TED Talks Live
Samantha Nutt: The real harm of the global arms trade
Samantha Nutt: Küresel Silah Ticaretinin Asıl Zararı
Filmed:
Readability: 3.6
1,121,591 views
Dünyanın kimi yerinde, otomatik silah elde etmek temiz bir bardak içme suyu elde etmekten daha kolaydır. Durum sadece bundan mı ibaret? Uluslararası insani yardım kuruluşu olan "War Child" ın kurucusu ve ayrıca bir doktor olan Samantha Nutt küresel silah ticaretini araştırıyor ve bu şiddet sarmalını sona erdirmek için çarpıcı ve sağduyulu bir çözüm önerisi sunuyor; " Savaş bizim, onu satın alan, satan, her yere yayan ve finanse eden bizleriz. Bu nedenle, onu ortadan kaldıramayacak kadar da güçsüz değiliz."
Samantha Nutt - Doctor, writer and humanitarian
Samantha Nutt envisions a world where no child knows war. Full bio
Samantha Nutt envisions a world where no child knows war. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Thank you very much. Good evening.
0
727
1631
Çok teşekkürler. İyi akşamlar.
00:14
Some of you may have noticed
that my last name is Nutt.
that my last name is Nutt.
1
2382
3316
Bazılarınızın fark ettiği gibi
soyadım "Nutt" (deli).
soyadım "Nutt" (deli).
00:18
And if you did,
you are forgiven for wondering
you are forgiven for wondering
2
6336
2803
Eğer fark ettiyseniz, bir "Nutt" (delinin)
savaş meydanında
savaş meydanında
00:21
how a Nutt managed
to end up in a war zone.
to end up in a war zone.
3
9163
2916
ne aradığını merak ediyor olmanız
gayet normal.
gayet normal.
00:24
I actually was offered, right out
of medical school, and accepted
of medical school, and accepted
4
12103
4341
Aslında bana tıp okulundan hemen sonra
teklif edildi ve savaş mağduru Somali'de
teklif edildi ve savaş mağduru Somali'de
00:28
a volunteer contract to work
with UNICEF in war-torn Somalia,
with UNICEF in war-torn Somalia,
5
16468
3837
gönüllü olarak UNICEF'le çalışmak için,
ki bu sadece bir dolar karşılığındaydı,
ki bu sadece bir dolar karşılığındaydı,
00:32
that was worth one dollar.
6
20329
2479
sözleşmeyi kabul ettim.
00:34
And, you see, I had to be paid this dollar
7
22832
2411
Anlayacağınız gibi, BM'in muhtemel
tahliye kararı
tahliye kararı
00:37
in the event that the UN needed
to issue an evacuation order,
to issue an evacuation order,
8
25267
3135
vermesi durumunda teminat
altına alınabilmem için
altına alınabilmem için
00:40
so that I would be covered.
9
28426
2070
bu ücretin ödenmesi gerekiyordu.
00:42
I was, after all, heading into one
of the world's most dangerous places.
of the world's most dangerous places.
10
30520
4372
Her neyse, dünyanın
en tehlikeli yerlerinden
en tehlikeli yerlerinden
birine doğru yolculuğa başlıyordum.
00:47
And by now, some of you
may be asking yourselves,
may be asking yourselves,
11
35340
3135
Şimdi bazılarınız sorabilir
00:50
and I just want to reassure you,
12
38499
1532
ve sizi temin ederim ki
00:52
that I did get half the money up front.
13
40055
2299
paranın yarısı nakden ve peşinen ödendi.
00:54
(Laughter)
14
42378
1788
(Gülüşmeler)
00:56
But you see, this is how,
with 50 cents in my pocket,
with 50 cents in my pocket,
15
44717
2852
Ve bu şekilde, cebimdeki 50 sentle
00:59
I ended up in Baidoa, Somalia.
16
47593
2292
Somali, Baidoa'da buldum kendimi.
01:02
Journalists called it the "city of death."
17
50615
2270
Gazeteciler oraya "ölüm şehri" dediler.
01:05
And they called it the city of death
18
53299
1824
Böyle adlandırdılar,
01:07
because 300,000 people
had lost their lives there --
had lost their lives there --
19
55147
3158
çünkü 300.000 kadar insan orada
yaşamını yitirdi--
yaşamını yitirdi--
01:10
300,000 people,
20
58765
3598
300.000 insan,
01:14
mostly as a result
of war-related famine and disease.
of war-related famine and disease.
21
62387
4156
çoğu savaş kaynaklı açlıktan ve
hastalıklardan dolayı.
hastalıklardan dolayı.
01:19
I was part of a team that was tasked
with trying to figure out
with trying to figure out
22
67487
3947
Bu insanlık felaketine
en iyi nasıl şekilde karşılık
en iyi nasıl şekilde karşılık
01:23
how best to respond
to this humanitarian catastrophe.
to this humanitarian catastrophe.
23
71458
2969
verilebileceğini tespit etmekle
görevli ekibin bir üyesiydim.
görevli ekibin bir üyesiydim.
01:26
It was right on the heels
of the Rwandan genocide,
of the Rwandan genocide,
24
74839
2715
O zamanlar Ruanda katliamının
başladığı dönemlerdi;
başladığı dönemlerdi;
01:29
and aid money to the region was drying up.
25
77578
2667
bölgeye yapılan bağış paraları
suyunu çekiyordu.
suyunu çekiyordu.
01:32
Many aid organizations, unfortunately,
26
80269
2042
Birçok yardım kuruluşu, maalesef ki
01:34
had been forced to close their doors.
27
82335
2576
kapanmak zorunda kaldılar.
01:36
And so the question that I was asked
to specifically help answer,
to specifically help answer,
28
84935
3710
Özellikle bana yardım konusunda
sorulan soru,
sorulan soru,
01:40
which is one that aid workers ask
themselves in war zones the world over,
themselves in war zones the world over,
29
88669
5676
ki bu her yardım çalışanının kendilerine
savaş meydanında
yönelttikleri bir sorudur:
yönelttikleri bir sorudur:
01:47
is: What the hell do we do now?
30
95202
2048
Peki şimdi ne yapacağız?
01:50
You know, the security environment
in Somalia at that moment in time --
in Somalia at that moment in time --
31
98131
3404
Somali'nin o zamanki güvenlik durumunu
01:53
and nothing has really changed too much --
32
101559
2031
ve şimdiye kadar
bir şeyin değişmediğini
bir şeyin değişmediğini
01:55
can best be described as "Mad Max"
by way of "A Clockwork Orange."
by way of "A Clockwork Orange."
33
103614
4438
en iyi "Otomatik Portakal" temalı
"Çılgın Max" filmiyle izah edebiliriz.
"Çılgın Max" filmiyle izah edebiliriz.
02:01
And I remember very distinctly
a couple of days after my arrival,
a couple of days after my arrival,
34
109477
5131
Buraya gelişimden birkaç gün sonra
çok bariz bir şekilde hatırlıyorum;
çok bariz bir şekilde hatırlıyorum;
02:06
I went up to a feeding clinic.
35
114632
2605
beslenme kliniğine gitmiştim.
02:09
There were dozens of women
who were standing in line,
who were standing in line,
36
117967
2538
Düzinelerce kadın bir sırada bekliyorlardı
02:12
and they were clutching
their infants very close.
their infants very close.
37
120529
2740
ve bebeklerini sıkıca kavramışlardı.
02:16
About 20 minutes into
this conversation I was having
this conversation I was having
38
124309
2745
Genç bir kadınla yaptığım
yaklaşık 20 dakikalık
yaklaşık 20 dakikalık
02:19
with this one young woman,
39
127078
2024
sohbetten sonra
02:21
I leaned forward
40
129126
1376
öne doğru eğildim
02:23
and tried to put my finger
in the palm of her baby's hand.
in the palm of her baby's hand.
41
131260
3536
ve parmağımı bebeğinin eline
değdirmeye çalıştım.
değdirmeye çalıştım.
02:28
And when I did this,
42
136225
1311
Ve bunu yaptığımda,
02:29
I discovered that her baby
was already in rigor.
was already in rigor.
43
137560
3998
bebeğinin çoktan kaskatı
kesildiğini gördüm.
kesildiğini gördüm.
02:34
She was stiff,
44
142249
1754
Sertleşmişti,
02:36
and her little, lifeless hand
was curled into itself.
was curled into itself.
45
144709
3405
küçük, yaşamdan kopmuş eli
içeri doğru kıvrılmıştı.
içeri doğru kıvrılmıştı.
02:40
She had died hours before
46
148986
3067
Açlık ve susuzluktan saatler önce
02:44
of malnutrition and dehydration.
47
152759
2187
yaşama veda etmişti.
02:48
I later learned
that as her baby was dying,
that as her baby was dying,
48
156242
2898
Daha sonra öğrendim ki,
bebeği ölmek üzereyken
bebeği ölmek üzereyken
02:51
this young woman had
been held for two days
been held for two days
49
159164
4322
bu genç bayan, iki gün boyunca
02:55
by some teenage boys who were armed
with Kalashnikov rifles,
with Kalashnikov rifles,
50
163510
4736
birkaç Kalaşnikoflu genç tarafından
tutsak tutulmuş.
tutsak tutulmuş.
03:00
and they were trying
to shake her down for more money,
to shake her down for more money,
51
168270
2530
Daha fazla para alabilmek için
sıkıştırmışlar;
sıkıştırmışlar;
03:02
money she very clearly did not have.
52
170824
2682
anlaşılacağı gibi sahip
olmadığı bir para için.
olmadığı bir para için.
03:05
And this is a scene that I have confronted
53
173807
3341
Bu, dünya üzerindeki savaş bölgelerinde
03:09
in war zones the world over;
54
177172
2587
rastladığım bir sahneydi.
03:12
places where kids, some as young
as eight -- they are this big --
as eight -- they are this big --
55
180435
5313
Öyle ki, bazılarının 8 yaşında
olduğu çocukların-- boyları şu kadar--
olduğu çocukların-- boyları şu kadar--
03:18
and those kids, they have
never been to school.
never been to school.
56
186345
2323
asla okula gitmedikleri yerler.
03:21
But they have fought and they have killed
with automatic rifles.
with automatic rifles.
57
189049
6072
Yalnızca savaştılar, otomatik silahlarla
canlara kıydılar.
canlara kıydılar.
03:28
Is this just the way the world is?
58
196589
2913
Dünya sadece bunlardan mı ibaret?
03:32
Some will you tell you
that war is unavoidably human.
that war is unavoidably human.
59
200451
4349
Bazıları sizlere savaşın elde olmasa da
insani olduğunu söyleyecektir.
insani olduğunu söyleyecektir.
03:37
After all, it is as old
as existence itself.
as existence itself.
60
205234
3113
Ne de olsa, varoluşumuzdan beri
süregelen bir gerçektir.
süregelen bir gerçektir.
03:41
We say never again, and yet it happens
again and again and again.
again and again and again.
61
209419
6634
Bir daha asla deriz,
ancak tekrar tekrar gerçekleşir.
ancak tekrar tekrar gerçekleşir.
03:49
But I will tell you
that I have seen the absolute worst
that I have seen the absolute worst
62
217232
5731
Size şunu söyleyeyim ki, insan olarak
birbirimize yapabileceğimiz
birbirimize yapabileceğimiz
03:55
of what we as human beings
are capable of doing to one another,
are capable of doing to one another,
63
223671
3773
şeylerin en kötüsüne tanık oldum.
04:00
and yet I still believe
a different outcome is possible.
a different outcome is possible.
64
228222
4405
Ancak hâlen farklı bir neticenin
mümkün olabileceğine inanıyorum.
mümkün olabileceğine inanıyorum.
04:05
Do you want to know why?
65
233659
1234
Neden mi?
04:07
Because over 20 years of doing this work,
66
235536
2318
Çünkü, 20 yılı aşkın süredir
bu işi yaparak,
bu işi yaparak,
04:09
going in and out of war zones
around the world,
around the world,
67
237878
2711
dünyadaki değişik savaş
bölgelerine girip çıkarak
bölgelerine girip çıkarak
04:12
I have come to understand
68
240613
2143
şunu anladığımı fark ettim ki
04:14
that there are aspects of this problem
69
242780
1920
bu problemin türlü boyutları var;
04:16
that we, all of us, as people
occupying this shared space,
occupying this shared space,
70
244724
4078
biz, hepimiz, bu ortak alanı paylaşan
insanlar olarak
insanlar olarak
04:21
that we can change --
71
249421
2183
bir şeyleri değiştirebiliriz.
04:23
not through force or coercion or invasion,
72
251628
3934
Zorla, baskıyla ya da istilalarla değil,
04:27
but by simply looking at all
of the options available to us
of the options available to us
73
255586
3729
aksine elimizde bulunan imkânları
basitçe değerlendirip,
basitçe değerlendirip,
04:31
and choosing the ones that favor
peace at the expense of war,
peace at the expense of war,
74
259940
5118
bunlar arasından barışa
karşı savaşı değil de
karşı savaşı değil de
04:37
instead of war at the expense of peace.
75
265722
4202
savaşa karşı barışı
kolaylaştıranları seçmekle .
kolaylaştıranları seçmekle .
04:43
How so?
76
271158
1262
Nasıl yani?
04:44
Well, I want you to consider this:
77
272444
1739
Şunu düşünmenizi istiyorum:
04:46
there are at least 800 million
small arms and light weapons
small arms and light weapons
78
274207
5457
Bugün dünyadaki silah sirkülasyonunda
en az 800 milyon civarında
en az 800 milyon civarında
04:51
in circulation in the world today.
79
279688
2456
küçük ve hafif silahlar bulunmaktadır.
04:54
The vast majority of civilians,
like that young baby,
like that young baby,
80
282788
3489
Dünya genelindeki savaş bölgelerinde
ölen sivillerin
ölen sivillerin
04:58
who are dying in war zones
around the world,
around the world,
81
286301
2389
büyük çoğunluğu, o bebek gibi,
05:00
are dying at the hands
of various armed groups
of various armed groups
82
288714
2975
birbirinden farklı silahlı gruplarca
öldürülüyor,
öldürülüyor,
05:03
who rely on a near-infinite supply
of cheap, easy and efficient weapons
of cheap, easy and efficient weapons
83
291713
6326
sınırsız sayıdaki ucuz,
rahat, etkili silahlarına güvenen
rahat, etkili silahlarına güvenen
05:10
to rape, threaten, intimidate
and brutalize those civilians
and brutalize those civilians
84
298063
4660
her fırsatta tecavüz eden,
korku salan ve sivillere
korku salan ve sivillere
05:14
at every turn.
85
302747
1404
işkence eden gruplarca.
05:16
How cheap?
86
304937
1151
Ne kadar mı ucuz?
05:18
Well, in some parts of the world,
87
306112
1616
Dünyanın bazı bölgelerinde,
05:19
you can buy an AK-47
for as little as 10 dollars.
for as little as 10 dollars.
88
307752
4398
AK-47 gibi bir silahı 10 dolar gibi
küçük bir meblağ ile satın alabilirsiniz.
küçük bir meblağ ile satın alabilirsiniz.
05:24
In many places in which I have worked,
89
312174
2856
Çalıştığım birçok yerde,
05:27
it is easier to get access
to an automatic rifle
to an automatic rifle
90
315621
4497
otomatik bir silah elde etmek
05:32
than it is to get access
to clean drinking water.
to clean drinking water.
91
320142
4121
temiz içme suyu elde etmekten
daha kolaydır.
daha kolaydır.
05:37
And so now the important part:
92
325040
1596
Önemli olan nokta şu:
05:39
Can anything be done about this?
93
327699
3119
Bu konuda bir şey yapılabilir mi?
05:43
To answer that question,
94
331922
1880
Bu soruyu cevaplayabilmek için
05:45
let's take a look
at this map of the world.
at this map of the world.
95
333826
2010
bu dünya haritasına bir göz atalım.
05:48
And now, let's add in all of the countries
that are currently at war,
that are currently at war,
96
336246
4384
Evet şimdi, buraya şu an savaş durumunda
olan bütün ülkeleri
olan bütün ülkeleri
05:53
and the number of people
who have either died
who have either died
97
341266
2334
ve bu şiddet olayları sonucu
ölen ya da
ölen ya da
05:55
or have been displaced
as a result of that violence.
as a result of that violence.
98
343624
2468
yerlerinden edilen
kişi sayısını ekleyelim.
kişi sayısını ekleyelim.
05:58
It is a staggering number --
99
346116
1396
Sarsıcı bir rakam bu --
05:59
more than 40 million people.
100
347536
2697
40 milyondan fazla insan.
06:02
But you will also notice
something else about this map.
something else about this map.
101
350764
2667
Ayrıca bu haritada başka bir şey
daha fark edeceksiniz.
daha fark edeceksiniz.
06:05
You will notice
that most of those countries
that most of those countries
102
353455
2120
Bu ülkelerden çoğunun güney bölgelerde
06:07
are in the Global South.
103
355599
1354
yer aldığını göreceksiniz.
06:09
Now, let's look at the countries
104
357453
2290
Peki, şimdi de dünyada
hafif silah ihracatçısı
hafif silah ihracatçısı
06:11
that are the world's top 20 exporters
of small arms in the world.
of small arms in the world.
105
359767
4855
ilk 20 ülkeye bakalım.
06:17
And what do we notice?
106
365559
1242
Evet ne fark ediyoruz?
06:19
Well, you see them in green.
107
367331
1463
Yeşil renkte olanlara bakın.
06:20
You will notice that those are mostly
countries in the Global North,
countries in the Global North,
108
368818
3890
Bu ülkelerin çoğunun kuzey bölgelerden,
en çok da Batılı ülkelerden
en çok da Batılı ülkelerden
06:24
primarily Western countries.
109
372732
1698
olduğunu göreceksiniz.
06:26
What does this tell us?
110
374454
1216
Bu bize neyi gösteriyor?
06:27
This tells us that most of the people
who are dying in war
who are dying in war
111
375694
3491
Bize gösterdiği şu, savaşta
ölen insanların çoğu
ölen insanların çoğu
06:31
are living in poor countries,
112
379209
1903
fakir ülkelerde yaşamakta,
06:33
and yet most of the people
who are profiting from war
who are profiting from war
113
381136
2814
ancak savaştan en fazla fayda sağlayanlar
06:36
are living in rich countries --
people like you and me.
people like you and me.
114
384609
4362
zengin ülkelerde yaşamakta --
sizin ve benim gibiler.
sizin ve benim gibiler.
06:41
And then what if we go
beyond small arms for a second.
beyond small arms for a second.
115
389804
2802
Peki bir süreliğine
hafif silah konusunun ötesine geçelim.
hafif silah konusunun ötesine geçelim.
06:44
What if we look at all weapons
in circulation in the world?
in circulation in the world?
116
392630
3224
Dünyadaki bütün silah sirkülasyonuna
bakmaya ne dersiniz?
bakmaya ne dersiniz?
06:47
Who does the biggest business?
117
395878
1784
En kârlı ticareti kim yapıyor?
06:49
Well, roughly 80 percent of those weapons
118
397686
2475
Tahminen bu silahların %80'inin
teminatını yapan
teminatını yapan
06:52
come from none other
than the five permanent members
than the five permanent members
119
400185
3542
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin
Almanya dâhil,
Almanya dâhil,
06:55
of the United Nations Security Council,
120
403751
1891
beş daimi üyesinden
06:57
plus Germany.
121
405666
1428
başkası değil.
06:59
It's shocking, isn't it?
122
407769
1278
Şaşırtıcı, değil mi?
07:01
Now, some of you might be saying
at this moment in time,
at this moment in time,
123
409515
2676
Şimdi, bazılarınız şunu diyebilir,
07:04
"Oh yeah, but OK,
hang on a second there ... Nutt."
hang on a second there ... Nutt."
124
412215
3251
"Ha, peki tamam,
biraz dur bakalım.... Nutt (çılgın)."
biraz dur bakalım.... Nutt (çılgın)."
07:07
(Laughter)
125
415490
2205
(Gülüşmeler)
07:10
Grade school was spectacular for me.
126
418267
1813
İlkokul benim için ayrı bir güzeldi.
07:12
It was, really, a wonderful experience.
127
420104
1944
Gerçekten de harika bir tecrübeydi.
07:14
(Laughter)
128
422072
2954
(Gülüşmeler)
07:17
But you might be saying to yourselves,
129
425420
1842
Fakat şunu söylüyor olabilirsiniz,
07:19
You know, all of these weapons
in war zones -- they're not a cause,
in war zones -- they're not a cause,
130
427286
3348
savaş bölgelerindeki
silahların esas sebep olmadığı
silahların esas sebep olmadığı
07:22
but an effect of the violence
that plagues them
that plagues them
131
430658
2422
aksine her geçen gün
şiddeti arttıran bir etki
şiddeti arttıran bir etki
07:25
each and every single day.
132
433104
1484
olduğunu biliyorsunuz.
07:26
You know, places like Iraq
and Afghanistan,
and Afghanistan,
133
434612
2183
Irak ve Afganistan gibi ülkelerde
07:28
where they need these weapons
to be able to maintain law and order,
to be able to maintain law and order,
134
436819
3414
düzen ve asayişin sağlanması,
barış ve güvenliğin temini için
barış ve güvenliğin temini için
07:32
promote peace and security,
to combat terror groups --
to combat terror groups --
135
440257
3621
bu silahlara ihtiyaç duyuluyor --
07:35
surely this is a good thing.
136
443902
2495
Ve bu gerçekten de iyi bir şey.
07:38
Let's take a look at that assumption
for just one moment,
for just one moment,
137
446773
2688
Bu varsayım üzerinde biraz duralım;
07:41
because you see there has been
a boom in the small-arms trade
a boom in the small-arms trade
138
449485
3786
gördüğünüz gibi terörle mücadeleden
bu yana hafif silah
bu yana hafif silah
07:45
since the start of the War on Terror.
139
453295
1784
ticaretinde hızlı bir artış var.
07:47
In fact, it is a business
that has grown threefold
that has grown threefold
140
455103
3198
Aslında son 15 yılda üç kat
07:50
over the past 15 years.
141
458325
1943
büyümüş olan bir saha.
07:52
And now let's compare that
to the number of people
to the number of people
142
460688
3557
Ve şimdi bu durumu
dünyada aynı süre içinde
dünyada aynı süre içinde
07:56
who have directly died
in armed conflict around the world
in armed conflict around the world
143
464269
3826
silahlı saldırılarda
hayatını kaybetmiş insanların sayısıyla
hayatını kaybetmiş insanların sayısıyla
08:00
in that same period.
144
468119
1175
karşılaştıralım.
08:01
What do you notice?
145
469627
1445
Ne görüyorsunuz?
08:03
Well, you notice that, in fact,
that also goes up
that also goes up
146
471096
2357
Gördüğünüz gibi, bu sayı
08:05
roughly three- to fourfold.
147
473477
1611
tahminen üçe dörde katlanıyor.
08:07
They basically go up
and end at the same point.
and end at the same point.
148
475112
3665
Aslında artış gösterip
aynı noktada birleşiyorlar.
aynı noktada birleşiyorlar.
08:11
Now, we can have a circular argument here
149
479310
2770
Burada ölüm olaylarındaki
bu artışın hafif silahlardaki
bu artışın hafif silahlardaki
08:14
about whether this increase
in fatalities is a response
in fatalities is a response
150
482104
4072
çoğalmaya yönelik bir tepki mi, yoksa
aksi bir durum mu olduğu
aksi bir durum mu olduğu
08:18
to the increase of small arms,
or the other way around.
or the other way around.
151
486200
3909
konusunda döngüsel
bir tartışmaya neden olabiliriz.
bir tartışmaya neden olabiliriz.
08:22
But here's what we should
really take away from this.
really take away from this.
152
490133
2496
Ancak buradan şunu çıkarmalıyız.
08:24
What we should take away from this
153
492653
1660
Çıkaracağımız şey şu;
08:26
is that this is a relationship
worth scrutinizing,
worth scrutinizing,
154
494337
4418
bu incelenmeye değer bir durum.
08:31
especially when you consider
that small arms that were shipped to Iraq
that small arms that were shipped to Iraq
155
499447
4866
Özellikle de, Irak ordusu tarafından,
Irak'a ya da Suriye'ye ılımlı muhalifler
08:36
for use by the Iraqi Army,
156
504337
1794
08:38
or to Syria for so-called
moderate opposition fighters,
moderate opposition fighters,
157
506155
3247
denilen gruplarca kullanılmak üzere
gönderilen silahların çoğunun
gönderilen silahların çoğunun
08:41
that those arms, many of them,
are now in the hands of ISIS;
are now in the hands of ISIS;
158
509426
4193
şu anda IŞİD'in elinde olduğunu
08:46
or when you consider that arms
that were shipped to Libya
that were shipped to Libya
159
514096
2740
ya da Libya'ya gönderilen silahların
08:48
are now actively drifting
across the Sahel,
across the Sahel,
160
516860
2713
Sahel üzerinden geçip
08:51
and ending up with groups
like Boko Haram and al Qaeda
like Boko Haram and al Qaeda
161
519597
4743
El Kaide ve Boko Haram gibi grupların
08:56
and other militant groups.
162
524364
2705
ellerinde son bulduğunu
göz önünde bulundurduğumuzda.
göz önünde bulundurduğumuzda.
08:59
And therein lies the problem.
163
527950
1834
Problemin esas sebebi orada yatıyor.
09:02
Because, you see,
164
530466
1152
Çünkü, gördüğünüz gibi
09:03
small arms anywhere
are a menace everywhere,
are a menace everywhere,
165
531642
5519
hafif silahlar her yer için tehdit
oluşturuyor.
oluşturuyor.
09:09
because their first stop
is rarely their last.
is rarely their last.
166
537831
4343
Çünkü, uğrak noktaları hemen hemen
hiç son bulmuyor.
hiç son bulmuyor.
09:14
Spending on war per person per year
167
542904
2416
Her yıl savaş üzerine kişi başına
harcanan tutar
harcanan tutar
09:17
now amounts to about 249 dollars --
168
545344
4045
yaklaşık 249 dolar civarında.
09:21
249 dollars per person,
169
549413
2401
Kişi başına harcanan bu 249 dolar,
09:23
which is roughly 12 times
what we spend on foreign aid,
what we spend on foreign aid,
170
551838
4939
güney bölgelerdeki açlıkla savaşmak,
09:28
money that is used to educate
and vaccinate children
and vaccinate children
171
556801
3437
çocukları eğitmek ve aşılanmaları için
gönderilen dış yardım ücretinden
gönderilen dış yardım ücretinden
09:32
and combat malnutrition
in the Global South.
in the Global South.
172
560262
2863
12 kat daha fazla.
09:35
But we can shift that balance.
173
563814
3297
Fakat bu dengeyi değiştirebiliriz.
09:39
How do we do this?
174
567604
1151
Bunu nasıl yapacağız?
09:40
Well, it is essentially a problem
of both supply and demand,
of both supply and demand,
175
568779
2842
Aslında bu arz ve talep ile yakından
alakalı bir durum.
alakalı bir durum.
09:43
so we can tackle it from both sides.
176
571645
1943
Bunu her iki yoldan da ele alabiliriz.
09:45
On the supply side,
177
573993
1670
Arz yönünden bakılırsa,
09:47
we can push our governments
178
575687
3174
hükümetlerimize
Silah Ticareti Anlaşması'nda geçtiği gibi
Silah Ticareti Anlaşması'nda geçtiği gibi
09:50
to adopt international arms
transparency mechanisms
transparency mechanisms
179
578885
3063
uluslararası silahlanmada
şeffaflık yöntemlerini benimsemeleri
şeffaflık yöntemlerini benimsemeleri
09:53
like the Arms Trade Treaty,
180
581972
1801
yönünde baskı yapabiliriz.
09:55
which makes it so that rich countries
have to be more accountable
have to be more accountable
181
583797
3767
Bu sayede, zengin ülkeler silahlarının
nereye gidebileceği
nereye gidebileceği
09:59
for where their arms are going
182
587588
1675
ve ne amaçla kullanılabileceği
10:01
and what their arms might be used for.
183
589287
2399
konusunda daha hesap
sorulabilir olabilirler.
sorulabilir olabilirler.
10:03
Here in the United States,
184
591710
1265
Birleşik Devletler,
10:04
the largest arms-exporting country
in the world by far,
in the world by far,
185
592999
4617
en geniş silah ihracatına sahip
olması nedeniyle,
olması nedeniyle,
10:09
President Obama has rightly signed
the Arms Trade Treaty,
the Arms Trade Treaty,
186
597640
3925
Başkan Obama haklı olarak
Silah Ticareti Anlaşması'nı imzaladı.
Silah Ticareti Anlaşması'nı imzaladı.
10:13
but none of it takes effect,
it isn't binding,
it isn't binding,
187
601589
2561
Ancak Senato tarafından onaylanıp
kabul edilmedikçe
kabul edilmedikçe
10:16
until it is approved
and ratified by the Senate.
and ratified by the Senate.
188
604174
3509
hiçbir etkisi ve bağlayıcılığı yok.
10:20
This is where we need
to make our voices heard.
to make our voices heard.
189
608865
2954
İşte tam da burada seslerimizi
duyurmalıyız.
duyurmalıyız.
10:23
You know, the curbing of small arms --
190
611843
3714
Hafif silahların kontrol edilmesi,
bildiğiniz gibi,
bildiğiniz gibi,
10:27
it's not going to solve
the problem of war.
the problem of war.
191
615581
2802
savaş problemini çözmeyecek.
10:30
Increased control mechanisms
won't solve that problem.
won't solve that problem.
192
618407
3282
Artan denetim mekanizmaları
bu problemi çözmeyecek.
bu problemi çözmeyecek.
10:33
But it's an important step
in the right direction.
in the right direction.
193
621713
3247
Ancak bu doğru yolda atılmış bir adım.
10:36
And it's up to all of us
who live in those rich countries
who live in those rich countries
194
624984
2873
Ve burada değişiklik yapmak
bu zengin ülkelerde yaşayan
bu zengin ülkelerde yaşayan
10:39
to make change here.
195
627881
1810
bizlere düşüyor.
10:41
What about on the demand side?
196
629994
3209
Peki talep yönünden işe bakarsak ne olur?
10:45
You know, there are generations
around the world
around the world
197
633227
2753
Bildiğiniz gibi, savaş sürecinde
10:48
who are being lost to war.
198
636004
2056
kayba uğrayan bir sürü nesil var.
10:51
It is possible to disrupt
that cycle of violence
that cycle of violence
199
639202
2991
Bu şiddet sarmalını, özellikle kadınlar
hesaba katılarak,
hesaba katılarak,
10:54
with investments in education,
in strengthening the rule of law
in strengthening the rule of law
200
642217
3993
eğitim, yasaların güçlendirilmesi
ve ekonomik kalkınma
ve ekonomik kalkınma
10:58
and in economic development,
especially for women.
especially for women.
201
646234
2381
yolunda yapılacak yatırımlarla
bozmak mümkün.
bozmak mümkün.
11:00
I have personally seen
202
648639
1628
Bu türden çabaların ne derece
11:02
just how incredibly powerful
those kinds of efforts can be
those kinds of efforts can be
203
650291
3041
etkili olabileceğine dünyanın
değişik yerlerinde
değişik yerlerinde
11:05
around the world.
204
653356
1334
kendim bizzat tanık oldum.
11:07
But here's the thing:
205
655458
1376
Esas problem şu:
11:08
they take time,
206
656858
1408
Bütün bunlar zaman alıyor.
11:10
which means for you as individuals,
if you want to give,
if you want to give,
207
658290
4039
Yani şöyle ki, eğer bir birey olarak
katkıda bulunmak istiyorsanız,
katkıda bulunmak istiyorsanız,
11:14
please, by all means do it.
208
662353
1707
lütfen bunu her fırsatta yapın.
11:16
But know that how you give
is just as important
is just as important
209
664084
3563
Ancak şunu unutmayın ki, nasıl katkıda
bulunduğunuz kadar
bulunduğunuz kadar
11:19
as how much you give.
210
667671
2007
ne kadar katkıda bulunduğunuz da önemli.
11:22
Regular contributions
like monthly contributions
like monthly contributions
211
670147
2445
Aydan aya yapılacak düzenli bağışlar
11:24
are a far more effective way of giving,
212
672616
3288
katkıda bulunmanın en etkili yoludur.
11:27
because they allow
humanitarian organizations
humanitarian organizations
213
675928
2713
Bu sayede insani yardım kuruluşları
11:30
to properly plan and be invested
over the long term,
over the long term,
214
678665
4325
layıkıyla plan yapıp,
uzun dönemde yatırım yapabilirler
uzun dönemde yatırım yapabilirler
11:35
and to be present in the lives of families
who have been affected by war,
who have been affected by war,
215
683014
5625
ve savaştan etkilenen ailelerin yanında
bulunabilirler,
bulunabilirler,
11:40
wars that many of us, frankly,
all too quickly forget.
all too quickly forget.
216
688663
4236
o savaşlar ki, dürüst olmak gerekirse,
çoğumuzun çabucak unuttuğu şeyler.
çoğumuzun çabucak unuttuğu şeyler.
11:45
When I first got on that plane
for Somalia as a young doctor,
for Somalia as a young doctor,
217
693939
5360
Genç bir doktorken Somali'ye
giden o uçağa ilk bindiğimde
giden o uçağa ilk bindiğimde
11:52
I had no idea what it meant
to live with war.
to live with war.
218
700942
3297
savaşın içinde yaşamanın
ne demek olduğu hakkında bir fikrim yoktu.
ne demek olduğu hakkında bir fikrim yoktu.
11:57
But I can tell you that I know
what it means now.
what it means now.
219
705519
2402
Fakat şimdi bunun ne anlama
geldiğini biliyorum.
geldiğini biliyorum.
12:00
And I know what it means
220
708636
2345
Zifirî karanlıkta yatağıma
12:03
to lie in bed in the pitch-black night
221
711529
4175
uzanmış yatarken insanı teslim alan
12:08
and listen to that haunting
"pop-pop-pop-pop-pop!"
"pop-pop-pop-pop-pop!"
222
716684
3643
otomatik silahların
"pat-pat-pat-pat-pat!" seslerini
"pat-pat-pat-pat-pat!" seslerini
12:13
of automatic gunfire,
223
721295
1619
dinlerken; büyük bir endişeyle
12:16
and wonder with absolute dread
224
724002
2423
acaba beni de ne zaman gelip bulur
12:19
how many minutes I have left
until it will be right on top of me.
until it will be right on top of me.
225
727298
3587
merakı içinde olmanın ne demek
olduğunu da biliyorum.
olduğunu da biliyorum.
12:23
I can tell you that it is a terrifying
and agonizing fear,
and agonizing fear,
226
731556
5037
Bunun sizi dehşete düşüren, acı verici
bir korku olduğunu,
bir korku olduğunu,
12:28
one that millions of people
around the world are forced to confront
around the world are forced to confront
227
736617
4357
dünyada milyonlarca insanın bu korkuyla
her gün, her zaman başa çıkmak
her gün, her zaman başa çıkmak
12:32
each and every single day,
228
740998
2166
zorunda kaldığını söyleyebilirim,
12:35
especially children.
229
743188
1333
özellikle de çocukların.
12:37
Over the years of doing this work,
230
745417
2740
Bunca yıldır bu işle uğraştıktan sonra
12:40
unfortunately, war has killed
far too many people close to me.
far too many people close to me.
231
748181
5112
maalesef, savaş yakınımdaki
bir sürü insanı katletti.
bir sürü insanı katletti.
12:46
And on at least a couple of occasions,
232
754277
2976
Ve birkaç sefer neredeyse
12:49
war has very nearly killed me as well.
233
757277
2770
ben de ölüyordum.
12:53
But I firmly believe,
234
761309
4874
Ancak şuna kesin olarak inanıyorum,
12:58
which is why I get up and do
what I do every single day,
what I do every single day,
235
766207
2777
ki bu her sabah uyanıp
yapacaklarımın tek sebebidir,
yapacaklarımın tek sebebidir,
13:01
that we can make different choices here.
236
769786
2728
buradaki tercihlerimizi değiştirebiliriz.
13:05
Because you see, war is ours,
237
773284
2819
Gördüğünüz gibi, savaşlar insan olarak
13:08
as human beings.
238
776127
1579
bize ait.
13:09
We buy it, sell it, spread it and wage it.
239
777730
3612
Onu alan, satan, yayılmasını sağlayan
ve finanse eden bizleriz.
ve finanse eden bizleriz.
13:13
We are therefore
not powerless to solve it.
not powerless to solve it.
240
781960
3699
Bu sebeple bunu çözemeyecek güçte değiliz.
13:18
On the contrary,
241
786569
1671
Aksine,
13:20
we are the only ones who can.
242
788264
2951
bunu yapabilecekler bizleriz.
13:23
Thank you very much, and I want
to wish you the greatest success.
to wish you the greatest success.
243
791731
3110
Çok teşekkürler, hepinize
büyük başarılar diliyorum.
büyük başarılar diliyorum.
13:26
(Applause)
244
794865
6874
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Samantha Nutt - Doctor, writer and humanitarianSamantha Nutt envisions a world where no child knows war.
Why you should listen
Samantha Nutt is a leading authority on the civilian impact of war and a bestselling author. A medical doctor and the founder of the international humanitarian organizations War Child USA and War Child Canada, Dr. Nutt has worked with children and their families at the frontline of many of the world's major crises -- from Iraq to Afghanistan, Somalia to the Democratic Republic of Congo, and Sierra Leone to Darfur, Sudan. With a career that has spanned more than two decades and dozens of conflict zones, her international work has benefited millions of war-affected children globally.
Dr. Nutt writes and speaks about war, international aid and foreign policy. Her work has been published by a variety of print and online media, including the Globe and Mail, Huffington Post, Reuters, Maclean's Magazine and many others. She regularly appears on news shows discussing foreign affairs and is a panelist on CBC's flagship news program, The National. Dr. Nutt's critically-acclaimed book, Damned Nations: Greed, Guns, Armies and Aid, was a bestseller.
Dr. Nutt is a recipient of the Order of Canada, Canada's highest civilian honour, and has been recognized as a Young Global Leader by the World Economic Forum. She is a staff physician at Women's College Hospital in Toronto and an assistant professor of Medicine at the University of Toronto. She holds a degree in medicine from McMaster University and post graduate degrees from the London School of Hygiene and Tropical Medicine (University of London) and the University of Toronto. Dr. Nutt is also a member of the Royal College of Physicians and Surgeons of Canada, as well as the Canadian College of Family Practice.
Samantha Nutt | Speaker | TED.com