EG 2007
Rick Smolan: The story of a girl
Rick Smolan vertelt het verhaal van een meisje
Filmed:
Readability: 3.1
1,360,498 views
Fotograaf Rick Smolan vertelt het onvergetelijke verhaal van een jong Ameraziatisch meisje, een bijzondere fotoreportage, en een adoptieverhaal met een bizarre wending.
Rick Smolan - Photographer
Rick Smolan is the co-founder of the America 24/7 and Day in the Life photography series -- and a natural storyteller in many media. His latest books are America at Home and Blue Planet Run. Full bio
Rick Smolan is the co-founder of the America 24/7 and Day in the Life photography series -- and a natural storyteller in many media. His latest books are America at Home and Blue Planet Run. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Some of you have heard the story before,
0
0
2000
Sommigen van jullie hebben dit verhaal
00:17
but, in fact, there's somebody in the audience
1
2000
2000
wel eens gehoord, maar één persoon
00:19
who's never heard this story -- in front of an audience -- before,
2
4000
2000
heeft het nog nooit voor publiek gehoord,
00:21
so I'm a little more nervous than I normally am telling this story.
3
6000
4000
dus ik ben wat nerveuzer dan anders, als ik het vertel.
00:26
I used to be a photographer for many years.
4
11000
2000
Ik ben vele jaren fotograaf geweest.
00:28
In 1978, I was working for Time magazine,
5
13000
3000
In 1978 werkte ik voor het tijdschrift Time.
00:31
and I was given a three-day assignment
6
16000
2000
Ik kreeg een driedaagse opdracht
00:33
to photograph Amerasian children,
7
18000
2000
om Ameraziatische kinderen te fotograferen.
00:35
children who had been fathered by American GIs
8
20000
2000
Kinderen die verwekt waren door Amerikaanse soldaten,
00:37
all over Southeast Asia, and then abandoned --
9
22000
3000
overal in Zuidoost-Azië, en dan achtergelaten --
00:40
40,000 children all over Asia.
10
25000
2000
40.000 kinderen door heel Azië.
00:42
I had never heard the word Amerasian before.
11
27000
2000
Ik had het woord 'Ameraziatisch' nog nooit gehoord.
00:44
I spent a few days photographing children in different countries,
12
29000
4000
Ik fotografeerde enkele dagen kinderen in verschillende landen.
00:48
and like a lot of photographers and a lot of journalists,
13
33000
3000
Zoals vele fotografen en journalisten hoop ik altijd
00:51
I always hope that when my pictures were published,
14
36000
2000
dat als mijn foto's gepubliceerd worden,
00:53
they might actually have an effect on a situation,
15
38000
2000
ze daadwerkelijk invloed hebben op de situatie,
00:55
instead of just documenting it.
16
40000
2000
in plaats van slechts te documenteren.
00:57
So, I was so disturbed by what I saw,
17
42000
5000
Ik werd zo geraakt door wat ik zag,
01:02
and I was so unhappy with the article that ran afterwards,
18
47000
4000
en ik was zo ontevreden met het artikel dat volgde,
01:06
that I decided I would take six months off.
19
51000
2000
dat ik besloot om 6 maanden vrijaf te nemen.
01:08
I was 28 years old.
20
53000
2000
Ik was 28 jaar.
01:10
I decided I would find six children in different countries,
21
55000
3000
Ik besloot om met 6 kinderen in verschillende landen
01:13
and actually go spend some time with the kids,
22
58000
2000
wat tijd door te brengen om te proberen
01:15
and try to tell their story a little bit better
23
60000
2000
hun verhaal wat beter te vertellen
01:17
than I thought I had done for Time magazine.
24
62000
3000
dan ik dacht voor Time te hebben gedaan.
01:20
In the course of doing the story,
25
65000
3000
Ik zocht naar kinderen
01:23
I was looking for children who hadn't been photographed before,
26
68000
5000
die nog niet waren gefotografeerd.
01:28
and the Pearl Buck Foundation told me
27
73000
3000
De Pearl Buck Foundation vertelde mij
01:31
that they worked with a lot of Americans who were
28
76000
2000
dat ze met veel Amerikanen werkten die
01:33
donating money to help some of these kids.
29
78000
3000
geld doneerden om deze kinderen te helpen.
01:36
And a man told me, who ran the Pearl Buck Foundation in Korea,
30
81000
4000
De man die de stichting runde in Korea, vertelde me over een 11-jarig meisje,
01:40
that there was a young girl, who was 11 years old, being raised by her grandmother.
31
85000
3000
dat door haar grootmoeder werd opgevoed.
01:43
And the grandmother had never let any Westerners ever see her.
32
88000
3000
Deze oma had nooit toegestaan dat westerlingen haar zagen.
01:46
Every time any Westerners came to the village, she hid the girl.
33
91000
3000
Telkens als er westerlingen in het dorp waren, verstopte ze haar.
01:49
And of course, I was immediately intrigued.
34
94000
2000
Uiteraard was ik meteen gefascineerd.
01:51
I saw photographs of her, and I thought I wanted to go.
35
96000
3000
Ik zag foto's van haar en wilde haar bezoeken.
01:54
And the guy just told me, "There's no way. This grandmother won't even -- you know,
36
99000
3000
De man verzekerde me: "Dat gaat je nooit lukken. De oma zal nooit
01:57
there's no way she's ever going to let you meet this girl that's she's raising."
37
102000
2000
toelaten dat je dit meisje ook maar ziet.
01:59
I took a translator with me, and went to this village,
38
104000
3000
Ik nam een tolk mee en ging naar het dorp,
02:02
found the grandmother, sat down with her.
39
107000
2000
vond de grootmoeder, ging bij haar zitten.
02:04
And to my astonishment, she agreed to let me
40
109000
2000
Tot mijn verbijstering kreeg ik toestemming van haar
02:06
photograph her granddaughter.
41
111000
2000
om haar kleindochter te fotograferen.
02:08
And I was paying for this myself, so I asked the translator
42
113000
3000
Ik betaalde dit zelf, dus ik vroeg aan de tolk
02:11
if it would be OK if I stayed for the week.
43
116000
2000
of ik een week ter plekke mocht logeren.
02:13
I had a sleeping bag.
44
118000
2000
Ik had een slaapzak.
02:15
The family had a small shed on the side of the house,
45
120000
3000
De familie had een klein schuurtje naast het huis,
02:18
so I said, "Could I sleep in my sleeping bag in the evenings?"
46
123000
3000
dus ik vroeg: "Kan ik daar 's nachts in mijn slaapzak slapen?"
02:21
And I just told the little girl, whose name was Hyun-Sook Lee,
47
126000
5000
Ik vertelde het meisje, dat Hyun-Soek Lie heette,
02:26
that if I ever did anything to embarrass her --
48
131000
2000
dat als ik haar ooit in verlegenheid bracht --
02:28
she didn't speak a word of English, although she looked very American --
49
133000
2000
ze sprak geen woord Engels, hoewel ze er Amerikaans uitzag --
02:30
she could just put up her hand and say, "Stop,"
50
135000
2000
ze haar hand kon opsteken en zeggen: "Stop".
02:32
and I would stop taking pictures.
51
137000
2000
Dan zou ik stoppen met het nemen van foto's.
02:34
And then, my translator left.
52
139000
1000
Toen vertrok mijn tolk.
02:35
So there I was, I couldn't speak a word of Korean,
53
140000
2000
Daar zat ik dan, ik sprak geen woord Koreaans.
02:37
and this is the first night I met Hyun-Sook.
54
142000
2000
Dit is op de avond dat ik Hyun-Soek ontmoette.
02:39
Her mother was still alive.
55
144000
2000
Haar moeder leefde nog.
02:41
Her mother was not raising her, her grandmother was raising her.
56
146000
2000
Haar moeder voedde haar niet op, dat deed haar oma.
02:43
And what struck me immediately was
57
148000
3000
Wat me onmiddellijk opviel, was hoezeer
02:46
how in love the two of these people were.
58
151000
4000
deze twee mensen van elkaar hielden.
02:50
The grandmother was incredibly fond, deeply in love with this little girl.
59
155000
3000
De oma was ongelofelijk gesteld op het meisje.
02:53
They slept on the floor at night.
60
158000
2000
Ze sliepen 's nachts op de grond.
02:55
The way they heat their homes in Korea is to put bricks under the floors,
61
160000
3000
In Korea verwarmen ze hun huizen met bakstenen onder de vloer,
02:58
so the heat actually radiates from underneath the floor.
62
163000
2000
dus de warmte komt door de vloer heen.
03:00
Hyun-Sook was 11 years old.
63
165000
2000
Hyun-Soek was 11 jaar.
03:02
I had photographed, as I said, a lot of these kids.
64
167000
2000
Ik had, zoals gezegd, veel van deze kinderen gefotografeerd.
03:04
Hyun-Sook was in fact the fifth child that I found to photograph.
65
169000
4000
Hyun-Soek was het vijfde kind dat ik vond om te fotograferen.
03:08
And almost universally, amongst all the kids,
66
173000
2000
Bijna al deze kinderen waren
03:10
they were really psychologically damaged by
67
175000
3000
psychologisch echt beschadigd
03:13
having been made fun of, ridiculed, picked on and been rejected.
68
178000
4000
door geplaag, getreiter en het afgewezen worden.
03:17
And Korea was probably the place I found
69
182000
2000
In Korea was dit waarschijnlijk
03:19
to be the worst for these kids.
70
184000
2000
het ergst voor die kinderen.
03:21
And what struck me immediately in meeting Hyun-Sook
71
186000
3000
Wat me meteen opviel toen ik Hyun-Soek ontmoette,
03:24
was how confident she appeared to be,
72
189000
2000
was hoe zelfverzekerd ze leek,
03:26
how happy she seemed to be in her own skin.
73
191000
2000
en hoe lekker ze in haar vel leek te zitten.
03:28
And remember this picture,
74
193000
1000
Onthoud deze foto,
03:29
because I'm going to show you another picture later,
75
194000
2000
want ik laat jullie later een andere foto zien,
03:31
but you can see how much she looks like her grandmother,
76
196000
2000
maar je kan zien hoezeer ze op haar oma lijkt,
03:33
although she looks so Western.
77
198000
2000
ook al ziet ze er zo westers uit.
03:35
I decided to follow her to school.
78
200000
1000
Ik besloot haar te volgen naar school.
03:36
This is the first morning I stayed with her.
79
201000
2000
Dit is de eerste ochtend dat ik bij haar was.
03:38
This is on the way to school.
80
203000
2000
Dit is op weg naar school.
03:40
This is the morning assembly outside her school.
81
205000
4000
Dit is de verzameling buiten haar school.
03:47
And I noticed that she was clowning around.
82
212000
3000
Ik zag dat ze lol aan het trappen was.
03:50
When the teachers would ask questions,
83
215000
2000
Als de leraren vragen stelden,
03:52
she'd be the first person to raise her hand.
84
217000
2000
was zij de eerste die haar hand opstak.
03:54
Again, not at all shy or withdrawn,
85
219000
2000
Helemaal niet verlegen of teruggetrokken.
03:56
or anything like the other children that I'd photographed.
86
221000
3000
zoals de andere kinderen die ik gefotografeerd had.
03:59
Again, the first one to go to the blackboard to answer questions.
87
224000
2000
Alweer de eerste om vragen te beantwoorden bij het bord.
04:01
Getting in trouble for whispering into her best friend's ears
88
226000
2000
Zitten te fluisteren met haar beste vriendin,
04:03
in the middle of class.
89
228000
2000
midden in de les.
04:05
And one of the other things that I said to her through the translator --
90
230000
2000
Een van de andere dingen die ik haar zei via de tolk --
04:07
again, this thing about saying stop -- was to not pay attention to me.
91
232000
6000
net als "stop" -- was om geen aandacht aan me te besteden.
04:13
And so, she really just completely ignored me most of the time.
92
238000
2000
En ze negeerde me daadwerkelijk grotendeels.
04:15
I noticed that at recess, she was the girl
93
240000
3000
Ik zag dat zij in de pauze het meisje was
04:18
who picked the other girls to be on her team.
94
243000
3000
dat de andere meisjes koos in haar team.
04:21
It was very obvious, from the very beginning, that she was a leader.
95
246000
2000
Het was meteen heel duidelijk dat ze een leider was.
04:23
This is on the way home.
96
248000
1000
Dit is op weg naar huis.
04:24
And that's North Korea up along the hill.
97
249000
2000
Dat is Noord-Korea op die heuvel.
04:26
This is up along the DMZ.
98
251000
2000
Dit langs de gedemilitariseerde zone.
04:28
They would actually cover the windows every night, so that light couldn't be seen,
99
253000
3000
Ze bedekten elke avond hun ramen om het licht af te schermen,
04:31
because the South Korean government has said for years
100
256000
3000
want de Zuid-Koreaanse regering had jarenlang gezegd
04:34
that the North Koreans may invade at any time.
101
259000
2000
dat de Noord-Koreanen elk moment konden binnenvallen.
04:36
So there's always this -- the closer you were to North Korea, the more terrifying it was.
102
261000
4000
Dus het was: hoe dichter bij Noord-Korea hoe beangstigender.
04:40
Very often at school, I'd be taking pictures,
103
265000
2000
Vaak op school, als ik foto's nam,
04:42
and she would whisper into her girlfriends' ears,
104
267000
3000
fluisterde ze iets naar haar vriendin,
04:45
and then look at me and say, "Stop."
105
270000
2000
keek me dan aan, en zei: "Stop".
04:47
And I would stand at attention, and all the girls would crack up,
106
272000
2000
Ik ging dan in de houding staan en alle meisjes lagen dubbel,
04:49
and it was sort of a little joke.
107
274000
2000
Dat was hun grap.
04:51
(Laughter)
108
276000
1000
(Gelach)
04:53
The end of the week came and my translator came back,
109
278000
1000
Aan het eind van de week kwam mijn tolk terug
04:54
because I'd asked her to come back,
110
279000
2000
omdat ik haar dat gevraagd had,
04:56
so I could formally thank the grandmother and Hyun-Sook.
111
281000
4000
zodat ik de oma en Hyun-Soek formeel kon bedanken.
05:00
And in the course of the grandmother talking to the translator,
112
285000
2000
Terwijl de oma met de tolk sprak,
05:02
the grandmother started crying.
113
287000
2000
begon ze te huilen.
05:04
And I said to my translator, "What's going on, why is she crying?"
114
289000
3000
Ik vroeg mijn tolk: "Wat gebeurt er, waarom huilt ze?"
05:07
And she spoke to the grandmother for a moment,
115
292000
2000
Ze sprak even met de oma
05:09
and then she started getting tears in her eyes.
116
294000
2000
en toen kreeg zij ook tranen in de ogen.
05:11
And I said, "OK, what did I do? What's going on?
117
296000
2000
Ik zei: "Oké, wat heb ik gedaan? Wat gebeurt er?
05:13
Why is everyone crying?"
118
298000
2000
Waarom huilt iedereen?"
05:15
And the translator said, "The grandmother says
119
300000
2000
De tolk antwoordde: "De oma zegt dat ze denkt
05:17
that she thinks she's dying,
120
302000
2000
dat ze gaat sterven,
05:19
and she wants to know if you would take Hyun-Sook to America with you."
121
304000
4000
en ze wil weten of jij Hyun-Soek wil meenemen naar Amerika."
05:23
And I said, "I'm 28 years old, and I live in hotels,
122
308000
5000
Ik zei: "Ik ben 28... ik leef in hotels,
05:28
and I'm not married."
123
313000
2000
en ik ben niet getrouwd."
05:30
I mean I had fallen in love with this girl,
124
315000
3000
Ik bedoel, ik was gek op dat meisje,
05:33
but I -- you know, it was, like, emotionally I was about 12 years old.
125
318000
3000
maar ik was destijds emotioneel ongeveer een 12-jarige.
05:36
If you know of photographers, the joke is
126
321000
2000
Als je fotografen kent... de grap is dat het
05:38
it's the finest form of delayed adolescence ever invented.
127
323000
3000
de mooist mogelijke vorm van uitgestelde adolescentie is.
05:41
"Sorry, I have to go on an assignment, I'll be back" --
128
326000
2000
"Sorry, ik moet op reportage, tot later" --
05:43
and then you never come back.
129
328000
2000
en je komt nooit terug.
05:45
So, I asked the translator why she thought she was dying.
130
330000
6000
Dus ik vroeg aan de tolk waarom ze dacht dat ze doodging.
05:51
Can I get her to a hospital? Could I pay to get her a doctor?
131
336000
2000
Kan ik een ziekenhuis regelen? Een dokter betalen?
05:53
And she refused any help at all.
132
338000
2000
Ze weigerde alle hulp.
05:55
And so, when I got outside,
133
340000
2000
Toen ik buiten stond
05:57
I actually gave the translator some money and said,
134
342000
2000
gaf ik de tolk wat geld en zei:
05:59
"Please go back and see if you can do something."
135
344000
2000
"Ga alsjeblieft terug en kijk of je iets kan doen."
06:01
And I gave the grandmother my business card.
136
346000
2000
Ik gaf de oma mijn visitekaartje.
06:03
And I said, "If you're serious, I will try to find a family for her."
137
348000
3000
En ik zei: "Als je het meent, zal ik proberen een gezin voor haar te vinden."
06:06
And I immediately wrote a letter to my best friends
138
351000
2000
Ik schreef meteen een brief aan mijn beste vrienden
06:08
in Atlanta, Georgia, who had an 11-year-old son.
139
353000
3000
in Atlanta, Georgia, die een 11-jarige zoon hadden.
06:11
And my best friend had mistakenly one day
140
356000
3000
Mijn beste vriend had ooit iets gezegd over
06:14
said something about wishing he had another child.
141
359000
4000
een wens dat hij nog een kind had.
06:18
So here my friends Gene and Gail had not heard from me in about a year,
142
363000
4000
Dus mijn vrienden Gene en Gail hadden een jaar niets van me gehoord,
06:22
and suddenly I was calling, saying "I'm in Korea,
143
367000
2000
en opeens komt het bericht: "Ik zit in Korea,
06:24
and I've met this extraordinary girl."
144
369000
2000
en heb een heel bijzonder meisje ontmoet."
06:26
And I said, "The grandmother thinks she's sick,
145
371000
3000
Ik zei: "De oma denkt dat ze ziek is,
06:29
but I think maybe we would have to bring the grandmother over also."
146
374000
3000
maar ik denk dat we de oma ook moeten meenemen."
06:33
And I said, "I'll pay for the ... " I mean, I had this whole sort of picture.
147
378000
3000
Ik zei: "Ik betaal voor de ..." Ik bedoel, ik had het helemaal uitgestippeld.
06:36
So anyway, I left.
148
381000
2000
Toen ging ik weg.
06:38
And my friends actually said they were very interested in adopting her.
149
383000
5000
Mijn vrienden zeiden dat ze haar graag wilden adopteren.
06:43
And I said, "Look, I think I'll scare the grandmother to death,
150
388000
2000
Ik zei: "Luister, ik denk dat de oma zich doodschrikt
06:45
if I actually write to her and tell her
151
390000
2000
als ik haar schrijf om dit te vertellen.
06:47
that you're willing to adopt her, I want to go back and talk to her."
152
392000
2000
Ik ga terug om met haar te praten."
06:49
But I was off on assignment.
153
394000
2000
Maar ik was op reportage.
06:51
I figured I'd come back in a couple of weeks and talk to the grandmother.
154
396000
3000
Ik besloot een paar weken later met de oma te gaan praten.
06:54
And on Christmas Day,
155
399000
2000
Op Eerste Kerstdag
06:56
I was in Bangkok with a group of photographers
156
401000
2000
was ik in Bangkok met een groep fotografen,
06:58
and got a telegram -- back in those days, you got telegrams --
157
403000
3000
en ik kreeg een telegram -- destijds kreeg je telegrammen --
07:01
from Time magazine saying someone in Korea had died,
158
406000
2000
van Time waarin ze zeiden dat in Korea iemand was overleden
07:03
and left their child in a will to me.
159
408000
3000
en een kind aan me had nagelaten.
07:06
Did I know anything about this?
160
411000
2000
Wist ik daar iets van?
07:08
Because I hadn't told them what I was doing,
161
413000
2000
I had ze niet verteld wat ik aan het doen was,
07:10
because I was so upset with the story they'd run.
162
415000
2000
omdat hun verhaal me zo dwars zat.
07:12
So, I went back to Korea, and I went back to Hyun-Sook's village,
163
417000
3000
Ik ging terug naar Korea, terug naar Hyun-Soeks dorp,
07:15
and she was gone.
164
420000
2000
en ze was weg.
07:17
And the house that I had spent time in was empty.
165
422000
2000
Het huis waar ik had gelogeerd was leeg.
07:19
It was incredibly cold.
166
424000
2000
Het was ongelofelijk koud.
07:21
No one in the village would tell me where Hyun-Sook was,
167
426000
2000
Niemand in het dorp wilde zeggen waar Hyun-Soek was,
07:23
because the grandmother had always hidden her from Westerners.
168
428000
3000
omdat de oma haar altijd had verborgen voor westerlingen.
07:26
And they had no idea about this request that she'd made of me.
169
431000
3000
Ze wisten niets van haar verzoek aan mij.
07:29
So I finally found Myung Sung,
170
434000
3000
Uiteindelijk vond ik Myung Soeng,
07:32
her best friend that she used to play with after school every day.
171
437000
2000
haar beste vriendin met wie ze dagelijks na schooltijd speelde.
07:34
And Myung Sung, under some pressure from me and the translator,
172
439000
4000
Myung Soeng gaf ons, onder enige druk van mij en de tolk,
07:38
gave us an address on the outside of Seoul.
173
443000
3000
een adres in een buitenwijk van Seoul.
07:41
And I went to that address and knocked on the door,
174
446000
3000
Ik ging naar dat adres en klopte op de deur.
07:44
and a man answered the door.
175
449000
2000
Een man deed open.
07:46
It was not a very nice area of Seoul,
176
451000
3000
Het was geen fijne buurt in Seoul,
07:49
as there were mud streets outside of it.
177
454000
2000
met onverharde wegen.
07:51
And I knocked on the door, and Hyun-Sook answered the door,
178
456000
3000
Ik klopte op de deur en Hyun-Soek deed open.
07:54
and her eyes were bloodshot, and she seemed to be in shock.
179
459000
3000
Haar ogen waren bloeddoorlopen en ze leek in shock te zijn.
07:57
She didn't recognize me -- there was no recognition whatsoever.
180
462000
3000
Ze herkende me niet -- geen enkel teken van herkenning.
08:00
And this man came to the door and kind of barked something in Korean.
181
465000
2000
Toen kwam een man aan de deur, en blafte iets in Koreaans.
08:02
And I said to the translator, "What did he say?"
182
467000
3000
Ik vroeg de tolk wat hij zei.
08:05
And she said, "He wants to know who you are."
183
470000
2000
Ze zei: "Hij wil weten wie je bent."
08:07
And I said, "Well, tell him that I am a photographer."
184
472000
2000
Ik zei: "Vertel hem dat ik fotograaf ben."
08:09
I started explaining who I was, and he interrupted.
185
474000
3000
Ik begon uit te leggen wie ik was, en hij onderbrak me.
08:12
And she said, "He says he knows who you are, what do you want?"
186
477000
3000
Zij zei: "Hij zegt dat hij weet wie je bent, wat wil je?"
08:15
I said, "Well, tell him that I was asked
187
480000
3000
Ik zei: "Vertel hem dat me gevraagd is
08:18
by this little girl's grandmother to find a family for her."
188
483000
4000
door de oma van het meisje, om een gezin voor haar te vinden."
08:22
And he said, "I'm her uncle, she's fine, you can leave now."
189
487000
5000
Hij zei: "Ik ben haar oom, het is goed, je kunt nu weggaan."
08:27
So I was -- you know, the door was being slammed in my face,
190
492000
4000
Dus ik was ... de deur werd hier in mijn gezicht gegooid,
08:31
it's incredibly cold, and I'm trying to think,
191
496000
2000
het was ongelofelijk koud en ik probeerde te denken:
08:33
"What would the hero do in a movie,
192
498000
2000
"Wat zou de held doen in een film,
08:35
if I was writing this as a movie script?"
193
500000
2000
als ik dit zou schrijven als filmscript?"
08:37
So I said, "Listen, it's really cold, I've come a very long way,
194
502000
2000
Dus ik zei: "Luister, het is koud, ik ben al lange tijd onderweg,
08:39
do you mind if I just come in for a minute? I'm freezing."
195
504000
2000
kan ik misschien even binnenkomen? Ik ben verkleumd."
08:41
So the guy kind of reluctantly let us in and we sat down on the floor.
196
506000
3000
Ietwat aarzelend liet de man ons binnen en we gingen op de grond zitten.
08:44
And as we started talking, I saw him yell something,
197
509000
3000
Terwijl we een gesprek begonnen, schreeuwde hij iets,
08:47
and Hyun-Sook came and brought us some food.
198
512000
4000
en Hyun-Soek kwam ons iets te eten brengen.
08:51
And I had this whole mental picture of, sort of like Cinderella.
199
516000
3000
Ik kreeg een mentaal beeld van een soort Assepoester.
08:54
I sort of had this picture of this incredibly wonderful,
200
519000
3000
Ik had het beeld van dit ongelofelijk geweldig,
08:57
bright, happy little child, who now appeared to be very withdrawn,
201
522000
5000
pientere, blije kleine kind, dat nu heel teruggetrokken overkwam,
09:02
being enslaved by this family.
202
527000
2000
en slaaf van dit gezin leek te zijn.
09:04
And I was really appalled, and I couldn't figure out what to do.
203
529000
3000
Ik vond het weerzinwekkend en kon niet bedenken wat te doen.
09:07
And the more I tried talking to him, the less friendly he was getting.
204
532000
3000
Hoe meer ik met hem praatte, hoe norser hij werd.
09:10
So I finally decided, I said "Look," --
205
535000
2000
Dus uiteindelijk zei ik: "Luister," --
09:12
this is all through the translator, because, this is all,
206
537000
2000
dit is allemaal via de tolk, want
09:14
you know, I don't speak a word of Korean --
207
539000
2000
ik spreek geen woord Koreaans --
09:16
and I said, "Look, I'm really glad that Hyun-Sook has a family to live with.
208
541000
3000
ik zei: "Ik ben echt blij dat Hyun-Soek een gezin heeft om bij te wonen.
09:19
I was very worried about her.
209
544000
2000
Ik was erg bezorgd over haar.
09:21
I made a promise to her grandmother, your mother, that I would find a family,
210
546000
4000
Ik heb haar oma, uw moeder, beloofd dat ik een gezin zou vinden
09:25
and now I'm so happy that you're going to take care of her."
211
550000
2000
en in ben zo blij dat u voor haar gaat zorgen."
09:27
I said, "But you know, I bought an airline ticket,
212
552000
2000
Ik zei: "Maar ik heb een vliegtuigticket gekocht,
09:29
and I'm stuck here for a week."
213
554000
1000
en ik zit hier voor een week vast."
09:30
And I said, "I'm staying in a hotel downtown.
214
555000
2000
Ik zei: "Ik zit in een hotel in het centrum.
09:32
Would you like to come and have lunch tomorrow?
215
557000
2000
Zou u morgen willen komen lunchen?
09:34
And you can practice your English." Because he told me --
216
559000
2000
U kunt uw Engels oefenen." Dat had hij me verteld --
09:36
I was trying to ask him questions about himself.
217
561000
2000
Ik probeerde hem vragen te stellen over hemzelf.
09:38
And so I went to the hotel, and I found two older Amerasians.
218
563000
7000
Dus ik ging naar het hotel en vond twee oudere Ameraziaten.
09:45
A girl whose mother had been a prostitute,
219
570000
4000
Een meisje wier moeder prostituee was geweest,
09:49
and she was a prostitute,
220
574000
2000
en zij was een prostituee,
09:51
and a boy who'd been in and out of jail.
221
576000
2000
en een jongen die vaak in de gevangenis had gezeten.
09:53
And I said to them, "Look, there's a little girl
222
578000
2000
Ik zei tegen ze: "Er is een klein meisje
09:55
who has a tiny chance of getting out of here and going to America."
223
580000
4000
dat een kleine kans maakt om in Amerika te kunnen wonen."
09:59
I said, "I don't know if it's the right decision or not,
224
584000
3000
"Ik weet niet of het de juiste beslissing is,
10:02
but I would like you to come to lunch tomorrow
225
587000
2000
maar ik zou graag willen dat jullie morgen komen lunchen
10:04
and tell the uncle what it's like to walk down the street,
226
589000
2000
en de oom vertellen hoe het is om over straat te lopen,
10:06
what people say to you, what you do for a living.
227
591000
3000
wat mensen tegen je zeggen, wat je doet voor je geld.
10:09
And just -- I want him to understand what happens if she stays here.
228
594000
3000
Ik wil dat hij begrijpt wat er gebeurt als ze hier blijft.
10:12
And I could be wrong, I don't know, but I wish you would come tomorrow."
229
597000
3000
Ik zou het mis kunnen hebben, maar ik hoop dat jullie morgen komen."
10:15
So, these two came to lunch, and
230
600000
3000
Dus deze twee komen lunchen, en
10:18
we got thrown out of the restaurant.
231
603000
2000
we werden het restaurant uit gezet.
10:20
They were yelling at him, they were -- it got to be really ugly.
232
605000
3000
Ze schreeuwden tegen hem... een lelijk tafereel.
10:23
And we went outside, and he was just furious.
233
608000
2000
We gingen naar buiten en hij was woedend.
10:25
And I knew I had totally blown this whole thing.
234
610000
2000
Ik wist dat ik de hele zaak had verpest.
10:27
Here I was again, trying to figure out what to do.
235
612000
2000
Weer probeerde ik te verzinnen wat ik kon doen.
10:29
And he started yelling at me, and I said to the translator,
236
614000
2000
Hij begon tegen me te schreeuwen en ik zei tegen de tolk:
10:31
"OK, tell him to calm down, what is he saying?"
237
616000
2000
"Oké, zeg hem dat hij moet kalmeren, wat zegt hij?"
10:33
And she said, "Well, he's saying,
238
618000
2000
Ze zei: "Nou, hij zegt,
10:35
'Who the hell are you to walk into my house,
239
620000
2000
Wie denk je dat je bent om bij mij binnen te vallen,
10:37
some rich American with your cameras around your neck,
240
622000
3000
als rijke Amerikaan met je camera's om je nek,
10:40
accusing me of enslaving my niece?
241
625000
3000
en mij te beschuldigen dat ik mijn nichtje als slaaf houd?
10:43
This is my niece, I love her, she's my sister's daughter.
242
628000
3000
Dit is mijn nichtje, ik houd van haar, ze is de dochter van mijn zus.
10:46
Who the hell are you
243
631000
3000
Wie ben jij om mij
10:49
to accuse me of something like this?'"
244
634000
2000
van zoiets te beschuldigen?"
10:51
And I said, you know, "Look," I said, "You're absolutely right.
245
636000
3000
Ik zei: "Luister... je hebt gelijk.
10:54
I don't pretend to understand what's going on here."
246
639000
2000
Ik pretendeer niet te begrijpen wat hier gebeurt.
10:56
I said, "All I know is, I've been photographing a lot of these children."
247
641000
2000
Maar ik heb een hoop van deze kinderen gefotografeerd.
10:58
I said, "I'm in love with your niece,
248
643000
4000
Ik ben helemaal verliefd op uw nichtje,
11:02
I think she's an incredibly special child."
249
647000
3000
ze is een ongelofelijk uitzonderlijk kind."
11:05
And I said, "Look, I will fly my friends over here
250
650000
2000
Ik zei: 'Ik zal mijn vrienden uit Amerika
11:07
from the United States if you want to meet them, to see if you approve of them.
251
652000
3000
hierheen laten komen als u ze wilt ontmoeten, zodat u ze kan goedkeuren.
11:10
I just think that -- what little I know about the situation,
252
655000
4000
Ik vind -- hoe weinig ik ook weet over de situatie,
11:14
she has very little chance here of having the kind of life
253
659000
3000
dat ze hier weinig kans heeft op het soort leven
11:17
that you probably would like her to have."
254
662000
2000
dat u haar waarschijnlijk toewenst."
11:19
So, everyone told me afterwards that inviting the prospective parents over
255
664000
3000
Iedereen vertelde me daarna dat het uitnodigen van de kandidaat-ouders
11:22
was, again, the stupidest thing I could have possibly done,
256
667000
2000
het stomste was, wat ik maar had kunnen doen,
11:24
because who's ever good enough for your relative?
257
669000
4000
want wie is er ooit goed genoeg voor je familielid?
11:28
But he invited me to come to a ceremony
258
673000
2000
Maar hij nodigde me uit om naar een ceremonie te komen
11:30
they were having that day for her grandmother.
259
675000
3000
die ze deze dag hadden voor de grootmoeder.
11:33
And they actually take items of clothing and photographs,
260
678000
2000
Ze nemen kledingstukken en foto's,
11:35
and they burn them as part of the ritual.
261
680000
3000
en verbranden die als deel van het ritueel.
11:38
And you can see how different she looks just in three months.
262
683000
2000
Je kan zien hoe anders ze eruitziet in slechts drie maanden.
11:40
This was now, I think, February, early February.
263
685000
3000
Het was nu, denk ik, begin februari.
11:43
And the pictures before were taken in September.
264
688000
4000
De eerdere beelden waren in september genomen.
11:47
Well, there was an American Marine priest that I had met
265
692000
2000
Er was een Amerikaanse marine-priester die ik ontmoet had
11:49
in the course of doing the story,
266
694000
2000
tijdens de reportage.
11:51
who had 75 children living in his house.
267
696000
2000
Hij had 75 kinderen bij hem thuis.
11:53
He had three women helping him take care of these kids.
268
698000
2000
Drie vrouwen hielpen hem bij het verzorgen van deze kinderen.
11:55
And so I suggested to the uncle that we go down
269
700000
2000
Ik stelde voor aan de oom dat we Father Keene
11:57
and meet Father Keene, to find out
270
702000
2000
gingen opzoeken om uit te vinden
11:59
how the adoption process worked.
271
704000
2000
hoe het adoptieproces werkte.
12:01
Because I wanted him to feel like
272
706000
2000
Ik wilde dat hij het gevoel had dat dit
12:03
this was all being done very much above board.
273
708000
2000
allemaal openlijk gebeurde.
12:05
So, this is on the way down to the orphanage.
274
710000
2000
Dit is op weg naar het weeshuis.
12:08
This is Father Keene. He's just a wonderful guy.
275
713000
4000
Dit is Father Keene. Een geweldige kerel.
12:13
He had kids from all over Korea living there,
276
718000
2000
Hij had kinderen uit heel Korea daar wonen,
12:15
and he would find families for these kids.
277
720000
2000
en hij zocht gezinnen voor die kinderen.
12:18
This is a social worker interviewing Hyun-Sook.
278
723000
3000
Dit is een sociaal werkster die Hyun-Soek interviewt.
12:21
Now, I had always thought she was completely
279
726000
2000
Ik had altijd het idee dat ze volstrekt onberoerd was
12:23
untouched by all of this, because the grandmother, to me,
280
728000
2000
door dit alles, omdat de oma in mijn ogen
12:25
appeared to be sort of the village wise woman, and the person everybody --
281
730000
4000
een soort 'wijze vrouw' was in het dorp. Ik had gemerkt dat
12:29
throughout the day, I noticed people kept coming to visit her grandmother.
282
734000
3000
de hele dag door mensen haar kwamen opzoeken.
12:32
And I always had this mental picture that
283
737000
2000
Ik had altijd het idee dat,
12:34
even though they may have been one of the poorer families in the village,
284
739000
4000
ook al waren ze een van de armere families in het dorp,
12:38
they were one of the most respected families in the village.
285
743000
2000
ze toch een van de meest gerespecteerde families waren.
12:40
And I always felt that the grandmother had kind of demanded, and insisted,
286
745000
3000
Ik had altijd het gevoel dat de oma min of meer eiste
12:43
that the villagers treat Hyun-Sook with the same respect they treated her.
287
748000
6000
dat de dorpelingen Hyun-Soek evenveel respect gaven als haar.
12:49
Hyun-Sook stayed at Father Keene's,
288
754000
2000
Hyun-Soek logeerde bij Father Keene.
12:51
and her uncle agreed to let her stay there until the adoption went through.
289
756000
3000
Haar oom stond toe dat ze daar bleef tot de adoptie rond was.
12:54
He actually agreed to the adoption.
290
759000
3000
Hij ging akkoord met de adoptie.
12:57
And I went off on assignment and came back a week later,
291
762000
1000
Ik ging op reportage en bij terugkomst
12:59
and Father Keene said, "I've got to talk to you about Hyun-Sook."
292
764000
2000
zegt Father Keene: "Ik moet met je praten over Hyun-Soek."
13:01
I kind of said, "Oh God, now what?"
293
766000
2000
Ik zeg: "O nee, wat nou weer?"
13:03
And he takes me into this room, and he closes the door,
294
768000
1000
Hij brengt me naar een kamer
13:04
and he says, "I have 75 children here in the orphanage, and it's total bedlam."
295
769000
4000
en zegt: "Ik heb 75 kinderen in het weeshuis, en het is een heksenketel."
13:08
And there's clothes, and there's kids, and, you know,
296
773000
3000
Overal kleren, en kinderen, nou ja, met
13:11
there's three adults and 75 kids -- you can imagine.
297
776000
2000
drie volwassenen en 75 kinderen -- je kunt het je voorstellen.
13:13
And he said, "The second day she was here she made up a list
298
778000
3000
Hij zei: "De tweede dag dat ze er was, maakte ze een lijst
13:16
of all of the names of the older kids and the younger kids.
299
781000
3000
met alle namen van de oudere kinderen en de jongere.
13:19
And she assigned one of the older kids to each of the younger kids.
300
784000
3000
Ze koppelde elk van de oudere kinderen aan een van de jongere.
13:22
And then she set up a work detail list
301
787000
2000
Ze maakte een poetslijst van
13:24
of who cleaned the orphanage on what day."
302
789000
3000
wie het weeshuis op welke dag schoonhield."
13:27
And he said, "She's telling me that I'm messy, and I have to clean up my room."
303
792000
3000
Hij zei: "Ze vertelt me dat ik slordig ben, en dat ik mijn kamer moet opruimen."
13:30
And he said, "I don't know who raised her,
304
795000
2000
Hij zei: "Ik weet niet wie haar opgevoed heeft,
13:32
but," he said, "she's running the orphanage,
305
797000
2000
maar ze runt het weeshuis,
13:34
and she's been here three days."
306
799000
2000
en ze is nog maar drie dagen hier."
13:36
(Laughter)
307
801000
1000
(Gelach)
13:38
This was movie day -- that she organized -- where all the kids went to the movies.
308
803000
3000
Dit was filmdag -- die zij organiseerde -- waarop alle kinderen naar de bioscoop gingen.
13:41
A lot of the kids who had been adopted
309
806000
3000
Veel van de kinderen die geadopteerd waren,
13:44
actually wrote back to the other kids, telling them
310
809000
2000
schreven naar de andere kinderen, en vertelden hen
13:46
about what their life was like with their new families.
311
811000
3000
hoe hun leven was in hun nieuwe families.
13:49
So, it was a really big deal when the letters showed up.
312
814000
2000
Het was telkens een belangrijk moment als die brieven kwamen.
13:51
This is a woman who is now working at the orphanage,
313
816000
2000
Dit is een vrouw die in het weeshuis werkt,
13:53
whose son had been adopted.
314
818000
2000
wier zoon geadopteerd werd.
13:59
Gene and Gail started studying Korean
315
824000
2000
Gene en Gail begonnen Koreaans te leren
14:01
the moment they had gotten my first letter.
316
826000
2000
zodra ze mijn eerste brief ontvingen.
14:03
They really wanted to be able to welcome Hyun-Sook into their family.
317
828000
4000
Ze wilden haar echt welkom kunnen heten in hun gezin.
14:08
And one of the things Father Keene told me when I came back
318
833000
1000
Een van de dingen die Father Keene me vertelde toen ik terugkwam
14:09
from one of these trips -- Hyun-Sook had chosen the name Natasha,
319
834000
4000
van zo'n reis -- Hyun-Soek had de nam Natasha gekozen.
14:13
which I understood was from her watching
320
838000
2000
Ik heb begrepen dat ze die naam had van een
14:15
a "Rocky and Bullwinkle" cartoon on the American Air Force station.
321
840000
5000
"Rocky and Bullwinkle"-tekenfilm op een kanaal van de Amerikaanse luchtmacht.
14:20
This may be one of those myth-buster things that we'll have to clear up here, in a minute.
322
845000
4000
Wellicht dat deze mythe zometeen wordt ontkracht.
14:24
So, my friend Gene flew over with his son, Tim.
323
849000
2000
Mijn vriend Gene kwam over met zijn zoon Tim.
14:26
Gail couldn't come.
324
851000
2000
Gail was verhinderd.
14:28
And they spent a lot of time huddled over a dictionary.
325
853000
2000
Ze brachten een hoop tijd door boven een woordenboek.
14:30
And this was Gene showing the uncle where Atlanta was on the map, where he lived.
326
855000
4000
Dit was Gene die de oom laat zien waar Atlanta ligt op de kaart.
14:36
This is the uncle signing the adoption papers.
327
861000
2000
Hier tekent de oom de adoptiepapieren.
14:38
Now, we went out to dinner that night to celebrate.
328
863000
2000
We gingen die avond uit eten om dit te vieren.
14:40
The uncle went back to his family,
329
865000
2000
De oom ging terug naar zijn familie,
14:42
and Natasha and Tim and Gene and I went out to dinner.
330
867000
4000
en Natasha en Tim en Gene en ik gingen uit eten.
14:46
And Gene was showing Natasha how to use a knife and fork,
331
871000
4000
Gene liet Natasha zien hoe je met vork en mes eet,
14:50
and then Natasha was returning the utensil lessons.
332
875000
4000
en dit is Natasha die de bestek-lessen omdraait.
14:54
We went back to our hotel room,
333
879000
2000
We gingen terug naar onze hotelkamer,
14:56
and Gene was showing Natasha also where Atlanta was.
334
881000
2000
en Gene liet Natasha ook zien waar Atlanta was.
14:58
This is the third night we were in Korea.
335
883000
2000
Dit is de derde nacht dat we in Korea waren.
15:00
The first night we'd gotten a room for the kids right next to us.
336
885000
4000
De eerste nacht hadden we een kamer voor de kinderen naast de onze.
15:04
Now, I'd been staying in this room for about three months --
337
889000
2000
Ik had zo'n drie maanden in deze kamer gelogeerd --
15:06
it was a little 15-story Korean hotel.
338
891000
4000
in een klein Koreaans hotel van 15 verdiepingen.
15:11
So, the second night, we didn't keep the kids' room,
339
896000
2000
De tweede nacht hielden we de kinderkamer niet,
15:13
because we went down and slept on the floor with all the kids at the orphanage.
340
898000
3000
omdat we in het weeshuis sliepen.
15:16
And the third night, we came back, we'd just gone out to dinner,
341
901000
1000
De derde nacht, na het eten,
15:17
where you saw the pictures, and we got to the front desk
342
902000
2000
kwamen we terug bij de balie
15:19
and the guy at the front desk said,
343
904000
2000
en de man zegt: "Op jullie verdieping
15:21
"There's no other free rooms on your floor tonight,
344
906000
2000
is vannacht geen kamer vrij.
15:23
so if you want to put the kids five floors below you, there's a room there."
345
908000
4000
De kinderen kunnen wel 5 verdiepingen lager slapen.
15:27
And Gene and I looked at each other and said,
346
912000
2000
Gene en ik keken elkaar aan en zeiden:
15:29
"No, we don't want two 11-year-olds five floors away."
347
914000
2000
"Nee, niet vijf verdiepingen verderop."
15:31
So, his son said, "Dad, I have a sleeping bag, I'll sleep on the floor."
348
916000
3000
Zijn zoon zei: "Pap, ik heb een slaapzak, ik kan op de grond slapen."
15:34
And I said, "Yeah, I have one too."
349
919000
2000
Ik zei: "Ja, ik heb er ook een."
15:36
So, Tim and I slept on the floor,
350
921000
2000
Dus Tim en ik sliepen op de grond,
15:38
Natasha got one bed, Gene got the other -- kids pass out,
351
923000
2000
Natasha kreeg één bed en Gene het andere --
15:40
it's been very exciting for three days.
352
925000
2000
de kinderen vielen als een blok in slaap.
15:42
We're lying in bed, and Gene and I are talking about how cool we are.
353
927000
3000
We liggen in bed en Gene en ik praten over hoe cool we zijn.
15:46
We said, "That was so great, we saved this little girl's life."
354
931000
3000
"Geweldig, we hebben het leven van dit kleine meisje gered."
15:49
We were just like, you know, ah, just full of ourselves.
355
934000
4000
We waren helemaal vol van onszelf.
15:53
And we fall asleep -- and I've been in this room, you know,
356
938000
2000
Toen vielen we in slaap -- en ik sliep
15:55
for a couple of months now.
357
940000
2000
al maandenlang in die kamer.
15:57
And they always overheat the hotels in Korea terribly,
358
942000
4000
In Korea verwarmen ze de hotels altijd veel te veel,
16:01
so during the day I always left the window open.
359
946000
2000
dus gedurende de dag liet ik het raam open.
16:03
And then, at night, about midnight, they turn the heat off in the hotel.
360
948000
2000
Rond middernacht gaat de verwarming uit in het hotel.
16:05
So at about 1 a.m., the whole room would be like 20 below zero, and I'd get up.
361
950000
4000
Dus rond 1 uur was het zowat -20ºC in de kamer, en dan stond ik op.
16:09
I'd been doing this every night I'd been there.
362
954000
2000
Ik had dit elke nacht gedaan.
16:11
So, sure enough, it's one o'clock, room's freezing,
363
956000
3000
Dus om 1 uur... ijskoude kamer,
16:14
I go to close the window, and I hear people shouting outside,
364
959000
4000
ik ga het raam dichtmaken en hoor buiten mensen schreeuwen,
16:18
and I thought, "Oh, the bars must have just gotten out."
365
963000
2000
en dacht: "O, de bars zullen net dicht zijn."
16:20
And I don't speak Korean, but I'm hearing these voices,
366
965000
2000
Ik spreek geen Koreaans, maar deze stemmen
16:22
and I'm not hearing anger, I'm hearing terror.
367
967000
4000
klinken niet boos, maar angstig.
16:26
So, I open the window, and I look out,
368
971000
2000
Dus ik open het raam en kijk naar buiten.
16:28
and there's flames coming up the side of our hotel,
369
973000
2000
Er komen vlammen langs het gebouw omhoog.
16:30
and the hotel's on fire.
370
975000
2000
Het hotel staat in brand.
16:32
So, I run over to Gene, and I wake him up,
371
977000
2000
Ik ren naar Gene en wek hem.
16:34
and I say, "Gene, don't freak out, I think the hotel's on fire."
372
979000
3000
Ik zeg: "Gene, niet in paniek raken, ik denk dat het hotel in brand staat."
16:37
And now there's smoke and flames coming by our windows -- we're on the eleventh floor.
373
982000
4000
Nu komen er rook en vlammen bij onze ramen op de elfde verdieping.
16:41
So, the two of us were just like, "Oh my God, oh my God."
374
986000
2000
Wij stonden daar allebei: "O, mijn God, O mijn God."
16:43
So, we're trying to get Natasha up, and we can't talk to her.
375
988000
4000
We proberen Natasha te wekken, ze is niet aanspreekbaar.
16:47
And you know what kids are like when they've been asleep for like an hour,
376
992000
2000
Je weet hoe het is als kinderen een uurtje hebben geslapen:
16:49
it's like they took five Valiums -- you know, they're all over the place.
377
994000
3000
alsof ze vijf Valiums geslikt hebben -- geen land mee te bezeilen.
16:52
And we can't talk to her.
378
997000
2000
We kunnen dus niet met haar praten.
16:54
I remember his son had the L.L. Bean bootlaces,
379
999000
2000
Ik herinner me dat zijn zoon hoge schoenen had,
16:56
and we're trying to do up his laces.
380
1001000
2000
en we probeerden zijn veters te strikken.
16:58
So, we try to get to the door, and we run to the door,
381
1003000
2000
We gaan naar de deur,
17:00
and we open the door and it's like walking into a blast furnace.
382
1005000
3000
openen de deur. Het was alsof je een oven binnenliep.
17:03
There's people screaming, there's the sound of glass breaking,
383
1008000
2000
Schreeuwende mensen, brekend glas,
17:05
there's these weird thumps.
384
1010000
2000
vreemde, stompende geluiden.
17:07
And the whole room filled with smoke in about two seconds.
385
1012000
3000
De hele kamer was binnen enkele seconden vol met rook.
17:10
And Gene turns around and says, "We're not going to make it."
386
1015000
2000
Gene draait zich om en zegt: "Dat gaat ons niet lukken."
17:12
And he closes the door, and the whole room is now filled with smoke.
387
1017000
4000
Hij doet de deur dicht, de hele kamer is vol rook.
17:16
We're all choking, and there's smoke pouring through the vents,
388
1021000
2000
We snakken naar adem, rook stroomt uit de roosters,
17:18
under the doors. There's people screaming.
389
1023000
2000
onder de deuren. Mensen schreeuwen.
17:20
I just remember this unbelievable, just utter chaos.
390
1025000
4000
Ik herinner me een ongelofelijke, vreselijke chaos.
17:24
I remember sitting near the bed, and I was just so --
391
1029000
2000
Ik zat bij het bed, en ik was zo --
17:26
I had two overwhelming feelings.
392
1031000
2000
Ik had twee overweldigende gevoelens.
17:28
One was absolute terror -- it's like, "Oh, please God, I just want to wake up.
393
1033000
2000
Eentje was absolute paniek: "Oh God, laat me alsjeblieft wakker worden.
17:30
This has got to be a nightmare, this can't be happening.
394
1035000
2000
Dit moet een nachtmerrie zijn, dit kan niet echt zijn.
17:32
Please, I just want to wake up, it's got to be a nightmare."
395
1037000
2000
Ik wil wakker worden, het moet een nachtmerrie zijn."
17:34
And the other is unbelievable guilt.
396
1039000
2000
Het andere was enorm schuldgevoel.
17:36
Here I've been, playing God with my friends' lives, my friends' son, with Natasha's life,
397
1041000
5000
Ik had God gespeeld met de levens van mijn vriend, zijn zoon en van Natasha.
17:41
and this what you get when you try playing God, is you hurt people.
398
1046000
3000
Dit gebeurt er als je probeert God te spelen: je doet mensen pijn.
17:44
I remember just being so frightened and terrified.
399
1049000
2000
Ik herinner me dat ik zo vreselijk bang was.
17:46
And Gene, who's lying on the floor, says,
400
1051000
2000
Gene, die op de grond ligt, zegt:
17:48
"Man, we've got to soak towels." I said, "What?"
401
1053000
2000
"Man, we moeten handdoeken natmaken." Ik zeg: "Wat?"
17:50
He says, "We've got to soak towels. We're going to die from the smoke."
402
1055000
2000
"Handdoeken natmaken. We gaan dood aan die rook."
17:52
So, we ran to the bathroom, and got towels,
403
1057000
2000
Dus renden we naar de badkamer, pakten handdoeken,
17:54
and put them over our faces, and the kids faces.
404
1059000
2000
en hielden ze over onze gezichten en dat van de kinderen.
17:56
Then he said, "Do you have gaffer's tape?"
405
1061000
2000
Toen zei hij: "Heb je stoftape?"
17:58
I said, "What?" He said, "Do you have gaffer's tape?"
406
1063000
2000
Ik zei: "Wat?" Hij zei: "Stoftape (gaffertape)?"
18:00
I said, "Yeah, somewhere in my Halliburton."
407
1065000
2000
Ik zei: "Ja, ergens in mijn fotokoffer."
18:02
He says, "We've got to stop the smoke."
408
1067000
2000
Hij zegt: "We moeten de rook tegenhouden."
18:04
He said, "That's all we can do, we've got to stop the smoke."
409
1069000
2000
Hij zei: "Dat is alles wat we kunnen doen. De rook tegenhouden."
18:06
I mean, Gene -- thank God for Gene.
410
1071000
2000
Ik bedoel, Gene -- God zij dank dat hij er was.
18:08
So, we put the room service menus over the vents in the wall,
411
1073000
4000
Dus we plakken roomservice-menu's over de roosters in de muur,
18:12
we put blankets at the bottom of the door,
412
1077000
2000
we leggen dekens voor de deur,
18:14
we put the kids on the windowsill to try to get some air.
413
1079000
3000
we zetten de kinderen op de vensterbank om lucht te krijgen.
18:17
And there was a building, a new building, going up,
414
1082000
2000
Er was een nieuw gebouw
18:19
that was being built right outside, across the street from our hotel.
415
1084000
3000
in aanbouw aan de overzijde van de straat.
18:22
And there, in the building were photographers
416
1087000
1000
In dat gebouw waren fotografen
18:23
waiting for people to jump.
417
1088000
2000
aan het wachten tot mensen zouden springen.
18:25
Eleven people ended up dying in the fire.
418
1090000
3000
Elf mensen vonden de dood vanwege de brand.
18:28
Five people jumped and died, other people were killed by the smoke.
419
1093000
6000
Vijf mensen sprongen en stierven, anderen stikten door de rook.
18:34
And there's this loud thumping on the door after about 45 minutes
420
1099000
3000
Na zo'n 45 minuten werd er hard op de deur gebonsd
18:37
in all this, and people were shouting in Korean.
421
1102000
2000
en mensen schreeuwden in het Koreaans.
18:39
And I remember, Natasha didn't want us opening the door --
422
1104000
7000
Ik herinner me dat Natasha niet wilde dat we ... sorry
18:46
sorry, I was trying not to open the door,
423
1111000
2000
Ik probeerde de deur gesloten te houden,
18:48
because we'd spent so much time barricading the room.
424
1113000
2000
na al die moeite om de kamer te barricaderen.
18:50
I didn't know who it was, I didn't know what they wanted,
425
1115000
2000
Ik wist niet wie het waren, wat ze wilden.
18:52
and Natasha could tell they were firemen trying to get us out.
426
1117000
4000
Natasha kon horen dat het brandweermannen waren.
18:56
I remember a sort of a tussle at the door, trying to get the door open.
427
1121000
3000
Ik herinner me een korte worsteling bij de deur om ze te openen.
18:59
In any case, 12 hours later, I mean, they put us in the lobby.
428
1124000
6000
Hoe dan ook, ze brachten ons naar de lobby.
19:05
Gene ended up using his coat, and his fist in the coat, to break open a liquor cabinet.
429
1130000
4000
Gene forceerde een drankenkabinet met een jas om zijn vuist gewikkeld.
19:09
People were lying on the floor.
430
1134000
2000
Mensen lagen op de grond.
19:11
It was one of just the most horrifying nights.
431
1136000
3000
Het was een afschuwelijke nacht.
19:14
And then 12 hours later, we rented a car, as we had planned to,
432
1139000
3000
Toen, 12 uur later, huurden we een auto, zoals gepland,
19:17
and drove back to Natasha's village.
433
1142000
2000
en reden naar Natasha's dorp.
19:19
And we kept saying, "Do you realize we were dying in a hotel fire,
434
1144000
2000
We realiseerden ons amper dat we acht uur geleden
19:21
like eight hours ago?"
435
1146000
2000
bijna doodgingen in een brandend hotel.
19:23
It's so weird how life just goes on.
436
1148000
2000
Zo vreemd hoe het leven gewoon doorgaat.
19:25
Natasha wanted to introduce her brother and father to all the villagers,
437
1150000
3000
Natasha wilde haar broer en vader voorstellen aan alle dorpelingen.
19:28
and the day we showed up turned out to be a 60-year-old man's birthday.
438
1153000
4000
Die dag vierde deze man zijn 60ste verjaardag.
19:32
This guy's 60 years old.
439
1157000
2000
Deze man is 60 jaar.
19:34
So it turned into a dual celebration, because Natasha was the first person
440
1159000
2000
Het werd een dubbel feest: Natasha was de eerste persoon
19:36
from this village ever to go to the United States.
441
1161000
2000
uit dit dorp, die ooit naar Amerika zou gaan.
19:38
So, these are the greenhouse tents.
442
1163000
2000
Dit zijn de landbouwkassen.
19:40
This is the elders teaching Gene their dances.
443
1165000
3000
Hier leren de ouderen Gene hun dansen.
19:43
We drank a lot of rice wine. We were both so drunk,
444
1168000
3000
We dronken een hoop rijstwijn. We waren allebei zo dronken,
19:46
I couldn't believe it.
445
1171000
3000
ik kon het niet geloven.
19:50
This is the last picture before Gene and Tim headed back.
446
1175000
4000
Dit is de laatste foto voordat Gene en Tim terugvlogen.
19:54
The adoption people told us it was going to take a year for the adoption to go through.
447
1179000
5000
De adoptieambtenaren zeiden ons dat het een jaar zou gaan duren.
19:59
Like, what could you do for a year?
448
1184000
2000
Waar kun je nou een jaar mee bezig zijn?
20:01
So I found out the name of every official on both the Korean and American side,
449
1186000
3000
Ik zocht alle namen van alle Koreaanse en Amerikaanse ambtenaren
20:04
and I photographed them, and told them
450
1189000
2000
en fotografeerde ze. Ik vertelde ze
20:06
how famous they were going to be when this book was done.
451
1191000
3000
hoe beroemd ze zouden worden als dit boek uitkwam.
20:09
And four months later, the adoption papers came through.
452
1194000
4000
Vier maanden later waren de adoptiepapieren er.
20:13
This is saying goodbye to everybody at the orphanage.
453
1198000
3000
Dit is het afscheid van iedereen in het weeshuis.
20:16
This is Father Keene with Natasha at the bus stop.
454
1201000
3000
Dit is Father Keene met Natasha bij de bushalte.
20:19
Her great aunt at the airport.
455
1204000
2000
Haar oudtante bij het vliegveld.
20:21
I had a wonderful deal with Cathay Pacific airlines for many years,
456
1206000
4000
Ik had jarenlang een geweldige deal met Cathay Pacific.
20:25
where they gave me free passes on all their airlines in return for photography.
457
1210000
4000
Ze gaven me gratis tickets op al hun vluchten, in ruil voor foto's.
20:29
It was like the ultimate perk.
458
1214000
2000
Het was de ultieme bonus.
20:31
And the pilot, I actually knew -- because they used to let me sit
459
1216000
3000
Ik kende de piloot want ze lieten me meestal in de klapstoel zitten,
20:34
in the jump seat, to tell you how long ago this was.
460
1219000
2000
om aan te geven hoe lang het geleden is...
20:36
This is a Tri-Star, and so they let Natasha actually sit in the jump seat.
461
1221000
4000
Dit is een Tri-Star, en ze lieten Natasha in de klapstoel zitten.
20:40
And the pilot, Jeff Cowley, actually went back
462
1225000
3000
De piloot, Jeff Cowley, ging terug om
20:43
and adopted one of the other kids at the orphanage after meeting Natasha.
463
1228000
4000
een kind uit het weeshuis te adopteren, nadat hij Natasha had ontmoet.
20:47
This is 28 hours later in Atlanta. It's a very long flight.
464
1232000
3000
Dit is 28 uur later in Atlanta. Het is een lange vlucht.
20:50
Just to make things even crazier,
465
1235000
2000
Om de dingen nog gekker te maken,
20:52
Gail, Natasha's new mom, was three days away
466
1237000
2000
schonk Gail, Natasha's nieuwe moeder,
20:54
from giving birth to her own daughter.
467
1239000
3000
drie dagen later het leven aan haar eigen dochter.
20:57
So you know, if you were writing this, you'd say,
468
1242000
3000
Weet je, als je dit zou schrijven, zou je zeggen:
21:00
"No, we've got to write the script differently."
469
1245000
2000
"Nee, we moeten het script anders schrijven."
21:02
This is the first night showing Natasha her new cousins and uncles and aunts.
470
1247000
4000
Dit is de eerste avond waarop Natasha haar nieuwe familie leert kennen.
21:06
Gene and Gail know everyone in Atlanta --
471
1251000
2000
Gene en Gail kennen iedereen in Atlanta --
21:08
they're the most social couple imaginable.
472
1253000
2000
ze zijn het meest sociale stel denkbaar.
21:10
So, at this point, Natasha doesn't speak a word of English,
473
1255000
2000
Natasha sprak toen nog geen woord Engels,
21:12
other than what little Father Keene taught her.
474
1257000
4000
behalve het beetje dat Father Keene haar leerde.
21:16
This is Kylie, her sister, who's now a doctor, on the right.
475
1261000
6000
Haar zus Kylie, die nu arts is, aan de rechterkant.
21:22
This is a deal I had with Natasha, which is that when we got to Atlanta
476
1267000
4000
Dit is een afspraak die ik met Natasha had: eenmaal in Atlanta
21:26
she could take -- she could cut off my beard.
477
1271000
2000
mocht ze mijn baard afknippen.
21:28
She never liked it very much.
478
1273000
2000
Ze vond hem maar niks.
21:31
She learned English in three months.
479
1276000
2000
Ze leerde Engels in drie maanden.
21:33
She entered seventh grade at her own age level.
480
1278000
4000
Ze begon in de tweede klas, met haar eigen leeftijdgenoten.
21:37
Pledge of Allegiance for the first time.
481
1282000
2000
Voor de eerste keer de Belofte van Trouw.
21:40
This is her cooking teacher.
482
1285000
2000
Dit is haar kooklerares.
21:42
Natasha told me that a lot of the kids thought she was stuck up,
483
1287000
2000
Natasha vertelde me dat veel kinderen dachten dat ze arrogant was,
21:44
because they would talk to her and she wouldn't answer,
484
1289000
2000
omdat ze niet antwoordde als ze tegen haar praatten.
21:46
and they didn't realize she didn't actually speak English very well, in the beginning.
485
1291000
3000
Ze realiseerden zich niet dat ze niet zo goed Engels sprak.
21:49
But what I noticed, again as an observer,
486
1294000
2000
Maar wat mij opviel, weer als waarnemer,
21:51
was she was choosing who was going to be on her team,
487
1296000
4000
was dat zij haar teamleden uitkoos.
21:56
and seemed to be very popular very, very quickly.
488
1301000
4000
Ze leek heel snel erg populair te zijn.
22:00
Now, remember the picture,
489
1305000
2000
Herinner je je de foto met haar oma?
22:02
how much she looked like her grandmother, at the beginning?
490
1307000
2000
Hoezeer ze op haar oma leek?
22:04
People were always telling Natasha how much she looks like her mother, Gail.
491
1309000
6000
Mensen vertelden Natasha steeds hoezeer ze op haar moeder, Gail, leek.
22:10
This is a tense moment in the first football game, I think.
492
1315000
6000
Dit is een gespannen moment in de eerste voetbalwedstrijd, denk ik.
22:16
And Kylie -- I mean, it was almost like Kylie was her own child.
493
1321000
5000
En Kylie -- Ik bedoel, het was alsof Kylie haar eigen kind was.
22:25
She's being baptized.
494
1330000
2000
Ze wordt gedoopt.
22:27
Now, a lot of parents, when they adopt,
495
1332000
2000
Veel ouders die adopteren,
22:29
actually want to erase their children's history.
496
1334000
2000
willen het verleden van hun kind uitvlakken.
22:31
And Gail and Gene did the complete opposite.
497
1336000
2000
Gail en Gene deden het tegenovergestelde.
22:33
They were studying Korean; they bought Korean clothes.
498
1338000
3000
Ze leerden Koreaans; ze kochten Koreaanse kleren.
22:36
Gene even did a little tile work in the kitchen,
499
1341000
3000
Gene maakte zelfs een tegelspreuk in de keuken:
22:39
which was that, "Once upon a time, there was a beautiful girl
500
1344000
2000
Op een goede dag kwam een mooi meisje uit de heuvels
22:41
that came from hills of Korea to live happily ever after in Atlanta."
501
1346000
4000
van Korea, om nog lang en gelukkig in Atlanta te wonen."
22:45
She hates this picture -- it was her first job.
502
1350000
2000
Ze haat deze foto -- haar eerste baantje.
22:47
She bought a bright red Karmann Ghia
503
1352000
3000
Ze kocht een felrode Karmann Ghia
22:50
with the money she made working at Burger King.
504
1355000
3000
met het geld dat ze verdiende bij Burger King.
22:53
The captain of the cheerleaders.
505
1358000
2000
Captain van de cheerleaders.
22:55
Beauty pageant.
506
1360000
2000
Schoonheidswedstrijd.
22:57
Used to do their Christmas card every year.
507
1362000
3000
Deed elk jaar hun kerstkaart.
23:00
Gene's been restoring this car for a million years.
508
1365000
4000
Gene was eeuwenlang bezig deze auto te restaureren.
23:06
Kodak hired Natasha to be a translator for them at the Olympics in Korea.
509
1371000
4000
Kodak wierf Natasha aan om voor hen te vertalen op de Olympische Spelen.
23:10
Her future husband, Jeff, was working for Canon cameras,
510
1375000
4000
Haar toekomstige man, Jeff, werkte voor Canon camera's,
23:14
and met Natasha at the Olympic Village.
511
1379000
4000
en ontmoette Natasha in het Olympische dorp.
23:18
This is her first trip back to Korea, so there's her uncle.
512
1383000
3000
Dit is haar eerste reis terug naar Korea. Daar is haar oom.
23:22
This is her half-sister.
513
1387000
2000
Dit is haar halfzus.
23:25
She went back to the village. That's her best friend's mother.
514
1390000
3000
Ze ging terug naar het dorp. Dat is de moeder van haar beste vriendin.
23:32
And I always thought that was a very Annie Hall kind of outfit.
515
1397000
4000
Ik vond dit altijd echte 'Annie Hall'-kleding.
23:36
It's just, you know, it was just so interesting, just to watch --
516
1401000
3000
Het was altijd zo interessant om alleen maar te kijken --
23:39
this is her mother in the background there.
517
1404000
3000
dit is haar moeder op de achtergrond.
23:46
This is Natasha's wedding day.
518
1411000
3000
Dit is Natasha's trouwdag.
23:53
Gene is looking a little older.
519
1418000
3000
Gene ziet er een stuk ouder uit.
24:06
This is Sydney, who's going to be three years old in a couple of days.
520
1431000
4000
Dit is Sydney, die over enkele dagen drie jaar wordt.
24:11
And there's Evan.
521
1436000
2000
En hier is Evan.
24:13
Natasha, would you just come up, for a second,
522
1438000
2000
Natasha, zou je even naar boven willen komen,
24:15
just maybe to say hello to everybody?
523
1440000
2000
om even hallo te zeggen tegen iedereen?
24:17
(Applause)
524
1442000
10000
(Applaus)
24:28
Natasha's actually never heard me tell the story.
525
1453000
2000
Natasha heeft me nooit het verhaal horen vertellen.
24:30
I mean, she -- you know, we've looked at the pictures together.
526
1455000
3000
Ik bedoel, ze -- we hebben samen naar de foto's gekeken.
24:33
Natasha: I've seen pictures millions of times,
527
1458000
2000
Natasha: Ik heb de foto's miljoenen keren gezien,
24:35
but today was the first time I'm actually seeing him give the whole presentation.
528
1460000
4000
maar vandaag zie ik hem voor het eerst de hele presentatie geven.
24:39
I started crying.
529
1464000
2000
Ik begon te huilen.
24:41
Rick Smolan: I'm sure there's about 40 things she's going to tell me,
530
1466000
2000
Rick Smolan: Ik weet zeker dat er 40 dingen zijn waarvan ze zegt:
24:43
"That wasn't what happened, that wasn't what you said."
531
1468000
2000
"Dat was niet wat er gebeurde, dat zei je niet."
24:45
Natasha: Later, I'll do that later.
532
1470000
2000
Natasha: Later, dat doe ik later.
24:47
(Laughter)
533
1472000
1000
(Gelach)
24:48
RS: Anyway, thank you, Mike and Richard,
534
1473000
2000
RS: Oké, dank je wel, Mike en Richard,
24:50
so much for letting us tell the story.
535
1475000
2000
dat we ons verhaal mochten vertellen.
24:52
Thank you all of you.
536
1477000
2000
Jullie allemaal bedankt.
24:54
(Applause)
537
1479000
2000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Rick Smolan - PhotographerRick Smolan is the co-founder of the America 24/7 and Day in the Life photography series -- and a natural storyteller in many media. His latest books are America at Home and Blue Planet Run.
Why you should listen
Photographer Rick Smolan is the co-creator of the America at Home project, which captured the "emotions of home" across the United States during a week in September 2008. More than 20,000 photographers -- pros and amateurs -- sent images to a team of editors assembled by Smolan and partner Jennifer Erwitt, who turned the photos into an eye-popping book. It's become a best-seller, of course, helped along by the fact that buyers can choose their own image for the cover.
Smolan has long been a force for exploring culture through photography. The Day in the Life photography series that he cofounded -- best-selling photo books that captured life in America, Australia, the Soviet Union ... -- were an '80s cultural phenomenon. (Rare was the coffee table without at least one of them.) In the 1990s his production company, Against All Odds, investigated the storytelling powers of interactive CD-ROMs with From Alice to Ocean, a narrative of a cross-Australia trek, and Passage to Vietnam, exploring that country as it opened up in the early 1990s. 24 Hours in Cyberspace took a snapshot of the booming industry in 1996, and One Digital Day in 1997 further explored our fascination with tech.
Along with collaborator Jennifer Erwitt, Smolan published the beautiful Blue Planet Run in 2007, about the drive to bring fresh drinking water to everyone on Earth. It's packed with glorious (and sometimes shocking) images and data about our planet's water. In an unprecedented move, Amazon.com offers Blue Planet Run as a free PDF download. Download the free PDF of Blue Planet Run >>
Smolan's latest work is The Obama Time Capsule, a collection of photographs and insights capturing the historical election of President Barack Obama, from the beginning of his campaign to his first 100 days in office.
Rick Smolan | Speaker | TED.com