုညနဲ့ မနက်ခင်းဆီက
03:28
From yon twelve-winded sky,
69
196551
2826
လေ ဆယ်နှစ်ပါးခရာ ကောင်းကင်ဆီက
03:31
The stuff of life to knit me
70
199377
2100
ဘဝရဲ့ ဒြပ်က ငါကို စည်းနှောင်တယ်
03:33
Blew hither; here am I.
71
201477
2170
ဒီအထိတိုက်ခတ်ခဲ့၊ ငါဒီမှာ
03:35
Now — for a breath I tarry
72
203647
2266
အခုတော့ တစ်ထောက်နား
03:37
Nor yet disperse apart —
73
205913
2120
လွင့်ပြယ်မသွားသေး —
03:40
Take my hand quick and tell me,
74
208033
2076
ငါ့လက်ကို အမြန်ဆွဲလို့ ပြောလှည့်ပါတော့
03:42
What have you in your heart.
75
210109
2103
မင်းရင်မှာ ရှိတာ
03:44
Speak now, and I will answer;
76
212212
2457
အခုပြောပါတော့ ငါဖြေပါ့မယ်
03:46
How shall I help you, say;
77
214669
2580
ငါဘယ်လို ကူညီရပါ့၊ ပြောစမ်းပါ
03:49
Ere to the wind's twelve quarters
78
217249
2164
ဆယ့်နှစ်ရပ်က လေမလာခင်
03:51
I take my endless way."
79
219413
3095
အဆုံးမဲ့ ငါ့လမ်းကိုနှင်"
03:54
[A. E. Housman]
80
222508
2169
[A. E. Housman]
03:56
Now, this poem has appealed
81
224677
1444
ဒီကဗျာက သိပ္ပံဇာတ်လမ်း
03:58
to science fiction writers.
82
226121
1403
စာရေးဆရာတွေကို ဆွဲဆောင်တယ်။
03:59
It's furnished at least three science fiction titles,
83
227524
3169
အနည်းဆုံး သိပ္ပံဇာတ်လမ်း ခေါင်းစဉ်
သုံးခုမှာ ပေးထားတယ်။
သုံးခုမှာ ပေးထားတယ်။
04:02
I think because it says poems can brings us news
84
230693
2728
ထင်တာက ကဗျာတွေဟာ အနာဂတ်
(သို့) အတိတ်က (သို့)
(သို့) အတိတ်က (သို့)
04:05
from the future or the past
85
233421
1993
ကမ္ဘာတစ်လွှားက သတင်းတွေကို
04:07
or across the world,
86
235414
2807
ကျွန်တော်တို့ဆီကို ယူလာပေး
နိုင်တယ်ဆိုတာကြောင့်ပါ။
နိုင်တယ်ဆိုတာကြောင့်ပါ။
04:10
because their patterns can seem to tell you
87
238221
2705
သူတို့ကဗျာတွေဟာ လူတစ်ဦးရဲ့
နှလုံးသားထဲကအရာကို
နှလုံးသားထဲကအရာကို
04:12
what's in somebody's heart.
88
240926
1751
သင့်ကို ပြောပြနိုင်ပုံရလို့ပါ။
04:14
It says poems can bring people together temporarily,
89
242677
2872
ကဗျာတွေဟာ လူတွေကို ယာယီ
စုစည်းပေးနိုင်တယ်လို့ဆိုကြတယ်၊
စုစည်းပေးနိုင်တယ်လို့ဆိုကြတယ်၊
04:17
which I think is true,
90
245549
2080
ကျွန်ထင်တာ မှန်တယ်၊
04:19
and it sticks in my head not just because it rhymes
91
247629
3537
ကျွန်တော့ခေါင်းထဲမှာစွဲနေတာက
ကာရန်တွေကြောင့်သာမဟုတ်ပဲ
ကာရန်တွေကြောင့်သာမဟုတ်ပဲ
04:23
but for how it rhymes,
92
251166
1438
နှစ်နဲ့လေးမှာ ရှင်းရှင်းကြီး
04:24
cleanly and simply on the two and four,
93
252604
2387
ကာရန်မိနေပုံကြောင့်ရောပါ။
04:26
"say" and "way,"
94
254991
1237
"say" နဲ့ "way"
04:28
with anticipatory hints on the one and three,
95
256228
2807
တစ်နဲ့သုံးမှာ ကြိုပြီး အမြွက်တွေပြထားတဲ့
04:31
"answer" and "quarters,"
96
259035
1625
"answer" နဲ "quarters" ပါ။
04:32
as if the poem itself were coming together.
97
260660
3875
ကဗျာဟာ ၎င်းကိုယ်၌ အတူတူလာနေသလို
04:36
It plays up the fact that we die
98
264535
2012
ကျွန်တော့တို့ သေတယ်ဆိုတဲ့အချက်ကို
04:38
by exaggerating the speed of our lives.
99
266547
2303
ဘဝတွေရဲ့ အမြန်နှုန်းကို ချဲ့ကား
လှည့်စားလိုက်တယ်။
လှည့်စားလိုက်တယ်။
04:40
A few years on Earth become
100
268850
2278
ကမ္ဘာမြေဖြစ်လာတဲ့ နှစ်အနည်းငယ်မှာ
04:43
one speech, one breath.
101
271128
2239
စကားတစ်ခု၊ အသက်ရှူမှုတစ်ခု
04:45
It's a poem about loneliness --
102
273367
2159
ဒါဟာ အထီးကျန်မှုအကြောင်း ကဗျာတစ်ပုဒ် --
04:47
the "I" in the poem feels no connection will last —
103
275526
3103
ဆက်သွယ်မှု မခံစားရတဲ့
ကဗျာထဲက "ငါ" ကြာကြာခံမယ်
ကဗျာထဲက "ငါ" ကြာကြာခံမယ်
04:50
and it might look like a plea for help
104
278629
1912
"ကူညီ"ဆိုတဲ့ စကားလုံးရတဲ့အထိတော့
04:52
'til you get to the word "help,"
105
280541
2510
အကူအညီအတွက် မေတ္တာရပ်ခံချက်လို
ဖြစ်ပုံရလိမ့်မယ်၊
ဖြစ်ပုံရလိမ့်မယ်၊
04:55
where this "I" facing you, taking your hand,
106
283051
2542
သင်ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ "ငါ" ရှိရာမှာ
သင့့်လက်ကိုဆွဲခြင်းဟာ
သင့့်လက်ကိုဆွဲခြင်းဟာ
04:57
is more like a teacher or a genie,
107
285593
1981
ဆရာ (သို့) နတ်သမီးတစ်ပါးနဲ့ ပိုတူတယ်။
04:59
or at least that's what he wants to believe.
108
287574
2724
ဒါမှမဟုတ် အနည်းဆုံး သူယုံကြည်ချင်တာပေါ့။
05:02
It would not be the first time a poet had
109
290298
3115
ဒါဟာ ကဗျာဆရာက သူကြားချင်ခဲ့တဲ့ သူကဗျာကို
05:05
written the poem that he wanted to hear.
110
293413
4862
ပထမဆုံး ရေးထားခဲ့တာ ဟုတ်မှာမဟုတ်ဘူး။
05:10
Now, this next poem really changed
111
298275
2743
အခု ဒီနောက်ကဗျာကတော့
တကယ့်ကို ပြောင်းလဲသွားတယ်၊
တကယ့်ကို ပြောင်းလဲသွားတယ်၊
05:13
what I liked and what I read
112
301018
1996
ကျွန်တော် ကြိုက်ခဲ့၊ ဖတ်ခဲ့ပြီး
05:15
and what I felt I could read as an adult.
113
303014
2359
လူကြီးတစ်ဦးအဖြစ် ဖတ်နိုင်တာလို့
ခံစားလို့ရခဲ့တာပါ။
ခံစားလို့ရခဲ့တာပါ။
05:17
It might not make any sense to you
114
305373
1639
အရင်က မမြင်ဖူးကြဘူးဆိုရင်တော့
05:19
if you haven't seen it before.
115
307012
3930
သင်တို့အတွက် အဓိပ္ပါယ်ရှိချင်မှရှိမယ်။
05:22
"The Garden"
116
310942
2208
"ဥယျာဉ်"
05:25
"Oleander: coral
117
313150
2391
နွယ်သာကီပန်း။ ၅၀ လွန်နှစ်တွေက
05:27
from lipstick ads in the 50's.
118
315541
2560
နှုတ်ခမ်းဆိုးဆေး
ကြော်ငြာထဲက သန္တာရောင်
ကြော်ငြာထဲက သန္တာရောင်
05:30
Fruit of the tree of such knowledge
119
318101
2968
ဒီလိုအသိသုတ သစ်ပင်ရဲ့ အသီး
05:33
To smack
(thin air)
(thin air)
120
321069
1944
အနမ်းခြွေဖို့
(လေထု ပါးပါး)
(လေထု ပါးပါး)
05:35
meaning kiss or hit.
121
323013
2098
နမ်း၊ မဟုတ်ရင် ရိုက်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်နဲ့
05:37
It appears
122
325111
1119
ခေတ်မမီတဲ့ အသုံးတွေရဲ့
05:38
in the guise of outworn usages
123
326230
2019
အသွင်နဲ့ပေါ်လာတာက
05:40
because we are bad?
124
328249
2871
ကျွန်တော်တို့ ဆိုးတာကြောင့်လား။
05:43
Big masculine threat,
125
331120
1837
ပုရိသဆန်တဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုကြီး
05:44
insinuating and slangy."
126
332957
2550
စောင်းမြောင်းပြီး ဗန်းစကားဆန်"
05:47
[Rae Armantrout]
127
335507
2198
[Rae Armantrout]
ကဲ ဒီကဗျာကို ၁၉၈၉ ခုနှစ်က
အားလုံးနီးပါး စိတ်ရှုပ်စရာကောင်းတဲ့
အားလုံးနီးပါး စိတ်ရှုပ်စရာကောင်းတဲ့
05:49
Now, I found this poem in an anthology
128
337705
2748
05:52
of almost equally confusing poems in 1989.
129
340453
2822
ကဗျာညွန့်ပေါင်း တစ်အုပ်မှာ
တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
05:55
I just heard that there were these scandalous writers
130
343275
2018
ဘာဖြစ်ဖြစ်ရေးတဲ့ Language
ကဗျာဆရာတွေ
ကဗျာဆရာတွေ
05:57
called Language poets who didn't make any sense,
131
345293
2627
လို့ခေါ်တဲ့ မတော်တရော်
စာရေးဆရာတွေရှိတာ ကြားလိုက်ရပြီး
စာရေးဆရာတွေရှိတာ ကြားလိုက်ရပြီး
05:59
and I wanted to go and see
for myself what they were like,
for myself what they were like,
132
347920
2268
သူတို့ဘယ်လိုဆိုတာ
ကိုယ်တိုင်သွားကြည့်ချင်ခဲ့တယ်
ကိုယ်တိုင်သွားကြည့်ချင်ခဲ့တယ်
06:02
and some of them didn't do much for me,
133
350188
1690
တစ်ချို့ကတော့ သိပ်ဟန်မကျပေမဲ့
06:03
but this writer, Rae Armantrout,
134
351878
1552
ဒီစာရေးဆရာမ Rae Armantrout ကတော့
06:05
did an awful lot, and I kept reading her
135
353430
2607
အတော်ကြီး ထိတယ်၊
သူ့ကိုဆက်ဖတ်နေခဲ့တယ်၊
သူ့ကိုဆက်ဖတ်နေခဲ့တယ်၊
06:08
until I felt I knew what was going on,
136
356037
3191
ဘာဆက်ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ သိတယ်လို့
ခံစားမိတဲ့အထိပေါ့
ခံစားမိတဲ့အထိပေါ့
06:11
as I do with this poem.
137
359228
1265
ဒီကဗျာနဲ့ လုပ်စဉ်ကလိုပါ။
06:12
It's about the Garden of Eden and the Fall
138
360493
3121
ဒါက ဧဒင်ဥယျာဉ်နဲ့ ပျက်ခန်းအကြောင်းနဲ့
06:15
and the Biblical story of the Fall,
139
363614
3556
ပျက်ခန်းရဲ့ သမ္မာကျမ်းလာ ပုံဝတ္ထုပါ။
06:19
in which sex as we know it
140
367170
2152
ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့သိတဲ့အတိုင်း လိင်၊
06:21
and death and guilt
141
369322
1278
မရဏနဲ့ အပြစ်တို့ဟာ
06:22
come into the world at the same time.
142
370600
2009
လောကထဲမှာ တစ်ချိန်တည်းမှာ
ဖြစ်တည်လာတယ်။
ဖြစ်တည်လာတယ်။
06:24
It's also about how appearances deceive,
143
372609
2209
ဒါဟာ အသွင်အပြင်တွေက လှည့်စားပုံ၊
06:26
how our culture can sweep us along
144
374818
2424
ယဉ်ကျေးမှုက ကျွန်တော်တို့
မရည်ရွယ်တာ၊၊မကြိုက်တာတွေ
မရည်ရွယ်တာ၊၊မကြိုက်တာတွေ
06:29
into doing and saying things we didn't intend
145
377242
2368
လုပ်နေ၊ပြောနေတာတွထဲ
တွန်းပို့ပေးနိုင်ပုံပါ။
တွန်းပို့ပေးနိုင်ပုံပါ။
06:31
or don't like, and Armantrout's style
146
379610
2470
Armantrout ရဲ့ဟန်က
ကျွန်တော်တို့ကို ရပ်တန့်ဖို့
ကျွန်တော်တို့ကို ရပ်တန့်ဖို့
06:34
is trying to help us stop or slow down.
147
382080
3438
(သို့) အရှိန်လျှော့ချဖို့ရာ
ကူညီဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။
ကူညီဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။
06:37
"Smack" can mean "kiss" as in air kisses,
148
385518
4434
"Smack" ဆိုတာက လေထဲမှာ နမ်းတာလို၊
06:41
as in lip-smacking,
149
389952
965
နှုတ်ခမ်းစုပ်တာလို့
06:42
but that can lead to "smack" as in "hit"
150
390917
2362
အနက်ကောက်နိုင်ပေမဲ့
အိမ်တွင်း နှိပ်စက်ခြင်းလို
အိမ်တွင်း နှိပ်စက်ခြင်းလို
06:45
as in domestic abuse,
151
393279
2115
"ရိုက်"တာ၊ ထိုးတာကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
06:47
because sexual attraction can seem threatening.
152
395394
3808
အကြောင်းက လိင်ပိုင်းဆွဲဆောင်မှုက
ခြိမ်းခြောက်တဲပုံပေါက်နိုင်လို့ပါ။
ခြိမ်းခြောက်တဲပုံပေါက်နိုင်လို့ပါ။
06:51
The red that means fertility
153
399202
2266
မျိုးဖြစ်ထွန်းမှုလို့ အဓိပ္ပါယ်ရတဲ့
အနီရောင်က
အနီရောင်က
06:53
can also mean poison.
154
401468
1702
အဆိပ်လို့လည်း အဓိပ္ပါယ်ပေးနိုင်တယ်။
06:55
Oleander is poisonous.
155
403170
1093
နွယ်သာကီက အဆိပ်ရှိတယ်။
06:56
And outworn usages like "smack" for "kiss"
156
404263
3687
ခေတ်မမီတော့တဲ့ အသုံးတွေ
smack ကို kiss (သို့) hit လို့
smack ကို kiss (သို့) hit လို့
06:59
or "hit" can help us see
157
407950
2657
သုံးတာက မြင်မိစေတာက
07:02
how our unacknowledged assumptions
158
410607
2318
လိင်ဆိုတာ အြပစ်ဖြစ်တယ်
သို့) လိင်ခွဲခြားမှုကို
သို့) လိင်ခွဲခြားမှုကို
07:04
can make us believe we are bad,
159
412925
1995
(တအားကြီး သည်းခံနေတာကြောင့်
07:06
either because sex is sinful
160
414920
2042
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မတွေးမိတဲ့ ယူဆချက်တွေက
07:08
or because we tolerate so much sexism.
161
416962
2840
ကျွန်တော်တို့ ဆိုးတယ်လို့
ယုံကြည်အောင် လုပ်နိုင်ပုံကိုပါ။
ယုံကြည်အောင် လုပ်နိုင်ပုံကိုပါ။
07:11
We let guys tell women what to do.
162
419802
3096
လူတွေကို အမျိုးသမီးတွေကိုခိုင်းဖို့
ကျွန်တော်တို့ ခွင့်ပြုခဲ့တယ်။
ကျွန်တော်တို့ ခွင့်ပြုခဲ့တယ်။
07:14
The poem reacts to old lipstick ads,
163
422898
2613
ကဗျာက နှုတ်ခမ်းဆိုးဆေး
ကြော်ငြာဟောင်းကို တုံ့ပြန်ပြီး
ကြော်ငြာဟောင်းကို တုံ့ပြန်ပြီး
07:17
and its edginess about statement,
164
425511
2061
ကဗျာရဲ့ ရေးသားပုံအကြောင်း ထိတ်လန့်မှု၊
07:19
its reversals and halts, have everything to do
165
427572
2322
ကပြောင်းကပြန်ဖြစ်မှုတွေ၊ ရပ်တန့်မှုတွေက
07:21
with resisting the language of ads
166
429894
2221
ဘာကိုလိုစေ၊ ဘာကိုလုပ်၊ ဘာကို
တွေးဖို့ အလွယ်လေး
တွေးဖို့ အလွယ်လေး
07:24
that want to tell us so easily what to want,
167
432115
3208
ကျွန်တော်တို့ကို ပြောပြချင်တဲ့
ကြော်ငြာဘာသာစကားကို
ကြော်ငြာဘာသာစကားကို
07:27
what to do, what to think.
168
435323
1400
ခုခံခြင်းနဲ့ အကုန်ဆိုင်တယ်။
07:28
That resistance is a lot of the point of the poem,
169
436723
2544
ခုခံမှု ကဗျာရဲ့ ဆိုလိုချက်အကုန်ပါ၊
07:31
which shows me, Armantrout shows me
170
439267
2168
ဒါက ပြတာက Armantrout က
ကျွန်တော့ကို ပြတာက
ကျွန်တော့ကို ပြတာက
07:33
what it's like to hear grave threats
171
441435
1966
နေ့စဉ်ဘဝနဲ့ သူ တစ်ခါကပြုဖူးတဲ့
07:35
and mortal dishonesty in the language
172
443401
2548
ဘာသာစကားထဲက စိုးရိမ်ဖွယ်
ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့
ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့
07:37
of everyday life, and once she's done that,
173
445949
2567
သေလောက်တဲ့ မရိုးသားမှုကို
ကြားလိုက်ရတာမျိုးပါ။
ကြားလိုက်ရတာမျိုးပါ။
07:40
I think she can show other people, women and men,
174
448516
4460
သူဟာ ဒီလိုခံစားရတာ ဘယ်လိုတာ
အြခားလူတွေ၊ အမျိုးသားအမျိုးသမီးတွေကို
အြခားလူတွေ၊ အမျိုးသားအမျိုးသမီးတွေကို
07:44
what it's like to feel that way
175
452976
1475
ပြသနိုင်ပြီး
07:46
and say to other people, women and men
176
454451
2706
သူတို့ဟာ အထီးမကျန်နေဘူးလို့
ဆိုရလောက်အောင် ဖဲကြဉ်ခံရတဲ့၊
ဆိုရလောက်အောင် ဖဲကြဉ်ခံရတဲ့၊
07:49
who feel so alienated or so threatened
177
457157
2913
ခြိမ်းခြောက်ခံရတဲ့ အြခာသောလူတွေ
အမျိုးသမီးအမျိုးသမီးတွေကို
အမျိုးသမီးအမျိုးသမီးတွေကို
07:52
that they're not alone.
178
460070
1941
ပြောဆိုနိုင်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
07:54
Now, how do I know that I'm right
179
462011
3468
ကဲ အတော်လေး နားလည်ဖို့ခက်တဲ့
ကဗျာနဲ့ပတ်သက်ပြီး
ကဗျာနဲ့ပတ်သက်ပြီး
07:57
about this somewhat confusing poem?
180
465479
1978
ကိုယ်မှန်တယ်လို့ ကျွန်တော် ဘယ်လိုသိလဲ။
07:59
Well in this case, I emailed
the poet a draft of my talk
the poet a draft of my talk
181
467457
2741
ဒီကိစ္စမှာ ဟောပြောချက်အကြမ်းကို
ကဗျာဆရာမဆီ အီးမေးပို့တော့
ကဗျာဆရာမဆီ အီးမေးပို့တော့
08:02
and she said, "Yeah, yeah, that's about it."
182
470198
2836
သူပြောတာက "ဟုတ်တယ်၊ အဲဒါပဲ"တဲ့။
08:05
Yeah. (Laughter) (Applause)
183
473034
3915
ဟေး၊ (ရယ်သံများ) (လက်ခုပ်သံများ)
08:08
But usually, you can't know. You never know.
184
476949
2926
ဒါပေမဲ့အမြဲလိုလို မသိနိုင်ဘူ၊
ဘယ်တော့မှ မသိဘူးလေ။
ဘယ်တော့မှ မသိဘူးလေ။
08:11
You can't be sure, and that's okay.
185
479875
2554
သေချာတော့ မပြောနိုင်ဘူးပေါ့၊
ဒါလည်းဖြစ်ပါတယ်။
ဒါလည်းဖြစ်ပါတယ်။
08:14
All we can do we is listen to poems
186
482429
1601
လုပ်နိုင်တာက ကဗျာတွေ နားထောင်၊
08:16
and look at poems and guess
187
484030
1659
ကဗျာတွေကိုကြည့်ပြီး မှန်းဆ၊
08:17
and see if they can bring us what we need,
188
485689
2482
ပြီးတော့ ကဗျာတွေက ကိုယ်လိုတာ
ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်မလား၊
ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်မလား၊
08:20
and if you're wrong about some part of a poem,
189
488171
2969
ကဗျာတစ်ပုဒ်ရဲ့အချို့အပိုင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး
မှားနေလားလို့ကြည့်တာပါ
မှားနေလားလို့ကြည့်တာပါ
08:23
nothing bad will happen.
190
491140
3931
ဘာအဆိုးမှ ဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူး။
08:27
Now, this next poem is older than Armantrout's,
191
495071
2783
ကဲ နောက်ကဗျာကတော့ Armantrout ရဲ့
ကဗျာထက် ပိုရှေးကျပေမဲ့
ကဗျာထက် ပိုရှေးကျပေမဲ့
08:29
but a little younger than A. E. Housman's.
192
497854
3764
A. E. Housman ရဲ့ကဗျာထက်တော့
နည်းနည်း ပိုနုပါတယ်။
နည်းနည်း ပိုနုပါတယ်။
08:33
"The Brave Man"
193
501618
1868
"သတ္တိရှင်"
08:35
"The sun, that brave man,
194
503486
2684
နေမင်း၊ ဒီသတ္တိရှင်ဟာ
08:38
Comes through boughs that lie in wait,
195
506170
2720
အလစ်ချောင်းနေတဲ့ ကိုင်းမတွေကနေ လာတယ်
08:40
That brave man.
196
508890
2425
ဒီသတ္တိရှင်
08:43
Green and gloomy eyes
197
511315
1585
စိမ်းပြီး မှိုင်းနေတဲ့မျက်လုံးတွေ
08:44
In dark forms of the grass
198
512900
1828
မြက်ခင်းရဲ့ မဲမှောင်တဲ့ သဏ္ဌာန်တွေထဲ
08:46
Run away.
199
514728
1517
ထွက်ပြေးသွား
08:48
The good stars,
200
516245
1725
ကောင်းမွန်တဲ့ ကြယ်များ
08:49
Pale helms and spiky spurs,
201
517970
2687
သွေးဆုတ်နေတဲ့ ပဲကိုင်ဘီးတွေနဲ့
ဆူးချွန်ပါတဲ့ သံဖနောင့်တွေ
ဆူးချွန်ပါတဲ့ သံဖနောင့်တွေ
08:52
Run away.
202
520657
1390
ထွက်ပြေးသွားကြ
08:54
Fears of my bed,
203
522047
1355
ငါအိပ်ရာရဲ့ ကြောက်လန့်မှုတွေ
08:55
Fears of life and fears of death,
204
523402
2478
ဘဝရဲ့ ကြောက်ရွံ့မှုနဲ့
မရဏရဲ့ ကြောက်ရွ့ံမှုတွေ
မရဏရဲ့ ကြောက်ရွ့ံမှုတွေ
08:57
Run away.
205
525880
1480
ထွက်ပြေးသွားကြ
08:59
That brave man comes up
206
527360
2296
အောက်ဘက်ကနေ
09:01
From below and walks without meditation,
207
529656
2920
ဒီသတ္တိရှင်ပေါ်ထွက်လာပြီး
ကမ္မဋ္ဌာန်းမပွားပဲ ခြေကျင်လျှောက်
ကမ္မဋ္ဌာန်းမပွားပဲ ခြေကျင်လျှောက်
09:04
That brave man."
208
532576
1777
ဒီသတ္တိရှင်
09:06
[Wallace Stevens]
209
534353
2990
[Wallace Stevens]
09:09
Now, the sun in this poem,
210
537343
2353
ကဲ ဒီကဗျာထဲက၊ Wallace Stevens ရဲ့
ကဗျာထဲက
ကဗျာထဲက
09:11
in Wallace Stevens' poem, seems so grave
211
539696
2489
နေမင်းဟာ သိပ်ပြီး
လေးနက်တည်ငြိမ်နေပုံရတယ်၊
လေးနက်တည်ငြိမ်နေပုံရတယ်၊
09:14
because the person in the poem is so afraid.
212
542185
3471
အကြောင်းက ကဗျာထဲက ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ
သိပ်ကြောက်နေလို့ပါ။
သိပ်ကြောက်နေလို့ပါ။
09:17
The sun comes up in the morning through branches,
213
545656
2487
မနက်ခင်းမှာ နေဟာ သစ်ကိုင်းတွေ
ကြားကနေထွက်လာတယ်၊
ကြားကနေထွက်လာတယ်၊
09:20
dispels the dew, the eyes, on the grass,
214
548143
2939
မြက်ခင်းပေါ်က နှင်းပေါက်
မျက်လုံးတွေကို လွင့်ပြယ်စေပြီး
မျက်လုံးတွေကို လွင့်ပြယ်စေပြီး
09:23
and defeats stars envisioned as armies.
215
551082
3405
စစ်တပ်တွေလို့မြင်ယောင်ထားတဲ့
ကြယ်တွေကို အနိုင်ယူလိုက်တယ်။
ကြယ်တွေကို အနိုင်ယူလိုက်တယ်။
09:26
"Brave" has its old sense of showy
216
554487
1969
"သတ္တိ" က အစွမ်းပြလွန်းတဲ့
ရှေးသဘောဆောင်ကာ
ရှေးသဘောဆောင်ကာ
09:28
as well as its modern sense, courage.
217
556456
2244
ရဲရင့်မှုဆိုတဲ့ မျက်မှောက်ခေတ်သဘောလည်း
ဆောင်တယ်။
ဆောင်တယ်။
09:30
This sun is not afraid to show his face.
218
558700
3340
နေမင်းဟာ သူ့ရဲ့မျက်နှာကို
ပြဖို့ မကြောက်ဘူး။
ပြဖို့ မကြောက်ဘူး။
09:34
But the person in the poem is afraid.
219
562040
3352
ဒါပေမဲ့ ကဗျာထဲက ပုဂ္ဂိုလ်ကတော့
ကြောက်နေတယ်။
ကြောက်နေတယ်။
09:37
He might have been up all night.
220
565392
1539
တစ်ညလုံး နိုးနေခဲ့့လောက်တယ်။
09:38
That is the reveal Stevens
saves for that fourth stanza,
saves for that fourth stanza,
221
566931
3982
ဒါက စတုတ္ထပိုဒ်အတွက် Stevens
ချန်ထာတဲ့ လှစ်ဟမှုပါ။
ချန်ထာတဲ့ လှစ်ဟမှုပါ။
09:42
where run away has become a refrain.
222
570913
2778
အဲဒီမှာ ထွက်ပြေးဆိုတာက
ထပ်ကျော့ပုဒ်တစ်ပုဒ်ဖြစ်လာတယ်။
ထပ်ကျော့ပုဒ်တစ်ပုဒ်ဖြစ်လာတယ်။
09:45
This person might want to run away too,
223
573691
2192
ဒီပုဂ္ဂိုလ်လည်း ထွက်ပြေးချင်စိတ်
ပေါက်နိငိပေမဲ့
ပေါက်နိငိပေမဲ့
09:47
but fortified by the sun's example,
224
575883
2290
နေမင်းရဲ့ ဥပမာနဲ့ အားဖြည့်ထားတယ်။
09:50
he might just rise.
225
578173
2725
သူနိုးထလောက်ပါတယ်။
09:52
Stevens saves that sonically odd word "meditation"
226
580898
4278
Stevens ဟာ စကားလုံးဟောင်း
"ကမ္မဋ္ဌာန်း"ကို အသံပိုင်းအရ
"ကမ္မဋ္ဌာန်း"ကို အသံပိုင်းအရ
09:57
for the end.
227
585176
1674
နောက်ဆုံးအတွက် ချန်ထားတယ်။
09:58
Unlike the sun, human beings think.
228
586850
2901
နေမင်းနဲ့မတူပဲ လူသားတွေ တွေးကြတယ်။
10:01
We meditate on past and future, life and death,
229
589751
4097
ကျွန်တော်တို့ဟာ အတိတ်နဲ့ အနာဂတ်၊
ဘဝနဲ့မရဏ၊ အထက်နဲ့အောက်အကြောင်း
ဘဝနဲ့မရဏ၊ အထက်နဲ့အောက်အကြောင်း
10:05
above and below.
230
593848
2546
ကမ္မဋ္ဌာန်းပွားတယ်။
10:08
And it can make us afraid.
231
596394
3784
ဒါက ကျွန်တော်တို့ကို
ကြောက်သွားစေနိုင်တယ်။
ကြောက်သွားစေနိုင်တယ်။
10:12
Poems, the patterns in poems,
232
600178
2070
ကဗျာတွေ၊ ကဗျာတွေထဲက အဆင်တွေဟာ
10:14
show us not just what somebody thought
233
602248
1942
လူတစိဦးတွေးတာ
(သို့) လူတစ်ဦးလုပ်တာ၊
(သို့) လူတစ်ဦးလုပ်တာ၊
10:16
or what someone did or what happened
234
604190
1672
(သို့) သူကြုံရတာကိုသာမက
10:17
but what it was like to be a person like that,
235
605862
4796
ဒီလိုလူဖြစ်ဖို့က ဘယ်လိုမျိုးဆိုတာကိုပါ
ပြသပါတယ်၊
ပြသပါတယ်၊
10:22
to be so anxious, so lonely, so inquisitive,
236
610658
3690
စိုးရိမ်လွန်းတာ၊ အထီးကျန်လွန်းတာ၊
စပ်စုလွန်းတာ၊
စပ်စုလွန်းတာ၊
10:26
so goofy, so preposterous, so brave.
237
614348
5886
တုံးလွန်းတာ၊ ယုတ္တိမရှိလွန်းတာ၊
ရဲ့ရင့်လွန်းတာတို့ပေါ့။
ရဲ့ရင့်လွန်းတာတို့ပေါ့။
10:32
That's why poems can seem at once so durable,
238
620234
3646
ဒါကြောင့်ပဲ ကဗျာတွေဟာ ချက်ချင်းပဲ
ခိုင်မြဲလွန်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆန်လွန်း
ခိုင်မြဲလွန်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆန်လွန်း
10:35
so personal, and so ephemeral,
239
623880
2041
ခဏပန်းဆန်လွန်းတယ်လို့ ထင်ရနိုင်တယ်၊
10:37
like something inside and outside you at once.
240
625921
3127
တစ်ချိန်တည်းမှာ အတွင်းနဲ့
အပြင်မှာရှိသလိုပေါ့။
အပြင်မှာရှိသလိုပေါ့။
10:41
The Scottish poet Denise Riley compares poetry
241
629048
3335
စကော့ ကဗျာဆရာ Denise Riley က ကဗျာစာပေကို
အပ်တစ်ချောင်းနဲ့ ယှဉ်ပြတယ်၊
အပ်တစ်ချောင်းနဲ့ ယှဉ်ပြတယ်၊
10:44
to a needle, a sliver of outside I cradle inside,
242
632383
4118
အပြင်မှာ ငွေစင်တုံး
အတွင်းမှာ ငါထွေးပိုက်။
အတွင်းမှာ ငါထွေးပိုက်။
10:48
and the American poet Terrance Hayes
243
636501
2408
အမေရိကန် ကဗျာဆရာ Terrance Hayes က
10:50
wrote six poems called "Wind in a Box."
244
638909
3083
"သေတ္တာတစ်လုံးထဲက လေ"ဆိုတဲ့
ကဗျာခြောက်ပုဒ်ရေးခဲ့တယ်
ကဗျာခြောက်ပုဒ်ရေးခဲ့တယ်
10:53
One of them asks, "Tell me,
245
641992
1436
သူထို့ထဲက တစ်ယောက်မေးတာက
10:55
what am I going to do when I'm dead?"
246
643428
2634
"ပြောပါ၊ ကျုပ်သေရင် ဘာလုပ်ရတော့မှာလဲ"တဲ့။
10:58
And the answer is that he'll stay with us
247
646062
2730
အဖြေကတော့ သူဟာ
ကျွန်တော်တို့နဲ့ အတူရှိနေမယ်၊
ကျွန်တော်တို့နဲ့ အတူရှိနေမယ်၊
11:00
or won't stay with us inside us as wind,
248
648792
2876
(သို့) လေလို၊ လေထုလို၊ စကားလုံးတွေလို
ကျွန်တော်တို့အတွင်းမှာ
ကျွန်တော်တို့အတွင်းမှာ
11:03
as air, as words.
249
651668
3222
အတူရှိနေမှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့။
11:06
It is easier than ever to find poems
250
654890
2658
သင့်အတွင်းမှာ ရှိလောက်တယ်၊
သင်နဲ့အတူရှိလောက်တယ်ဆိုတာက
သင်နဲ့အတူရှိလောက်တယ်ဆိုတာက
11:09
that might stay inside you, that might stay with you,
251
657548
3592
ကဗျာကို ရှာရတာထက် ပိုလွယ်တယ်။
11:13
from long, long ago, or from right this minute,
252
661140
2458
ရှေးရှေးတုန်းက (သို့) ဒီလက်ရှိ မိနစ်ကနေ၊
11:15
from far away or from right close to where you live,
253
663598
2574
အဝေးအရပ်ကနေ (သို့) သင်နေတဲ့
အနီးအနားကနေ
အနီးအနားကနေ
11:18
almost no matter where you live.
254
666172
3326
သင်ဘယ်မှာနေတာက အရေးမပါသလောက်ပါ။
11:21
Poems can help you say, help
you show how you're feeling,
you show how you're feeling,
255
669498
3469
ကဗျာတွေဟာ သင့်ကို ကူပြောပေးနိုင်တယ်၊
သင်ခံစားနေရပုံကို ကူပြပေးနိုင်တာမက
သင်ခံစားနေရပုံကို ကူပြပေးနိုင်တာမက
11:24
but they can also introduce you
256
672967
2440
ခံစာချက်တွေ၊ လောကထဲမှာ ဖြစ်တည်ပုံတွေ၊
11:27
to feelings, ways of being in the world,
257
675407
2283
လူတွေ၊ သင့်နဲ့ အများကြီးခြားနားသူတွေကို
11:29
people, very much unlike you,
258
677690
2377
မိတ်ဆက်ပေးနိုင်ပါသေးတယ်၊
11:32
maybe even people from long, long ago.
259
680067
4581
ဖြစ်နိုင်တာက ရှေးရှေးတုန်းက
လူတွေကိုတောင်ပါ
လူတွေကိုတောင်ပါ
11:36
Some poems even tell you
260
684648
2087
တစ်ချို့ကဗျာတွေက ၎င်းတို့
လုပ်နိုင်တာတောင်
လုပ်နိုင်တာတောင်
11:38
that that is what they can do.
261
686735
4551
သင့်ကို ပြောပြနိုင်ပါတယ်။
11:43
That's what John Keats is doing
262
691286
2670
ဒါက သူ့ရဲ့ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုအရှိဆုံး
ဖြစ်လောက်တဲ့
ဖြစ်လောက်တဲ့
11:45
in his most mysterious, perhaps, poem.
263
693956
4368
ကဗျာထဲမှာ
John Keats ရေးထားတာပါ။
John Keats ရေးထားတာပါ။
11:50
It's mysterious because it's probably unfinished,
264
698324
3912
လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်တာက မပြီးဆုံးခဲ့တာ
ကြောင့်ဖြစ်လောက်တယ်။
ကြောင့်ဖြစ်လောက်တယ်။
11:54
he probably left it unfinished,
265
702236
2329
သူ အပြီးမသတ်ပဲထားခဲ့တာဖြစ်လောက်တယ်။
11:56
and because it might be meant
266
704565
1597
အကြောင်းက ဒါဟာ ပြဇာတ်ထဲက
11:58
for a character in a play,
267
706162
2626
ဇာတ်ကောင်တစ်ကောင်ကို ရည်ရွယ်တာ
ဖြစ်လောက်တာတင်မက
ဖြစ်လောက်တာတင်မက
12:00
but it might just be Keats' thinking
268
708788
1677
Keats ဟာ သူ့ရဲ့အရေးအသား၊
12:02
about what his own writing,
269
710465
1635
သူ့လက်ရေးက လုပ်နိုင်ခဲ့တာအကြောင်း
12:04
his handwriting, could do,
270
712100
2200
တွေးမိနေလောက်တာကြောင့်ပါ။
12:06
and in it I hear, at least I hear, mortality,
271
714300
3890
ဒီမှာ ကျွန်တော် ကြားကားတာက၊
အနည်းဆုံးကြားတာက သေခြင်းပါ၊
အနည်းဆုံးကြားတာက သေခြင်းပါ၊
12:10
and I hear the power of older poetic techniques,
272
718190
3529
ပိုရှေးကျတဲ့ ကဗျာဆိုင်ရာ နည်းစနစ်တွေရဲ့
အစွမ်းကို ကြားတယ်၊
အစွမ်းကို ကြားတယ်၊
12:13
and I have the feeling, you might have the feeling,
273
721719
2531
ကျွန်တော် ထင်မြင်မိတယ်၊သင်တို့လည်း
ထင်မြင်မိလောက်တယ်၊
ထင်မြင်မိလောက်တယ်၊
12:16
of meeting even for an instant, almost becoming,
274
724250
2986
ရှေးတုန်းက လူတစ်ဦး၊
အတော်အမှတ်ရစာကောင်းတဲ့ လူတစ်ဦးနဲ့
အတော်အမှတ်ရစာကောင်းတဲ့ လူတစ်ဦးနဲ့
12:19
someone else from long ago,
275
727236
1522
ခဏတာလို့ဆိုတာတောင်
12:20
someone quite memorable.
276
728758
2715
ဆုံတွေ့မှု နီးနီး ဖြစ်လာခြင်းပါ။
12:23
"This living hand, now warm and capable
277
731473
3176
"ဒီရှင်သန်နေတဲ့လက်
အခုတော့ နွေးလို့၊
အခုတော့ နွေးလို့၊
12:26
Of earnest grasping, would, if it were cold
278
734649
3710
အေးတယ်ဆိုရင် အသည်းအသန်
ဖမ်းဆုပ်နိုင်စွမ်းရှိလိမ့်မယ်
ဖမ်းဆုပ်နိုင်စွမ်းရှိလိမ့်မယ်
12:30
And in the icy silence of the tomb,
279
738359
2391
အုတ်ဂူရဲ့ အေးစက်တဲ့ ဆိတ်ငြိမ်မှုထဲမှာ
12:32
So haunt thy days and chill thy dreaming nights
280
740750
3576
ခြောက်လှန့်တဲ့ သင့်ရဲ့နေ့တွေ၊
သင့်အိပ်မက်ညတွေကို ကျောချမ်းစေ၊
သင့်အိပ်မက်ညတွေကို ကျောချမ်းစေ၊
12:36
That thou would wish thine own heart dry of blood
281
744326
3934
သင့်နှလုံးသားက သွေးတေွခြောက်ဖို့
ဆုတောင်းလိမ့်မပေါ့။
ဆုတောင်းလိမ့်မပေါ့။
12:40
So in my veins red life might stream again,
282
748260
3651
ဒီတော့ ကျုပ်ရဲ့သွေးကြောတွေထဲမှာ
အနီရောင်ဘဝ ပြန်စီးဆင်းနိုင်လောက်ရဲ့
အနီရောင်ဘဝ ပြန်စီးဆင်းနိုင်လောက်ရဲ့
12:43
And thou be conscience-calm’d -- see here it is --
283
751911
4899
သင် အသိစိတ် ငြိမ်ကျ ဟောဒီမှာ မြင်လား
12:48
I hold it towards you."
284
756810
2988
သင့်ကို ဆုပ်ကိုင်ပြထားတယ်။
12:53
Thanks.
285
761110
2307
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
12:55
(Applause)
286
763417
6789
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Stephen Burt - Poetry criticIn his influential poetry criticism, Stephen Burt links the contemporary with the classical, pinpoints new poetry movements, and promotes outstanding little-known poets.
Why you should listen
Stephen Burt is a serious fan of science fiction, indie music and women’s basketball, but what he’s known for is his highly influential poetry criticism. That list of passions, though, hints at Burt’s mission as a critic: he aims not only to describe new movements in the form, but also to champion under-the-radar writers whose work he admires.
Burt, a professor of English at Harvard, is passionate about both the classics and the contemporary, and his poetry criticism bridges those two worlds. He is also a poet in his own right, with two full-length books under his belt, and a cross-dresser who mines his feminine persona in his own writing. “I am a literary critic and a writer of verse, a parent and husband and friend, before and after I am a guy in a skirt, or a guy in blue jeans, or a fictional girl,” he has written. His books include The Art of the Sonnet (with David Mikics); Close Calls With Nonsense: Reading New Poetry; and Parallel Play: Poems.
More profile about the speakerBurt, a professor of English at Harvard, is passionate about both the classics and the contemporary, and his poetry criticism bridges those two worlds. He is also a poet in his own right, with two full-length books under his belt, and a cross-dresser who mines his feminine persona in his own writing. “I am a literary critic and a writer of verse, a parent and husband and friend, before and after I am a guy in a skirt, or a guy in blue jeans, or a fictional girl,” he has written. His books include The Art of the Sonnet (with David Mikics); Close Calls With Nonsense: Reading New Poetry; and Parallel Play: Poems.
Stephen Burt | Speaker | TED.com