TED2003
Jared Diamond: Why do societies collapse?
จาเร็ด ไดมอนด์ : เหตุแห่งความล่มสลายของอารยธรรม
Filmed:
Readability: 5.3
2,576,778 views
เหตุใดอารยธรรมต่างๆ จึงล่มสลาย? จาเร็ด ไดมอนด์ (Jared Diamond) ชี้ให้เห็นสัญญาณแห่งการล่มสลายที่คืบคลานเข้ามาทุกขณะ และวิธีป้องกันถ้าหากเราเล็งเห็นได้ทันกาล ผ่านบทเรียนจากชนเผ่านอร์สแห่งกรีนแลนด์ในยุคเหล็ก การทำลายป่าในเกาะอีสเตอร์ และการทำลายป่าในรัฐมอนทานายุคปัจจุบัน
Jared Diamond - Civilization scholar
Jared Diamond investigates why cultures prosper or decline -- and what we can learn by taking a broad look across many kinds of societies. Full bio
Jared Diamond investigates why cultures prosper or decline -- and what we can learn by taking a broad look across many kinds of societies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I think all of us have been interested, at one time or another,
0
0
4000
ผมว่าพวกเราทุกคนมีความสนใจ ไม่ช่วงใดก็ช่วงหนึ่ง
00:22
in the romantic mysteries of all those societies that collapsed,
1
4000
4000
ในความลึกลับโรแมนติกของอารยธรรมต่างๆ ที่ล่มสลายไป
00:27
such as the classic Maya in the Yucatan, the Easter Islanders,
2
9000
4000
อย่างชนเผ่ามายาโบราณ ชนเผ่ายูคาตาน ชาวเกาะอีสเตอร์
00:32
the Anasazi, Fertile Crescent society, Angor Wat, Great Zimbabwe
3
14000
4000
ชนเผ่าอนาซาซี ชนเผ่าแถบลุ่มน้ำไทกรีส-ยูเครตีส ชาวนครวัด ชาวซิมบับเวโบราณ
00:36
and so on. And within the last decade or two,
4
18000
3000
และอื่นๆ อีกมากมาย และในช่วงหนึ่งหรือสองทศวรรษที่ผ่านมา
00:40
archaeologists have shown us that there were environmental problems
5
22000
4000
นักโบราณคดีชี้ให้เราเห็นว่า ปัญหาสิ่งแวดล้อม
00:44
underlying many of these past collapses.
6
26000
2000
อยู่เบื้องหลังการล่มสลายของอารยธรรมโบราณหลายแห่ง
00:47
But there were also plenty of places in the world
7
29000
1000
แต่ก็มีอีกมากมายหลายแห่งในโลก
00:48
where societies have been developing for thousands of years
8
30000
3000
ที่อารยธรรมมีวิวัฒนาการมาเป็นพันๆ ปี
00:52
without any sign of a major collapse,
9
34000
2000
โดยไม่มีทีท่าว่าจะล่มสลายหายสูญไปไหน
00:54
such as Japan, Java, Tonga and Tikopea. So evidently, societies
10
36000
5000
เป็นต้นว่า ญี่ปุ่น ชวา ตองกา และ ทิโคเปีย ดังนั้นจากหลักฐานแล้ว อารยธรรม
01:00
in some areas are more fragile than in other areas.
11
42000
2000
ในบางพื้นที่จะมีความเปราะบางมากกว่าพื้นที่อื่นๆ
01:03
How can we understand what makes some societies more fragile
12
45000
3000
เราจะทำความเข้าใจได้อย่างไรว่า อะไรทำให้อารยธรรมบางแห่งมีความเปราะบาง
01:06
than other societies? The problem is obviously relevant
13
48000
6000
มากกว่าอารยธรรมอื่น? ปัญหานี้มีความเชื่อมโยงอย่างชัดเจน
01:12
to our situation today, because today as well, there are
14
54000
3000
กับสภาพสังคมของเราในปัจจุบัน เพราะว่าทุกวันนี้
01:15
some societies that have already collapsed, such as Somalia
15
57000
3000
สังคมบางแห่งได้ล่มสลายลงแล้ว อย่างเช่น โซมาเลีย
01:19
and Rwanda and the former Yugoslavia. There are also
16
61000
3000
รวันดา กับ ยูโกสลาเวียเดิม แล้วยังมี
01:22
societies today that may be close to collapse, such as Nepal, Indonesia and Columbia.
17
64000
5000
สังคมในปัจจุบันที่ใกล้จะล่มสลาย เช่น เนปาล อินโดนีเซีย และโคลอมเบีย
01:27
What about ourselves?
18
69000
3000
แล้วพวกเราล่ะ?
01:30
What is there that we can learn from the past that would help us avoid
19
72000
5000
มีอะไรที่เราจะเรียนรู้จากอดีต ที่จะช่วยให้เราหลีกเลี่ยง
01:36
declining or collapsing in the way that so many past societies have?
20
78000
3000
ความเสื่อมถอยและการล่มสลายในลักษณะเดียวกันกับอารยธรรมมากมายในอดีต?
01:41
Obviously the answer to this question is not going
21
83000
2000
ชัดเจนอยู่แล้วว่า คำตอบของปัญหาข้อนี้ย่อมจะ
01:43
to be a single factor. If anyone tells you that there is a single-factor
22
85000
3000
ไม่ได้มาจากปัจจัยเพียงปัจจัยเดียว ถ้ามีใครบอกเราว่ามีปัจจัยเพียงหนึ่งเดียวที่
01:47
explanation for societal collapses, you know right away
23
89000
3000
อธิบายปรากฏการณ์การล่มสลายของอารยธรรม เราก็รู้ทันทีเลยว่า
01:50
that they're an idiot. This is a complex subject.
24
92000
3000
คนที่พูดอย่างนั้นบ้องตื้น เรื่องนี้สลับซับซ้อน
01:54
But how can we make sense out of the complexities of this subject?
25
96000
3000
แต่ว่าเราจะทำความเข้าใจกับความสลับซับซ้อนได้ยังไง?
01:58
In analyzing societal collapses, I've arrived at a
26
100000
3000
ในการวิเคราะห์การล่มสลายของอารยธรรม ผมสรุปผลศึกษาได้เป็น
02:01
five-point framework -- a checklist of things that I go through
27
103000
4000
"กรอบคิดห้าปัจจัย (five-point framework)" ซึ่งเป็นรายการของสิ่งที่ผมวิเคราะห์
02:05
to try and understand collapses. And I'll illustrate that five-point
28
107000
4000
และพยายามเข้าใจการล่มสลาย ผมจะอธิบายกรอบคิด
02:10
framework by the extinction of the Greenland Norse society.
29
112000
4000
ห้าปัจจัยที่ว่านี้ โดยยกตัวอย่างการสูญสิ้นของสังคมชนเผ่านอร์สแห่งกรีนแลนด์
02:15
This is a European society with literate records,
30
117000
3000
สังคมอารยะในยุโรปซึ่งมีหลักฐานเป็นการจดบันทึก
02:18
so we know a good deal about the people and their motivation.
31
120000
3000
ดังนั้น เรารู้พอสมควรทีเดียวเกี่ยวกับลักษณะของผู้คนและแรงจูงใจของพวกเขา
02:22
In AD 984 Vikings went out to Greenland, settled Greenland,
32
124000
4000
ใน ค.ศ.984 (พ.ศ.1527) พวกไวกิ้งเดินทางไปตั้งรกรากที่กรีนแลนด์
02:26
and around 1450 they died out -- the society collapsed,
33
128000
4000
และประมาณปี 1450 (พ.ศ.1993) ชาติพันธุ์ไวกิ้งก็สูญสิ้นไป อารยธรรมล่มสลาย
02:30
and every one of them ended up dead.
34
132000
2000
ตายหมดทุกคนไม่มีเหลือ
02:32
Why did they all end up dead? Well, in my five-point framework,
35
134000
4000
เหตุใดพวกเขาจึงตายหมด? ในกรอบคิดห้าปัจจัยของผม
02:36
the first item on the framework is to look for human impacts
36
138000
4000
ปัจจัยแรกในกรอบคิดคือต้องมองหาผลกระทบที่มนุษย์ก่อ
02:40
on the environment: people inadvertently destroying the resource
37
142000
3000
ต่อสิ่งแวดล้อม คนเราทำลายทรัพยากรโดยไม่ได้เจตนา
02:43
base on which they depend. And in the case of the Viking Norse,
38
145000
4000
ขึ้นอยู่กับว่าเราจำเป็นต้องใช้อะไรครับ และในกรณีของพวกนอร์สไวกิ้ง
02:48
the Vikings inadvertently caused soil erosion and deforestation,
39
150000
5000
พวกเขาก่อให้เกิดการกัดเซาะหน้าดินและการทำลายป่า โดยไม่ได้เจตนา
02:53
which was a particular problem for them because
40
155000
2000
ซึ่งเป็นปัญหาจำเพาะเจาะจงสำหรับพวกเขาอันเนื่องมาจากว่า
02:56
they required forests to make charcoal, to make iron.
41
158000
3000
พวกเขาต้องมีป่าไม้เพื่อทำถ่านที่ใช้ในการหลอมเหล็ก
02:59
So they ended up an Iron Age European society, virtually
42
161000
4000
ท้ายสุดพวกเขาก็เลยกลายเป็นอารยธรรมยุโรปในยุคเหล็กที่แทบจะ
03:03
unable to make their own iron. A second item on my checklist is
43
165000
4000
ไม่สามารถหลอมเหล็กได้เอง ปัจจัยที่สองในรายการของผมคือ
03:08
climate change. Climate can get warmer or colder or dryer or wetter.
44
170000
5000
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อากาศอาจมีสภาพร้อนขึ้น เย็นลง แห้งลง หรือชื้นขึ้นก็ได้
03:14
In the case of the Vikings -- in Greenland, the climate got colder
45
176000
3000
ในกรณีของพวกไวกิ้งในกรีนแลนด์ สภาพภูมิอากาศเย็นลง
03:18
in the late 1300s, and especially in the 1400s. But a cold climate
46
180000
4000
ในช่วงปลายศตวรรษที่ 14 และโดยเฉพาะในช่วงศตวรรษที่ 15 แต่อากาศหนาวเย็น
03:22
isn't necessarily fatal, because the Inuit -- the Eskimos inhabiting
47
184000
4000
ก็ไม่จำเป็นว่าจะสาหัสสากรรจ์ เพราะพวกอินูอิต คือ พวกเอสกิโมที่อาศัยอยู่ใน
03:27
Greenland at the same time -- did better, rather than worse,
48
189000
2000
กรีนแลนด์ในช่วงเวลาเดียวกัน กลับมีชีวิตดีขึ้นแทนที่จะแย่ลง
03:29
with cold climates. So why didn't the Greenland Norse as well?
49
191000
3000
ในสภาพอากาศหนาวเย็น ถ้างั้น ทำไมชาวนอร์สแห่งกรีนแลนด์ถึงไม่ดีขึ้นด้วยล่ะ?
03:33
The third thing on my checklist is relations with neighboring
50
195000
3000
ปัจจัยที่สามในรายการของผมคือ ความสัมพันธ์กับอารยธรรมรอบข้าง
03:37
friendly societies that may prop up a society. And if that
51
199000
4000
ที่มีความเป็นมิตรต่อกันซึ่งอาจอุปถัมภ์ค้ำจุนซึ่งกันและกัน และถ้าการ
03:41
friendly support is pulled away, that may make a society
52
203000
3000
อุปถัมภ์ค้ำจุนตรงนั้นหายไป ก็อาจทำให้อารยธรรมนั้น
03:44
more likely to collapse. In the case of the Greenland Norse,
53
206000
3000
มีแนวโน้มสูงขึ้นที่จะล่มสลาย ในกรณีของชนเผ่านอร์สแห่งกรีนแลนด์
03:48
they had trade with the mother country -- Norway --
54
210000
2000
พวกเขาค้าขายกับประเทศแม่ ก็คือ นอร์เวย์
03:50
and that trade dwindled: partly because Norway got weaker,
55
212000
4000
ต่อมาการค้าหดตัวลง ส่วนหนึ่งเป็นเพราะนอร์เวย์อ่อนแอลง
03:54
partly because of sea ice between Greenland and Norway.
56
216000
3000
ส่วนหนึ่งเป็นเพราะมีทะเลน้ำแข็งคั่นกลางระหว่างกรีนแลนด์กับนอร์เวย์
03:59
The fourth item on my checklist is relations with hostile societies.
57
221000
5000
ปัจจัยที่สี่ในรายการของผมก็คือ ความสัมพันธ์กับอารยธรรมที่เป็นปรปักษ์
04:05
In the case of Norse Greenland, the hostiles were the Inuit --
58
227000
3000
ในกรณีของเผ่านอร์สแห่งกรีนแลนด์ คู่อริก็คือพวกอินูอิต
04:08
the Eskimos sharing Greenland -- with whom the Norse
59
230000
3000
ชาวเอสกิโมที่แบ่งกันอยู่ในพื้นที่กรีนแลนด์ที่ชาวนอร์ส
04:12
got off to bad relationships. And we know that the Inuit
60
234000
4000
ไม่ได้มีสัมพันธ์อันดีด้วยเลย และเรารู้กันอยู่ว่าชาวอินูอิต
04:16
killed the Norse and, probably of greater importance,
61
238000
3000
ฆ่าพวกนอร์ส และที่อาจสำคัญยิ่งไปกว่านั้นก็คือ ชาวอินูอิต
04:19
may have blocked access to the outer fjords, on which
62
241000
4000
อาจจะปิดกั้นทางออกสู่ฟยอร์ด (fjord) ด้านนอก
04:23
the Norse depended for seals at a critical time of the year.
63
245000
4000
ซึ่งพวกนอร์สจำเป็นต้องไปจับแมวน้ำในช่วงวิกฤตในแต่ละปี
04:27
And then finally, the fifth item on my checklist is the political,
64
249000
4000
ท้ายที่สุด ปัจจัยที่ห้าในรายการของผมคือ ปัจจัยทางการเมือง
04:31
economic, social and cultural factors in the society that make it
65
253000
4000
เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ที่จะมีผลไม่มากก็น้อยต่อความสามารถของ
04:35
more or less likely that the society will perceive and solve its
66
257000
4000
แต่ละอารยธรรมในการรับรู้เข้าใจและป้องกันแก้ไข
04:39
environmental problems. In the case of the Greenland Norse,
67
261000
4000
ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เผชิญ ในกรณีของชาวนอร์สแห่งกรีนแลนด์
04:44
cultural factors that made it difficult for them
68
266000
2000
ปัจจัยทางวัฒนธรรมที่ไม่เอื้อให้พวกเขา
04:46
to solve their problems were: their commitments to a
69
268000
3000
แก้ไขปัญหาเอาเสียเลย ก็คือ พันธกิจที่พวกเขามีต่อ
04:49
Christian society investing heavily in cathedrals; their being
70
271000
4000
สังคมคริสเตียนที่จะต้องทุ่มทุนมหาศาลในการสร้างโบสถ์วิหาร การที่พวกเขาเป็น
04:53
a competitive-ranked chiefly society; and their scorn for the Inuit,
71
275000
5000
สังคมที่แก่งแย่งชิงดีชิงเด่นกัน และความดูถูกเหยียดหยามที่พวกเขามีต่อพวกอินูอิต
04:59
from whom they refused to learn. So that's how the five-part
72
281000
3000
ทำให้พวกเขาปฏิเสธที่จะเรียนรู้จากพวกอินูอิต ทั้งหมดนี้คือคำอธิบายของกรอบคิด
05:02
framework is relevant to the collapse and eventual extinction of the Greenland Norse.
73
284000
5000
ห้าปัจจัยว่าด้วยการล่มสลายและสุดท้ายก็สูญพันธุ์ของชาวเผ่านอร์สแห่งกรีนแลนด์
05:07
What about a society today?
74
289000
3000
แล้วสังคมทุกวันนี้ล่ะครับ?
05:10
For the past five years, I've been taking my wife and kids to
75
292000
4000
ตลอดห้าปีที่ผ่านมา ผมพาภรรยากับลูกๆ ไป
05:14
Southwestern Montana, where I worked as a teenager
76
296000
3000
รัฐมอนทานาตอนตะวันตกเฉียงใต้ ที่ผมเคยทำงานตอนเป็นวัยรุ่น
05:17
on the hay harvest. And Montana, at first sight, seems
77
299000
3000
เป็นคนเก็บเกี่ยวฟาง รัฐมอนทานาดูเผินๆ เหมือน
05:21
like the most pristine environment in the United States.
78
303000
3000
จะเป็นที่ๆ สิ่งแวดล้อมบริสุทธิ์ที่สุดในสหรัฐอเมริกา
05:24
But scratch the surface, and Montana suffers from serious problems.
79
306000
5000
แต่ถ้าดูกันลึกๆ แล้ว มอนทานาเดือดร้อนแสนสาหัสจากปัญหาหนัก
05:29
Going through the same checklist: human environmental impacts?
80
311000
3000
มาไล่เรียงดูรายการอันเดิมนะครับ ข้อแรก ผลกระทบของมนุษย์ต่อสิ่งแวดล้อม
05:33
Yes, acute in Montana. Toxic problems from mine waste
81
315000
4000
สาหัสมากในมอนทานา ปัญหาสารพิษจากขยะปฏิกูลจากเหมือง
05:38
have caused damage of billions of dollars.
82
320000
2000
ก่อเกิดความสูญเสียหลายพันล้านดอลลาร์ (หลายหมื่นล้านบาท)
05:41
Problems from weeds, weed control, cost Montana nearly
83
323000
3000
ปัญหาจากวัชพืช การควบคุมวัชพืช ทำให้มอนทานาสูญเสียคิดเป็นมูลค่าเกือบ
05:44
200 million dollars a year. Montana has lost agricultural areas
84
326000
4000
200 ล้านดอลลาร์ต่อปี (หกพันล้านบาท) การสูญเสียพื้นที่เกษตรกรรม
05:48
from salinization, problems of forest management,
85
330000
3000
จากกระบวนการสะสมเกลือในดิน (salinization) ปัญหาการจัดการป่าไม้
05:52
problems of forest fires. Second item on my checklist:
86
334000
3000
ปัญหาไฟป่า ทีนี้ ปัจจัยที่สองในรายการของผม
05:56
climate change. Yes -- the climate in Montana is getting warmer
87
338000
3000
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ใช่แล้วครับ อากาศในมอนทานาร้อนขึ้น
05:59
and drier, but Montana agriculture depends especially on irrigation
88
341000
4000
และแห้งกว่าเดิม แต่การเกษตรในมอนทานาต้องพึ่งพาระบบทดน้ำ
06:03
from the snow pack, and as the snow is melting -- for example,
89
345000
3000
ที่มาจากการทับถมของหิมะ และเมื่อหิมะละลาย ยกตัวอย่างนะครับ
06:07
as the glaciers in Glacier National Park are disappearing --
90
349000
3000
เมื่อธารน้ำแข็งในอุทยานแห่งชาติเกลเชอร์กำลังละลาย
06:10
that's bad news for Montana irrigation agriculture.
91
352000
3000
มันก็เป็นข่าวร้ายสำหรับเกษตรกรรมที่พึ่งการทดน้ำจากหิมะในมอนทานา
06:14
Third thing on my checklist: relations with friendlies
92
356000
2000
ปัจจัยที่สามในรายการของผม ความสัมพันธ์กับเพื่อนบ้านที่เป็นมิตร
06:16
that can sustain the society. In Montana today, more than half of
93
358000
4000
ที่ช่วยให้สังคมยั่งยืน มอนทานาทุกวันนี้ มากกว่าครึ่งของ
06:20
the income of Montana is not earned within Montana,
94
362000
3000
รายได้ไม่ได้มาจากภายในรัฐมอนทานาเอง
06:24
but is derived from out of state: transfer payments from
95
366000
3000
แต่มาจากนอกรัฐ เป็นเงินโอนมาจาก
06:27
social security, investments and so on --
96
369000
2000
ประกันสังคม จากการลงทุน และอะไรต่างๆ
06:30
which makes Montana vulnerable to the rest of the United States.
97
372000
3000
เป็นผลให้มอนทานามีความอ่อนไหวต่อรัฐอื่นในสหรัฐฯ
06:34
Fourth: relations with hostiles. Montanans have the same problems
98
376000
4000
ปัจจัยที่สี่ ความสัมพันธ์กับปรปักษ์ มอนทานามีปัญหาแบบเดียวกัน
06:38
as do all Americans, in being sensitive to problems
99
380000
4000
กับชาวอเมริกันทั้งหมดที่อ่อนไหวต่อปัญหา
06:42
created by hostiles overseas affecting our oil supplies,
100
384000
4000
จากประเทศโพ้นทะเลที่เป็นศัตรู ส่งผลกระทบต่ออุปทานน้ำมัน
06:46
and terrorist attacks. And finally, last item on my checklist:
101
388000
5000
และการโจมตีของผู้ก่อการร้าย และท้ายสุด ปัจจัยสุดท้ายในรายการของผม
06:52
question of how political, economic, social, cultural attitudes
102
394000
2000
คือประเด็นที่ว่า ทัศนคติทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม
06:55
play into this. Montanans have long-held values, which today
103
397000
4000
มีส่วนอย่างไร มอนทานายึดถือค่านิยมหลายอย่างมายาวนานซึ่งทุกวันนี้
07:00
seem to be getting in the way of their solving their own problems.
104
402000
2000
ดูเหมือนจะกลายเป็นอุปสรรคในการแก้ไขปัญหาของพวกเขาเอง
07:03
Long-held devotion to logging and to mines and to agriculture,
105
405000
4000
ความทุ่มเทที่สืบทอดมายาวนานต่อการทำไม้ เหมืองแร่ และเกษตรกรรม
07:07
and to no government regulation; values that worked well
106
409000
4000
และการต่อต้านการกำกับดูแลใดๆ จากรัฐ ค่านิยมที่ใช้ได้ดี
07:11
in the past, but they don't seem to be working well today.
107
413000
2000
ในอดีต แต่ดูเหมือนจะใช้การไม่ได้แล้วในปัจจุบัน
07:15
So, I'm looking at these issues of collapses
108
417000
2000
ผมจึงมาศึกษาประเด็นพวกนี้ในการล่มสลาย
07:17
for a lot of past societies and for many present societies.
109
419000
4000
ของสังคมในอดีตหลายแห่ง และสังคมปัจจุบันอีกจำนวนมาก
07:22
Are there any general conclusions that arise?
110
424000
2000
ดูว่าจะมีข้อสรุปร่วมกันบ้างไหม?
07:24
In a way, just like Tolstoy's statement about every unhappy marriage
111
426000
4000
แง่หนึ่งคงคล้ายกับคำกล่าวของตอลสตอยเกี่ยวกับชีวิตสมรสที่ปราศจากความสุข
07:29
being different, every collapsed or endangered society is different --
112
431000
3000
สังคมแต่ละสังคมแตกต่างกัน ดังนั้นสังคมที่ล่มสลายหรือใกล้ล่มทุกสังคมจึงแตกต่างกัน --
07:32
they all have different details. But nevertheless, there are certain
113
434000
4000
มีรายละเอียดที่แตกต่างกันไป แต่อย่างไรก็ดี มีรูปแบบร่วมบางอย่าง
07:36
common threads that emerge from these comparisons
114
438000
3000
ที่เหมือนกัน รูปแบบที่ปรากฏจากการเปรียบเทียบ
07:39
of past societies that did or did not collapse
115
441000
3000
สังคมในอดีตที่บ้างก็ล่มสลายไปแล้ว บ้างยังคงอยู่
07:42
and threatened societies today. One interesting common thread
116
444000
6000
เปรียบเทียบกับสังคมปัจจุบันที่มีแนวโน้มจะล่มสลาย รูปแบบร่วมที่น่าสนใจอย่างหนึ่ง
07:49
has to do with, in many cases, the rapidity of collapse
117
451000
4000
ในหลายๆ กรณี คือเรื่องของความเร็วในการล่มสลาย
07:53
after a society reaches its peak. There are many societies
118
455000
3000
หลังจากที่สังคมไปถึงจุดสูงสุด หลายๆ สังคม
07:57
that don't wind down gradually, but they build up -- get richer
119
459000
3000
ไม่ล้มลงมาอย่างค่อยเป็นค่อยไป แต่จะก่อร่างสร้างตัว ร่ำรวย
08:00
and more powerful -- and then within a short time, within a few decades
120
462000
3000
ทรงอิทธิพลขึ้น แล้วต่อมา ภายในระยะเวลาสั้นๆ เพียงสองหรือสามทศวรรษ
08:04
after their peak, they collapse. For example,
121
466000
2000
หลังจากถึงจุดสูงสุด ก็ล่มสลายไปเลย ตัวอย่างได้แก่
08:06
the classic lowland Maya of the Yucatan began to collapse in the
122
468000
5000
ชาวมายาโบราณบริเวณที่ราบต่ำในยูคาตานเริ่มล่มสลายใน
08:12
early 800s -- literally a few decades after the Maya were building
123
474000
3000
ช่วงต้นศตวรรษที่ 9 เพียงสองถึงสามทศวรรษหลังจากที่ชาวมายาสร้าง
08:15
their biggest monuments, and Maya population was greatest.
124
477000
5000
อนุสรณ์สถานที่มหึมาที่สุดของพวกเขา และประชากรก็พุ่งถึงจุดสูงสุด
08:20
Or again, the collapse of the Soviet Union took place
125
482000
3000
หรืออีกตัวอย่างหนึ่งครับ การล่มสลายของสหภาพโซเวียตใช้เวลา
08:23
within a couple of decades, maybe within a decade, of the time
126
485000
3000
ภายในช่วงสองทศวรรษ อาจจะแค่ทศวรรษเดียว นับจากช่วงเวลา
08:27
when the Soviet Union was at its greatest power.
127
489000
2000
ที่สหภาพโซเวียตทรงอิทธิพลที่สุด
08:30
An analogue would be the growth of bacteria in a petri dish.
128
492000
4000
อุปมาเหมือนกับการเติบโตของแบคทีเรียในจานเพาะเชื้อ
08:35
These rapid collapses are especially likely where there's
129
497000
3000
การล่มสลายแบบล้มครืนเป็นไปได้สูงโดยเฉพาะในที่ๆ
08:38
a mismatch between available resources and resource consumption,
130
500000
4000
มีความไม่พอเหมาะพอดีระหว่างปริมาณทรัพยากรที่มีอยู่กับปริมาณการใช้ทรัพยากรนั้น
08:43
or a mismatch between economic outlays and economic potential.
131
505000
3000
หรือความไม่พอเหมาะพอดีระหว่าง ขนาด (outlay) กับ ศักยภาพ (potential) ของเศรษฐกิจ
08:47
In a petri dish, bacteria grow. Say they double every generation,
132
509000
5000
ในจานเพาะเชื้อ แบคทีเรียเพิ่มจำนวนขึ้น ตีว่าเพิ่มเป็นสองเท่าทุกชั่วอายุ
08:52
and five generations before the end the petri dish is 15/16ths empty,
133
514000
5000
ห้าชั่วอายุก่อนทุกอย่างที่จะจบสิ้น จานเพาะเชื้อมีที่ว่างถึง 15/16 ของจาน
08:57
and then the next generation's 3/4ths empty, and the next generation
134
519000
3000
พอชั่วอายุถัดมา มีที่ว่างเหลือ 3/4 และชั่วอายุต่อมา
09:01
half empty. Within one generation after the petri dish still
135
523000
4000
มีที่ว่างเหลือครึ่งหนึ่ง และอีกเพียงแค่ชั่วอายุเดียวหลังจากที่จานเพาะเชื้อยัง
09:05
being half empty, it is full. There's no more food and the bacteria have collapsed.
136
527000
5000
เหลือที่ว่างตั้งครึ่งหนึ่ง จานก็เต็ม ไม่มีอาหารอีกแล้วและแบคทีเรียก็ตายเกลี้ยง
09:10
So, this is a frequent theme:
137
532000
2000
นี่คือรูปแบบที่มีให้เห็นกันบ่อยๆ
09:12
societies collapse very soon after reaching their peak in power.
138
534000
4000
ที่สังคมล่มสลายถัดทันทีหลังจากไปถึงจุดที่ทรงอิทธิพลที่สุดแล้ว
09:17
What it means to put it mathematically is that, if you're concerned
139
539000
2000
ตีความหมายกันในทางคณิตศาสตร์ได้ว่า ถ้าเราเป็นกังวล
09:19
about a society today, you should be looking not at the value
140
541000
5000
กับสังคมเราทุกวันนี้ เราควรจะมองไม่ใช่ที่มูลค่าของ
09:24
of the mathematical function -- the wealth itself -- but you should
141
546000
3000
ฟังก์ชันทางคณิตศาสตร์หรือความร่ำรวย แต่ควรมอง
09:27
be looking at the first derivative and the second derivatives
142
549000
3000
ที่อนุพันธ์ชั้นแรกและอนุพันธ์ชั้นที่สอง
09:30
of the function. That's one general theme. A second general theme
143
552000
4000
ของฟังก์ชัน นี่คือสาระสำคัญร่วมประการแรกครับ สาระสำคัญร่วมประการที่สอง
09:35
is that there are many, often subtle environmental factors that make
144
557000
5000
คือ มีปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมหลายๆ ปัจจัยและมักเป็นปัจจัยละเอียดอ่อนที่ทำให้
09:40
some societies more fragile than others. Many of those factors
145
562000
4000
บางสังคมมีความเปราะบางมากกว่าสังคมอื่น และปัจจัยหลายประการนั้น
09:44
are not well understood. For example, why is it that in the Pacific,
146
566000
3000
เราก็ยังไม่เข้าใจมันอย่างถ่องแท้ ตัวอย่างเช่นว่า ทำไมในมหาสมุทรแปซิฟิค
09:48
of those hundreds of Pacific islands, why did Easter Island end up as
147
570000
4000
จากเกาะเป็นร้อยๆ ในแปซิฟิค ทำไมเกาะอีสเตอร์จึงลงท้ายด้วยการเป็น
09:52
the most devastating case of complete deforestation?
148
574000
3000
กรณีที่หายนะที่สุดของการทำลายป่าชนิดเรียบเป็นหน้ากลอง?
09:56
It turns out that there were about nine different environmental
149
578000
3000
ปรากฏว่ามีปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน 9 อย่าง
09:59
factors -- some, rather subtle ones -- that were working against
150
581000
3000
บางปัจจัยมีความละเอียดอ่อนที่ต่างก็กีดขวาง
10:03
the Easter Islanders, and they involve fallout of volcanic tephra,
151
585000
4000
ชาวเกาะอีสเตอร์ ปัจจัยพวกนี้เกี่ยวกับการร่วงกระจายของเถ้าเทฟรา(tephra)จากภูเขาไฟ
10:08
latitude, rainfall. Perhaps the most subtle of them
152
590000
3000
ตำแหน่งละติจูด ปริมาณน้ำฝน บางที ปัจจัยที่ละเอียดอ่อนที่สุด
10:11
is that it turns out that a major input of nutrients
153
593000
2000
กลับกลายเป็นปัจจัยที่ว่า องค์ประกอบสำคัญของธาตุอาหาร
10:14
which protects island environments in the Pacific is from
154
596000
4000
ซึ่งช่วยปกป้องสิ่งแวดล้อมของเกาะในมหาสมุทรแปซิฟิคนั้นมาจาก
10:18
the fallout of continental dust from central Asia.
155
600000
3000
การร่วงกระจายของฝุ่นจากภาคพื้นทวีปที่มาจากเอเชียกลาง
10:21
Easter, of all Pacific islands, has the least input of dust
156
603000
4000
อีสเตอร์ ในบรรดาหมู่เกาะแปซิฟิคทั้งหมด ได้รับองค์ประกอบฝุ่นน้อยที่สุด
10:25
from Asia restoring the fertility of its soils. But that's
157
607000
3000
ที่มาจากเอเชียอันจะช่วยฟื้นฟูความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ดิน แต่นั่นเป็น
10:29
a factor that we didn't even appreciate until 1999.
158
611000
3000
ปัจจัยที่เราไม่เคยคำนึงเลย จนกระทั่งมาถึงปี 1999 (พ.ศ.2542)
10:34
So, some societies, for subtle environmental reasons,
159
616000
2000
สรุปว่าอารยธรรมบางแห่ง อันเนื่องด้วยเหตุทางสภาวะแวดล้อมที่ละเอียดอ่อน
10:36
are more fragile than others. And then finally,
160
618000
3000
จะมีความเปราะบางมากกว่าแห่งอื่น และเราก็มาถึง
10:39
another generalization. I'm now teaching a course
161
621000
2000
ข้อสรุปร่วมอีกประการหนึ่ง เนื่องจากตอนนี้ผมสอนวิชาหนึ่ง
10:42
at UCLA, to UCLA undergraduates, on these collapses
162
624000
3000
ที่ยูซีแอลเอ (UCLA) ในระดับปริญญาตรี ว่าด้วยเรื่องการล่มสลาย
10:45
of societies. What really bugs my UCLA undergraduate students is,
163
627000
4000
ของอารยธรรม สิ่งที่รบกวนความคิดของนักศึกษา ป.ตรี ของผมที่ UCLA ก็คือ
10:49
how on earth did these societies not see what they were doing?
164
631000
3000
เป็นไปได้อย่างไรกันที่สังคมอารยะเหล่านี้จะมองไม่เห็นเชียวหรือว่ากำลังทำอะไรกันอยู่?
10:52
How could the Easter Islanders have deforested their environment?
165
634000
3000
เป็นไปได้อย่างไรที่ชาวเกาะอีสเตอร์ทำลายป่าของพวกเขาจนเกลี้ยง?
10:55
What did they say when they were cutting down the last palm tree?
166
637000
3000
พวกเขาจะพูดว่าไงนะตอนที่กำลังตัดต้นปาล์มต้นสุดท้าย?
10:59
Didn't they see what they were doing? How could societies
167
641000
3000
พวกเขามองไม่ออกเชียวหรือว่ากำลังทำอะไรกันอยู่? เป็นไปได้ไงที่สังคม
11:02
not perceive their impacts on the environments and stop in time?
168
644000
4000
มองไม่เห็นผลกระทบที่พวกเขาทำกับสิ่งแวดล้อม แล้วยุติการกระทำได้ทันกาล?
11:07
And I would expect that, if our human civilization carries on,
169
649000
6000
และผมคาดว่าถ้าอารยธรรมมนุษย์ของเราดำเนินต่อไป
11:14
then maybe in the next century people will be asking,
170
656000
3000
ตอนนั้น อาจจะเป็นศตวรรษหน้า ผู้คนก็จะถามว่า
11:17
why on earth did these people today in the year 2003 not see
171
659000
3000
ทำไมกันนะ ผู้คนวันนี้ในปี 2003 (พ.ศ.2546) ถึงได้มองไม่เห็น
11:21
the obvious things that they were doing and take corrective action?
172
663000
3000
สิ่งที่เด่นชัดที่พวกเขากำลังทำอยู่แล้วแก้ไขเสียให้ถูกต้อง?
11:25
It seems incredible in the past. In the future, it'll seem
173
667000
2000
ดูน่าเหลือเชื่อในอดีต ต่อไปในอนาคตก็จะดูน่าเหลือเชื่อ
11:28
incredible what we are doing today. And so I've been
174
670000
3000
ในสิ่งที่พวกเราทำอยู่ทุกวันนี้ ดังนั้นผมจึงได้
11:31
trying to develop a hierarchical set of considerations
175
673000
5000
พยายามพัฒนาชุดวิธีการคิดเชิงลำดับชั้น
11:36
about why societies fail to solve their problems --
176
678000
3000
ว่าด้วย ทำไมสังคมจึงประสบความล้มเหลวในการแก้ไขปัญหา
11:40
why they fail to perceive the problems or, if they perceive them,
177
682000
2000
ทำไมจึงไม่รับรู้ถึงปัญหา และถ้ารับรู้ถึงปัญหา
11:42
why they fail to tackle them. Or, if they tackle them,
178
684000
3000
ทำไมจึงรับมือกับปัญหาไม่ได้ หรือถ้ารับมือกับปัญหาไม่ได้
11:45
why do they fail to succeed in solving them?
179
687000
2000
ทำไมจึงประสบความล้มเหลวในการแก้ไขปัญหา?
11:48
I'll just mention two generalizations in this area.
180
690000
3000
ผมจะพูดถึงข้อสรุปสามัญสองประการเกี่ยวกับเรื่องนี้
11:52
One blueprint for trouble, making collapse likely,
181
694000
2000
ต้นตออันหนึ่งของความยุ่งยากที่ทำให้เข้าสู่การล่มสลายมากขึ้น
11:55
is where there is a conflict of interest between the short-term
182
697000
3000
คือการมีผลประโยชน์ทับซ้อนระหว่างผลประโยชน์ระยะสั้น
11:58
interest of the decision-making elites and the long-term
183
700000
4000
ของชนชั้นนำที่มีอำนาจในการตัดสินใจ กับผลประโยชน์ระยะยาว
12:02
interest of the society as a whole, especially if the elites
184
704000
3000
ของสังคมโดยรวม โดยเฉพาะถ้าพวกชนชั้นนำ
12:06
are able to insulate themselves from the consequences
185
708000
2000
สามารถปกป้องตัวเองไม่ให้ได้รับผลเสียหายจาก
12:08
of their actions. Where what's good in the short run for the elite
186
710000
4000
การกระทำของพวกเขาเอง ที่ไหนก็ตามที่สิ่งที่เอื้อประโยชน์ระยะสั้นสำหรับชนชั้นนำ
12:12
is bad for the society as a whole, there's a real risk of the elite
187
714000
4000
ไม่เอื้อประโยชน์ต่อสังคมโดยรวม ก็จะมีความเสี่ยงที่ชนชั้นนำ
12:16
doing things that would bring the society down in the long run.
188
718000
2000
จะทำในสิ่งซึ่งทำให้สังคมเสื่อมถอยล่มจมในระยะยาว
12:19
For example, among the Greenland Norse --
189
721000
2000
ยกตัวอย่างเช่น ในบรรดาชนชาวนอร์สแห่งกรีนแลนด์
12:21
a competitive rank society -- what the chiefs really wanted
190
723000
3000
สังคมแห่งการแก่งแย่งอำนาจ -- สิ่งที่บรรดาหัวหน้าเผ่าต้องการจริงๆ
12:24
is more followers and more sheep and more resources
191
726000
2000
ก็คือมีบริวารมากขึ้น มีแกะมากขึ้น และมีทรัพยากรเยอะขึ้น
12:27
to outcompete the neighboring chiefs. And that led the chiefs
192
729000
3000
เพื่อจะได้เอาชนะหัวหน้าเผ่าข้างเคียง และนั่นผลักดันให้เหล่าหัวหน้า
12:30
to do what's called flogging the land: overstocking the land,
193
732000
4000
ทำสิ่งที่เรียกว่า การฟาดฟันผืนดิน (flogging the land) คือ ครอบครองที่ดินมากไป
12:34
forcing tenant farmers into dependency. And that made
194
736000
4000
เท่ากับบีบบังคับให้เกษตรกรผู้เช่าที่จำต้องมาสยบพึ่งพิง และนั่นก็ทำให้
12:38
the chiefs powerful in the short run,
195
740000
4000
พวกหัวหน้ามีอำนาจในระยะสั้น
12:42
but led to the society's collapse in the long run.
196
744000
3000
แต่ทำให้เกิดการล่มสลายของสังคมในระยะยาว
12:46
Those same issues of conflicts of interest are acute
197
748000
3000
ประเด็นแบบเดียวกันของผลประโยชน์ทับซ้อนมีความรุนแรง
12:49
in the United States today. Especially because
198
751000
3000
ในสหรัฐฯ ในทุกวันนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพราะว่า
12:52
the decision makers in the United States are frequently
199
754000
3000
ผู้มีอำนาจในการตัดสินใจในสหรัฐฯ บ่อยครั้ง
12:56
able to insulate themselves from consequences
200
758000
2000
สามารถปกป้องตัวเองไม่ให้ได้รับผลเสียหาย
12:59
by living in gated compounds, by drinking bottled water
201
761000
2000
ด้วยการอาศัยอยู่ในหมู่บ้านที่มีการรักษาความปลอดภัยแน่นหนา โดยการดื่มน้ำบรรจุขวด
13:02
and so on. And within the last couple of years,
202
764000
3000
และต่างๆ นานา และภายในระยะสองปีที่ผ่านมา
13:05
it's been obvious that the elite in the business world
203
767000
3000
เป็นที่เด่นชัดมากว่าชนชั้นนำในโลกธุรกิจ
13:09
correctly perceive that they can advance
204
771000
2000
รับรู้ได้อย่างถูกต้องว่าพวกเขาสามารถฉกฉวย
13:11
their short-term interest by doing things that are
205
773000
2000
ผลประโยชน์ระยะสั้นโดยทำในสิ่งที่
13:14
good for them but bad for society as a whole,
206
776000
2000
ดีสำหรับพวกเขาแต่เลวร้ายสำหรับสังคมโดยรวม
13:16
such as draining a few billion dollars out of Enron
207
778000
3000
เป็นต้นว่าดึงเม็ดเงิน 2-3 พันล้านดอลลาร์ออกมาจากเอ็นรอน (กิจการพลังงาน Enron)
13:19
and other businesses. They are quite correct
208
781000
3000
และธุรกิจอื่น พวกเขาคิดค่อนข้างถูกนะครับ
13:23
that these things are good for them in the short term,
209
785000
3000
ที่ว่าสิ่งเหล่านี้ดีสำหรับพวกเขาเองในระยะสั้น
13:26
although bad for society in the long term.
210
788000
2000
ถึงแม้ว่าจะเลวร้ายสำหรับสังคมในระยะยาว
13:29
So, that's one general conclusion about why societies
211
791000
3000
ดังนั้น ข้อสรุปสามัญกว้างๆ ข้อหนึ่งว่าด้วยเหตุที่ทำให้สังคม
13:32
make bad decisions: conflicts of interest.
212
794000
4000
ตัดสินใจได้แย่ๆ ก็คือ ผลประโยชน์ทับซ้อนนี่เองครับ
13:36
And the other generalization that I want to mention
213
798000
2000
ข้อสรุปสามัญกว้างๆ อีกข้อหนึ่งก็คือ ผมอยากจะพูดถึง
13:40
is that it's particularly hard for a society to make
214
802000
2000
ว่ามันเป็นเรื่องยากเป็นพิเศษที่สังคมจะตัดสินใจ
13:42
quote-unquote good decisions when there is a conflict involving
215
804000
6000
ย้ำนะครับ จะตัดสินใจได้ดีเมื่อมีความขัดแย้งที่เกี่ยวเนื่องกับ
13:48
strongly held values that are good in many circumstances
216
810000
4000
ค่านิยมที่ยึดถือไว้อย่างเหนียวแน่นที่ส่งผลดีในหลายๆ สถานการณ์
13:53
but are poor in other circumstances. For example,
217
815000
3000
แต่ใช้การไม่ได้ในสถานการณ์อื่นๆ ตัวอย่างก็คือ
13:56
the Greenland Norse, in this difficult environment,
218
818000
3000
ชาวนอร์สแห่งกรีนแลนด์ในสภาพแวดล้อมที่แร้นแค้น
13:59
were held together for four-and-a-half centuries
219
821000
3000
ผนึกอยู่รวมกันได้เป็นเวลาสี่ศตวรรษครึ่ง
14:02
by their shared commitment to religion,
220
824000
2000
ด้วยการยึดถือพันธกิจต่อศาสนาที่มีร่วมกัน
14:05
and by their strong social cohesion. But those two things --
221
827000
4000
และด้วยสภาพสังคมที่สอดประสานกันเหนียวแน่น แต่สองอย่างนี้ --
14:09
commitment to religion and strong social cohesion --
222
831000
2000
พันธกิจต่อศาสนา และ สังคมที่เหนียวแน่น --
14:12
also made it difficult for them to change at the end
223
834000
3000
ท้ายที่สุดกลับกลายเป็นอุปสรรคขวางกั้นไม่ให้พวกเขาปรับเปลี่ยนตัวเอง
14:15
and to learn from the Inuit. Or today -- Australia.
224
837000
3000
และเรียนรู้จากพวกอินูอิต หรืออย่างทุกวันนี้ ออสเตรเลีย
14:18
One of the things that enabled Australia to survive
225
840000
3000
สิ่งหนึ่งที่ส่งผลให้ออสเตรเลียอยู่รอด
14:21
in this remote outpost of European civilization
226
843000
3000
ในดินแดนร้างห่างไกลจากอารยธรรมยุโรป
14:24
for 250 years has been their British identity.
227
846000
4000
ตลอดระยะเวลา 250 ปี ก็คือ อัตลักษณ์ความเป็นอังกฤษ
14:28
But today, their commitment to a British identity
228
850000
4000
แต่ทุกวันนี้ ความยึดมั่นถือมั่นที่พวกเขามีต่ออัตลักษณ์ความเป็นอังกฤษ
14:32
is serving Australians poorly in their need to adapt
229
854000
3000
กลับไม่ช่วยอะไรเลยกับความจำเป็นที่ชาวออสเตรเลียต้องปรับตัว
14:35
to their situation in Asia. So it's particularly difficult
230
857000
4000
กับสถานะของพวกเขาในเอเชีย ดังนั้น มันยากเป็นพิเศษ
14:39
to change course when the things that get you in trouble
231
861000
4000
ที่จะเปลี่ยนทิศทางเมื่อสิ่งที่นำพาเราไปสู่ความยุ่งยาก
14:43
are the things that are also the source of your strength.
232
865000
3000
เป็นสิ่งเดียวกับที่สร้างจุดแข็งให้เรา
14:47
What's going to be the outcome today?
233
869000
2000
แล้วอะไรจะเป็นผลลัพธ์ของปัจจุบันล่ะ?
14:49
Well, all of us know the dozen sorts of ticking time bombs
234
871000
6000
แบบนี้ครับ พวกเราทุกคนรู้ว่ามีระเบิดเวลาอยู่เป็นโหล
14:55
going on in the modern world, time bombs that have fuses
235
877000
6000
ที่กำลังนับถอยหลังอยู่ในโลกเราทุกวันนี้ ระเบิดเวลาที่จุดชนวนระเบิด
15:01
of a few decades to -- all of them, not more than 50 years,
236
883000
3000
ไว้ 2-3 ทศวรรษ -- ทั้งหมดเลยไม่มากกว่า 50 ปีแน่ๆ
15:05
and any one of which can do us in; the time bombs of water,
237
887000
4000
และอันไหนก็ทำลายเราได้ทั้งนั้นเลยครับ ไม่ว่าจะเป็นระเบิดเวลาเรื่องน้ำ
15:10
of soil, of climate change, invasive species,
238
892000
4000
เรื่องดิน เรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เรื่องการรุกรานของพันธุ์พืชและสัตว์ต่างถิ่น
15:14
the photosynthetic ceiling, population problems, toxics, etc., etc. --
239
896000
4000
ขีดจำกัดในการสังเคราะห์แสง ปัญหาประชากร สารพิษ อื่นๆ อีกมากมาย ฯลฯ
15:19
listing about 12 of them. And while these time bombs --
240
901000
3000
ผมทำรายการออกมาได้ประมาณ 12 อย่าง และในขณะที่ระเบิดเวลาพวกนี้
15:23
none of them has a fuse beyond 50 years, and most of them
241
905000
2000
ไม่มีอันไหนเลยที่จุดชนวนระเบิดไว้มากกว่า 50 ปี และเกือบทั้งหมด
15:25
have fuses of a few decades -- some of them, in some places,
242
907000
3000
จุดชนวนไว้ 2-3 ทศวรรษ -- บางอันในบางพื้นที่
15:28
have much shorter fuses. At the rate at which we're going now,
243
910000
3000
มีชนวนเวลาสั้นลงไปอีกครับ ด้วยอัตราที่เป็นอยู่นี้
15:32
the Philippines will lose all its accessible loggable forest
244
914000
4000
ประเทศฟิลิปปินส์จะสูญเสียผืนป่าทั้งหมดที่เข้าไปตัดไม้ได้
15:36
within five years. And the Solomon Islands are only
245
918000
2000
ภายในเวลา 5 ปี และหมู่เกาะโซโลมอน (Solomon) เหลือเวลาเพียง
15:39
one year away from losing their loggable forest,
246
921000
3000
ปีเดียวจากการสูญเสียผืนป่าที่ทำไม้ได้
15:42
which is their major export. And that's going to be spectacular
247
924000
2000
ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ส่งออกหลักของพวกเขา และนั่นจะเป็นปรากฏการณ์ครั้งมโหฬาร
15:44
for the economy of the Solomons. People often ask me,
248
926000
4000
ของเศรษฐกิจของหมู่เกาะโซโลมอนเลยล่ะครับ มีคนถามผมบ่อยๆ ว่า
15:48
Jared, what's the most important thing that we need to do
249
930000
2000
จาเร็ด อะไรคือสิ่งเดียวที่สำคัญที่สุดที่เราจำเป็นต้องทำ
15:51
about the world's environmental problems?
250
933000
1000
เกี่ยวกับปัญหาสิ่งแวดล้อมของโลก?
15:53
And my answer is, the most important thing we need to do
251
935000
2000
และคำตอบของผมก็คือ สิ่งสำคัญที่สุดที่เราต้องทำ
15:55
is to forget about there being any single thing that is
252
937000
3000
ก็คือ ลืมไปเลยว่ามีสิ่งเดียวเท่านั้นที่
15:58
the most important thing we need to do.
253
940000
1000
สำคัญที่สุดที่เราต้องทำ
16:00
Instead, there are a dozen things, any one of which could do us in.
254
942000
3000
แท้จริงแล้ว มีเป็นโหลเลยต่างหากครับ ไม่ว่าจะอันไหนก็ทำเราย่อยยับได้ทั้งนั้น
16:03
And we've got to get them all right, because if we solve 11,
255
945000
3000
และเราจะต้องแก้ไขทั้งหมดให้ดี เพราะถ้าเกิดเราแก้ไปแค่ 11 อย่าง
16:06
we fail to solve the 12th -- we're in trouble. For example,
256
948000
3000
แล้วล้มเหลวในการแก้อย่างที่ 12 เรามีปัญหาแน่ครับ ยกตัวอย่างว่า
16:09
if we solve our problems of water and soil and population,
257
951000
3000
ถ้าเราแก้ปัญหาเรื่องน้ำ ดิน และประชากร
16:12
but don't solve our problems of toxics, then we are in trouble.
258
954000
4000
แต่ไม่ได้แก้ปัญหาสารพิษ เราก็จะมีปัญหา
16:18
The fact is that our present course is a non-sustainable course,
259
960000
5000
ความเป็นจริงก็คือ ทิศทางของเราในปัจจุบันเป็นทิศทางที่ไม่ยั่งยืน
16:23
which means, by definition, that it cannot be maintained.
260
965000
3000
ซึ่งหมายถึง โดยนิยามนะครับ หมายถึงว่า จะไม่สามารถรักษาไว้อย่างนี้ได้
16:27
And the outcome is going to get resolved within a few decades.
261
969000
6000
และผลลัพธ์ก็กำลังจะปรากฏให้เห็นอย่างเด็ดขาดภายใน 2-3 ทศวรรษนี้
16:34
That means that those of us in this room who are less than
262
976000
3000
หมายความว่า พวกเราในห้องนี้ที่มีอายุไม่เกิน
16:37
50 or 60 years old will see how these paradoxes are resolved,
263
979000
4000
50 หรือ 60 ปี จะได้เห็นว่าความขัดแย้งพวกนี้ยุติลงอย่างไร
16:41
and those of us who are over the age of 60 may not see
264
983000
3000
และพวกเราที่มีอายุมากกว่า 60 ปี อาจจะไม่ได้เห็น
16:44
the resolution, but our children and grandchildren certainly will.
265
986000
3000
จุดจบของปัญหา แต่ว่ารุ่นลูกเราและรุ่นหลานเราจะได้เห็นแน่ๆ ครับ
16:48
The resolution is going to achieve either of two forms:
266
990000
2000
จุดจบของปัญหาจะต้องมาในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งในสองรูปแบบ
16:51
either we will resolve these non-sustainable time-fuses
267
993000
4000
ถ้าเราไม่สามารถแก้ไขปัญหาชนวนเวลาที่ขาดความยั่งยืน
16:56
in pleasant ways of our own choice by taking remedial action,
268
998000
5000
ได้อย่างน่าพึงพอใจด้วยตัวเลือกของเราเอง โดยดำเนินการแก้ไขเยียวยา
17:01
or else these conflicts are going to get settled
269
1003000
3000
ก็จะกลายเป็นว่า ความขัดแย้งพวกนี้จะคลี่คลายตัวเอง
17:04
in unpleasant ways not of our choice -- namely, by war,
270
1006000
3000
ในทางที่ไม่น่าพอใจเลย ที่ไม่ใช่สิ่งที่พวกเราเลือก -- เป็นต้นว่า โดยสงคราม
17:08
disease or starvation. But what's for sure is that our
271
1010000
3000
โรคระบาด หรือความอดอยาก แต่สิ่งที่แน่นอนก็คือ
17:12
non-sustainable course will get resolved in one way or another
272
1014000
2000
ทิศทางที่ขาดความยั่งยืนของพวกเราจะต้องยุติลงไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง
17:14
in a few decades. In other words, since the theme of this session
273
1016000
4000
ใน 2-3 ทศวรรษนี้แหละครับ พูดอีกอย่างหนึ่งก็คือ เนื่องจากหัวข้อหลักของการประชุมนี้
17:18
is choices, we have a choice. Does that mean that we should
274
1020000
5000
คือ "ทางเลือก" เรามีทางเลือกครับ นั่นหมายถึงว่าพวกเราควร
17:23
get pessimistic and overwhelmed? I draw the reverse conclusion.
275
1025000
4000
รู้สึกหมดอาลัยตายอยากและรู้สึกแพ้พ่ายหรือเปล่า? ผมได้ข้อสรุปที่ตรงข้ามกันครับ
17:28
The big problems facing the world today are not at all
276
1030000
3000
ปัญหาใหญ่หลวงที่โลกเราเผชิญในปัจจุบันไม่ใช่สิ่งที่
17:31
things beyond our control. Our biggest threat is not an asteroid
277
1033000
4000
อยู่นอกเหนือการควบคุมของเรา ภัยคุกคามที่ยิ่งใหญ่ของเราก็ไม่ใช่ดาวเคราะห์น้อย
17:35
about to crash into us, something we can do nothing about.
278
1037000
3000
ที่พุ่งมาจะชนเราซึ่งเป็นสิ่งที่เราทำอะไรไม่ได้เลย
17:39
Instead, all the major threats facing us today are problems
279
1041000
3000
แต่จริงๆแล้ว ภัยคุกคามหลักๆที่เราเผชิญอยู่ในปัจจุบันเป็นปัญหา
17:42
entirely of our own making. And since we made the problems,
280
1044000
4000
ที่เกิดขึ้นจากฝีมือเราเองล้วนๆ และเพราะเราเป็นผู้ก่อปัญหา
17:46
we can also solve the problems. That then means that it's
281
1048000
4000
เราก็ต้องสามารถแก้ไขมันได้ด้วย นั่นก็หมายความว่า
17:50
entirely in our power to deal with these problems.
282
1052000
3000
เรามีพลังอำนาจทั้งหมดที่จะจัดการกับปัญหาพวกนี้
17:54
In particular, what can all of us do? For those of you
283
1056000
3000
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เราทุกคนทำอะไรได้บ้าง? สำหรับท่าน
17:57
who are interested in these choices, there are lots of things
284
1059000
3000
ที่ให้ความสนใจในทางเลือกนี้ มีอะไรมากมายที่
18:00
you can do. There's a lot that we don't understand,
285
1062000
3000
เราทำได้ครับ มีอะไรมากมายที่เรายังไม่เข้าใจ
18:04
and that we need to understand. And there's a lot that
286
1066000
3000
และเราจำเป็นจะต้องทำความเข้าใจ มีอะไรมากมายที่
18:07
we already do understand, but aren't doing, and that
287
1069000
4000
เราเข้าใจดีอยู่แล้วแต่ไม่ได้นำไปปฏิบัติและ
18:11
we need to be doing. Thank you.
288
1073000
2000
เราจะต้องนำไปปฏิบัติ ขอบคุณครับ
18:13
(Applause)
289
1075000
3000
(เสียงปรบมือ)
ABOUT THE SPEAKER
Jared Diamond - Civilization scholarJared Diamond investigates why cultures prosper or decline -- and what we can learn by taking a broad look across many kinds of societies.
Why you should listen
In his books Guns, Germs and Steel and Collapse (and the popular PBS and National Geographic documentaries they inspired), big-picture scholar Jared Diamond explores civilizations and why they all seem to fall. Now in his latest book, The World Until Yesterday, Diamond examines small, traditional, tribal societies -- and suggests that modern civilization is only our latest solution to survival.
Diamond’s background in evolutionary biology, geography and physiology informs his integrated vision of human history. He posits that success -- and failure -- depends on how well societies adapt to their changing environment.
Jared Diamond | Speaker | TED.com