TED2017
Anil Seth: Your brain hallucinates your conscious reality
Anil Seth: Cách thức não có ảo giác về thực tế nhận thức của bạn
Filmed:
Readability: 4.1
9,317,527 views
Lúc này đây, hàng tỷ nơ ron trong não bạn đang làm việc với nhau để sinh ra một trải nghiệm nhận thức -- và không chỉ thế, trải nghiệm của bạn về thế giới xung quanh và về chính bạn trong đó. Điều đó diễn ra thế nào? Theo nhà thần kinh học Anil Seth, tất cả chúng ta có ảo giác về thời gian; khi chúng ta đồng ý với nhau về các ảo giác của mình, thì chúng ta gọi đó là "thực tế." Hãy nghe bài nói chuyện duyên dáng của Seth, nó có thể cho bạn những câu hỏi về chính bản chất về sự tồn tại của bạn.
Anil Seth - Cognitive neuroscientist
How can the "inner universe" of consciousness be explained in terms of mere biology and physics? Anil Seth explores the brain basis of consciousness and self. Full bio
How can the "inner universe" of consciousness be explained in terms of mere biology and physics? Anil Seth explores the brain basis of consciousness and self. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Just over a year ago,
0
920
1240
Cách đây một năm
00:14
for the third time in my life,
I ceased to exist.
I ceased to exist.
1
2840
2376
lần thứ 3 trong đời,
não tôi ngừng hoạt động.
não tôi ngừng hoạt động.
00:17
I was having a small operation,
and my brain was filling with anesthetic.
and my brain was filling with anesthetic.
2
5240
4280
Tôi đã trải qua một cuộc tiểu phẩu,
và não tôi chìm đắm trong chất gây mê
và não tôi chìm đắm trong chất gây mê
00:22
I remember a sense
of detachment and falling apart
of detachment and falling apart
3
10520
3336
Tôi nhớ cảm giác tách rời
và vỡ vụn
và vỡ vụn
00:25
and a coldness.
4
13880
1200
và sự lạnh lẽo.
Và rồi tôi tỉnh lại, dù mơ hồ
và mất phương hướng,
và mất phương hướng,
00:27
And then I was back,
drowsy and disoriented,
drowsy and disoriented,
5
15880
2416
nhưng cuối cùng thì cũng tỉnh lại.
00:30
but definitely there.
6
18320
1440
Mỗi khi bạn tỉnh dậy
từ một giấc ngủ sâu,
từ một giấc ngủ sâu,
00:32
Now, when you wake from a deep sleep,
7
20280
1816
00:34
you might feel confused about the time
or anxious about oversleeping,
or anxious about oversleeping,
8
22120
3256
bạn sẽ cảm thấy lẫn lộn về thời gian
hoặc lo lắng về việc ngủ quên,
hoặc lo lắng về việc ngủ quên,
00:37
but there's always a basic sense
of time having passed,
of time having passed,
9
25400
2736
nhưng luôn có một cảm giác về
thời gian trôi qua,
thời gian trôi qua,
00:40
of a continuity between then and now.
10
28160
2216
về sự tiếp nối giữa trước đó và bây giờ.
00:42
Coming round from
anesthesia is very different.
anesthesia is very different.
11
30400
2216
Hồi tỉnh sau gây mê mang một
cảm giác rất khác
cảm giác rất khác
00:44
I could have been under
for five minutes, five hours,
for five minutes, five hours,
12
32640
2496
Tôi có thể đã trải qua 5 phút, 5 giờ,
00:47
five years or even 50 years.
13
35160
1416
5 năm hay thậm chí 50 năm.
00:48
I simply wasn't there.
14
36600
1456
Đơn giản lúc đó tôi không
có nhận thức.
có nhận thức.
00:50
It was total oblivion.
15
38080
1240
Đó là một sự lãng quên hoàn toàn.
00:52
Anesthesia --
it's a modern kind of magic.
it's a modern kind of magic.
16
40240
2056
Gây mê -- là một
loại ma thuật hiện đại.
loại ma thuật hiện đại.
00:54
It turns people into objects,
17
42320
3176
nó biến con người thành đồ vật,
00:57
and then, we hope, back again into people.
18
45520
2000
và biến lại thành con người.
00:59
And in this process
19
47544
1232
Và quá trình này
01:00
is one of the greatest remaining
mysteries in science and philosophy.
mysteries in science and philosophy.
20
48800
3240
là một trong những bí ẩn tuyệt vời
nhất của khoa học và triết học.
nhất của khoa học và triết học.
01:04
How does consciousness happen?
21
52400
1616
Nhận thức xảy ra như thế nào?
01:06
Somehow, within each of our brains,
22
54040
2216
Bằng cách nào đó, trong mỗi bộ não,
01:08
the combined activity
of many billions of neurons,
of many billions of neurons,
23
56280
2896
hoạt động kết nối của hàng tỷ nơ ron,
01:11
each one a tiny biological machine,
24
59200
3016
và mỗi nơ ron là một cỗ máy
sinh học nhỏ bé,
sinh học nhỏ bé,
01:14
is generating a conscious experience.
25
62240
1816
đang tạo nên trải
nghiệm nhận thức.
nghiệm nhận thức.
01:16
And not just any conscious experience --
26
64080
1936
Không phải là bất kỳ nhận thức nào
01:18
your conscious experience
right here and right now.
right here and right now.
27
66040
2381
đó chính là nhận thức của bạn
ngay tại lúc này đây
ngay tại lúc này đây
01:20
How does this happen?
28
68445
1200
Điều đó xảy ra thế nào?
01:22
Answering this question is so important
29
70560
2056
Việc trả lời câu hỏi này rất quan trọng
01:24
because consciousness
for each of us is all there is.
for each of us is all there is.
30
72640
2856
vì đó là tất cả nhận thức
cho mỗi chúng ta.
cho mỗi chúng ta.
01:27
Without it there's no world,
31
75520
2000
Không có nó sẽ không có thế giới,
không có cái tôi,
01:30
there's no self,
32
78400
1376
không có gì cả.
01:31
there's nothing at all.
33
79800
1536
Khi ta đau khổ, chúng ta nhận thức được nó
01:33
And when we suffer, we suffer consciously
34
81360
1953
dù qua tinh thần hay thể xác
01:35
whether it's through
mental illness or pain.
mental illness or pain.
35
83337
2080
01:38
And if we can experience
joy and suffering,
joy and suffering,
36
86400
2936
Và nếu chúng ta có thể
trải nghiệm được niềm vui hay nổi đau,
trải nghiệm được niềm vui hay nổi đau,
01:41
what about other animals?
37
89360
1440
còn động vật thì sao?
Có thể chúng cũng
có nhận thức phải không?
có nhận thức phải không?
01:43
Might they be conscious, too?
38
91320
1416
01:44
Do they also have a sense of self?
39
92760
1656
Chúng cũng có cảm nhận về cái tôi?
01:46
And as computers get faster and smarter,
40
94440
3136
Khi máy tính trở nên nhanh hơn
và thông minh hơn,
và thông minh hơn,
01:49
maybe there will come a point,
maybe not too far away,
maybe not too far away,
41
97600
2576
sẽ đến một thời điểm nào đó không xa
khi iPhone của tôi có được
ý thức về sự tồn tại của chính nó.
ý thức về sự tồn tại của chính nó.
01:52
when my iPhone develops
a sense of its own existence.
a sense of its own existence.
42
100200
2736
01:54
I actually think the prospects
for a conscious AI are pretty remote.
for a conscious AI are pretty remote.
43
102960
4480
Tôi nghĩ viễn cảnh cho trí tuệ nhân tạo
có ý thức còn khá xa vời.
có ý thức còn khá xa vời.
Và tôi nghĩ đến điều đó vì
nghiên cứu của tôi mách bảo tôi
nghiên cứu của tôi mách bảo tôi
01:59
And I think this because
my research is telling me
my research is telling me
44
107960
2376
rằng ý thức không liên quan nhiều đến
sự thông minh thuần túy
sự thông minh thuần túy
02:02
that consciousness has less to do
with pure intelligence
with pure intelligence
45
110360
2656
mà liên quan nhiều đến bản chất tự nhiên
của ta như là một tổ chức sống biết thở.
của ta như là một tổ chức sống biết thở.
02:05
and more to do with our nature
as living and breathing organisms.
as living and breathing organisms.
46
113040
4576
02:09
Consciousness and intelligence
are very different things.
are very different things.
47
117640
2696
Ý thức và sự thông minh là
những thứ rất khác nhau.
những thứ rất khác nhau.
02:12
You don't have to be smart to suffer,
but you probably do have to be alive.
but you probably do have to be alive.
48
120360
3560
Bạn không cần phải thông minh thì mới biết
đau khổ, nhưng trước hết bạn phải sống.
đau khổ, nhưng trước hết bạn phải sống.
Trong câu chuyện tôi sắp kể,
02:17
In the story I'm going to tell you,
49
125200
1696
kinh nghiệm về ý thức của chúng ta
về thế giới xunh quanh,
về thế giới xunh quanh,
02:18
our conscious experiences
of the world around us,
of the world around us,
50
126920
2336
và về chính cái tôi trong đó,
02:21
and of ourselves within it,
51
129280
1336
02:22
are kinds of controlled hallucinations
52
130639
2537
là một loại ảo giác có kiểm tra
02:25
that happen with, through
and because of our living bodies.
and because of our living bodies.
53
133200
3840
nó xảy ra nhờ vào chính vì cơ thể
sống của chúng ta.
sống của chúng ta.
02:29
Now, you might have heard
that we know nothing
that we know nothing
54
137840
3336
Có lẽ các bạn đã nghe nói
là chúng ta không biết gì
là chúng ta không biết gì
02:33
about how the brain and body
give rise to consciousness.
give rise to consciousness.
55
141200
2736
về cách não và cơ thể tạo ra
sự nhận thức.
sự nhận thức.
02:35
Some people even say it's beyond
the reach of science altogether.
the reach of science altogether.
56
143960
3136
Và người ta thậm chí còn nói nó
vượt ra ngoài tầm của khoa học.
vượt ra ngoài tầm của khoa học.
02:39
But in fact,
57
147120
1216
Nhưng thực ra,
02:40
the last 25 years have seen an explosion
of scientific work in this area.
of scientific work in this area.
58
148360
4136
25 năm qua đã chứng kiến sự bùng nổ
của công trình khoa học về lĩnh vực này.
của công trình khoa học về lĩnh vực này.
02:44
If you come to my lab
at the University of Sussex,
at the University of Sussex,
59
152520
2776
Nếu bạn đến phòng thí nghiệm của tôi
tại đại học Sussex,
tại đại học Sussex,
02:47
you'll find scientists
from all different disciplines
from all different disciplines
60
155320
3160
bạn sẽ thấy các nhà khoa học
của nhiều chuyên ngành
của nhiều chuyên ngành
02:51
and sometimes even philosophers.
61
159200
1920
và đôi khi có cả các triết gia.
02:53
All of us together trying to understand
how consciousness happens
how consciousness happens
62
161800
3976
Tất cả chúng tôi cố gắng tìm hiểu
cách ý thức hoạt động
cách ý thức hoạt động
02:57
and what happens when it goes wrong.
63
165800
1720
và điều gì xảy ra khi nó bị nhầm lẫn.
02:59
And the strategy is very simple.
64
167880
2136
Và cách làm rất đơn giản.
03:02
I'd like you to think about consciousness
65
170040
1976
Tôi mời các bạn nghĩ về ý thức
03:04
in the way that we've
come to think about life.
come to think about life.
66
172040
2216
như là bạn nghĩ về sự sống.
03:06
At one time, people thought
the property of being alive
the property of being alive
67
174280
2616
Trước hết, mọi người nghĩ
bản chất của sự sống
bản chất của sự sống
03:08
could not be explained
by physics and chemistry --
by physics and chemistry --
68
176920
2616
có thể không được giải thích
bởi vật lý và hóa học--
bởi vật lý và hóa học--
03:11
that life had to be
more than just mechanism.
more than just mechanism.
69
179560
2160
rằng sự sống phải phức tạp
hơn vấn đề hóa học nhiều.
hơn vấn đề hóa học nhiều.
Nhưng rồi không ai nghĩ như vậy nữa.
03:14
But people no longer think that.
70
182480
1896
Khi các nhà sinh học tham gia nhiên cứu
03:16
As biologists got on with the job
71
184400
1616
03:18
of explaining the properties
of living systems
of living systems
72
186040
2576
về việc giải thích các đặc tính
của các tổ chức sống
của các tổ chức sống
03:20
in terms of physics and chemistry --
73
188640
1816
trong mức độ vật lý và hóa học--
03:22
things like metabolism,
reproduction, homeostasis --
reproduction, homeostasis --
74
190480
3056
mọi thứ như là sự trao đổi chất,
sinh sản, cân bằng vật lý--
sinh sản, cân bằng vật lý--
03:25
the basic mystery of what life is
started to fade away,
started to fade away,
75
193560
3816
bí ẩn của định nghĩa sự sống
bắt đầu được khai phá,
bắt đầu được khai phá,
03:29
and people didn't propose
any more magical solutions,
any more magical solutions,
76
197400
3056
và người ta không nhắm tới
các giải pháp huyền bí nữa,
các giải pháp huyền bí nữa,
03:32
like a force of life or an élan vital.
77
200480
2000
như là một sức mạnh của sự sống
hay là lực đẩy sự sống.
hay là lực đẩy sự sống.
03:35
So as with life, so with consciousness.
78
203080
2656
Vậy sự sống cũng như ý thức.
Một khi chúng ta bắt đầu giải thích những
đặc tính của nó
đặc tính của nó
03:37
Once we start explaining its properties
79
205760
2296
03:40
in terms of things happening
inside brains and bodies,
inside brains and bodies,
80
208080
3696
trong phạm vi mọi sự
xảy ra bên trong não và cơ thể,
xảy ra bên trong não và cơ thể,
03:43
the apparently insoluble mystery
of what consciousness is
of what consciousness is
81
211800
3416
thì sự huyền bí về ý thức
03:47
should start to fade away.
82
215240
1736
hình như bắt đầu được giải mã.
03:49
At least that's the plan.
83
217000
1720
Ít ra là một phác họa.
03:51
So let's get started.
84
219280
1256
Vậy chúng ta bắt đầu nhé.
03:52
What are the properties of consciousness?
85
220560
1976
Đặc tính của ý thức là gì?
03:54
What should a science
of consciousness try to explain?
of consciousness try to explain?
86
222560
2524
Khoa học về ý thức nên cố gắng
giải thích điều gì?
giải thích điều gì?
03:57
Well, for today I'd just like to think
of consciousness in two different ways.
of consciousness in two different ways.
87
225960
3696
Ngày nay, tôi thường nghĩ về ý thức
trong 2 hướng khác nhau.
trong 2 hướng khác nhau.
04:01
There are experiences
of the world around us,
of the world around us,
88
229680
2376
Ta có những trải nghiệm
về thế giới xung quanh,
về thế giới xung quanh,
04:04
full of sights, sounds and smells,
89
232080
2216
nhờ ánh sáng, âm thanh và mùi vị,
04:06
there's multisensory, panoramic,
3D, fully immersive inner movie.
3D, fully immersive inner movie.
90
234320
3920
còn có những tín hiệu đa xúc cảm, toàn
cảnh, 3 chiều, tràn ngập các bộ phim.
cảnh, 3 chiều, tràn ngập các bộ phim.
Và còn có ý thức về chính mình.
04:11
And then there's conscious self.
91
239000
1560
Đó là kinh nghiệm về chính bản thân mình
của bạn và của tôi.
của bạn và của tôi.
04:13
The specific experience
of being you or being me.
of being you or being me.
92
241080
2456
04:15
The lead character in this inner movie,
93
243560
2016
Nhân vật chính trong phim,
04:17
and probably the aspect of consciousness
we all cling to most tightly.
we all cling to most tightly.
94
245600
3360
và có thể phương diện ý thức
mà chúng ta bám vào rất chặt chẽ.
mà chúng ta bám vào rất chặt chẽ.
04:21
Let's start with experiences
of the world around us,
of the world around us,
95
249840
2456
Hãy bắt đầu với kinh nghiệm về thế
giới quanh ta,
giới quanh ta,
04:24
and with the important idea
of the brain as a prediction engine.
of the brain as a prediction engine.
96
252320
3735
và với ý tưởng quan trọng của
não là động cơ ban đầu.
não là động cơ ban đầu.
04:28
Imagine being a brain.
97
256079
1760
Hãy tưởng tượng mình là bộ não.
Bạn bị nhốt trong hộp sọ,
04:30
You're locked inside a bony skull,
98
258600
1655
cố hình dung những gì
đang xảy ra ở thế giới bên ngoài.
đang xảy ra ở thế giới bên ngoài.
04:32
trying to figure
what's out there in the world.
what's out there in the world.
99
260279
2217
04:34
There's no lights inside the skull.
There's no sound either.
There's no sound either.
100
262520
3016
Không có ánh sáng trong hộp sọ.
Âm thanh cũng không.
Âm thanh cũng không.
04:37
All you've got to go on
is streams of electrical impulses
is streams of electrical impulses
101
265560
2776
Tất cả chúng ta có là những dòng
xung điện
xung điện
04:40
which are only indirectly related
to things in the world,
to things in the world,
102
268360
3176
mà chỉ được truyền gián tiếp
từ bên ngoài,
từ bên ngoài,
dù cho các vật bên ngoài có
thế nào đi nữa.
thế nào đi nữa.
04:43
whatever they may be.
103
271560
1200
Đó là nhận thức --
hình ảnh của thế giới bên ngoài --
hình ảnh của thế giới bên ngoài --
04:45
So perception --
figuring out what's there --
figuring out what's there --
104
273520
2136
04:47
has to be a process of informed guesswork
105
275680
2856
nhận thức phải là một
quá trình trung gian
quá trình trung gian
04:50
in which the brain combines
these sensory signals
these sensory signals
106
278560
3136
ở đó não kết nối những
tín hiệu giác quan này
tín hiệu giác quan này
04:53
with its prior expectations or beliefs
about the way the world is
about the way the world is
107
281720
4056
với sự phán đoán hay tin tưởng
về cách thức thế giới tồn tại
về cách thức thế giới tồn tại
04:57
to form its best guess
of what caused those signals.
of what caused those signals.
108
285800
3136
từ những ước đoán tốt nhất
của cái tạo ra những tín hiệu.
của cái tạo ra những tín hiệu.
05:00
The brain doesn't hear sound or see light.
109
288960
2696
Não không nghe âm hay thấy ánh sáng.
05:03
What we perceive is its best guess
of what's out there in the world.
of what's out there in the world.
110
291680
4360
Cái mà ta nhận được là những phán đoán tốt
nhất về điều xảy ra trong thế giới.
nhất về điều xảy ra trong thế giới.
05:09
Let me give you a couple
of examples of all this.
of examples of all this.
111
297040
2920
Tôi xin đưa vài ví dụ.
05:12
You might have seen this illusion before,
112
300400
1976
Bạn có thể thấy ảo ảnh này trước đây,
05:14
but I'd like you to think
about it in a new way.
about it in a new way.
113
302400
2256
nhưng tôi muốn bạn nghĩ về nó
theo cách khác.
theo cách khác.
05:16
If you look at those two patches, A and B,
114
304680
2056
Nếu bạn nhìn 2 ô này, A và B,
05:18
they should look to you to be
very different shades of gray, right?
very different shades of gray, right?
115
306760
3320
đúng là chúng rất khác nhau về
độ tối phải không?
độ tối phải không?
Nhưng chúng thật ra chúng cùng màu.
05:23
But they are in fact
exactly the same shade.
exactly the same shade.
116
311040
2976
Và tôi có thể minh họa điều này.
05:26
And I can illustrate this.
117
314040
1336
05:27
If I put up a second version
of the image here
of the image here
118
315400
2216
Nếu tôi đặt một hình khác ở đây
05:29
and join the two patches
with a gray-colored bar,
with a gray-colored bar,
119
317640
3016
và nối 2 ô vuông đó
với một thanh màu xám,
với một thanh màu xám,
bạn có thể thấy không có gì khác cả.
05:32
you can see there's no difference.
120
320680
1656
05:34
It's exactly the same shade of gray.
121
322360
1776
Chúng có cùng màu xám như nhau.
05:36
And if you still don't believe me,
122
324160
1656
Và nếu bạn vẫn không tin tôi,
05:37
I'll bring the bar across
and join them up.
and join them up.
123
325840
2240
tôi sẽ mang thanh đặt ngang
để nối chúng lại.
để nối chúng lại.
05:40
It's a single colored block of gray,
there's no difference at all.
there's no difference at all.
124
328680
3360
Nó là một khối màu xám,
không có gì khác cả.
không có gì khác cả.
05:44
This isn't any kind of magic trick.
125
332760
1696
Đây không phải là trò ảo thuật.
05:46
It's the same shade of gray,
126
334480
1416
Nó chỉ có cùng màu xám,
05:47
but take it away again,
and it looks different.
and it looks different.
127
335920
2200
nhưng lấy nó đi lần nữa,
và nó trông rất khác.
và nó trông rất khác.
05:51
So what's happening here
128
339240
1256
Vậy điều đang xảy ra
05:52
is that the brain
is using its prior expectations
is using its prior expectations
129
340520
2816
là não sử dụng khả năng
phán đoán ưu tiên
phán đoán ưu tiên
05:55
built deeply into the circuits
of the visual cortex
of the visual cortex
130
343360
3096
để xây dựng trên cung tiếp nối
của vỏ não thị giác
của vỏ não thị giác
05:58
that a cast shadow dims
the appearance of a surface,
the appearance of a surface,
131
346480
2696
mà một cái bóng làm mờ
hình dạng của một bề mặt,
hình dạng của một bề mặt,
06:01
so that we see B as lighter
than it really is.
than it really is.
132
349200
3640
làm cho chúng ta thấy ô B sáng hơn
so với thực tế.
so với thực tế.
Đây là ví dụ khác,
06:05
Here's one more example,
133
353920
1256
ví dụ này cho thấy vận tốc não sử dụng
những phán đoán nhanh như thế nào
những phán đoán nhanh như thế nào
06:07
which shows just how quickly
the brain can use new predictions
the brain can use new predictions
134
355200
3176
06:10
to change what we consciously experience.
135
358400
2296
để thay đổi cái mà ta trải nghiệm thực.
06:12
Have a listen to this.
136
360720
1200
Hãy nghe đoạn này.
06:15
(Distorted voice)
137
363440
3040
(Giọng nói biến dạng)
06:19
Sounded strange, right?
138
367320
1576
Nghe có vẻ kỳ lạ phải không?
06:20
Have a listen again
and see if you can get anything.
and see if you can get anything.
139
368920
2429
Hãy nghe lại
và xem thử bạn có nghe được gì không.
và xem thử bạn có nghe được gì không.
06:23
(Distorted voice)
140
371760
2960
(Giọng nói biến dạng)
Vẫn còn mờ lắm.
06:27
Still strange.
141
375880
1256
Bây giờ hãy nghe đoạn này.
06:29
Now listen to this.
142
377160
1200
(Đoạn ghi âm) Anil Seth: Tôi nghĩ Brexit
là một ý tưởng thật khủng khiếp.
là một ý tưởng thật khủng khiếp.
06:30
(Recording) Anil Seth: I think Brexit
is a really terrible idea.
is a really terrible idea.
143
378920
3056
06:34
(Laughter)
144
382000
1336
(Cười)
06:35
Which I do.
145
383360
1216
Như vậy đó.
06:36
So you heard some words there, right?
146
384600
1816
Bạn nghe được vài từ phải không?
06:38
Now listen to the first sound again.
I'm just going to replay it.
I'm just going to replay it.
147
386440
3096
Bây giờ hãy nghe lại đoạn lúc nảy.
Tôi mới tua tại.
Tôi mới tua tại.
06:41
(Distorted voice)
148
389560
3056
(Giọng nói biến dạng)
06:44
Yeah? So you can now hear words there.
149
392640
2496
Bạn nghe được các từ rồi đó.
06:47
Once more for luck.
150
395160
1200
Một lần nữa xem.
06:49
(Distorted voice)
151
397040
3000
(Giọng nói biến dạng)
06:53
OK, so what's going on here?
152
401000
2256
Ok, có điều gì ở đó?
06:55
The remarkable thing is the sensory
information coming into the brain
information coming into the brain
153
403280
3576
Điều đáng chú ý là những thông tin
âm thanh vào trong não
âm thanh vào trong não
06:58
hasn't changed at all.
154
406880
1200
không thay đổi gì cả.
Cái được thay đổi chính
là sự phán đoán tốt hơn của não
là sự phán đoán tốt hơn của não
07:00
All that's changed
is your brain's best guess
is your brain's best guess
155
408680
2536
07:03
of the causes of that sensory information.
156
411240
2056
về những tác động trên thông tin âm thanh.
07:05
And that changes
what you consciously hear.
what you consciously hear.
157
413320
2360
Và cái đó làm thay đổi điều bạn nghe được.
Tất cả điều đó làm cho não
có được cơ sở nhận dạng
có được cơ sở nhận dạng
07:08
All this puts the brain
basis of perception
basis of perception
158
416560
3136
trong tình trạng nhận thức khác.
07:11
in a bit of a different light.
159
419720
1456
07:13
Instead of perception depending largely
on signals coming into the brain
on signals coming into the brain
160
421200
4016
Thay vì nhận dạng phụ thuộc nhiều
vào tín hiện vào trong não
vào tín hiện vào trong não
07:17
from the outside world,
161
425240
1536
từ thế giới bên ngoài,
07:18
it depends as much, if not more,
162
426800
2496
nó phụ thuộc rất nhiều
07:21
on perceptual predictions
flowing in the opposite direction.
flowing in the opposite direction.
163
429320
3920
và sự phán đoán do nhận thức
theo hướng ngược lại.
theo hướng ngược lại.
Chúng ta không nhận thức
thế giới một cách thụ động,
thế giới một cách thụ động,
07:26
We don't just passively
perceive the world,
perceive the world,
164
434160
2056
chúng ta có được những
nhận thức rất chủ động.
nhận thức rất chủ động.
07:28
we actively generate it.
165
436240
1696
Thế giới mà chúng ta trải nghiệm
lại xuất hiện
lại xuất hiện
07:29
The world we experience
comes as much, if not more,
comes as much, if not more,
166
437960
2616
từ bên trong ra ngoài bằng hoặc nhiều hơn
07:32
from the inside out
167
440600
1336
07:33
as from the outside in.
168
441960
1320
từ ngoài vào trong.
07:35
Let me give you
one more example of perception
one more example of perception
169
443640
2176
Tôi xin đưa thêm 1 ví dụ về nhận thức
07:37
as this active, constructive process.
170
445840
2880
như là một hoạt động chủ động,
một quá trình suy diễn.
một quá trình suy diễn.
07:41
Here we've combined immersive
virtual reality with image processing
virtual reality with image processing
171
449400
5136
Chúng ta kết nối thực tế ảo
với quá trình tạo hình ảnh
với quá trình tạo hình ảnh
07:46
to simulate the effects
of overly strong perceptual predictions
of overly strong perceptual predictions
172
454560
2976
để mô phỏng hiệu ứng
về phỏng đoán nhận thức siêu sức mạnh
về phỏng đoán nhận thức siêu sức mạnh
trên kinh nghiệm bản thân.
07:49
on experience.
173
457560
1336
Trong đoạn video toàn cảnh này,
chúng tôi đã làm biến đổi khung cảnh --
chúng tôi đã làm biến đổi khung cảnh --
07:50
In this panoramic video,
we've transformed the world --
we've transformed the world --
174
458920
2896
07:53
which is in this case Sussex campus --
175
461840
1896
đó là trong khung viên của trường
đại học Susex --
đại học Susex --
07:55
into a psychedelic playground.
176
463760
1560
thành một sân chơi huyền ảo.
07:57
We've processed the footage using
an algorithm based on Google's Deep Dream
an algorithm based on Google's Deep Dream
177
465760
3856
Chúng tôi sử lý cảnh quay bằng
thuật toán Deep Dream của Google
thuật toán Deep Dream của Google
08:01
to simulate the effects
of overly strong perceptual predictions.
of overly strong perceptual predictions.
178
469640
4096
để mô phỏng hiệu ứng phỏng đoán
nhận thức về siêu sức mạnh.
nhận thức về siêu sức mạnh.
Trong trường hợp này
để thấy những con chó.
để thấy những con chó.
08:05
In this case, to see dogs.
179
473760
1616
08:07
And you can see
this is a very strange thing.
this is a very strange thing.
180
475400
2136
Bạn có thể thấy
cảnh tượng rất kỳ lạ.
cảnh tượng rất kỳ lạ.
08:09
When perceptual
predictions are too strong,
predictions are too strong,
181
477560
2096
Khi phán đoán nhận thức
mạnh như thế,
mạnh như thế,
08:11
as they are here,
182
479680
1376
như trong trường hợp này,
08:13
the result looks very much
like the kinds of hallucinations
like the kinds of hallucinations
183
481080
2896
kết quả rất giống với
ảo giác
ảo giác
08:16
people might report in altered states,
184
484000
2016
người ta có thể nói mình ở trong
trạng thái bị biến đổi,
trạng thái bị biến đổi,
08:18
or perhaps even in psychosis.
185
486040
2080
hay có thể là loạn tinh thần.
Bây giờ hãy nghĩ về điều đó trong 1 phút.
08:21
Now, think about this for a minute.
186
489120
1667
08:23
If hallucination is a kind
of uncontrolled perception,
of uncontrolled perception,
187
491160
5096
Nếu ảo giác là một loại nhận
thức không kiểm soát,
thức không kiểm soát,
08:28
then perception right here and right now
is also a kind of hallucination,
is also a kind of hallucination,
188
496280
4456
thì nhận thức ở đây và lúc này
cũng là một loại ảo ảnh,
cũng là một loại ảo ảnh,
08:32
but a controlled hallucination
189
500760
2016
nhưng là một loại ảo
ảnh có kiểm soát
ảnh có kiểm soát
08:34
in which the brain's predictions
are being reigned in
are being reigned in
190
502800
2896
ở đó những phán đoán của não
được bao trùm
được bao trùm
08:37
by sensory information from the world.
191
505720
1880
bởi thông tin cảm giác từ bên ngoài.
08:40
In fact, we're all
hallucinating all the time,
hallucinating all the time,
192
508200
2976
Thật ra, chúng ta luôn
ảo giác về thời gian,
ảo giác về thời gian,
08:43
including right now.
193
511200
1376
kể cả lúc này.
08:44
It's just that when we agree
about our hallucinations,
about our hallucinations,
194
512600
2816
Khi chúng ta đồng ý với
nhau về những ảo giác đó
nhau về những ảo giác đó
08:47
we call that reality.
195
515440
1200
thì chúng ta gọi nó là thực tế.
08:49
(Laughter)
196
517280
3936
(Cười)
08:53
Now I'm going to tell you
that your experience of being a self,
that your experience of being a self,
197
521240
3336
Bây giờ, tôi xin nói với bạn rằng
trải nghiệm của bạn về bản thân,
trải nghiệm của bạn về bản thân,
08:56
the specific experience of being you,
198
524600
1816
trải nghiệm về chính bạn,
08:58
is also a controlled hallucination
generated by the brain.
generated by the brain.
199
526440
3496
cũng chỉ là một ảo giác
được tạo ra bởi não.
được tạo ra bởi não.
09:01
This seems a very strange idea, right?
200
529960
2016
Đó là ý tưởng kỳ lạ phải không?
Vâng, ảo tưởng thị giác có thể
lừa dối mắt bạn,
lừa dối mắt bạn,
09:04
Yes, visual illusions
might deceive my eyes,
might deceive my eyes,
201
532000
2136
09:06
but how could I be deceived
about what it means to be me?
about what it means to be me?
202
534160
3520
nhưng làm cách nào để tôi có thể bị
đánh lừa về việc tôi là tôi?
đánh lừa về việc tôi là tôi?
09:10
For most of us,
203
538200
1216
Phần lớn chúng ta,
09:11
the experience of being a person
204
539440
1576
trải nghiệm mình là một con người
09:13
is so familiar, so unified
and so continuous
and so continuous
205
541040
2096
là đồng nhất, thống nhất
và liên tục
và liên tục
09:15
that it's difficult
not to take it for granted.
not to take it for granted.
206
543160
2216
điều đó rất khó đạt được.
Nhưng chúng ta không nên
xem nó như đạt được.
xem nó như đạt được.
09:17
But we shouldn't take it for granted.
207
545400
1816
09:19
There are in fact many different ways
we experience being a self.
we experience being a self.
208
547240
3216
Có nhiều cách khác để
chúng ta cảm nghiệm về mình.
chúng ta cảm nghiệm về mình.
09:22
There's the experience of having a body
209
550480
2096
Đó là trải nghiệm về việc mình có
một cơ thể
một cơ thể
09:24
and of being a body.
210
552600
1456
và là một cơ thể.
09:26
There are experiences
of perceiving the world
of perceiving the world
211
554080
2136
Có trải nghiệm về nhận thức thế giới
09:28
from a first person point of view.
212
556240
1640
từ người đầu tiên nhìn thấy.
09:30
There are experiences
of intending to do things
of intending to do things
213
558240
2216
Có trải nghiệm về ý định muốn làm điều gì
09:32
and of being the cause of things
that happen in the world.
that happen in the world.
214
560480
2720
và về nguyên nhân sự việc
xảy ra trên thực tế.
xảy ra trên thực tế.
Và có những trải nghiệm
09:35
And there are experiences
215
563640
1256
là 1 con người liên tục và riêng biệt,
09:36
of being a continuous
and distinctive person over time,
and distinctive person over time,
216
564920
3896
được xây dựng từ 1 tập hợp những kỷ niệm
phong phú và tương tác xã hội.
phong phú và tương tác xã hội.
09:40
built from a rich set
of memories and social interactions.
of memories and social interactions.
217
568840
2840
Nhiều trải nghiệm cho thấy,
09:44
Many experiments show,
218
572200
1296
và nhiều bác sĩ tâm thần và thần kinh
biết rất rõ,
biết rất rõ,
09:45
and psychiatrists
and neurologists know very well,
and neurologists know very well,
219
573520
2336
rằng những cách khác biệt này
chúng ta trải nghiệm về chính mình
chúng ta trải nghiệm về chính mình
09:47
that these different ways
in which we experience being a self
in which we experience being a self
220
575880
2896
09:50
can all come apart.
221
578800
1696
có thể bị vỡ vụn ra.
09:52
What this means is
the basic background experience
the basic background experience
222
580520
2896
Điều đó muốn nói là
trải nghiệm trong quá khứ
trải nghiệm trong quá khứ
09:55
of being a unified self is a rather
fragile construction of the brain.
fragile construction of the brain.
223
583440
4576
về chính mình là một hình ảnh được
xây dựng của bộ não.
xây dựng của bộ não.
1 trải nghiệm khác, cũng
giống như những trải nghiệm ở trên,
giống như những trải nghiệm ở trên,
10:00
Another experience,
which just like all others,
which just like all others,
224
588040
2656
10:02
requires explanation.
225
590720
1200
cần được làm rõ.
Hãy quay lại chính cái cơ thể của bạn.
10:04
So let's return to the bodily self.
226
592720
1776
Làm thế nào để não sản sinh ra được
trải nghiệm về việc chính mình là 1 cơ thể
trải nghiệm về việc chính mình là 1 cơ thể
10:06
How does the brain generate
the experience of being a body
the experience of being a body
227
594520
2736
10:09
and of having a body?
228
597280
1256
và về việc mình có 1 cơ thể?
10:10
Well, just the same principles apply.
229
598560
1856
Vâng, cùng nguyên tắc được áp dụng.
10:12
The brain makes its best guess
230
600440
1456
Não làm những phán đoán tốt nhất
10:13
about what is and what is not
part of its body.
part of its body.
231
601920
2200
về cái không thuộc về cơ thể.
Và có 1 kết quả thực nghiệm đẹp trong
khoa học thần kinh để minh họa điều đó.
khoa học thần kinh để minh họa điều đó.
10:16
And there's a beautiful experiment
in neuroscience to illustrate this.
in neuroscience to illustrate this.
232
604880
3736
Và không giống với hầu hết những
thực nghiệm thần kinh khác,
thực nghiệm thần kinh khác,
10:20
And unlike most neuroscience experiments,
233
608640
1976
10:22
this is one you can do at home.
234
610640
1496
thực nghiệm này bạn có thể làm tại nhà.
10:24
All you need is one of these.
235
612160
1896
Cái các bạn cần chỉ là 1 trong
những thứ này.
những thứ này.
10:26
(Laughter)
236
614080
1256
10:27
And a couple of paintbrushes.
237
615360
1440
(Cười)
Và vài cái chổi quét sơn.
10:30
In the rubber hand illusion,
238
618880
1376
Trong ảo giác tay cao su,
10:32
a person's real hand is hidden from view,
239
620280
1976
cánh tay thật của 1 người được giấu đi,
10:34
and that fake rubber hand
is placed in front of them.
is placed in front of them.
240
622280
2616
và cánh tay cao su được đặc
phía trước.
phía trước.
10:36
Then both hands are simultaneously
stroked with a paintbrush
stroked with a paintbrush
241
624920
3256
Rồi cả hai tay đồng thời được
tô với chổi sơn
tô với chổi sơn
10:40
while the person stares at the fake hand.
242
628200
2680
trong khi người đó nhìn vào
bàn tay giả đó.
bàn tay giả đó.
10:43
Now, for most people, after a while,
243
631320
1976
Phần lớn mọi người, sau 1 lúc,
10:45
this leads to the very uncanny sensation
244
633320
2096
điều đó dẫn đến một cảm giác rất huyền bí
10:47
that the fake hand
is in fact part of their body.
is in fact part of their body.
245
635440
2600
rằng tay giả là 1 phần của cơ thể họ.
10:51
And the idea is that the congruence
between seeing touch and feeling touch
between seeing touch and feeling touch
246
639640
4176
Và ý tưởng rằng sự tương thích giữa
tiếp xúc thị giác và tiếp xúc xúc giác
tiếp xúc thị giác và tiếp xúc xúc giác
10:55
on an object that looks like hand
and is roughly where a hand should be,
and is roughly where a hand should be,
247
643840
4376
trên 1 đồ vật giống bàn tay
ở vị trí của bàn tay thật,
ở vị trí của bàn tay thật,
11:00
is enough evidence for the brain
to make its best guess
to make its best guess
248
648240
2776
là đủ bằng chứng cho não
nghĩ rằng
nghĩ rằng
11:03
that the fake hand
is in fact part of the body.
is in fact part of the body.
249
651040
3216
bàn tay giả là 1 bộ phận của cơ thể.
11:06
(Laughter)
250
654280
2600
(Cười)
11:15
So you can measure
all kinds of clever things.
all kinds of clever things.
251
663240
2256
Vậy bạn có thể thử mọi thứ.
11:17
You can measure skin conductance
and startle responses,
and startle responses,
252
665520
3296
Bạn có thể đo độ dẫn truyền của da
và phản xạ cơ thể,
và phản xạ cơ thể,
11:20
but there's no need.
253
668840
1256
nhưng không cần đâu.
11:22
It's clear the guy in blue
has assimilated the fake hand.
has assimilated the fake hand.
254
670120
2936
Rõ ràng là người mặc đồ xanh
tưởng nhầm bàn tay giả.
tưởng nhầm bàn tay giả.
11:25
This means that even experiences
of what our body is
of what our body is
255
673080
3416
Điều đó có nghĩa là thậm chí trải
nghiệm của việc cơ thể là gì
nghiệm của việc cơ thể là gì
thì cũng là sự phán đoán tốt nhất--
11:28
is a kind of best guessing --
256
676520
1536
11:30
a kind of controlled
hallucination by the brain.
hallucination by the brain.
257
678080
2480
một loại ảo giác có kiểm soát
bởi não.
bởi não.
11:33
There's one more thing.
258
681480
1200
Còn một điều nữa.
Chúng ta không chỉ trải nghiệm cơ thể
như đồ vật trong môi trường xung quanh,
như đồ vật trong môi trường xung quanh,
11:36
We don't just experience our bodies
as objects in the world from the outside,
as objects in the world from the outside,
259
684120
3656
chúng ta còn trải nghiệm
chúng từ bên trong.
chúng từ bên trong.
11:39
we also experience them from within.
260
687800
1736
11:41
We all experience the sense
of being a body from the inside.
of being a body from the inside.
261
689560
4240
Chúng ta cảm nghiệm được những
cảm giác về cơ thể từ bên trong.
cảm giác về cơ thể từ bên trong.
11:47
And sensory signals
coming from the inside of the body
coming from the inside of the body
262
695000
2576
Và những tín hiệu cảm giác từ bên trong
của cơ thể
của cơ thể
11:49
are continually telling the brain
about the state of the internal organs,
about the state of the internal organs,
263
697600
4056
liên tục thông tin cho não về
trạng thái của những cơ quan bên trong,
trạng thái của những cơ quan bên trong,
11:53
how the heart is doing,
what the blood pressure is like,
what the blood pressure is like,
264
701680
2656
cách thức tim hoạt động,
huyết áp như thế nào,
huyết áp như thế nào,
11:56
lots of things.
265
704360
1216
nhiều thứ lắm.
11:57
This kind of perception,
which we call interoception,
which we call interoception,
266
705600
2480
Loại nhận thức này,
ta gọi là nhận thức bên trong,
ta gọi là nhận thức bên trong,
12:00
is rather overlooked.
267
708840
1256
thường bị bỏ qua.
12:02
But it's critically important
268
710120
1416
Nhưng nó vô cùng quan trọng
12:03
because perception and regulation
of the internal state of the body --
of the internal state of the body --
269
711560
3336
vì nhận thức và trạng thái bình
thường của cơ thể --
thường của cơ thể --
12:06
well, that's what keeps us alive.
270
714920
1600
cái đó giúp ta sống.
Đây là cách nhìn khác về
bàn tay giả.
bàn tay giả.
12:09
Here's another version
of the rubber hand illusion.
of the rubber hand illusion.
271
717400
2416
Bàn tay này từ phòng thí nghiệm
đại học Succex.
đại học Succex.
12:11
This is from our lab at Sussex.
272
719840
1496
12:13
And here, people see
a virtual reality version of their hand,
a virtual reality version of their hand,
273
721360
3416
Và đây, người ta thấy 1 thực tế ảo
về tay của họ,
về tay của họ,
12:16
which flashes red and back
274
724800
1376
bàn tay này chuyển màu đỏ và đen
12:18
either in time or out of time
with their heartbeat.
with their heartbeat.
275
726200
3256
đúng theo nhịp hay không đúng
nhịp tim của họ.
nhịp tim của họ.
12:21
And when it's flashing
in time with their heartbeat,
in time with their heartbeat,
276
729480
2456
Khi nó nhấp nháy đúng nhịp tim,
12:23
people have a stronger sense
that it's in fact part of their body.
that it's in fact part of their body.
277
731960
3120
thì người ta cảm thấy rõ hơn
rằng nó là một phần của cơ thể họ.
rằng nó là một phần của cơ thể họ.
12:27
So experiences of having a body
are deeply grounded
are deeply grounded
278
735720
3496
Vậy những trải nghiệm về việc có cơ thể
được cắm sâu
được cắm sâu
12:31
in perceiving our bodies from within.
279
739240
2400
trong việc nhận thức cơ thể từ bên trong.
12:35
There's one last thing
I want to draw your attention to,
I want to draw your attention to,
280
743680
2656
Cuối cùng, tôi muốn các bạn chú ý đến,
12:38
which is that experiences of the body
from the inside are very different
from the inside are very different
281
746360
3656
những trải nghiệm về cơ thể từ bên trong,
chúng rất khác với
chúng rất khác với
12:42
from experiences of the world around us.
282
750040
2056
những trải nghiệm về thế giới quanh ta.
12:44
When I look around me,
the world seems full of objects --
the world seems full of objects --
283
752120
2696
Khi tôi nhìn quanh,
thế giới đầy các đồ vật --
thế giới đầy các đồ vật --
12:46
tables, chairs, rubber hands,
284
754840
2176
bàn, ghế, tay giả,
12:49
people, you lot --
285
757040
1736
người, nhiều người --
có cả cơ thể tôi nữa,
12:50
even my own body in the world,
286
758800
1976
tôi có thể nhận thức nó
như là 1 đồ vật trong thế giới bên ngoài.
như là 1 đồ vật trong thế giới bên ngoài.
12:52
I can perceive it
as an object from the outside.
as an object from the outside.
287
760800
2256
12:55
But my experiences
of the body from within,
of the body from within,
288
763080
2056
Nhưng những trải nghiệm về
thế giới bên trong,
thế giới bên trong,
12:57
they're not like that at all.
289
765160
1416
chúng không giống như vậy.
12:58
I don't perceive my kidneys here,
290
766600
2056
Tôi không cảm nhận được quả thận ở đây,
13:00
my liver here,
291
768680
1576
gan ở đây,
13:02
my spleen ...
292
770280
1256
lá lách ở đây ...
13:03
I don't know where my spleen is,
293
771560
1896
Tôi không biết lá lách ở đâu cả,
13:05
but it's somewhere.
294
773480
1376
nhưng nó có ở đó.
13:06
I don't perceive my insides as objects.
295
774880
1896
Tôi không cảm nhận những thứ bên trong
như là những đồ vật.
như là những đồ vật.
13:08
In fact, I don't experience them
much at all unless they go wrong.
much at all unless they go wrong.
296
776800
3640
Thật ra, tôi không trải nghiệm chúng
trừ phi chúng bị vấn đề.
trừ phi chúng bị vấn đề.
Tôi nghĩ điều đó rất quan trọng.
13:13
And this is important, I think.
297
781400
1480
Cảm nhận trạng thái bên trong của
cơ thể
cơ thể
13:15
Perception of the internal
state of the body
state of the body
298
783600
2096
không phải là xác nhận nó là gì,
13:17
isn't about figuring out what's there,
299
785720
1856
mà là sự kiểm soát và tình
trạng bình thường --
trạng bình thường --
13:19
it's about control and regulation --
300
787600
2136
13:21
keeping the physiological variables
within the tight bounds
within the tight bounds
301
789760
3896
việc giữ cho các thay đổi sinh lý
không vượt qua các giới hạn
không vượt qua các giới hạn
13:25
that are compatible with survival.
302
793680
1840
để tương thích với sự sống còn.
Khi não dùng những phán đoán
để vẽ ra những thứ đó,
để vẽ ra những thứ đó,
13:28
When the brain uses predictions
to figure out what's there,
to figure out what's there,
303
796640
2856
chúng ta nhận thấy được sự vật
như là những nguyên nhân tạo cảm giác.
như là những nguyên nhân tạo cảm giác.
13:31
we perceive objects
as the causes of sensations.
as the causes of sensations.
304
799520
3096
13:34
When the brain uses predictions
to control and regulate things,
to control and regulate things,
305
802640
3616
Khi não dùng những phán đoán
để kiểm tra và bình thường hóa mọi thứ,
để kiểm tra và bình thường hóa mọi thứ,
13:38
we experience how well
or how badly that control is going.
or how badly that control is going.
306
806280
3160
thì chúng ta trải nghiệm được
sự kiểm soát đang tốt hay không ổn.
sự kiểm soát đang tốt hay không ổn.
13:41
So our most basic experiences
of being a self,
of being a self,
307
809880
2816
Vậy phần lớn những trải nghiệm cơ bản
về chính mình,
về chính mình,
13:44
of being an embodied organism,
308
812720
2056
về chính cơ thể của mình,
13:46
are deeply grounded in the biological
mechanisms that keep us alive.
mechanisms that keep us alive.
309
814800
3960
được ăn sâu trong cơ chế sinh học
để giữ cho ta sống còn.
để giữ cho ta sống còn.
13:52
And when we follow this idea
all the way through,
all the way through,
310
820760
2336
Và khi chúng ta suy nghĩ theo
cách này,
cách này,
13:55
we can start to see
that all of our conscious experiences,
that all of our conscious experiences,
311
823120
3696
chúng ta có thể bắt đầu thấy
rằng tất cả những trải nghiệm nhận thức,
rằng tất cả những trải nghiệm nhận thức,
13:58
since they all depend on the same
mechanisms of predictive perception,
mechanisms of predictive perception,
312
826840
4736
vì chúng ta phụ thuộc vào cơ chế
nhận thức phán đoán,
nhận thức phán đoán,
14:03
all stem from this basic
drive to stay alive.
drive to stay alive.
313
831600
3416
tất cả xuất phát từ điều cơ bản này
để giúp ta sống còn.
để giúp ta sống còn.
14:07
We experience the world and ourselves
314
835040
2616
Chúng ta trải nghiệm thế giới và
chính chúng ta
chính chúng ta
14:09
with, through and because of
our living bodies.
our living bodies.
315
837680
3080
với cơ thể, thông qua cơ thể
và nhờ vào cơ thể.
và nhờ vào cơ thể.
14:13
Let me bring things together step-by-step.
316
841560
2400
Cho phép tôi nói lại cụ thể từng bước.
Điều mà chúng ta thấy đều
phụ thuộc
phụ thuộc
14:16
What we consciously see depends
317
844560
1576
vào khả năng phán đoán của não
về vạn vật bên ngoài.
về vạn vật bên ngoài.
14:18
on the brain's best guess
of what's out there.
of what's out there.
318
846160
2296
14:20
Our experienced world
comes from the inside out,
comes from the inside out,
319
848480
2376
Thế giới được trải nghiệm
xuất phát từ bên trong,
xuất phát từ bên trong,
14:22
not just the outside in.
320
850880
1240
chứ không phải chỉ riêng bên ngoài.
14:24
The rubber hand illusion shows
that this applies to our experiences
that this applies to our experiences
321
852600
3256
Ảo tưởng bàn tay giả cho thấy
về trải nghiệm từ bên trong
về trải nghiệm từ bên trong
14:27
of what is and what is not our body.
322
855880
1840
về cái mà cơ thể của ta là
hay không phải là.
hay không phải là.
Và những phán đoán liên quan đến bản
thân phụ thuộc nhiều vào tín hiệu cảm xúc
thân phụ thuộc nhiều vào tín hiệu cảm xúc
14:30
And these self-related predictions
depend critically on sensory signals
depend critically on sensory signals
323
858560
3576
14:34
coming from deep inside the body.
324
862160
1760
xuất phát từ bên trong cơ thể.
14:36
And finally,
325
864400
1216
Và cuối cùng,
14:37
experiences of being an embodied self
are more about control and regulation
are more about control and regulation
326
865640
4376
những trải nghiệm về cơ thể mình chính
là sự kiểm soát và trạng thái bình thường
là sự kiểm soát và trạng thái bình thường
14:42
than figuring out what's there.
327
870040
1680
chứ không phải là vẽ ra lại cơ thể mình.
14:44
So our experiences of the world
around us and ourselves within it --
around us and ourselves within it --
328
872840
3216
Vậy những kinh nghiệm về thế giới quanh ta
và chính ta trong đó --
và chính ta trong đó --
14:48
well, they're kinds
of controlled hallucinations
of controlled hallucinations
329
876080
2256
đó là những ảo giác được kiểm soát
14:50
that have been shaped
over millions of years of evolution
over millions of years of evolution
330
878360
2896
được vẽ từ hơn triệu năm tiến hóa
14:53
to keep us alive in worlds
full of danger and opportunity.
full of danger and opportunity.
331
881280
2760
để giữ cho ta sống được trong
thế giới nhiều nguy cơ và cơ hội.
thế giới nhiều nguy cơ và cơ hội.
14:56
We predict ourselves into existence.
332
884480
2680
Chúng ta phán đoán để tồn tại.
Bây giờ, tôi chia tay các bạn
với 3 áp dụng cho kiến thức này.
với 3 áp dụng cho kiến thức này.
15:00
Now, I leave you with three
implications of all this.
implications of all this.
333
888520
2480
Trước hết, chỉ khi ta có thể nhầm lẫn
về thế giới,
về thế giới,
15:03
First, just as we can
misperceive the world,
misperceive the world,
334
891640
2216
thì ta mới có thể nhầm lẫn về chính mình
15:05
we can misperceive ourselves
335
893880
1776
15:07
when the mechanisms
of prediction go wrong.
of prediction go wrong.
336
895680
2136
khi cơ chế phán đoán có vấn đề.
15:09
Understanding this opens many new
opportunities in psychiatry and neurology,
opportunities in psychiatry and neurology,
337
897840
4216
Hiểu điều này mở ra nhiều cơ hội
cho ngành tâm thần học và thần kinh học,
cho ngành tâm thần học và thần kinh học,
15:14
because we can finally
get at the mechanisms
get at the mechanisms
338
902080
2616
vì ta có thể biết được cơ chế
15:16
rather than just treating the symptoms
339
904720
1896
hơn là chỉ xử lý những triệu chứng
15:18
in conditions like
depression and schizophrenia.
depression and schizophrenia.
340
906640
2520
trong điều kiện như
trầm cảm và tâm thần phân liệt.
trầm cảm và tâm thần phân liệt.
15:21
Second:
341
909720
1216
Thứ hai:
15:22
what it means to be me
cannot be reduced to or uploaded to
cannot be reduced to or uploaded to
342
910960
3816
Điều làm cho tôi chính là tôi
không thể thu nhỏ lại hay sử dụng
không thể thu nhỏ lại hay sử dụng
15:26
a software program running on a robot,
343
914800
2376
một chương trình phần mềm trên rô bốt,
15:29
however smart or sophisticated.
344
917200
2216
dù cho nó có thông minh và
tinh vi đến đâu.
tinh vi đến đâu.
15:31
We are biological, flesh-and-blood animals
345
919440
2616
Chúng ta là động vật sinh học bằng
xương bằng thịt
xương bằng thịt
15:34
whose conscious experiences
are shaped at all levels
are shaped at all levels
346
922080
3256
có trải nghiệm nhận thức
ở nhiều mức độ định dạng
ở nhiều mức độ định dạng
15:37
by the biological mechanisms
that keep us alive.
that keep us alive.
347
925360
2976
bởi cơ chế sinh học
để giữ cho ta sinh tồn.
để giữ cho ta sinh tồn.
15:40
Just making computers smarter
is not going to make them sentient.
is not going to make them sentient.
348
928360
3640
Việc làm cho máy tính thông minh hơn
không thể làm cho chúng có nhận thức.
không thể làm cho chúng có nhận thức.
15:45
Finally,
349
933000
1296
Cuối cùng,
15:46
our own individual inner universe,
350
934320
1976
thế giới bên trong của mỗi cá nhân,
15:48
our way of being conscious,
351
936320
1656
cách chúng ta nhận thức,
15:50
is just one possible
way of being conscious.
way of being conscious.
352
938000
2760
chính là cách cảm nhận được nhận thức.
Và thậm chí sự nhận thức của con
người nói chung --
người nói chung --
15:53
And even human consciousness generally --
353
941840
1976
15:55
it's just a tiny region in a vast space
of possible consciousnesses.
of possible consciousnesses.
354
943840
3976
đó chính là vùng rất nhỏ bé trong không
gian rộng lớn của sự nhận thức có thể.
gian rộng lớn của sự nhận thức có thể.
15:59
Our individual self and worlds
are unique to each of us,
are unique to each of us,
355
947840
3656
Cái tôi và thế giới bên ngoài là duy nhất
đối với mỗi người chúng ta,
đối với mỗi người chúng ta,
16:03
but they're all grounded
in biological mechanisms
in biological mechanisms
356
951520
3216
nhưng nó được cắm rễ sâu
trong cái cơ chế sinh học
trong cái cơ chế sinh học
16:06
shared with many other living creatures.
357
954760
2600
được chia sẻ với nhiều sinh vật sống khác.
Bây giờ đây là những thay đổi cở bản
16:09
Now, these are fundamental changes
358
957920
2960
trong cách thức chúng ta hiểu chính mình,
16:13
in how we understand ourselves,
359
961760
2256
nhưng tôi nghĩ chúng thật tuyệt vời,
16:16
but I think they should be celebrated,
360
964040
1856
vì khi trong khoa học,
từ Copernic--
từ Copernic--
16:17
because as so often in science,
from Copernicus --
from Copernicus --
361
965920
2376
chúng ta không xem mình là trung tâm
vũ trụ --
vũ trụ --
16:20
we're not at the center of the universe --
362
968320
2000
16:22
to Darwin --
363
970344
1232
rồi đến Darwin --
16:23
we're related to all other creatures --
364
971600
2216
chúng ta xem mình có mối liên quan với
tất cả sinh vật khác --
tất cả sinh vật khác --
16:25
to the present day.
365
973840
1200
cho đến ngày nay.
16:28
With a greater sense of understanding
366
976320
2736
Với cảm giác tuyệt vời hơn về
tầm hiểu biết
tầm hiểu biết
16:31
comes a greater sense of wonder,
367
979080
2416
đưa đến cảm giác tuyệt hơn về cảm nhận
16:33
and a greater realization
368
981520
1856
và một nhận thức thú vị hơn
16:35
that we are part of
and not apart from the rest of nature.
and not apart from the rest of nature.
369
983400
4600
ở đó chúng ta là một phần
không thể tách rời của toàn thể vũ trụ.
không thể tách rời của toàn thể vũ trụ.
16:40
And ...
370
988920
1200
Và ...
16:42
when the end of consciousness comes,
371
990720
2376
Khi kết thúc sự nhận thức,
16:45
there's nothing to be afraid of.
372
993120
2800
sẽ không có gì phải lo sợ cả.
16:48
Nothing at all.
373
996560
1200
Không gì cả.
16:50
Thank you.
374
998480
1216
Cảm ơn.
16:51
(Applause)
375
999720
8026
(Vỗ tay)
Translated by Hong Khanh LE
ABOUT THE SPEAKER
Anil Seth - Cognitive neuroscientistHow can the "inner universe" of consciousness be explained in terms of mere biology and physics? Anil Seth explores the brain basis of consciousness and self.
Why you should listen
In his groundbreaking research, Anil Seth seeks to understand consciousness in health and in disease. As founding co-director of the University of Sussex’s Sackler Centre for Consciousness Science, his research bridges neuroscience, mathematics, artificial intelligence, computer science, psychology, philosophy and psychiatry. He has also worked extensively with playwrights, dancers and other artists to shape a truly humanistic view of consciousness and self.
Seth is the editor and co-author of the best-selling 30-Second Brain, a collection of brief and engaging neuroscience vignettes. His forthcoming book The Presence Chamber develops his unique theories of conscious selfhood within the rich historical context of the mind and brain sciences.
Follow Seth on Twitter at @anilkseth, and visit his website at anilseth.com and neurobanter.com. The Sackler Centre, at the University of Sussex, is at sussex.ac.uk/sackler. Seth's work is supported by the Dr. Mortimer and Theresa Sackler Foundation.
Anil Seth | Speaker | TED.com