TEDNYC
Philippa Neave: The unexpected challenges of a country's first election
Philippa Neave: Những thử thách bất ngờ của cuộc bầu cử đầu tiên của một đất nước
Filmed:
Readability: 4.1
905,550 views
Bạn làm thế nào dạy cả một quốc gia bầu cử như thế nào khi không một ai từng làm thế trước đây? Đó là một thử thách lớn mà những nền dân chủ còn non trẻ trên thế giới phải đối mặt - và một trong những vấn đề lớn nhất nằm ở sự thiếu vốn ngôn ngữ chung. Sau tất cả, nếu bạn không thể diễn tả điều gì đó, bạn có thể không thể hiểu nó. Trong bài nói gây kinh ngạc này, chuyên gia bầu cử Philippa Naeve chia sẻ những kinh nghiệm của cô từ tuyến đầu của nền dân chủ -- và giải pháp của cô cho khoảng trống ngôn ngữ độc nhất này.
Philippa Neave - Electoral consultant
Philippa Neave is senior advisor on the UN's Lexicon of Electoral Terminology. Full bio
Philippa Neave is senior advisor on the UN's Lexicon of Electoral Terminology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
The great philosopher Aristotle said
0
920
2799
Triết gia vĩ đại Aristotle từng nói
00:16
if something doesn't exist,
there's no word for it,
there's no word for it,
1
4840
3480
nếu thứ gì không tồn tại, thì không có
từ ngữ diễn tả nó,
từ ngữ diễn tả nó,
00:21
and if there's no word for something,
2
9320
2456
và nếu không có từ ngữ để diễn tả
một cái gì đó,
một cái gì đó,
00:23
that something doesn't exist.
3
11800
1640
thì thứ đó không hề tồn tại.
Vậy khi ta nói về bầu cử,
00:26
So when we talk about elections,
4
14200
2135
sống trong một nền dân chủ được xác nhận,
chúng ta biết mình đang nói về cái gì.
chúng ta biết mình đang nói về cái gì.
00:28
we in established democracies,
we know what we're talking about.
we know what we're talking about.
5
16360
3576
00:31
We've got the words.
We have the vocabulary.
We have the vocabulary.
6
19960
2096
Chúng ta có từ ngữ.
Chúng ta có vốn từ vựng.
Chúng ta có vốn từ vựng.
00:34
We know what a polling station is.
7
22080
1896
Chúng ta biết phòng bỏ phiếu là cái gì.
00:36
We know what a ballot paper is.
8
24000
1720
Chúng ta biết lá phiếu là cái gì.
00:38
But what about countries
where democracy doesn't exist,
where democracy doesn't exist,
9
26840
3880
Nhưng còn những quốc gia,
nơi dân chủ không hề tồn tại,
nơi dân chủ không hề tồn tại,
00:43
countries where there are
no words to describe the concepts
no words to describe the concepts
10
31760
4296
những quốc gia nơi mà không có từ ngữ nào
để diễn tả những khái niệm
để diễn tả những khái niệm
00:48
that underpin a democratic society?
11
36080
2440
làm cơ sở cho một xã hội dân chủ?
00:51
I work in the field
of electoral assistance,
of electoral assistance,
12
39560
2296
Tôi làm việc trong lĩnh vực hỗ trợ bầu cử,
00:53
so that's to say we assist
13
41880
2136
nói cách khác, chúng tôi giúp đỡ
00:56
emerging democracies to organize
14
44040
2136
những nền dân chủ non trẻ tổ chức
00:58
what is often their first elections.
15
46200
1880
cái thường được gọi là những cuộc bầu cử
đầu của họ.
đầu của họ.
01:01
When people ask me what I do,
16
49480
1416
Khi mọi người hỏi tôi làm gì,
01:02
quite often I get this answer.
17
50920
2416
tôi thường nhận được lời đáp trả này.
01:05
"Oh, so you're one of these people
who goes around the world
who goes around the world
18
53360
3816
"Ồ, vậy bạn là một trong những người
đi khắp thế giới
đi khắp thế giới
01:09
imposing Western democracy
on countries that can't handle it."
on countries that can't handle it."
19
57200
3920
để áp đặt nền dân chủ phương Tây
lên những quốc gia không thể vận dụng nó."
lên những quốc gia không thể vận dụng nó."
01:14
Well, the United Nations
does not impose anything on anybody.
does not impose anything on anybody.
20
62480
4360
Thực ra, Liên Hợp Quốc không hề
áp đặt cái gì lên bất cứ ai.
áp đặt cái gì lên bất cứ ai.
01:19
It really doesn't,
21
67600
1216
Hoàn toàn không,
01:20
and also, what we do
22
68840
2376
và ngoài ra, điều chúng tôi làm
01:23
is firmly anchored in the 1948
Universal Declaration of Human Rights,
Universal Declaration of Human Rights,
23
71240
6296
đã được đặt nền tảng vững chắc trong
Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền năm 1948.
Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền năm 1948.
01:29
Article 21, that says
24
77560
2096
Điều 21, tuyên bố rằng
01:31
that everybody should have the right
to choose who governs them.
to choose who governs them.
25
79680
3520
ai cũng cần phải có quyền lựa chọn
chính quyền cho họ.
chính quyền cho họ.
Vậy đó chính là nền tảng công việc.
01:36
So that's the basis of the work.
26
84000
1536
01:37
I specialize in public outreach.
27
85560
2896
Tôi chuyên về sự tiếp cận của cộng đồng.
Điều đó nghĩa là gì?
Lại một biệt ngữ khác.
Lại một biệt ngữ khác.
01:40
What does that mean? Another jargon.
28
88480
2416
01:42
It actually means
designing information campaigns
designing information campaigns
29
90920
3776
Thực ra nó có nghĩa là thiết kế
những chiến dịch thông tin
những chiến dịch thông tin
01:46
so that candidates and voters
30
94720
2416
để cho các ứng cử viên và cử tri
01:49
who have never had the opportunity
to participate or to vote
to participate or to vote
31
97160
4296
những người mà chưa hề có cơ hội
để tham gia hay để bỏ phiếu
để tham gia hay để bỏ phiếu
01:53
understand where, when, how to register;
32
101480
3736
hiểu ở đâu, khi nào,
làm thế nào để đăng kí;
làm thế nào để đăng kí;
01:57
where, when, how to vote;
33
105240
2216
ở đâu, khi nào, làm sao để bỏ phiếu;
01:59
why, why it is important to take part.
34
107480
2520
tại sao, tại sao việc tham gia
là quan trọng.
là quan trọng.
02:02
So I'll probably devise a specific
campaign to reach out to women
campaign to reach out to women
35
110560
4456
Vì thế có lẽ tôi sẽ sắp đặt một chiến dịch
đặc biệt hướng tới những người phụ nữ
đặc biệt hướng tới những người phụ nữ
02:07
to make sure that they can take part,
36
115040
2016
để đảm bảo rằng họ có thể tham gia,
02:09
that they can be part of the process.
37
117080
2296
rằng họ có thể là một phần của quá trình.
02:11
Young people as well.
38
119400
1856
Và cả những người trẻ tuổi nữa.
02:13
All sorts of people.
39
121280
1216
Tất cả mọi hạng người.
02:14
Handicapped people.
40
122520
1416
Những người khuyết tật.
02:15
We try to reach everybody.
41
123960
1600
Chúng tôi cố gắng tiếp cận mọi người.
02:18
And it's not always easy,
because very often in this work,
because very often in this work,
42
126800
3456
Và điều đó không phải bao giờ cũng dễ dàng
vì thường trong công việc này,
vì thường trong công việc này,
02:22
I've noticed now over the years
that I've been doing it
that I've been doing it
43
130280
3136
giờ tôi đã nhận ra sau bao năm làm việc
02:25
that words are lacking,
44
133440
2416
rằng ngôn ngữ đang thiếu thốn,
02:27
and so what do you do?
45
135880
1640
và bạn phải làm gì?
02:30
Afghanistan.
46
138120
1200
Afghanistan.
02:32
It's a country with
high levels of illiteracy,
high levels of illiteracy,
47
140200
2496
Đó là một đất nước với tỉ lệ mù chữ cao,
02:34
and the thing about that was,
it was in 2005,
it was in 2005,
48
142720
3856
và điều tôi đang nói đến là, vào năm 2005,
02:38
and we organized two elections
on the same day.
on the same day.
49
146600
3976
chúng tôi tổ chức hai cuộc bầu cử
vào cùng một ngày.
vào cùng một ngày.
02:42
The reason was because the logistics
are so incredibly difficult,
are so incredibly difficult,
50
150600
4216
Lí do là bởi công việc hậu cần là
vô cùng khó khăn,
vô cùng khó khăn,
02:46
it seemed to be more efficient to do that.
51
154840
2256
có vẻ sẽ hiệu quả hơn nếu làm như vậy.
02:49
It was,
52
157120
1216
Nó đã hiệu quả,
02:50
but on the other hand,
explaining two elections instead of one
explaining two elections instead of one
53
158360
4456
Nhưng mặt khác, việc giải thích
hai cuộc bầu cử thay vì một
hai cuộc bầu cử thay vì một
02:54
was even more complicated.
54
162840
1496
thậm chí còn phức tạp hơn nhiều.
02:56
So we used a lot of images,
55
164360
2336
Vì vậy chúng tôi dùng rất nhiều hình ảnh,
02:58
and when it came to the actual ballot,
56
166720
2800
và đến khi bỏ phiếu thực sự,
03:02
we had problems, because
so many people wanted to take part,
so many people wanted to take part,
57
170360
3096
chúng tôi gặp vấn đề, bởi có quá nhiều
người muốn tham gia,
người muốn tham gia,
03:05
we had 300 candidates for 52 seats
58
173480
4936
chúng tôi có 300 ứng cử viên cho 52 ghế
03:10
in the Wolesi Jirga,
which is the parliamentary elections.
which is the parliamentary elections.
59
178440
3040
ở Wolesi Jirga, tức là cuộc
bầu cử Quốc hội.
bầu cử Quốc hội.
03:14
And for the Provincial Council,
we had even more candidates.
we had even more candidates.
60
182000
3216
Và cho Hội đồng tỉnh, còn nhiều
ứng cử viên hơn thế.
ứng cử viên hơn thế.
03:17
We had 330 for 54 seats.
61
185240
2560
Chúng tôi có 330 ứng cử viên cho 54 vị trí
03:20
So talking about ballot design,
62
188240
2280
Vậy nói về thiết kế của lá phiếu,
03:23
this is what the ballot looked like.
63
191320
3320
lá phiếu trông như thế này.
03:27
It's the size of a newspaper.
64
195600
1616
Đó là khổ của một tờ báo.
03:29
This was the Wolesi Jirga ballot --
65
197240
1760
Đây là lá phiếu bầu Quốc hội --
03:31
(Laughter)
66
199426
1150
(Tiếng cười)
03:32
Yeah, and --
67
200600
1360
Vâng, và --
03:35
this was the Provincial Council ballot.
68
203080
3000
đây là lá phiếu bầu Hội đồng tỉnh.
03:39
Even more.
69
207400
1296
Thậm chí còn nhiều hơn.
03:40
So you see, we did use
a lot of symbols and things like that.
a lot of symbols and things like that.
70
208720
4936
Vậy bạn thấy đấy, chúng tôi đã dùng nhiều
biểu tượng và tương tự.
biểu tượng và tương tự.
03:45
And we had other problems
in Southern Sudan.
in Southern Sudan.
71
213680
4776
Và chúng tôi có vấn đề khác ở Nam Sudan.
03:50
Southern Sudan was a very different story.
72
218480
2736
Miền nam Sudan là một câu chuyện
hoàn toàn khác.
hoàn toàn khác.
03:53
We had so many people
who had never, of course, voted,
who had never, of course, voted,
73
221240
3096
Chúng tôi có quá nhiều người, tất nhiên,
chưa từng bầu cử,
chưa từng bầu cử,
03:56
but we had extremely, extremely
high levels of illiteracy,
high levels of illiteracy,
74
224360
3800
nhưng chúng tôi có mức độ mù chữ
cực kì, cực kì cao,
cực kì, cực kì cao,
04:01
very, very poor infrastructure.
75
229120
1776
cơ sở hạ tầng rất, rất tồi tệ.
04:02
For example -- I mean, it's a country
the size of Texas, more or less.
the size of Texas, more or less.
76
230920
4576
Ví dụ -- Ý tôi là, đó là một nước với
kích cỡ ít nhiều bằng với bang Texas.
kích cỡ ít nhiều bằng với bang Texas.
04:07
We had seven kilometers of paved roads,
77
235520
2880
Chúng tôi có 7 km đường được lát,
04:11
seven kilometers in the whole country,
78
239280
2056
7 km trong toàn bộ đất nước,
04:13
and that includes the tarmac
where we landed the planes
where we landed the planes
79
241360
3136
và nó bao gồm cả đường băng nơi
chúng tôi hạ cánh máy bay
chúng tôi hạ cánh máy bay
04:16
in Juba Airport.
80
244520
1536
ở sân bay Juba.
04:18
So transporting electoral materials, etc.,
81
246080
3136
Nên vận chuyển vật liệu cho bầu cử, vv
04:21
is exceedingly difficult.
82
249240
2256
là khó khăn quá chừng.
04:23
People had no idea
about what a box looked like.
about what a box looked like.
83
251520
4975
Người dân không có cả ý niệm về
hòm phiếu trông như thế nào.
hòm phiếu trông như thế nào.
04:28
It was very complicated,
84
256519
2296
nó rất phức tạp,
04:30
so using verbal communication
was obviously the way to go,
was obviously the way to go,
85
258839
4097
nên giao tiếp bằng lời nói hiển nhiên là
cách nên thực hiện,
cách nên thực hiện,
04:34
but there were 132 languages.
86
262960
3000
nhưng có đến 132 ngôn ngữ.
04:38
So that was extremely challenging.
87
266800
2920
Vì thế đó là điều cực kì thách thức.
04:42
Then I arrived in Tunisia in 2011.
88
270480
3856
Rồi tôi đến Tunisia năm 2011.
04:46
It was the Arab Spring.
89
274360
1656
Đó là mùa xuân Ả Rập.
04:48
A huge amount of hope was generated
by that enormous movement
by that enormous movement
90
276040
4296
một lượng lớn hi vọng được sinh ra bởi
làn sóng to lớn
làn sóng to lớn
04:52
that was going on in the region.
91
280360
1576
đang bùng nổ trong khu vực này.
04:53
There was Libya,
there was Egypt, there was Yemen.
there was Egypt, there was Yemen.
92
281960
3136
Có Libya, có Ai Cập, có Yemen.
04:57
It was an enormous, enormous
historical moment.
historical moment.
93
285120
3016
Nó là một khoảnh khắc lịch sử
cực kì lớn lao.
cực kì lớn lao.
05:00
And I was sitting
with the election commission,
with the election commission,
94
288160
2576
Tôi đang ngồi cùng ủy ban bầu cử,
05:02
and we were talking
about various aspects of the election,
about various aspects of the election,
95
290760
3736
và chúng tôi nói về nhiều khía cạnh
khác nhau của cuộc bầu cử,
khác nhau của cuộc bầu cử,
05:06
and I was hearing them using words
that I hadn't actually heard before,
that I hadn't actually heard before,
96
294520
3336
và tôi nghe họ sử dụng những từ tôi
thực sự chưa nghe đến bao giờ,
thực sự chưa nghe đến bao giờ,
05:09
and I'd worked with Iraqis,
I'd worked with Jordanians, Egyptians,
I'd worked with Jordanians, Egyptians,
97
297880
4216
và tôi đã làm việc với người Iraq, tôi đã
làm việc với người Jordan, người Ai cập,
làm việc với người Jordan, người Ai cập,
05:14
and suddenly they were using these words,
98
302120
2416
và đột nhiên họ sử dụng những từ ấy,
05:16
and I just thought, "This is strange."
99
304560
1856
và tôi chỉ nghĩ, "Điều này thật kì lạ."
05:18
And what really gave rise to it
was this word "observer."
was this word "observer."
100
306440
2896
Và điều dẫn đến việc này là từ
" quan sát viên".
" quan sát viên".
05:21
We were discussing election observers,
101
309360
2256
Chúng tôi thảo luận
về quan sát viên bầu cử,
về quan sát viên bầu cử,
05:23
and the election commissioner
was talking about "mulahiz" in Arabic.
was talking about "mulahiz" in Arabic.
102
311640
4816
và Ủy ban bầu cử đang nói về "mulahiz"
trong tiếng Ả Rập.
trong tiếng Ả Rập.
05:28
This means "to notice"
in a passive sort of sense,
in a passive sort of sense,
103
316480
4096
Từ này nghĩa là "nhận thấy" với ý nghĩa
có dạng bị động,
có dạng bị động,
05:32
as in, "I noticed
he was wearing a light blue shirt."
he was wearing a light blue shirt."
104
320600
3616
giống như trong, "Tôi nhận thấy anh ta
mặc áo màu xanh nhạt."
mặc áo màu xanh nhạt."
05:36
Did I go and check whether
the shirt was light blue or not?
the shirt was light blue or not?
105
324240
3696
Liệu tôi có đi kiểm tra xem chiếc áo
có thật là màu xanh hay không không?
có thật là màu xanh hay không không?
Đó là vai trò
của một quan sát viên bầu cử
của một quan sát viên bầu cử
05:39
That is the role of an election observer.
106
327960
1976
05:41
It's very active, it's governed
by all kinds of treaties,
by all kinds of treaties,
107
329960
4056
Nó rất tích cực, nó được quản lí bởi mọi
loại hiệp ước,
loại hiệp ước,
05:46
and it has got
that control function in it.
that control function in it.
108
334040
2776
và nó có chức năng kiểm soát đó trong nó.
05:48
And then I got wind
of the fact that in Egypt,
of the fact that in Egypt,
109
336840
2176
Và rồi tôi nghe được rằng ở Ai Cập,
05:51
they were using this term "mutabi’,"
which means "to follow."
which means "to follow."
110
339040
3336
họ dùng thuật ngữ "mutabi",
nghĩa là "theo dõi".
nghĩa là "theo dõi".
Vậy chúng tôi giờ đang có người theo dõi
của một cuộc bầu cử.
của một cuộc bầu cử.
05:54
So we were now having
followers of an election.
followers of an election.
111
342400
2296
05:56
So that's not quite right either,
112
344720
2576
Vậy điều đó cũng không đúng cho lắm,
05:59
because there is a term
that's already accepted and in use,
that's already accepted and in use,
113
347320
2762
bởi có một thuật ngữ đã được chấp nhận
và thông dụng,
và thông dụng,
06:02
which was the word "muraqib"
which means "a controller."
which means "a controller."
114
350106
3270
đó là từ "muraqib", nghĩa là
"người kiểm soát".
"người kiểm soát".
06:05
It's got that notion of control.
115
353400
2136
Nó có khái niệm của sự kiểm soát.
06:07
So I thought, three words
for one concept. This is not good.
for one concept. This is not good.
116
355560
3736
Vì vậy tôi nghĩ, ba từ cho cùng một
khái niệm. Điều này không tốt.
khái niệm. Điều này không tốt.
06:11
And with our colleagues,
we thought perhaps it's our role
we thought perhaps it's our role
117
359320
3096
Và cùng với đồng nghiệp, tôi nghĩ
có lẽ vai trò của chúng tôi
có lẽ vai trò của chúng tôi
06:14
to actually help make sure
that the words are understood
that the words are understood
118
362440
4056
là thực sự giúp bảo đảm cho
những từ ngữ được hiểu rõ
những từ ngữ được hiểu rõ
06:18
and actually create a work of reference
119
366520
3136
và thực sự tạo ra một công trình tham khảo
có thể được áp dụng khắp khu vực Ả Rập.
06:21
that could be used across the Arab region.
120
369680
2656
Và đó là điều chúng tôi đã làm.
06:24
And that's what we did.
121
372360
1256
06:25
So together with these colleagues,
122
373640
1656
Vì vậy cùng với những đồng nghiệp này,
06:27
we launched the "Arabic Lexicon
of Electoral Terminology,"
of Electoral Terminology,"
123
375320
3976
chúng tôi khởi xướng "Từ điển thuật ngữ
bầu cử Ả-rập",
bầu cử Ả-rập",
06:31
and we worked
in eight different countries.
in eight different countries.
124
379320
2320
và chúng tôi làm việc ở 8 nước khác nhau.
06:34
It meant actually defining 481 terms
125
382600
4576
Điều đó nghĩa là thực sự định nghĩa
481 thuật ngữ
481 thuật ngữ
06:39
which formed the basis
of everything you need to know
of everything you need to know
126
387200
2856
mà tạo nên nền tảng cho
mọi thứ bạn cần biết
mọi thứ bạn cần biết
06:42
if you're going to organize
a democratic election.
a democratic election.
127
390080
2360
nếu bạn đang định tổ chức
một cuộc bầu cử dân chủ.
một cuộc bầu cử dân chủ.
Và chúng tôi định nghĩa chúng,
06:44
And we defined these terms,
128
392880
1336
06:46
and we worked with the Arab colleagues
129
394240
1976
và làm việc với những đồng nghiệp Ả Rập
06:48
and came to an agreement
about what would be the appropriate word
about what would be the appropriate word
130
396240
3776
và đi đến sự đồng tình về việc
đâu là từ ngữ phù hợp
đâu là từ ngữ phù hợp
06:52
to use in Arabic.
131
400040
1576
để sử dụng trong tiếng Ả Rập.
06:53
Because the Arabic language is very rich,
and that's part of the problem.
and that's part of the problem.
132
401640
4256
Do tiếng Ả Rập rất phong phú, và đó là
một phần của vấn đề.
một phần của vấn đề.
06:57
But there are 22 countries
that speak Arabic,
that speak Arabic,
133
405920
2976
Nhưng có tới 22 quốc gia nói tiếng Ả Rập,
07:00
and they use modern standard Arabic,
134
408920
4696
và họ dùng tiếng Ả Rập chuẩn hiện đại,
07:05
which is the Arabic
that is used across the whole region
that is used across the whole region
135
413640
2856
thứ tiếng Ả Rập được dùng khắp cả khu vực
07:08
in newspapers and broadcasts,
136
416520
2496
trong báo chí và phát thanh truyền hình,
07:11
but of course, then from one country
to the next in day to day language and use
to the next in day to day language and use
137
419040
4896
dĩ nhiên, từ quốc gia này đến quốc gia
khác trong ngôn ngữ hàng ngày và sử dụng
khác trong ngôn ngữ hàng ngày và sử dụng
07:15
it varies -- dialect, colloquialisms, etc.
138
423970
3326
nó thay đổi -- tiếng địa phương, lối nói
thông tục, vv
thông tục, vv
07:19
So that was another
added layer of complication.
added layer of complication.
139
427320
2576
Vậy đó là một lớp bổ sung khác của
sự phức tạp.
sự phức tạp.
07:21
So in one sense you had the problem
140
429920
2496
Vậy thì theo một cách nào đó
bạn có vấn đề
bạn có vấn đề
07:24
that language wasn't
fully ripe, if you like,
fully ripe, if you like,
141
432440
3656
là ngôn ngữ chưa đủ chín,
nếu bạn thích,
nếu bạn thích,
07:28
neologisms were coming up,
new expressions.
new expressions.
142
436120
2680
những từ mới đang xuất hiện,
những cách biểu đạt mới.
những cách biểu đạt mới.
Và chúng tôi định nghĩa tất cả thuật ngữ,
07:31
And so we defined all these terms,
143
439400
1656
07:33
and then we had
eight correspondents in the region.
eight correspondents in the region.
144
441080
3296
và rồi chúng tôi có tám thông tín viên
trong khu vực.
trong khu vực.
07:36
We submitted the draft to them,
145
444400
1896
Chúng tôi đệ trình bản thảo cho họ,
07:38
they responded back to us.
146
446320
1576
họ hồi đáp lại chúng tôi.
07:39
"Yes, we understand the definition.
147
447920
2616
"Vâng, chúng tôi hiểu những định nghĩa.
07:42
We agree with it,
148
450560
1696
Chúng tôi đồng ý với nó,
07:44
but this is what we say in our country."
149
452280
3176
nhưng đây là điều chúng tôi nói
trong đất nước của chúng tôi."
trong đất nước của chúng tôi."
07:47
Because we were not going
to harmonize or force harmonization.
to harmonize or force harmonization.
150
455480
3616
Bởi vì chúng tôi không định dung hòa hay
ép buộc sự dung hòa.
ép buộc sự dung hòa.
07:51
We were trying to facilitate
understanding among people.
understanding among people.
151
459120
3000
Chúng tôi đang cố gắng tạo điều kiện
cho sự hiểu biết giữa mọi người.
cho sự hiểu biết giữa mọi người.
07:54
So in yellow, you see
the different expressions in use
the different expressions in use
152
462640
5056
Như vậy trong phần bôi vàng, bạn thấy
những cách biểu đạt thông dụng
những cách biểu đạt thông dụng
07:59
in the various countries.
153
467720
1320
ở những quốc gia khác nhau.
08:02
So this, I'm happy to say,
it took three years to produce this
it took three years to produce this
154
470000
3936
Vậy cái này, tôi lấy làm vui mừng khi nói
phải mất ba năm để xuất bản cái này
phải mất ba năm để xuất bản cái này
08:05
because we also finalized the draft
and took it actually into the field,
and took it actually into the field,
155
473960
4336
bởi vì cuối cùng chúng tôi cũng hoàn thiện
bản thảo và chính thức đưa nó vào thực tế
bản thảo và chính thức đưa nó vào thực tế
08:10
sat with the election commissions
in all these different countries,
in all these different countries,
156
478320
3143
ngồi cùng với ủy ban bầu cử ở tất cả
những nước khác nhau kia,
những nước khác nhau kia,
08:13
debated and defined and refined the draft,
157
481487
2889
thảo luận và định nghĩa và chau chuốt
lại bản thảo,
lại bản thảo,
08:16
and finally published it
in November 2014 in Cairo.
in November 2014 in Cairo.
158
484400
5016
và cuối cùng xuất bản nó vào tháng 11
năm 2014 tại Cairo.
năm 2014 tại Cairo.
Và nó đã trải qua một quãng đường dài.
chúng tôi đã xuất bản 10,000 bản.
chúng tôi đã xuất bản 10,000 bản.
08:21
And it's gone a long way.
We published 10,000 copies.
We published 10,000 copies.
159
489440
3256
08:24
To date, there's about 3,000 downloads
off the internet in PDF form.
off the internet in PDF form.
160
492720
5216
Tới giờ, đã có khoảng 3,000 lượt tải về
từ Internet trong định dạng PDF.
từ Internet trong định dạng PDF.
08:29
I heard just recently from a colleague
that they've taken it up in Somalia.
that they've taken it up in Somalia.
161
497960
3896
Tôi vừa mới nghe được từ một đồng nghiệp
rằng họ vừa mới sử dụng nó ở Somalia.
rằng họ vừa mới sử dụng nó ở Somalia.
08:33
They're going to produce
a version of this in Somalia,
a version of this in Somalia,
162
501880
2896
Họ đang sắp sản xuất
một phiên bản ở Somalia,
một phiên bản ở Somalia,
08:36
because there's nothing in Somalia at all.
163
504800
2016
bởi chẳng có gì ở Somalia cả.
08:38
So that's very good to know.
164
506840
3016
Thật tốt khi biết điều đó.
08:41
And this newly formed Arab Organization
for Electoral Management Bodies,
for Electoral Management Bodies,
165
509880
4255
Và Tổ chức Ả Rập cho Cơ quan Quản lí
Bầu cử mới thành lập này,
Bầu cử mới thành lập này,
08:46
which is trying to professionalize
166
514159
2937
đang cố gắng để chuyên nghiệp hóa
08:49
how elections are run in the region,
167
517120
2296
cách mà bầu cử được vận hành trong khu vực
08:51
they're using it as well.
168
519440
2095
họ cũng đang sử dụng nó.
08:53
And the Arab League have now
built up a pan-Arab observation unit,
built up a pan-Arab observation unit,
169
521559
5937
Và Liên đoàn Ả Rập hiện đã xây dựng một
đơn vị quan sát toàn Ả Rập,
đơn vị quan sát toàn Ả Rập,
08:59
and they're using it.
170
527520
1256
và họ đang sử dụng nó.
09:00
So that's all really good.
171
528800
2616
Điều đó thật là tuyệt.
09:03
However, this work of reference
is quite high-pitched.
is quite high-pitched.
172
531440
3816
Tuy nhiên, công việc tham khảo
này khá khó khăn.
này khá khó khăn.
09:07
It's complex, and a lot of the terms
are quite technical,
are quite technical,
173
535280
2896
Nó phức tạp, và một vài thuật ngữ
có hơi chuyên môn,
có hơi chuyên môn,
09:10
so the average person probably doesn't
need to know at least a third of it.
need to know at least a third of it.
174
538200
4160
nên một người bình thường có thể
không cần biết ít nhất 1/3 trong số đó.
không cần biết ít nhất 1/3 trong số đó.
09:14
But the people of the Middle East
175
542960
2056
Nhưng những người Trung Đông
09:17
have been deprived of any form
of what we know as civic education.
of what we know as civic education.
176
545040
4496
đã và đang thiếu bất kì hình thức nào
ta biết đến như là giáo dục công dân
ta biết đến như là giáo dục công dân
09:21
It's part of our curriculum at school.
177
549560
2776
Nó là một phần giáo trình của chúng ta
ở trường học.
ở trường học.
09:24
It doesn't really exist
in that part of the world,
in that part of the world,
178
552360
3096
Điều đó thực sự không tồn tại
ở phần đó của thế giới,
ở phần đó của thế giới,
và tôi cảm thấy rằng đó thực sự
là quyền của mọi người
là quyền của mọi người
09:27
and I feel it's really
the right of everybody
the right of everybody
179
555480
2416
09:29
to know how these things work.
180
557920
2096
để được biết những điều trên
hoạt động như thế nào.
hoạt động như thế nào.
09:32
And it's a good thing to think about
producing a work of reference
producing a work of reference
181
560040
4616
Và đó là một điều tốt khi nghĩ về
việc tạo ra một công trình tham khảo
việc tạo ra một công trình tham khảo
09:36
for the average person,
182
564680
1656
cho những người bình thường,
09:38
and bearing in mind that now
183
566360
2136
và luôn nhớ rằng hiện tại
09:40
we have a basis to work with,
184
568520
2176
chúng ta có một nền tảng để làm việc cùng,
09:42
but also we have technology,
185
570720
2136
và chúng ta cũng có cả công nghệ,
09:44
so we can reach out using telephone apps,
186
572880
4376
để chúng ta có thể tiếp cận mọi người
sử dụng ứng dụng điện thoại,
sử dụng ứng dụng điện thoại,
09:49
video, animation.
187
577280
2136
video, hoạt ảnh.
09:51
There's all sorts of tools
that can be used now
that can be used now
188
579440
2296
Có mọi thể loại công cụ có thể được dùng
09:53
to communicate these ideas to people
189
581760
2496
để truyền cho mọi người những ý tưởng
09:56
for the first time in their own language.
190
584280
2720
lần đầu tiên bằng chính ngôn ngữ của họ.
Chúng ta đã nghe không ít
đau khổ về Trung Đông.
đau khổ về Trung Đông.
10:00
We hear a lot of misery
about the Middle East.
about the Middle East.
191
588200
2256
Chúng ta nghe về sự hỗn loạn của
chiến tranh. Chúng ta nghe về khủng bố.
chiến tranh. Chúng ta nghe về khủng bố.
10:02
We hear the chaos of war.
We hear terrorism.
We hear terrorism.
192
590480
3176
10:05
We hear about sectarianism
and all this horrible negative news
and all this horrible negative news
193
593680
5536
Chúng ta nghe về chủ nghĩa bè phái và
tất cả những tin tức tiêu cực đáng sợ
tất cả những tin tức tiêu cực đáng sợ
10:11
that comes to us all the time.
194
599240
1656
cứ đến tai ta mọi lúc.
10:12
What we're not hearing is what are
the people, the everyday people, thinking?
the people, the everyday people, thinking?
195
600920
4856
Điều mà chúng ta không nghe là điều gì
những người dân thường đang suy nghĩ?
những người dân thường đang suy nghĩ?
10:17
What are they aspiring to?
196
605800
1600
Họ đang khao khát điều gì?
10:19
Let's give them the means,
let's give them the words.
let's give them the words.
197
607960
3920
Hãy cho họ phương tiện,
hãy cho họ từ ngữ.
hãy cho họ từ ngữ.
10:24
The silent majority is silent
198
612480
2216
Đại đa số dân chúng đang im lặng
10:26
because they don't have the words.
199
614720
2080
bởi vì học không có phương tiện ngôn từ.
10:29
The silent majority needs to know.
200
617200
2520
Đại đa số im lặng cần được biết.
10:32
It is time to provide people
with the knowledge tools
with the knowledge tools
201
620440
3016
Đã đến lúc phải cung cấp cho dân chúng
công cụ tri thức
công cụ tri thức
10:35
that they can inform themselves with.
202
623480
2240
mà họ có thể đem đến hiểu biết cho mình.
10:38
The silent majority
does not need to be silent.
does not need to be silent.
203
626920
3136
Đại đa số im lặng không cần phải im lặng.
10:42
Let's help them have a voice.
204
630080
2296
Hãy giúp họ có được tiếng nói.
10:44
Thank you very much.
205
632400
1256
Cảm ơn rất nhiều.
10:45
(Applause)
206
633680
4822
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Philippa Neave - Electoral consultantPhilippa Neave is senior advisor on the UN's Lexicon of Electoral Terminology.
Why you should listen
Philippa Neave specializes in electoral communications and education, devising information and training campaigns for voters and candidates in emerging democracies. Since 2005 she has worked in electoral assistance as a consultant for the United Nations, developing strategies to inform people on their voting rights, with particular emphasis on reaching women and people with low levels of literacy. She has worked on elections in Afghanistan, Iraq UAE, Jordan, Turkey, Cambodia, Madagascar, Southern Sudan and Tunisia.
An Arabic speaker, Neave initiated and conducted a three-year project to produce the first Arabic lexicon of electoral terminology. With close to 500 entries, the tri-lingual (Arabic, English and French) lexicon provides clear and accurate explanations of key concepts and terms in the field of elections. Neave's approach included a groundbreaking effort to account for Arabic language variations across the region in eight participating countries: Egypt, Iraq, Jordan, Lebanon, Libya, Palestine, Tunisia and Yemen.
Neave has always worked with words. For 15 years she was a reporter specialising in the Middle East. After a year and a half in Cairo, she became a foreign correspondent for an international features syndicate in based Rome, Paris and New York. Later, in London, she was chief editor of a magazine on arts and culture and in Paris after that, she was chief editor of European Press Network. She then left the news business and worked as Middle East Director for a British charity, based in Beirut for five years.
Her interest in democracy building goes back to the time when soon after leaving university, she served for several years as deputy Secretary General of the Parliamentary Association for Euro-Arab Cooperation, organising and participating in the Euro-Arab Parliamentary Dialogue.
Born in 1960 in France to an English father and a Danish mother, Neave grew up bilingual. She studied Arabic at Durham University in the UK and obtained a BA degree. She speaks seven languages, including Arabic, and is based in Paris.
Philippa Neave | Speaker | TED.com