TEDxChange
Hans Rosling: The good news of the decade? We're winning the war against child mortality
Hans Rosling: Dobre wieści z dziesięciolecia?
Filmed:
Readability: 3.8
900,534 views
Hans Rosling pokazuje na nowo dane ONZ z okresu 10 lat wykorzystując swoje spektakularne wizualizacje, naświetlając - w większości nie ogłaszane - materiały na pierwsze strony gazet. Podczas prezentacji demaskuje wadliwe podejście do statystyk, które ukrywa ważne informacje.
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus. Full bio
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
We are here today
0
0
2000
Jesteśmy tu dzisiaj,
00:17
because [the] United Nations
1
2000
2000
ponieważ Organizacja Narodów Zjednoczonych
00:19
have defined goals
2
4000
2000
określiła cele dla
00:21
for the progress of countries.
3
6000
2000
rozwoju państw.
00:23
They're called Millennium Development Goals.
4
8000
3000
Nazywane Milenijnymi Celami Rozwoju (MCR).
00:26
And the reason I really like these goals
5
11000
3000
Lubię te cele, ponieważ
00:29
is that there are eight of them.
6
14000
3000
jest ich osiem.
00:32
And by specifying eight different goals,
7
17000
2000
Określając osiem różnych celów,
00:34
the United Nations has said
8
19000
2000
ONZ stwierdziło, że jest
00:36
that there are so many things needed
9
21000
2000
wiele potrzebnych rzeczy,
00:38
to change in a country
10
23000
2000
by zmienić w państwach
00:40
in order to get the good life for people.
11
25000
2000
i dać dobrobyt ludziom.
00:42
Look here -- you have to end poverty,
12
27000
2000
Musisz: wyeliminować biedę,
00:44
education, gender,
13
29000
2000
poprawić edukację,
00:46
child and maternal health,
14
31000
2000
zadbać o życie dzieci i matek,
00:48
control infections, protect the environment
15
33000
3000
kontrolować infekcje, ochraniać środowisko
00:51
and get the good global links between nations
16
36000
2000
i połączyć ze sobą nacje
00:53
in every aspect
17
38000
2000
w każdym aspekcie
00:55
from aid to trade.
18
40000
3000
od pomocy charytatywnej do handlu.
00:58
There's a second reason I like these development goals,
19
43000
3000
Lubię te cele również,
01:01
and that is because each and every one is measured.
20
46000
3000
bo każdy z nich jest możliwy do zmierzenia.
01:04
Take child mortality;
21
49000
3000
Weźmy umieralność dzieci.
01:07
the aim here is to reduce child mortality
22
52000
2000
Celem jest redukcja śmiertelności
01:09
by two-thirds,
23
54000
2000
o dwie trzecie
01:11
from 1990 to 2015.
24
56000
3000
od 1990 do 2050.
01:14
That's a four percent reduction per year --
25
59000
3000
Redukcja wynosi 4 procent na rok.
01:18
and this, with measuring.
26
63000
2000
To jest mierzalne.
01:20
That's what makes the difference
27
65000
2000
To robi różnicę pomiędzy
01:22
between political talking like this
28
67000
2000
polityką, a rzeczywistymi działaniami,
01:24
and really going for the important thing,
29
69000
2000
polityką, a rzeczywistymi działaniami,
01:26
a better life for people.
30
71000
3000
lepszym życiem dla ludzi.
01:29
And what I'm so happy about with this
31
74000
2000
Jestem zadowolony, że
01:31
is that we have already documented
32
76000
2000
już udokumentowaliśmy
01:33
that there are many countries
33
78000
2000
wiele krajów w Azji,
01:35
in Asia, in the Middle East,
34
80000
2000
na Środkowym Wschodzie, w Ameryce Łacińskiej
01:37
in Latin America and East Europe
35
82000
3000
i Wschodniej Europie, które redukują
01:40
that [are] reducing with this rate.
36
85000
2000
umieralność w założonym stopniu.
01:42
And even mighty Brazil is going down with five percent per year,
37
87000
3000
Można Brazylia osiąga pięć procent na rok,
01:45
and Turkey with seven percent per year.
38
90000
2000
a Turcja siedem procent.
01:47
So there's good news.
39
92000
2000
To są dobre wiadomości.
01:49
But then I hear people saying, "There is no progress in Africa.
40
94000
3000
Ludzie mówią jednak, że "Nie ma postępu w Afryce.
01:52
And there's not even statistics on Africa
41
97000
2000
Nie ma statystyk dla Afryki
01:54
to know what is happening."
42
99000
2000
by wiedzieć, co się dzieje."
01:56
I'll prove them wrong on both points.
43
101000
3000
Dowiodę, że się mylą w obu tezach.
01:59
Come with me to the wonderful world of statistics.
44
104000
3000
Chodźcie ze mną do świata statystyki.
02:02
I bring you to the webpage, ChildMortality.org,
45
107000
3000
Zobaczcie stronę ChildMortality.org,
02:05
where you can take deaths in children
46
110000
2000
gdzie można sprawdzić śmiertelność
02:07
below five years of age for all countries --
47
112000
3000
poniżej piątego roku życia dla każdego kraju.
02:10
it's done by U.N. specialists.
48
115000
2000
Jest to wykonane przez specjalistów z ONZ.
02:12
And I will take Kenya as an example.
49
117000
2000
Wezmę Kenię jako przykład.
02:14
Here you see the data.
50
119000
2000
Widzicie tutaj dane.
02:16
Don't panic -- don't panic now, I'll help you through this.
51
121000
3000
Nie panikujcie, pomogę Wam.
02:19
It looks nasty, like in college
52
124000
2000
Wygląda to nieciekawie, jak na studiach,
02:21
when you didn't like statistics.
53
126000
2000
kiedy nie lubiliście statystyki.
02:23
But first thing, when you see dots like this,
54
128000
2000
Widząc te kropki musisz
02:25
you have to ask yourself:
55
130000
2000
zadać sobie pytanie:
02:27
from where do the data come?
56
132000
2000
Skąd pochodzą dane?
02:29
What is the origin of the data?
57
134000
2000
Jakie jest ich źródło?
02:31
Is it so that in Kenya,
58
136000
2000
Czy jest tak, że w Kenii
02:33
there are doctors and other specialists
59
138000
2000
są lekarze i specjaliści, którzy
02:35
who write the death certificate at the death of the child
60
140000
2000
piszą akty zgonu każdemu dziecku
02:37
and it's sent to the statistical office?
61
142000
2000
i wysyłają je do urzędu statystycznego?
02:39
No -- low-income countries like Kenya
62
144000
3000
Nie. Kraje o niskich dochodach, jak Kenia
02:42
still don't have that level of organization.
63
147000
3000
nadal nie mają takiego poziomu organizacji.
02:45
It exists, but it's not complete
64
150000
2000
Istnieje, ale jest niekompletny,
02:47
because so many deaths occur in the home
65
152000
3000
ponieważ wiele zgonów następuje
02:50
with the family,
66
155000
2000
w domach u rodziny,
02:52
and it's not registered.
67
157000
2000
więc nie są rejestrowane.
02:54
What we rely on is not an incomplete system.
68
159000
2000
Nie polegamy na tym niekompletnym systemie.
02:56
We have interviews, we have surveys.
69
161000
3000
Są wywiady i ankiety.
02:59
And this is highly professional
70
164000
2000
Bardzo profesjonalnie
03:01
female interviewers
71
166000
2000
przygotowane ankieterki
03:03
who sit down for one hour with a woman
72
168000
2000
siadają na godzinę z kobietą
03:05
and ask her about [her] birth history.
73
170000
2000
wypytując ją o historię urodzin.
03:07
How many children did you have?
74
172000
2000
Jak wiele dzieci miała?
03:09
Are they alive?
75
174000
2000
Czy wciąż żyją?
03:11
If they died, at what age and what year?
76
176000
3000
Jeżeli nie, w jakim wieku i w którym roku zmarły?
03:14
And then this is done in a representative sample
77
179000
2000
Wykonuje się je na reprezentatywnej próbce
03:16
of thousands of women in the country
78
181000
3000
tysięcy kobiet w kraju i
03:19
and put together in what used to be called
79
184000
2000
składa razem w niegdyś nazywany
03:21
a demographic health survey report.
80
186000
3000
raport z badań demograficznych nad zdrowiem.
03:24
But these surveys are costly,
81
189000
2000
Ankiety są kosztowne,
03:26
so they can only be done [in] three- to five-year intervals.
82
191000
3000
więc są wykonywane co 3-5 lat.
03:29
But they have good quality.
83
194000
2000
Jednak są dobrej jakości.
03:31
So this is a limitation.
84
196000
2000
To jest ograniczenie.
03:33
And all these colored lines here are results;
85
198000
3000
Wszystkie kolorowe linie to wyniki.
03:36
each color is one survey.
86
201000
2000
Każdy kolor to jedna ankieta.
03:38
But that's too complicated for today, so I'll simplify it for you,
87
203000
3000
Jest to zbyt skomplikowane, uproszczę to dla Was,
03:41
and I give you one average point for each survey.
88
206000
3000
dając średnią wartość dla każdej z ankiet.
03:44
This was 1977, 1988,
89
209000
3000
To był 1977, 1988,
03:47
1992, '97
90
212000
2000
1992, 1997
03:49
and 2002.
91
214000
3000
i 2002.
03:52
And when the experts in the U.N.
92
217000
2000
Kiedy eksperci z ONZ
03:54
have got these surveys in place in their database,
93
219000
3000
mają te ankiety w bazie danych
03:57
then they use advanced mathematical formulas
94
222000
3000
używają zaawansowanych matematycznych wzorów
04:00
to produce a trend line, and the trend line looks like this.
95
225000
3000
by stworzyć linię trendu, a wygląda ona tak.
04:03
See here -- it's the best fit they can get of this point.
96
228000
3000
Zobaczcie. To jest najlepsze przybliżenie.
04:06
But watch out --
97
231000
2000
Jednak uważajcie.
04:08
they continue the line
98
233000
2000
Przeciągają tą linię
04:10
beyond the last point
99
235000
2000
poza ostatni punkt
04:12
out into nothing.
100
237000
2000
w nicość.
04:14
And they estimated that in 2008,
101
239000
3000
Oszacowali, że w 2008
04:17
Kenya had per child mortality of 128.
102
242000
3000
Kenia miała umieralność dzieci równą 128.
04:20
And I was sad,
103
245000
2000
Byłem przygnębiony,
04:22
because we could see
104
247000
2000
ponieważ zauważaliśmy
04:24
this reversal in Kenya
105
249000
2000
ruch odwrotny w Kenii,
04:26
with an increased child mortality in the 90s.
106
251000
3000
gdy umieralność wzrastała w latach 90'tych.
04:29
It was so tragic.
107
254000
2000
To było straszne.
04:31
But in June, I got a mail in my inbox
108
256000
3000
W czerwcu otrzymałem maila
04:34
from Demographic Health Surveys,
109
259000
2000
z demograficznych badań zdrowia,
04:36
and it showed good news from Kenya.
110
261000
2000
które pokazały dobre wieści z Kenii.
04:38
I was so happy.
111
263000
2000
Byłem szczęśliwy.
04:40
This was the estimate of the new survey.
112
265000
3000
To było oszacowanie dla ankiety.
04:43
Then it just took another three months
113
268000
2000
Trzy miesiące zabrało ONZ
04:45
for [the] U.N. to get it into their server,
114
270000
2000
wgranie tego na ich serwer,
04:47
and on Friday we got the new trend line --
115
272000
3000
w piątek otrzymaliśmy nową linię trendu.
04:50
it was down here.
116
275000
2000
Była tutaj.
04:52
Isn't it nice -- isn't it nice, yeah?
117
277000
2000
Czyż to nie miłe?
04:54
I was actually, on Friday, sitting in front of my computer,
118
279000
3000
W piątek rano siedząc przed
04:57
and I saw the death rate fall
119
282000
2000
swoim komputerem widziałem
04:59
from 128 to 84 just that morning.
120
284000
3000
spadek z 128 do 84.
05:02
So we celebrated.
121
287000
2000
Świętowaliśmy.
05:04
But now, when you have this trend line,
122
289000
2000
Mając tą linię trendu,
05:06
how do we measure progress?
123
291000
2000
jak zmierzyć postęp?
05:08
I'm going into some details here,
124
293000
2000
Wejdę teraz w detale,
05:10
because [the] U.N. do it like this.
125
295000
2000
ponieważ ONZ tak robi.
05:12
They start [in] 1990 -- they measure to 2009.
126
297000
3000
Zaczęli w 1990, mierzą do 2009.
05:15
They say, "0.9 percent, no progress."
127
300000
3000
Mówią: "0.9 procent to żaden progres".
05:18
That's unfair.
128
303000
2000
To niesprawiedliwe.
05:20
As a professor, I think I have the right to propose something differently.
129
305000
3000
Jako profesor chyba mogę zaproponować coś innego.
05:23
I would say, at least do this --
130
308000
2000
Powiedziałbym, chociaż zróbcie to.
05:25
10 years is enough to follow the trend.
131
310000
2000
10 lat wystarczy by iść za trendem.
05:27
It's two surveys, and you can see what's happening now.
132
312000
3000
To dwie ankiety, a widzicie, co się dzieje teraz.
05:30
They have 2.4 percent.
133
315000
2000
Mają 2.4 procenta.
05:32
Had I been in the Ministry of Health in Kenya,
134
317000
2000
Będąc w Ministerstwie Zdrowia Kenii
05:34
I may have joined these two points.
135
319000
3000
mógłbym połączyć te dwa punkty.
05:37
So what I'm telling you
136
322000
2000
Mówię wam, że znając
05:39
is that we know the child mortality.
137
324000
2000
umieralność dzieci mamy niezły trend.
05:41
We have a decent trend.
138
326000
2000
umieralność dzieci mamy niezły trend.
05:43
It's coming into some tricky things then
139
328000
2000
Kiedy mierzymy Milenijne Cele Rozwoju
05:45
when we are measuring MDGs.
140
330000
2000
dochodzimy do trudnych rzeczy.
05:47
And the reason here for Africa is especially important,
141
332000
3000
Powód dla Afryki jest bardzo ważny,
05:50
because '90s was a bad decade,
142
335000
2000
ponieważ lata 90'te były złą dekadą
05:52
not only in Kenya, but across Africa.
143
337000
3000
nie tylko dla Kenii, ale i całej Afryki.
05:55
The HIV epidemic peaked.
144
340000
2000
Epidemia HIV szczytowała.
05:57
There was resistance for the old malaria drugs, until we got the new drugs.
145
342000
3000
Byli odporni na leki na malarię aż do czasu otrzymania nowych.
06:00
We got, later, the mosquito netting.
146
345000
2000
Potem otrzymali siatki na muchy.
06:02
And there was socio-economic problems,
147
347000
2000
Były również problemy socjo-ekonomiczne,
06:04
which are now being solved at a much better scale.
148
349000
3000
które teraz są lepiej rozwiązywane.
06:07
So look at the average here --
149
352000
2000
Zobaczcie tą średnią.
06:09
this is the average for all of sub-Saharan Africa.
150
354000
2000
To średnia dla Afryki Subsaharyjskiej.
06:11
And [the] U.N. says
151
356000
2000
ONZ twierdzi, że
06:13
it's a reduction with 1.8 percent.
152
358000
3000
jest spadek o 1.8 procenta.
06:16
Now this sounds a little theoretical,
153
361000
2000
To brzmi trochę teoretycznie,
06:18
but it's not so theoretical.
154
363000
2000
jednak nie jest takie teoretyczne.
06:20
You know, these economists,
155
365000
2000
Znacie ekonomistów,
06:22
they love money, they want more and more of it, they want it to grow.
156
367000
3000
kochają pieniądze i wciąż chcą więcej, chcą by rozmnażały się.
06:25
So they calculate the percent annual growth rate of [the] economy.
157
370000
3000
Wyliczają procent rocznego wzrostu ekonomii.
06:28
We in public health, we hate child death,
158
373000
3000
My w opiece zdrowotnej, nienawidzimy śmierci dzieci,
06:31
so we want less and less and less of child deaths.
159
376000
2000
więc chcemy, aby umieralność malała.
06:33
So we calculate the percent reduction per year,
160
378000
2000
Wyliczamy procent rocznego spadku.
06:35
but it's sort of the same percentage.
161
380000
2000
Jednak są to podobne wartości.
06:37
If your economy grows with four percent,
162
382000
2000
Jeżeli ekonomia wzrośnie o 4 procent
06:39
you ought to reduce child mortality four percent;
163
384000
2000
to umieralności wśród dzieci powinna zmaleć o 4 procenty,
06:41
if it's used well and people are really involved
164
386000
3000
jeżeli wykorzystuje się to dobrze i ludzie są zaangażowani
06:44
and can get the use of the resources in the way they want it.
165
389000
3000
to wykorzystuje się zasoby w pożądany sposób.
06:47
So is this fair now to measure this over 19 years?
166
392000
3000
Czy sprawiedliwe jest teraz obliczanie tego przez 19 lat?
06:50
An economist would never do that.
167
395000
3000
Ekonomiści nigdy by tego nie zrobili.
06:53
I have just divided it into two periods.
168
398000
2000
Podzieliłem okres na dwie części.
06:55
In the 90s, only 1.2 percent,
169
400000
3000
W latach 90'tych, tylko 1.2 procenta.
06:58
only 1.2 percent.
170
403000
2000
tylko 1.2 procenta.
07:00
Whereas now, second gear --
171
405000
2000
Teraz, drugi bieg...
07:02
it's like Africa had first gear,
172
407000
2000
Afryka była na pierwszym biegu,
07:04
now they go into second gear.
173
409000
2000
teraz przechodzi do drugiego.
07:06
But even this
174
411000
2000
Jednak to też nie jest
07:08
is not a fair representation of Africa,
175
413000
2000
sprawiedliwą reprezentacją Afryki,
07:10
because it's an average,
176
415000
2000
ponieważ jest to średnia,
07:12
it's an average speed of reduction in Africa.
177
417000
2000
średni prędkość spadku w Afryce.
07:14
And look here when I take you into my bubble graphs.
178
419000
3000
Zobaczcie na mój graf z bąbelków.
07:17
Still here,
179
422000
2000
Tutaj
07:19
child death per 1,000 on that axis.
180
424000
3000
na tej osi widać umieralność na 1000 dzieci.
07:22
Here we have [the] year.
181
427000
2000
Tutaj jest rok.
07:24
And I'm now giving you a wider picture than the MDG.
182
429000
3000
Daję wam szerszy pogląd niż w MCR.
07:27
I start 50 years ago
183
432000
2000
Zaczynam 50 lat temu,
07:29
when Africa celebrated independence in most countries.
184
434000
3000
kiedy wiele krajów Afrykańskich uzyskało niepodległość.
07:32
I give you Congo, which was high,
185
437000
2000
Kongo było wysoko,
07:34
Ghana -- lower. And Kenya -- even lower.
186
439000
2000
Ghana niżej, a Kenia jeszcze niżej.
07:36
And what has happened over the years since then? Here we go.
187
441000
3000
Co się wydarzyło od tamtego czasu?
07:39
You can see, with independence, literacy improved
188
444000
3000
Z niepodległością zmalał analfabetyzm,
07:42
and vaccinations started, smallpox was eradicated,
189
447000
3000
przyszły szczepionki, wyeliminowano ospę,
07:45
hygiene was improved, and things got better.
190
450000
3000
higiena uległa poprawie, polepszyło się.
07:48
But then, in the '80s, watch out here.
191
453000
2000
W latach 80'tych w Kongo
07:50
Congo got into civil war,
192
455000
2000
była wojna domowa
07:52
and they leveled off here.
193
457000
2000
i tempo się wyrównało.
07:54
Ghana got very ahead, fast.
194
459000
2000
Ghana weszła w średnie tempo.
07:56
This was the backlash in Kenya, and Ghana bypassed,
195
461000
3000
Tutaj stagnacja w Kenii, Ghana ją omija,
07:59
but then Kenya and Ghana go down together --
196
464000
2000
potem Kenia i Ghana schodzą razem -
08:01
still a standstill in Congo.
197
466000
2000
wciąż stagnacja w Kongo.
08:03
That's where we are today.
198
468000
2000
Tutaj jest stan na dzisiaj.
08:05
You can see it doesn't make sense
199
470000
3000
Nie ma sensu branie
08:08
to make an average of this zero improvement
200
473000
3000
tej zerowej poprawy
08:11
and this very fast improvement.
201
476000
3000
i szybkiej poprawy do średniej.
08:15
Time has come
202
480000
2000
Czas najwyższy, aby przestać
08:17
to stop thinking about sub-Saharan Africa as one place.
203
482000
4000
myśleć o Subsaharyjskiej Afryce, jako jednym miejscu.
08:21
Their countries are so different,
204
486000
3000
Kraje są tam bardzo różne,
08:24
and they merit to be recognized in the same way,
205
489000
3000
i zasługują, aby nie traktować ich tak samo,
08:27
as we don't talk about Europe as one place.
206
492000
2000
jak nie traktujemy Europy razem.
08:29
I can tell you that the economy in Greece and Sweden are very different --
207
494000
3000
Ekonomia w Grecji i Szwecji jest znacznie różna.
08:32
everyone knows that.
208
497000
2000
Wszyscy to wiedzą.
08:34
And they are judged, each country, on how they are doing.
209
499000
3000
Każdy kraj osądzamy po tym jak sobie radzi.
08:37
So let me show the wider picture.
210
502000
3000
Pokażę wam szerszy obraz.
08:40
My country, Sweden:
211
505000
3000
Mój kraj, Szwecja:
08:43
1800, we were up there.
212
508000
3000
w 1800 byliśmy tutaj.
08:46
What a strange personality disorder we must have,
213
511000
3000
Musimy mieć dziwne zaburzenia osobowości, że
08:49
counting the children so meticulously in spite of a high child death rate.
214
514000
3000
liczymy dzieci tak starannie pomimo wysokiej umieralności.
08:52
It's very strange. It's sort of embarrassing.
215
517000
3000
To bardzo dziwne, nawet żenujące.
08:55
But we had that habit in Sweden, you know,
216
520000
2000
W Szwecji mamy przyzwyczajenie, że
08:57
that we counted all the child deaths,
217
522000
2000
zliczaliśmy wszystkie śmierci dzieci,
08:59
even if we didn't do anything about it.
218
524000
2000
nawet nic o nich nie wiedząc.
09:01
And then, you see, these were famine years.
219
526000
2000
To były lata głodu,
09:03
These were bad years, and people got fed up with Sweden.
220
528000
2000
złe lata, ludzie mieli dość wolności.
09:05
My ancestors moved to the United States.
221
530000
3000
Moi przodkowie wyprowadzili się do USA.
09:08
And eventually, soon they started to get better and better here.
222
533000
3000
Szybko zaczęło im się wieść lepiej.
09:11
And here we got better education, and we got health service,
223
536000
3000
Lepsza edukacja, opieka medyczna,
09:14
and child mortality came down.
224
539000
2000
i śmiertelność dzieci spadła.
09:16
We never had a war; Sweden was in peace all this time.
225
541000
3000
Szwecja była w pokoju cały ten czas, bez wojny.
09:19
But look, the rate of lowering
226
544000
2000
Spójrzcie, tempo spadku
09:21
in Sweden
227
546000
2000
w Szwecji
09:23
was not fast.
228
548000
2000
nie było szybkie.
09:25
Sweden achieved a low child mortality
229
550000
3000
Szwecja osiągnęła niską śmiertelność,
09:28
because we started early.
230
553000
3000
bo zaczęła wcześnie.
09:31
We had primary school actually
231
556000
2000
Szkoła podstawowa pojawiła się dopiero
09:33
started in 1842.
232
558000
2000
w 1842.
09:35
And then you get that wonderful effect
233
560000
2000
Cudownym efektem tego było
09:37
when we got female literacy
234
562000
2000
wyplewienie analfabetyzmu u kobiet
09:39
one generation later.
235
564000
2000
jedno pokolenie później.
09:41
You have to realize that the investments we do in progress
236
566000
3000
Inwestycje, które podejmujemy
09:44
are long-term investments.
237
569000
2000
są długoterminowe.
09:46
It's not about just five years --
238
571000
2000
Nie chodzi o pięć lat.
09:48
it's long-term investments.
239
573000
2000
One są długofalowe.
09:50
And Sweden never reached [the] Millennium Development Goal rate,
240
575000
3000
Szwecja nigdy nie osiągnęła tempa MCR,
09:53
3.1 percent when I calculated.
241
578000
2000
3.1 procenta w moich obliczeniach.
09:55
So we are off track -- that's what Sweden is.
242
580000
3000
Jesteśmy poza torem. Tu jest Szwecja.
09:58
But you don't talk about it so much.
243
583000
2000
Nie mówi się o tym zbyt wiele.
10:00
We want others to be better than we were, and indeed, others have been better.
244
585000
3000
Chcemy, aby inni byli lepsi od nas. Faktycznie inni byli lepsi.
10:03
Let me show you Thailand,
245
588000
2000
Zobaczcie, że Tajlandia
10:05
see what a success story, Thailand from the 1960s --
246
590000
2000
osiągnęła sukces. Od 1960
10:07
how they went down here
247
592000
2000
zeszli aż tutaj i osiągnęli
10:09
and reached almost the same child mortality levels as Sweden.
248
594000
3000
prawie taką śmiertelność dzieci jak w Szwecji.
10:12
And I'll give you another story -- Egypt,
249
597000
3000
Inny przykład - Egipt,
10:15
the most hidden, glorious success in public health.
250
600000
3000
ukrywany, wspaniały sukces zdrowia publicznego.
10:18
Egypt was up here in 1960,
251
603000
2000
Egipt był tu w 1960,
10:20
higher than Congo.
252
605000
2000
wyżej od Konga,
10:22
The Nile Delta was a misery for children
253
607000
3000
Delta Nilu była niedolą dla dzieci
10:25
with diarrheal disease
254
610000
2000
z biegunkami, malarią
10:27
and malaria and a lot of problems.
255
612000
2000
i wieloma innymi problemami.
10:29
And then they got the Aswan Dam. They got electricity in their homes,
256
614000
3000
Potem wybudowano Tamę Asuańską. Dostarczono im elektryczność.
10:32
they increased education
257
617000
2000
Poprawili edukację.
10:34
and they got primary health care.
258
619000
2000
Otrzymali podstawową opiekę zdrowotną.
10:36
And down they went, you know.
259
621000
2000
Poszli w dół.
10:38
And they got safer water, they eradicated malaria.
260
623000
3000
Otrzymali bezpieczną wodę, wyeliminowali malarię.
10:41
And isn't it a success story.
261
626000
2000
I to jest sukces.
10:43
Millennium Development Goal rates for child mortality
262
628000
3000
Wskaźnik MCR dla umieralności dzieci
10:46
is fully possible.
263
631000
2000
jest całkowicie osiągalny.
10:48
And the good thing is
264
633000
2000
Dobrą informacją jest to, że
10:50
that Ghana today is going with the same rate
265
635000
2000
Ghana dzisiaj idzie tym samym
10:52
as Egypt did at its fastest.
266
637000
3000
tempem, jak Egipt w najlepszym momencie.
10:55
Kenya is now speeding up.
267
640000
2000
Kenia teraz przyspiesza.
10:57
Here we have a problem.
268
642000
2000
Mamy problem w krajach,
10:59
We have a severe problem in countries which are at a standstill.
269
644000
3000
które są w stagnacji.
11:03
Now, let me now bring you to a wider picture,
270
648000
3000
Pokażę wam szerszy pogląd
11:06
a wider picture of child mortality.
271
651000
2000
na śmiertelność dzieci.
11:08
I'm going to show you the relationship
272
653000
2000
Pokażę zależność pomiędzy
11:10
between child mortality on this axis here --
273
655000
3000
umieralnością dzieci na tej osi,
11:13
this axis here is child mortality --
274
658000
3000
umieralnością dzieci na tej osi,
11:16
and here I have the family size.
275
661000
3000
a wielkością rodziny tutaj.
11:19
The relationship between child mortality and family size.
276
664000
2000
Relację pomiędzy umieralnością dzieci a wielkością rodziny.
11:21
One, two, three, four children per woman:
277
666000
2000
Jedno, dwójka, trójka dzieci na kobietę.
11:23
six, seven, eight children per woman.
278
668000
2000
Sześć, siedem dzieci na kobietę.
11:25
This is, once again, 1960 --
279
670000
2000
To jest rok 1960,
11:27
50 years ago.
280
672000
2000
50 lat temu.
11:29
Each bubble is a country --
281
674000
2000
Każda bańka to państwo.
11:31
the color, you can see, a continent.
282
676000
2000
Kolor to kontynent.
11:33
The dark blue here is sub-Saharan Africa.
283
678000
2000
Ciemno niebieski to Subsaharyjska Afryka.
11:35
And the size of the bubble is the population.
284
680000
3000
Wielkość bańki to populacja.
11:39
And these are
285
684000
2000
To są tak zwane
11:41
the so-called "developing" countries.
286
686000
2000
rozwijające się kraje.
11:43
They had high, or very high, child mortality
287
688000
3000
Miały wysoką lub bardzo wysoką umieralność dzieci
11:46
and family size, six to eight.
288
691000
3000
sześć do ośmiu osób w rodzinie.
11:49
And the ones over there,
289
694000
2000
A te tutaj to,
11:51
they were so-called Western countries.
290
696000
2000
tak zwane państwa "Zachodu".
11:53
They had low child mortality
291
698000
2000
Miały niską umieralność dzieci
11:55
and small families.
292
700000
2000
i małe rodziny.
11:57
What has happened?
293
702000
2000
Co się stało?
11:59
What I want you [to do] now is to see with your own eyes
294
704000
3000
Zobaczcie na własne oczy
12:02
the relation between fall in child mortality
295
707000
3000
relację pomiędzy śmiertelnością dzieci, a
12:05
and decrease in family size.
296
710000
3000
spadkiem wielkości rodziny.
12:08
I just want not to have any room for doubt --
297
713000
2000
Proszę nie miejcie uprzedzeń.
12:10
you have to see that for yourself.
298
715000
2000
Musicie to sami zobaczyć.
12:12
This is what happened. Now I start the world.
299
717000
3000
To się stało, ruszę świat.
12:15
Here we come down with the eradication of
300
720000
2000
Spadek osiągamy polepszeniem
12:17
smallpox, better education,
301
722000
2000
edukacji, eliminacją ospy,
12:19
health service.
302
724000
2000
opieką zdrowotną.
12:21
It got down there -- China comes into the Western box here.
303
726000
3000
Spadają tutaj. Chiny zmierzają do kwadratu z krajami Zachodu.
12:24
And here Brazil is in the Western Box.
304
729000
2000
Brazylia również jest w tym kwadracie.
12:26
India is approaching. The first African countries coming into the Western box,
305
731000
3000
Indie nadchodzą. Pierwsze kraje afrykańskie do niego trafiają.
12:29
and we get a lot a new neighbors.
306
734000
2000
Przychodzą do nas nowi sąsiedzi.
12:31
Welcome to a decent life.
307
736000
2000
Zapraszamy do godnego życia.
12:33
Come on. We want everyone down there.
308
738000
2000
Chodźcie. Chcemy wszystkich tutaj.
12:35
This is the vision we have, isn't it.
309
740000
2000
To jest nasza wizja.
12:37
And look now, the first African countries here are coming in.
310
742000
3000
Pierwsze kraje afrykańskie nadchodzą.
12:40
There we are today.
311
745000
2000
Tutaj jesteśmy dzisiaj.
12:43
There is no such thing
312
748000
2000
Nie ma takiej rzeczy, jak
12:45
as a "Western world" and "developing world."
313
750000
2000
"Świat Zachodu", czy "świat rozwijający się".
12:47
This is the report from [the] U.N.,
314
752000
2000
To jest raport ONZ, który
12:49
which came out on Friday.
315
754000
2000
pojawił się w piątek.
12:51
It's very good -- "Levels and Trends in Child Mortality" --
316
756000
3000
Jest bardzo dobry - "Poziomy i Trendy w umieralności dzieci" -
12:54
except this page.
317
759000
2000
oprócz tej strony.
12:56
This page is very bad;
318
761000
2000
Ta strona jest bardzo zła.
12:58
it's a categorization of countries.
319
763000
3000
To kategoryzacja krajów.
13:01
It labels "developing countries," -- I can read from the list here --
320
766000
3000
Określa kraje rozwijające się - odczytam listę -
13:04
developing countries: Republic of Korea -- South Korea.
321
769000
3000
kraje rozwijające się to: Republika Południowej Korei
13:07
Huh?
322
772000
2000
kraje rozwijające się to: Republika Południowej Korei
13:09
They get Samsung, how can they be [a] developing country?
323
774000
3000
Mają Samsunga. Jak mogą być krajem rozwijającym się?
13:12
They have here Singapore.
324
777000
2000
Jest też Singapur.
13:14
They have the lowest child mortality in the world, Singapore.
325
779000
2000
Mają najniższą umieralność dzieci na świecie.
13:16
They bypassed Sweden five years ago,
326
781000
2000
Przeskoczyli Szwecję pięć lat temu,
13:18
and they are labeled a developing country.
327
783000
2000
a oznaczono go jako kraj rozwijający się.
13:20
They have here Qatar.
328
785000
2000
Jest też Katar,
13:22
It's the richest country in the world with Al Jazeera.
329
787000
2000
najbogatszy kraj na świecie z Al Jazeera.
13:24
How the heck could they be [a] developing country?
330
789000
2000
Jak może to być kraj rozwijający się?
13:26
This is crap.
331
791000
2000
To jest chłam.
13:28
(Applause)
332
793000
3000
(Oklaski)
13:31
The rest here is good -- the rest is good.
333
796000
2000
Reszta jest dobra.
13:33
We have to have a modern concept,
334
798000
2000
Musimy mieć nowoczesny koncept,
13:35
which fits to the data.
335
800000
2000
który pasuje do danych.
13:37
And we have to realize
336
802000
2000
Musimy zdać sobie sprawę, że
13:39
that we are all going to into this, down to here.
337
804000
3000
idziemy ku temu tutaj.
13:42
What is the importance now with the relations here.
338
807000
3000
Jakie znaczenie mają te relacje?
13:45
Look -- even if we look in Africa --
339
810000
2000
Nawet przyglądając się Afryce.
13:47
these are the African countries.
340
812000
2000
To są kraje afrykańskie.
13:49
You can clearly see the relation with falling child mortality
341
814000
3000
Jasno widać relację pomiędzy spadkiem umieralności dzieci,
13:52
and decreasing family size,
342
817000
2000
a zmniejszeniem rozmiarów rodziny,
13:54
even within Africa.
343
819000
2000
nawet wewnątrz Afryki.
13:56
It's very clear that this is what happens.
344
821000
2000
Jest jasne, co się stanie.
13:58
And a very important piece of research came out on Friday
345
823000
3000
Ważne badanie opublikowano w piątek,
14:01
from the Institute of Health Metrics and Evaluation in Seattle
346
826000
4000
z Instytutu Metryk i Oceny Zdrowia w Seattle
14:05
showing that almost 50 percent
347
830000
2000
ukazujący, że prawie 50 procent
14:07
of the fall in child mortality
348
832000
2000
spadku umieralności dzieci może być
14:09
can be attributed to female education.
349
834000
3000
zasługą edukowania kobiet.
14:12
That is, when we get girls in school,
350
837000
3000
Tak jest, gdy dziewczyny idą do szkół,
14:15
we'll get an impact 15 to 20 years later,
351
840000
2000
czego wpływ mamy 15-20 lat później,
14:17
which is a secular trend which is very strong.
352
842000
3000
który jest świeckim mocnym trendem.
14:20
That's why we must have that long-term perspective,
353
845000
3000
Dlatego musimy mieć szeroką perspektywę,
14:23
but we must measure the impact
354
848000
2000
ale musimy mierzyć wpływ
14:25
over 10-year periods.
355
850000
2000
na przestrzeni 10 lat.
14:27
It's fully possible
356
852000
2000
To jest całkowicie możliwe
14:29
to get child mortality down in all of these countries
357
854000
2000
by umieralność dzieci spadła w tych krajach
14:31
and to get them down in the corner
358
856000
2000
i by sprowadzić je do tego rogu,
14:33
where we all would like to live together.
359
858000
3000
gdzie moglibyśmy żyć razem.
14:37
And of course, lowering child mortality
360
862000
3000
Obniżanie umieralności dzieci
14:40
is a matter of utmost importance
361
865000
3000
jest sprawą najwyższej wagi
14:43
from humanitarian aspects.
362
868000
2000
z aspektów humanitarnych.
14:45
It's a decent life for children,
363
870000
2000
Mówimy tutaj o godnym życiu dla dzieci.
14:47
we are talking about.
364
872000
2000
Mówimy tutaj o godnym życiu dla dzieci.
14:49
But it is also a strategic investment
365
874000
3000
Jest to też strategiczną inwestycją
14:52
in the future of all mankind,
366
877000
2000
w przyszłość ludzkości,
14:54
because it's about the environment.
367
879000
3000
ponieważ chodzi o środowisko.
14:57
We will not be able to manage the environment
368
882000
2000
Nie poradzimy sobie ze środowiskiem
14:59
and avoid the terrible climate crisis
369
884000
2000
i ominięciem strasznego kryzysu klimatu,
15:01
if we don't stabilize the world population.
370
886000
2000
ani stabilizacją populacji na świecie.
15:03
Let's be clear about that.
371
888000
2000
Niech to będzie jasne.
15:05
And the way to do that,
372
890000
2000
Sposobem na to jest
15:07
that is to get child mortality down, get access to family planning
373
892000
3000
spadek umieralności dzieci, dostęp do planowania rodziny,
15:10
and behind that drive female education.
374
895000
3000
a za tym stoi edukowanie kobiet.
15:13
And that is fully possible. Let's do it.
375
898000
2000
To jest w pełni możliwe. Zróbmy to.
15:15
Thank you very much.
376
900000
2000
Dziękuję Wam bardzo.
15:17
(Applause)
377
902000
10000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Hans Rosling - Global health expert; data visionaryIn Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.
Why you should listen
Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.
What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.
Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.
Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)
Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.
Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.
Hans Rosling | Speaker | TED.com