Jared Diamond: How societies can grow old better
Džered Dajmond (Jared Diamond): Kako društva mogu bolje da ostare zajedno
Jared Diamond investigates why cultures prosper or decline -- and what we can learn by taking a broad look across many kinds of societies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
kolikom broju vas ovde
od 65 godina
duže od 65 godina
ili babu i dedu koji su
od 65. godine?
(Smeh)
kojima će moj govor
(Smeh)
lično značajan,
tema ipak biti
samo jedno poglavlje
koja poredi
plemenska društva
modernim društvima
podizanje dece,
nošenje sa opasnošću,
koja su činila
u većem delu ljudske istorije
od naših modernih,
koja imaju vladu
stranci jedni drugima
slična jedna drugima
od plemenskih zajednica.
prirodnih eksperimenata
ljudskim društvom.
iz kojih mi
ne treba nipodaštavati
ni romantizovati
plemenske običaje
nas prestrave,
i drugi plemenski običaji
divimo i zavidimo na njima
da li treba i mi
retirements homes for the elderly,
u staračkim domovima,
stariji ljudi proživljavaju svoj život
ostalom rodbinom
među tradicionalnim društvima
do mnogo boljih
modernim društvima.
mnoga tradicionalna društva
rastući neposrednih načina:
dok ne umru,
kada grupa krene dalje,
da izvrše samoubistvo,
u dve okolnosti.
lovci i sakupljači,
koji ne mogu da hodaju,
malu decu
ili promenljivim uslovima
nestašice hrane
dovoljno hrane
mora da se sačuva
i za decu.
ili ubijemo
ili muža
bez izbora.
svojim roditeljima
njima dogoditi.
srećna krajnost,
Nove Gvineje,
for the past 50 years,
radio na terenu,
sedelačkih tradicionalnih društava
se brinu o starijima.
Oni ostaju bitni.
u istoj kolibi sa
svoje dece,
uzroka ovih razlika
u njihovom odnosu
da obavljaju korisne radnje.
korisni u tradicionalnim društvima
i dalje efikasni
korist od starijih
da čuvaju decu,
svoju odraslu decu,
food for the grandchildren.
hranu za te unuke.
oružja, korpi,
koji su najbolji u tome.
pesmama i plesovima.
u tradicionalnim društvima
koju mi,
nikada ne bismo uvideli.
u tradicionalnim društvima bez pisma,
određuje razliku
njihovog čitavog društva
prouzrokovane retkim događajima
na koje su stariji ljudi
i doprinosi
na poštovanju starijih
sa Konfučijevom doktrinom
koja podrazumeva poslušnost,
starijim roditeljima.
respect for older people
poštovanje starijih
sa niskim statusom starijih
eksplicitnu politiku
na osnovu godina".
samo jedno donorsko srce
ima vremena da operiše
imaju eksplicitnu politiku
mlađi pacijenti smatraju
života pred sobom,
imaju manje godina
za sobom.
ovako niskog statusa
protestantska radna etika,
koji više ne rade
je američki naglasak
na sopstvene snage i nezavisnosti,
podređujemo starije ljude,
i nisu više samostalni.
američki kult mladosti
čak i u reklamama.
uvek prikazuju
Koka-kolu i pivo.
Kada ste poslednji put videli
koja prikazuje nasmejane ljude
Nikad.
jedine američke reklame
i penzioni plan.
promenilo u statusu
u tradicionalnim društvima?
promena na bolje
da danas uživamo
u poznom dobu
za rekreaciju.
je da sada imamo
brinu za starije ljude.
sa surovom stvarnošću
mladih ljudi
manju ličnu vrednost.
in the status of the elderly
u statusu starijih
s godinama,
nezavisno jedni od drugih
sa velikom verovatnoćom
od svoje dece
in the status of the elderly
u statusu starijih
penzionisanje
gubitak prijateljstava
vezanog za rad.
u tradicionalnim društvima.
znači da oni više nisu
ili na Guglu
neku stariju osobu i pitamo je.
što neko nauči kao dete
stariji ljudi, ne poznajemo
za preživljavanje
kao petnaestogodišnjak
good at multiplying numbers
u množenju,
potpuno nepotrebne,
osmocifrene brojeve
uz pomoć džepnog digitrona.
ja sa 75
u veštinama
jačinu
odgledao program
daljinskim sa 41 dugmetom
svoje 25-ogodišnje sinove
tih 41 mizernih dugmića.
da poboljšamo živote starijih
njihove vrednosti?
samo neke predloge.
korisni kao babe i dede
ako odaberu to da rade,
počinje da radi
o svojoj deci tokom čitavog dana.
from raising their own children.
odgajanjem sopstvene dece.
oni vole svoje unuke
sa većom platom
paradoksalno,
conditions and technology.
u svetskim uslovima i tehnologiji.
iskustva u životnim uslovima
ali koji bi se mogli vratiti.
koji su sada u svojim 70-im
se danas sećaju
tokom velike depresije,
tokom svetskog rata,
of not dropping atomic bombs.
atomskih bombi.
ga imaju.
da planiramo za njih
kakve su nekada bile.
uključuje prepoznavanje da
koje mogu da rade
to make use of those things
nestaju godinama.
u zadacima
fizičku snagu i izdržljivost,
naučnicima ispod 30.
vredne osobine
uključuju iskustvo,
o velikim bazama podataka
i komparativna istorija,
stručnjacima preko 60.
much better than younger people
mnogo bolji od mlađih
savetovanju,
podučavanju, sintezi
u njihovim 60-im
kao investicioni menadžeri,
velikim društvima.
nego ikada pre
sa boljom zdravstvenom negom
daleko srećniji
tradicionalnim društvima.
materijalno znatno bogatiji
u tradicionalnim društvima.
kojima se treba diviti
značajno društveno bogatiji
više samopouzdanja,
više socijalnih veština
about dangers than we do.
o opasnostima nego mi.
dijabetesa, srčanih oboljenja,
predispose us to those diseases,
nas predodređuju tim bolestima,
toga šta možemo da naučimo
isto toliko zapanjujuće
da živim među njima.
ABOUT THE SPEAKER
Jared Diamond - Civilization scholarJared Diamond investigates why cultures prosper or decline -- and what we can learn by taking a broad look across many kinds of societies.
Why you should listen
In his books Guns, Germs and Steel and Collapse (and the popular PBS and National Geographic documentaries they inspired), big-picture scholar Jared Diamond explores civilizations and why they all seem to fall. Now in his latest book, The World Until Yesterday, Diamond examines small, traditional, tribal societies -- and suggests that modern civilization is only our latest solution to survival.
Diamond’s background in evolutionary biology, geography and physiology informs his integrated vision of human history. He posits that success -- and failure -- depends on how well societies adapt to their changing environment.
Jared Diamond | Speaker | TED.com