TEDxColumbus
James A. White Sr.: The little problem I had renting a house
James White Senior: Mały problem z wynajęciem domu
Filmed:
Readability: 3
1,313,112 views
Pięćdziesiąt trzy lata temu James A. White Senior dołączył do Sił Powietrznych USA. Jako Afroamerykanin, musiał jednak posunąć się bardzo daleko, żeby znaleźć w pobliżu dom dla swojej rodziny. White opowiada wstrząsającą historię doświadczania „powszedniego rasizmu” oraz jego echa w tym, jak dziś uczy swoje dzieci o zachowaniu wobec policji.
James A. White Sr. - Consultant
James A. White Sr. believes that every person and organization has incredible potential. He works to help them understand it — and communicate it to others. Full bio
James A. White Sr. believes that every person and organization has incredible potential. He works to help them understand it — and communicate it to others. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
An 18-year-old, African-American male
joined the United States Air Force
joined the United States Air Force
0
833
5498
Pewien czarnoskóry osiemnastolatek
wstąpił do lotnictwa USA
wstąpił do lotnictwa USA
00:18
and was assigned to Mountain Home
Air Force Base
Air Force Base
1
6331
3254
i trafił do bazy Mountain Home
00:21
and was a part of the air police squadron.
2
9585
2887
oraz do jednostki policji powietrznej.
00:24
Upon first arriving there,
the first goal that I had
the first goal that I had
3
12472
3649
Moim pierwszym celem po przyjeździe
00:28
was for me to identify an apartment,
4
16121
2776
było znalezienie mieszkania,
00:30
so I could bring my wife
and my new baby, Melanie,
and my new baby, Melanie,
5
18897
3820
żeby moja żona i córeczka Melanie
00:34
out to join me in Idaho.
6
22717
1990
mogły zamieszkać ze mną w Idaho.
00:36
I immediately went to
the personnel office,
the personnel office,
7
24707
2512
Od razu poszedłem do działu kadr
00:39
and talking with the guys in personnel,
8
27219
1934
i ludzie w biurze powiedzieli:
00:41
they said, "Hey, no problem finding
an apartment in Mountain Home, Idaho.
an apartment in Mountain Home, Idaho.
9
29153
5166
"Bez trudu znajdziesz coś
w Mountain Home, Idaho.
w Mountain Home, Idaho.
00:46
The people down there love us
because they know if they have an airman
because they know if they have an airman
10
34319
5190
Ludzie nas tu uwielbiają, bo wiedzą,
że jeśli lotnik wynajmuje mieszkanie,
00:51
who is coming in to rent
one of their apartments,
one of their apartments,
11
39509
2363
00:53
they'll always get their money."
12
41872
2363
to zawsze opłaci czynsz".
00:56
And that was a really important thing.
13
44235
1873
A to było bardzo ważne.
00:58
He said, "So here is a list
of people that you can call,
of people that you can call,
14
46108
2819
"Możesz zadzwonić
do osób z tej listy" - powiedzieli.
do osób z tej listy" - powiedzieli.
01:00
and then they will then allow you
to select the apartment that you want."
to select the apartment that you want."
15
48927
4015
"Pomogą ci znaleźć
odpowiednie mieszkanie".
odpowiednie mieszkanie".
01:04
So I got the list; I made the call.
16
52942
2864
Dostałem listę i zadzwoniłem.
01:07
The lady answered on the other end
and I told her what I wanted.
and I told her what I wanted.
17
55806
3018
Odebrała jakaś kobieta;
powiedziałem jej, czego szukam.
powiedziałem jej, czego szukam.
01:10
She said, "Oh, great you called.
18
58824
2302
"Wspaniale, że pan dzwoni" - odparła.
01:13
We have four or five apartments
available right now."
available right now."
19
61126
3952
"Mamy cztery albo pięć wolnych mieszkań.
01:17
She said, "Do you want
a one-bedroom or two-bedroom?"
a one-bedroom or two-bedroom?"
20
65078
2994
Chce pan dwu- czy trzypokojowe?".
01:20
Then she said, "Let's not talk about that.
21
68072
2053
Dodała: "Co będziemy gadać.
01:22
Just come on down,
select the apartment that you want.
select the apartment that you want.
22
70125
2821
Niech pan przyjedzie
i wybierze sobie mieszkanie.
i wybierze sobie mieszkanie.
01:24
We'll sign the contract
23
72946
1888
Podpiszemy umowę
01:26
and you'll have keys in your hand
to get your family out here right away."
to get your family out here right away."
24
74834
3907
i będzie mógł pan zaraz
wprowadzić się z rodziną".
wprowadzić się z rodziną".
01:30
So I was excited.
25
78741
1529
Cały podekscytowany pojechałem do centrum.
01:32
I jumped in my car. I went downtown
and knocked on the door.
and knocked on the door.
26
80270
3396
Zapukałem do drzwi.
01:35
When I knocked on the door,
the woman came to the door,
the woman came to the door,
27
83666
2661
Otworzyła mi właścicielka.
01:38
and she looked at me, and she said,
"Can I help you?"
"Can I help you?"
28
86327
2934
Spojrzała na mnie i pyta: "Pan do kogo?".
01:41
I said, "Yes, I'm the person
who called about the apartments.
who called about the apartments.
29
89261
3841
"Dzwoniłem do pani w sprawie mieszkania.
01:45
I was just coming down
to make my selection."
to make my selection."
30
93102
2414
Przyjechałem dokonać wyboru".
01:47
She said, "You know what?
I'm really sorry,
I'm really sorry,
31
95516
2536
Odpowiedziała:
"Wie pan, bardzo mi przykro.
"Wie pan, bardzo mi przykro.
01:50
but my husband rented those apartments
and didn't tell me about them."
and didn't tell me about them."
32
98052
4088
Mój mąż wynajął mieszkania,
nie mówiąc mi nic o tym".
nie mówiąc mi nic o tym".
01:54
I said, "You mean he rented
all five of them in one hour?"
all five of them in one hour?"
33
102140
4935
"Wynajął wszystkie pięć w godzinę?".
01:59
She didn't give me a response,
and what she said was this:
and what she said was this:
34
107075
3385
Zamiast odpowiedzi powiedziała:
"Niech pan zostawi swój numer telefonu.
02:02
She said, "Why don't you
leave your number,
leave your number,
35
110460
2225
02:04
and if we have some openings,
I'll give you a call?"
I'll give you a call?"
36
112685
3037
Jeśli coś się zwolni, zadzwonię".
02:07
Needless to say,
I did not get a call from her.
I did not get a call from her.
37
115722
3282
Nie trzeba dodawać,
że nigdy nie zadzwoniła.
że nigdy nie zadzwoniła.
02:11
Nor did I get any responses
from the other people
from the other people
38
119004
3276
Nie otrzymałem także odpowiedzi
02:14
that they gave me on the list
where I could get apartments.
where I could get apartments.
39
122280
3521
od innych ludzi na tej liście,
którzy mieli mieszkania.
którzy mieli mieszkania.
02:17
So as a result of that,
and feeling rejected,
and feeling rejected,
40
125801
2291
Z poczuciem odrzucenia
02:20
I went back to the base, and I talked
to the squadron commander.
to the squadron commander.
41
128092
3886
wróciłem do bazy
i porozmawiałem z dowódcą.
i porozmawiałem z dowódcą.
02:23
His name was McDow, Major McDow.
42
131978
2266
Był to major McDow.
02:26
I said, "Major McDow, I need your help."
43
134244
2192
Powiedziałem: "Majorze,
potrzebuję pomocy".
potrzebuję pomocy".
02:28
I told him what happened,
and here's what he said to me:
and here's what he said to me:
44
136436
2675
Powiedziałem, co się stało, a on na to:
02:31
He said, "James, I would love to help you.
45
139111
2342
"James, chciałbym ci pomóc.
02:33
But you know the problem:
46
141453
1729
Ale znasz ten problem:
02:35
We can't make people rent to folks
that they don't want to rent to.
that they don't want to rent to.
47
143182
4234
Oni wynajmują, komu chcą.
02:39
And besides, we have a great relationship
with people in the community
with people in the community
48
147416
4498
Poza tym mamy
świetne stosunki z miejscowymi
świetne stosunki z miejscowymi
02:43
and we really don't want to damage that."
49
151914
2042
i naprawdę nie chcemy tego zniszczyć".
02:45
He said, "So maybe this is
what you should do.
what you should do.
50
153956
2270
Powiedział: "To może zrób tak:
02:48
Why don't you let your family stay home,
51
156226
2638
Niech rodzina zostanie w domu,
02:50
because you do know
that you get a 30-day leave.
that you get a 30-day leave.
52
158864
2954
bo ty masz 30 dni urlopu.
02:53
So once a year,
53
161818
1395
Więc raz w roku
02:55
you can go home to your family,
spend 30 days and then come on back."
spend 30 days and then come on back."
54
163213
4605
pojedziesz tam na miesiąc".
02:59
Needless to say, that didn't
resonate for me.
resonate for me.
55
167818
2170
Wiadomo, że nie o to mi chodziło.
03:01
So after leaving him,
I went back to personnel,
I went back to personnel,
56
169988
2926
Wróciłem do kadr
03:04
and talking to the clerk,
57
172914
1500
i rozmawiam z urzędnikiem,
03:06
he said, "Jim, I think I have a
solution for you.
solution for you.
58
174414
2801
który mówi: "Jim, mam pomysł.
03:09
There's an airman who is leaving
and he has a trailer.
and he has a trailer.
59
177215
4292
Jeden lotnik odchodzi i ma przyczepę.
03:13
If you noticed, in Mountain Home,
60
181507
1836
Tutaj, w Mountain Home,
03:15
there are trailer parks and trailers
all over the place.
all over the place.
61
183343
2648
wszędzie są pola kempingowe.
03:17
You can buy his trailer,
and you'd probably get a really good deal
and you'd probably get a really good deal
62
185991
3543
Odkupisz jego przyczepę za dobrą cenę,
03:21
because he wants to get out of town
as soon as possible.
as soon as possible.
63
189534
2674
bo chce szybko wyjechać.
03:24
And that would take care of your problem,
64
192208
1982
Problem z głowy,
03:26
and that would provide
the solution for you."
the solution for you."
65
194190
2152
rozwiązanie gotowe".
03:28
So I immediately jumped in my car,
went downtown, saw the trailer --
went downtown, saw the trailer --
66
196342
3236
Szybko udałem się zobaczyć przyczepę.
03:31
it was a small trailer,
67
199578
1844
Była mała,
03:33
but under the circumstances,
68
201422
1610
ale w obecnej sytuacji
03:35
I figured that was the
best thing that I could do.
best thing that I could do.
69
203032
2415
nie miałem innego wyboru.
03:37
So I bought the trailer.
70
205447
1561
Kupiłem ją.
03:39
And then I asked him,
"Can I just leave the trailer here,
"Can I just leave the trailer here,
71
207008
3271
Zapytałem, czy może tu zostać.
03:42
and that would take care
of all my problems,
of all my problems,
72
210279
2234
Byłoby idealnie,
03:44
I wouldn't have to find
another trailer park?"
another trailer park?"
73
212513
2169
nie musiałbym szukać innego kempingu.
03:46
He said, "Before I say yes to that,
I need to check with management."
I need to check with management."
74
214682
3854
Powiedział: "Sprawdzę z zarządem".
03:50
So I get back to the base,
75
218536
1432
Wróciłem do bazy,
03:51
he called me back and management said,
76
219968
2157
oddzwonił, że zarząd powiedział:
03:54
"No, you can't leave the trailer here
77
222125
2444
"Przyczepa nie może tu zostać,
03:56
because we had promised that slot
to some other people."
to some other people."
78
224569
3564
obiecaliśmy to miejsce innym ludziom".
04:00
And that was strange to me
79
228133
1811
Zdziwiłem się,
04:01
because there were several
other slots that were open,
other slots that were open,
80
229944
2571
były inne wolne miejsca,
04:04
but it just so happened that he
had promised that slot to someone else.
had promised that slot to someone else.
81
232515
3687
a właśnie nasze było zarezerwowane.
04:08
So, what I did --
82
236202
1302
Wobec tego...
04:09
and he said, "You shouldn't worry, Jim,
because there are a lot of trailer parks."
because there are a lot of trailer parks."
83
237504
4067
"Nie martw się, Jim.
Jest wiele kempingów".
Jest wiele kempingów".
04:13
So I put out another exhaustive list
of going to trailer parks.
of going to trailer parks.
84
241571
3849
Przygotowałem listę
innych pól kempingowych.
innych pól kempingowych.
04:17
I went to one after another,
after another.
after another.
85
245420
2070
Odwiedziłem każde z nich.
04:19
And I got the same kind of rejection there
86
247490
2602
Wszędzie mi odmówiono tak samo,
jak podczas szukania mieszkania.
04:22
that I received when I was looking
for the apartment.
for the apartment.
87
250092
4129
04:26
And as a result, the kind of comments
that they made to me,
that they made to me,
88
254221
4329
Do tego doszły komentarze.
04:30
in addition to saying that they
didn't have any slots open,
didn't have any slots open,
89
258550
4203
Mówiąc, że nie ma wolnych miejsc,
04:34
one person said, "Jim, the reason
why we can't rent to you,
why we can't rent to you,
90
262753
4255
ktoś powiedział: "Nie możemy ci wynająć,
04:39
we already have a Negro family
in the trailer park."
in the trailer park."
91
267008
4180
mamy już jedną czarną rodzinę
na polu kempingowym".
na polu kempingowym".
04:43
He said, "And it's not me,
because I like you people."
because I like you people."
92
271188
4036
"To nie przeze mnie, bo ja was lubię".
04:47
(Laughs)
93
275224
1302
(Śmiech)
04:48
And that's what I did, too.
I chuckled, too.
I chuckled, too.
94
276526
3731
Też zacząłem się śmiać.
04:52
He said, "But here's the problem:
95
280257
1976
"Chodzi o to, że jeśli ty
się wprowadzisz, to inni odejdą.
się wprowadzisz, to inni odejdą.
04:54
If I let you in, the other tenants
will move out
will move out
96
282233
4309
04:58
and I can't afford to take
that kind of a hit."
that kind of a hit."
97
286542
3183
Nie mogę sobie na to pozwolić".
05:01
He said, "I just can't rent to you."
98
289725
2327
Powiedział: "Nie mogę ci wynająć".
05:04
Even though that was discouraging,
it didn't stop me.
it didn't stop me.
99
292052
2551
Pomimo tego nie poddałem się.
05:06
I kept looking,
100
294603
1330
Szukałem dalej.
05:07
and I looked at the far end
of the town in Mountain Home,
of the town in Mountain Home,
101
295933
4300
Szukałem po drugiej stronie Mountain Home,
05:12
and there was a small trailer park.
102
300233
2094
gdzie było małe pole kempingowe.
05:14
I mean, a really small trailer park.
103
302327
2087
Naprawdę małe.
05:16
It didn't have any paved roads in it,
104
304414
2048
Nie było tam asfaltu na drogach,
05:18
it didn't have the concrete slabs,
105
306462
2008
betonowych płyt,
05:20
it didn't have fencing
106
308470
1549
ogrodzenia,
05:22
to portion off your trailer slot
from other trailer slots.
from other trailer slots.
107
310019
3092
żeby wyznaczyć swoje miejsce.
05:25
It didn't have a laundry facility.
108
313111
1812
Nie było pralni.
05:26
But the conclusion I reached
at that moment
at that moment
109
314923
2193
Ale wtedy zrozumiałem,
05:29
was that I didn't have
a lot of other options.
a lot of other options.
110
317116
2282
że nie mam innego wyjścia.
05:31
So I called my wife, and I said,
"We're going to make this one work."
"We're going to make this one work."
111
319398
3456
Zadzwoniłem do żony.
Powiedziałem: "Damy radę".
Powiedziałem: "Damy radę".
05:34
And we moved into it
112
322854
1545
Wprowadziliśmy się.
05:36
and we became homeowners
in Mountain Home, Idaho.
in Mountain Home, Idaho.
113
324399
3718
Mieliśmy tam dom.
05:40
And of course, eventually
things settled down.
things settled down.
114
328117
3191
W końcu wszystko się ułożyło.
05:44
Four years after that, I received papers
to move from Mountain Home, Idaho
to move from Mountain Home, Idaho
115
332758
5478
Cztery lata później przenieśli mnie
z Mountain Home w Idaho
z Mountain Home w Idaho
05:50
to a place called Goose Bay, Labrador.
116
338236
3034
do Goose Bay na Labradorze,
05:53
We won't even talk about that.
It was another great location. (Laughter)
It was another great location. (Laughter)
117
341270
3910
Nie będę o tym mówił.
Kolejne świetne miejsce. (Śmiech)
Kolejne świetne miejsce. (Śmiech)
05:57
So my challenge then was to get my family
from Mountain Home, Idaho
from Mountain Home, Idaho
118
345180
4708
Musiałem przenieść rodzinę
z Mountain Home w Idaho
z Mountain Home w Idaho
06:01
to Sharon, Pennsylvania.
119
349888
1751
do Sharon w Pensylwanii.
06:03
That wasn't a problem because we
had just purchased a brand-new automobile.
had just purchased a brand-new automobile.
120
351639
3530
Nie było to trudne,
gdyż mieliśmy nowe auto.
gdyż mieliśmy nowe auto.
06:07
My mother called
and said she'll fly out.
and said she'll fly out.
121
355169
2400
Moja matka obiecała przylecieć,
06:09
She'll be with us as we drive,
she'll help us manage the children.
she'll help us manage the children.
122
357569
4382
żeby pomóc przy dzieciach w podróży.
06:13
So she came out, her and Alice
put a lot of food together for the trip.
put a lot of food together for the trip.
123
361951
3930
Wraz z Alice przygotowały
dużo jedzenia na podróż.
dużo jedzenia na podróż.
06:17
That morning, we left at about 5 a.m.
124
365881
3083
Tego ranka wyruszyliśmy o 5 rano.
06:20
Great trip, having a great time,
good conversation.
good conversation.
125
368964
3146
Wspaniała podróż,
miły czas, dobra rozmowa.
miły czas, dobra rozmowa.
06:24
Somewhere around 6:30, 7 o'clock,
we got a little bit tired,
we got a little bit tired,
126
372110
3834
O wpół do szóstej, siódmej,
poczuliśmy zmęczenie.
poczuliśmy zmęczenie.
06:27
and we said, "Why don't we get
a motel so that we can rest
a motel so that we can rest
127
375944
2839
Pomyśleliśmy: "Zatrzymajmy się w motelu,
06:30
and then have an early start
in the morning?"
in the morning?"
128
378783
2381
a rano wcześnie wyruszymy".
06:33
So we were looking at a number
of the motels as we drove down the road,
of the motels as we drove down the road,
129
381164
3380
Widzieliśmy szereg moteli przy drodze
06:36
and we saw one, it was a great
big, bright flashing light that said,
big, bright flashing light that said,
130
384544
3477
i jeden z wielkim, migającym neonem:
06:40
"Vacancies, Vacancies, Vacanies."
131
388021
2304
"Pokoje, Pokoje, Pokoje".
06:42
So we stopped in.
132
390325
1297
Pojechaliśmy tam.
06:43
They were in the parking lot,
I went inside.
I went inside.
133
391622
2185
Rodzina była na parkingu, poszedłem sam.
06:45
When I walked inside,
134
393807
1327
Gdy wszedłem,
06:47
the lady was just finishing up
one contract with some folks,
one contract with some folks,
135
395134
3177
recepcjonistka kończyła kogoś obsługiwać,
06:50
some other people
were coming in behind me.
were coming in behind me.
136
398311
2089
jacyś ludzie weszli za mną.
06:52
And so I walked to the counter,
137
400400
1733
Podszedłem do niej,
06:54
and she said, "How can I help you?"
138
402133
2163
a ona zapytała: "W czym mogę pomóc?".
06:56
I said, "I would like to get a motel
for the evening for my family."
for the evening for my family."
139
404296
3260
"Chciałbym pokój na jedną noc".
06:59
She said, "You know, I'm really sorry,
I just rented the last one.
I just rented the last one.
140
407556
4502
"Przykro mi, właśnie wynajęłam ostatni.
07:04
We will not have any more
until the morning."
until the morning."
141
412058
2646
Do rana jesteśmy pełni.
07:06
She said, "But if you go down the road
about an hour, 45 minutes,
about an hour, 45 minutes,
142
414704
3981
Jeśli pojedziesz dalej około
godziny, 45 minut stąd,
godziny, 45 minut stąd,
07:10
there's another trailer park down there."
143
418685
2345
jest tam następne pole kempingowe".
07:13
I said, "Yeah, but you still have the
'Vacancies' light on, and it's flashing."
'Vacancies' light on, and it's flashing."
144
421030
3781
"Ale znak 'Pokoje' dalej się świeci".
07:16
She said, "Oh, I forgot."
145
424811
1476
Powiedziała: "Zapomniałam".
07:18
And she reached over
and turned the light off.
and turned the light off.
146
426287
2376
Wyłączyła go.
07:20
She looked at me and I looked at her.
147
428663
2241
Spojrzała na mnie, a ja na nią.
07:22
There were other people in the room.
148
430904
1758
Byli tam też inni ludzie.
07:24
She kind of looked at them.
No one said anything.
No one said anything.
149
432662
2406
Popatrzyła na nich,
nikt nic nie powiedział.
nikt nic nie powiedział.
07:27
So I just got the hint and I left,
and went outside to the parking lot.
and went outside to the parking lot.
150
435068
3356
Zrozumiałem, o co chodzi i wyszedłem.
07:30
And I told my mother and I told my wife
and also Melanie, and I said,
and also Melanie, and I said,
151
438424
4150
Opowiedziałem o tym mamie,
żonie i Melanie, dodając:
żonie i Melanie, dodając:
07:34
"It looks like we're going to have to
drive a little bit further down the road
drive a little bit further down the road
152
442574
3796
"Wygląda na to, że musimy jechać dalej,
07:38
to be able to sleep tonight."
153
446370
2356
żeby się gdzieś dziś przespać".
07:40
And we did drive down the road,
154
448726
2173
Więc pojechaliśmy,
07:42
but just before we took off
and pulled out of the parking lot,
and pulled out of the parking lot,
155
450899
3522
ale zanim odjechaliśmy z parkingu,
07:46
guess what happened?
156
454421
1493
zgadnijcie, co się stało?
07:47
The light came back on.
157
455914
1819
Znak znowu się zapalił.
07:49
And it said, "Vacancies,
Vacancies, Vacancies."
Vacancies, Vacancies."
158
457733
2860
"Pokoje, Pokoje, Pokoje".
07:52
We were able to find a nice place.
159
460593
2386
Znaleźliśmy dobre miejsce.
07:54
It wasn't our preference,
but it was secure and it was clean.
but it was secure and it was clean.
160
462979
4736
Nie to, co chcieliśmy,
ale było bezpieczne i czyste.
ale było bezpieczne i czyste.
07:59
And so we had a great sleep that night.
161
467715
2822
No i bardzo dobrze się nam spało.
08:02
The piece that's important about that
162
470537
1819
Chodzi o to,
08:04
is that we had similar
kinds of experiences
kinds of experiences
163
472356
3112
że wszędzie traktowano nas podobnie,
08:07
from Idaho all the way through
to Pennsylvania,
to Pennsylvania,
164
475468
3182
od Idaho aż do Pensylwanii,
08:10
where we were rejected from hotels,
motels and restaurants.
motels and restaurants.
165
478650
4301
nie chciano nas w hotelach,
motelach i restauracjach.
motelach i restauracjach.
08:14
But we made it to Pennsylvania.
166
482951
2200
Ale dotarliśmy do Pensylwanii.
08:17
We got the family settled.
Everyone was glad to see the kids.
Everyone was glad to see the kids.
167
485151
4560
Rodzina zadomowiła się.
Wszyscy ucieszyli się na widok dzieci.
Wszyscy ucieszyli się na widok dzieci.
08:21
I jumped on a plane and shot off
to Goose Bay, Labrador,
to Goose Bay, Labrador,
168
489711
4575
Poleciałem do Goose Bay na Labradorze,
08:26
which is another story, right?
169
494286
1661
ale to już inna historia.
08:27
(Laughter)
170
495947
1307
(Śmiech)
08:30
Here it is, 53 years later,
171
498234
4423
53 lata później
08:34
I now have nine grandchildren,
two great-grandchildren.
two great-grandchildren.
172
502657
4429
mam dziewięcioro wnuków
i dwóch prawnuków.
i dwóch prawnuków.
08:39
Five of the grandchildren are boys.
173
507086
2777
Pięciu wnuków to chłopcy.
08:41
I have master's, Ph.D., undergrad,
one in medical school.
one in medical school.
174
509863
5213
Jeden ma magistra, doktorat, licencjat,
inny jest w szkole medycznej.
inny jest w szkole medycznej.
08:47
I have a couple that are trending.
175
515076
2614
Dwóch trenduje.
08:49
They're almost there but not quite.
(Laughter)
(Laughter)
176
517690
2765
Prawie im się to udało. (Śmiech)
08:52
I have one who has been
in college now for eight years.
in college now for eight years.
177
520455
3100
Jeden uczy się w koledżu już osiem lat.
08:55
(Laughter)
178
523555
1420
(Śmiech)
08:56
He doesn't have a degree yet,
but he wants to be a comedian.
but he wants to be a comedian.
179
524975
3371
Jeszcze nie ma dyplomu,
ale chce zostać komikiem.
ale chce zostać komikiem.
09:00
So we're just trying to get him
to stay in school.
to stay in school.
180
528346
3118
Niech lepiej studiuje.
09:03
Because you never know,
181
531464
1530
Nigdy nic nie wiadomo.
09:04
just because you're funny at home,
does not make you a comedian, right?
does not make you a comedian, right?
182
532994
3900
To, że jest śmieszny w domu
nie znaczy, że jest komikiem.
nie znaczy, że jest komikiem.
09:08
(Laughter)
183
536894
1752
(Śmiech)
09:10
But the thing about it,
they're all good kids --
they're all good kids --
184
538646
2432
Chodzi o to, że to dobre dzieci,
09:13
no drugs, no babies
in high school, no crime.
in high school, no crime.
185
541078
4260
zero narkotyków,
nastoletnich ciąży, przestępstw.
nastoletnich ciąży, przestępstw.
09:17
So with that being the backdrop,
186
545338
2558
Tyle tytułem wprowadzenia.
09:19
I was sitting in my TV room watching TV,
187
547896
2221
Siedziałem raz i oglądałem telewizję,
09:22
and they were talking about Ferguson
and all the hullabaloo that was going on.
and all the hullabaloo that was going on.
188
550117
4553
gdzie mówili o Ferguson
i całym tym zamieszaniu.
i całym tym zamieszaniu.
09:26
And all of a sudden, one of the news
commentators got on the air and she said,
commentators got on the air and she said,
189
554670
5471
Nagle jeden komentator powiedział:
09:32
"In the last three months,
190
560141
2798
"W ciągu trzech ostatnich miesięcy
09:34
eight unarmed African-American males
191
562939
3869
ośmioro nieuzbrojonych Afroamerykanów
09:38
have been killed by police,
white homeowners, or white citizens."
white homeowners, or white citizens."
192
566808
7549
zostało zabitych przez policję
lub białych mieszkańców.
lub białych mieszkańców.
09:46
For some reason, at that moment
it just all hit me.
it just all hit me.
193
574777
2718
Wtedy nagle coś sobie uzmysłowiłem.
09:49
I said, "What is it? It is so insane.
194
577495
3992
Co to ma znaczyć? To jakieś szaleństwo.
09:53
What is the hatred that's causing people
to do these kinds of things?"
to do these kinds of things?"
195
581487
5138
Jak bardzo trzeba nienawidzić,
żeby zrobić coś takiego?
żeby zrobić coś takiego?
09:58
Just then, one of my grandsons called.
196
586625
2448
Wtedy zadzwonił jeden z wnuków.
10:01
He said, "Granddad, did you hear
what they said on TV?"
what they said on TV?"
197
589073
3239
Powiedział: "Dziadku,
słyszałeś, co się stało?".
słyszałeś, co się stało?".
10:04
I said, "Yes, I did."
198
592312
1458
Odparłem: "Tak, słyszałem".
10:05
He said, "I'm just so confused.
199
593770
1754
"Jestem tak zdezorientowany.
10:07
We do everything we do,
but it seems that driving while black,
but it seems that driving while black,
200
595524
4570
Żyjemy zwyczajnie, ale wychodzi na to,
że jazda samochodem, chodzenie i mówienie
jest dla czarnych niebezpieczne.
jest dla czarnych niebezpieczne.
10:12
walking while black, talking while black,
it's just dangerous.
it's just dangerous.
201
600094
4400
10:16
What can we do? We do everything
that you told us to do.
that you told us to do.
202
604494
4879
Co możemy zrobić?
Robimy wszystko, co nam kazałeś.
Robimy wszystko, co nam kazałeś.
10:21
When stopped by the police,
203
609373
1790
Kiedy zatrzymuje nas policja,
10:23
we place both hands on the steering wheel
at the 12 o'clock position.
at the 12 o'clock position.
204
611163
3977
kładziemy ręce na kierownicy
na godzinie dwunastej.
na godzinie dwunastej.
10:27
If asked to get identification,
205
615140
2627
Jeśli pytają o dowód osobisty,
10:29
we tell them, 'I am slowly reaching over
into the glove compartment to get my I.D.'
into the glove compartment to get my I.D.'
206
617767
5908
mówimy: "Powoli sięgam
do schowka, żeby go wyciągnąć".
do schowka, żeby go wyciągnąć".
10:35
When pulled out of the car to be searched,
207
623675
2765
Kiedy wyciągają nas
z samochodu na przeszukanie,
z samochodu na przeszukanie,
10:38
when laid on the ground to be searched,
208
626440
2149
kiedy leżymy na ziemii,
10:40
when our trunks are opened to be searched,
209
628589
2142
kiedy przeszukują bagażnik,
10:42
we don't push back, we don't challenge
because we know, you've told us,
because we know, you've told us,
210
630731
4260
nie protestujemy, nie pyskujemy,
bo powiedziałeś nam:
bo powiedziałeś nam:
10:46
'Don't you challenge the police.
211
634991
2039
"Nie kwestionuj policji.
10:49
After it's over, call us and we'll
be the ones to challenge."
be the ones to challenge."
212
637030
3608
Jak skończą, zadzwoń,
a wtedy zakwestionujemy".
a wtedy zakwestionujemy".
10:52
He said, "And this is the piece
that really bugs me:
that really bugs me:
213
640638
2732
Mówił: "To mnie nurtuje:
10:55
Our white friends, our buddies,
we kind of hang together.
we kind of hang together.
214
643370
3618
Mam białych kumpli.
10:58
When they hear about these kinds
of things happening to us, they say,
of things happening to us, they say,
215
646988
3237
Kiedy słyszą o czymś takim, mówią:
11:02
'Why do you take it?
216
650225
2188
Dlaczego na to pozwalasz?
11:04
You need to push back.
You need to challenge.
You need to challenge.
217
652413
2979
Musisz protestować, musisz kwestionować.
11:07
You need to ask them
for their identification.'"
for their identification.'"
218
655392
2762
Musisz zapytać o ich papiery".
11:10
And here's what the boys have been
taught to tell them:
taught to tell them:
219
658154
2607
Nauczyłem chłopców takiej odpowiedzi:
11:12
"We know that you can do that,
but please do not do that
but please do not do that
220
660761
3226
"Wiemy, że ty tak możesz,
ale nie rób tego,
ale nie rób tego,
11:15
while we're in the car
221
663987
2039
kiedy jesteśmy z wami w samochodzie,
11:18
because the consequences for you
are significantly different
are significantly different
222
666026
3787
bo konsekwencje dla ciebie
będą zdecydowanie inne,
będą zdecydowanie inne,
11:21
than the consequences for us."
223
669813
2049
niż dla nas".
11:23
And so as a grandparent,
what do I tell my grandsons?
what do I tell my grandsons?
224
671862
3498
Co, jako dziadek, mam powiedzieć wnukom?
Jak zapewnić im bezpieczeństwo?
Jak utrzymać ich przy życiu?
Jak utrzymać ich przy życiu?
11:27
How do I keep them safe?
How do I keep them alive?
How do I keep them alive?
225
675360
3346
11:30
As a result of this, people have
come to me and said,
come to me and said,
226
678706
2521
Rezultat jest taki, że na pytanie:
11:33
"Jim, are you angry?"
227
681227
2681
"Jim, jesteś zły?"
11:37
And my response to that is this:
228
685498
3121
moja odpowiedź brzmi:
11:40
"I don't have the luxury of being angry,
229
688619
5446
"Nie mogę sobie pozwolić na złość.
11:46
and I also know the consequences
of being enraged."
of being enraged."
230
694065
5010
Znam też konsekwencje wściekłości".
11:51
So therefore, the only thing that I can do
231
699075
2093
Jedyną rzeczą, którą mogę zrobić,
11:53
is take my collective intellect and my
energy and my ideas and my experiences
energy and my ideas and my experiences
232
701168
6288
jest wykorzystanie zbiorowego intelektu,
mojej energii, pomysłów i doświadczeń
mojej energii, pomysłów i doświadczeń
11:59
and dedicate myself to challenge,
at any point in time,
at any point in time,
233
707456
3989
i skoncentrowanie się
na ciągłym kwestionowaniu
na ciągłym kwestionowaniu
12:03
anything that looks
like it might be racist.
like it might be racist.
234
711445
2881
wszelkich objawów rasizmu.
12:06
So the first thing I have
to do is to educate,
to do is to educate,
235
714326
2733
Najpierw muszę więc kształcić,
12:09
the second thing I have to do
is to unveil racism,
is to unveil racism,
236
717059
3268
następnie muszę ujawnić rasizm,
12:12
and the last thing I need to do
is do everything within my power
is do everything within my power
237
720327
3400
a ostatecznie zrobić to, co w mojej mocy,
12:15
to eradicate racism in my lifetime
by any means necessary.
by any means necessary.
238
723727
7137
żeby wyeliminować rasizm
jeszcze za życia za wszelką cenę.
jeszcze za życia za wszelką cenę.
12:22
The second thing I do is this:
239
730864
2426
Po drugie robię tak:
12:25
I want to appeal to Americans.
240
733290
3686
chcę zaapelować do Amerykanów.
12:28
I want to appeal to their humanity,
to their dignity,
to their dignity,
241
736976
4444
Chcę zaapelować do ich
człowieczeństwa i godności,
człowieczeństwa i godności,
12:33
to their civic pride and ownership
242
741420
4467
dumy obywatelskiej i własności,
12:37
to be able to not react to these
heinous crimes in an adverse manner.
heinous crimes in an adverse manner.
243
745887
8065
żeby nie reagowali na ohydne
zbrodnie w szkodliwy sposób.
zbrodnie w szkodliwy sposób.
12:45
But instead, to elevate your level
of societal knowledge,
of societal knowledge,
244
753952
6109
Apeluję, aby w zamian
podnieśli poziom wiedzy społecznej,
podnieśli poziom wiedzy społecznej,
12:52
your level of societal awareness
and societal consciousness
and societal consciousness
245
760061
4404
społecznej świadomości i wrażliwości.
12:56
to then collectively come together,
all of us come together,
all of us come together,
246
764465
4019
Apeluję, byśmy się spotkali,
zaczęli działać razem,
zaczęli działać razem,
13:00
to make sure that we speak out against
and we challenge any kind of insanity,
and we challenge any kind of insanity,
247
768484
7068
pokazali, że jesteśmy przeciw
i kwestionujemy każdy rodzaj szaleństwa,
i kwestionujemy każdy rodzaj szaleństwa,
13:07
any kind of insanity that makes it
okay to kill unarmed people,
okay to kill unarmed people,
248
775552
7201
każdy rodzaj szaleństwa,
które pozwala zabijać bezbronnych ludzi,
które pozwala zabijać bezbronnych ludzi,
13:14
regardless of their ethnicity,
249
782753
2582
niezależnie od ich pochodzenia,
13:17
regardless of their race,
250
785335
2103
niezależnie od ich rasy,
13:19
regardless of their diversity makeup.
251
787438
2487
niezależnie od tego, skąd są.
13:21
We have to challenge that.
It doesn't make any sense.
It doesn't make any sense.
252
789925
2999
Musimy to kwestionować, bo to bez sensu.
13:25
The only way I think we can do that
is through a collective.
is through a collective.
253
793185
3829
Możemy to zrobić tylko dzięki współpracy.
13:29
We need to have black and white
and Asian and Hispanic
and Asian and Hispanic
254
797014
3900
Trzeba, żeby biali,
czarni, Azjaci i Latynosi
czarni, Azjaci i Latynosi
13:32
just to step forward and say,
255
800914
1700
wyszli z cienia i powiedzieli:
13:34
"We are not going to accept
that kind of behavior anymore."
that kind of behavior anymore."
256
802614
27020
"Nie będziemy już
akceptować takiego zachowania".
akceptować takiego zachowania".
Na tym kończę i dziękuję.
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
James A. White Sr. - ConsultantJames A. White Sr. believes that every person and organization has incredible potential. He works to help them understand it — and communicate it to others.
Why you should listen
James A. White Sr. is an executive coach and management consultant. The owner and president of Performance Consulting Services in Columbus, Ohio, he helps individuals, groups and organizations recognize their potential, fine-tune their strategic messages and present them effectively.
James is dedicated to sharing his energy, passion and insight into how to overcome life’s obstacles with others. As a dyslexic student in the inner city, he dropped out of high school — and after getting his G.E.D. jumpstarted his career by joining the U.S. Air Force. He went on to positions at Xerox, Wang Laboratories and Digital Equipment Corporation and has spent the past 25 as a consultant and educator. He also aims to share his experiences of racism in order to stress the message that all races, genders and backgrounds must come together to challenge the status quo.
James A. White Sr. | Speaker | TED.com