TED2018
Ian Firth: Bridges should be beautiful
Իան Ֆիրթ: Կամուրջները պիտի գեղեցիկ լինեն
Filmed:
Readability: 4.1
1,215,979 views
«Կամուրջները պիտի լինեն ֆունկցիոնալ, անվտանգ և դիմացկուն, բայց նաև`նրբագեղ և գեղեցիկ»,-ասում է կառուցող ինժեներ Իան Ֆիրթը: Հին ու նոր կամուրջներն ուսումնասիրելով`Ֆիրթը բացահայտում է նորարարությունների ներուժը և այս կարևոր կառույցների բազմազան տարբերակներ և, թե ինչքան կարևոր է երևան հանել մեր միասնությունը, սանձազերծել մեր կրեատիվությունը և ցույց տալ մեր անհատականությունը:
Ian Firth - Engineer, bridge designer
Ian Firth designs bridges all around the world; some are very long and cross over wide rivers or sea channels, and some are really short and in the middle of towns and cities, but "all of them are unique and special in their own way." Full bio
Ian Firth designs bridges all around the world; some are very long and cross over wide rivers or sea channels, and some are really short and in the middle of towns and cities, but "all of them are unique and special in their own way." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
The world needs bridges.
0
1440
2600
Աշխարհը կամուրջների կարիք ունի:
00:17
Have you ever thought about
what it would be like not to have any?
what it would be like not to have any?
1
5920
3120
Երբևե մտածել ե՞ք`ինչ կլիներ,
եթե դրանք չլինեին:
եթե դրանք չլինեին:
00:21
It's hard to imagine
a civilization without bridges
a civilization without bridges
2
9880
3136
Դժվար է պատկերացնել մի քաղաքակրթություն
առանց կամուրջների,
առանց կամուրջների,
00:25
because they're so essential
3
13040
1376
որովհետև դրանք շատ կարևոր են
00:26
for growth and development
of human society,
of human society,
4
14440
2736
մարդկանց աճի և զարգացման համար,
00:29
but they're not just about a safe way
across a river or an obstacle.
across a river or an obstacle.
5
17200
3920
բայց դրանք զուտ գետերի և խոչընդոտների
վրայով անցնելու միջոց չեն:
վրայով անցնելու միջոց չեն:
00:35
They shout about connectivity --
6
23720
3256
Դրանք խոսում են միասնականության,
00:39
community.
7
27000
1200
համայնքների մասին:
00:40
They reveal something about creativity,
8
28960
1896
Դրանք բցահայտոմ են
մեր ստեղծագործ լինելը
մեր ստեղծագործ լինելը
00:42
our ingenuity --
9
30880
1215
մեր հանճարեղությունը,
00:44
they even hint at our identity.
10
32119
2321
նաև ցույց են տալիս մեր անհատականությունը:
00:49
And when bridges fail,
11
37240
2256
Երբ կամուրջները փլուզվում են
00:51
or are destroyed in conflict,
12
39520
1896
կամ ավերվում
00:53
communities struggle,
13
41440
1776
համայնքները պայքարում են,
00:55
development stagnates, people suffer.
14
43240
2000
զարգացումը դադարում է,
մարդիկ տառապում են:
մարդիկ տառապում են:
00:59
Even today,
15
47280
1816
Նույնիսկ այսօր
01:01
there are over one billion people
living in poor, rural communities
living in poor, rural communities
16
49120
3896
կան աղքատ գյուղական համայնքներում ապրող
ավելի քան 1 մլրդ մարդիկ,
ավելի քան 1 մլրդ մարդիկ,
01:05
around the world
17
53040
1216
ամբողջ աշխարհում,
01:06
that do not have safe, year-round access
18
54280
1936
որ չունեն ողջ տարին տևող հասանելիությոն
01:08
to the things that you
and I take for granted:
and I take for granted:
19
56240
2456
այնպիսի բաների, որ ես և դուք
բնական ենք համարում.
բնական ենք համարում.
01:10
education, medical care,
access to markets ...
access to markets ...
20
58720
2560
կրթություն, բժշկություն, խանութներ...
01:14
which is why wonderful organizations
like Bridges to Prosperity
like Bridges to Prosperity
21
62960
3176
ահա ինչու այնպիսի կազմակերպություն
ինչպիսին Բարգավաճման կամուրջները
ինչպիսին Բարգավաճման կամուրջները
01:18
build bridges in this kind of place --
this is in Rwanda.
this is in Rwanda.
22
66160
3056
կառուցում է կամուջներ այսպիսի վայրերում,
սա Ռուանդայում է:
սա Ռուանդայում է:
01:21
And they make such a difference,
23
69240
2376
Եվ սա մեծ տարբերություն է ստեղծում
01:23
not only to those lives
immediately around the bridge,
immediately around the bridge,
24
71640
3136
ոչ միայն նրանց համար,
որ անմիջապես կամուրջների մոտ են ապրում.
որ անմիջապես կամուրջների մոտ են ապրում.
01:26
but the impact of these bridges is huge,
25
74800
1966
դրանց ազդեցությունը շատ մեծ է
01:28
and it spreads over the whole community,
26
76790
2466
և տարածվում է ողջ համայնքով,
01:31
far, far away.
27
79280
1240
շատ-շատ հեռու:
01:34
Of course bridges have been around
for an awfully long time.
for an awfully long time.
28
82040
3176
Իհարկե կամուրջները գոյություն են ունեցել
շատ երկար ժամանակ:
շատ երկար ժամանակ:
01:37
The oldest ones are stone
because it's a very durable material.
because it's a very durable material.
29
85240
3936
Ամենահին կամուրջները քարե են,
որովհետև քարը դիմացկուն է:
որովհետև քարը դիմացկուն է:
01:41
I don't know about you --
30
89200
1256
Չգիտեմ`դուք ինչպես,
01:42
I love to look at
the development of technology
the development of technology
31
90480
2216
ես սիրում եմ հետևել
տեխնոլոգիական զարգացմանը,
տեխնոլոգիական զարգացմանը,
01:44
to learn about what people did
with the materials
with the materials
32
92720
2336
որ իմանամ`մարդիկ ինչ են արել այն նյութեով
01:47
and tools available to them at the time.
33
95080
2280
ու գործիքներով, որ ունեցել են այն ժամանակ:
01:50
So the Pont Du Gard in the center
is a wonderful example --
is a wonderful example --
34
98200
2816
Գարդի կամուրջը կենտրոնում հինալի օրինակ է,
01:53
Roman aqueduct in the South of France --
35
101040
2336
հռոմեական ջրուղի Ֆրանսիայի հարավում
01:55
fantastic piece of technology
built using massive stones put together,
built using massive stones put together,
36
103400
3576
կառուցված է ֆանտաաստիկ տեխնոլոգիաներով
հսկա քարերը միասին դնելով,
հսկա քարերը միասին դնելով,
01:59
dry -- there's no mortar in those joints.
37
107000
2376
չոր է, միացումներում ոչ մի
կպցնող նյութ չկա:
կպցնող նյութ չկա:
02:01
They're just dry stone joints --
38
109400
1936
Դրանք զուտ քարե չոր միացումներ են.
02:03
fantastic
39
111360
1216
ֆանտաստիկ է,
02:04
and almost as good as new today.
40
112600
1560
և այնքան լավն է ասես նոր լինի:
02:08
Or sometimes up in the mountains,
41
116360
1616
Կամ երբեմն լեռներում
02:10
people would build
these suspension bridges,
these suspension bridges,
42
118000
2856
մարդիկ կառուցում էին այսպիսի
կախովի կամուրջներ,
կախովի կամուրջներ,
02:12
often across some dizzy canyon,
43
120880
1776
հաճախ շշմեցուցիչ
կանյոնների վրայով
կանյոնների վրայով
02:14
using a vine.
44
122680
1216
փաթաթվող բույսերի միջոցով
02:15
In this case, this is in Peru.
45
123920
1536
Այս դեպքում սա Պերուում է:
02:17
This is using grass which grows locally
46
125480
2336
Այս կամուրջները կառուցելու համար
օգտագործել են
օգտագործել են
02:19
and is woven into ropes
to build these bridges.
to build these bridges.
47
127840
2216
տեղում աճող խոտ և պարանով հյուսվածքներ:
02:22
And do you know
they rebuild this every year?
they rebuild this every year?
48
130080
3160
Գիտե՞ք, որ ամեն տարի սրանք
վերակառուցվում են:
վերակառուցվում են:
02:26
Because of course grass
is not a durable material.
is not a durable material.
49
134160
2440
Որովհետև խոտը դիմացկուն նյութ չէ:
02:29
So this bridge is unchanged
since Inca times.
since Inca times.
50
137600
2120
Այս կամուրջը Ինկերի ժամանակներից
չի փոփոխվել:
չի փոփոխվել:
02:34
And bridges can be
symbols of their location.
symbols of their location.
51
142720
2520
Կամուրջները իրենց գտնվելու վայրի
սիմվոլներն են:
սիմվոլներն են:
02:38
Of course, Golden Gate
and Sydney are well familiar.
and Sydney are well familiar.
52
146400
2456
Իհարկե Գոլդեն Գեյթը և Սիդնեյը ծանոթ են ձեզ
02:40
In Mostar the bridge was synonymous
with the name of the place,
with the name of the place,
53
148880
3536
Մոստարում կամուրջը տեղի անունն էր կրում,
02:44
and to such an extent
that in the war in 1993
that in the war in 1993
54
152440
3496
և երբ 1993 թվականի պատերազմում
02:47
when the bridge was destroyed,
55
155960
1456
կամուրջը ավերվեց,
02:49
the town all but lost its identity
until the bridge was reconstructed.
until the bridge was reconstructed.
56
157440
3320
քաղաքը կորցրեց իր ինքնությունը,
մինչև կամուրջը վերակառուցվեց:
մինչև կամուրջը վերակառուցվեց:
02:54
And bridges are enormous
features in our landscape --
features in our landscape --
57
162000
3576
Կամուրջները բնատեսարանի
հսկայական դիմագծեր են,
հսկայական դիմագծեր են,
02:57
not just enormous,
sometimes there's small ones --
sometimes there's small ones --
58
165600
2376
ոչ միայն հսկայական, կան նաև փոքրերը,
03:00
and they are really significant features,
59
168000
2696
դրանք իսկապես կարևոր դիմագծեր են,
03:02
and I believe we have a duty
to make our bridges beautiful.
to make our bridges beautiful.
60
170720
3880
ու ես կարծում եմ՝ մեր պարտքն է
գեղեցկացնել դրանք:
գեղեցկացնել դրանք:
03:08
Thankfully, many people do.
61
176320
1336
Բարեբախտաբար շատերը անոմ են
03:09
Think of the stunning Millau Viaduct
in the South of France.
in the South of France.
62
177680
3896
Մտածեք Ֆրանսիայի հարավում
ցնցող Միլո Վիադուկտի մասին:
ցնցող Միլո Վիադուկտի մասին:
03:13
French engineer Michel Virlogeux
and British architect Lord Foster
and British architect Lord Foster
63
181600
3536
Ֆրանսիացի ինժեներ Միշել Վիրլոժիոն և
բրիտանացի քանդակագործ Լորդ Ֆոստերը
բրիտանացի քանդակագործ Լորդ Ֆոստերը
03:17
collaborated together to produce something
64
185160
2056
համագործակցեցին՝ ստեղծելու մի բան,
03:19
which is a really spectacular
synergy of architecture and engineering.
synergy of architecture and engineering.
65
187240
3696
որը քանդակագործության և ինժեներիայի
տպավորիչ միաձուլում է:
տպավորիչ միաձուլում է:
03:22
Or Robert Maillart's Salginatobel Bridge
in the mountains in Switzerland --
in the mountains in Switzerland --
66
190960
4496
Կամ Ռոբերտ Մեյլարտի Սալգիանտոբել կամուրջը
Շվեյցարիայի լեռներում.
Շվեյցարիայի լեռներում.
03:27
absolutely sublime.
67
195480
1280
միանշանակ շքեղ է:
03:29
Or more recently,
68
197880
1216
Կամ բոլորովին վերջերս
03:31
Laurent Ney's beautiful
and rather delicate bridge
and rather delicate bridge
69
199120
3056
Լորեն Նեյի գեղեցիկ և նրբագեղ կամուրջը
03:34
for Tintagel Castle in the UK.
70
202200
1840
Բրիտանիայի Տինտագել ամրոցի համար:
03:37
These are spectacular
and beautiful designs
and beautiful designs
71
205520
2216
Սրանք տպավորիչ և գեղեցիկ նմուշներ են
03:39
and we need to see more of this.
72
207760
1560
ու կարելի է այլ օրինակներ գտնել:
03:43
Bridges can be considered
in three convenient categories,
in three convenient categories,
73
211040
3800
Կամուրջները կարող են լինել 3 տեսակի
03:48
depending on the nature
of the structural system
of the structural system
74
216800
2496
կախված կառուցման համակարգի բնույթից,
03:51
that they adopt
as their principal support.
as their principal support.
75
219320
2896
որը ընտրվում է որպես
նրանց հիմնական հենարան:
նրանց հիմնական հենարան:
03:54
So, bending, of course,
is the way a beam will behave --
is the way a beam will behave --
76
222240
3136
Այսպես, հեծանները թեքվում են.
03:57
so, beams and bending.
77
225400
1720
այսինքն՝ հեծաններ և թեքում:
03:59
Or compression is the principal
way of operating for an arch.
way of operating for an arch.
78
227880
4120
Կամ սեղմումը կամար ձևավորելու
հիմնական միջոցն է:
հիմնական միջոցն է:
04:04
Or for the really long spans
you need to go lightweight,
you need to go lightweight,
79
232720
2656
Կամ երկար հատվածների համար
պետք է ստեղծվեն,
պետք է ստեղծվեն,
04:07
as we'll see in a minute,
80
235400
1336
ինչպես մի րոպեից կտեսնենք,
04:08
and you'll use tension, cables --
81
236760
2656
կախովի կամուրջներ՝
04:11
suspension bridges.
82
239440
1456
օգտագործեով ճնշում և կաբելներ
04:12
And the opportunity
for variety is enormous.
for variety is enormous.
83
240920
2280
Զանազանություն ստեղծելու
շատ տարբերակներ կան:
շատ տարբերակներ կան:
04:16
Engineers have a fantastic scope
for innovation and ingenuity
for innovation and ingenuity
84
244400
3216
Ինժեներները նորարարության, հնարագիտության
և սրանց տարբեր ձևեր
և սրանց տարբեր ձևեր
04:19
and developing different forms
around these types.
around these types.
85
247640
2560
զարգացնելու ֆանտաստիկ տեսադաշտ ունեն;
04:25
But technological change
happens relatively slowly in my world,
happens relatively slowly in my world,
86
253520
3696
Բայց տեխնոլոգիական փոփոխություններն իմ
աշխարհում դանդաղ են տեղի ունենում,
աշխարհում դանդաղ են տեղի ունենում,
04:29
believe it or not,
87
257240
1216
կհավատաք դրան թե ոչ,
04:30
compared to the changes
that happen in mobile phone technology
that happen in mobile phone technology
88
258480
4536
համեմատած հեռախոսների, համակարգիչների
04:35
and computers and digital
technologies and so on.
technologies and so on.
89
263040
2336
և թվային այլ տեեխնոլոգիաների
փոփոոխությոնների հետ
փոփոոխությոնների հետ
04:37
In our world of construction,
90
265400
2256
Մեր կառուցողական աշխարհում
04:39
the changes seem positively glacial.
91
267680
2560
փոփոխությունները վտանգավոր են թվում:
04:44
And the reason for this
can be summarized in one word:
can be summarized in one word:
92
272040
2560
Սրա պատճառը կարող է արտահայտվել մեկ բառով՝
04:48
risk.
93
276040
1200
ռիսկ:
04:50
Structural engineers like me manage risk.
94
278680
2016
Կառոցող ինժեները ինձ նման
կռավարոմ է ռիսկը
կռավարոմ է ռիսկը
04:52
We are responsible for structural safety.
95
280720
1976
Մենք պատասխանատու ենք
անվտանգ կառուցման համար:
անվտանգ կառուցման համար:
04:54
That's what we do.
96
282720
1216
Դա է մեր գործը:
04:55
And when we design bridges like these,
97
283960
1856
Եվ երբ այսպիսի կամուրջներ են նախագծում
04:57
I have to balance the probability
that loads will be excessive on one side
that loads will be excessive on one side
98
285840
4896
ես պիտի հավասարակշռեմ
05:02
or the strength will be
too low on the other side.
too low on the other side.
99
290760
3136
երկու կողմերի ծանրաբեռնվածությունը:
05:05
Both of which, incidentally,
are full of uncertainty usually,
are full of uncertainty usually,
100
293920
3776
Երկուսն էլ միանշանակ չեն,
05:09
and so it's a probabilistic problem,
101
297710
1756
այսինքն սա հավանականության խնդիր է
05:11
and we have to make sure
102
299490
1206
և մենք պիտի համոզվենք,
05:12
that there's an adequate margin
for safety between the two, of course.
for safety between the two, of course.
103
300720
3336
որ այդ երկուսի միջև պատշաճ սահման կա:
05:16
There's no such thing, I have to tell you,
104
304080
2056
Պիտի ասեմ ձեզ, որ
05:18
as absolute safety.
105
306160
1256
բացարձակ անվտանգությոն չկա
05:19
Contrary to popular belief,
106
307440
2376
Ի հակադրություն հայտնի համոզմունքին,
05:21
zero risk doesn't exist.
107
309840
1520
զրոյական ռիսկ գոյություն չունի:
05:25
Engineers have to do their calculations
and get their sums right
and get their sums right
108
313720
3056
Ինժեներներն իրենց հաշվարկները
ճիշտ պիտի անեն,
ճիշտ պիտի անեն,
05:28
to make sure that those margins are there,
109
316800
2056
որպեսզի համոզվեն, որ այդ սահմանները կան,
05:30
and society expects them to do so,
110
318880
1656
հասարակությունն էլ ակնկալում է դա.
05:32
which is why it's all the more alarming
when things like this happen.
when things like this happen.
111
320560
3240
դրա համար էլ տագնապալի է,
երբ այսպիսի բաներ են պատահում:
երբ այսպիսի բաներ են պատահում:
05:39
I'm not going to go into the reasons
for these tragedies,
for these tragedies,
112
327080
3736
Ես չեմ խորանա այս ողբերգությունների
պատճառների մեջ,
պատճառների մեջ,
05:42
but they are part of the reason
113
330840
2336
բայց դրանք մասն են կազմում նրա,թե ինչու են
05:45
why technological change
happens quite slowly.
happens quite slowly.
114
333200
2376
տեխնոլոգիական փոփոխություններրն
այդքան դանդաղ:
այդքան դանդաղ:
05:47
Nobody wants this to happen.
115
335600
1360
Ոչ ոք չի ուզոմ որ սա պատահի:
05:50
Clients don't want this to happen
on their projects, obviously.
on their projects, obviously.
116
338280
2960
Հաճախորդներն էլ չեն ուզում,
որ սա իրենց ծրագրերի հետ պատահի:
որ սա իրենց ծրագրերի հետ պատահի:
05:54
And yet of course they want innovation.
117
342120
1976
Նրանք նորարարություն են ուզում:
05:56
Innovation is vital.
118
344120
1936
Նորարարությունն անհրաժեշտ է:
05:58
As an engineer, it's part of my DNA.
119
346080
2976
Որպես ինժեների՝ դա իմ ԴՆԹ-ի մեջ է;
06:01
It's in my blood.
120
349080
1816
Դա իմ արյան մեջ է:
06:02
I couldn't be a very good engineer
if I wasn't wanting to innovate,
if I wasn't wanting to innovate,
121
350920
3736
Ես չէի կարող լավ ինժեներ լինել,
եթե նորարարություններ չուզեի,
եթե նորարարություններ չուզեի,
06:06
but we have to do so from a position
of knowledge and strength
of knowledge and strength
122
354680
2936
բայց մենք պիտի դա անենք գիտելիքի, ուժի
06:09
and understanding.
123
357640
1240
և հասկացողության միջոցով:
06:12
It's no good taking a leap in the dark,
124
360080
1856
Լավ չէ մթության մեջ ցատկելը,
06:13
and civilization has learned from mistakes
since the beginning of time --
since the beginning of time --
125
361960
3456
և քաղաքակրթությունը ամենասկզբից
սովորել է իր սխալներից,
սովորել է իր սխալներից,
06:17
no one more so than engineers.
126
365440
1440
ոչ ավելի քան ինժեներները:
06:22
Some of you may have seen
this film before --
this film before --
127
370040
2136
Ձեզնից ոմանք գուցե տեսել են այս ֆիլմը.
06:24
this is the very famous
Tacoma Narrows Bridge collapse
Tacoma Narrows Bridge collapse
128
372200
2576
այն հայտնի Տակոմա Ներոուս կամրջի
փլուզման մասին է
փլուզման մասին է
06:26
in Tacoma, Washington state,
129
374800
1920
Տակոմայում, Վաշինգտոնի նահանգում
06:30
1940.
130
378200
1200
1940 թվականին:
06:32
The bridge became known
as "Galloping Gertie"
as "Galloping Gertie"
131
380200
2136
Կամուրջը հայտնի դարձավ
որպես Քառարշավ Ջերտի,
որպես Քառարշավ Ջերտի,
06:34
because she -- she?
132
382360
1256
որովհետև նա... նա՞:
06:35
Is a bridge female? I don't know.
133
383640
1776
Կամուրջը իգակա՞ն է: Չգիտեմ:
06:37
She was wobbling like this
for quite a long time,
for quite a long time,
134
385440
3296
Նա երկար ժամանակ այսպես ճոճվում էր,
06:40
and notice this twisting motion.
135
388760
1960
և նկատեք այս գալարուն շարժումը:
06:43
The bridge was far too flexible.
136
391800
1576
Կամուրջը շատ ճկուն էր:
06:45
It was designed by a chap
called Leon Moisseiff,
called Leon Moisseiff,
137
393400
2256
Այն նախագծել էր Լեոն Մուասեյֆ
անունով մի տղա,
անունով մի տղա,
06:47
no stranger to suspension bridge design,
138
395680
1936
որ անծանոթ չէր կախովի կամորջ նախագծելուն
06:49
but in this case he pushed the limits
just that little bit too far
just that little bit too far
139
397640
3136
բայց այս դեպքում սահմանները
մի քիչ սխալ էր հաշվել
մի քիչ սխալ էր հաշվել
06:52
and paid the price.
140
400800
1240
և վճարեց այս գինը:
06:54
Thankfully, nobody was killed.
141
402520
2376
Բարեբախտաբար, ոչ ոք չմահացավ:
06:56
But this bridge collapse stopped
suspension bridge development
suspension bridge development
142
404920
3816
Բայց այս կամրջի փլուզումը դադարեցրեց
կախովի կամուրջների զարգացումը`
կախովի կամուրջների զարգացումը`
07:00
dead in its tracks.
143
408760
1200
մարած դրա հետևանքով:
07:02
For 10 years nobody thought
about doing another suspension bridge.
about doing another suspension bridge.
144
410680
3576
10 տարի ոչ ոք չէր մտածում կախովի կամուրջ
կառուցելու մասին:
կառուցելու մասին:
07:06
There were none.
145
414280
1256
Ոչ մի հատ չկար:
07:07
And when they did emerge in the 1950s,
146
415560
1856
Եվ երբ դրանք հայտնվեցին 1950-ականներին,
07:09
they were an understandable overreaction,
147
417440
1953
դրանք հասկանալի արձագանք էին,
07:11
this sort of oversafe response
to what had happened.
to what had happened.
148
419417
3320
այսպիսի գերազանց արձագանք այն բանին,
ինչ կատարվել էր:
ինչ կատարվել էր:
07:15
But when it did occur in the mid-60s,
149
423880
2400
Բայց երբ դա տեղի ունեցավ 60-ականների
կեսերին,
կեսերին,
07:19
there was indeed a step change --
150
427320
1616
միանշանակ արդեն փոփոխություն կար.
07:20
an innovation,
a technological step change.
a technological step change.
151
428960
2856
նորարարություն, տեխնոլոգիական փոփոխություն
07:23
This is the Severn Bridge in the UK.
152
431840
1720
Սա Սիվըրն կամուրջն է Բրիտանիայում:
07:26
Notice the aerodynamically
streamlined cross section
streamlined cross section
153
434200
3416
Տեսեք այն պարզեցված աերոդինամիկ
խաչաձև հատվածը
խաչաձև հատվածը
07:29
in the center there.
154
437640
1216
այնտեղ`կենտրոնում:
07:30
It's also a box which makes it
very torsionally stiff --
very torsionally stiff --
155
438880
2736
Դա նաև մի արկղ է, որն այն կարծրացնում է.
07:33
that twisting motion which we saw
at Tacoma would not happen here.
at Tacoma would not happen here.
156
441640
3856
այն գալարուն շարժումը,որ տեսանք Տակոմայում
այսեղ չէր պատահի:
այսեղ չէր պատահի:
07:37
And it's also really lightweight,
157
445520
1616
Դա նույնպես թեթև է,
07:39
and as we'll see in a moment,
158
447160
1416
և ինչպես մի րոպեից կտեսնենք,
07:40
lightweight is really
important for long spans,
important for long spans,
159
448600
2816
թեթևությունն իրոք կարևոր է
երկար հատվածների համար,
երկար հատվածների համար,
07:43
and everybody seems
to want us to build longer spans.
to want us to build longer spans.
160
451440
3576
և բոլորն ուզում են,
որ ավելի երկարները կառուցենք:
որ ավելի երկարները կառուցենք:
07:47
The longest at the moment is in Japan.
161
455040
1856
Հիմա ամենաերկարը Ճապոնիայում է:
07:48
It's just under 2,000 meters -- one span.
162
456920
3896
Այն 2000 մետր էլ չկա:
07:52
Just under two kilometers.
163
460840
1256
Մոտ 2 կիլոմետր:
07:54
The Akashi Kaikyō Bridge.
164
462120
1336
Ակաշի Կաիկյո կամուրջը:
07:55
We're currently working on one in Turkey
which is a bit longer,
which is a bit longer,
165
463480
2966
Հիմա աշխատում ենք Թուրքիայում մի
կամրջի վրա, որ ավելի երկար է,
կամրջի վրա, որ ավելի երկար է,
07:58
and we've designed
the Messina Bridge in Italy,
the Messina Bridge in Italy,
166
466460
2196
նաև նախագծել ենք
Մեսսինա կամուրջը Իտալիայում,
Մեսսինա կամուրջը Իտալիայում,
08:00
which is just waiting to get started
with construction one day,
with construction one day,
167
468680
2976
որը սպասում է իր կառուցմանը,
08:03
who knows when.
168
471680
1216
ով գիտի` երբ:
08:04
(Laughter)
169
472920
1176
(Ծիծաղ)
08:06
I'm going to come back
to Messina in a moment.
to Messina in a moment.
170
474120
2656
Մի րոպեից կվերադառնամ Մեսսինային:
08:08
But the other kind of long-span bridge
which uses that tension principle
which uses that tension principle
171
476800
5096
Մյուս տեսակի երկար կամուրջը, որն
օգտագործում է ճնշման սկզբունքը,
օգտագործում է ճնշման սկզբունքը,
08:13
is the cable-stayed bridge,
172
481920
1336
կաբելային կամուրջն է,
08:15
and we see a lot of these.
173
483280
1576
դրանց հաճախ կարելի է հանդիպել:
08:16
In fact, in China they're building
a whole load of these right now.
a whole load of these right now.
174
484880
3656
Հիմա Չինաստանում այսպիսի
շատ կամուրջներ են կառուցում:
շատ կամուրջներ են կառուցում:
08:20
The longest of these is the Russky Bridge
in Vladivostok, Russia --
in Vladivostok, Russia --
175
488560
3896
Ամենաերկարը Ռասկի կամուրջն է
Վլադիվոստոկում`Ռուսաստանում,
Վլադիվոստոկում`Ռուսաստանում,
08:24
just over 1,100 meters.
176
492480
1776
ընդամենը ավելի քան 1100 մետր է:
08:26
But let me take you back to this question
about long-span and lightweight.
about long-span and lightweight.
177
494280
3496
Բայց եկեք վերադառնանք
երկար հատվածներին ու թեթևությանը:
երկար հատվածներին ու թեթևությանը:
08:29
This is using Messina Bridge
as an example.
as an example.
178
497800
2056
Մեսսինա կամուրջը կիրառում է այս համակարգը:
08:31
The pie chart in the center represents
the capacity of the main cables --
the capacity of the main cables --
179
499880
4456
Կենտրոնի դասավորությունը ցույց է տալիս
գլխավոր կաբելների հզորությունը,
գլխավոր կաբելների հզորությունը,
08:36
that's what holds the bridge up --
180
504360
1656
դա է, որ պահում է կամուրջը.
08:38
the capacity of the main cables.
181
506040
1560
գլխավոր կաբելների հզորությունը:
08:40
And notice that 78 percent
of that capacity
of that capacity
182
508400
2896
Եվ նկատեք, որ այդ հզորության 78 տոկոսը
08:43
is used up just holding the bridge up.
183
511320
2640
օգտագործվում է կամուրջը պահելու համար:
08:47
There's only 22 percent of its capacity --
184
515880
2015
Այդ հզորության միայն 22 տոկոսը`
08:49
that's less than a quarter --
185
517919
1417
մեկ քառորդից ավելի քիչն է,
08:51
available for the payload,
186
519360
1256
որ պահում է ծանրությունը`
08:52
the stuff that the bridge
is there to support:
is there to support:
187
520640
2176
այն, ինչի համար նախատեսված է կամուրջը.
08:54
the railway, the road and so on.
188
522840
1720
երկաթգիծ, ճանապարհ և այլն:
08:58
And in fact,
189
526200
1256
Եվ փաստորեն,
08:59
over 50 percent of that payload --
190
527480
2616
այդ ծանրության 50 տոկոսից ավելին`
09:02
of that dead load --
191
530120
1416
այդ քարացած ծանրության,
09:03
is the cable on its own.
192
531560
1376
հենց կաբելներն իրենք են:
09:04
Just the cable without any bridge deck.
193
532960
2016
Միայն կաբելներ առանց
կամրջի մնացած հտվածի:
կամրջի մնացած հտվածի:
09:07
If we could make that cable lighter,
194
535000
2536
Եթե կարողանայինք կաբելներն
ավելի թեթև պատրաստել,
ավելի թեթև պատրաստել,
09:09
we could span longer.
195
537560
1496
երկարությունը կավելացվեր:
09:11
Right now if we use the high-strength
steel wire available to us,
steel wire available to us,
196
539080
3456
Եթե հիմա պողպատե ամուր լարեր օգտագործենք,
09:14
we can span, practically speaking,
around about five or six kilometers
around about five or six kilometers
197
542560
3456
կարող ենք երկարացնել մինչև 5-6 կիլոմետր,
09:18
if we really push it.
198
546040
1240
եթե լավ ձգենք այն:
09:20
But if we could use
carbon fiber in those cables,
carbon fiber in those cables,
199
548480
3056
Բայց եթե կարողանայինք օգտագործել
ածխածնային մանրաթելով կաբելներ,
ածխածնային մանրաթելով կաբելներ,
09:23
we could go more than 10 kilometers.
200
551560
1880
երկարությունը կհասներ
ավելի քան 10 կմ-ի
ավելի քան 10 կմ-ի
09:26
That's pretty spectacular.
201
554560
1240
Սա միանգամայն տպավորիչ է:
09:30
But of course superspans is not
necessarily the way to go everywhere.
necessarily the way to go everywhere.
202
558200
4696
Բայց մեծ երկարություն միշտ չէ, որ
հնարավոր է ապահովել:
հնարավոր է ապահովել:
09:34
They're very expensive
203
562920
1216
Դրանք շատ թանկ են
09:36
and they've got all sorts
of other challenges associated with them,
of other challenges associated with them,
204
564160
3143
և դրանց հետ կապված այլ խնդիրներ էլ կան
09:39
and we tend to build multispan
205
567327
1449
ձգտում ենք շատ մասեր կառուցել
09:40
when we're crossing
a wide estuary or a sea crossing.
a wide estuary or a sea crossing.
206
568800
2480
երբ լայն գետաբերաններ կամ ծովեր ենք հատում
09:44
But of course if that sea crossing
were somewhere like Gibraltar,
were somewhere like Gibraltar,
207
572080
3416
Բայց իհարկե եթե դա օրինակ Ջիբրալթարում է
09:47
or in this case, the Red Sea,
208
575520
2456
կամ այս դեպքում Կարմիր ծովում
09:50
we would indeed be building
multiple superlong spans
multiple superlong spans
209
578000
4456
կկառուցեինք բազմաթիվ երկար հատվածներ,
09:54
and that would be
something spectacular, wouldn't it?
something spectacular, wouldn't it?
210
582480
2896
տպավորիչ կլիներ, այնպես չէ՞:
09:57
I don't think I'm going to see
that one finished in my lifetime,
that one finished in my lifetime,
211
585400
3056
Չեմ կարծում`ես դա երբևէ կտեսնեմ,
10:00
but it will certainly be worth waiting for
for some of you guys.
for some of you guys.
212
588480
3040
բայց արժե, որ գոնե դուք սպասեք դրան:
10:04
Well, I want to tell you about something
which I think is really exciting.
which I think is really exciting.
213
592800
3496
Ուզում եմ ձեզ մի բան ասել, որը, կարծում եմ
շատ հետաքրքիր է:
շատ հետաքրքիր է:
10:08
This is a multispan suspension bridge
across very deep water in Norway,
across very deep water in Norway,
214
596320
4496
Սա բազմահատված կախովի կամուրջ է Նորվեգիայի
շատ խոր ջրերի վրա,
շատ խոր ջրերի վրա,
10:12
and we're working on this at the moment.
215
600840
1920
և մենք հիմա սրա վրա ենք աշխատում:
10:15
The deep water means that foundations
are prohibitively expensive.
are prohibitively expensive.
216
603400
3816
Խոր ջուրը նշանակում է,
որ հիմքերը շատ թանկ են:
որ հիմքերը շատ թանկ են:
10:19
So this bridge floats.
217
607240
2240
Այսպիսով, այս կամուրջը լողում է:
10:23
This is a floating,
multispan suspension bridge.
multispan suspension bridge.
218
611240
2256
Սա լողացող, բազմահատված կախովի կամուրջ է:
10:25
We've had floating bridges before,
but nothing like this.
but nothing like this.
219
613520
2680
Լողացող կամուրջներ նախկինում էլ են եղել,
բայց ոչ սրա նման
բայց ոչ սրա նման
10:29
It stands on floating pontoons
220
617040
1576
Սրա հիմքոմ լողացող կամրջանավեր են
10:30
which are tethered to the seabed
and held down --
and held down --
221
618640
2336
որ ամրացված են հատակին.
10:33
so, pulled down
against those buoyancy forces,
against those buoyancy forces,
222
621000
3096
գործում են դուրս մղող ուժերի դեմ:
10:36
and in order to make it stable,
223
624120
1576
և դա կայունացնելու համար
10:37
the tops of the towers
have to be tied together,
have to be tied together,
224
625720
2696
աշխարակների գլուխները պիտի միակցվեն
10:40
otherwise the whole thing
would just wobble around
would just wobble around
225
628440
2776
հակառակ դեպքում ճոճք կառաջանա
10:43
and nobody will want to go on that.
226
631240
1696
և ոչ ոք չի ուզի այն օգտագործել:
10:44
But I'm really excited about this
227
632960
1616
Ես իսկապես ոգևորված եմ սրանով
10:46
because if you think
about the places around the world
about the places around the world
228
634600
2576
որովհետը երբ մտածում ես աշխարհում այնպիսի
տեղերի մասին,
տեղերի մասին,
10:49
where the water is so deep
229
637200
1256
ուր ջուրն այդքան խորն է
10:50
that nobody has given a second thought
to the possibility of a bridge
to the possibility of a bridge
230
638480
3256
և ոչ ոք չի մտածել կամրջի
հավանականության կամ
հավանականության կամ
10:53
or any kind of crossing,
231
641760
1296
հատման այլ ձևի մասին,
10:55
this now opens up that possibility.
232
643080
1840
սա նոր հնարավորություն է ստեղծում:
10:58
So this one's being done
by the Norwegian Roads Administration,
by the Norwegian Roads Administration,
233
646600
3040
Այս մեկը կառուցել է Նորվեգական
ճանապարհների ադմինիստրացիան,
ճանապարհների ադմինիստրացիան,
11:02
but I'm really excited to know
234
650600
1456
ինձ շատ հետաքրքրում է,
11:04
where else will this technology
enable development --
enable development --
235
652080
2496
թե էլ ուր տեխնոլոգիան կապահովի զարգացում`
11:06
that growing together,
236
654600
2016
միասնական աճ,
11:08
that building of community.
237
656640
1320
համայնքի կառուցում:
11:13
Now, what about concrete?
238
661720
1240
Հիմա, իսկ բետո՞նը:
11:16
Concrete gets a pretty bad name sometimes,
239
664160
2320
Երբեմն դա այնքան էլ
հարմար նյութ չի համարվում:
հարմար նյութ չի համարվում:
11:20
but in the hands of people
like Rudy Ricciotti here,
like Rudy Ricciotti here,
240
668080
3616
բայց այնպիսի մարդու ձեռքերում,
ինչպիսին Ռուդի Ռիչիոտին է,
ինչպիսին Ռուդի Ռիչիոտին է,
11:23
look what you can do with it.
241
671720
1400
տեսեք ինչ կարելի էանել դրանով
11:26
This is what we call ultra-high
performance fiber-reinforced concrete.
performance fiber-reinforced concrete.
242
674400
3456
Սա մենք կոչում ենք շատ բարձր որակի
օպտիկամանրաթելային բետոն:
օպտիկամանրաթելային բետոն:
11:29
It's a bit of a mouthful.
243
677880
1240
Սա շուտասելուկի է նման:
11:31
Us engineers love those kinds of words.
244
679680
1896
Ինժեներներս սիրում ենք այսպիսի բառեր:
11:33
(Laughter)
245
681600
2256
(Ծիծաղ)
11:35
But what you do with this --
246
683880
1376
Բայց ինչ ենք անում սրանով.
11:37
this is really superstrong,
and it's really durable,
and it's really durable,
247
685280
2456
սա շատ ամուր է ու դիմացկուն,
11:39
and you can get this fantastic
sculptural quality.
sculptural quality.
248
687750
2360
սրանից կարելի է ստանալ
այս ճարտարապետական որակը:
այս ճարտարապետական որակը:
11:43
Who said concrete bridges are dull?
249
691200
1680
Ով է ասել բետոնե կամորջները լավ չեն
11:47
We could talk about all sorts
of other new technologies and things
of other new technologies and things
250
695680
3136
Կարող ենք խոսել բոլոր
նոր տեխնոլոգիաների մասին,
նոր տեխնոլոգիաների մասին,
11:50
which are going on,
251
698840
1216
որ շարունակ զարգանում են`
11:52
robots and 3-D printing
and AI and all of that,
and AI and all of that,
252
700080
2216
ռոբոտներ, 3-D նկարներ և այլն,
11:54
but I want to take you back to something
which I alluded to earlier on.
which I alluded to earlier on.
253
702320
3334
բայց ուզում եմ վերադառնալ մի թեմայի,
որ նախօրոք շեշտեցի:
որ նախօրոք շեշտեցի:
11:59
Our bridges need to be functional, yes.
254
707518
1858
Կամուրջները նաև
ֆունկցիոնալ պիտի լինեն:
ֆունկցիոնալ պիտի լինեն:
12:01
They need to be safe -- absolutely.
255
709400
1696
Դրանք պիտի բացարձակ անվտանգ լինեն:
12:03
They need to be serviceable and durable.
256
711120
1920
Պիտի լինեն պիտանի ու դիմացկուն:
12:05
But I passionately believe
they need to be elegant;
they need to be elegant;
257
713880
2416
Բայց ես կարծում եմ՝
դրանք պիտի լինեն նրբագեղ,
դրանք պիտի լինեն նրբագեղ,
12:08
they need to be beautiful.
258
716320
1239
պիտի լինեն գեղեցիկ:
12:12
Our bridges are designed for a long time.
259
720360
1960
Մեր կամուրջները երկար ժամանակվա համար են:
12:15
We tend to design for 100 years plus.
260
723280
1816
Կառուցվում են ավելի քան100 տարվա համր:
12:17
They're going to be there
for an awfully long time.
for an awfully long time.
261
725120
2400
Դրանք գոյություն են ունենալու
շատ երկար ժամանակ:
շատ երկար ժամանակ:
12:20
Nobody is going to remember the cost.
262
728480
2256
Ոչ ոք դրանց գինը չի հիշի:
12:22
Nobody will remember
whether it overran a few months.
whether it overran a few months.
263
730760
2480
Ոչ ոք չի հիշի, կառուցումը մի քանի ամիս
ավելի է տևել:
ավելի է տևել:
12:26
But if it's ugly or just dull,
264
734240
1840
Բայց եթե դա տգեղ է կամ ձանձրալի,
12:29
it will always be ugly or dull.
265
737400
1736
միշտ էլ այդպիսին կլինի:
12:31
(Laughter)
266
739160
1800
(Ծիծաղ)
12:34
Bridges --
267
742040
1240
Կամուրջներ...
12:36
beauty enriches life.
268
744320
2216
գեղեցկությունը հարստացնում է կյանքը:
12:38
Doesn't it?
269
746560
1200
Այնպես չէ՞:
12:40
It enhances our well-being.
270
748640
1736
Դա խթանում է մեր բարեկեցությունը:
12:42
Ugliness and mediocrity
does exactly the opposite.
does exactly the opposite.
271
750400
2360
Տգեղությունն ու միջակությունը
հակառակն են անում:
հակառակն են անում:
12:45
And if we go on building
mediocre, ugly environments --
mediocre, ugly environments --
272
753640
4016
Եթե շարունակենք շրջակա միջավայրը դարձնել
տգեղ ու միջակ,
տգեղ ու միջակ,
12:49
and I believe we're becoming
numb to that stuff --
numb to that stuff --
273
757680
2360
ես կարծում եմ`մենք դրան
ոշադրությոն չենք դարձնոմ,
ոշադրությոն չենք դարձնոմ,
12:53
if we go on doing that,
274
761880
1256
եթե շարունակնք այդպես անել
12:55
it's something like
a large-scale vandalism,
a large-scale vandalism,
275
763160
3256
դա նման կլինի մեծածավալ վայրագության,
12:58
which is completely unacceptable.
276
766440
1600
ինչը միանշանակ անընդունելի է:
13:01
(Applause)
277
769440
4936
(Ծափահարություն)
13:06
This is a bridge in Lyon in France,
278
774400
1936
Սա կամուրջ է Ֆրանսիայի Լեոն քաղաքում,
13:08
which was procured
through a design competition.
through a design competition.
279
776360
3176
որի նախագիծը մրցույթում է ձեռք բերվել:
13:11
And I think we need to start talking
to those people who procure our bridges
to those people who procure our bridges
280
779560
3856
Կարծում եմ`պիտի խոսենք այն մարդկանց հետ,
որ նախագծում են մեր կամուրջները
որ նախագծում են մեր կամուրջները
13:15
and our structures,
281
783440
1256
և կառույցները,
13:16
because it's the procurement
which is often the key.
which is often the key.
282
784720
2856
որովհետև հաճախ առաջնայինը նախագիծ գտնելն է
13:19
Design competitions
is one way to get good design,
is one way to get good design,
283
787600
2336
Նախագծերի մրցույթը լավ նախագիծ
գտնելու միջոց է,
գտնելու միջոց է,
13:21
but it's not the only one.
284
789960
1266
բայց միակը չէ:
13:23
There's an awful lot
of procurement going on
of procurement going on
285
791240
2056
Նախագծերի ահռելի քանակ է առաջարկվում,
13:25
that is absolutely prejudiced
against good design.
against good design.
286
793320
2360
ինչը վնասում է լավ նախագիծ գտնելուն:
13:29
So yes, technology happens
a bit slowly sometimes in my world.
a bit slowly sometimes in my world.
287
797280
3360
Այսպիսով,տեխնոլոգիական փոփոխություններն
իմ աշխարհում դանդաղ են ընթանում
իմ աշխարհում դանդաղ են ընթանում
13:34
But I'm really excited
about what we can do with it.
about what we can do with it.
288
802480
2440
Ինձ շատ է հետաքրքրում`
ինչ կարող ենք անել դրա հետ;
ինչ կարող ենք անել դրա հետ;
13:38
Whether it's saving lives in rural Africa
289
806160
2056
Արդյոք դա փրկոմ էկյանքեր
գյողական Աֆրիկայոմ
գյողական Աֆրիկայոմ
13:40
or stretching the boundaries
of long-span technology
of long-span technology
290
808240
2456
երկար սահմաններ է ձգում
13:42
or just crossing the road next-door,
291
810720
2280
կամ օգնում հատել կողքի փողոցը,
13:47
I hope we continue to build
elegant and beautiful stuff
elegant and beautiful stuff
292
815040
3776
հույս ունեմ`կշարունակենք ստեղծել նրբագեղ
և գեղեցիկ կառույցներ,
և գեղեցիկ կառույցներ,
13:50
that save lives and build communities.
293
818840
2240
որոնք փրկում են կյանքեր
և կառուում համայնքներ:
և կառուում համայնքներ:
13:55
Thank you.
294
823080
1216
Շնորհակալություն:
13:56
(Applause)
295
824320
3680
(Ծափահարություն)
ABOUT THE SPEAKER
Ian Firth - Engineer, bridge designerIan Firth designs bridges all around the world; some are very long and cross over wide rivers or sea channels, and some are really short and in the middle of towns and cities, but "all of them are unique and special in their own way."
Why you should listen
As Ian Firth writes: "I have been fortunate enough to work on some of the world's most amazing bridges, and I lead fantastic teams of engineers involved in the design, construction and management of bridges all over the world. Since 1990, when I became a Partner in Flint & Neill, the UK engineering consultants who I joined as a young graduate in 1979, I have helped to grow the firm into one of the world's leading bridge design consultancies. Flint & Neill joined the Danish COWI Group in 2008 and rebranded as COWI (UK) in January 2017.
"I love the fact that my work has included some of the very biggest bridges as well as some much smaller and more intimate ones. The big ones include the huge 3.3 km-long single-span suspension bridge over the Messina Strait in Italy and the 1 km span Stonecutters Bridge in Hong Kong. The smaller ones include Copenhagen's new Inner Harbour Bridge, the Third Way Bridge in Taunton and the Swansea Sail Bridge in Wales. In fact, one of my favorites is the smallest: the little Bridge of Aspiration in London's Covent Garden, which is only 9 meters long! Working alongside bridge architects, I always try to weave elegance and beauty into my designs alongside the essential safety, economy and other factors, so that my bridges are popular as well as efficient and durable. Altogether, I reckon I have designed well over 100 bridges, but sadly not all of them have been built!"
Ian Firth | Speaker | TED.com