TEDGlobal 2011
Charles Hazlewood: Trusting the ensemble
Charles Hazlewood: Orkestraya güvenmek
Filmed:
Readability: 3.8
570,578 views
Orkestra şefi Charles Hazlewood, müzik liderliğinde güvenin rolünü anlatıyor ve bunun nasıl gerçekleştiğini sahnede İskoç Orkestrasına şeflik ederken gösteriyor. Aynı zamanda iki ayrı müzikal projeden klipler paylaşıyor: "U-Carmen eKhayelitsha" ve "ParaOrchestra"
Charles Hazlewood - Conductor
Charles Hazlewood dusts off and invigorates classical music, adding a youthful energy and modern twists to centuries-old masterworks. At TEDGlobal, he conducts the Scottish Ensemble. Full bio
Charles Hazlewood dusts off and invigorates classical music, adding a youthful energy and modern twists to centuries-old masterworks. At TEDGlobal, he conducts the Scottish Ensemble. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I am a conductor,
0
0
2000
Ben bir orkestra şefiyim,
00:17
and I'm here today
1
2000
2000
ve bugün sizinle güven hakkında
00:19
to talk to you about trust.
2
4000
2000
konuşmak için buradayım.
00:21
My job depends upon it.
3
6000
3000
İşim bunun üstüne kurulu.
00:24
There has to be, between me and the orchestra,
4
9000
2000
Benim ve orkestram arasında
00:26
an unshakable bond of trust,
5
11000
2000
sarsılmaz bir güven bağı olmalı,
00:28
born out of mutual respect,
6
13000
3000
karşılıklı saygıdan doğan,
00:31
through which we can spin a musical narrative
7
16000
3000
bunun sayesinde hepimizin inanabileceği
00:34
that we all believe in.
8
19000
2000
müziksel bir anlatım ortaya çıksın.
00:36
Now in the old days, conducting, music making,
9
21000
3000
Eski günlerde, şeflik, müzik üretme,
00:39
was less about trust and more, frankly, about coercion.
10
24000
3000
güven değil de samimi olmak gerekirse daha çok baskıya dayanırdı.
00:42
Up to and around about the Second World War,
11
27000
2000
Şefler yaklaşık 2.dünya savaşına kadar
00:44
conductors were invariably dictators --
12
29000
2000
değişmez bir şekilde diktatörlerdi --
00:46
these tyrannical figures
13
31000
2000
bu acımasız kişiler
00:48
who would rehearse, not just the orchestra as a whole, but individuals within it,
14
33000
3000
sadece orkestraya değil, içindeki bireylere de adeta hayatlarının içine girerek
00:51
within an inch of their lives.
15
36000
3000
prova yaptırırdı.
00:54
But I'm happy to say now that the world has moved on,
16
39000
2000
Ama şunu söylemekten mutluyum ki dünya değişti,
00:56
music has moved on with it.
17
41000
2000
müzik de onunla birlikte değişti.
00:58
We now have a more democratic view and way of making music --
18
43000
3000
Şimdi daha demokratik bir bakışımız ve müzik yapma şeklimiz var --
01:01
a two-way street.
19
46000
2000
çift yönlü bir sokak gibi.
01:03
I, as the conductor, have to come to the rehearsal with a cast-iron sense
20
48000
3000
Benim, bir şef olarak, çalacağımız müziğin dış mimarisi ile ilgili kesin bir algı ile
01:06
of the outer architecture of that music,
21
51000
3000
provaya gelmem gerekir,
01:09
within which there is then immense personal freedom
22
54000
3000
ki böylelikle orkestra üyelerinin parlayabileceği
01:12
for the members of the orchestra to shine.
23
57000
2000
çok geniş bir kişisel özgürlük sağlanabilsin.
01:14
For myself, of course,
24
59000
2000
Bana gelince, tabi ki,
01:16
I have to completely trust my body language.
25
61000
4000
vücut dilime tamamen inanmam lazım.
01:20
That's all I have at the point of sale.
26
65000
2000
Kendimi gösterebilmem için elimde olan tek şey bu.
01:22
It's silent gesture.
27
67000
2000
Sessiz bir jest.
01:24
I can hardly bark out instructions while we're playing.
28
69000
3000
Çalarken çok nadir talimat verebilirim.
01:29
(Music)
29
74000
10000
(Müzik)
02:51
Ladies and gentlemen, the Scottish Ensemble.
30
156000
2000
Bayanlar baylar, İskoç Topluluğu.
02:53
(Applause)
31
158000
7000
(Alkış)
03:00
So in order for all this to work,
32
165000
2000
Yani bütün bunların işe yarayabilmesi için
03:02
obviously I have got to be in a position of trust.
33
167000
2000
apaçık bir şekilde güven noktasında durmam gerekiyor.
03:04
I have to trust the orchestra,
34
169000
2000
Orkestraya güvenmem gerekiyor,
03:06
and, even more crucially, I have to trust myself.
35
171000
2000
ve daha da önemlisi kendime güvenmem gerekiyor.
03:08
Think about it: when you're in a position of not trusting,
36
173000
2000
Şunu bir düşünün: güvenmediğinizde
03:10
what do you do?
37
175000
2000
ne yaparsınız?
03:12
You overcompensate.
38
177000
2000
Eksikliğinizi abartılı bir şekilde telafi etmeye çalışırsınız.
03:14
And in my game, that means you overgesticulate.
39
179000
2000
Benim işimde de bu abartılı jestler yapmak demektir.
03:16
You end up like some kind of rabid windmill.
40
181000
2000
Sonunda delirmiş bir yel değirmeni gibi olursunuz.
03:18
And the bigger your gesture gets,
41
183000
2000
Ve açıkçası jestiniz ne kadar büyürse,
03:20
the more ill-defined, blurry
42
185000
2000
orkestranız için o kadar bozuk,
03:22
and, frankly, useless it is to the orchestra.
43
187000
2000
ve anlaşılmaz olur ve açıkçası gereksizleşir.
03:24
You become a figure of fun. There's no trust anymore, only ridicule.
44
189000
3000
Siz artık bir eğlence figürü olursunuz.. Artık güven kalmaz, sadece dalga geçilir.
03:27
And I remember at the beginning of my career,
45
192000
2000
Ve kariyerimin başlarını hatırlıyorum da
03:29
again and again, on these dismal outings with orchestras,
46
194000
2000
orkestralarla yaptığım kasvetli turnelerde sayısız kere
03:31
I would be going completely insane on the podium,
47
196000
3000
az bir kreşendo(sesi gittikçe yükselen) yapmak için
03:34
trying to engender a small scale crescendo really,
48
199000
2000
yani ufacık bir ses artışını sağlamak için
03:36
just a little upsurge in volume.
49
201000
2000
podyumda tamamen kendimden geçiyordum.
03:38
Bugger me, they wouldn't give it to me.
50
203000
2000
Kahretsin, istediğimi yapmıyorlardı.
03:40
I spent a lot of time in those early years
51
205000
2000
İlk yıllarımda soyunma odalarında
03:42
weeping silently in dressing rooms.
52
207000
2000
sessizce ağlayarak çok vakit geçirdim.
03:44
And how futile seemed the words of advice to me
53
209000
3000
Büyük İngiliz şef Sir Colin Davis'in tavsiyeleri
03:47
from great British veteran conductor Sir Colin Davis
54
212000
2000
ne kadar da faydasızdı benim için.
03:49
who said, "Conducting, Charles,
55
214000
2000
Şöyle demişti," Şeflik, Charles,
03:51
is like holding a small bird in your hand.
56
216000
2000
elinde ufak bir kuşu tutmak gibidir.
03:53
If you hold it too tightly, you crush it.
57
218000
3000
Eğer çok sıkı tutarsan, ezersin.
03:56
If you hold it too loosely, it flies away."
58
221000
3000
Çok boş bırakırsan, uçar gider."
03:59
I have to say, in those days, I couldn't really even find the bird.
59
224000
3000
Söylemem gerekir ki o günlerde gerçekten bir kuş bile bulamamıştım.
04:02
Now a fundamental
60
227000
2000
Şimdi müzik anlamında
04:04
and really viscerally important experience for me, in terms of music,
61
229000
3000
benim için çok temel ve gerçekten içsel anlamda önemli bir deneyim
04:07
has been my adventures in South Africa,
62
232000
2000
Güney Afrika'daki maceralarım olmuştur,
04:09
the most dizzyingly musical country on the planet in my view,
63
234000
3000
bana göre gezegenimizin en baş döndürücü müzik ülkesi,
04:12
but a country which, through its musical culture,
64
237000
2000
müziksel kültürüyle bana
04:14
has taught me one fundamental lesson:
65
239000
3000
çok temel bir ders veren bir ülke:
04:17
that through music making
66
242000
2000
müzik yaparak
04:19
can come deep levels
67
244000
2000
çok derin seviylerde
04:21
of fundamental life-giving trust.
68
246000
3000
yaşamsal güven sağlayabilirsiniz.
04:24
Back in 2000, I had the opportunity to go to South Africa
69
249000
3000
2000 yılında, Güney Afrika'ya yeni bir opera topluluğu
04:27
to form a new opera company.
70
252000
2000
kurmak için gitme fırsatım oldu.
04:29
So I went out there, and I auditioned,
71
254000
2000
Böylelikle oraya gittim, ülkenin
04:31
mainly in rural township locations, right around the country.
72
256000
2000
genellikle kırsal bölgelerinde ses sınavları yaptım.
04:33
I heard about 2,000 singers
73
258000
2000
Yaklaşık 2000 şarkıcı dinledim
04:35
and pulled together a company
74
260000
2000
büyük bir çoğunluğu siyahi olan
04:37
of 40 of the most jaw-droppingly amazing young performers,
75
262000
3000
ağzınızı açık bırakacak kadar etkileyici 40 genç icracıyı
04:40
the majority of whom were black,
76
265000
2000
bir topluluk içinde bir araya getirdim,
04:42
but there were a handful of white performers.
77
267000
2000
ama aralarında bir avuç kadar da beyaz sanatçı vardı.
04:44
Now it emerged early on in the first rehearsal period
78
269000
2000
İlk prova döneminin başlarında
04:46
that one of those white performers
79
271000
2000
beyaz sanatçılarımızdan birisinin
04:48
had, in his previous incarnation,
80
273000
2000
ırkçılık günlerinde Güney Afrika
04:50
been a member of the South African police force.
81
275000
2000
polis kuvvetleri üyesi olduğu ortaya çıkmıştı.
04:52
And in the last years of the old regime,
82
277000
2000
Ve rejimin son günlerinde,
04:54
he would routinely be detailed to go into the township
83
279000
3000
kasabaya rutin bir şekilde gidip
04:57
to aggress the community.
84
282000
2000
toplumu rahatsız etmesi emrediliyordu.
04:59
Now you can imagine what this knowledge did to the temperature in the room,
85
284000
3000
Şimdi, bu bilginin odadaki genel ortamı ve sıcaklığı ne hale getirdiğini
05:02
the general atmosphere.
86
287000
2000
hayal edebilirsiniz.
05:04
Let's be under no illusions.
87
289000
2000
Herhangi bir yanılsamaya kapılmayın.
05:06
In South Africa, the relationship most devoid of trust
88
291000
3000
Güney Afrika'da güvenin en yoksun olduğu ilişki
05:09
is that between a white policeman
89
294000
2000
beyaz bir polis ile
05:11
and the black community.
90
296000
2000
siyah toplum arasındadır.
05:13
So how do we recover from that, ladies and gentlemen?
91
298000
2000
Peki bunu nasıl iyileştirebiliriz bayanlar baylar?
05:15
Simply through singing.
92
300000
2000
Basitçe şarkı söyleyerek.
05:17
We sang, we sang,
93
302000
3000
Biz de şarkı söyledik, söyledik,
05:20
we sang,
94
305000
2000
söyledik,
05:22
and amazingly new trust grew,
95
307000
2000
ve inanılmaz biçimde yeni bir güven gelişti,
05:24
and indeed friendship blossomed.
96
309000
2000
ve dostluk gerçekten çiçek verdi.
05:26
And that showed me such a fundamental truth,
97
311000
2000
Bu da bana çok temel bir gerçeği gösterdi ki
05:28
that music making and other forms of creativity
98
313000
3000
müzik ve yaratıcılığın diğer formları
05:31
can so often go to places
99
316000
2000
sadece kelimelerle gidilmesi mümkün olmayan
05:33
where mere words cannot.
100
318000
3000
pek çok yere gidebilir.
05:36
So we got some shows off the ground. We started touring them internationally.
101
321000
2000
Böylelikle bölge dışında da gösterilerimiz oldu. Uluslararası turlara başladık.
05:38
One of them was "Carmen."
102
323000
2000
Bunlardan birisi "Carmen"di.
05:40
We then thought we'd make a movie of "Carmen,"
103
325000
2000
Daha sonra "Carmen"in filmini yapmayı düşündük
05:42
which we recorded and shot outside on location
104
327000
2000
ki ses kayıtlarını yaptık ve çekimleri de Cape Town'un
05:44
in the township outside Cape Town called Khayelitsha.
105
329000
2000
dışında Khayelitsha adlı kasabanın civarında yaptık.
05:46
The piece was sung entirely in Xhosa,
106
331000
2000
Eseri tamamen Khoza dilinde yaptık,
05:48
which is a beautifully musical language, if you don't know it.
107
333000
3000
eğer bilmiyorsanız çok güzel müziksel bir dil.
05:51
It's called "U-Carmen e-Khayelitsha" --
108
336000
2000
Adı "U-Carmen e-Khayelitsha" --
05:53
literally "Carmen of Khayelitsha."
109
338000
2000
"Khayelitsha'nın Carmen'i" demek oluyor.
05:55
I want to play you a tiny clip of it now
110
340000
2000
Güney Afrika'da müzik yapmanın hiç de
05:57
for no other reason than to give you proof positive
111
342000
2000
ufak bir şey olmadığını sadece ve sadece ispatlamak için
05:59
that there is nothing tiny about South African music making.
112
344000
3000
şimdi sizlere kısa bir klip izletmek istiyorum.
06:03
(Music)
113
348000
10000
(Müzik)
07:15
(Applause)
114
420000
7000
(Alkış)
07:22
Something which I find utterly enchanting
115
427000
3000
Güney Afrika'da müzik yapmakla ilgili
07:25
about South African music making
116
430000
2000
inanılmaz derecede etkileyici olan şey
07:27
is that it's so free.
117
432000
2000
çok özgür olması.
07:29
South Africans just make music really freely.
118
434000
2000
Güney Afrikalılar müziği gerçekten özgürce yapıyorlar.
07:31
And I think, in no small way,
119
436000
2000
Ve bence, hiç küçümsenmeyecek bir şey,
07:33
that's due to one fundamental fact:
120
438000
2000
bu çok temel bir gerçeğe bağlı:
07:35
they're not bound to a system of notation.
121
440000
2000
herhangi bir notasyon sistemine bağımlı değiller.
07:37
They don't read music.
122
442000
2000
Müziği okumuyorlar.
07:39
They trust their ears.
123
444000
2000
Kulaklarına güveniyorlar.
07:41
You can teach a bunch of South Africans a tune in about five seconds flat.
124
446000
3000
Bir grup Güney Afrikalı'ya bir melodiyi 5 saniyede öğretebilirsiniz.
07:44
And then, as if by magic,
125
449000
2000
Ve sonrası, sihir gibi,
07:46
they will spontaneously improvise a load of harmony around that tune
126
451000
3000
aniden melodinin tonunda gezerek armoniye uygun emprovize yaparlar
07:49
because they can.
127
454000
2000
çünkü yapabiliyorlar.
07:51
Now those of us that live in the West, if I can use that term,
128
456000
3000
Şimdi tabir-i caizse biz Batı'da yaşayanların
07:54
I think have a much more hidebound attitude or sense of music --
129
459000
3000
müziğe karşı çok daha dar kafalı bir tavrımız veya bakışımız var --
07:57
that somehow it's all about skill and systems.
130
462000
3000
öyle ki bu bize göre sadece yetenek ve sistem işi.
08:00
Therefore it's the exclusive preserve
131
465000
3000
Dolayısıyla, seçilmiş ve yetenekli bir
08:03
of an elite, talented body.
132
468000
2000
vücudun özel korumasında olmalı.
08:05
And yet, ladies and gentlemen, every single one of us on this planet
133
470000
3000
Ve buna rağmen, bayanlar ve baylar, bu gezegendeki her bir birey
08:08
probably engages with music on a daily basis.
134
473000
3000
muhtemelen her gün müzikle iç içe.
08:11
And if I can broaden this out for a second,
135
476000
2000
Bir saniyeliğine bu söylediğimi biraz genişletirsek,
08:13
I'm willing to bet that every single one of you sitting in this room
136
478000
3000
Bahse girebilirim ki burada oturan herkes ama herkes
08:16
would be happy to speak with acuity, with total confidence,
137
481000
2000
tamamen kendine güvenerek, keskinlikle filmler hatta
08:18
about movies, probably about literature.
138
483000
3000
edebiyat hakkında konuşmaktan zevk alır.
08:21
But how many of you would be able to make a confident assertion
139
486000
3000
Ama kaçınız bir klasik müzik bestesiyle ilgili kendine güvenen
08:24
about a piece of classical music?
140
489000
3000
bir konuşma yapabilirsiniz?
08:27
Why is this?
141
492000
2000
Neden böyle?
08:29
And what I'm going to say to you now
142
494000
2000
Ve şimdi size söyleyebileceğim şey şu ki
08:31
is I'm just urging you to get over
143
496000
2000
bu büyük özgüven eksikliğinizi
08:33
this supreme lack of self-confidence,
144
498000
2000
yenmeniz için size ısrar ediyorum,
08:35
to take the plunge, to believe that you can trust your ears,
145
500000
3000
Hızlıca dalmak, kulaklarınıza güvenebileceğinize inanmanız için
08:38
you can hear some of the fundamental muscle tissue,
146
503000
2000
temel kas dokusunun, lifin, DNA'nın
08:40
fiber, DNA,
147
505000
2000
bir kısmını duyabilirsiniz,
08:42
what makes a great piece of music great.
148
507000
3000
ki bu da bir müzik parçasını harika yapan şeydir.
08:45
I've got a little experiment I want to try with you.
149
510000
2000
Sizinle denemek istediğim ufak bir deney var.
08:47
Did you know
150
512000
2000
TED'in aslında bir
08:49
that TED is a tune?
151
514000
2000
melodi olduğunu biliyor muydunuz?
08:51
A very simple tune based on three notes -- T, E, D.
152
516000
3000
Üç notadan oluşan basit bir melodi -- T, E, D.
08:54
Now hang on a minute.
153
519000
2000
Bir dakika durun şimdi.
08:56
I know you're going to say to me, "T doesn't exist in music."
154
521000
3000
Bana "Müzikte T yoktur" diyeceğinizi biliyorum.
08:59
Well ladies and gentlemen, there's a time-honored system,
155
524000
2000
Evet bayanlar baylar, zamanla kendini ispat etmiş
09:01
which composers have been using for hundreds of years,
156
526000
2000
bestecilerin yüzyıllardır kullandığı
09:03
which proves actually that it does.
157
528000
3000
gerçekten de o notanın varlığını ispat eden bir sistem var.
09:06
If I sing you a musical scale: A, B, C, D, E, F, G --
158
531000
4000
Eğer bir gamı söylerseniz: A(la), B(si), C(do), D(re), E(mi), F(fa), G(sol) --
09:10
and I just carry on with the next set of letters in the alphabet, same scale:
159
535000
3000
ve alfabedeki sonraki harfleri söylemeye devam ediyorum, aynı gam:
09:13
H, I, J, K, L, M, N,
160
538000
3000
H, I, J, K, L, M, N,
09:16
O, P, Q, R, S, T -- there you go.
161
541000
2000
O, P, Q, R, S, T -- işte bulduk.
09:18
T, see it's the same as F in music.
162
543000
2000
T, müzikteki F(fa) ile aynı.
09:20
So T is F.
163
545000
2000
Yani T F(fa) oluyor.
09:22
So T, E, D is the same as F, E, D.
164
547000
2000
Sonuçta T, E, D F(fa),E(mi),D(re) ile aynı.
09:24
Now that piece of music that we played at the start of this session
165
549000
3000
Bu konuşmanın başında çaldığımız o müzik eserinin
09:27
had enshrined in its heart
166
552000
2000
kalbinde gizli bir şekilde
09:29
the theme, which is TED.
167
554000
2000
TED teması vardı.
09:31
Have a listen.
168
556000
2000
Bir dinleyin.
09:34
(Music)
169
559000
7000
(Müzik)
09:41
Do you hear it?
170
566000
2000
Duydunuz mu?
09:43
Or do I smell some doubt in the room?
171
568000
2000
Odada şüphe kokusu alıyor gibiyim?
09:45
Okay, we'll play it for you again now,
172
570000
2000
Peki, şimdi sizin için çalıyoruz,
09:47
and we're going to highlight, we're going to poke out the T, E, D.
173
572000
3000
ve T, E, D kısmını daha vurgulu bir şekilde çalarak ortaya çıkaracağız.
09:50
If you'll pardon the expression.
174
575000
3000
Yaptığım hareket için beni affedin.
09:53
(Music)
175
578000
7000
(Müzik)
10:00
Oh my goodness me, there it was loud and clear, surely.
176
585000
3000
Aman Allahım, şimdi kesinlikle sesli ve anlaşılırdı.
10:03
I think we should make this even more explicit.
177
588000
1000
Sanırım bunu daha da açık hale getirmeliyiz.
10:04
Ladies and gentlemen, it's nearly time for tea.
178
589000
2000
Bayanlar ve baylar, neredeyse çay arasına yaklaştık.
10:06
Would you reckon you need to sing for your tea, I think?
179
591000
2000
Çay içmek için şarkı söylemeniz gerektiğini tahmin edebiliyorsunuzdur sanırım!
10:08
I think we need to sing for our tea.
180
593000
2000
Sanırım çayımız için şarkı söyleyeceğiz.
10:10
We're going to sing those three wonderful notes: T, E, D.
181
595000
3000
Bu üç çok güzel notayı söyleyeceğiz: T, E, D.
10:13
Will you have a go for me?
182
598000
2000
Benim için dener misiniz?
10:15
Audience: T, E, D.
183
600000
2000
Dinleyiciler: T, E, D.
10:17
Charles Hazlewood: Yeah, you sound a bit more like cows really than human beings.
184
602000
3000
Charles Hazlewood: Evet, insandan çok inekler gibi geliyor sesiniz.
10:20
Shall we try that one again?
185
605000
2000
Bir kere daha deneyelim mi?
10:22
And look, if you're adventurous, you go up the octave.
186
607000
2000
Ve bakın, eğer maceraperestseniz bir üst oktava çıkın.
10:24
T, E, D.
187
609000
2000
T, E, D.
10:26
Audience: T, E, D.
188
611000
2000
Dinleyiciler: T, E, D.
10:28
CH: Once more with vim. (Audience: T, E, D.)
189
613000
3000
CH: Bir kere daha kuvvetli bir şekilde (Dinleyiciler: T, E, D.)
10:31
There I am like a bloody windmill again, you see.
190
616000
2000
İşte yine kahrolası bir yel değirmeni gibi oldum, görüyorsunuz.
10:33
Now we're going to put that in the context of the music.
191
618000
3000
Şimdi bunu müzik bağlamına yerleştireceğiz.
10:36
The music will start, and then at a signal from me, you will sing that.
192
621000
3000
Müzik başlayacak ve benim işaretimle söylemeye başlayacaksınız.
10:41
(Music)
193
626000
4000
(Müzik)
10:53
One more time,
194
638000
2000
Bir kere daha.
10:55
with feeling, ladies and gentlemen.
195
640000
2000
Hissederek söyler misiniz bayanlar ve baylar
10:57
You won't make the key otherwise.
196
642000
3000
Yoksa notaları tam çıkaramazsınız.
11:00
Well done, ladies and gentlemen.
197
645000
2000
Harikasınız bayanlar ve baylar
11:02
It wasn't a bad debut for the TED choir,
198
647000
3000
TED korosu için fena bir başlangıç değildi.
11:05
not a bad debut at all.
199
650000
3000
hem de hiç fena bir başlangıç değildi.
11:08
Now there's a project that I'm initiating at the moment
200
653000
2000
Şimdi, başlattığım bir proje var
11:10
that I'm very excited about and wanted to share with you,
201
655000
2000
bu proje hakkında çok heyecanlıyım ve sizinle paylaşmak istedim.
11:12
because it is all about changing perceptions,
202
657000
2000
Çünkü bu tamamen algılarınızı değiştirmekle ilgili
11:14
and, indeed, building a new level of trust.
203
659000
3000
ve aslında yeni bir güven oluşturmak.
11:17
The youngest of my children was born with cerebral palsy,
204
662000
3000
En küçük çocuğum beyin felciyle doğdu
11:20
which as you can imagine,
205
665000
2000
bu da tahmin edersiniz ki
11:22
if you don't have an experience of it yourself,
206
667000
2000
belli bir deneyiminiz yoksa
11:24
is quite a big thing to take on board.
207
669000
2000
sahnede söylenmesi zor birşeydir.
11:26
But the gift that my gorgeous daughter has given me,
208
671000
3000
Ama kızımın bana verdiği muhteşem hediye,
11:29
aside from her very existence,
209
674000
2000
var olmasının yanı sıra,
11:31
is that it's opened my eyes to a whole stretch of the community
210
676000
3000
şimdiye kadar tamamen saklı bir toplulukla tanışmamı sağlamış olmasıdır.
11:34
that was hitherto hidden,
211
679000
2000
tamamen saklı bir topluluk.
11:36
the community of disabled people.
212
681000
2000
engelli insanlar topluluğu.
11:38
And I found myself looking at the Paralympics and thinking how incredible
213
683000
3000
Engelliler Olimpiyatlarını izlerlen kendimi şunu düşünürken buldum:
11:41
how technology's been harnessed to prove beyond doubt
214
686000
3000
teknoloji insanları o kadar donatmış ki
11:44
that disability is no barrier
215
689000
2000
bu engelli olma durumu
11:46
to the highest levels of sporting achievement.
216
691000
2000
spor müsabakalarında en yüksek seviyelere çıkmada artık bir engel değil.
11:48
Of course there's a grimmer side to that truth,
217
693000
2000
Tabi ki bunun arkasında bir gerçek var:
11:50
which is that it's actually taken decades for the world at large
218
695000
3000
Engelli olmak ve spor yapmak
11:53
to come to a position of trust,
219
698000
3000
kavramlarının yan yana durabileceğine
11:56
to really believe that disability and sports can go together
220
701000
3000
inanacak noktaya gelmek
11:59
in a convincing and interesting fashion.
221
704000
3000
dünyanın on yıllarını almıştır.
12:02
So I find myself asking:
222
707000
2000
Bu yüzden kendi kendime sordum:
12:04
where is music in all of this?
223
709000
2000
müzik bu durumda nerede?
12:06
You can't tell me that there aren't millions of disabled people,
224
711000
2000
Bana sadece İngiltere'de
12:08
in the U.K. alone,
225
713000
2000
muhteşem müzik potansiyeli olan
12:10
with massive musical potential.
226
715000
3000
milyonlarca engelli insan olmadığını söyleyemezsiniz.
12:13
So I decided to create a platform for that potential.
227
718000
3000
Bu yüzden bu potansiyel için bir platform yaratmaya karar verdim.
12:16
It's going to be Britain's first ever
228
721000
2000
Bu İngiltere'nin ilk
12:18
national disabled orchestra.
229
723000
2000
milli engelli orkestrası olacak.
12:20
It's called Paraorchestra.
230
725000
2000
Adı Engelliorkestra
12:22
I'm going to show you a clip now
231
727000
2000
Şimdi size ilk yaptığımız doğaçlamanın
12:24
of the very first improvisation session that we had.
232
729000
2000
klibini göstereceğim.
12:26
It was a really extraordinary moment.
233
731000
2000
Çok sıradışı bir andı.
12:28
Just me and four astonishingly gifted disabled musicians.
234
733000
3000
Sadece ben ve 4 tane olağanüstü yetenekli engelli müzisyen.
12:31
Normally when you improvise --
235
736000
3000
Normalde doğaçlama yaptığınızda
12:34
and I do it all the time around the world --
236
739000
2000
ve ben bunu dünyada her yerde yaparım.
12:36
there's this initial period of horror,
237
741000
2000
başlangıçta bir korku vardır.
12:38
like everyone's too frightened to throw the hat into the ring,
238
743000
2000
herkesin şapkayı ringe atmaktan korkması gibi.
12:40
an awful pregnant silence.
239
745000
2000
çok berbat bir sessizlik.
12:42
Then suddenly, as if by magic, bang! We're all in there
240
747000
2000
Sonra birden, büyülü bir biçimde, hepimiz ordayızdır,
12:44
and it's complete bedlam. You can't hear anything.
241
749000
2000
bir tür tımarhanedeyizdir. Hiç birşey duyamazsınız
12:46
No one's listening. No one's trusting.
242
751000
2000
Kimse dinlemez, kimse güvenmez
12:48
No one's responding to each other.
243
753000
3000
Kimse birbirine cevap vermez.
12:51
Now in this room with these four disabled musicians,
244
756000
2000
Şimdi bu odada bu dört engelli müzisyenle
12:53
within five minutes
245
758000
2000
5 dakikada
12:55
a rapt listening, a rapt response
246
760000
2000
anında dinleyip anında cevap vereceğiz
12:57
and some really insanely beautiful music.
247
762000
3000
ve çok güzel bir müzik ortaya çıkacak.
13:02
(Video) (Music)
248
767000
8000
(Video) (Müzik)
13:10
Nicholas:: My name's Nicholas McCarthy.
249
775000
2000
Benim adım Nicholas McCarthy
13:12
I'm 22, and I'm a left-handed pianist.
250
777000
2000
22 yaşındayım ve solak bir piyanistim.
13:14
And I was born without my left hand -- right hand.
251
779000
3000
ve ben sol elim ve sağ elim olmadan doğdum.
13:17
Can I do that one again?
252
782000
3000
Bunu tekrar yapabilir miyim?
13:20
(Music)
253
785000
7000
(Müzik)
13:27
Lyn: When I'm making music,
254
792000
2000
Lyn: Müzik yaparken
13:29
I feel like a pilot in the cockpit flying an airplane.
255
794000
3000
bir uçağı uçuran bir pilot gibi hissediyorum.
13:32
I become alive.
256
797000
2000
Yaşadığımı hissediyorum.
13:34
(Music)
257
799000
11000
(Müzik)
13:45
Clarence: I would rather be able to play an instrument again
258
810000
3000
Clarence: Tekrar bir müzik aleti çalabilmeyi
13:48
than walk.
259
813000
2000
yürümekten daha çok isterim.
13:50
There's so much joy and things
260
815000
2000
Bir enstrüman çalmak ve müzik icra etmekten alabileceğim
13:52
I could get from playing an instrument and performing.
261
817000
4000
çok fazla şey ve keyif var.
13:56
It's removed some of my paralysis.
262
821000
4000
Engelli olduğumu biraz unutturan bir durum.
14:00
(Music)
263
825000
15000
(Müzik)
14:15
(Applause)
264
840000
7000
(Alkış)
14:22
CH: I only wish that some of those musicians were here with us today,
265
847000
3000
CH: İsterdim ki o müzisyenlerden bazıları bugün burada bizimle olsalardı,
14:25
so you could see at firsthand how utterly extraordinary they are.
266
850000
3000
böylece ilk elden görürdünüz ne kadar olağanüstü olduklarını.
14:28
Paraorchestra is the name of that project.
267
853000
2000
Engelli orkestrası bu projenin adı.
14:30
If any of you thinks you want to help me in any way
268
855000
2000
Eğer herhangi biriniz bana bir şekilde yardım etmeyi düşünürse
14:32
to achieve what is a fairly impossible and implausible dream still at this point,
269
857000
3000
adeta imkansız görünen bu hayalimizi gerçekleştirmede
14:35
please let me know.
270
860000
2000
lütfen bunu bana bildirin.
14:37
Now my parting shot
271
862000
2000
Şimdi partnerim
14:39
comes courtesy of the great Joseph Haydn,
272
864000
2000
muhteşem Joseph Haydn geliyor
14:41
wonderful Austrian composer in the second half of the 18th century --
273
866000
3000
18. yüzyılın ikinci yarısının harika Avusturyalı bestecisi --
14:44
spent the bulk of his life
274
869000
2000
orkestrasıyla birlikte hayatını
14:46
in the employ of Prince Nikolaus Esterhazy, along with his orchestra.
275
871000
3000
Prens Nikolaus Esterhazye çalışmakla geçirdi.
14:49
Now this prince loved his music,
276
874000
3000
Bu prens onun müziğini sevdi.
14:52
but he also loved the country castle that he tended to reside in most of the time,
277
877000
3000
ama zamanın çoğunda kendini kapattığı kalesini de sevdi.
14:55
which is just on the Austro-Hungarian border,
278
880000
2000
bu kale tam Avusturya Macaristan sınırında.
14:57
a place called Esterhazy --
279
882000
2000
Esterhazy diye bir yer.
14:59
a long way from the big city of Vienna.
280
884000
2000
büyük Viyana şehrinden çok uzakta.
15:01
Now one day in 1772,
281
886000
2000
1772 yılında bir gün,
15:03
the prince decreed that the musicians' families,
282
888000
2000
Prens
15:05
the orchestral musicians' families,
283
890000
2000
müzisyenlerin ailelerinin ve orkestradaki müzisyenlerin ailelerinin
15:07
were no longer welcome in the castle.
284
892000
2000
artık kalede kalamayacağını duyurdu.
15:09
They weren't allowed to stay there anymore; they had to be returned to Vienna --
285
894000
3000
Orada kalmalarına izin verilmiyordu artık, Viyana'ya dönmek zorundalardı.
15:12
as I say, an unfeasibly long way away in those days.
286
897000
3000
söylediğim gibi oldukça uzun bir yol.
15:15
You can imagine, the musicians were disconsolate.
287
900000
4000
tahmin edersiniz ki müzisyenler kederlendiler.
15:19
Haydn remonstrated with the prince, but to no avail.
288
904000
3000
Haydn prense serzenişte bulundu ama boş yere.
15:22
So given the prince loved his music,
289
907000
2000
Prens Haydn'ın müziğini sevdiğinden
15:24
Haydn thought he'd write a symphony to make the point.
290
909000
3000
Haydn bu durumu anlatmak için bir senfoni yazmayı düşündü.
15:27
And we're going to play just the very tail end of this symphony now.
291
912000
3000
İşte şimdi tam da bu yazılan senfoninin son kısmını çalacağız.
15:30
And you'll see the orchestra in a kind of sullen revolt.
292
915000
3000
Ve sizler orkestrayı küsmüş bir isyan halinde bulacaksınız.
15:33
I'm pleased to say, the prince did take the tip
293
918000
2000
Bunu söylemek çok güzel ki prens
15:35
from the orchestral performance,
294
920000
2000
bu orkestranın performansından çok etkilendi,
15:37
and the musicians were reunited with their families.
295
922000
2000
ve müzisyenler ailelerine kavuştular.
15:39
But I think it sums up my talk rather well, this,
296
924000
3000
Sanırım bu benim konuşmamı oldukça iyi özetliyor.
15:42
that where there is trust,
297
927000
2000
güvenin olduğu yerde
15:44
there is music -- by extension life.
298
929000
3000
müzik var.
15:47
Where there is no trust,
299
932000
2000
Güvenin olmadığı yerde
15:49
the music quite simply withers away.
300
934000
3000
müzik de hızlıca yok olur gider.
15:56
(Music)
301
941000
10000
(Müzik)
19:06
(Applause)
302
1131000
23000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Charles Hazlewood - ConductorCharles Hazlewood dusts off and invigorates classical music, adding a youthful energy and modern twists to centuries-old masterworks. At TEDGlobal, he conducts the Scottish Ensemble.
Why you should listen
Charles Hazlewood's fresh presentations of classical music shake up the traditional settings of the form -- in one performance he’ll engage in a conversation with the audience, while in another he’ll blend film or sculpture into a piece -- but his goal is always the same: exposing the deep, always-modern joy of the classics. He's a familiar face on British TV, notably in the 2009 series The Birth of British Music on BBC2. He conducts the BBC Orchestras and guest-conducts orchestras around the world.
Together with Mark Dornford-May, he founded a lyric-theatre company in South Africa called Dimpho Di Kopane (which means "combined talents") after auditioning in the townships and villages of South Africa. Of the 40 members, only three had professional training. They debuted with Bizet's Carmen, which was later transposed into a movie version called U-Carmen eKhayelitsha, spoken and sung in Xhosa, that was honored at the Berlin Flim Festival. He regularly involves children in his projects and curates his own music festival, Play the Field, on his farm in Somerset. His latest project: the ParaOrchestra.
He says: "I have loads of issues with the way classical music is presented. It has been too reverential, too 'high art' -- if you're not in the club, they're not going to let you join. It's like The Turin Shroud: don't touch it because it might fall apart."
Charles Hazlewood | Speaker | TED.com