TED@IBM
Charity Wayua: A few ways to fix a government
Charity Wayua: Devleti düzetmenin birkaç yolu
Filmed:
Readability: 4.2
1,110,420 views
Charity Wayua bir kanser araştırmacısı olarak yeteneklerini çok farklı bir hasta üzerinde kullanıyor: memleketi Kenya'nın devleti. Devletine yaptığı yardımla devletinin, ekonomik dirliğin ve gelişmenin önemli bir parçasını teşkil eden yeni istihdam alanları açma işlemini büyük ölçüde geliştirdiğini, bunun da yeni yatırımlara ve Dünya Bankasınca zirve bir reformcu olarak tanınmasına yol açtığını anlattı.
Charity Wayua - Public sector researcher
IBM's Charity Wayua is a research manager in Nairobi, Kenya, where she leads the company's public sector research team. Full bio
IBM's Charity Wayua is a research manager in Nairobi, Kenya, where she leads the company's public sector research team. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Growing up in Kenya,
0
1024
1842
Kenya'da çocukluğumu yaşarken
00:14
I knew I always wanted
to study biochemistry.
to study biochemistry.
1
2890
2551
Hep biyokimya çalışmayı istemişimdir.
00:19
See, I had seen the impact of the high
prevalence of diseases like malaria,
prevalence of diseases like malaria,
2
7088
5531
Sıtma gibi hastalıkların yaygın olarak
bulunmasının etkilerini gördüm
bulunmasının etkilerini gördüm
00:24
and I wanted to make medicines
that would cure the sick.
that would cure the sick.
3
12643
2693
ve hastaları iyileştirecek ilaçlar
yapmayı istedim.
yapmayı istedim.
00:27
So I worked really hard,
4
15765
1385
Gerçekten çok çalıştım,
00:29
got a scholarship to the United States,
where I became a cancer researcher,
where I became a cancer researcher,
5
17174
3787
Amerika'dan öğrenci bursu kazandım
ve bir kanser araştırmacısı oldum.
ve bir kanser araştırmacısı oldum.
00:32
and I loved it.
6
20985
1229
İşimi seviyorum.
00:34
For someone who wants to cure diseases,
7
22612
2087
Hastalıkları iyileştirmek isteyenler için
00:36
there is no higher calling.
8
24723
1711
daha yüksek bir ideal yoktur.
00:39
Ten years later, I returned
to Kenya to do just that.
to Kenya to do just that.
9
27321
3352
On yıl sonra, bu düşüncemi gerçekleştirmek
için Kenya'ya döndüm.
için Kenya'ya döndüm.
00:43
A freshly minted PhD,
10
31201
1961
Yeni alınmış bir PhD ile
00:45
ready to take on this horrific illness,
11
33186
2201
bu korkunç hastalıkla mücadeleye hazırdım:
00:47
which in Kenya was almost
certainly a death sentence.
certainly a death sentence.
12
35411
2911
Kenya'da kesinlikle ölüm emri
anlamına gelen bir hastalık.
anlamına gelen bir hastalık.
00:51
But instead of landing a job
in a pharmaceutical company
in a pharmaceutical company
13
39601
2951
Fakat bir ilaç şirketinde işe
girmek yerine
girmek yerine
00:54
or a hospital,
14
42576
1889
ya da bir hastanede,
00:56
I found myself drawn
to a different kind of lab,
to a different kind of lab,
15
44489
2372
kendimi bambaşka bir
laboratuvarın içinde
laboratuvarın içinde
00:59
working with a different
kind of patient --
kind of patient --
16
47366
2376
farklı türde bir hastayla
uğraşırken buldum -
uğraşırken buldum -
01:01
a patient whose illness was so serious
17
49766
2354
hastalığı çok ciddi olan bir hasta
01:04
it impacted every single
person in my country;
person in my country;
18
52144
2885
öyle bir hastalık ki ülkemdeki
her insanı etkilemiş;
her insanı etkilemiş;
01:07
a patient who needed to get healthy fast.
19
55618
2340
çabucak iyileşmesi gereken bir hasta.
01:10
That patient was my government.
20
58328
2403
Bu hasta benim devletim.
01:14
(Laughter)
21
62126
1150
(Kahkahalar)
01:16
See, many of us will agree that lots
of governments are unhealthy today.
of governments are unhealthy today.
22
64102
3602
Günümüzde bir çok devletin sağlıksız
olduğunu çoğumuz kabul edecektir.
olduğunu çoğumuz kabul edecektir.
01:20
(Laughter)
23
68876
2083
(Kahkahalar)
01:22
(Applause)
24
70983
4634
(Alkışlar)
01:28
And Kenya was no exception.
25
76814
1742
Kenya bir istisna değil.
01:30
When I returned to Kenya in 2014,
26
78975
2503
2014'de Kenya'ya döndüğümde,
01:33
there was 17 percent youth unemployment.
27
81502
2704
yüzde 17 genç işssizlik vardı.
01:36
And Nairobi, the major business hub,
28
84785
2348
Ve Nairobi, önde gelen iş merkezi,
01:39
was rated 177th on the quality
of living index.
of living index.
29
87157
4075
yaşam endeksi sıralamasında
177. sıradadır.
177. sıradadır.
01:43
It was bad.
30
91256
1204
Kötüydü.
01:46
Now, an economy is only as healthy
as the entities that make it up.
as the entities that make it up.
31
94270
4459
Şimdi, bir ekonomi ancak kendisini
oluşturan kuruluşlar kadar sağlıklıdır.
oluşturan kuruluşlar kadar sağlıklıdır.
01:51
So when government --
32
99187
1150
Bu yüzden devlet -
01:52
one of its most vital entities --
33
100361
1745
en önemli kuruluşlardan birisi -
01:54
is weak or unhealthy,
34
102130
1438
zayıf ve sağlıksız olduğunda,
01:55
everyone and everything suffers.
35
103592
1983
herkes ve her şey acı çeker.
01:58
Sometimes you might
put a Band-Aid in place
put a Band-Aid in place
36
106522
2773
Bazen acıyı hafifletmek ve geçici
olarak durdurmak için
olarak durdurmak için
02:01
to try and temporarily stop the pain.
37
109319
2512
bir yara bandı kullanabilirsiniz.
02:04
Maybe some of you here have participated
38
112732
1982
Belki burada bazılarınız
02:06
in a Band-Aid operation
to an African country --
to an African country --
39
114738
2979
bir Afrika ülkesine böyle bir
yardım hareketine katılmıştır -
yardım hareketine katılmıştır -
02:09
setting up alternative schools,
building hospitals, digging wells --
building hospitals, digging wells --
40
117741
4482
alternatif okullar kurarak, hastaneler
inşa edip, kuyular açarak -
inşa edip, kuyular açarak -
02:14
because governments there
either weren't or couldn't provide
either weren't or couldn't provide
41
122247
2937
çünkü oradaki devletler
vatandaşlarına bu hizmetleri
vatandaşlarına bu hizmetleri
02:17
the services to their citizens.
42
125208
1969
sağlamıyor ya da sağlayamıyorlar.
02:19
We all know this is a temporary solution.
43
127900
2809
Hepimiz bunun geçici bir çözüm
olduğunu biliyoruz.
olduğunu biliyoruz.
02:23
There are just some things
Band-Aids can't fix,
Band-Aids can't fix,
44
131455
2785
Bazı şeyler böylesi yardım
çalışmaları ile düzeltilemez,
çalışmaları ile düzeltilemez,
02:27
like providing an environment
where businesses feel secure
where businesses feel secure
45
135027
4389
firmaların güvende hissedecekleri
bir ortam sağlama gibi.
bir ortam sağlama gibi.
02:31
that they'll have an equal opportunity
46
139440
1811
Eşit olanaklara sahip olacakları,
02:33
to be able to run and start
their businesses successfully.
their businesses successfully.
47
141275
3242
faaliyetlerini başarılı şekilde
başlatıp yürütebilecekleri bir ortam.
başlatıp yürütebilecekleri bir ortam.
02:36
Or there are systems in place
48
144541
1814
Veya yerinde öyle sistemler olmalı ki
02:38
that would protect the private
property that they create.
property that they create.
49
146379
3041
oluşturulan özel mülkiyet koruma
altında olsun.
altında olsun.
02:41
I would argue,
50
149444
1157
Kanaatimce
02:42
only government is capable of creating
these necessary conditions
these necessary conditions
51
150625
3444
ekonomilerin büyümesi için
sadece devletin bu gerekli koşulları
sadece devletin bu gerekli koşulları
02:46
for economies to thrive.
52
154093
1651
sağlamaya gücü yeter.
02:48
Economies thrive when business are able
to quickly and easily set up shop.
to quickly and easily set up shop.
53
156549
4838
Firmalar kolayca ve hızlıca mağaza
açabildikleri zaman ekonomi gelişir.
açabildikleri zaman ekonomi gelişir.
02:53
Business owners create new sources
of income for themselves,
of income for themselves,
54
161411
3372
İş sahipleri kendileri için yeni gelir
kaynakları yaratırlar,
kaynakları yaratırlar,
02:56
new jobs get added into the economy
55
164807
2451
ekonomiye yeni meslekler eklenir
02:59
and then more taxes are paid
to fund public projects.
to fund public projects.
56
167282
3564
ve sonra kamu projelerini destekleyecek
daha fazla vergi toplanır.
daha fazla vergi toplanır.
03:03
New business is good for everyone.
57
171504
2463
Yeni yatırımlar herkes için iyidir.
03:06
And it's such an important measure
of economic growth,
of economic growth,
58
174415
2830
Bu ekonomik büyümenin öylesine
önemli bir göstergesidir ki
önemli bir göstergesidir ki
03:09
the World Bank has a ranking called
the "Ease of Doing Business Ranking,"
the "Ease of Doing Business Ranking,"
59
177269
3951
Dünya Bankası'nın "İş Yapma
Kolaylığı Endeksi" denen
Kolaylığı Endeksi" denen
03:13
which measures how easy
or difficult it is to start a business
or difficult it is to start a business
60
181244
3037
bir ülkede bir işe başlamanın
kolaylığını veya zorluğunu ölçen
kolaylığını veya zorluğunu ölçen
03:16
in any given country.
61
184305
1597
bir sıralaması var.
03:17
And as you can imagine,
62
185926
1619
Tahmin edeceğiniz üzere
03:20
starting or running a business
in a country with an ailing government --
in a country with an ailing government --
63
188404
3621
hükümetin zor durumda olduğu bir ülkede
bir iş kurmak ve yürütmek
bir iş kurmak ve yürütmek
03:24
almost impossible.
64
192049
1449
neredeyse imkansızdır.
03:26
The President of Kenya knew this,
which is why in 2014,
which is why in 2014,
65
194432
3724
Kenya'nın başkanı bunu biliyor,
çünkü 2014 yılında
çünkü 2014 yılında
03:30
he came to our lab and asked
us to partner with him
us to partner with him
66
198180
3369
laboratuvarımıza geldi ve onunla
işbirliği yapmamızı istedi
işbirliği yapmamızı istedi
03:33
to be able to help Kenya
to jump-start business growth.
to jump-start business growth.
67
201573
3270
Kenya'ya yardım edebilmek
ve iş dünyasının kalkınması için.
ve iş dünyasının kalkınması için.
03:37
He set an ambitious goal:
68
205689
1722
İddialı bir hedef belirledi:
03:39
he wanted Kenya to be ranked top 50
in this World Bank ranking.
in this World Bank ranking.
69
207778
4922
Dünya Bankası sıralamasında Kenya'nın
ilk 50'ye girmesini istedi.
ilk 50'ye girmesini istedi.
03:45
In 2014 when he came,
70
213167
2077
2014'de geldiğinde
03:47
Kenya was ranked 136 out of 189 countries.
71
215268
4326
Kenya 189 ülke arasında 136. idi.
03:52
We had our work cut out for us.
72
220071
2156
İşlerimizde uzman kişilerdik.
03:55
Fortunately, he came to the right place.
73
223592
2701
Allah'tan doğru yere gelmişti.
03:58
We're not just a Band-Aid kind of team.
74
226317
2327
Biz sadece bir ilk yardım takımı değildik.
04:00
We're a group of computer scientists,
mathematicians, engineers
mathematicians, engineers
75
228668
3766
Bilgisayar uzmanları, matematikçiler,
mühendisler ve bir kanser araştırıcısından
mühendisler ve bir kanser araştırıcısından
04:04
and a cancer researcher,
76
232458
1937
oluşan bir gruptuk.
04:06
who understood that in order
to cure the sickness
to cure the sickness
77
234419
2446
Devlet kadar büyük
bir sistemin hastalığını
bir sistemin hastalığını
04:08
of a system as big as government,
78
236889
2074
iyileştirmek için tüm bedenin
04:10
we needed to examine the whole body,
79
238987
2400
incelenmesi gerektiğini biliyorduk
04:13
and then we needed to drill down
all the way from the organs,
all the way from the organs,
80
241411
3087
ve sonra organlardan başlayarak
dokulara doğru, oradan
dokulara doğru, oradan
04:16
into the tissues,
81
244522
1333
her bir hücreye kadar
04:17
all the way to single cells,
82
245879
1502
sondaj yapmamız gerekti.
04:19
so that we could properly
make a diagnosis.
make a diagnosis.
83
247405
2337
Böylece doğru bir teşhis yapabildik.
04:22
So with our marching orders
from the President himself,
from the President himself,
84
250762
2831
Başkanın kendisinden
aldığımız emirler doğrultusunda
aldığımız emirler doğrultusunda
04:25
we embarked on the purest
of the scientific method:
of the scientific method:
85
253617
3113
bilimsel yöntemlerin
en sadesi ile başladık:
en sadesi ile başladık:
04:28
collecting data --
86
256754
1175
veri toplama -
04:29
all the data we could get our hands on --
87
257953
2087
toplayabildiğimiz tüm verileri -
04:32
making hypotheses,
88
260064
1257
hipotezler yaparak,
04:33
creating solutions,
89
261345
1237
çözümler üreterek,
04:34
one after the other.
90
262606
1192
birbiri peşisıra.
04:36
So we met with hundreds of individuals
who worked at government agencies,
who worked at government agencies,
91
264845
4035
Böylece devlet kurumlarından
yüzlerce kişi ile tanıştık,
yüzlerce kişi ile tanıştık,
04:40
from the tax agency, the lands
office, utilities company,
office, utilities company,
92
268904
3936
vergi dairesinden, tapu dairesinden,
kamu hizmeti veren kurumlardan,
kamu hizmeti veren kurumlardan,
04:44
the agency that's responsible
for registering companies,
for registering companies,
93
272864
3468
şirketlerin kayıtlarını tutmakla
yükümlü olan kurumdan
yükümlü olan kurumdan
04:48
and with each of them, we observed
them as they served customers,
them as they served customers,
94
276356
3599
ve bunların her birinde müşterilerine
nasıl davrandıklarını gözlemledik,
nasıl davrandıklarını gözlemledik,
04:51
we documented their processes --
most of them were manual.
most of them were manual.
95
279979
4613
onların işlemlerini kaydettik -
çoğu elle yapılan işlerdi.
çoğu elle yapılan işlerdi.
04:57
We also just went back and looked at
a lot of their previous paperwork
a lot of their previous paperwork
96
285473
3456
Ayrıca geriye giderek önceki yapılan
bir çok dokümantasyon işine baktık;
bir çok dokümantasyon işine baktık;
05:00
to try and really understand;
97
288953
2168
gerçekten anlamak ve
05:03
to try and diagnose what bodily
malfunctions had occurred
malfunctions had occurred
98
291145
3350
sistemde ne tür işlev bozuklukları
oluştuğunu teşhis etmek için,
oluştuğunu teşhis etmek için,
05:06
that lead to that 136th spot
on the World Bank list.
on the World Bank list.
99
294519
3308
öyle ki Dünya Bankası listesinde
136. olmamıza sebep olmuştu.
136. olmamıza sebep olmuştu.
05:10
What did we find?
100
298248
1303
Ne bulduk?
05:11
Well, in Kenya it was taking 72 days
101
299974
4071
Şey, Kenya'da bir iş sahibinin
05:16
for a business owner
to register their property,
to register their property,
102
304069
2944
mülkünü kaydettirmesi
72 gün sürüyor.
72 gün sürüyor.
05:19
compared to just one day in New Zealand,
103
307037
2397
Oysa Yeni Zelanda'da sadece bir gün.
05:21
which was ranked second
on the World Bank list.
on the World Bank list.
104
309458
2378
Dünya Bankası listesinde
2. sıradaki Yeni Zelanda.
2. sıradaki Yeni Zelanda.
05:24
It took 158 days to get
a new electric connection.
a new electric connection.
105
312827
4385
Yeni bir elektrik hattı almak
158 gün sürüyor.
158 gün sürüyor.
05:29
In Korea it took 18 days.
106
317879
2432
Kore'de ise 18 gün.
05:32
If you wanted to get a construction permit
107
320984
2053
Bir inşaat izni almak isteseniz
05:35
so you could put up a building,
108
323061
1520
ki bir bina yapabilesiniz,
05:36
in Kenya, it was going
to take you 125 days.
to take you 125 days.
109
324605
3571
Kenya'da bu işlem
125 gün sürüyor.
125 gün sürüyor.
05:40
In Singapore, which is ranked first,
that would only take you 26 days.
that would only take you 26 days.
110
328200
4446
Sıralamada birinci olan Singapur'da
sadece 26 gün sürmekte.
sadece 26 gün sürmekte.
05:45
God forbid you had to go to court
111
333580
2044
Bir anlaşmazlığı belirleyebilme adına
05:47
to get help in being able to settle
a dispute to enforce a contract,
a dispute to enforce a contract,
112
335648
3887
yardım için mahkemeye gitmek zorunda
kalırsanız Allah yardımcınız olsun.
kalırsanız Allah yardımcınız olsun.
05:51
because that process alone
would take you 465 days.
would take you 465 days.
113
339559
4281
Çünkü sırf bu iş 465
gününüzü alacaktır.
gününüzü alacaktır.
05:57
And if that wasn't bad enough,
114
345065
1932
Bu yeteri kadar kötü gelmediyse
06:00
you would lose 40 percent
of your claim in just fees --
of your claim in just fees --
115
348675
4152
hakkınızın yüzde kırkını sadece
ücretlerde kaybedeceksiniz -
ücretlerde kaybedeceksiniz -
06:04
legal fees, enforcement fees, court fees.
116
352851
2872
yasal ücretler, icra ve mahkeme ücretleri.
06:09
Now, I know what you're thinking:
117
357108
2073
Şimdi ne düşündüğünüzü biliyorum:
06:12
for there to exist such inefficiencies
in an African country,
in an African country,
118
360726
3667
bir Afrika ülkesinde böylesi
verimsizlik bulunması için
verimsizlik bulunması için
06:16
there must be corruption.
119
364417
1360
orada yozlaşma olmalıdır.
06:18
The very cells that run the show
must be corrupt to the bone.
must be corrupt to the bone.
120
366491
3476
Kemiğe kadar tüm hücrelerin
çürümüş olması gerek.
çürümüş olması gerek.
06:22
I thought so, too, actually.
121
370972
1532
Ben de aslında böyle düşündüm.
06:24
When we started out,
122
372984
1153
İşe koyulduğumuzda,
06:26
I thought I was going to find
so much corruption,
so much corruption,
123
374161
3488
çok fazla yozlaşma ile
karşılaşacağımı sanıyordum.
karşılaşacağımı sanıyordum.
06:29
I was literally going to either die
or get killed in the process.
or get killed in the process.
124
377673
3496
Bu süreçte gerçekten ya ölecek
ya da öldürülecektim.
ya da öldürülecektim.
06:33
(Laughter)
125
381193
1543
(Kahkahalar)
06:36
But when we dug deeper,
126
384946
1955
Fakat daha derine indikçe,
06:38
we didn't find corruption
in the classic sense:
in the classic sense:
127
386925
2635
Klasik anlamda yozlaşma
ile karşılaşmadık:
ile karşılaşmadık:
06:42
slimy gangsters lurking in the darkness,
128
390106
3008
arkadaşlarına rüşvet sağlamak için
06:45
waiting to grease the palms
of their friends.
of their friends.
129
393138
2317
karanlıkta pusuya yatıp
bekleyen haydutlar gibi.
bekleyen haydutlar gibi.
06:48
What we found was an overwhelming
sense of helplessness.
sense of helplessness.
130
396139
3986
Bulduğumuz şey çaresizliğin
kahredici düşüncesiydi.
kahredici düşüncesiydi.
06:53
Our government was sick,
131
401684
1262
Devletimiz hastaydı,
06:54
because government
employees felt helpless.
employees felt helpless.
132
402970
3524
çünkü devlet çalışanları
çaresiz hissediyorlardı.
çaresiz hissediyorlardı.
06:58
They felt that they were not
empowered to drive change.
empowered to drive change.
133
406993
3083
Değişimi sağlayacak yetkiye
sahip olmadıklarını düşünüyorlardı.
sahip olmadıklarını düşünüyorlardı.
07:02
And when people feel stuck and helpless,
134
410600
3636
İnsanlar bitik ve çaresiz hissettiklerinde
07:06
they stop seeing their role
in a bigger system.
in a bigger system.
135
414968
2495
daha büyük bir sistemdeki
rollerini göremezler.
rollerini göremezler.
07:10
They start to think the work they do
doesn't matter in driving change.
doesn't matter in driving change.
136
418265
4469
Yaptıkları işin değişimde bir değerinin
olmadığını düşünmeye başlarlar.
olmadığını düşünmeye başlarlar.
07:14
And when that happens,
137
422758
1806
Ve bu olduğunda,
07:16
things slow down,
138
424588
1593
işler yavaşlar,
07:18
fall through the cracks
139
426205
1420
ihmal edilir
07:19
and inefficiencies flourish.
140
427649
1766
ve verimsizlik büyür.
07:23
Now imagine with me,
141
431171
1765
Şimdi benimle hayal edin,
07:24
if you had a process
you had to go through --
you had to go through --
142
432960
3938
elinizde halletmeniz gereken
bir iş varsa -
bir iş varsa -
07:28
had no other alternative --
143
436922
1770
başka alternatifiniz yoksa -
07:30
and this process was inefficient, complex
144
438716
3047
ve bu iş verimsiz, karmaşık
07:34
and very, very slow.
145
442461
1390
ve çok çok yavaş işliyorsa.
07:35
What would you do?
146
443875
1224
Ne yapacaksınız?
07:38
I think you might start by trying
to find somebody to outsource it to,
to find somebody to outsource it to,
147
446482
3328
Sanırım bu işi sizin için yapacak
birini bulmaya çalışırsınız
birini bulmaya çalışırsınız
07:41
so that they can just
take care of that for you.
take care of that for you.
148
449834
2345
böylelikle sizin yerinize
işin takibini yapabilirler.
işin takibini yapabilirler.
07:44
If that doesn't work,
149
452800
1404
Eğer bu işe yaramazsa,
07:47
maybe you'd consider paying somebody
150
455307
2010
belki birine bu işe namınıza bakması için
07:49
to just "unofficially" take care
of it on your behalf --
of it on your behalf --
151
457341
3380
gayri resmi olarak para
ödemeyi düşünebilirsiniz -
ödemeyi düşünebilirsiniz -
07:52
especially if you thought
nobody was going to catch you.
nobody was going to catch you.
152
460745
2758
özellikle de sizi yakalayacak
biri yok diye düşünürseniz.
biri yok diye düşünürseniz.
07:56
Not out of malice or greed,
153
464790
2370
Hainlik ya da açgözlülükten değil,
07:59
just trying to make sure that you get
something to work for you
something to work for you
154
467184
3091
sadece işlerin yolunda gitmesini
garantilemek adına ki
garantilemek adına ki
yola devam edebilesiniz.
08:02
so you can move on.
155
470299
1158
08:03
Unfortunately, that
is the beginning of corruption.
is the beginning of corruption.
156
471918
3010
Ne yazık ki, yozlaşmanın
başlangıcı budur.
başlangıcı budur.
08:07
And if left to thrive and grow,
157
475439
2323
Eğer gelişmeye ve büyümeye bırakılırsa,
08:09
it seeps into the whole system,
158
477786
1566
tüm sisteme sızar,
08:11
and before you know it,
159
479376
1370
ve siz farkına varmadan
08:12
the whole body is sick.
160
480770
1565
tüm vücut hasta olur.
08:16
Knowing this,
161
484596
1293
Bu bilinçle,
08:17
we had to start by making sure
162
485913
1555
emin olarak yola koyulmalıyız.
08:19
that every single stakeholder
we worked with had a shared vision
we worked with had a shared vision
163
487492
4577
Öyle ki çalıştığımız her bir paydaş
bizim ulaşmaya çalıştığımız
bizim ulaşmaya çalıştığımız
08:24
for what we wanted to do.
164
492093
1429
ortak amaca katılmalıdır.
08:26
So we met with everyone,
165
494192
2034
Bu yüzden herkesle görüştük,
08:28
from the clerk whose sole job
is to remove staples
is to remove staples
166
496656
2559
tek görevi başvurulardan
zımbaları çıkarmak olan
zımbaları çıkarmak olan
08:31
from application packets,
167
499239
1549
evrak memurundan
08:33
to the legal drafters
at the attorney general's office,
at the attorney general's office,
168
501446
2985
başsavcının ofisindeki
hukuk müşavirine,
hukuk müşavirine,
08:37
to the clerks who are responsible
for serving business owners
for serving business owners
169
505187
2997
devlet hizmetlerini almaya
gelen iş sahiplerine
gelen iş sahiplerine
08:40
when they came to access
government services.
government services.
170
508208
2432
hizmet etmekle yükümlü
katiplere kadar.
katiplere kadar.
08:43
And with them,
171
511557
1150
Ve onların
08:44
we made sure that they understood
172
512731
1572
bir konuyu anlamalarını sağladık:
08:46
how their day-to-day actions
were impacting our ability as a country
were impacting our ability as a country
173
514327
4747
günlük faaliyetlerinin ülke
olarak yeni iş alanları oluşturma
olarak yeni iş alanları oluşturma
08:51
to create new jobs
and to attract investments.
and to attract investments.
174
519098
3075
ve yatırımları çekme konusunda
ne kadar etkili olduğu.
ne kadar etkili olduğu.
08:54
No one's role was too small;
everyone's role was vital.
everyone's role was vital.
175
522605
3560
Kimsenin rolü küçük değildir;
herkesin rolü önemlidir.
herkesin rolü önemlidir.
09:00
Now, guess what we started to see?
176
528087
1875
Peki, neyle karşılaştık dersiniz?
09:02
A coalition of government employees
177
530994
2013
Değişime hazır ve coşkulu
09:05
who are excited and ready to drive change,
178
533031
2112
devlet çalışanları ittifakı
09:07
began to grow and form.
179
535167
2065
büyümeye ve şekillenmeye başladı.
09:09
And together we started
to implement changes
to implement changes
180
537927
2604
Birlikte ülkemizin hizmet
dağıtımını etkileyen
dağıtımını etkileyen
09:12
that impacted the service
delivery of our country.
delivery of our country.
181
540555
3232
değişiklikleri uygulamaya
başladık.
başladık.
09:16
The result?
182
544585
1424
Sonuç?
09:18
In just two years,
183
546033
2041
Sadece iki yılda,
09:20
Kenya's ranking moved from 136 to 92.
184
548098
3960
Kenya'nın sıralaması 136'dan 92'ye çıktı.
09:25
(Applause)
185
553024
5960
(Alkışlar)
09:32
And in recognition of the significant
reforms we've been able to implement
reforms we've been able to implement
186
560520
4389
Bu kadar kısa bir sürede
uygulayabildiğimiz önemli reformların
uygulayabildiğimiz önemli reformların
09:36
in such a short time,
187
564933
1779
farkına varılmasıyla,
09:38
Kenya was recognized
188
566736
1881
Kenya dünyada
09:40
to be among the top three
global reformers in the world
global reformers in the world
189
568641
3586
en üstte yer alan üç küresel
reformcu ülke arasına girdi
reformcu ülke arasına girdi
09:44
two years in a row.
190
572251
1416
iki yıl peşpeşe.
09:46
(Applause)
191
574698
5380
(Alkışlar)
09:53
Are we fully healthy?
192
581164
1566
Tamamen iyileştik mi?
09:55
No.
193
583556
1166
Hayır.
09:57
We have some serious work still to do.
194
585149
2432
Hala yapmamız gereken ciddi işler var.
10:00
I like to think about these two years
like a weight-loss program.
like a weight-loss program.
195
588336
3477
Bu iki yılı bir zayıflama programı
olarak düşünmek istiyorum.
olarak düşünmek istiyorum.
10:04
(Laughter)
196
592175
1576
(Kahkahalar)
10:06
It's that time after months
of hard, grueling work at the gym,
of hard, grueling work at the gym,
197
594521
3962
Spor salonunda aylar süren
zor ve zahmetli mesai sonrasında
zor ve zahmetli mesai sonrasında
10:10
and then you get your first
time to weigh yourself,
time to weigh yourself,
198
598507
2430
ağırlığımızı ilk defa
ölçüyoruz
ölçüyoruz
10:12
and you've lost 20 pounds.
199
600961
1664
ve 9 kilo vermişiz.
10:15
You're feeling unstoppable.
200
603007
1782
Kimse sizi durduramaz.
10:18
Now, some of you may think
this doesn't apply to you.
this doesn't apply to you.
201
606697
4337
Şimdi, bazılarınız bunun sizin için
uygulanamaz olduğunu düşünebilir.
uygulanamaz olduğunu düşünebilir.
10:23
You're not from Kenya.
202
611058
1350
Siz Kenya'lı değilsiniz.
10:24
You don't intend to be an entrepreneur.
203
612432
2142
Bir girişimci olma niyetiniz yok.
10:26
But think with me for just a moment.
204
614598
1962
Ama bir anlığına benimle düşünün.
10:29
When is the last time
you accessed a government service?
you accessed a government service?
205
617314
3452
Bir kamu hizmetine en son
ne zaman başvurdunuz?
ne zaman başvurdunuz?
10:33
Maybe applied for your driver's license,
206
621980
2776
Sürücü ehliyetiniz için başvurabilir,
10:36
tried to do your taxes on your own.
207
624780
3568
vergilerinizi kendiniz ödeyebilirsiniz.
10:42
It's easy in this political
and global economy
and global economy
208
630644
2770
Bu politik ve küresel ekonomide
devleti değiştirme
devleti değiştirme
10:45
to want to give up when we think
about transforming government.
about transforming government.
209
633438
3050
söz konusu olduğunda pes etmeyi
seçmek çok kolaydır.
seçmek çok kolaydır.
10:49
We can easily resign to the fact
or to the thinking
or to the thinking
210
637386
3501
Devletin verimsiz olduğu,
çok çürük ve düzeltilemez olduğu
çok çürük ve düzeltilemez olduğu
10:52
that government is too inefficient,
211
640911
2342
gerçeği ya da düşüncesi ile
10:55
too corrupt,
212
643277
1156
kolayca
10:56
unfixable.
213
644457
1231
teslim olabiliriz.
10:58
We might even rarely get
some key government responsibilities
some key government responsibilities
214
646527
3437
Hatta nadiren devletin diğer sektörlere,
yardım kuruluşlarına karşı
yardım kuruluşlarına karşı
11:01
to other sectors,
215
649988
1200
bazı yükümlülüklerini
11:03
to Band-Aid solutions,
216
651212
1169
üstlenebilir, veya anca
11:04
or to just give up and feel helpless.
217
652405
2568
boşverir ve umutsuzluğa kapılabilirsiniz.
11:08
But just because a system is sick
doesn't mean it's dying.
doesn't mean it's dying.
218
656029
3883
Fakat bir sistemin hasta olması
öleceği anlamına gelmez.
öleceği anlamına gelmez.
11:12
We cannot afford to give up
219
660689
2807
Söz konusu devletimizi
11:15
when it comes to the challenges
of fixing our governments.
of fixing our governments.
220
663520
3033
onarma mücadelesi olduğunda
boş verme lüksümüz yoktur.
boş verme lüksümüz yoktur.
11:19
In the end,
221
667989
1156
Sonuç olarak,
11:22
what really makes a government healthy
is when healthy cells --
is when healthy cells --
222
670682
4175
devleti gerçekten sağlıklı kılan şey,
sağlıklı hücreler -
sağlıklı hücreler -
11:26
that's you and I --
223
674881
1991
yani siz ve ben -
11:29
get to the ground,
224
677834
1647
sahaya indiğinde,
11:31
roll up our sleeves,
225
679505
1284
kolları sıvayıp
11:32
refuse to be helpless
226
680813
2105
çaresizliği reddetmektir
11:34
and believe that sometimes,
227
682942
1796
ve sağlıklı hücrelerin büyümeleri
11:36
all it takes is for us
to create some space
to create some space
228
684762
3230
ve serpilmeleri için tek
gereken şeyin
gereken şeyin
11:40
for healthy cells to grow and thrive.
229
688016
2215
biraz alan açmak olduğuna inanmaktır.
11:42
Thank you.
230
690781
1157
Teşekkürler.
11:43
(Applause)
231
691962
6239
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Charity Wayua - Public sector researcherIBM's Charity Wayua is a research manager in Nairobi, Kenya, where she leads the company's public sector research team.
Why you should listen
Dr. Charity Wayua creates commercially viable innovative solutions to address inefficiencies in the delivery of government services with the aim of creating an environment where businesses thrive. Wayua and her team work closely with the government and private sector to co-create various public sector solutions that make the delivery of government services to businesses more efficient and effective. The World Bank ranked Kenya the third most reformed country on its "Ease of Doing Business" ranking two years in a row, moving up 44 places in rank in just two years in part due to the work of Wayua's team.
Charity Wayua | Speaker | TED.com