TED@New York
Tania Luna: How a penny made me feel like a millionaire
ทานย่า ลูน่า (Tania Luna): เหรียญสตางค์ที่ทำให้ฉันเป็นเศรษฐี
Filmed:
Readability: 3.1
1,797,188 views
เมื่อครั้งยังเด็ก หลังเกิดเหตุการณ์เชอโนบิล ทานย่า ลูน่าต้องจากบ้านที่ยูเครน มาลี้ภัยไปยังอเมริกา และในวันหนึ่ง ในชั้นที่พักของคนจรจัดที่ครอบครัวเธออาศัยอยู่ ทานย่าพบเหรียญสตางค์ที่ทำให้เธอรู้สึกร่ำรวยอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน นี่คือข้อคิดที่ได้จากชีวิตวัยเด็กอันหวานขม และวิธีที่จะระลึกถึงความรู้สึกนั้นอยู่เสมอ
Tania Luna - Surprisologist
Tania Luna co-founded Surprise Industries, a company devoted to designing surprise experiences. Full bio
Tania Luna co-founded Surprise Industries, a company devoted to designing surprise experiences. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm five years old, and I am very proud.
0
786
3995
ฉันอายุแค่ 5 ขวบ แต่ว่าฉันภูมิใจมากค่ะ
00:16
My father has just built the best outhouse
1
4781
3559
พ่อของฉันเพิ่งจะสร้างส้วมที่ดีที่สุด
00:20
in our little village in Ukraine.
2
8340
2590
ในหมู่บ้านเล็กๆ ของเราที่ยูเครน
00:22
Inside, it's a smelly, gaping hole in the ground,
3
10930
3549
ข้างใน มีหลุมหนึ่งตรงพิ้นดิน ที่มีกลิ่นเหม็น
00:26
but outside, it's pearly white formica
4
14479
4006
แต่ด้านนอกเป็นหินอ่อนสีขาว
00:30
and it literally gleams in the sun.
5
18485
3628
และจะสะท้อนประกายตอนโดนแสงอาทิตย์
00:34
This makes me feel so proud, so important,
6
22113
3557
นั่นทำให้ฉันภูมิใจสุดๆ แล้วก็รู้สึกสำคัญตัวมากๆ
00:37
that I appoint myself the leader of my little group of friends
7
25670
3040
จนตั้งตัวเองขึ้นเป็นหัวหน้าของกลุ่มเพื่อนเล็กๆ ของฉัน
00:40
and I devise missions for us.
8
28710
2780
แล้วก็แบ่งภารกิจให้กลุ่ม
00:43
So we prowl from house to house
9
31490
2313
เราจะไปด้อมๆ มองๆ ตามบ้านต่างๆ
00:45
looking for flies captured in spider webs
10
33803
3367
มองหาพวกแมลงวันที่ติดกับใยแมงมุม
00:49
and we set them free.
11
37170
2387
จากนั้นเราก็ช่วยให้มันเป็นอิสระ
00:51
Four years earlier, when I was one,
12
39557
2308
4 ปีก่อนหน้านั้น ตอนที่ฉันอายุ 1 ขวบ
00:53
after the Chernobyl accident,
13
41865
1445
หลังจากเหตุการณ์ระเบิดที่เชอโนบิล
00:55
the rain came down black,
14
43310
2331
ฝนที่ตกลงมากลายเป็นสีดำ
00:57
and my sister's hair fell out in clumps,
15
45641
2200
ผมของพี่สาวฉันร่วงเป็นกระจุก
00:59
and I spent nine months in the hospital.
16
47841
2557
และฉันต้องอยู่โรงพยาบาลถึง 9 เดือน
01:02
There were no visitors allowed,
17
50398
1552
เขาห้ามไม่ให้คนเข้าไปเยี่ยม
01:03
so my mother bribed a hospital worker.
18
51950
4012
แม่ฉันเลยติดสินบนเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลค่ะ
01:07
She acquired a nurse's uniform,
19
55962
2731
แม่สวมเครื่องแบบของนางพยาบาล
01:10
and she snuck in every night to sit by my side.
20
58693
4345
แล้วแอบเข้ามานั่งข้างๆ ฉันทุกคืน
01:15
Five years later, an unexpected silver lining.
21
63038
3060
5 ปีหลังจากนั้น ก็มีความช่วยเหลือที่เราไม่คาดคิด
01:18
Thanks to Chernobyl, we get asylum in the U.S.
22
66098
4102
ต้องขอบคุณภัยพิบัติเชอร์โนบิล (Chernobyl)
เราได้ที่ลี้ภัยไปอเมริกา
เราได้ที่ลี้ภัยไปอเมริกา
01:22
I am six years old, and I don't cry when we leave home
23
70200
4219
ฉันอายุ 6 ขวบ และไม่ได้ร้องไห้เลยตอนที่จากบ้านมา
01:26
and we come to America,
24
74419
1051
แล้วเราก็มาที่อเมริกา
01:27
because I expect it to be a place filled with rare
25
75470
3748
ฉันหวังไว้ว่ามันต้องเป็นที่ที่เต็มไปด้วยของแปลก
01:31
and wonderful things like bananas and chocolate
26
79218
4180
และน่าทึ่งมากๆ อย่างกล้วยกับช็อกโกแลต
01:35
and Bazooka bubble gum,
27
83398
2441
แล้วก็หมากฝรั่งบาซูก้า
01:37
Bazooka bubble gum with the little cartoon wrappers inside,
28
85839
4093
หมากฝรั่งบาซูก้าที่ข้างในมีกระดาษห่อเป็นรูปการ์ตูน
01:41
Bazooka that we'd get once a year in Ukraine
29
89932
3117
หมากฝรั่งที่เราได้เคี้ยวแค่ปีละครั้งในยูเครน
01:45
and we'd have to chew one piece for an entire week.
30
93049
4036
แถมชิ้นนั้นยังต้องแบ่งเคี้ยวไปอีกทั้งอาทิตย์
01:49
So the first day we get to New York,
31
97085
1806
เพราะงั้นวันแรกที่เราไปถึงนิวยอร์ก
01:50
my grandmother and I find a penny
32
98891
2233
คุณย่ากับฉันพบเหรียญสตางค์
01:53
in the floor of the homeless shelter that my family's staying in.
33
101124
3743
ในชั้นที่เป็นที่พักของคนจรจัด ที่ครอบครัวเราพักอยู่
01:56
Only, we don't know that it's a homeless shelter.
34
104867
1535
เพียงแต่ ตอนนั้นเราไม่รู้ว่าที่นั่นเป็นที่พักของคนจรจัด
01:58
We think that it's a hotel, a hotel with lots of rats.
35
106402
3091
เรานึกว่ามันเป็นโรงแรม เป็นโรงแรมที่มีหนูเยอะไปหน่อย
02:01
So we find this penny kind of fossilized in the floor,
36
109493
4582
เราเจอเหรียญสตางค์เก่านี้ติดอยู่ที่พื้น
02:06
and we think that a very wealthy man must have left it there
37
114075
2996
และคิดไปว่าต้องเป็นคนรวยที่ไหนมาลืมไว้แน่
02:09
because regular people don't just lose money.
38
117071
2494
เพราะว่าคนปกติเขาคงไม่ทำเงินหายกันง่ายๆ
02:11
And I hold this penny in the palm of my hand,
39
119565
2557
ฉันถือเหรียญสตางค์นั้นไว้บนฝ่ามือ
02:14
and it's sticky and rusty,
40
122122
2662
ซึ่งมันเหนียวแล้วก็ฝุ่นเขรอะมาก
02:16
but it feels like I'm holding a fortune.
41
124784
3031
แต่ฉันรู้สึกเหมือนกำลังถือสมบัติล้ำค่า
02:19
I decide that I'm going to get my very own piece
42
127815
2058
ฉันตัดสินใจว่าจะเอาเงินไปซื้อของให้ตัวเอง
02:21
of Bazooka bubble gum.
43
129873
2067
ฉันจะซื้อหมากฝรั่งบาซูก้า
02:23
And in that moment, I feel like a millionaire.
44
131940
3985
นาทีนั้นฉันรู้สึกเหมือนกับตัวเองเป็นเศรษฐีเลยค่ะ
02:27
About a year later, I get to feel that way again
45
135925
1826
ประมาณปีนึงหลังจากนั้น ฉันก็ได้รู้สึกแบบนั้นอีกครั้ง
02:29
when we find a bag full of stuffed animals in the trash,
46
137751
3243
ตอนที่เราเจอถุงที่เต็มไปด้วยซากสัตว์ที่ถูกยัดไว้ในกองขยะ
02:32
and suddenly I have more toys
47
140994
1731
ตอนนั้นเองที่ฉันมีของเล่น
02:34
than I've ever had in my whole life.
48
142725
2744
มากที่สุดเท่าที่เคยมีมาในชีวิต
02:37
And again, I get that feeling when we get a knock
49
145469
2385
ฉันรู้สึกแบบนั้นอีกครั้ง ตอนที่มีคนมาเคาะ
02:39
on the door of our apartment in Brooklyn,
50
147854
1797
ประตูอพาร์ทเมนต์ของเราที่บรุกลิน (ฺBrooklyn)
02:41
and my sister and I find a deliveryman
51
149651
2489
พี่สาวกับฉันเปิดประตูเจอคนส่งของ
02:44
with a box of pizza that we didn't order.
52
152140
2553
พร้อมกับพิซซ่า 1 ถาดที่เราไม่ได้สั่งไป
02:46
So we take the pizza, our very first pizza,
53
154693
3189
เรารับพิซซ่าไว้ และได้กินพิซซ่าเป็นครั้งแรก
02:49
and we devour slice after slice
54
157882
2839
เรากินชิ้นแล้วชิ้นเล่า
02:52
as the deliveryman stands there and stares at us from the doorway.
55
160721
3389
ในขณะที่คนส่งพิซซ่ายังยืนอยู่ที่ประตู
แล้วก็จ้องมาที่เราใหญ่เลย
แล้วก็จ้องมาที่เราใหญ่เลย
02:56
And he tells us to pay, but we don't speak English.
56
164110
3000
เขาบอกให้เราจ่ายเงิน แต่ตอนนั้นเราพูดภาษาอังกฤษไม่ได้
02:59
My mother comes out, and he asks her for money,
57
167110
2428
แม่เดินออกมา เขาเลยเรียกเก็บเงินจากแม่
03:01
but she doesn't have enough.
58
169538
1290
แต่แม่มีเงินไม่พอ
03:02
She walks 50 blocks to and from work every day
59
170828
3420
แม่ต้องเดินไปกลับที่ทำงานถึง 50 ช่วงตึกทุกวัน
03:06
just to avoid spending money on bus fare.
60
174248
2669
จะได้ไม่ต้องเสียเงินค่ารถเมล์
03:08
Then our neighbor pops her head in,
61
176917
1866
ทันใดนั้นเพื่อนบ้านของเราโผล่หน้าเข้ามา
03:10
and she turns red with rage when she realizes
62
178783
2590
แล้วหน้าเธอก็เปลี่ยนเป็นสีแดงด้วยความเดือดดาล
ตอนที่เห็นว่า
ตอนที่เห็นว่า
03:13
that those immigrants from downstairs
63
181373
2346
พวกคนอพยพจากชั้นข้างล่าง
03:15
have somehow gotten their hands on her pizza.
64
183719
4009
บังเอิญกินพิซซ่าของเธอเข้าไป
03:19
Everyone's upset.
65
187728
1556
ทุกคนอารมณ์เสียหมด
03:21
But the pizza is delicious.
66
189284
3841
แต่พิซซ่ามันอร่อยนี่
03:25
It doesn't hit me until years later just how little we had.
67
193125
5961
ฉันไม่ได้เอะใจเลยว่าเราต๊อกต๋อยแค่ไหน
จนกระทั่งอีกหลายปีต่อมา
จนกระทั่งอีกหลายปีต่อมา
03:31
On our 10 year anniversary of being in the U.S.,
68
199086
2314
ตอนครบรอบ 10 ปีของการอยู่ที่อเมริกา
03:33
we decided to celebrate by reserving a room
69
201400
2108
พวกเราตัดสินใจฉลองด้วยการไปเช่าห้อง
03:35
at the hotel that we first stayed in when we got to the U.S.
70
203508
2811
ที่โรงแรมที่แรกที่เราพักตอนเรามาถึงอเมริกาใหม่ๆ
03:38
The man at the front desk laughs, and he says,
71
206319
2490
ผู้ชายที่แผนกต้อนรับหัวเราะ แล้วพูดว่า
03:40
"You can't reserve a room here. This is a homeless shelter."
72
208809
2797
"คุณจองห้องที่นี่ไม่ได้หรอก ที่นี่เป็นที่พักของคนจรจัด"
03:43
And we were shocked.
73
211606
2222
พวกเราช็อคไปเลยค่ะ
03:45
My husband Brian was also homeless as a kid.
74
213828
4006
สามีของฉันไบรอัน เขาเคยเป็นเด็กจรจัดเหมือนกัน
03:49
His family lost everything, and at age 11,
75
217834
3090
ครอบครัวของเขาสูญเสียทุกอย่าง และตอนอายุ 11 ขวบ
03:52
he had to live in motels with his dad,
76
220924
2753
เขาต้องอาศัยอยู่ในโรงแรมเล็กๆ กับพ่อ
03:55
motels that would round up all of their food
77
223677
2933
โรงแรมที่ยึดอาหารของพวกเขาไปหมด
03:58
and keep it hostage until they were able to pay the bill.
78
226610
3680
และเก็บไว้เป็นประกัน
จนกว่าพวกเขาจะสามารถจ่ายค่าห้องได้
จนกว่าพวกเขาจะสามารถจ่ายค่าห้องได้
04:02
And one time, when he finally got his box
79
230290
2205
จนครั้งหนึ่ง เมื่อเขาก็สามารถไปเอา
04:04
of Frosted Flakes back, it was crawling with roaches.
80
232495
3596
ฟลอสต์เฟลก กลับมาได้
มันก็มีแต่แมลงสาบไต่เต็มไปหมด
มันก็มีแต่แมลงสาบไต่เต็มไปหมด
04:08
But he did have one thing.
81
236091
1916
แต่เขายังมีของอีกอย่างหนึ่ง
04:10
He had this shoebox that he carried with him everywhere
82
238007
2461
เขามีกล่องรองเท้าที่เขาหิ้วไปไหนต่อไหนด้วย
04:12
containing nine comic books,
83
240468
2646
ในนั้นมีการ์ตูนอยู่ 9 เล่ม
04:15
two G.I. Joes painted to look like Spider-Man
84
243114
3146
เรื่อง จีไอ โจ 2 เล่ม ที่โดนระบายสี
จนเป็นเหมือนสไปเดอร์แมน
จนเป็นเหมือนสไปเดอร์แมน
04:18
and five Gobots. And this was his treasure.
85
246260
3063
และเรื่องโกบอทอีก 5 เล่ม นั่นคือขุมทรัพย์ของเขาเลยค่ะ
04:21
This was his own assembly of heroes
86
249323
2995
มันเป็นการรวมพลังของเหล่าฮีโร่ของเขาเอง
04:24
that kept him from drugs and gangs
87
252318
2203
เป็นสิ่งที่ทำให้เขาอยู่ห่างจากยาเสพติดและพวกนักเลง
04:26
and from giving up on his dreams.
88
254521
2796
และช่วยไม่ให้เขาลืมความฝันของตัวเอง
04:29
I'm going to tell you about one more
89
257317
1048
ฉันยังมีอีกเรื่องที่อยากเล่าให้ฟัง
04:30
formerly homeless member of our family.
90
258365
2792
สมาชิกครอบครัวที่เคยจรจัดของเรา
04:33
This is Scarlett.
91
261157
1698
นี่คือสการ์เลตค่ะ
04:34
Once upon a time, Scarlet was used as bait in dog fights.
92
262855
3069
เมื่อก่อนสการ์เลตเคยถูกใช้เป็นเหยื่อในการแข่งกัดสุนัข
04:37
She was tied up and thrown into the ring
93
265924
2416
เธอโดนมัดและถูกโยนลงไปในสนาม
04:40
for other dogs to attack so they'd get more aggressive before the fight.
94
268340
4036
เพื่อให้พวกสุนัขโจมตี พวกมันจะได้ดุร้ายขึ้นก่อนจะลงต่อสู้
04:44
And now, these days, she eats organic food
95
272376
4240
และปัจจุบัน ตอนนี้เธอทานแต่อาหารปลอดสารเคมี
04:48
and she sleeps on an orthopedic bed with her name on it,
96
276616
2527
นอนบนเตียงเพื่อสุขภาพที่มีชื่อเธออยู่
04:51
but when we pour water for her in her bowl,
97
279143
4416
แต่เมื่อไหร่ก็ตาม ที่เราเทน้ำใส่ชามให้เธอ
04:55
she still looks up and she wags her tail in gratitude.
98
283559
3989
เธอก็จะมองหน้าเราและแกว่งหางไปมาอย่างซาบซึ้ง
04:59
Sometimes Brian and I walk through the park with Scarlett,
99
287548
3218
บางครั้งไบรอันกับฉันก็จะไปเดินเล่นที่สวนกับสการ์เลต
05:02
and she rolls through the grass,
100
290766
2419
เธอจะกลิ้งไปมาบนสนามหญ้า
05:05
and we just look at her
101
293185
2401
เรามองไปที่เธอ
05:07
and then we look at each other
102
295586
1820
จากนั้นก็หันมามองกันและกัน
05:09
and we feel gratitude.
103
297406
4007
เรารู้สึกได้ถึงความอบอุ่นในใจ
05:13
We forget about all of our new middle-class frustrations
104
301413
3631
เราลืมความไม่พอใจของการเป็นกลุ่มชนชั้นกลางใหม่
05:17
and disappointments,
105
305044
1875
ลืมเรื่องความผิดหวังต่างๆ
05:18
and we feel like millionaires.
106
306919
2684
และรู้สึกเหมือนเราเป็นมหาเศรษฐี
05:21
Thank you.
107
309603
1150
ขอบคุณค่ะ
05:22
(Applause)
108
310753
3993
(เสียงปรบมือ)
ABOUT THE SPEAKER
Tania Luna - SurprisologistTania Luna co-founded Surprise Industries, a company devoted to designing surprise experiences.
Why you should listen
Tania Luna has an unusual title: she calls herself a “surprisologist.” The co-founder and CEO of Surprise Industries, Luna thinks deeply about how to delight, and how to help individuals and teams thrive in uncertain circumstances and develop the bonds needed to get through them.
When Luna was invited to take part in TED’s Worldwide Talent Search in 2012, she expected to give a talk about surprise and the importance of not being attached to outcomes. However, she was inspired to tell a more personal story -- one many of her closest friends didn’t know -- about her Ukrainian family getting asylum in the United States when she was 6-yeard-old and arriving in New York with virtually nothing. She sees her work as connected to her upbringing -- in which a piece of Bazooka bubble gum, a thrown-out toy or a mis-delivered pizza was magical -- because it gave her an appreciation for the joy of little surprises.
Tania Luna | Speaker | TED.com