TEDxParis 2010
Sarah Kaminsky: My father the forger
Sarah Kaminsky: Babam bir kalpazan
Filmed:
Readability: 3.7
660,630 views
Sarah Kaminsky, babası Adolfo'nun olağanüstü hikayesini ve onun 2. Dünya Savaşı sırasındaki faaliyetlerini-- kalpazanlık marifet ve yeteneğini hayat kurtarmak için kullanmasını anlatıyor. Bu konuşma Fransa'da yapılan TEDxParis'dendir; Öntanımlı olarak İngilizce altyazılıdır.
Sarah Kaminsky - Actor and writer
Sarah Kaminsky writes about her father, Adolfo Kaminsky, a forger with a mission. Full bio
Sarah Kaminsky writes about her father, Adolfo Kaminsky, a forger with a mission. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I am the daughter of a forger,
0
1000
2916
Ben bir kalpazanın kızıyım,
00:19
not just any forger ...
1
3916
1945
öyle diğer kalpazanlar gibi değil...
00:21
When you hear the word "forger," you often understand "mercenary."
2
5861
2917
"Kalpazan" sözcüğünü duyduğunuzda "paragöz" aklınıza gelir.
00:24
You understand "forged currency," "forged pictures."
3
8778
3522
"Sahte para", "sahte resimler" aklınıza gelir.
00:28
My father is no such man.
4
12300
2312
Benim babam öyle biri değil.
00:30
For 30 years of his life,
5
14612
1188
Hayatının 30 yılında,
00:31
he made false papers --
6
15800
2702
sahte evraklar hazırladı--
00:34
never for himself, always for other people,
7
18502
1945
asla kendisi için değil, her zaman başka insanlar için,
00:36
and to come to the aid of the persecuted and the oppressed.
8
20447
3889
zulüm gören ve ezilenlerin yardımına koştu.
00:40
Let me introduce him.
9
24336
2164
Sizi onunla tanıştırayım.
00:42
Here is my father at age 19.
10
26500
3000
Burada babam 19 yaşında.
00:45
It all began for him during World War II,
11
29500
4000
Onun için herşey İkinci Dünya Savaşı sırasında,
00:49
when at age 17 he found himself thrust
12
33500
2000
17 yaşında kendisini
00:51
into a forged documents workshop.
13
35500
1700
sahte evrak atölyesine sığınırken bulduğunda başladı.
00:53
He quickly became the false papers expert of the Resistance.
14
37200
4500
Çok hızlı bir biçimde sahte evrak uzmanı oldu.
00:57
And it's not a banal story --
15
41700
1800
Bu sıradan bir hikaye değildir--
00:59
after the liberation he continued
16
43500
3000
kurtuluştan sonra 70 lere kadar
01:02
to make false papers until the '70s.
17
46500
3100
sahte evrak hazırlamaya devam etti.
01:05
When I was a child
18
49600
1650
Küçükken
01:07
I knew nothing about this, of course.
19
51250
2148
konu hakkında hiçbir bilgim yoktu tabi ki.
01:09
This is me in the middle making faces.
20
53398
2502
Ortadaki, dil çıkaran benim.
01:11
I grew up in the Paris suburbs
21
55900
2332
Paris'in banliyölerinde büyüdüm
01:14
and I was the youngest of three children.
22
58232
3889
ve üç kardeşin en küçüğüydüm.
01:18
I had a "normal" dad like everybody else,
23
62121
2890
Herkes gibi benim de "normal" bir babam vardı,
01:20
apart from the fact that he was 30 years older than ...
24
65011
1945
benden 30 yaş büyük olması dışında...
01:22
well, he was basically old enough to be my grandfather.
25
66956
3889
aslında, büyükbabam olabilecek kadar yaşlıydı.
01:26
Anyway, he was a photographer and a street educator,
26
70845
2955
Herneyse, o bir fotoğrafçı ve sokak eğitimcisiydi,
01:29
and he always taught us to obey the law very strictly.
27
73800
3600
ve her zaman bize katı bir biçimde kurallara uymamızı öğretti.
01:33
And, of course, he never talked about his past life
28
77400
2300
Ve tabiki bir kalpazan olduğu zamanlar hakkında
01:35
when he was a forger.
29
79700
2200
hiç konuşmadı.
01:37
There was, however, an incident I'm going to tell you about,
30
81900
2559
Buna rağmen size anlatacağım bir olay var
01:40
that perhaps could have led me suspect something.
31
84459
2917
belki de bu olay birşeylerden şüphe etmeme yol açmış olabilir.
01:43
I was in high school and got a bad grade,
32
87376
2917
Lisedeydim ve düşük bir not almıştım,
01:46
a rare event for me,
33
90293
1945
benim için nadir bir olaydı,
01:48
so I decided to hide it from my parents.
34
92238
2945
bu yüzden bunu ailemden saklamaya karar verdim.
01:51
In order to do that, I set out to forge their signature.
35
95183
3889
Bunu yapabilmek için onların imzasını taklit etmeye koyuldum.
01:54
I started working on my mother's signature,
36
99072
3128
Annemin imzası üzerinde çalışmaya başladım,
01:58
because my father's is absolutely impossible to forge.
37
102200
2707
çünkü babamınki taklit edilemeyecek kadar imkansızdır.
02:00
So, I got working. I took some sheets of paper
38
104907
2917
Böylece, çalışmalara başladım, birkaç yaprak kağıt aldım
02:03
and started practicing, practicing, practicing,
39
107824
2917
ve pratik yapmaya başladım, düzgün bir imza elde
02:06
until I reached what I thought was a steady hand,
40
110742
1944
ettiğimi düşünene kadar denedim, denedim..
02:08
and went into action.
41
112686
1944
ve harekete geçtim.
02:10
Later, while checking my school bag,
42
114631
2369
Sonra, annem okul çantamı karıştırırken
02:12
my mother got hold of my school assignment and immediately saw that the signature was forged.
43
117000
3492
okul belgesini buldu ve hemen imzanın sahte olduğunu gördü.
02:16
She yelled at me like she never had before.
44
120492
1945
Bana daha önce hiç bağırmadığı kadar bağırdı .
02:18
I went to hide in my bedroom, under the blankets,
45
122437
2917
Odama, battaniyenin altına saklanmaya gittim
02:21
and then I waited for my father to come back from work
46
125354
2945
ve sonra da babamın işten dönmesini bekledim
02:24
with, one could say, much apprehension.
47
128299
1890
daha çok korkuyla beklediğim de denilebilir.
02:26
I heard him come in.
48
130189
1972
Geldiğini duydum.
02:28
I remained under the blankets. He entered my room,
49
132161
3917
Battaniyenin altında kaldım. Odama girdi,
02:31
sat on the corner of the bed,
50
136078
1945
yatağın köşesine oturdu,
02:33
and he was silent, so I pulled the blanket from my head,
51
138023
2890
ve sessizdi, bu yüzden battaniyeyi başımdan çektim,
02:36
and when he saw me he started laughing.
52
140913
2917
beni gördüğünde gülmeye başladı.
02:39
He was laughing so hard, he could not stop and he was holding my assignment in his hand.
53
143830
2917
O kadar çok gülüyordu ki gülmeyi durduramıyordu ve elinde benim belgem duruyordu.
02:42
Then he said, "But really, Sarah, you could have worked harder! Can't you see it's really too small?"
54
146747
4353
Sonra dedi ki: "Ama gerçekten Sarah üzerinde daha fazla çalışabilirdin! Görmüyor musun bu gerçekten çok küçük"
02:47
Indeed, it's rather small.
55
151100
5900
Gerçekten birazcık küçüktü.
02:52
I was born in Algeria.
56
157000
2000
Cezayir'de doğdum.
02:54
There I would hear people say my father was a "moudjahid"
57
159000
3305
Orası insanların babama "mücahit" dediğini duyacağım yerdi
02:58
and that means "fighter."
58
162305
1195
ve bu "savaşçı" demekti.
02:59
Later on, in France, I loved eavesdropping on grownups' conversations,
59
163500
4584
Sonrasında, Fransa'da büyüklerin konuşmalarına kulak kabartmayı sevdim,
03:03
and I would hear all sorts of stories about my father's previous life,
60
168084
2917
ve babamın önceki yaşamı hakkında hikayeler duyacaktım,
03:06
especially that he had "done" World War II,
61
171001
2918
özellikle de 2. Dünya Savaşında "yaptıklarını"
03:09
that he had "done" the Algerian war.
62
173919
1944
Cezayir savaşında "yaptıklarını".
03:11
And in my head I would be thinking that "doing" a war meant being a soldier.
63
175863
2918
Ve kafamda "savaşıyorsa" o bir askerdir diye düşünecektim.
03:14
But knowing my father, and how he kept saying that he was a pacifist and non-violent,
64
178781
3917
Fakat babamı tanıdığımdan ve sürekli nasıl pasifist ve şiddet karşıtı olduğunu söylediğinden
03:18
I found it very hard to picture him with a helmet and gun.
65
182698
3302
onu başında miğfer ve elinde silahla canlandırmak çok zordu.
03:21
And indeed, I was very far from the mark.
66
186000
2000
Ve gerçekten ikonuya çok uzaktım.
03:23
One day, while my father was working on a file
67
188000
3200
Birgün babam, Fransız kimliğimizi elde etmek için
03:27
for us to obtain French nationality,
68
191200
3166
bir dosya üzerinde çalışırken,
03:30
I happened to see some documents
69
194366
1945
ilgimi çeken
03:32
that caught my attention.
70
196311
2417
bazı belgelerle karşılaştım.
03:34
These are real!
71
198728
1672
Bunlar gerçek!
03:36
These are mine, I was born an Argentinean.
72
200400
2718
Bunlar benim, Arjantinli olarak doğmuşum.
03:39
But the document I happened to see
73
203118
1782
Fakat bulduğum bu belgeler
03:40
that would help us build a case for the authorities
74
204900
2107
yetkililer için örnek oluşturmamıza yardım edecek
03:42
was a document from the army
75
207007
2693
babamın gizli servisler adına
03:45
that thanked my father for his work
76
209700
3169
yaptığı çalışmalar için
03:48
on behalf of the secret services.
77
212869
1919
ordudan aldığı teşekkür belgesiydi.
03:50
And then, suddenly, I went "wow!"
78
214788
2917
Sonra aniden dedim ki :"Vay Canına!"
03:53
My father, a secret agent?
79
217705
1695
Babam bir gizli ajan mı?
03:55
It was very James Bond.
80
219400
2166
Tam James Bond gibiydi.
03:57
I wanted to ask him questions, which he didn't answer.
81
221566
4889
Ona sorular sormak istedim ama cevaplamadı.
04:02
And later, I told myself that
82
226455
2945
Ve sonra, kendime dedim ki
04:05
one day I would have to question him.
83
229400
2600
bir gün onu sorgulayacağım.
04:07
And then I became a mother and had a son,
84
232000
2151
Daha sonra anne oldum, bir oğlum oldu,
04:10
and finally decided it was time -- that he absolutely had to talk to us.
85
234151
3149
ve sonunda zamanı geldiğine karar verdim--artık bizimle konuşmak zorundaydı.
04:13
I had become a mother
86
237300
2000
Ben anne olmuştum
04:15
and he was celebrating his 77th birthday,
87
239300
2000
ve o 77. doğumgününü kutluyordu,
04:17
and suddenly I was very, very afraid.
88
241300
2300
birden çok ama çok korktum.
04:19
I feared he'd go
89
243600
2248
Gitmesinden
04:21
and take his silences with him,
90
245848
1945
sırlarıyla birlikte
04:23
and take his secrets with him.
91
247793
1944
sessizliğiyle gitmesinden korktum.
04:25
I managed to convince him that it was important for us,
92
249737
2363
Bunun bizim, muhtemelen diğer insanlar için de
04:28
but possibly also for other people
93
252100
1527
önemli olduğuna onu ikna etmeyi başardım,
04:29
that he shared his story.
94
253627
1945
ki o da hikayesini paylaştı.
04:31
He decided to tell it to me
95
255572
1944
Bana anlatmaya karar verdi
04:33
and I made a book,
96
257516
1284
ve ben de bunlardan bir kitap yazdım
04:34
from which I'm going to read you some excerpts later.
97
258800
2606
ki size kitaptan bazı bölümleri daha sonra okuyacağım.
04:37
So, his story. My father was born in Argentina.
98
261406
2917
İşte onun hikayesi. Babam Arjantin'de doğdu.
04:40
His parents were of Russian descent.
99
264323
1945
Annesi ve babası Rus asıllı idi.
04:42
The whole family came to settle in France in the '30s.
100
266268
3917
Tüm aile 30larda Fransa'ya yerleşmeye geldi
04:46
His parents were Jewish, Russian and above all, very poor.
101
270186
4814
Ailesi Yahudi, Rus'du, ve dahası çok fakirlerdi.
04:50
So at the age of 14 my father had to work.
102
275000
3000
Bu nedenle babam 14 yaşında çalışmak zorunda kaldı.
04:53
And with his only diploma,
103
278000
1200
Sadece diplomasıyla,
04:55
his primary education certificate,
104
279200
1300
ilkokul diplomasıyla,
04:56
he found himself working at a dyer - dry cleaner.
105
280500
2500
kendini boyacıda-kuru temizlemede çalışırken buldu.
04:58
That's where he discovered something totally magical,
106
283000
3200
Burası onun tamamiyle sihirli birşey keşfettiği yerdi
05:02
and when he talks about it, it's fascinating --
107
286200
1800
ve anlattıkça büyüleniyordu--
05:03
it's the magic of dyeing chemistry.
108
288000
2800
bu boya kimyasının sihriydi.
05:06
During that time the war was happening
109
290800
1800
Bu sırada savaş devam ediyordu ve
05:08
and his mother was killed when he was 15.
110
292600
2867
babam 15 yaşındayken annesi öldürülmüştü.
05:11
This coincided with the time when
111
295468
2532
Bu kendi bedenini ve ruhunu
05:13
he threw himself body and soul into chemistry
112
298000
2000
kimyaya adadığı zamana denk geldi.
05:15
because it was the only consolation for his sadness.
113
300000
2700
çünkü acısının tek tesellisi buydu.
05:18
All day he would ask many questions to his boss
114
302700
3463
Tüm gün patronuna öğrenmek, daha fazla bilgi toplamak için
05:22
to learn, to accumulate more and more knowledge,
115
306164
2836
sorular soracak,
05:24
and at night, when no one was looking,
116
309000
1500
ve geceleyin kimse bakmıyorken,
05:26
he'd put his experience to practice.
117
310500
2200
öğrendiklerini uygulamaya geçirecekti.
05:28
He was mostly interested in ink bleaching.
118
312700
5100
Babam daha çok mürekkep ağartmayla ilgileniyordu.
05:33
All this to tell you
119
317800
2200
Bütün bunları size anlatmamın sebebi
05:35
that if my father became a forger, actually,
120
320000
2500
eğer babam bir kalpazan olduysa aslında
05:38
it was almost by accident.
121
322500
2000
bu tamamiyle bir rastlantı sonucudur.
05:40
His family was Jewish, so they were hounded.
122
324500
2500
Ailesi Yahudiydi ve bu sebeble kovulmuşlardı.
05:42
Finally they were all arrested and taken to the Drancy camp
123
327000
3000
En sonunda hepsi yakalandı ve Drancy Kampına götürüldü
05:45
and they managed to get out at the last minute thanks to their Argentinean papers.
124
330000
3200
ve Arjantin belgeleri sayesinde son anda oradan kurtulmayı başarabildiler.
05:49
Well, they were out,
125
333200
1135
Artık dışarıdaydılar,
05:50
but they were always in danger. The big "Jew" stamp was still on their papers.
126
334336
2916
ama her zaman tehlike içindeydiler. Belgelerinde hala büyük "Yahudi" damgası duruyordu.
05:53
It was my grandfather who decided they needed false documents.
127
337253
3247
Sahte evraklara ihtiyaçları olduğuna karar veren büyükbabamdı.
05:56
My father had been instilled with such respect for the law
128
340500
3500
Zulüm görmüş olmasına rağmen babama
05:59
that although he was being persecuted,
129
344000
2000
kanunlara saygılı olması gerektiği aşılanmıştı,
06:01
he'd never thought of false papers.
130
346000
2000
babam sahte evrakları hiç düşünmemişti.
06:03
But it was he who went to meet a man from the Resistance.
131
348000
3000
Fakat Direnişçiler'den bir adamla görüşmeye giden babamdı.
06:06
In those times documents had hard covers,
132
351000
2500
O zamanlardaki belgelerin
06:09
they were filled in by hand,
133
353500
1500
el yazısı ile yazılmış
06:10
and they stated your job.
134
355000
3000
ne iş yaptığınızı gösteren ciltleri vardı.
06:13
In order to survive, he needed
135
358000
2200
Hayatta kalması için,
06:16
to be working. He asked the man
136
360200
2000
çalışıyor olması gerekiyodu. Adamdan
06:18
to write "dyer."
137
362200
1800
"boyacı" diye yazmasını istedi.
06:19
Suddenly the man looked very, very interested.
138
364000
3000
Aniden adam çok hem de çok ilgili baktı.
06:22
As a "dyer," do you know how to bleach ink marks?
139
367000
3200
"Boyacı" olduğuna göre, mürekkep işaretlerini nasıl sileceğini biliyor musun?
06:26
Of course he knew.
140
370200
2300
Tabiki biliyordu.
06:28
And suddenly the man started explaining that
141
372500
1800
Birden adam şunu açıklamaya çalıştı
06:30
actually the whole Resistance had a huge problem:
142
374300
2700
gerçekte tüm Direnişçilerin büyük bir problemi vardı:
06:32
even the top experts
143
377000
2600
en gözde uzmanlar bile
06:35
could not manage to bleach an ink, called "indelible,"
144
379600
3600
"silinemez" denilen "Waterman" mavi mürekkep lekesini
06:39
the "Waterman" blue ink.
145
383200
2200
beyazlatmayı başaramıyorlardı.
06:41
And my father immediately replied that he knew exactly
146
385400
3900
Babam hemen tam olarak nasıl
06:45
how to bleach it.
147
389300
1200
beyazlatıldığını bildiğini söyledi.
06:46
Now, of course, the man was very impressed with this young man of 17
148
390500
3200
Adam kendisine hemen formulü verebilecek olan 17 yaşındaki bu gençten
06:49
who could immediately give him the formula, so he recruited him.
149
393700
3800
şüphesiz etkilenmişti, bu yüzden onu işe aldı.
06:53
And actually, without knowing it, my father had invented something
150
397500
3000
Babam aslında bilmeden birşey icat etti
06:56
we can find in every schoolchild's pencil case:
151
400500
2650
her okul çocuğunun kalem kutusunda bulabiliriz:
06:59
the so-called "correction pen."
152
403150
2850
"düzeltme kalemi."
07:02
(Applause)
153
406500
5000
(Alkışlar)
07:07
But it was only the beginning.
154
412000
1400
Ama bu sadece bir başlangıçtı.
07:09
That's my father.
155
413400
1600
Bu babam.
07:10
As soon as he got to the lab,
156
415000
1500
Laboratuara gelir gelmez,
07:12
even though he was the youngest,
157
416500
1400
en gençleri olmasına rağmen
07:13
he immediately saw that there was a problem with the making of forged documents.
158
417900
2900
sahte evrak hazırlamada bir problem olduğu hemen anladı.
07:16
All the movements stopped at falsifying.
159
420800
2900
Gerçek belgeleri değiştirmek için yaptıkları tüm hamleler durduruluyordu.
07:19
But demand was ever-growing
160
423700
2600
Fakat talep de hızla artıyordu ve
07:22
and it was difficult to tamper with existing documents.
161
426300
2600
mevcut belgeleri değiştirmek zordu.
07:24
He told himself it was necessary to make them from scratch.
162
428900
1500
Kendi kendine herşeyi sıfırdan yapmak gerek dedi.
07:26
He started a press. He started photoengraving.
163
430400
2800
Baskıya başladı. Fotoğraf klişesi yapmaya başladı.
07:29
He started making rubber stamps.
164
433200
1600
Lastik damgalar yapmaya başladı.
07:30
He started inventing all kind of things --
165
434800
1800
Her türlü şeyin icadına başladı--
07:32
with some materials he invented a centrifuge using a bicycle wheel.
166
436600
3400
bazı materyallerle bisiklet tekerleği kullanarak santrifüjü buldu.
07:35
Anyway, he had to do all this
167
440000
2000
Herneyse, O bunların hepsini yapmak zorundaydı
07:37
because he was completely obsessed with output.
168
442000
2800
çünkü babam sonuçlarla tamamiyle kafayı bozmuştu.
07:40
He had made a simple calculation:
169
444800
2200
Basit bir hesaplama yaptı:
07:42
In one hour he could make 30 forged documents.
170
447000
3100
Bir saat içerisinde 30 sahte evrak hazırlayabiliyordu.
07:46
If he slept one hour, 30 people would die.
171
450100
4400
Eğer bir saat uyursa 30 insan ölebilirdi.
07:50
This sense of
172
454500
3000
Diğer insanların
07:53
responsibility for other people's lives when he was just 17 --
173
457500
3200
hayatları için sadece 17 yaşındayken bu sorumluluk duygusu--
07:56
and also his guilt for being a survivor,
174
460700
3000
ve ayrıca arkadaşları kaçamazken kendisi kamptan kaçtığı için
07:59
since he had escaped the camp when his friends had not --
175
463700
3600
hayatta kalmasının suçluluğu
08:03
stayed with him all his life.
176
467300
2252
tüm hayatı boyunca peşini bırakmadı.
08:05
And this is maybe what explains why, for 30 years,
177
469553
2917
Belki bu 30 yıldır, her türlü fedakarlıklar pahasına
08:08
he continued to make false papers
178
472471
2629
neden sahte evrak yapmaya
08:11
at the expense of all kinds of sacrifices.
179
475100
2300
devam ettiğini açıklar.
08:13
I'd like to talk about those sacrifices,
180
477400
900
Size bu fedakarlıklardan bahsetmek istiyorum,
08:14
because there were many.
181
478300
1900
çünkü çoklardı.
08:16
There were obviously financial sacrifices
182
480200
2500
Açıkçası, maddi fedakarlıklar vardı
08:18
because he always refused to be paid.
183
482700
1800
çünkü babam kendisine para ödenmesini kabul etmiyordu.
08:20
To him, being paid would have meant being a mercenary.
184
484500
2700
Ona göre, para almak paragöz olmak demekti.
08:23
If he had accepted payment,
185
487200
1600
Eğer ödemeyi kabul etseydi,
08:24
he wouldn't be able to say "yes" or "no"
186
488800
1800
haklı yada hasız bir nedene inanmasına bağlı olarak
08:26
depending on what he deemed a just or unjust cause.
187
490600
2400
"evet" ya da "hayır" diyemeyebilirdi.
08:28
So he was a photographer by day,
188
493000
1900
Bu yüzden 30 yıldır, gündüzleri bir fotoğrafçı,
08:30
and a forger by night for 30 years.
189
494900
1600
akşamları da kalpazandı.
08:32
He was broke all of the time.
190
496500
2000
Her zaman parasızdı.
08:34
Then there were the emotional sacrifices:
191
498500
3000
Sonra duygusal fedakalıklar oldu:
08:37
How can one live with a woman while having so many secrets?
192
501500
3000
Biri, bu kadar çok sırrı varken nasıl bir kadınla beraber yaşayabilir?
08:40
How can one explain what one does at night in the lab, every single night?
193
504500
4200
Biri geceleyin laboratuarda ne yaptığını nasıl açıklayabilir, her bir gece?
08:44
Of course, there was another kind of sacrifice
194
508700
3300
Benim daha sonra anladığım ailesini de içeren
08:47
involving his family that I understood much later.
195
512000
3400
başka türlü fedakarlıklar da oldu tabiki.
08:51
One day my father introduced me to my sister.
196
515400
3100
Bir gün babam beni kız kardeşimle tanıştırdı.
08:54
He also explained to me that I had a brother, too,
197
518500
4000
Daha sonra bana bir erkek kardeşimin olduğunu da söyledi,
08:58
and the first time I saw them I must have been three or four,
198
522500
6000
onları ilk gördüğümde sanırım üç ya da dört yaşında olmalıydım
09:04
and they were 30 years older than me.
199
528500
1800
benden 30 yaş büyüklerdi
09:06
They are both in their sixties now.
200
530300
5500
Şimdi her ikiside altmışlarında.
09:11
In order to write the book,
201
535800
2700
Bu kitabı yazmak için,
09:14
I asked my sister questions. I wanted to know who my father was,
202
538500
3500
kız kardeşime sorular sordum. Babamın kim olduğunu bilmek istedim,
09:17
who was the father she had known.
203
542000
1500
onun bildiği babası kimdi,
09:19
She explained that the father that she'd had
204
543500
4100
Babalarının Pazar günü geleceğini
09:23
would tell them he'd come and pick them up on Sunday to go for a walk.
205
547600
4200
ve onları alıp gezmeye götüreceğini söylediğini anlattı.
09:27
They would get all dressed up and wait for him,
206
551800
2600
Hepsi kıyafetlerini giyip onu beklemiş,
09:30
but he would almost never come.
207
554400
1800
ama o asla gelmemiş.
09:32
He'd say, "I'll call." He wouldn't call.
208
556200
3300
"Arayacağım" demiş. Aramamış.
09:35
And then he would not come.
209
559500
2000
Sonra gelmemiş de.
09:37
Then one day he totally disappeared.
210
561500
3300
Bir gün tatmiyle gözden kaybolmuş.
09:40
Time passed,
211
564800
1400
Zaman geçti ve
09:42
and they thought he had surely forgotten them,
212
566200
3200
onlar babalarının kendilerini unuttuğunu düşündüler
09:45
at first.
213
569400
1600
ilk önce.
09:46
Then as time passed,
214
571000
1500
Daha sonra zaman geçtikçe,
09:48
at the end of almost two years, they thought,
215
572500
2000
hemen hemen iki yılın sonunda,
09:50
"Well, perhaps our father has died."
216
574500
3200
"Pekala, belki de babamız öldü" diye düşündüler.
09:53
And then I understood
217
577700
2300
Sonra anladım ki
09:55
that asking my father so many questions
218
580000
2900
babama bu kadar fazla soru sormak
09:58
was stirring up a whole past he probably didn't feel like talking about
219
582900
2800
muhtemelen hakkında konuşmak istemediği geçmişini karıştırıyordu
10:01
because it was painful.
220
585700
1600
çünkü acı veriyordu.
10:03
And while my half brother and sister thought they'd been abandoned,
221
587300
4700
Üvey kız ve erken kardeşlerim terkedildiklerini
10:07
orphaned,
222
592000
1700
öksüz kaldıklarını düşünürken,
10:09
my father was making false papers.
223
593700
2300
babam sahte evrakları hazırlıyordu.
10:11
And if he did not tell them, it was of course to protect them.
224
596000
3500
Eğer bunu onlara söylemediyse, şüphesiz ki onları korumak içindi.
10:15
After the liberation he made false papers
225
599500
1800
Kurtuluştan sonra, toplama kampından sağ kurtulanların
10:17
to allow the survivors of concentration camps to immigrate to Palestine
226
601300
2900
İsrail'in kuruluşundan önce Filistin'e göç etmesini sağlayacak
10:20
before the creation of Israel.
227
604200
1900
sahte evraklar hazırladı.
10:22
And then, as he was a staunch anti-colonialist,
228
606100
2400
Sadık bir sömürgecilik karşıtı olduğu için
10:24
he made false papers for Algerians during the Algerian war.
229
608500
3500
Cezayir savaşı sırasında Cezayirliller için sahte evraklar yaptı.
10:27
After the Algerian war,
230
612000
2600
Cezayir savaşından sonra,
10:30
at the heart of the international resistance movements,
231
614600
2600
uluslararası direniş hareketlerinin kalbinde
10:33
his name circulated
232
617200
1700
ismi yayıldı
10:34
and the whole world came knocking at his door.
233
618900
2300
ve tüm dünya onun kapısını çaldı.
10:37
In Africa there were countries fighting for their independence:
234
621200
3500
Afrika'da bağımsızlıkları için savaşan ülkeler vardı:
10:40
Guinea, Guinea-Bissau, Angola.
235
624700
3000
Gine, Gine-Biassu, Angola.
10:43
And then my father connected with Nelson Mandela's anti-apartheid party.
236
627700
4500
ve babam Nelson Mandela'nın ayrımcılık karşıtı partisine üye oldu.
10:48
He made false papers for persecuted black South Africans.
237
632200
3500
Zulüm gören siyah Güney Afrikalılar için sahte evraklar yaptı.
10:51
There was also Latin America.
238
635700
1800
Bir de Latin Amerika vardı.
10:53
My father helped those who resisted dictatorships
239
637500
2700
Babam, Dominik Cumhuriyeti ve Haiti diktatörlüklerine direnen
10:56
in the Dominican Republic, Haiti,
240
640200
1900
insanlara yardım etti.
10:58
and then it was the turn of Brazil, Argentina, Venezuela, El Salvador, Nicaragua,
241
642100
6100
ve sıra Brezilya, Arjantin, Venezuela, El Salvador, Nikaragua,
11:04
Colombia, Peru, Uruguay, Chile and Mexico.
242
648200
5600
Kolombiya, Peru, Uruguay, Şili ve Meksika'daydı.
11:09
Then there was the Vietnam War.
243
653800
1700
Sonra Vietnam savaşı vardı.
11:11
My father made false papers for the American deserters
244
655500
2300
Vietnamlılara karşı silahlanmak istemeyen
11:13
who did not wish to take up arms against the Vietnamese.
245
657800
3200
Amerikalı asker kaçakları için sahte evrak hazırladı.
11:16
Europe was not spared either.
246
661000
2000
Avrupa da kurtulmuş değildi.
11:18
My father made false papers for the dissidents
247
663000
2141
Babam, İspanya'da ki Franco'ya karşı muhalifler için
11:21
against Franco in Spain, Salazar in Portugal,
248
665142
3758
Portekiz'deki Salazar karşıtı muhalifler için
11:24
against the colonels' dictatorship in Greece,
249
668900
4992
Yunanistan'da albayların diktatörlüğüne karşı, Fransa'da bile
11:29
and even in France.
250
673893
1707
sahte evraklar hazırladı.
11:31
There, just once, it happened in May of 1968.
251
675600
3154
Sadece bir kez 1968'in Mayıs ayında birşey oldu.
11:34
My father watched, benevolently, of course,
252
678755
2645
Babam elbette ki yardımsever bir şekilde
11:37
the demonstrations of the month of May,
253
681400
2800
mayıs ayı gösterilerini izledi,
11:40
but his heart was elsewhere, and so was his time
254
684200
2300
ama kalbi başka bir yerdeydi, zamanı da
11:42
because he had over 15 countries to serve.
255
686500
3500
çünkü hizmet edeceği 15 ülke daha vardı.
11:45
Once, though, he agreed to make false papers
256
690000
2368
Birkez daha, tanıyabileceğiniz biri için
11:48
for someone you might recognize.
257
692369
1943
sahte evrak hazırlamayı kabul etti.
11:50
(Laughter)
258
694313
2916
(Gülüşmeler)
11:53
He was much younger in those days,
259
697230
1620
O zamanlarda daha genç idi
11:54
and my father agreed to make false papers
260
698850
2150
babam onun bir toplantıya gelip konuşabilmesi
11:56
to enable him to come back and speak at a meeting.
261
701000
3036
için sahte evrak yapmayı kabul etti.
11:59
He told me that those false papers were the most media-relevant
262
704037
4963
Bana dedi ki bu sahte evraklar medya ile alakalı ve
12:04
and the least useful he'd had to make in all his life.
263
709000
3500
yapmak zorunda olduğu en yararsız şeydi.
12:08
But, he agreed to do it,
264
712500
1500
Daniel Cohn-Bendit'in hayatı
12:09
even though Daniel Cohn-Bendit's life was not in danger,
265
714000
3400
tehlikede olmamasına rağmen bunu yapmayı kabul etti
12:13
just because
266
717400
2194
çünkü bu
12:15
it was a good opportunity
267
719595
1405
otoritelerle dalga geçmek için
12:16
to mock the authorities,
268
721000
2484
sınırlardan daha geçirgen
12:19
and to show them that there's nothing more porous than borders --
269
723485
3015
birşey olmadığını--fikirlerin sınırları olmadığını
12:22
and that ideas have no borders.
270
726500
4500
göstermek için iyi bir fırsattı.
12:26
All my childhood,
271
731000
2000
Tüm çocukluğum,
12:28
while my friends' dads would tell them Grimm's fairy tales,
272
733000
4097
arkadaşlarımın babaları onlara Grimm'in peri masalları anlatırken
12:32
my father would tell me stories about very unassuming heroes
273
737098
3889
babam bana, mucizeler yaratmayı başaran
12:36
with unshakeable utopias
274
740988
2916
sarsılmaz ütopyaları olan
12:39
who managed to make miracles.
275
743905
2916
fazlaca alçakgönüllü kahramanlar hakkında hikayeler anlatırdı
12:42
And those heroes did not need an army behind them.
276
746822
3978
Ve bu kahramanların orduya ihtiyaçları yoktu.
12:46
Anyhow, nobody would have followed them,
277
750800
2500
Zaten, inançlı ve cesaretli bir avuç erkek ve kadın dışında
12:49
except for a handful [of] men and women of conviction and courage.
278
753300
3245
onları kimse takip etmeyecekti.
12:52
I understood much later
279
756546
1254
Daha sonra anladım ki
12:53
that actually it was his own story my father would tell me to get me to sleep.
280
757800
3607
babamın uykuya dalmam için anlattığı hikaye, aslında kendi hikayesiymiş.
12:57
I asked him whether, considering the sacrifices he had to make,
281
761408
2916
Yapmak zorunda kaldığı fedakarlıkları göz önünde bulundurarak
13:00
he ever had any regrets.
282
764325
1944
babama hiç pişman olup olmadığını sordum.
13:02
He said no.
283
766270
1730
Hayır dedi.
13:03
He told me that he would have been unable
284
768000
2159
Hiçbirşey yapmadan adaletsizliğe tanık olamayacağını
13:06
to witness or submit to injustice without doing anything.
285
770160
2916
ya da teslim olamayacağını söyledi.
13:08
He was persuaded, and he's still convinced
286
773077
3023
Başka bir dünyanın mümkün olduğuna--
13:12
that another world is possible --
287
776100
2200
bir kalpazanın ihtiyaç duyulmadığı bir dünyanın varlığına
13:14
a world where no one would ever need a forger.
288
778300
3000
ikna edilmiş, ve hala buna inanır.
13:17
He's still dreaming about it.
289
781300
2000
Hala bunu hayal eder.
13:19
My father
290
783300
1444
Babam
13:20
is here in the room today.
291
784745
1755
şu anda bu odada.
13:22
His name is Adolfo Kaminsky and I'm going to ask him to stand up.
292
786500
4079
Adı Adolfo Kaminsky ve ondan ayağa kalkmasını isteyeceğim.
13:26
(Applause)
293
790580
20419
(Alkış)
13:46
Thank you.
294
811000
3000
Teşekkür ederim
ABOUT THE SPEAKER
Sarah Kaminsky - Actor and writerSarah Kaminsky writes about her father, Adolfo Kaminsky, a forger with a mission.
Why you should listen
Born in 1979 in Algeria, of an Argentinean father with Russian origins, and a Tuareg Algerian mother, Sarah Kaminsky arrived in France when she was 3 years old. Passionate about art since her childhood, she started learning the cello at age 4. As a teenager, she discovered two passions, which are still vibrant in her life: theater and writing. Since then, she's shared her time between her acting career and writing screenplays, plays or books.
In 2009, Sarah wrote a book worthy of the best spy novels, based on the true story of her father, Adolfo Kaminsky, genius-forger who committed his know-how and convictions to serve the French Resistance during World War II, saving thousands of Jewish families, and many others over the course of 30 years for various causes around the world.
Sarah Kaminsky | Speaker | TED.com