TED Residency
Dan Gartenberg: The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it
Dan Gartenberg: အိပ်မောကျခြင်းမှ ဦးနှောက်အတွက်ရရှိလာသောအကျိုးကျေးဇူးများနှင့် ၎င်းမှ အကျိုးများများရအောင်လုပ်နည်း။
Filmed:
Readability: 4.4
3,783,689 views
နှစ်ချိုက်သော အိပ်စက်ခြင်းနဲ့တူတာ မရှိပါ။ ဒီကနေ အကျိုးကျေးဇူးများများရအောင် နည်းပညာက ကျွန်ုပ်တို့ကို ကူညီပေးနိုင်တယ်ဆိုရင်ရော။ Dan Gartenberg ဟာ အိပ်မောကျခြင်းကို လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့ နည်းပညာကို လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ မှတ်ဉာဏ်တွေကို စုစည်းပေးပြီး ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ပင်ကိုယ်စွမ်းရည်တွေကို ဖွဲ့စည်းဖို့ ကူညီပေးနိုင်လောက်တဲ့ (အခြားအခြားသော အံ့ဖွယ်အရာတွေကြားက) အားအင်ပြည်လည်ပြည့်ဖြိုးစေမှုအဖြစ်ဆုံး အဆင့်ပါ။ ပိုပြီးအိပ်မောကျတာဖြစ်စေတဲ့ ဒီအဆင့်အတွင်းမှာ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေကို ထင်ဟပ်တဲ့ အသံများကို ဖွင့်ခြင်းအကြောင်းနဲ့ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ကျန်းမာရေး၊ မှတ်ဉာဏ်နဲ့ သင်ယူနိုင်စွမ်းအပေါ် ၎င်းရဲ့ အလားအလာရှိတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးများကို ပိုမို ရှာဖွေလိုက်ပါဦး။
Dan Gartenberg - Sleep scientist
TED Resident Dan Gartenberg has spent his adult life trying to make seven and a half hours feel like eight hours. Full bio
TED Resident Dan Gartenberg has spent his adult life trying to make seven and a half hours feel like eight hours. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
What if you could make
your sleep more efficient?
your sleep more efficient?
0
1080
4296
သင့်ရဲ့အိပ်စက်မှုကို ပိုထိရောက်အောင်
လုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင်ရော။
လုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင်ရော။
00:17
As a sleep scientist,
1
5400
1736
အိပ်စက်မှု သိပ္ပံပညာရှင်အနေနဲ့
00:19
this is the question
that has captivated me
that has captivated me
2
7160
2896
ဒါက လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်လုံးလုံး
ကျွန်တော့်ကို ဖမ်းစားခဲ့တဲ့
ကျွန်တော့်ကို ဖမ်းစားခဲ့တဲ့
00:22
for the past 10 years.
3
10080
1560
မေးခွန်းတစ်ခုပါ။
00:24
Because while the lightbulb
and technology have brought about a world
and technology have brought about a world
4
12360
4576
အကြောင်းက မီးသီးနဲ့နည်းပညာက
00:28
of 24-hour work and productivity,
5
16960
3456
၂၄နာရီပတ်လုံးထုတ်ထုတ်နိုင်တဲ့
ကမ္ဘာတစ်ခုကိုဖြစ်ပေါ်စေပေမဲ့
ကမ္ဘာတစ်ခုကိုဖြစ်ပေါ်စေပေမဲ့
00:32
it has come at the cost
6
20440
1656
အဲဒီအခါ ဘာပြန်ပေးဆပ်ရလဲဆိုတော့
00:34
of our naturally occurring
circadian rhythm
circadian rhythm
7
22120
3296
သဘာဝအတိုင်းဖြစ်ပွားနေတဲ့
ဇီဝစည်းချက်ပျက်သွားတယ်
ဇီဝစည်းချက်ပျက်သွားတယ်
00:37
and our body's need for sleep.
8
25440
2200
နေ့စဉ်လုံလောက်တဲ့အိပ်စက်မှုမရတော့ဘူး။
00:40
The circadian rhythm dictates
our energy level throughout the day,
our energy level throughout the day,
9
28520
3936
ဇီဝစည်းချက်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တစ်နေ့တာ
စွမ်းအင်အဆင့်ကို သတ်မှတ်ပေးပြီး
စွမ်းအင်အဆင့်ကို သတ်မှတ်ပေးပြီး
00:44
and only recently we've been conducting
a global experiment on this rhythm,
a global experiment on this rhythm,
10
32479
4857
မကြာသေးခင်ကပဲ ကျွန်တော်တို့
အိပ်စက်မှု ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘဝအရည်အသွေးကို
အိပ်စက်မှု ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘဝအရည်အသွေးကို
00:49
which is putting our sleep health
11
37360
2056
အန္တရာယ်ထဲ သွတ်သွင်းနေတဲ့
00:51
and ultimately
our life quality in jeopardy.
our life quality in jeopardy.
12
39440
3400
ဒီဇီဝစည်းဟန်နဲ့ပတ်သတ်ပြီး
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုလုပ်ခဲ့တယ်
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုလုပ်ခဲ့တယ်
00:56
Because of this,
13
44240
1256
ဒီအတွက်ကြောင့်
00:57
we aren't getting the sleep we need,
14
45520
2136
လိုအပ်တဲ့အိပ်စက်မှု
ကျွန်တော်တို့ရမနေဘူး၊
ကျွန်တော်တို့ရမနေဘူး၊
00:59
with the average American
sleeping a whole hour less
sleeping a whole hour less
15
47680
3736
သာမန် အမေရိကန်တစ်ဦးဟာ ၁၉၄၀ နှစ်တွေကထက်
01:03
than they did in the 1940s.
16
51440
2496
တစ်နာရီလျော့ပြီး အိပ်နေတယ်။
01:05
For some reason,
17
53960
1256
အကြောင်းပြချက်တစ်ချို့နဲ့
01:07
we decided to wear it as a badge of honor
18
55240
2256
ကျွန်တော်တို့ဟာ အိပ်ရေးမဝလည်း ရပါတယ်ဆိုတဲ့
01:09
that we can get by on not enough sleep.
19
57520
2240
ဂုဏ်တံဆိပ် ဝတ်ဆင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
01:12
This all adds up to a real health crisis.
20
60400
3720
ဒါတွေက ကျန်းမာရေးကပ်ဆိုက်လောက်တဲ့အထိ
ဘူးလေးရာ ဖရုံဆင့်စေတာပါပဲ။
ဘူးလေးရာ ဖရုံဆင့်စေတာပါပဲ။
01:16
Most of us know that poor sleep
is linked to diseases
is linked to diseases
21
64879
3657
ကောင်းကောင်းမအိပ်တာဟာ
နှလုံးရောဂါ၊အယ်လ်ဇိုင်းမား၊
နှလုံးရောဂါ၊အယ်လ်ဇိုင်းမား၊
01:20
like Alzheimer's, cardiovascular disease,
22
68560
2736
လေဖြတ်တာနဲ့
ဆီးချိုလိုရောဂါမျိုးတွေနဲ့ ဆက်နွယ်တာ
ဆီးချိုလိုရောဂါမျိုးတွေနဲ့ ဆက်နွယ်တာ
01:23
stroke and diabetes.
23
71320
2040
အများစုသိကြပါတယ်။
01:25
And if you go untreated
with a sleep disorder like sleep apnea,
with a sleep disorder like sleep apnea,
24
73880
3816
အိပ်နေစဉ် အသက်ရှူရပ်သွားတာလိုမျိုး
အိပ်စက်မှုရောဂါကို မကုသပဲနေရင်
အိပ်စက်မှုရောဂါကို မကုသပဲနေရင်
01:29
you're more likely
to get many of these illnesses.
to get many of these illnesses.
25
77720
2760
ရောဂါမျိုးစုံ ပိုရနိုင်ခြေရှိပါတယ်။
01:33
But did you know about sleep's impact
on your mental states?
on your mental states?
26
81080
4400
ဒါပေမဲ့ သင့်စိတ်အခြေအနေအပေါ်
အိပ်စက်မှုရဲ့ သက်ရောက်မှုကို သင်သိခဲ့လား။
အိပ်စက်မှုရဲ့ သက်ရောက်မှုကို သင်သိခဲ့လား။
01:38
Poor sleep makes us
make risky, rash decisions
make risky, rash decisions
27
86360
4376
ကောင်းကောင်းမအိပ်တာဟာ အန္ဓာရာယ်များတဲ့၊
မဆင်မခြင်ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကိုဖြစ်စေပြီး
မဆင်မခြင်ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကိုဖြစ်စေပြီး
01:42
and is a drain
on our capacity for empathy.
on our capacity for empathy.
28
90760
2960
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စာနာစိတ်တွေကိုတောင်မှ
ကင်းမဲ့သွားစေနိုင်ပါတယ်
ကင်းမဲ့သွားစေနိုင်ပါတယ်
01:46
When sleep deprivation literally makes us
more sensitive to our own pain,
more sensitive to our own pain,
29
94720
5416
အိပ်ရေးပျက်ခြင်းဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့
စိတ်အခြေအနေကိုသက်ရောက်မှုရှိပြီး
စိတ်အခြေအနေကိုသက်ရောက်မှုရှိပြီး
01:52
it's not so surprising that we have
a hard time relating to others
a hard time relating to others
30
100160
4016
အခြားသူတွေနဲ့ ပြောဆိုဆက်ဆံတဲ့အခါ
အခက်အခဲကြုံရတယ်ဆိုတာတွေ နောက်ပြီး
အခက်အခဲကြုံရတယ်ဆိုတာတွေ နောက်ပြီး
01:56
and just generally
being a good and healthy person
being a good and healthy person
31
104200
3216
ယျေဘုယျအားဖြင့်ကျန်းမာပြီး၊
စိတ်ထားကောင်းတဲ့ လူသားတစ်ဦးဖြစ်ဖို့
စိတ်ထားကောင်းတဲ့ လူသားတစ်ဦးဖြစ်ဖို့
ခက်ခက်ခဲခဲကြိုးပမ်းရတာတွေက
သိပ်တော့မဆန်းဘူး
သိပ်တော့မဆန်းဘူး
01:59
when we're sleep-deprived.
32
107440
1480
အိပ်ရေးပျက်နေတဲ့အခါမျိုးမှာပေါ့
02:01
Scientists are now starting to understand
33
109640
2656
သိပ္ပံပညာရှင်တွေ အခု စတင်နားလည်လာတာက
02:04
how not only the quantity
34
112320
2176
အိပ်စက်ခြင်းရဲ့ အရေအတွက်သာမက
02:06
but also the quality of sleep
impacts our health and well-being.
impacts our health and well-being.
35
114520
4800
အရည်အသွေးကပါ ကျန်းမာရေးနဲ့
ကောင်းကျိုးသုခအပေါ် သက်ရောက်ပုံကိုပါ။
ကောင်းကျိုးသုခအပေါ် သက်ရောက်ပုံကိုပါ။
02:12
My research focuses
36
120360
1816
ကျွန်တော့ သုတေသနက အာရုံစိုက်တာက
02:14
on what many scientists believe
is the most regenerative stage of sleep:
is the most regenerative stage of sleep:
37
122200
5016
သိပ္ပံပညာရှင်အများအပြားယုံကြည်တဲ့
အိပ်စက်ခြင်းမှာအရေးအကြီးဆုံးအဆင့်ဖြစ်တဲ့
အိပ်စက်ခြင်းမှာအရေးအကြီးဆုံးအဆင့်ဖြစ်တဲ့
02:19
deep sleep.
38
127240
1200
အိပ်မောကျမှုပါ။
02:20
We now know that generally speaking,
39
128919
2337
အခုသိကြတာက ယျေဘုယျအနေနဲ့
02:23
there are three stages of sleep:
40
131280
2616
အိပ်စက်ခြင်း အဆင့်သုံးဆင့်ရှိပါတယ်၊
02:25
light sleep,
41
133920
1336
အိပ်ရေးဆတ်တဲ့ အဆင့်
02:27
rapid eye movement or REM
42
135280
2016
သူငယ်အိမ်လှုပ်ရှားမှုမြန်တာ(သို့) REMအဆင့်
02:29
and deep sleep.
43
137320
1200
နောက် အိပ်မောကျတဲ့အဆင့်ပါ
02:31
We measure these stages by connecting
electrodes to the scalp, chin and chest.
electrodes to the scalp, chin and chest.
44
139080
5680
ဒီအဆင့်တွေကို ဦးရေပြား၊ မေးနဲ့ရင်ဘတ်တွေမှာ
လျှပ်ကူးတဲ့ခေါင်းလေးတွေတပ်ပြီးတိုင်းပါတယ်။
လျှပ်ကူးတဲ့ခေါင်းလေးတွေတပ်ပြီးတိုင်းပါတယ်။
02:37
In light sleep and REM,
45
145600
1456
အိပ်ရေးဆတ်တာနဲ့ REM အဆင့်မှာ
02:39
our brain waves are very similar
to our brain waves in waking life.
to our brain waves in waking life.
46
147080
4240
ဦးနှောက်လှိုင်းတွေဟာ နိုးနေစဉ်က
ဦးနှောက်လှိုင်းတွေနဲ့ အရမ်းဆင်တူပါတယ်။
ဦးနှောက်လှိုင်းတွေနဲ့ အရမ်းဆင်တူပါတယ်။
02:43
But our brain waves in deep sleep
have these long-burst brain waves
have these long-burst brain waves
47
151720
4096
ဒါပေမဲ့ အိပ်မောကျတဲ့ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေမှာ
ဒီပုံထဲကလို ရှည်လျားတဲ့လှိုင်းတွေရှိပါတယ်
ဒီပုံထဲကလို ရှည်လျားတဲ့လှိုင်းတွေရှိပါတယ်
02:47
that are very different
from our waking life brain waves.
from our waking life brain waves.
48
155840
3136
နိုးနေစဉ်က ဦးနှောက်လှိုင်းတွေနဲ့
လှိုင်းပုံစံက အရမ်း ကွာခြားပါတယ်။
လှိုင်းပုံစံက အရမ်း ကွာခြားပါတယ်။
02:51
These long-burst brain waves
are called delta waves.
are called delta waves.
49
159000
4400
ဒီရှည်လျားပေါက်ကွဲတဲ့ ဦးနှောက်လှိုင်း
တွေကို ဒယ်တာလှိုင်းလို့ခေါ်ပါတယ်။
တွေကို ဒယ်တာလှိုင်းလို့ခေါ်ပါတယ်။
02:56
When we don't get the deep sleep we need,
50
164600
2456
လိုအပ်တဲ့ နှစ်ခြိုက်စွာအိပ်စက်မှုမရတဲ့အခါ
02:59
it inhibits our ability to learn
51
167080
2176
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ သင်ယူနိုင်စွမ်းကို
လျော့ကျစေပါတယ်။
03:01
and for our cells and bodies to recover.
52
169280
2800
ဆဲလ်တွေနဲ့ကိုယ်ခန္ဓာတွေ ပြန်လည်သက်သာလာဖို့
ကိုဟန့်တားပါတယ်။
ကိုဟန့်တားပါတယ်။
03:04
Deep sleep is how we convert
all those interactions
all those interactions
53
172920
3176
အိပ်မောကျမှုဟာ တစ်နေ့တာအတွင်းလုပ်တဲ့
ဒီတုန့်ပြန်ဆက်သွယ်ပုံတွေကနေ
ဒီတုန့်ပြန်ဆက်သွယ်ပုံတွေကနေ
03:08
that we make during the day
54
176120
1696
ရေရှည် မှတ်ဉာဏ်နဲ့ လူတစ်ဦးချင်းရဲ့
03:09
into our long-term memory
and personalities.
and personalities.
55
177840
2720
ပင်ကိုယ်စရိုက်များအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးပုံပါ။
03:13
As we get older,
56
181200
1256
အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ
03:14
we're more likely to lose
these regenerative delta waves.
these regenerative delta waves.
57
182480
3496
ဒီပြန်လည်အားပြည့်စေတဲ့ ဒယ်လ်တာ လှိုင်းတွေ
ဆုံးရှုံးဖို့ ပိုဖြစ်နိုင်တယ်
ဆုံးရှုံးဖို့ ပိုဖြစ်နိုင်တယ်
03:18
So in way, deep sleep and delta waves
58
186000
2816
ဒီတော့ ပြောရရင် အိပ်မောကျမှုနဲ့
ဒယ်လ်တာ လှိုင်းတွေဟာ
ဒယ်လ်တာ လှိုင်းတွေဟာ
03:20
are actually a marker
for biological youth.
for biological youth.
59
188840
3640
ရုပ်ခန္ဓာဇီဝပိုင်းနုပျိုမှုလို့ဆိုနိုင်တဲ့
ပြယုတ်ပဲဖြစ်ပါတယ်
ပြယုတ်ပဲဖြစ်ပါတယ်
03:25
So naturally, I wanted to get
more deep sleep for myself
more deep sleep for myself
60
193680
3536
ဒီတော့ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်က သဘာဝအတိုင်း
ပိုပြီး အိပ်မောကျချင်ကာ
ပိုပြီး အိပ်မောကျချင်ကာ
03:29
and I literally tried almost every gadget,
gizmo, device and hack out there --
gizmo, device and hack out there --
61
197240
5696
ပြောရရင် အိပ်စေတယ်ဆိုတဲ့
နည်းလမ်းပေါင်းစုံကို စမ်းသပ်ပြီးပြီး
နည်းလမ်းပေါင်းစုံကို စမ်းသပ်ပြီးပြီး
03:34
consumer-grade, clinical-grade,
62
202960
1936
အသုံးပြုသူအနေနဲ့ကော
ဆေးခန်းပြတဲ့အထိပါပဲ
ဆေးခန်းပြတဲ့အထိပါပဲ
03:36
what have you.
63
204920
1200
ရှိသမျှကို စမ်းကြည့်တယ်။
03:38
I learned a lot, and I found
I really do need, like most people,
I really do need, like most people,
64
206720
3816
အများကြီးလေ့လာခဲ့ပြီး သိရှိတာက
လူအများစုလိုပဲ အိပ်စက်ချိန် ရှစ်နာရီ
လူအများစုလိုပဲ အိပ်စက်ချိန် ရှစ်နာရီ
03:42
eight hours of sleep.
65
210560
1656
တကယ်လိုအပ်တာပါ။
03:44
I even shifted my circadian component
66
212240
3056
အစားအစာ၊ လေ့ကျင့်ခန်းနဲ့
အလင်းထိတွေ့မှုတွေ ပြောင်းလဲရင်း
အလင်းထိတွေ့မှုတွေ ပြောင်းလဲရင်း
03:47
by changing my meals,
exercise and light exposure,
exercise and light exposure,
67
215320
3696
ကျွန်တော့ရဲ့ ဇီဝနာရီ
အစိတ်အပိုင်းကိုတောင် ပြောင်းခဲ့ပေမဲ့
အစိတ်အပိုင်းကိုတောင် ပြောင်းခဲ့ပေမဲ့
03:51
but I still couldn't find a way
to get a deeper night of sleep ...
to get a deeper night of sleep ...
68
219040
4256
ပိုအိပ်မောကျတဲ့ ညအိပ်စက်မှုရဖို့
နည်းလမ်း မတွေ့နိုင်ခဲ့သေးဘူး။
နည်းလမ်း မတွေ့နိုင်ခဲ့သေးဘူး။
03:55
that is until I met
Dr. Dmitry Gerashchenko
Dr. Dmitry Gerashchenko
69
223320
3056
ဒါက Harvard ဆေးကျောင်းက
Dr. Dmitry Gerashchenko ကို
Dr. Dmitry Gerashchenko ကို
03:58
from Harvard Medical School.
70
226400
2296
မတွေ့ခင်ကအထိပါ။
04:00
Dmitry told me about
a new finding in the literature,
a new finding in the literature,
71
228720
3176
Dmitry က သုတေသနတွေ့ရှိမှုအသစ်တစ်ခုကို
ကျွန်တော့ကို ပြောပြတာက
ကျွန်တော့ကို ပြောပြတာက
04:03
where a lab out of Germany showed
that if you could play certain sounds
that if you could play certain sounds
72
231920
4416
ဂျာမဏီမှ ဓာတ်ခွဲခန်းက တွေ့ရှိချက်က
လူတွေ အိပ်စက်နေတဲ့အချိန်မှာ
လူတွေ အိပ်စက်နေတဲ့အချိန်မှာ
04:08
at the right time in people's sleep,
73
236360
2536
အသံတစ်ခုခု ဖွင့်ထားနိုင်ရင်
04:10
you could actually make sleep
deeper and more efficient.
deeper and more efficient.
74
238920
3440
ပိုပြီး နှစ်ခြိုက်၊ပိုထိရောက်ထဲ့
အိပ်စက်မှု ရနိုင်တယ်တဲ့။
အိပ်စက်မှု ရနိုင်တယ်တဲ့။
04:15
And what's more, is that this lab showed
75
243080
2656
နောက်ရှိသေးတာက ဓာတ်ခွဲခန်းက ပြတာက
04:17
that you actually could improve
next-day memory performance
next-day memory performance
76
245760
3496
ဒီအသံနဲ့အတူ နောက်နေ့ရဲ့ မှတ်ဉာဏ်အစွမ်းကို
04:21
with this sound.
77
249280
1200
တိုးမြှင့်နိုင်တာပါ။
04:23
Dmitry and I teamed up,
78
251080
1376
Dmitry နဲ့လက်တွဲလိုက်ပြီး
04:24
and we began working on a way
to build this technology.
to build this technology.
79
252480
3496
ဒီလို နည်းပညာဖြစ်လာဖို့
နည်းလမ်းတစ်ခုရှာဖို့ စလုပ်ခဲ့တယ်။
နည်းလမ်းတစ်ခုရှာဖို့ စလုပ်ခဲ့တယ်။
04:28
With our research lab
collaborators at Penn State,
collaborators at Penn State,
80
256000
3079
Penn State က ကျွန်တော်တို့နဲ့ သုတေသန
လက်တွဲလုပ်ဆောင်တဲ့သူတွေနဲ့
လက်တွဲလုပ်ဆောင်တဲ့သူတွေနဲ့
04:32
we designed experiments
in order to validate our system.
in order to validate our system.
81
260440
3416
ကျွန်တော်တို့စနစ်ကို သက်သေပြဖို့
စမ်းသပ်မှုတွေ ပုံစံထုတ်ခဲ့တယ်။
စမ်းသပ်မှုတွေ ပုံစံထုတ်ခဲ့တယ်။
04:35
And we've since received grant funding
from the National Science Foundation
from the National Science Foundation
82
263880
3616
National Science Foundation နဲ့
National Institute of Health ကနေ
National Institute of Health ကနေ
04:39
and the National Institute of Health
83
267520
2016
ဒီအိပ်မောကျမှု နှိုးဆော်ပေးနိုင်တဲ့နည်းပညာ
04:41
to develop this deep-sleep
stimulating technology.
stimulating technology.
84
269560
2920
ဖန်တီးဖို့ ထောက်ပံ့ကြေး
ရံပုံငွေရပြီးနောက်မှာပါ။
ရံပုံငွေရပြီးနောက်မှာပါ။
04:45
Here's how it works.
85
273480
1576
ဟောဒီမှာ လုပ်ဆောင်ပုံပါ။
04:47
People came into the lab
86
275080
1256
လူတွေ လက်တွေ့ခန်းထဲဝင်လာ၊
04:48
and we hooked them up
to a number of devices,
to a number of devices,
87
276360
2376
ကိရိယာအများကြီးနဲ့ ချိတ်ဆက်လိုက်တယ်၊
04:50
two of which I have on right here --
88
278760
1776
ဟောဒီမှာက ဒါတွေထဲက နှစ်ခုပါ၊
04:52
not a fashion statement.
89
280560
1256
ဖက်ရှင်ထုတ်တာ မဟုတ်ဘူးနော်
04:53
(Laughter)
90
281840
1520
(ရယ်သံများ)
04:56
When we detected
that people were in deep sleep,
that people were in deep sleep,
91
284200
2816
အိပ်မောကျနေတဲ့ လူတွေကို
တွေ့ရှိတဲ့အခါ
တွေ့ရှိတဲ့အခါ
04:59
we played the deep-sleep
stimulating sounds
stimulating sounds
92
287040
2656
အိပ်မောကျစေဖို့ နှိုးဆွပေးတဲ့
အသံကိုဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့အခါ
အသံကိုဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့အခါ
05:01
that were shown
to make them have deeper sleep.
to make them have deeper sleep.
93
289720
2656
သူတို့တွေကို ပိုပြီးအိပ်မောကျစေဖို့ဆိုတာ
တွေ့ရတယ်။
တွေ့ရတယ်။
05:04
I'm going to demo this sound
for you right now.
for you right now.
94
292400
2280
အခု ခင်ဗျားတို့အတွက် ဒီအသံကို
ဖွင့်ပြပါမယ်။
ဖွင့်ပြပါမယ်။
05:08
(Repeating sound waves)
95
296280
3760
(အသံလှိုင်းများ ထပ်ကျော့နေသံ)
05:16
Pretty weird, right?
96
304560
1256
နည်းနည်း ဆန်းတယ်မို့လား။
05:17
(Laughter)
97
305840
1736
(ရယ်သံများ)
05:19
So that sound is actually at the same
burst frequency as your brain waves
burst frequency as your brain waves
98
307600
5456
သင်အိပ်မောကျချိန်မှာပေါ်လာတဲ့
သင့်ဦးနှောက်လှိုင်းပုံစံက
သင့်ဦးနှောက်လှိုင်းပုံစံက
05:25
when your brain is in deep sleep.
99
313080
2336
ဖွင့်ထားတဲ့အသံရဲ့ကြိမ်နှုန်းနဲ့
ထပ်တူဖြစ်နေတာပါ။
ထပ်တူဖြစ်နေတာပါ။
05:27
That sound pattern
actually primes your mind
actually primes your mind
100
315440
3256
ဒီအသံ ပုံစံက ပြန်လည်အားဖြည့်စေတဲ့
ဒယ်လ်တာလှိုင်းတွေပိုရဖို့
ဒယ်လ်တာလှိုင်းတွေပိုရဖို့
05:30
to have more of these
regenerative delta waves.
regenerative delta waves.
101
318720
2640
တကယ်ပဲ သင့်စိတ်ကို အကောင်းဆုံးဖြစ်စေတယ်။
05:34
When we asked participants
the next day about the sounds,
the next day about the sounds,
102
322160
2856
ပါဝင်တဲ့သူတွေကို နောက်နေ့မှာ
အသံတွေအကြောင်းမေးတော့
အသံတွေအကြောင်းမေးတော့
05:37
they were completely unaware
that we played the sounds,
that we played the sounds,
103
325040
2896
ကျွန်တော်တို့ ဖွင့်တဲ့အသံတွေကို
သူတို့ လုံးဝ သတိမထားမိကြပေမဲ့
သူတို့ လုံးဝ သတိမထားမိကြပေမဲ့
05:39
yet their brains responded
with more of these delta waves.
with more of these delta waves.
104
327960
3880
သူတို့ရဲ့ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေက ပိုများတဲ့
ဒယ်လ်တာလှိုင်းတွေနဲ့ တုံ့ပြန်ကြတယ်။
ဒယ်လ်တာလှိုင်းတွေနဲ့ တုံ့ပြန်ကြတယ်။
05:44
Here's an image of someone's brain waves
from the study that we conducted.
from the study that we conducted.
105
332280
3896
ဒါက ကျွန်တော်တို့ လုပ်ခဲ့တဲ့ လေ့လာမှုက
လူတစ်ဦးရဲ့ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေရဲ့ ရုပ်ပုံပါ
လူတစ်ဦးရဲ့ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေရဲ့ ရုပ်ပုံပါ
05:48
See the bottom panel?
106
336200
1696
ဒီပုံရဲ့ အောက်ဘက်နားမှာ တွေ့လား။
05:49
This shows the sound being played
at that burst frequency.
at that burst frequency.
107
337920
3496
ဒါက အသံဖွင့်ထားတဲ့အချိန်မှာ
ကြိမ်နှုန်းပိုများတာကို တွေ့ရပါတယ်။
ကြိမ်နှုန်းပိုများတာကို တွေ့ရပါတယ်။
05:53
Now look at the brain waves
in the upper part of the graph.
in the upper part of the graph.
108
341440
3096
အခု ဂရပ် အပေါ်ဘက်နားက
ဦးနှောက်လှိုင်းတွေကို ကြည့်ပါ။
ဦးနှောက်လှိုင်းတွေကို ကြည့်ပါ။
05:56
You can see from the graph
109
344560
1936
ဂရပ်ကနေ မြင်နိုင်တာက
05:58
that the sound is actually producing
more of these regenerative delta waves.
more of these regenerative delta waves.
110
346520
4480
အသံဟာ ဒီပြည်လည်အားပြည့်စေတဲ့ ဒယ်လ်တာ
လှိုင်းတွေကို တကယ် ထုတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
လှိုင်းတွေကို တကယ် ထုတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
06:04
We learned that we could
accurately track sleep
accurately track sleep
111
352120
2816
အိပ်စက်မှုကို တိတိကျကျ ခြေရာခံနိုင်တာကို
သိခဲ့ရပါတယ်။
သိခဲ့ရပါတယ်။
06:06
without hooking people up to electrodes
112
354960
2696
လူတွေကို လျှပ်ကူးတဲ့ခေါင်းလေးတွေနဲ့
ချိတ်မထားပဲ
ချိတ်မထားပဲ
06:09
and make people sleep deeper.
113
357680
3096
ပိုပြီး အိပ်မောကျစေတာပါ။
06:12
We're continuing to develop
114
360800
1416
ကျွန်တော်တို့ဆက်ပြီးတော့
06:14
the right sound environment
and sleep habitat
and sleep habitat
115
362240
3416
သင့်တော်တဲ့အသံဝန်းကျင်နဲ့
အိပ်စက်မှုဝန်းကျင်လေးတစ်ခုဖန်တီးပြီး
အိပ်စက်မှုဝန်းကျင်လေးတစ်ခုဖန်တီးပြီး
06:17
to improve people's sleep health.
116
365680
2320
လူတွေရဲ့အိပ်စက်မှုကျန်းမာရေးတိုးမြှင့်ဖို့
ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့ပါ။
06:20
Our sleep isn't
as regenerative as it could be,
as regenerative as it could be,
117
368640
3616
ကျွန်တော်တို့ အိပ်စက်မှုဟာ ဖြစ်သင့်သလောက်
ပြန်လည်အားမပြည့်နိုင်သေးပေမဲ့
ပြန်လည်အားမပြည့်နိုင်သေးပေမဲ့
06:24
but maybe one day soon,
118
372280
1816
မကြာခင် တစ်နေ့မှာ
06:26
we could wear a small device
119
374120
2416
ကိရိယာငယ်လေးတစ်ခုလောက်ဝတ်ထားပြီး
06:28
and get more out of our sleep.
120
376560
2080
အိပ်စက်ခြင်းကနေ အကျိုးပိုမိုရလာစေဖို့ပါ။
06:31
Thank you.
121
379040
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
06:32
(Applause)
122
380280
3760
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Gartenberg - Sleep scientistTED Resident Dan Gartenberg has spent his adult life trying to make seven and a half hours feel like eight hours.
Why you should listen
Daniel Gartenberg is a PhD in Human Factors and Applied Cognition and is currently an adjunct assistant professor at Penn State University. He has 10 years of experience making sleep technology and is an entrepreneur who founded Proactive Life LLC, Mobile Sleep Technologies LLC, and Fly Fleet LLC. At Proactive Life, Gartenberg developed smartphone and wearable apps, like the Sonic Sleep Coach Alarm Clock, for tracking sleep quality and playing sounds that make sleep deeper. He is currently conducting grant-funded research from the National Science Foundation and the National Institute of Aging to develop sound environments that can diagnose and treat sleep disorders, improve sleep quality, and optimize daytime alertness. Gartenberg works with companies and individuals who want to get more out of their sleep.
Dan Gartenberg | Speaker | TED.com