TEDxUF
Mac Stone: Stunning photos of the endangered Everglades
Mac Stone: Tehlike altında olan Everglades'in müthiş fotoğrafları
Filmed:
Readability: 4.1
1,268,200 views
Asırlar boyunca insanlar bataklıkları ve sulak alanları kaçınılması gereken engeller olarak gördüler. Ama Florida’daki Everglades'te yabani hayat hikâyelerini dokümente eden fotoğrafçı Mac Stone'a göre bataklık bir engel değil — millî bir zenginlik. Harika fotoğraflarıyla Stone, ihmal edilmiş, eski ve önemli yaban hayatı için yeni bir ışık yakıyor. Mesajı: Gidip kendiniz deneyimleyin. "Sadece yapın — ayağınızı suya sokun," diyor. "Size söz veriyorum, bataklık hayatınızı değiştirecek."
Mac Stone - Photographer
Florida-based photographer Mac Stone specializes in documenting the Everglades, an area he prizes for its wildlife and flora. Full bio
Florida-based photographer Mac Stone specializes in documenting the Everglades, an area he prizes for its wildlife and flora. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So I've had the great privilege
0
658
2056
Dünyanın her yerinde
00:14
of traveling to some incredible places,
1
2738
2416
bu uzak manzaraların ve kültürlerin
00:17
photographing these distant landscapes
and remote cultures
and remote cultures
2
5178
4234
fotoğraflarını çekmek,
böyle harika yerleri gezmek gibi
böyle harika yerleri gezmek gibi
00:21
all over the world.
3
9436
1426
büyük bir ayrıcalığa sahiptim.
00:22
I love my job.
4
10886
1410
İşimi seviyorum.
00:24
But people think it's
this string of epiphanies
this string of epiphanies
5
12320
2565
Ancak insanlar bu işin bu görüntü dizesi,
00:26
and sunrises and rainbows,
6
14909
2489
gün doğumu ve gökkuşakları
olduğunu sanıyorlar.
olduğunu sanıyorlar.
00:29
when in reality, it looks
more something like this.
more something like this.
7
17422
2764
Gerçekse, daha çok böyle bir şey.
00:32
(Laughter)
8
20210
1222
(Gülüşmeler)
00:33
This is my office.
9
21456
1525
Burası benim ofisim.
00:35
We can't afford the fanciest places
to stay at night,
to stay at night,
10
23473
2631
Lüks yerlerde gece kalmaya
gücümüz yetmediğinden,
gücümüz yetmediğinden,
00:38
so we tend to sleep a lot outdoors.
11
26128
2838
daha çok dışarıda uyumayı tercih ediyoruz.
00:41
As long as we can stay dry,
12
29365
1429
Kuru kalabildiğimiz sürece,
00:42
that's a bonus.
13
30818
1401
bizim için ödül sayılır.
00:44
We also can't afford
the fanciest restaurants.
the fanciest restaurants.
14
32243
2405
Lüks restoranlara da
paramız yetmeyeceğinden,
paramız yetmeyeceğinden,
00:46
So we tend to eat
whatever's on the local menu.
whatever's on the local menu.
15
34672
2920
yerel menüde ne varsa onu
yemeyi tercih ediyoruz.
yemeyi tercih ediyoruz.
00:50
And if you're in the Ecuadorian Páramo,
16
38045
3072
Eğer Ekvador Páramo'da iseniz,
00:53
you're going to eat
a large rodent called a cuy.
a large rodent called a cuy.
17
41141
2762
kobay adı verilen büyük
bir kemirgen yersiniz.
bir kemirgen yersiniz.
00:55
(Laughter)
18
43927
1617
(Gülüşmeler)
00:57
But what makes our experiences
perhaps a little bit different
perhaps a little bit different
19
45568
3618
Deneyimlerimizi ortalama bir insandan
01:01
and a little more unique
than that of the average person
than that of the average person
20
49210
2722
belki de daha farklı
ve daha eşsiz yapan şey,
ve daha eşsiz yapan şey,
01:03
is that we have this gnawing thing
in the back of our mind
in the back of our mind
21
51956
3456
en karanlık zamanlarda
ve en çaresiz zamanlarda bile
ve en çaresiz zamanlarda bile
01:07
that even in our darkest moments,
and those times of despair,
and those times of despair,
22
55436
3917
aklımızın bir köşesinde
içimizi kemiren bu şey var,
içimizi kemiren bu şey var,
01:11
we think, "Hey, there might be
an image to be made here,
an image to be made here,
23
59377
3902
şöyle düşünürüz,
"Belki burada çekilecek bir resim,
"Belki burada çekilecek bir resim,
01:15
there might be a story to be told."
24
63303
2123
anlatılacak bir hikâye var."
01:18
And why is storytelling important?
25
66164
1917
Peki hikâye anlatımı neden önemli?
01:20
Well, it helps us to connect with our
cultural and our natural heritage.
cultural and our natural heritage.
26
68509
4530
Kültürel ve doğal mirasımızla bağlantı
kurmamıza yardımcı oluyor.
kurmamıza yardımcı oluyor.
01:25
And in the Southeast,
27
73063
1159
Ve Güneydoğu'da
01:26
there's an alarming disconnect
between the public
between the public
28
74246
3058
orada olmamıza neden olan
doğal alanlarla halk arasında
doğal alanlarla halk arasında
01:29
and the natural areas that allow
us to be here in the first place.
us to be here in the first place.
29
77328
3723
dikkat çekici bir kopukluk var.
01:33
We're visual creatures,
30
81770
2205
Bizler görsel varlıklarız,
01:35
so we use what we see
to teach us what we know.
to teach us what we know.
31
83999
3352
yani bildiklerimizi öğrenmek için
gördüğümüz şeyi kullanırız.
gördüğümüz şeyi kullanırız.
01:39
Now the majority of us
aren't going to willingly go
aren't going to willingly go
32
87773
2398
Büyük bir çoğunluğumuz isteyerek
01:42
way down to a swamp.
33
90195
1652
bir bataklığa gitmez.
01:44
So how can we still expect
those same people to then advocate
those same people to then advocate
34
92638
3594
Peki hâlâ aynı insanların
onları korumak adına
onları korumak adına
01:48
on behalf of their protection?
35
96256
1718
savunuculuk yapmasını nasıl bekleriz?
01:50
We can't.
36
98410
1174
Yapamayız.
01:51
So my job, then, is to use photography
as a communication tool,
as a communication tool,
37
99608
4245
O zaman benim işim fotoğrafı
bir iletişim aracı olarak
bir iletişim aracı olarak
01:55
to help bridge the gap
between the science and the aesthetics,
between the science and the aesthetics,
38
103877
3975
bilim ve estetik arasındaki boşluğu
kapatmaya yardımcı olmak,
kapatmaya yardımcı olmak,
01:59
to get people talking,
39
107876
1618
insanları konuşturmak,
02:01
to get them thinking,
40
109518
1369
onları düşündürmek ve umarım
02:02
and to hopefully, ultimately,
41
110911
1657
sonunda onların önem vermesini
02:04
get them caring.
42
112592
1391
sağlamak üzere kullanmak.
02:06
I started doing this 15 years ago
right here in Gainesville,
right here in Gainesville,
43
114841
2910
Bunu 15 sene önce burada Gainesville'de,
02:09
right here in my backyard.
44
117775
1875
burada arka bahçemde yapmaya başladım.
02:11
And I fell in love
with adventure and discovery,
with adventure and discovery,
45
119674
2848
Macera ve keşfe,
02:14
going to explore
all these different places
all these different places
46
122546
2057
ön kapımdan sadece birkaç dakika alan
02:16
that were just minutes
from my front doorstep.
from my front doorstep.
47
124627
2293
bütün bu farklı yerleri
keşfetmeye âşık oldum.
keşfetmeye âşık oldum.
02:18
There are a lot
of beautiful places to find.
of beautiful places to find.
48
126944
2588
Bulunacak bir sürü güzel yer var.
02:21
Despite all these years that have passed,
49
129872
2302
Geçen bütün bu yıllara rağmen
02:24
I still see the world
through the eyes of a child
through the eyes of a child
50
132198
2294
hâlâ dünyayı bir çocuğun
gözlerinden görürüm
gözlerinden görürüm
02:26
and I try to incorporate
that sense of wonderment
that sense of wonderment
51
134516
2853
ve bu hayret duygusunu,
02:29
and that sense of curiosity
into my photography
into my photography
52
137393
4681
bu merak duygusunu
olabildiğince fotoğraflarıma
olabildiğince fotoğraflarıma
02:34
as often as I can.
53
142098
1750
dâhil etmeye çalışırım.
02:37
And we're pretty lucky
because here in the South,
because here in the South,
54
145006
2298
Çok şanslıyız, çünkü burada güneyde
02:39
we're still blessed
with a relatively blank canvas
with a relatively blank canvas
55
147328
3072
en ilginç maceralar ve
inanılmaz deneyimlerle
inanılmaz deneyimlerle
02:42
that we can fill with the most
fanciful adventures
fanciful adventures
56
150424
3184
doldurabileceğimz nispeten
boş bir kanvasımız
boş bir kanvasımız
02:45
and incredible experiences.
57
153632
2447
olduğu için şanslıyız.
02:48
It's just a matter of how far
our imagination will take us.
our imagination will take us.
58
156103
3944
Mesele sadece hayal gücümüzün
bizi nereye götüreceği.
bizi nereye götüreceği.
02:52
See, a lot of people
look at this and they say,
look at this and they say,
59
160402
2199
Bakın, bir sürü insan
bunu görüp şöyle der,
bunu görüp şöyle der,
02:54
"Oh yeah, wow, that's a pretty tree."
60
162625
1778
"Ah, evet, vay, bu çok hoş bir ağaç."
Ama sadece bir ağaç görmüyorum --
02:56
But I don't just see a tree --
61
164427
1471
02:57
I look at this and I see opportunity.
62
165922
2579
buna bakıp imkân görüyorum.
03:00
I see an entire weekend.
63
168525
1597
Tüm hafta sonunu görüyorum.
03:03
Because when I was a kid,
these were the types of images
these were the types of images
64
171122
2637
Çünkü çocukken, bu tür resimler
03:05
that got me off the sofa
and dared me to explore,
and dared me to explore,
65
173783
2468
beni kanepeden kaldırıp
keşfetmeye cesaret etmemi,
keşfetmeye cesaret etmemi,
03:08
dared me to go find the woods
66
176275
1441
gidip ormanı bulmaya ve
elimi suyun altına sokup neler olduğunu
görmeye cesaret etmemi sağlardı.
görmeye cesaret etmemi sağlardı.
03:09
and put my head underwater
and see what we have.
and see what we have.
67
177740
2895
03:13
And folks, I've been photographing
all over the world
all over the world
68
181433
2801
Arkadaşlar, dünyanın dört bir yanında
fotoğraf çekiyorum
fotoğraf çekiyorum
ve sizi temin ediyorum
03:16
and I promise you,
69
184258
1341
03:17
what we have here in the South,
70
185623
1495
burada güneyde sahip olduğumuz şey,
03:19
what we have in the Sunshine State,
71
187142
1681
Güneşli Eyalet'te sahip olduğumuz şey
03:20
rivals anything else that I've seen.
72
188847
2295
gördüğüm her şeyle yarışır.
03:23
But yet our tourism industry is busy
promoting all the wrong things.
promoting all the wrong things.
73
191943
4012
Ama turizm endüstrimiz tamamen
yanlış şeyleri pazarlamakla meşgul.
yanlış şeyleri pazarlamakla meşgul.
03:28
Before most kids are 12,
they'll have been to Disney World
they'll have been to Disney World
74
196698
2731
Çoğu çocuk 12 yaşına gelmeden önce
kanoya binmekten
kanoya binmekten
veya yıldızlı bir gökyüzünde
kamp yapmaktan
kamp yapmaktan
03:31
more times than they've been in a canoe
75
199453
1961
03:33
or camping under a starry sky.
76
201438
2842
daha fazla kez Disney Dünyası'na gidecek.
03:36
And I have nothing against Disney
or Mickey; I used to go there, too.
or Mickey; I used to go there, too.
77
204816
3547
Disney ve Mickey'e karşı değilim,
eskiden ben de oraya giderdim.
eskiden ben de oraya giderdim.
03:40
But they're missing out on those
fundamental connections
fundamental connections
78
208387
2659
Ama ev dedikleri yer için
03:43
that create a real sense
of pride and ownership
of pride and ownership
79
211070
3222
gerçek bir gurur ve aidiyet hissi yaratan
03:46
for the place that they call home.
80
214316
2103
temel bağlantılardan yoksunlar.
03:49
And this is compounded by the issue
that the landscapes
that the landscapes
81
217251
3039
Doğal mirasımızı tanımlayan
03:52
that define our natural heritage
82
220314
2109
ve içme suyumuz için su havzalarını
03:54
and fuel our aquifer
for our drinking water
for our drinking water
83
222447
2976
besleyen alanların korkutucu,
tehlikeli ve ürkütücü
tehlikeli ve ürkütücü
03:57
have been deemed as scary
and dangerous and spooky.
and dangerous and spooky.
84
225447
4443
olarak görülmesi meselesiyle
bu katlanıyor.
bu katlanıyor.
Atalarımız buraya
ilk geldiklerinde bizi uyardılar,
ilk geldiklerinde bizi uyardılar,
04:02
When our ancestors first came here,
85
230329
1753
04:04
they warned, "Stay out
of these areas, they're haunted.
of these areas, they're haunted.
86
232106
2636
"Bu alanlardan uzak durun,
buralar tekin değil.
buralar tekin değil.
04:06
They're full of evil spirits and ghosts."
87
234766
3097
Kötü ruhlar ve hayaletlerle dolu."
04:09
I don't know where
they came up with that idea.
they came up with that idea.
88
237887
2346
Bu fikri nasıl edindiklerini bilmiyorum.
04:12
But it's actually led
to a very real disconnect,
to a very real disconnect,
89
240804
2632
Ama aslında halkın
ilgisiz, sessiz kalmasını
ilgisiz, sessiz kalmasını
04:15
a very real negative mentality
90
243460
1761
ve sonunda çevreyi riske sokmasını
04:17
that has kept the public
disinterested, silent,
disinterested, silent,
91
245245
3578
sağlayan gerçek bir kopukluğa,
04:20
and ultimately, our environment at risk.
92
248847
2565
gerçekten negatif bir bilince sebep oldu.
04:24
We're a state that's surrounded
and defined by water,
and defined by water,
93
252523
3452
Suyla çevrili ve bununla
tanımlanan bir eyaletiz,
tanımlanan bir eyaletiz,
04:27
and yet for centuries,
94
255999
1276
ama yüzyıllardır
04:29
swamps and wetlands have been regarded
95
257299
1893
bataklıklar ve sulak alanlar
04:31
as these obstacles to overcome.
96
259216
2707
mücadele edilmesi gerekli
engeller olarak görüldü.
engeller olarak görüldü.
04:34
And so we've treated them
as these second-class ecosystems,
as these second-class ecosystems,
97
262367
3982
Öyle ki onlara ikinci sınıf
ekosistemler olarak davrandık,
ekosistemler olarak davrandık,
04:38
because they have
very little monetary value
very little monetary value
98
266373
2264
çünkü çok az parasal değere sahipler
04:40
and of course, they're known
to harbor alligators and snakes --
to harbor alligators and snakes --
99
268661
3685
ve elbette timsah ve yılanlara
barınak olmakla bilinirler --
barınak olmakla bilinirler --
04:44
which, I'll admit, these aren't
the most cuddly of ambassadors.
the most cuddly of ambassadors.
100
272370
3298
itiraf ediyorum ki bunlar
en kucaklanası temsilciler değiller.
en kucaklanası temsilciler değiller.
04:47
(Laughter)
101
275692
1136
(Gülüşmeler)
04:48
So it became assumed, then,
that the only good swamp
that the only good swamp
102
276852
2778
Bu yüzden tek iyi bataklığın
kurumuş bataklık
kurumuş bataklık
04:51
was a drained swamp.
103
279654
1318
olduğu varsayıldı.
04:53
And in fact,
104
281364
1151
Ve aslında
04:54
draining a swamp to make way
for agriculture and development
for agriculture and development
105
282539
3411
kısa zaman öncesine kadar tarıma
ve kalkınmaya yol açmak için
ve kalkınmaya yol açmak için
04:57
was considered the very essence
of conservation not too long ago.
of conservation not too long ago.
106
285974
3913
bataklık kurutmak konservasyonun
gerekliliği olarak görüldü.
gerekliliği olarak görüldü.
05:02
But now we're backpedaling,
107
290522
1546
Ama artık geriye pedal çeviriyoruz,
05:04
because the more we come to learn
about these sodden landscapes,
about these sodden landscapes,
108
292092
3351
çünkü bu sulu yerler hakkında
daha fazlasını öğrendikçe,
daha fazlasını öğrendikçe,
05:07
the more secrets we're starting to unlock
109
295467
1966
türler arası ilişkiler ile habitatların,
05:09
about interspecies relationships
110
297457
2363
su havzalarının ve
uçuş yollarının bağlantısı
uçuş yollarının bağlantısı
05:11
and the connectivity of habitats,
watersheds and flyways.
watersheds and flyways.
111
299844
4550
hakkında daha fazla sır
açığa çıkarmaya başlıyoruz.
açığa çıkarmaya başlıyoruz.
05:17
Take this bird, for example:
112
305040
1985
Örneğin, bu kuşu ele alalım:
05:19
this is the prothonotary warbler.
113
307049
1888
Bu, sarı ötleğen.
05:20
I love this bird because
it's a swamp bird,
it's a swamp bird,
114
308961
2186
Bu kuşu seviyorum,
çünkü bir bataklık kuşu,
çünkü bir bataklık kuşu,
05:23
through and through, a swamp bird.
115
311171
1704
tamamen bir bataklık kuşu.
05:24
They nest and they mate and they breed
in these old-growth swamps
in these old-growth swamps
116
312899
3648
Bu suyla kaplı ormanlardaki
bu eski bataklıklarda
bu eski bataklıklarda
yuva yapar, çiftleşir ve ürerler.
05:28
in these flooded forests.
117
316571
1464
05:30
And so after the spring,
after they raise their young,
after they raise their young,
118
318059
2548
Bahardan sonra,
yavrularını büyüttükten sonra
yavrularını büyüttükten sonra
05:32
they then fly thousand of miles
over the Gulf of Mexico
over the Gulf of Mexico
119
320631
2805
Meksika Körfezi üzerinden
Orta ve Güney Amerika'ya
Orta ve Güney Amerika'ya
05:35
into Central and South America.
120
323460
1949
binlerce mil uçarlar.
05:37
And then after the winter,
121
325806
1252
Kıştan sonra
05:39
the spring rolls around
and they come back.
and they come back.
122
327082
2015
bahar gelir ve onlar da geri gelirler.
05:41
They fly thousands of miles
over the Gulf of Mexico.
over the Gulf of Mexico.
123
329121
2899
Meksika Körfezi üzerinde
binlerce mil uçarlar.
binlerce mil uçarlar.
05:44
And where do they go? Where do they land?
124
332044
2906
Nereye giderler? Nereye inerler?
05:47
Right back in the same tree.
125
335474
2516
Aynı ağacın üzerine.
05:50
That's nuts.
126
338686
1150
Bu delilik.
05:52
This is a bird the size
of a tennis ball --
of a tennis ball --
127
340151
3347
Bu tenis topu büyüklüğünde bir kuş --
05:55
I mean, that's crazy!
128
343522
1677
yani bu çılgınlık!
Bugün buraya gelirken GPS
(Küresel konumlandırma sistemi)
(Küresel konumlandırma sistemi)
05:57
I used a GPS to get here today,
129
345223
2550
05:59
and this is my hometown.
130
347797
1667
kullandım ve burası benim şehrim.
06:01
(Laughter)
131
349488
1271
(Gülüşmeler)
06:02
It's crazy.
132
350783
1157
Bu çılgınca.
06:04
So what happens, then, when this bird
flies over the Gulf of Mexico
flies over the Gulf of Mexico
133
352374
3690
Peki bu kuş kış için
Meksika Körfezi üzerinden
Meksika Körfezi üzerinden
06:08
into Central America for the winter
134
356088
1868
Orta Amerika'ya uçtuğunda
06:09
and then the spring rolls around
and it flies back,
and it flies back,
135
357980
2441
ve sonra bahar gelip de geri uçtuğunda
06:12
and it comes back to this:
136
360445
2767
ve buna geri döndüğünde ne olur?
06:15
a freshly sodded golf course?
137
363236
1894
Yeni çimle kaplanmış bir golf sahası.
06:17
This is a narrative that's
all too commonly unraveling
all too commonly unraveling
138
365942
2589
Bu eyalette çokça karşılaşılan
06:20
here in this state.
139
368555
1187
bir hikâye.
06:21
And this is a natural process
that's occurred for thousands of years
that's occurred for thousands of years
140
369766
3239
Bu binlerce yılda oluşan doğal bir süreç
06:25
and we're just now learning about it.
141
373029
1778
ve biz bunu yeni öğreniyoruz.
06:26
So you can imagine all else we have
to learn about these landscapes
to learn about these landscapes
142
374831
3163
Yani onları öncelikle korusaydık,
bu alanlar hakkında
bu alanlar hakkında
06:30
if we just preserve them first.
143
378018
1858
neler öğrenebileceğimizi düşünün.
06:31
Now despite all this rich life
that abounds in these swamps,
that abounds in these swamps,
144
379900
4531
Bu bataklıklarda bolca olan
bütün bu zengin
bütün bu zengin
06:36
they still have a bad name.
145
384455
1824
hayata rağmen hâlâ kötü ünleri var.
06:38
Many people feel uncomfortable
with the idea of wading
with the idea of wading
146
386828
3666
Birçok insan Florida'nın
kara suyunda yürüme
kara suyunda yürüme
06:42
into Florida's blackwater.
147
390518
1664
fikrinden rahatsız olur.
06:44
I can understand that.
148
392206
1789
Bunu anlayabiliyorum.
06:46
But what I loved about growing up
in the Sunshine State
in the Sunshine State
149
394019
3141
Ama Güneşli Eyalet'te
büyürken en sevdiğim şey,
büyürken en sevdiğim şey,
06:49
is that for so many of us,
150
397184
1282
birçoğumuz ayaklarımızı
06:50
we live with this latent
but very palpable fear
but very palpable fear
151
398490
3789
suya soktuğumuzda bizden daha eski
06:54
that when we put our toes into the water,
152
402303
2341
ve daha adapte olmuş
bir şeyler olabileceğine
bir şeyler olabileceğine
06:56
there might be something much more ancient
153
404668
2982
dair gizli ve çokça duyulan
06:59
and much more adapted than we are.
154
407674
2137
bir korkuyla yaşar.
07:02
Knowing that you're not top dog
is a welcomed discomfort, I think.
is a welcomed discomfort, I think.
155
410664
4799
Bence patronun siz olmadığını bilmek
hoş karşılanan bir rahatsızlık.
hoş karşılanan bir rahatsızlık.
07:08
How often in this modern
and urban and digital age
and urban and digital age
156
416082
3886
Bu modern, şehirli ve dijital çağda
07:11
do you actually get the chance
to feel vulnerable,
to feel vulnerable,
157
419992
3644
ne sıklıkla korunmasız hissetme
07:15
or consider that the world may not
have been made for just us?
have been made for just us?
158
423660
4166
veya dünyanın sadece bizim için
olmadığını düşünme şansınız olur?
olmadığını düşünme şansınız olur?
07:19
So for the last decade,
159
427850
1282
Son on yılda
07:21
I began seeking out these areas
where the concrete yields to forest
where the concrete yields to forest
160
429156
3395
betonun ormana döndüğü
ve çamların servilere döndüğü
ve çamların servilere döndüğü
07:24
and the pines turn to cypress,
161
432575
2178
bu alanları aramaya başladım,
07:26
and I viewed all these
mosquitoes and reptiles,
mosquitoes and reptiles,
162
434777
3645
bu sivrisinekleri ve sürüngenleri,
07:30
all these discomforts,
163
438446
1499
bütün o rahatsızlıkları
07:31
as affirmations that I'd found
true wilderness,
true wilderness,
164
439969
3532
gerçek yabani hayatı bulduğuma
dair bir teyit olarak gördüm
dair bir teyit olarak gördüm
07:35
and I embrace them wholly.
165
443525
2160
ve onları tamamen kucakladım.
07:37
Now as a conservation photographer
obsessed with blackwater,
obsessed with blackwater,
166
445709
3403
Kara sulara takıntılı bir
konservasyon fotoğrafçısı olarak
konservasyon fotoğrafçısı olarak
07:41
it's only fitting that I'd
eventually end up
eventually end up
167
449136
2120
sonunda hepsinden
daha ünlü olan bataklığa
daha ünlü olan bataklığa
07:43
in the most famous swamp of all:
168
451280
2177
gitmem yakışık alırdı:
07:45
the Everglades.
169
453481
1250
Everglades.
07:47
Growing up here in North Central Florida,
170
455144
1969
Burada Orta Kuzey Florida'da büyürken,
07:49
it always had these enchanted names,
171
457137
1730
hep bu büyüleyici isimler vardı,
07:50
places like Loxahatchee and Fakahatchee,
172
458891
3342
Loxahatchee, Fakahatchee,
07:54
Corkscrew, Big Cypress.
173
462257
2122
Corkscrew, Big Cypress gibi yerler.
07:56
I started what turned
into a five-year project
into a five-year project
174
464403
3540
Umarım Everglades'i yeni bir ışığa,
daha ilham verici bir ışığa
daha ilham verici bir ışığa
07:59
to hopefully reintroduce
the Everglades in a new light,
the Everglades in a new light,
175
467967
3750
tekrar kavuşturacak beş yıllık bir projeye
08:03
in a more inspired light.
176
471741
1681
dönüşen şeye başladım.
08:05
But I knew this would be a tall order,
because here you have an area
because here you have an area
177
473922
3225
Ama bunun uzun boylu olacağını
biliyordum, çünkü burada yaklaşık
biliyordum, çünkü burada yaklaşık
08:09
that's roughly a third the size
the state of Florida, it's huge.
the state of Florida, it's huge.
178
477171
3029
Florida eyaletinin üçte biri
kadar kocaman bir alanınız var.
kadar kocaman bir alanınız var.
08:12
And when I say Everglades,
179
480224
1277
Everglades dediğimde
08:13
most people are like,
"Oh, yeah, the national park."
"Oh, yeah, the national park."
180
481525
2468
çoğu insan şöyle der,
"Ah evet, millî park."
"Ah evet, millî park."
08:16
But the Everglades is not just a park;
it's an entire watershed,
it's an entire watershed,
181
484017
5013
Ama Everglades sadece bir park değil;
bütünüyle bir su havzası,
bütünüyle bir su havzası,
08:21
starting with the Kissimmee
chain of lakes in the north,
chain of lakes in the north,
182
489054
3005
kuzeyde Kissimmee
göl zincirleriyle başlar
göl zincirleriyle başlar
08:24
and then as the rains
would fall in the summer,
would fall in the summer,
183
492083
2225
ve yazın yağmur yağdıkça
08:26
these downpours would flow
into Lake Okeechobee,
into Lake Okeechobee,
184
494332
2632
bu sağanaklar Okeechobee Gölü'ne akar
08:28
and Lake Okeechobee would fill up
and it would overflow its banks
and it would overflow its banks
185
496988
3247
ve Okeechobee Gölü
dolarak kıyılardan taşar,
dolarak kıyılardan taşar,
08:32
and spill southward, ever slowly,
with the topography,
with the topography,
186
500259
3274
topografyayla beraber yavaşça
güneye doğru akar,
güneye doğru akar,
08:35
and get into the river of grass,
the Sawgrass Prairies,
the Sawgrass Prairies,
187
503557
2596
servi bataklıklarıyla birleşmeden önce
08:38
before meting into the cypress slews,
188
506177
2045
otlak nehrine,
Sawgrass Prairies'e gelir,
Sawgrass Prairies'e gelir,
08:40
until going further south
into the mangrove swamps,
into the mangrove swamps,
189
508246
2687
ta ki güneye mangrov
bataklıklarına gidene dek
bataklıklarına gidene dek
08:42
and then finally -- finally --
reaching Florida Bay,
reaching Florida Bay,
190
510957
3750
ve sonra sonunda -- sonunda --
Florida Koyu'na erişir,
Florida Koyu'na erişir,
08:46
the emerald gem of the Everglades,
191
514731
1773
Everglades'in zümrüt cevherine,
08:48
the great estuary,
192
516528
1183
büyük haliçe,
08:49
the 850 square-mile estuary.
193
517735
2253
850 mil (1368 km) karelik haliçe.
08:52
So sure, the national park
is the southern end of this system,
is the southern end of this system,
194
520464
4333
Elbette ki millî park
bu sistemin güney ucu,
bu sistemin güney ucu,
08:56
but all the things that make it unique
are these inputs that come in,
are these inputs that come in,
195
524821
3303
ama onu benzersiz yapan şeylerin
hepsi bütün bu girdiler,
hepsi bütün bu girdiler,
09:00
the fresh water that starts
100 miles north.
100 miles north.
196
528148
2807
100 mil (161 km) kuzeyde
başlayan tatlı su.
başlayan tatlı su.
09:02
So no manner of these political
or invisible boundaries
or invisible boundaries
197
530979
3265
Hiçbir çeşit politik
veya görünmez sınır parkı
veya görünmez sınır parkı
09:06
protect the park from polluted water
or insufficient water.
or insufficient water.
198
534268
4387
kirli sudan veya yetersiz sudan korumaz.
09:11
And unfortunately, that's precisely
what we've done.
what we've done.
199
539242
2826
Ne yazık ki yaptığımız şey tamamen bu.
09:14
Over the last 60 years,
200
542630
1533
Son 60 yılda
09:16
we have drained, we have dammed,
we have dredged the Everglades
we have dredged the Everglades
201
544187
3357
Everglades'i boşalttık,
baraj kurduk, dibini taradık,
baraj kurduk, dibini taradık,
09:19
to where now only one third of the water
that used to reach the bay
that used to reach the bay
202
547568
3981
ki eskiden koya erişen
suyun sadece üçte biri
suyun sadece üçte biri
09:23
now reaches the bay today.
203
551573
2007
bugün koya erişiyor.
09:26
So this story is not all sunshine
and rainbows, unfortunately.
and rainbows, unfortunately.
204
554586
3668
Yani ne yazık ki bu hikâye hep
güneş ışığı ve gökkuşakları değil.
güneş ışığı ve gökkuşakları değil.
09:30
For better or for worse,
205
558953
1886
İyi ya da kötü,
09:32
the story of the Everglades
is intrinsically tied
is intrinsically tied
206
560863
3417
Everglades'in hikâyesi
özünde insanoğlunun
özünde insanoğlunun
09:36
to the peaks and the valleys
of mankind's relationship
of mankind's relationship
207
564304
3196
doğal yaşamla ilişkisinin
09:39
with the natural world.
208
567524
1340
iniş çıkışlarına bağlı.
09:41
But I'll show you
these beautiful pictures,
these beautiful pictures,
209
569255
2025
Fakat size bu güzel
resimleri göstereceğim,
resimleri göstereceğim,
09:43
because it gets you on board.
210
571304
1461
çünkü sizi buraya çekebilirim.
09:44
And while I have your attention,
I can tell you the real story.
I can tell you the real story.
211
572789
3128
Dikkatiniz bendeyken
gerçek hikâyeyi anlatabilirim.
gerçek hikâyeyi anlatabilirim.
09:47
It's that we're taking this,
212
575941
1951
Bunu alıyoruz
09:49
and we're trading it for this,
213
577916
2963
ve bununla değiştiriyoruz,
09:52
at an alarming rate.
214
580903
1495
korkutucu bir hızla.
09:55
And what's lost on so many people
215
583358
1710
Birçok insanda kayıp olan şey,
09:57
is the sheer scale
of which we're discussing.
of which we're discussing.
216
585092
2511
tartıştığımız şeyin büyüklüğü.
09:59
Because the Everglades is not just
responsible for the drinking water
responsible for the drinking water
217
587627
3428
Çünkü Everglades sadece
yedi milyon Floridalının
yedi milyon Floridalının
10:03
for 7 million Floridians;
218
591079
2204
içme suyundan sorumlu değil;
10:05
today it also provides
the agricultural fields
the agricultural fields
219
593307
2538
bugün aynı zamanda
300 milyondan fazla Amerikalıya
300 milyondan fazla Amerikalıya
10:07
for the year-round tomatoes and oranges
220
595869
2559
yıl boyunca domates ve portakal için
10:10
for over 300 million Americans.
221
598452
2831
tarımsal alanlar da sağlıyor.
10:14
And it's that same seasonal pulse
of water in the summer
of water in the summer
222
602391
3314
Bu, 6.000 sene önce
otlak nehrini oluşturan,
otlak nehrini oluşturan,
10:17
that built the river of grass
6,000 years ago.
6,000 years ago.
223
605729
3893
yazın meydana gelen
aynı mevsimsel su atışı.
aynı mevsimsel su atışı.
10:22
Ironically, today, it's also responsible
for the over half a million acres
for the over half a million acres
224
610284
4378
İronik olarak bugün
yarım milyon hektar
yarım milyon hektar
10:26
of the endless river of sugarcane.
225
614686
2455
sonsuz şeker kamışı
tarlalarından da sorumlu.
tarlalarından da sorumlu.
10:29
These are the same fields
that are responsible
that are responsible
226
617899
2169
Bunlar su havzalarına giderek daha fazla
10:32
for dumping exceedingly high levels
of fertilizers into the watershed,
of fertilizers into the watershed,
227
620092
4024
gübre dökülmesinden sorumlu olan,
sonsuza dek sistemi
sonsuza dek sistemi
10:36
forever changing the system.
228
624140
2163
değiştiren aynı alanlar.
10:38
But in order for you to not just
understand how this system works,
understand how this system works,
229
626749
3212
Ama sizin bu sistemin
nasıl çalıştığını anlamanız,
nasıl çalıştığını anlamanız,
aynı zamanda ona kişisel
olarak bağlanmanız için
olarak bağlanmanız için
10:41
but to also get personally
connected to it,
connected to it,
230
629985
2063
10:44
I decided to break the story down
into several different narratives.
into several different narratives.
231
632072
3275
hikâyeyi birçok farklı anlatıya
bölmeye karar verdim.
bölmeye karar verdim.
10:47
And I wanted that story to start
in Lake Okeechobee,
in Lake Okeechobee,
232
635371
2788
Bu hikâyenin Okeechobee Gölü'nde
başlamasını istedim,
başlamasını istedim,
10:50
the beating heart of the Everglade system.
233
638183
2747
Everglade sisteminin atan kalbi.
10:52
And to do that, I picked an ambassador,
234
640954
2463
Bunu yapmak için de bir temsilci seçtim,
10:55
an iconic species.
235
643441
1249
sembolik bir tür.
10:57
This is the Everglade snail kite.
236
645204
1992
Bu, Everglade salyangoz çaylağı.
10:59
It's a great bird,
237
647720
1246
Harika bir kuş
11:00
and they used to nest in the thousands,
238
648990
1874
ve eskiden kuzey Everglades'te
11:02
thousands in the northern Everglades.
239
650888
1803
binlercesi yuvalanırdı.
11:04
And then they've gone down
to about 400 nesting pairs today.
to about 400 nesting pairs today.
240
652715
3504
Bugünse yaklaşık 400
yuva yapan çifte düştüler.
yuva yapan çifte düştüler.
11:08
And why is that?
241
656243
1345
Peki bunun nedeni ne?
Bunun nedeni sadece tek yiyecek
kaynakları, pinpon topu büyüklüğündeki
kaynakları, pinpon topu büyüklüğündeki
11:09
Well, it's because they eat
one source of food, an apple snail,
one source of food, an apple snail,
242
657612
3124
11:12
about the size of a ping-pong ball,
an aquatic gastropod.
an aquatic gastropod.
243
660760
3401
bir su karındanbacaklısı olan
elma salyangozları ile beslenmeleri.
elma salyangozları ile beslenmeleri.
11:16
So as we started damming up
the Everglades,
the Everglades,
244
664185
3225
Everglades'te baraj yaptıkça,
11:19
as we started diking Lake Okeechobee
and draining the wetlands,
and draining the wetlands,
245
667434
3477
Okeechobee Gölü'ne set çekip
sulu alanları boşaltmaya
sulu alanları boşaltmaya
11:22
we lost the habitat for the snail.
246
670935
2112
başladıkça salyangoz habitatını yitirdik.
11:25
And thus, the population
of the kites declined.
of the kites declined.
247
673071
2792
Böylece çaylak popülasyonu azaldı.
11:28
And so, I wanted a photo that would
not only communicate this relationship
not only communicate this relationship
248
676454
3496
Böylece sadece sulak alanlar,
salyangoz ve kuşlar
salyangoz ve kuşlar
11:31
between wetland, snail and bird,
249
679974
3089
arasındaki ilişkiyi değil,
11:35
but I also wanted a photo
that would communicate
that would communicate
250
683087
2249
aynı zamanda bu ilişkinin
ne kadar müthiş
ne kadar müthiş
11:37
how incredible this relationship was,
251
685360
2794
olduğunu ve bu sağlıklı
sulak alanla bu kuşun
sulak alanla bu kuşun
11:40
and how very important it is
that they've come to depend on each other,
that they've come to depend on each other,
252
688178
4156
birbirlerine bağımlı olmalarının
ne kadar önemli olduğunu
ne kadar önemli olduğunu
11:44
this healthy wetland and this bird.
253
692358
1667
anlatan bir fotoğraf da istedim.
11:46
And to do that, I brainstormed this idea.
254
694049
1972
Bunu yapmak için bu fikri ürettim.
11:48
I started sketching
out these plans to make a photo,
out these plans to make a photo,
255
696045
3238
Fotoğrafı yapmak için
bu planları çizmeye başladım
bu planları çizmeye başladım
11:51
and I sent it to the wildlife biologist
down in Okeechobee --
down in Okeechobee --
256
699307
2887
ve Okeechobee'deki yaban hayatı
biyoloğuna gönderdim --
biyoloğuna gönderdim --
bu soyu tehlikede olan bir kuş,
yani bu yapmak özel izin istiyor.
yani bu yapmak özel izin istiyor.
11:54
this is an endangered bird,
so it takes special permission to do.
so it takes special permission to do.
257
702218
3087
11:57
So I built this submerged platform
258
705329
1694
Böylece salyangozları tam altında
11:59
that would hold snails
just right under the water.
just right under the water.
259
707047
2482
tutacak olan bir su altı
platformu inşa ettim.
platformu inşa ettim.
12:01
And I spent months planning
this crazy idea.
this crazy idea.
260
709553
4458
Bu çılgın fikri planlamak
için aylarımı harcadım.
için aylarımı harcadım.
12:06
And I took this platform
down to Lake Okeechobee
down to Lake Okeechobee
261
714035
2976
Bu platformu Okeechobee Gölü'ne götürüp
12:09
and I spent over a week in the water,
262
717035
2072
bunu ileteceğini düşündüğüm bir resmi
12:11
wading waist-deep,
9-hour shifts from dawn until dusk,
9-hour shifts from dawn until dusk,
263
719131
3716
çekmek için çamurda belime kadar
derinde, güneşin doğuşundan batışına dek
derinde, güneşin doğuşundan batışına dek
12:14
to get one image that I thought
might communicate this.
might communicate this.
264
722871
3160
dokuz saatlik vardiyayla, orada bir
haftadan fazla zaman harcadım.
haftadan fazla zaman harcadım.
12:18
And here's the day that it finally worked:
265
726055
2215
İşte sonunda bunu başardığım gün:
12:20
[Video: (Mac Stone narrating)
After setting up the platform,
After setting up the platform,
266
728294
2857
[Video: (Mac Stone anlatıyor)
Platformu kurduktan sonra
Platformu kurduktan sonra
12:23
I look off and I see a kite
coming over the cattails.
coming over the cattails.
267
731175
2537
bakınca su kamışlarına
doğru gelen bir çaylak gördüm.
doğru gelen bir çaylak gördüm.
12:25
And I see him scanning and searching.
268
733736
1922
Gözleriyle taradığını
ve araştırdığını gördüm.
ve araştırdığını gördüm.
12:27
And he gets right over the trap,
269
735682
1605
Direkt tuzağın üzerine gitti
12:29
and I see that he's seen it.
270
737311
1521
ve onu gördüğünü gördüm.
12:30
And he beelines,
he goes straight for the trap.
he goes straight for the trap.
271
738856
2723
Kestirmeden doğruca tuzağa doğru gitti.
12:33
And in that moment,
all those months of planning, waiting,
all those months of planning, waiting,
272
741603
3156
O anda bütün o aylar boyunca
planlamaya, beklemeye,
planlamaya, beklemeye,
12:36
all the sunburn, mosquito bites --
273
744783
2110
güneş yanıklarına,
sivrisinek ısırıklarına --
sivrisinek ısırıklarına --
12:38
suddenly, they're all worth it.
274
746917
2538
birden hepsine değdi.
12:41
(Mac Stone in film) Oh my gosh,
I can't believe it!]
I can't believe it!]
275
749479
3915
(Mac Stone filmde) Aman Tanrım,
buna inanamıyorum!]
buna inanamıyorum!]
12:45
You can believe how excited I was
when that happened.
when that happened.
276
753695
2597
Bu olduğunda ne kadar heyecanlı
olduğuma inanabilirsiniz.
olduğuma inanabilirsiniz.
12:48
But what the idea was,
277
756316
1340
Ama fikir şu ki,
bu kuşu daha önce hiç görmemiş
12:49
is that for someone
who's never seen this bird
who's never seen this bird
278
757680
2199
ve onu önemsemek için
bir sebebi olmayan biri için
bir sebebi olmayan biri için
12:51
and has no reason to care about it,
279
759903
2070
12:53
these photos, these new perspectives,
280
761997
2625
bu fotoğraflar, bu yeni perspektifler
12:56
will help shed a little new light
on just one species
on just one species
281
764646
3122
bu su havzasını bu kadar müthiş,
değerli ve önemli
değerli ve önemli
12:59
that makes this watershed
so incredible, so valuable, so important.
so incredible, so valuable, so important.
282
767792
4282
hâle getiren bir tek türe küçük
bir ışık yakmaya yardımcı olacaktır.
bir ışık yakmaya yardımcı olacaktır.
13:04
Now, I know I can't come
here to Gainesville
here to Gainesville
283
772615
2923
Şimdi biliyorum ki buraya
Gainesville'e gelip de
Gainesville'e gelip de
size timsahlar hakkında
konuşmadan Everglades'teki
konuşmadan Everglades'teki
13:07
and talk to you about animals
in the Everglades
in the Everglades
284
775562
2246
13:09
without talking about gators.
285
777832
1788
hayvanlar hakkında konuşmuş olmam.
Timsahları seviyorum,
timsahları severek büyüdüm.
timsahları severek büyüdüm.
13:11
I love gators, I grew up loving gators.
286
779644
2290
13:14
My parents always said I had
an unhealthy relationship with gators.
an unhealthy relationship with gators.
287
782361
3416
Ebeveynlerim hep timsahlarla
sağlıksız bir ilişkim olduğunu söyledi.
sağlıksız bir ilişkim olduğunu söyledi.
Ama onlar hakkında sevdiğim şey,
13:17
But what I like about them is,
288
785801
1468
13:19
they're like the freshwater
equivalent of sharks.
equivalent of sharks.
289
787293
2604
köpek balıklarının tatlı su
eşdeğeri olmaları.
eşdeğeri olmaları.
13:21
They're feared, they're hated,
290
789921
1648
Onlardan korkulur, nefret edilir
13:23
and they are tragically misunderstood.
291
791593
2364
ve korkunç derecede yanlış anlaşılırlar.
13:26
Because these are a unique species,
they're not just apex predators.
they're not just apex predators.
292
794386
3764
Çünkü bunlar benzersiz türlerdir,
sadece uç yırtıcılar değiller.
sadece uç yırtıcılar değiller.
13:30
In the Everglades,
293
798174
1290
Everglades'te
13:31
they are the very architects
of the Everglades,
of the Everglades,
294
799488
2494
bunlar Everglades'in mimarlarıdır,
13:34
because as the water drops
down in the winter
down in the winter
295
802006
2143
çünkü kuru sezonda kışın
13:36
during the dry season,
296
804173
1158
yağmur yağdığında,
13:37
they start excavating these holes
called gator holes.
called gator holes.
297
805355
3022
timsah delikleri adı verilen
bu delikleri kazmaya başlarlar.
bu delikleri kazmaya başlarlar.
13:40
And they do this because
as the water drops down,
as the water drops down,
298
808401
2310
Ve bunu yaparlar, çünkü su geldikçe,
13:42
they'll be able to stay wet
and they'll be able to forage.
and they'll be able to forage.
299
810735
3387
ıslak kalabilecekler ve
yiyecek arayabilecekler.
yiyecek arayabilecekler.
13:46
And now this isn't just affecting them,
300
814645
2319
Bu sadece onları etkilemiyor,
bu ilişkiye bağlı olan diğer
hayvanlar da etkiliyor,
hayvanlar da etkiliyor,
13:48
other animals also depend
on this relationship,
on this relationship,
301
816988
2233
13:51
so they become a keystone species as well.
302
819245
2678
bu yüzden kilit taşı bir
tür hâline geldiler.
tür hâline geldiler.
13:54
So how do you make an apex predator,
an ancient reptile,
an ancient reptile,
303
822677
4235
Bir uç yırtıcıyı, antik bir sürüngeni,
13:58
at once look like it dominates the system,
304
826936
2478
nasıl hem sisteme baskı yapan,
14:01
but at the same time, look vulnerable?
305
829438
2443
hem de savunmasız görünür
hâle getirebilirsiniz?
hâle getirebilirsiniz?
14:04
Well, you wade into a pit
of about 120 of them,
of about 120 of them,
306
832706
4043
Bunlardan 120 tanesinin olduğu
bir çukura yürüyüp,
bir çukura yürüyüp,
14:08
then you hope that you've made
the right decision.
the right decision.
307
836773
2406
sonra da doğru kararı
verdiğinizi umarsınız.
verdiğinizi umarsınız.
14:11
(Laughter)
308
839203
1764
(Gülüşmeler)
14:13
I still have all my fingers, it's cool.
309
841955
1960
Hâlâ bütün parmaklarım var, harika.
14:16
But I understand, I know
I'm not going to rally you guys,
I'm not going to rally you guys,
310
844677
2702
Ama anlıyorum ki sizi
bir araya getiremeyeceğim,
bir araya getiremeyeceğim,
14:19
I'm not going to rally the troops to
"Save the Everglades for the gators!"
"Save the Everglades for the gators!"
311
847403
3610
"Timsahlar için Everglades'i kurtarın!"
diyerek birlikleri toplayamayacağım.
diyerek birlikleri toplayamayacağım.
Böyle olmayacak,
çünkü onlara çok sık rastlanıyor,
çünkü onlara çok sık rastlanıyor,
14:23
It won't happen because
they're so ubiquitous,
they're so ubiquitous,
312
851037
2198
14:25
we see them now,
313
853259
1151
onları şimdi görüyoruz,
14:26
they're one of the great conservation
success stories of the US.
success stories of the US.
314
854434
3342
ABD'deki en başarılı konservasyon
hikâyelerinden biridirler.
hikâyelerinden biridirler.
14:29
But there is one species in the Everglades
that no matter who you are,
that no matter who you are,
315
857800
3326
Ama Everglades'te kim olursanız olun
14:33
you can't help but love, too,
and that's the roseate spoonbill.
and that's the roseate spoonbill.
316
861150
3079
seveceğiniz bir tür var
ve bu da pembe kaşıkçı balıkçıl.
ve bu da pembe kaşıkçı balıkçıl.
14:36
These birds are great, but they've had
a really tough time in the Everglades,
a really tough time in the Everglades,
317
864253
3631
Bu kuşlar harika, ama Everglades'te
gerçekten zor zamanlar yaşadılar,
gerçekten zor zamanlar yaşadılar,
14:39
because they started out with thousands
of nesting pairs in Florida Bay,
of nesting pairs in Florida Bay,
318
867908
3466
çünkü Florida Koyu'nda binlerce
yuvalanan çift olarak başlayıp
yuvalanan çift olarak başlayıp
14:43
and at the turn of the 20th century,
319
871398
2063
20. yüzyılın başında
14:45
they got down to two -- two nesting pairs.
320
873485
3592
ikiye indiler -- yuva yapan iki çift.
14:49
And why?
321
877101
1164
Peki neden?
14:50
That's because women thought
they looked better on their hats
they looked better on their hats
322
878681
2896
Çünkü kadınlar havada
uçmalarındansa şapkalarında
uçmalarındansa şapkalarında
14:53
then they did flying in the sky.
323
881601
2013
daha iyi göründüğünü düşündüler.
14:56
Then we banned the plume trade,
324
884324
2409
Sonra tüy ticaretini yasakladık
14:58
and their numbers started rebounding.
325
886757
2118
ve sayıları tekrar artmaya başladı.
15:00
And as their numbers started rebounding,
326
888899
2025
Ve sayıları tekrar artmaya başlayınca,
bilim insanları dikkat etmeye başladı,
15:02
scientists began to pay attention,
327
890948
1739
15:04
they started studying these birds.
328
892711
1713
bu kuşları araştırmaya başladılar.
15:06
And what they found out is that
329
894448
1485
Buldukları şeyse
15:07
these birds' behavior
is intrinsically tied
is intrinsically tied
330
895957
2158
bu kuşların davranışlarının aslen
15:10
to the annual draw-down
cycle of water in the Everglades,
cycle of water in the Everglades,
331
898139
2918
Everglades su havzasını
tanımlayan şey olan
tanımlayan şey olan
Everglades'teki yıllık su döngüsünün
geri çekilmesine bağlı olduğu.
geri çekilmesine bağlı olduğu.
15:13
the thing that defines
the Everglades watershed.
the Everglades watershed.
332
901081
2679
15:16
What they found out is that
333
904291
1537
Buldukları şey
15:17
these birds started nesting in the winter
as the water drew down,
as the water drew down,
334
905852
3068
bu kuşlar kışın sular çekilince
yuva yapmaya başlıyorlar,
yuva yapmaya başlıyorlar,
15:20
because they're tactile feeders,
so they have to touch whatever they eat.
so they have to touch whatever they eat.
335
908944
3580
çünkü bunlar dokunsal besleniyorlar,
yani yedikleri şeye dokunmaları lazım.
yani yedikleri şeye dokunmaları lazım.
15:24
And so they wait for these
concentrated pools of fish
concentrated pools of fish
336
912548
3098
Bundan dolayı yoğun balık havuzunun
yavruları için yeterli besini
sağlamalarını beklerler.
sağlamalarını beklerler.
15:27
to be able to feed enough
to feed their young.
to feed their young.
337
915670
2397
15:30
So these birds became the very icon
of the Everglades --
of the Everglades --
338
918877
2989
Bu yüzden bu kuşlar Everglades'in
sembolü hâline gelmiştir --
sembolü hâline gelmiştir --
15:33
an indicator species
of the overall health of the system.
of the overall health of the system.
339
921890
3492
sistemin bütününün sağlığını
gösteren bir türdür.
gösteren bir türdür.
15:37
And just as their numbers were rebounding
in the mid-20th century --
in the mid-20th century --
340
925406
3207
Sayıları 20. yüzyılın ortasında
tekrar artmaya başlayınca --
tekrar artmaya başlayınca --
15:40
shooting up to 900, 1,000, 1,100, 1,200 --
341
928637
4649
900, 1.000, 1.100, 1.200'e çıkınca --
15:45
just as that started happening, we started
draining the southern Everglades.
draining the southern Everglades.
342
933310
3756
bu olmaya başlayınca, güney Everglades'i
boşaltmaya başladık.
boşaltmaya başladık.
15:49
And we stopped two-thirds
of that water from moving south.
of that water from moving south.
343
937090
3504
Bu suyun üçte ikisinin
güneye gidişini durdurduk.
güneye gidişini durdurduk.
15:52
And it had drastic consequences.
344
940618
2499
Bunun güçlü etkileri oldu.
15:55
And just as those numbers
started reaching their peak,
started reaching their peak,
345
943584
2614
Bu sayılar tepeye ulaşmaya başlayınca,
15:58
unfortunately, today,
the real spoonbill story,
the real spoonbill story,
346
946222
3073
ne yazık ki bugün gerçek
kaşıkçı balıkçıl hikâyesi,
kaşıkçı balıkçıl hikâyesi,
16:01
the real photo of what it looks like
is more something like this.
is more something like this.
347
949319
4617
neye benzediğinin gerçek
hikâyesi bunun gibi.
hikâyesi bunun gibi.
16:07
And we're down to less than 70
nesting pairs in Florida Bay today,
nesting pairs in Florida Bay today,
348
955007
4616
Bugün Florida Koyu'nda 70 yuva
yapan çifte düştü,
yapan çifte düştü,
16:11
because we've disrupted
the system so much.
the system so much.
349
959647
2544
çünkü sisteme çok fazla müdahale ettik.
16:14
So all these different organizations
are shouting, they're screaming,
are shouting, they're screaming,
350
962215
3251
Bütün bu farklı organizasyonlar
bağırıyorlar, çığlık atıyorlar,
bağırıyorlar, çığlık atıyorlar,
16:17
"The Everglades is fragile! It's fragile!"
351
965490
2015
"Everglades kırılgan! O kırılgan!"
16:19
It is not.
352
967529
1151
Değil.
16:20
It is resilient.
353
968704
1550
Dayanıklı.
Çünkü aldığımız her şeye rağmen,
yaptığımız her şeye rağmen, boşaltmamıza,
yaptığımız her şeye rağmen, boşaltmamıza,
16:22
Because despite all we've taken,
despite all we've done and we've drained
despite all we've done and we've drained
354
970278
3492
baraj kurmamıza, dibini taramamıza rağmen
16:25
and we've dammed and we've dredged it,
355
973794
1839
16:27
pieces of it are still here,
waiting to be put back together.
waiting to be put back together.
356
975657
2896
parçaları hâlâ orada,
bir araya konmayı bekliyor.
bir araya konmayı bekliyor.
16:30
And this is what I've loved
about South Florida,
about South Florida,
357
978577
2254
Ve Güney Florida ile
ilgili sevdiğim şey bu,
ilgili sevdiğim şey bu,
16:32
that in one place, you have
this unstoppable force of mankind
this unstoppable force of mankind
358
980855
3774
tek bir yerde insanoğlunun
durdurulamaz gücünün
durdurulamaz gücünün
16:36
meeting the immovable object
of tropical nature.
of tropical nature.
359
984653
3435
tropikal doğanın sabit nesnesiyle
buluştuğu şeye sahipsiniz.
buluştuğu şeye sahipsiniz.
16:40
And it's at this new frontier
that we are forced with a new appraisal.
that we are forced with a new appraisal.
360
988973
3840
İşte bu yeni sınırda yeni bir
değerlendirmeye zorlanıyoruz.
değerlendirmeye zorlanıyoruz.
16:44
What is wilderness worth?
361
992837
1683
Yaban hayatının değeri nedir?
16:47
What is the value of biodiversity,
or our drinking water?
or our drinking water?
362
995119
3094
Biyoçeşitliliğin veya
içme suyumuzun değeri nedir?
içme suyumuzun değeri nedir?
16:51
And fortunately, after decades of debate,
363
999195
2433
Şanslıyız ki onlarca yıllık
tartışmalardan sonra
tartışmalardan sonra
16:53
we're finally starting to act
on those questions.
on those questions.
364
1001652
2967
sonunda bu sorular üzerine
harekete geçmeye başlıyoruz.
harekete geçmeye başlıyoruz.
16:56
We're slowly undertaking these projects
365
1004643
2357
Koya tatlı suyu geri getirmek
16:59
to bring more freshwater back to the bay.
366
1007024
2496
için yavaş yavaş bu projelere girişiyoruz.
17:01
But it's up to us as citizens,
as residents, as stewards
as residents, as stewards
367
1009544
3655
Ama bu biz vatandaşların,
ikamet edenlerin, temsilcilerin
ikamet edenlerin, temsilcilerin
seçilmiş yetkililere verdikleri sözleri
tutmalarını sağlamasına bağlı.
tutmalarını sağlamasına bağlı.
17:05
to hold our elected officials
to their promises.
to their promises.
368
1013223
2955
17:09
What can you do to help?
369
1017154
1833
Yardım etmek için ne yapabilirsiniz?
17:11
It's so easy.
370
1019011
1255
Çok kolay.
17:12
Just get outside, get out there.
371
1020290
1968
Sadece dışarı çıkın, oraya gidin.
17:14
Take your friends out, take your kids out,
372
1022282
2031
Arkadaşlarınızı, çocuklarınızı,
17:16
take your family out.
373
1024337
1575
ailenizi dışarı çıkarın.
17:17
Hire a fishing guide.
374
1025936
1662
Balıkçılık rehberi tutun.
17:19
Show the state that protecting wilderness
375
1027622
1983
Devlete yaban hayatını korumanın
17:21
not only makes ecological sense,
but economic sense as well.
but economic sense as well.
376
1029629
4087
sadece ekolojik olarak değil, ekonomik
olarak da mantıklı olduğunu gösterin.
olarak da mantıklı olduğunu gösterin.
17:26
It's a lot of fun, just do it --
put your feet in the water.
put your feet in the water.
377
1034288
3327
Çok eğlenceli, sadece yapın --
ayağınızı suya sokun.
ayağınızı suya sokun.
17:29
The swamp will change you, I promise.
378
1037639
2514
Bataklık sizi değiştirecek, söz veriyorum.
17:33
Over the years, we've been so generous
379
1041351
1872
Yıllardır ülkedeki diğer alanlarla
17:35
with these other landscapes
around the country,
around the country,
380
1043247
3070
ilgili olarak son derece cömerttik,
17:38
cloaking them with this American pride,
381
1046341
2821
onları Amerikalı onuru ile sakladık,
17:41
places that we now consider to define us:
382
1049186
2371
şimdi bizi tanımlayan yerler olarak:
17:43
Grand Canyon, Yosemite, Yellowstone.
383
1051581
3125
Büyük Kanyon, Yosemite, Yellowstone.
17:46
And we use these parks
and these natural areas
and these natural areas
384
1054730
2409
Bu parkları ve bu doğal alanları
17:49
as beacons and as cultural compasses.
385
1057163
3243
yol göstericiler ve kültürel pusulalar
olarak kullanıyoruz.
olarak kullanıyoruz.
17:53
And sadly, the Everglades is very commonly
386
1061184
2045
Ne yazık ki Everglades genelde
17:55
left out of that conversation.
387
1063253
1916
bu konunun dışında kalıyor.
17:57
But I believe it's every bit
as iconic and emblematic
as iconic and emblematic
388
1065600
2508
Ama inanıyorum ki bu da diğer
yaban hayatı olan yerler gibi
yaban hayatı olan yerler gibi
18:00
of who we are as a country
389
1068132
1873
ülke olarak kim olduğumuza dair
18:02
as any of these other wildernesses.
390
1070029
2501
benzer şekilde sembolik ve simgesel.
18:04
It's just a different kind of wild.
391
1072554
2487
Sadece farklı bir yaban.
18:08
But I'm encouraged,
392
1076057
1327
Ama ümitliyim,
18:09
because maybe we're finally
starting to come around,
starting to come around,
393
1077408
2694
çünkü belki sonunda yola geliyoruz,
18:12
because what was once deemed
this swampy wasteland,
this swampy wasteland,
394
1080126
2587
çünkü bir zamanlar bataklığımsı
boş bir arazi sayılan
boş bir arazi sayılan
18:14
today is a World Heritage site.
395
1082737
2063
bu yer şimdi Dünya Kültür Mirası alanı.
18:17
It's a wetland
of international importance.
of international importance.
396
1085404
2754
Uluslararası önemde bir sulak alan.
18:20
And we've come a long way
in the last 60 years.
in the last 60 years.
397
1088699
2803
Son 60 yılda uzun yol katettik.
18:23
And as the world's largest and most
ambitious wetland restoration project,
ambitious wetland restoration project,
398
1091526
4394
Dünyanın en büyük ve en iddialı
sulak alan restorasyonu projesi olarak,
sulak alan restorasyonu projesi olarak,
18:27
the international spotlight
is on us in the Sunshine State.
is on us in the Sunshine State.
399
1095944
4341
Güneşli Eyalet'te uluslararası
sahne ışıkları bizim üzerimizde.
sahne ışıkları bizim üzerimizde.
Çünkü eğer sistemi iyileştirebilirsek,
18:32
Because if we can heal this system,
400
1100309
1733
18:34
it's going to become an icon
for wetland restoration
for wetland restoration
401
1102066
3449
tüm dünyada sulak alan restorasyonu için
18:37
all over the world.
402
1105539
1365
bir sembol hâline gelecek.
18:40
But it's up to us to decide which legacy
we want to attach our flag to.
we want to attach our flag to.
403
1108236
4546
Ama bayrağımıza hangi
mirası ekleyeceğimize
mirası ekleyeceğimize
karar vermek bizim elimizde.
18:45
They say that the Everglades
is our greatest test.
is our greatest test.
404
1113508
3384
Everglades'in bizim için en büyük
sınav olduğu söyleniyor.
sınav olduğu söyleniyor.
18:49
If we pass it, we get to keep the planet.
405
1117984
2670
Eğer geçersek, gezegeni koruyacağız.
18:53
I love that quote,
406
1121565
1403
Bu alıntıyı seviyorum,
18:54
because it's a challenge, it's a prod.
407
1122992
2033
çünkü bu bir meydan okuma, bir teşvik.
18:57
Can we do it? Will we do it?
408
1125049
1879
Yapabilir miyiz? Yapacak mıyız?
18:58
We have to, we must.
409
1126952
1739
Yapmalıyız, yapmak zorundayız.
19:01
But the Everglades is not just a test.
410
1129507
1965
Ama Everglades sadece bir sınav değil.
19:03
It's also a gift,
411
1131916
1619
Aynı zamanda hediye
19:05
and ultimately, our responsibility.
412
1133559
2867
ve sonuç olarak bizim sorumluluğumuz.
19:08
Thank you.
413
1136959
1151
Teşekkürler.
19:10
(Applause)
414
1138134
3866
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Mac Stone - PhotographerFlorida-based photographer Mac Stone specializes in documenting the Everglades, an area he prizes for its wildlife and flora.
Why you should listen
Mac Stone is a conservation photographer from Gainesville, Florida. Growing up exploring the springs, swamps, and hammocks of North Central Florida, he developed a passion for photography at a young age.
Over the years his camera has carried him to some of the most remote and imperiled areas this side of the globe. For six months, Stone lived in Ecuador during the presidential overthrow of 2005 and worked with Wildlife Conservation Society biologists in the Amazon rainforest. Soon after, he moved to Honduras and lived in a small village along the Cangrejal River. For two years he taught photography to underprivileged youth as a way to raise environmental awareness in the region. Some of the students have gone on to win international acclaim and start up their own eco-tourism businesses. Through photography, Stone strives to start new conversations and expose the dynamic relationship between mankind and the natural world.
Currently, his work focuses on America's swamps in an attempt to change public opinion towards our country’s wetlands. After spending five years living and working in the Everglades watershed, he will be releasing a 304-page coffee table book about the heralded River of Grass. Everglades: America's Wetland, published by University Press of Florida in October 2014 has won a silver medal with the Florida Book Awards and is now in its second printing.
Mac Stone | Speaker | TED.com