TEDGlobalLondon
Alice Bows-Larkin: Climate change is happening. Here's how we adapt
Alice Bows-Larkin: Zmiana klimatu to fakt. Jak się do niej przystosować
Filmed:
Readability: 5
1,278,564 views
Wyobraźcie sobie najgorętszy dzień w życiu. A teraz wyobraźcie sobie, że jest o 6, 10 a nawet 12 stopni cieplej. Według Alice Bows-Larkin taka przyszłość nas czeka, o ile już teraz nie obniżymy znacząco emisji gazów cieplarnianych. Trzeba zacząć działać inaczej - właściwie to cały system musi ulec zmianie - i rozważyć poświęcenie wzrostu gospodarczego dla stabilności klimatu.
Alice Bows-Larkin - Climate scholar
Climate researcher Alice Bows-Larkin connects her academic research to the broader policy context, helping create policies to deal with our changing planet. Full bio
Climate researcher Alice Bows-Larkin connects her academic research to the broader policy context, helping create policies to deal with our changing planet. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Over our lifetimes,
0
480
1656
Przez całe życie
00:14
we've all contributed to climate change.
1
2160
2960
przyczyniamy się do zmiany klimatu.
Działania, wybory, zachowania
00:17
Actions, choices and behaviors
2
5920
3536
00:21
will have led to an increase
in greenhouse gas emissions.
in greenhouse gas emissions.
3
9480
3880
doprowadzają do zwiększenia
emisji gazów cieplarnianych.
emisji gazów cieplarnianych.
00:26
And I think that that's
quite a powerful thought.
quite a powerful thought.
4
14120
3056
To jest potężna idea.
00:29
But it does have the potential
to make us feel guilty
to make us feel guilty
5
17200
3416
Może wzbudzać poczucie winy,
00:32
when we think about decisions
we might have made
we might have made
6
20640
2776
kiedy pomyśli się o podjętych decyzjach
00:35
around where to travel to,
7
23440
2496
dotyczących tego, dokąd się podróżuje,
00:37
how often and how,
8
25960
2000
jak często i jakim środkiem transportu,
00:40
about the energy that we choose to use
9
28720
2576
kiedy pomyśli się o energii używanej
00:43
in our homes or in our workplaces,
10
31320
2600
w domach i w pracy
00:46
or quite simply the lifestyles
that we lead and enjoy.
that we lead and enjoy.
11
34480
3880
lub po prostu o wybranym stylu życia.
00:51
But we can also turn
that thought on its head,
that thought on its head,
12
39800
3336
Ale można też spojrzeć
na tę ideę z drugiej strony.
na tę ideę z drugiej strony.
00:55
and think that if we've had
such a profound
such a profound
13
43160
2536
Skoro już teraz mamy tak wielki,
00:57
but a negative impact
on our climate already,
on our climate already,
14
45720
2840
ale jednocześnie
negatywny wpływ na klimat,
negatywny wpływ na klimat,
01:01
then we have an opportunity to influence
the amount of future climate change
the amount of future climate change
15
49000
5296
to możemy też wpłynąć
na przyszłą zmianę klimatu,
na przyszłą zmianę klimatu,
01:06
that we will need to adapt to.
16
54320
1880
do której będzie trzeba się dostosować.
01:09
So we have a choice.
17
57320
1456
Mamy wybór.
01:10
We can either choose to start
to take climate change seriously,
to take climate change seriously,
18
58800
4416
Możemy zacząć poważnie
traktować zmianę klimatu
traktować zmianę klimatu
01:15
and significantly cut and mitigate
our greenhouse gas emissions,
our greenhouse gas emissions,
19
63240
4656
i znacząco obniżyć emisję
gazów cieplarnianych,
gazów cieplarnianych,
01:19
and then we will have to adapt to less
of the climate change impacts in future.
of the climate change impacts in future.
20
67920
4320
a w przyszłości przystosować się
do skutków mniejszych zmian klimatycznych.
do skutków mniejszych zmian klimatycznych.
01:25
Alternatively, we can continue to really
ignore the climate change problem.
ignore the climate change problem.
21
73120
4840
Możemy też nadal ignorować ten problem.
01:30
But if we do that, we are also choosing
22
78720
2616
Wybierając drugą drogę,
wybieramy jednocześnie
wybieramy jednocześnie
01:33
to adapt to very much more powerful
climate impacts in future.
climate impacts in future.
23
81360
4520
przystosowanie się do poważniejszych
skutków zmian klimatu w przyszłości.
skutków zmian klimatu w przyszłości.
01:38
And not only that.
24
86320
1216
Ale nie tylko.
01:39
As people who live in countries
with high per capita emissions,
with high per capita emissions,
25
87560
3376
Jako ludzie żyjący w krajach z wysokim
wskaźnikiem emisji na mieszkańca,
wskaźnikiem emisji na mieszkańca,
01:42
we're making that choice
on behalf of others as well.
on behalf of others as well.
26
90960
3400
wybieramy też za innych.
01:47
But the choice that we don't have
27
95120
1976
Wybór, którego nie mamy,
01:49
is a no climate change future.
28
97120
2320
to przyszłość bez zmiany klimatu.
01:53
Over the last two decades,
29
101280
1976
W ostatnich 20 latach
01:55
our government negotiators
and policymakers have been coming together
and policymakers have been coming together
30
103280
3856
rządowi negocjatorzy i decydenci
01:59
to discuss climate change,
31
107160
1920
dyskutowali nad zmianą klimatu
02:01
and they've been focused on
avoiding a two-degree centigrade warming
avoiding a two-degree centigrade warming
32
109440
4416
i skupili się na uniknięciu
ocieplenia o 2 stopnie Celsjusza
ocieplenia o 2 stopnie Celsjusza
powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej.
02:05
above pre-industrial levels.
33
113880
1800
02:08
That's the temperature that's associated
with dangerous impacts
with dangerous impacts
34
116520
3576
Temperaturę łączy się z groźnym wpływem
02:12
across a range of different indicators,
35
120120
2600
całej gamy różnych czynników
02:15
to humans and to the environment.
36
123120
2616
na ludzi i na środowisko.
02:17
So two degrees centigrade
constitutes dangerous climate change.
constitutes dangerous climate change.
37
125760
4159
Podwyższenie temperatury o 2 stopnie
uważa się za groźną zmianę klimatyczną.
uważa się za groźną zmianę klimatyczną.
02:22
But dangerous climate change
can be subjective.
can be subjective.
38
130544
2192
Ale groźna zmiana może być subiektywna.
02:24
So if we think about
an extreme weather event
an extreme weather event
39
132760
2296
Biorąc pod uwagę
ekstremalne zjawiska pogodowe
ekstremalne zjawiska pogodowe
02:27
that might happen
in some part of the world,
in some part of the world,
40
135080
2048
zachodzące tam,
02:29
and if that happens in a part of the world
where there is good infrastructure,
where there is good infrastructure,
41
137440
3976
gdzie jest dobra infrastruktura,
02:33
where there are people
that are well-insured and so on,
that are well-insured and so on,
42
141440
2760
gdzie ludzie są ubezpieczeni,
02:36
then that impact can be disruptive.
43
144520
3616
to wpływ może być destrukcyjny.
02:40
It can cause upset, it could cause cost.
44
148160
3256
Może spowodować nieszczęścia, duże straty.
02:43
It could even cause some deaths.
45
151440
1720
Może nawet spowodować śmierć.
02:45
But if that exact same weather event
happens in a part of the world
happens in a part of the world
46
153600
3496
Ale jeśli dokładnie
to samo zdarzy się tam,
to samo zdarzy się tam,
02:49
where there is poor infrastructure,
47
157120
2016
gdzie infrastruktura jest słaba,
02:51
or where people are not well-insured,
48
159160
2216
ludzie nieubezpieczeni,
02:53
or they're not having
good support networks,
good support networks,
49
161400
2416
a sieć pomocy zawodna,
02:55
then that same climate change impact
could be devastating.
could be devastating.
50
163840
4040
to wtedy ta sama zmiana klimatu
może mieć druzgocący wpływ.
może mieć druzgocący wpływ.
03:00
It could cause a significant loss of home,
51
168320
3536
Może spowodować utratę dachu nad głową,
03:03
but it could also cause
significant amounts of death.
significant amounts of death.
52
171880
3000
ale może też spowodować wiele ofiar.
03:07
So this is a graph of the CO2 emissions
at the left-hand side
at the left-hand side
53
175800
3976
Wykres pokazuje poziom emisji CO2
03:11
from fossil fuel and industry,
54
179800
1816
z paliw kopalnych i przemysłu
03:13
and time from before
the Industrial Revolution
the Industrial Revolution
55
181640
2976
od czasów sprzed rewolucji przemysłowej
03:16
out towards the present day.
56
184640
1600
aż do dziś.
03:18
And what's immediately striking about this
57
186840
2456
Od razu zwraca uwagę fakt,
03:21
is that emissions
have been growing exponentially.
have been growing exponentially.
58
189320
3040
że emisja rośnie wykładniczo.
03:25
If we focus in on a shorter
period of time from 1950,
period of time from 1950,
59
193160
4216
Jeśli skupić się na krótszym
okresie, od lat 50. XX wieku,
okresie, od lat 50. XX wieku,
03:29
we have established in 1988
60
197400
3096
to w 1988 roku powołano
03:32
the Intergovernmental Panel
on Climate Change,
on Climate Change,
61
200520
2640
Międzyrządowy Zespół
do spraw Zmian Klimatu,
do spraw Zmian Klimatu,
03:35
the Rio Earth Summit in 1992,
62
203920
3376
w 1992 roku odbył się Szczyt Ziemi w Rio,
03:39
then rolling on a few years,
in 2009 we had the Copenhagen Accord,
in 2009 we had the Copenhagen Accord,
63
207320
4040
pomijając kilka lat, w 2009 roku
na mocy Ugody z Kopenhagi
na mocy Ugody z Kopenhagi
03:44
where it established avoiding
a two-degree temperature rise
a two-degree temperature rise
64
212000
4456
ustalono, że wzrost temperatury
nie powinien przekroczyć 2 stopni
nie powinien przekroczyć 2 stopni
03:48
in keeping with the science
and on the basis of equity.
and on the basis of equity.
65
216480
3480
zgodnie z doniesieniami naukowymi
i w oparciu o zasadę równości.
i w oparciu o zasadę równości.
03:52
And then in 2012, we had the Rio+20 event.
66
220680
3936
W 2012 roku odbyła się
konferencja Rio +20.
konferencja Rio +20.
03:56
And all the way through,
during all of these meetings
during all of these meetings
67
224640
2816
Mimo tych i wielu innych spotkań
03:59
and many others as well,
68
227480
1560
04:01
emissions have continued to rise.
69
229440
2200
emisja wciąż rośnie.
04:04
And if we focus on our historical
emission trend in recent years,
emission trend in recent years,
70
232920
5216
Jeśli przyjrzeć się emisji z ostatnich lat
04:10
and we put that together
with our understanding
with our understanding
71
238160
2216
i kierunkowi,
04:12
of the direction of travel
in our global economy,
in our global economy,
72
240400
2480
w którym zmierza globalna gospodarka,
04:15
then we are much more on track
73
243280
1736
to okaże się,
04:17
for a four-degree centigrade
global warming
global warming
74
245040
3000
że grozi nam raczej
ocieplenie o 4 stopnie,
ocieplenie o 4 stopnie,
04:20
than we are for the two-degree centigrade.
75
248440
3240
a nie o 2.
04:24
Now, let's just pause for a moment
76
252400
1736
Zatrzymajmy się na moment
04:26
and think about this four-degree
global average temperature.
global average temperature.
77
254160
3799
i pomyślmy o tych 4 stopniach
średniej temperatury globalnej.
średniej temperatury globalnej.
04:30
Most of our planet
is actually made up of the sea.
is actually made up of the sea.
78
258600
3160
Nasza planeta to w większości
morza i oceany.
morza i oceany.
04:34
Now, because the sea has a greater
thermal inertia than the land,
thermal inertia than the land,
79
262560
3320
Ponieważ mają one większą
inercję termalną niż ląd,
inercję termalną niż ląd,
04:38
the average temperatures over land
are actually going to be higher
are actually going to be higher
80
266560
3096
średnia temperatura
nad lądem będzie wyższa
nad lądem będzie wyższa
04:41
than they are over the sea.
81
269680
1520
niż nad morzem czy oceanem.
04:43
The second thing is that we
as human beings don't experience
as human beings don't experience
82
271640
3616
Druga kwestia jest taka,
że jako istoty ludzkie nie doświadczamy
że jako istoty ludzkie nie doświadczamy
04:47
global average temperatures.
83
275280
1560
średniej temperatury globalnej.
04:49
We experience hot days, cold days,
84
277200
2816
Doświadczamy dni gorących,
mroźnych, deszczowych,
mroźnych, deszczowych,
04:52
rainy days, especially if you live
in Manchester like me.
in Manchester like me.
85
280040
2920
szczególnie jeśli mieszka się
w Manchesterze, jak ja.
w Manchesterze, jak ja.
04:55
So now put yourself in a city center.
86
283800
2656
Teraz wyobraźcie sobie,
że jesteście w centrum miasta.
że jesteście w centrum miasta.
04:58
Imagine somewhere in the world:
87
286480
1576
Może to być dowolne miasto:
05:00
Mumbai, Beijing, New York, London.
88
288080
3376
Bombaj, Pekin, Nowy Jork, Londyn.
05:03
It's the hottest day
that you've ever experienced.
that you've ever experienced.
89
291480
3200
Jest tak gorąco jak nigdy.
05:07
There's sun beating down,
90
295040
1456
Słońce przygrzewa,
05:08
there's concrete and glass all around you.
91
296520
2360
wokół tylko beton i szkło.
05:11
Now imagine that same day --
92
299640
2176
A teraz ten sam dzień,
05:13
but it's six, eight,
maybe 10 to 12 degrees warmer
maybe 10 to 12 degrees warmer
93
301840
4600
ale jest 6, 8 może 10 do 12 stopni cieplej
05:18
on that day during that heat wave.
94
306760
1760
podczas tej fali upałów.
05:20
That's the kind of thing
we're going to experience
we're going to experience
95
308920
2334
Tego będziemy doświadczać,
05:23
under a four-degree global
average temperature scenario.
average temperature scenario.
96
311278
4040
jeśli sprawdzi się scenariusz
wzrostu temperatury o 4 stopnie.
wzrostu temperatury o 4 stopnie.
05:27
And the problem with these extremes,
97
315960
1776
A problem w tym,
05:29
and not just the temperature extremes,
98
317760
1816
że nasza infrastruktura
05:31
but also the extremes in terms of storms
and other climate impacts,
and other climate impacts,
99
319600
4056
nie jest przygotowana na takie ekstrema.
05:35
is our infrastructure is just not set up
to deal with these sorts of events.
to deal with these sorts of events.
100
323680
4480
I nie chodzi tylko o wysokie temperatury,
ale też o inne zjawiska pogodowe.
ale też o inne zjawiska pogodowe.
05:40
So our roads and our rail networks
101
328520
1896
Drogi i sieci kolejowe
05:42
have been designed to last for a long time
102
330440
2176
mają wytrzymać długo,
05:44
and withstand only
certain amounts of impacts
certain amounts of impacts
103
332640
2656
ale zniosą tylko pewną ilość
takich zjawisk pogodowych
takich zjawisk pogodowych
05:47
in different parts of the world.
104
335320
1616
w różnych częściach świata.
05:48
And this is going to be
extremely challenged.
extremely challenged.
105
336960
2256
To będzie prawdziwe wyzwanie.
05:51
Our power stations
are expected to be cooled by water
are expected to be cooled by water
106
339240
3536
Elektrownie mają być schładzane wodą
05:54
to a certain temperature
to remain effective and resilient.
to remain effective and resilient.
107
342800
3760
do pewnej temperatury,
aby mogły działać.
aby mogły działać.
05:58
And our buildings
are designed to be comfortable
are designed to be comfortable
108
346880
2256
Budynki mają być wygodne
06:01
within a particular temperature range.
109
349160
2216
w konkretnym przedziale temperatur.
06:03
And this is all going to be
significantly challenged
significantly challenged
110
351400
3136
Wszystko to zostanie wystawione na próbę
06:06
under a four-degree-type scenario.
111
354560
2256
w scenariuszu 4 stopni.
06:08
Our infrastructure has not been
designed to cope with this.
designed to cope with this.
112
356840
3800
Obecna infrastruktura nie została
zaprojektowana do radzenia sobie z tym.
zaprojektowana do radzenia sobie z tym.
06:14
So if we go back, also thinking
about four degrees,
about four degrees,
113
362440
3856
W kontekście tych 4 stopni
06:18
it's not just the direct impacts,
114
366320
1976
nie chodzi tylko o bezpośredni,
06:20
but also some indirect impacts.
115
368320
2000
ale też pośredni wpływ.
06:22
So if we take food security, for example.
116
370640
2880
Na przykład: bezpieczeństwo żywnościowe.
06:25
Maize and wheat yields
117
373920
1840
W niektórych częściach świata
06:28
in some parts of the world
118
376160
1656
zbiory pszenicy i kukurydzy
06:29
are expected to be up to 40 percent lower
119
377840
2960
mogą spaść o 40%
06:33
under a four-degree scenario,
120
381200
2016
w scenariuszu 4 stopni,
06:35
rice up to 30 percent lower.
121
383240
2600
zbiory ryżu o 30%.
06:38
This will be absolutely devastating
for global food security.
for global food security.
122
386160
3520
To będzie druzgoczące dla światowego
bezpieczeństwa żywnościowego.
bezpieczeństwa żywnościowego.
06:42
So all in all, the kinds
of impacts anticipated
of impacts anticipated
123
390680
2936
Ogólnie rzecz biorąc, wszelkie zdarzenia
06:45
under this four-degree centigrade scenario
124
393640
2760
przewidywane w scenariuszu 4 stopni
06:49
are going to be incompatible
with global organized living.
with global organized living.
125
397000
4680
są nie do pogodzenia z obecną
organizacją życia na świecie.
organizacją życia na świecie.
06:55
So back to our trajectories and our graphs
of four degrees and two degrees.
of four degrees and two degrees.
126
403840
3960
Wróćmy do trajektorii
i wykresu 4 i 2 stopni.
i wykresu 4 i 2 stopni.
07:00
Is it reasonable still
to focus on the two-degree path?
to focus on the two-degree path?
127
408960
3440
Czy to rozsądne trzymać się
scenariusza 2 stopni?
scenariusza 2 stopni?
07:04
There are quite a lot of my colleagues
and other scientists
and other scientists
128
412920
2816
Wielu moich kolegów i innych naukowców
07:07
who would say that it's now too late
to avoid a two-degree warming.
to avoid a two-degree warming.
129
415760
3320
przyznaje, że jest już za późno,
żeby uniknąć ocieplenia o 2 stopnie.
żeby uniknąć ocieplenia o 2 stopnie.
07:11
But I would just like
to draw on my own research
to draw on my own research
130
419857
2239
Ale nawiązując do moich badań
07:14
on energy systems, on food systems,
131
422120
3056
dotyczących systemów
energetycznych, żywieniowych,
energetycznych, żywieniowych,
07:17
aviation and also shipping,
132
425200
1840
lotniczych, ale także spedycyjnych,
07:19
just to say that I think there is still
a small fighting chance
a small fighting chance
133
427600
4056
myślę, że ciągle istnieje mała szansa
07:23
of avoiding this two-degree
dangerous climate change.
dangerous climate change.
134
431680
3616
na uniknięcie tej groźnej,
dwustopniowej zmiany klimatu.
dwustopniowej zmiany klimatu.
07:27
But we really need
to get to grips with the numbers
to get to grips with the numbers
135
435320
2381
Ale musimy uporać się z liczbami,
07:29
to work out how to do it.
136
437725
1200
żeby znaleźć sposób.
07:31
So if you focus in on this trajectory
and these graphs,
and these graphs,
137
439840
2800
Na wykresie
07:35
the yellow circle there
highlights that the departure
highlights that the departure
138
443080
2976
żółte kółko pokazuje,
że zejście z czerwonej ścieżki 4 stopni
07:38
from the red four-degree pathway
139
446080
2496
07:40
to the two-degree
green pathway is immediate.
green pathway is immediate.
140
448600
4040
na zieloną ścieżkę 2 stopni
jest natychmiastowe.
jest natychmiastowe.
07:45
And that's because
of cumulative emissions,
of cumulative emissions,
141
453040
2976
Głównie ze względu na narastającą emisję
07:48
or the carbon budget.
142
456040
1576
czy bilans emisji CO2.
07:49
So in other words, because
of the lights and the projectors
of the lights and the projectors
143
457640
3656
Innymi słowy przez światła i projektory
07:53
that are on in this room right now,
144
461320
1696
włączone teraz w tej sali
07:55
the CO2 that is going into our atmosphere
145
463040
1953
do atmosfery trafi CO2
07:57
as a result of that
electricity consumption
electricity consumption
146
465017
2320
jako efekt konsumpcji elektryczności
07:59
lasts a very long time.
147
467680
1496
i pozostanie tam bardzo długo.
08:01
Some of it will be in our atmosphere
for a century, maybe much longer.
for a century, maybe much longer.
148
469200
4016
Część z niego pozostanie w atmosferze
przez 100 lat albo i dłużej,
przez 100 lat albo i dłużej,
08:05
It will accumulate, and greenhouse gases
tend to be cumulative.
tend to be cumulative.
149
473240
3720
bo gazy cieplarniane, a więc i CO2,
mają tendencję do gromadzenia się.
mają tendencję do gromadzenia się.
08:09
And that tells us something
about these trajectories.
about these trajectories.
150
477760
2816
A to mówi coś na temat tych trajektorii.
08:12
First of all, it tells us that it's
the area under these curves that matter,
the area under these curves that matter,
151
480600
4016
Po pierwsze to obszar
pod krzywymi ma znaczenie,
pod krzywymi ma znaczenie,
08:16
not where we reach
at a particular date in future.
at a particular date in future.
152
484640
2976
a nie to, gdzie się znajdziemy
w przyszłości.
w przyszłości.
08:19
And that's important,
because it doesn't matter
because it doesn't matter
153
487640
2191
Nie ma znaczenia,
08:21
if we come up with some amazing
whiz-bang technology
whiz-bang technology
154
489855
2801
czy uda się wynaleźć
niesamowitą technologię,
niesamowitą technologię,
08:24
to sort out our energy problem
on the last day of 2049,
on the last day of 2049,
155
492680
3856
która rozwiąże problem z energią
ostatniego dnia roku 2049,
ostatniego dnia roku 2049,
08:28
just in the nick of time
to sort things out.
to sort things out.
156
496560
2296
dosłownie w ostatniej chwili.
08:30
Because in the meantime,
emissions will have accumulated.
emissions will have accumulated.
157
498880
3120
W międzyczasie emisja się skumuluje.
08:34
So if we continue on this red,
four-degree centigrade scenario pathway,
four-degree centigrade scenario pathway,
158
502720
5080
Im dłużej będziemy szli czerwoną
ścieżką scenariusza 4 stopni,
ścieżką scenariusza 4 stopni,
08:40
the longer we continue on it,
159
508320
1896
tym dłużej zajmą na próby utrzymania
08:42
that will need to be
made up for in later years
made up for in later years
160
510240
3376
08:45
to keep the same carbon budget,
to keep the same area under the curve,
to keep the same area under the curve,
161
513640
3840
tego samego poziomu emisji CO2
i tego samego obszaru pod krzywą,
i tego samego obszaru pod krzywą,
08:49
which means that that trajectory,
the red one there, becomes steeper.
the red one there, becomes steeper.
162
517960
4096
co znów oznacza, że czerwona linia
z wykresu stanie się bardziej stroma.
z wykresu stanie się bardziej stroma.
08:54
So in other words, if we don't reduce
emissions in the short to medium term,
emissions in the short to medium term,
163
522080
3736
Innymi słowy, jeśli emisja
nie zostanie szybko ograniczona,
nie zostanie szybko ograniczona,
08:57
then we'll have to make more significant
year-on-year emission reductions.
year-on-year emission reductions.
164
525840
3720
to będzie trzeba zwiększać
coroczne ograniczenia.
coroczne ograniczenia.
09:02
We also know that we have
to decarbonize our energy system.
to decarbonize our energy system.
165
530600
3160
Wiadomo, że trzeba
"odwęglić" system energetyczny.
"odwęglić" system energetyczny.
09:06
But if we don't start to cut
emissions in the short to medium term,
emissions in the short to medium term,
166
534200
3896
Ale jeśli emisja nie zostanie
ograniczona w krótkim czasie,
ograniczona w krótkim czasie,
09:10
then we will have to do that even sooner.
167
538120
2360
to będzie to trzeba zrobić nawet szybciej.
09:13
So this poses really big
challenges for us.
challenges for us.
168
541080
2880
To wielkie wyzwanie.
09:18
The other thing it does is tells us
something about energy policy.
something about energy policy.
169
546080
3120
Po drugie to mówi też coś
o polityce energetycznej.
o polityce energetycznej.
09:21
If you live in a part of the world where
per capita emissions are already high,
per capita emissions are already high,
170
549760
3936
Wszędzie tam, gdzie emisja
na mieszkańca jest już wysoka,
na mieszkańca jest już wysoka,
09:25
it points us towards
reducing energy demand.
reducing energy demand.
171
553720
3440
zapotrzebowanie na energię
należy zmniejszyć.
należy zmniejszyć.
09:29
And that's because
with all the will in the world,
with all the will in the world,
172
557800
2336
A to dlatego, że mimo najszczerszych chęci
09:32
the large-scale engineering infrastructure
173
560160
2536
na stworzenie wielkoskalowej
infrastruktury technicznej
infrastruktury technicznej
09:34
that we need to roll out rapidly
174
562720
2136
potrzebnej do szybkiego "odwęglenia"
zaopatrzenia systemu energetycznego
zaopatrzenia systemu energetycznego
09:36
to decarbonize the supply side
of our energy system
of our energy system
175
564880
3096
po prostu zabraknie czasu.
09:40
is just simply not going
to happen in time.
to happen in time.
176
568000
2240
09:42
So it doesn't matter
whether we choose nuclear power
whether we choose nuclear power
177
570680
2456
Nieważne, czy wybierzemy energię jądrową,
09:45
or carbon capture and storage,
178
573160
1856
wychwytywanie i składowanie CO2,
09:47
upscale our biofuel production,
179
575040
2336
zwiększenie produkcji biopaliw
09:49
or go for a much bigger roll-out
of wind turbines and wave turbines.
of wind turbines and wave turbines.
180
577400
4216
czy nacisk na rozwój turbin
wiatrowych i elektrowni falowych.
wiatrowych i elektrowni falowych.
09:53
All of that will take time.
181
581640
1640
Wszystko to wymaga czasu.
09:55
So because it's the area
under the curve that matters,
under the curve that matters,
182
583720
2536
A ponieważ to obszar pod krzywą się liczy,
09:58
we need to focus on energy efficiency,
183
586280
1936
trzeba skupić się na wydajności energii,
10:00
but also on energy conservation --
in other words, using less energy.
in other words, using less energy.
184
588240
4520
ale także na jej zachowywaniu,
czyli na zmniejszeniu zużycia.
czyli na zmniejszeniu zużycia.
10:05
And if we do that, that also means
185
593200
2216
Co za tym idzie,
10:07
that as we continue to roll out
the supply-side technology,
the supply-side technology,
186
595440
3640
jeśli będziemy rozwijać
technologię dostarczania,
technologię dostarczania,
10:11
we will have less of a job to do
if we've actually managed
if we've actually managed
187
599381
2715
to zaoszczędzimy sobie pracy,
10:14
to reduce our energy consumption,
188
602120
2296
jeśli uda się ograniczyć
konsumpcję energii,
konsumpcję energii,
10:16
because we will then need
less infrastructure on the supply side.
less infrastructure on the supply side.
189
604440
4480
bo wtedy po stronie dostaw będzie
potrzeba mniej infrastruktury.
potrzeba mniej infrastruktury.
10:21
Another issue that we really
need to grapple with
need to grapple with
190
609720
2576
Innym problemem, którym trzeba się zająć,
10:24
is the issue of well-being and equity.
191
612320
3200
jest kwestia dobrobytu i sprawiedliwości.
10:27
There are many parts of the world where
the standard of living needs to rise.
the standard of living needs to rise.
192
615960
4760
W wielu miejscach na świecie
standard życia musi wzrosnąć.
standard życia musi wzrosnąć.
10:33
Bbut with energy systems
currently reliant on fossil fuel,
currently reliant on fossil fuel,
193
621440
4736
Ale z systemami energetycznymi
uzależnionymi od paliw kopalnych,
uzależnionymi od paliw kopalnych,
10:38
as those economies grow
so will emissions.
so will emissions.
194
626200
2560
wraz ze wzrostem tych ekonomii
będzie rosła emisja.
będzie rosła emisja.
10:41
And now, if we're all constrained
by the same amount of carbon budget,
by the same amount of carbon budget,
195
629320
3576
Wszystkich ograniczają te same
wartości bilansu emisji CO2.
wartości bilansu emisji CO2.
10:44
that means that if some parts of
the world's emissions are needing to rise,
the world's emissions are needing to rise,
196
632920
3536
To znaczy, że jeśli niektóre kraje
potrzebują zwiększonej emisji,
potrzebują zwiększonej emisji,
10:48
then other parts of the world's
emissions need to reduce.
emissions need to reduce.
197
636480
3680
to inne powinni ją ograniczyć.
10:53
So that poses very significant challenges
for wealthy nations.
for wealthy nations.
198
641000
4160
To stanowi bardzo duże wyzwanie
dla bogatych narodów.
dla bogatych narodów.
10:57
Because according to our research,
199
645920
2440
Zgodnie z naszym badaniem
11:00
if you're in a country where per capita
emissions are really high --
emissions are really high --
200
648705
3191
w krajach z naprawdę wysoką
emisją na mieszkańca,
emisją na mieszkańca,
11:03
so North America, Europe, Australia --
201
651920
3440
czyli w Ameryce Północnej,
Europie, Australii,
Europie, Australii,
11:07
emissions reductions of the order
of 10 percent per year,
of 10 percent per year,
202
655880
3256
redukcje emisji rzędu 10% na rok,
11:11
and starting immediately,
will be required for a good chance
will be required for a good chance
203
659160
4056
wprowadzone natychmiast,
pomogłyby uniknąć dwustopniowego celu.
11:15
of avoiding the two-degree target.
204
663240
2080
11:18
Let me just put that into context.
205
666120
1776
Umieszczę to w kontekście.
11:19
The economist Nicholas Stern
206
667920
1816
Ekonomista Nicholas Stern powiedział,
11:21
said that emission reductions
of more than one percent per year
of more than one percent per year
207
669760
3216
że ograniczenie emisji o ponad 1% rocznie
11:25
had only ever been associated
with economic recession or upheaval.
with economic recession or upheaval.
208
673000
4520
związane były wcześniej z recesją
albo zawirowaniami gospodarczymi.
albo zawirowaniami gospodarczymi.
11:31
So this poses huge challenges
for the issue of economic growth,
for the issue of economic growth,
209
679000
4840
A to wielkie wyzwanie w kontekście
wzrostu gospodarczego,
wzrostu gospodarczego,
11:37
because if we have our
high carbon infrastructure in place,
high carbon infrastructure in place,
210
685360
3600
bo wysokoemisyjna infrastruktura oznacza,
11:41
it means that if our economies grow,
211
689280
2400
że jeśli gospodarka rozwija się,
11:44
then so do our emissions.
212
692040
1680
to emisja wzrasta.
11:46
So I'd just like to take
a quote from a paper
a quote from a paper
213
694240
2096
Zacytuję fragment z artykułu,
11:48
by myself and Kevin Anderson back in 2011
214
696360
3400
który w 2011 roku napisałam
wraz z Kevinem Andersonem.
wraz z Kevinem Andersonem.
11:52
where we said that to avoid the two-degree
framing of dangerous climate change,
framing of dangerous climate change,
215
700240
5240
Pisaliśmy, że aby uniknąć groźnej
dwustopniowej zmiany klimatu,
dwustopniowej zmiany klimatu,
11:58
economic growth needs to be exchanged
at least temporarily
at least temporarily
216
706000
4216
wzrost gospodarczy należy zastąpić,
przynajmniej czasowo,
przynajmniej czasowo,
12:02
for a period of planned austerity
in wealthy nations.
in wealthy nations.
217
710240
4400
przez okres planowych oszczędności
wśród bogatych narodów.
wśród bogatych narodów.
12:08
This is a really difficult
message to take,
message to take,
218
716360
3040
To naprawdę trudne przesłanie,
12:12
because what it suggests is that
we really need to do things differently.
we really need to do things differently.
219
720200
4760
bo oznacza, że trzeba zacząć działać
odwrotnie niż dotychczas.
odwrotnie niż dotychczas.
12:17
This is not about just incremental change.
220
725440
4000
Nie chodzi o stopniową zmianę.
12:21
This is about doing things differently,
about whole system change,
about whole system change,
221
729960
4296
Chodzi o całkowitą zmianę całego systemu,
12:26
and sometimes
it's about doing less things.
it's about doing less things.
222
734280
3696
a czasami chodzi o robienie mniej.
12:30
And this applies to all of us,
223
738000
2416
I to odnosi się do nas wszystkich,
12:32
whatever sphere of influence we have.
224
740440
2160
bez względu na naszą strefę wpływów.
12:35
So it could be from writing
to our local politician
to our local politician
225
743040
3096
Można pisać do lokalnego polityka,
12:38
to talking to our boss at work
or being the boss at work,
or being the boss at work,
226
746160
3200
porozmawiać z szefem
albo działać jako szef,
albo działać jako szef,
12:41
or talking with our friends and family,
or, quite simply, changing our lifestyles.
or, quite simply, changing our lifestyles.
227
749680
4480
porozmawiać z przyjaciółmi i rodziną
lub po prostu zmienić styl życia.
lub po prostu zmienić styl życia.
12:47
Because we really need
to make significant change.
to make significant change.
228
755280
3160
Zmiana jest naprawdę potrzeba.
12:50
At the moment, we're choosing
a four-degree scenario.
a four-degree scenario.
229
758920
4216
W tym momencie wybieramy
scenariusz 4 stopni.
scenariusz 4 stopni.
12:55
If we really want to avoid
the two-degree scenario,
the two-degree scenario,
230
763160
3336
Jeśli naprawdę chcemy uniknąć
scenariusza 2 stopni,
scenariusza 2 stopni,
12:58
there really is no time
like the present to act.
like the present to act.
231
766520
3576
musimy zacząć działać już teraz.
13:02
Thank you.
232
770120
1216
Dziękuję.
13:03
(Applause)
233
771360
6760
(Brawa)
13:12
Bruno Giussani: Alice,
basically what you're saying,
basically what you're saying,
234
780827
2429
Bruno Giussani: Alice, rozumiem,
13:15
the talk is, unless wealthy nations
start cutting 10 percent per year
start cutting 10 percent per year
235
783280
3456
że jeśli bogate narody nie zaczną
ograniczać emisji o 10% w skali roku
ograniczać emisji o 10% w skali roku
13:18
the emissions now, this year,
not in 2020 or '25,
not in 2020 or '25,
236
786760
4856
już teraz, a nie w roku 2020 czy 2025,
13:23
we are going to go straight
to the four-plus-degree scenario.
to the four-plus-degree scenario.
237
791640
3960
to grozi nam scenariusz 4 stopni.
13:28
I am wondering what's your take
on the cut by 70 percent for 2070.
on the cut by 70 percent for 2070.
238
796160
3736
Ciekaw jestem, co powiesz
na ograniczenie o 70% do 2070.
na ograniczenie o 70% do 2070.
13:31
Alice Bows-Larkin: Yeah, it's just
nowhere near enough to avoid two degrees.
nowhere near enough to avoid two degrees.
239
799920
3576
Alice Bows-Larkin: To nie pomoże
uniknąć zmiany o 2 stopnie.
uniknąć zmiany o 2 stopnie.
13:35
One of the things that often --
240
803520
1484
Badania modelowe,
13:37
when there are these modeling studies
that look at what we need to do,
that look at what we need to do,
241
805028
3548
pokazujące, co należy zrobić.
13:40
is they tend to hugely overestimate
how quickly other countries in the world
how quickly other countries in the world
242
808600
4496
często mocno przeszacowują to,
jak szybko inne kraje
jak szybko inne kraje
13:45
can start to reduce emissions.
243
813120
1576
mogą ograniczyć emisje.
13:46
So they make kind of
heroic assumptions about that.
heroic assumptions about that.
244
814720
3336
Więc tworzą nierealne założenia.
13:50
The more we do that,
because it's the cumulative emissions,
because it's the cumulative emissions,
245
818080
2762
Emisja kumuluje się,
więc to działania krótkoterminowe
mają znaczenie.
mają znaczenie.
13:52
the short-term stuff that really matters.
246
820866
1958
13:54
So it does make a huge difference.
247
822832
1635
A to różnica.
13:56
If a big country like China, for example,
248
824491
1965
Jeśli taki kraj jak Chiny
13:58
continues to grow
even for just a few extra years,
even for just a few extra years,
249
826480
2416
będzie rozwijał się
jeszcze przez kilka lat,
jeszcze przez kilka lat,
14:00
that will make a big difference
to when we need to decarbonize.
to when we need to decarbonize.
250
828920
3016
to wpłynie na moment,
kiedy będziemy musieli się "odwęglić".
kiedy będziemy musieli się "odwęglić".
14:03
So I don't think we can even say
when it will be,
when it will be,
251
831960
2496
Nie da się nawet powiedzieć,
kiedy to będzie,
kiedy to będzie,
14:06
because it all depends
on what we have to do in the short term.
on what we have to do in the short term.
252
834480
2960
bo to zależy od tego, co uda się
zrobić w krótkim czasie.
zrobić w krótkim czasie.
14:09
But I think we've just got huge scope,
and we don't pull those levers
and we don't pull those levers
253
837464
3272
Wydaje mi się, że mamy
duże możliwości, ale nie działamy,
duże możliwości, ale nie działamy,
14:12
that allow us to reduce
the energy demand, which is a shame.
the energy demand, which is a shame.
254
840760
2920
by ograniczyć zapotrzebowanie
na energię, a to szkoda.
na energię, a to szkoda.
14:15
BG: Alice, thank you for coming
to TED and sharing this data.
to TED and sharing this data.
255
843998
2858
BG: Alice, dziękuję za przybycie na TED.
14:18
ABL: Thank you.
256
846880
1200
ABL: Dziękuję
14:20
(Applause)
257
848120
1880
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Alice Bows-Larkin - Climate scholarClimate researcher Alice Bows-Larkin connects her academic research to the broader policy context, helping create policies to deal with our changing planet.
Why you should listen
Through her work on international transport, energy systems and carbon budgets, Alice Bows-Larkin has helped shape policies throughout the world, including the UK’s Climate Change Act. After studying physics and climate modeling, she joined the interdisciplinary Tyndall Centre at the University of Manchester. She’s currently working on a large project analyzing the future of shipping as climate shifts, and is exploring how to upscale innovation at the intersection of water, food and energy.
More profile about the speakerAlice Bows-Larkin | Speaker | TED.com