TEDWomen 2010
Suheir Hammad: Poems of war, peace, women, power
سوهێر هەمەد: هۆنراوەکانی شەڕ، ئاشتی، ژنان، دەسەڵات
Filmed:
Readability: 3.3
774,896 views
سوهێر هەمەدی شاعیر دوو بەرهەمی کاریگەر پێشکەشدەکات 'چی دەکەم' لەگەڵ ' شکان' کە لەبارەی شەڕ و ئاشتی، ژن و دەسەڵات. سەرنج بدەنە ئەم دێڕە سەرسئڕهێنەرە ' لەو شتە مەترسن کە تەقیوەتەوە، ئەگەر پێویستە بترسن ، لەوە بترسن کە نەتەقیوەتەوە'
Suheir Hammad - Poet, playwright
In her poems and plays, Suheir Hammad blends the stories and sounds of her Palestinian-American heritage with the vibrant language of Brooklyn to create a passionately modern voice. Full bio
In her poems and plays, Suheir Hammad blends the stories and sounds of her Palestinian-American heritage with the vibrant language of Brooklyn to create a passionately modern voice. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
"What I Will"
0
1000
2000
چی دەکەم
00:18
I will not dance to your war drum.
1
3000
3000
سه‌ما ناکه‌م بۆ ته‌پڵی شه‌ڕه‌که‌ت
00:22
I will not lend my soul nor my bones to your war drum.
2
7000
3000
ڕۆح و ئێسکه‌کانم به ته‌پڵی شه‌ڕه‌که‌ی تۆ ناسپێرم
00:25
I will not dance to that beating.
3
10000
2000
سه‌ما بۆ ئه‌و لێدانه ناکه‌م
00:27
I know that beat.
4
12000
2000
ئه‌و لێدانه ده‌ناسم
00:29
It is lifeless.
5
14000
2000
ئه‌وه بێگیانه
00:31
I know intimately that skin you are hitting.
6
16000
3000
به‌هۆگرانه ئه‌و پێسته ده‌ناسم که‌تۆ لێده‌ده‌یت
00:34
It was alive once,
7
19000
2000
پێشترله‌ژیاندا بووه
00:36
hunted, stolen,
8
21000
2000
ڕاوکراوه، دزراوه
00:38
stretched.
9
23000
2000
کشاوه، درێژکراوه
00:40
I will not dance to your drummed-up war.
10
25000
3000
سه‌ما بۆ لێدانی ته‌پڵی شه‌ڕی تۆ ناکه‌م
00:43
I will not pop, spin, break for you.
11
28000
3000
من ناته‌قمه‌وه، نایسوڕێنم، نایشکێنم بۆ تۆ
00:46
I will not hate for you
12
31000
2000
ڕق هه‌ڵناگرم بۆ تۆ
00:48
or even hate you.
13
33000
2000
یان هه‌تا ڕق له تۆ هه‌ڵبگرم
00:50
I will not kill for you.
14
35000
2000
که‌س ناکوژم بۆ تۆ
00:52
Especially I will not die for you.
15
37000
4000
به‌تایبه‌تی خۆم ناده‌م به‌کوشت بۆ تۆ
00:56
I will not mourn the dead with murder nor suicide.
16
41000
3000
جلی ڕه‌ش له‌به‌ر ناکه‌م بۆ مردوویه‌کی بکوژ یان خۆکوژ
00:59
I will not side with you or dance to bombs
17
44000
2000
من نایه‌مە ڕیزی تۆ یان سه‌ما بکه‌م بۆ بۆمبه‌کان
01:01
because everyone is dancing.
18
46000
2000
چونکه که‌سانی تر سه‌ماده‌که‌ن
01:03
Everyone can be wrong.
19
48000
2000
هه‌رکه‌سێک ده‌گونجێ هه‌ڵه‌بێت
01:05
Life is a right, not collateral or casual.
20
50000
4000
ژیان ڕاستییه، نه‌ک ڕوداوێک یان ڕێکه‌وتنێک
01:09
I will not forget where I come from.
21
54000
2000
من ئه‌وه له‌بیرناکه‌م له‌کوێ ده‌ژیم
01:11
I will craft my own drum.
22
56000
2000
من ئیش له‌سه‌ر ته‌پڵه‌که‌ی خۆم ده‌که‌م
01:13
Gather my beloved near,
23
58000
2000
که‌سه نزیکه خۆشه‌ویسته‌کانم کۆکرده‌وه
01:15
and our chanting will be dancing.
24
60000
2000
وه گۆرانی وتنمان ده‌بێته سه‌ماکردن
01:17
Our humming will be drumming.
25
62000
2000
مرۆڤایه‌تیمان ته‌پڵ لێدان ده‌بێت
01:19
I will not be played.
26
64000
2000
من، ته‌پڵ لێناده‌م
01:21
I will not lend my name nor my rhythm to your beat.
27
66000
4000
من ناوی خۆم و کێشی خۆم ڕاناسپێرم به لێدانه‌کانت
01:25
I will dance and resist and dance and persist and dance.
28
70000
4000
سه‌ماده‌که‌م و به‌رگری ده‌که‌م و سه‌ماده‌که‌م و به‌رده‌وام ده‌بم و سه‌ما ده‌که‌م
01:29
This heartbeat is louder than death.
29
74000
3000
ئه‌م لێدانه‌ی دڵه ده‌نگی زیاتره له مردن
01:32
Your war drum ain't louder
30
77000
2000
لێدانی ته‌پڵی شه‌ڕه‌که‌ت ده‌نگی به‌رزترینه
01:34
than this breath. Haaa.
31
79000
4000
له‌مردن، ها
01:38
What's up TED people? Let me hear you make some noise.
32
83000
3000
چی هه‌یه که‌سانی (تێد) ؟ باگوێم له‌ده‌نگتان بێت
01:41
(Applause)
33
86000
2000
چه‌پڵه لێدان
01:43
A bunch of pacifists.
34
88000
3000
که‌سانێکی زۆری ئاشتیخواز هه‌یه
01:46
Confused, aspiring pacifists.
35
91000
3000
سه‌ری لێتێک چووه، به‌هیوای که‌سانی ئاشتیخواز
01:49
I understand.
36
94000
3000
من تێده‌گه‌م
01:53
I've been wrong a lot lately.
37
98000
3000
به‌م کۆتاییانه من زۆر هه‌ڵه بووم
01:58
Like a lot.
38
103000
2000
زۆر
02:00
So I couldn't figure out
39
105000
3000
له‌به‌رئه‌وه، ناتوانم ئه‌وه‌م بۆ ڕوون بێته‌وه
02:03
what to read today.
40
108000
2000
که ئه‌مڕۆ چی بخوێنمه‌وه
02:05
I mean, I've been saying I've been prepping.
41
110000
3000
مه‌به‌ستم ئەوەیە، من ده‌ڵێنم ئیشی ماڵه‌وه‌مان هه‌یه
02:08
What that means is prepping my outfit,
42
113000
2000
مانای ئه‌وه‌یه که کاری ماڵه‌وه له‌سه‌ر که‌ل و په‌له‌کان
02:10
(Laughter)
43
115000
2000
پێکه‌نین
02:12
prepping options,
44
117000
2000
هه‌ڵبژاردنێکی کاری ماڵه‌وه
02:14
trying to figure out what I'm coming behind
45
119000
2000
هه‌وڵی دۆزینه‌وه‌ی ئه‌وه ده‌دات که من له پشته‌وه دیم
02:16
and going in front of.
46
121000
3000
له پێشه‌وه ده‌ڕۆم
02:19
Poetry does that.
47
124000
2000
هۆنراوه ئه‌وه ده‌کات
02:21
It preps you. It aims you.
48
126000
3000
ئه‌وه کاری ماڵه‌وه‌ت ده‌داتێ و ئاڕاسته‌ی تۆ ده‌کات
02:24
So I am going to read a poem
49
129000
2000
له‌به‌رئه‌وه، من هۆنراوه‌یه‌ک ده‌خوێنمه‌وه
02:26
that was chosen just now.
50
131000
2000
که ئێستا هه‌ڵبژێردراوه
02:28
But I'm going to need you
51
133000
2000
به‌ڵام، من پێویستم به ئێوه‌یه
02:30
to just sit for like 10 minutes
52
135000
2000
تا بۆ ته‌نها (١٠) خوله‌ک دابنیشن
02:32
and hold a woman who is not here.
53
137000
3000
وه ئافره‌تێک ڕابگری که لێره نییه
02:35
Hold her now
54
140000
3000
ئه‌و ئافره‌ته ئێستا ڕابگره
02:38
with you.
55
143000
2000
له‌گه‌ڵ خۆت دا
02:42
You don't need to say her name out loud, you can just hold her.
56
147000
2000
پێویست ناکات ناوی بهێنیت، ته‌نها بیگره
02:44
Are you holding her?
57
149000
2000
ئایا ئه‌وت گرتووه؟
02:49
This is "Break Clustered."
58
154000
3000
ئه‌مه "شکاندنی به‌کۆمه‌ڵه
02:53
All holy history banned.
59
158000
4000
هه‌موو مێژووه پیرۆزه‌کان قه‌ده‌غه‌کراوه
02:57
Unwritten books predicted the future, projected the past.
60
162000
4000
کتێبه نه‌نوسراوه‌کان پێشبینی داهاتووی کردووه، باسی ڕابردووی کردووه
03:01
But my head unwraps
61
166000
2000
به‌ڵام، سه‌رم نه‌پێچراوه
03:03
around what appears limitless,
62
168000
3000
به‌ده‌وری ئه‌و بێ سنورییه‌ی که ده‌رکه‌وێت
03:06
man's creative violence.
63
171000
3000
مرۆڤ کێشه‌و توندوتیژی دروست ده‌کات
03:09
Whose son shall it be?
64
174000
3000
ئه‌وه کوڕی لێ بێت؟
03:12
Which male child will perish a new day?
65
177000
4000
چ کوڕێک ڕۆژێکی تازه له‌ناو ده‌بات؟
03:16
Our boys' deaths galvanize.
66
181000
3000
مردنی کوڕه‌کانمان داده‌پۆشین
03:19
We cherish corpses.
67
184000
2000
ئێمه چاودێری لاشه‌کانیان ده‌که‌ین
03:21
We mourn women, complicated.
68
186000
2000
ئێمه ئافره‌ت ڕه‌ش پۆش ده‌که‌ین
03:23
Bitches get beat daily.
69
188000
2000
سۆزانییه‌کان ڕۆژانه لێدان ده‌خۆن
03:25
Profits made, prophets ignored.
70
190000
3000
قازانج ده‌کرێ، په‌یامبه‌ره‌کان پشت گوێ خراون
03:28
War and tooth, enameled salted lemon childhoods.
71
193000
3000
شه‌ڕ و ددان، سه‌رده‌می منداڵی ڕوکه‌ش ده‌کات به لیمۆی خوێیاوی
03:31
All colors run, none of us solid.
72
196000
3000
هه‌موو ڕه‌نگه‌کان به‌کار ده‌خرێن، که‌س له ئێمه ڕه‌ق نیه
03:34
Don't look for shadow behind me. I carry it within.
73
199000
3000
ته‌ماشای سێبه‌ره‌که‌ی پشت من بکه، من هه‌ڵیده‌گرم
03:37
I live cycles of light and darkness.
74
202000
3000
من له بازنه‌ی ڕوناکی و تاریکیدا ده‌ژیم
03:40
Rhythm is half silence.
75
205000
2000
کێش نیوه‌ی بێده‌نگییه
03:42
I see now, I never was one and not the other.
76
207000
3000
من ئێستا تێده‌گه‌م، من هه‌رگیز یه‌ک که‌س نه‌بووم، نه‌ک که‌سی تر
03:45
Sickness, health, tender violence.
77
210000
4000
نه‌خۆشی، ته‌ندروستی، ته‌نده‌ری توند و تیژی
03:49
I think now I never was pure.
78
214000
2000
وابزانم هه‌رگیز من پاک نه‌بووم
03:51
Before form I was storm,
79
216000
3000
یان هه‌تا ڕق له تۆ هه‌ڵبگرم
03:54
blind, ign'ant -- still am.
80
219000
3000
کوێر، ئاگرین، بوم و هێشتا هه‌روام
03:57
Human contracted itself blind, malignant.
81
222000
3000
مرۆڤ خۆی کوشتووه، خۆی نه‌خۆش خستووه
04:00
I never was pure.
82
225000
2000
من هه‌رگیز پاک نه‌بووم
04:02
Girl spoiled before ripened.
83
227000
3000
کچان پێش پێگه‌یشتن خراپ ده‌بن
04:05
Language can't math me.
84
230000
2000
زمان ناتوانێ من تاقیبکاته‌وه
04:07
I experience exponentially.
85
232000
2000
من شاره‌زایی لێدانم هه‌یه
04:09
Everything is everything.
86
234000
3000
هه‌موو شتێک هه‌موو شتێکە
04:12
One woman loses 15, maybe 20, members of her family.
87
237000
4000
ئافره‌تێک (١٥) یان له‌وانه‌یه (٢٠) ئه‌ندامی خێزانه‌که‌ی له‌ده‌ست ده‌دات
04:16
One woman loses six.
88
241000
2000
ئافره‌تێکی تر (٦) ئه‌ندامی خێزانی له‌ده‌ست ده‌دات
04:18
One woman loses her head.
89
243000
2000
ئافره‌تێکی تر سه‌ری خۆی له‌ده‌ست ده‌دات
04:20
One woman searches rubble. One woman feeds on trash.
90
245000
3000
ئافره‌تێک بۆ به‌ردی شکاو ده‌گه‌ڕێت، ئافره‌تێک له‌سه‌ر زبڵدانه‌کان ده‌ژی
04:23
One woman shoots her face. One woman shoots her husband.
91
248000
3000
ئافره‌تێک خۆی ده‌کوژێت، ئافره‌تیک مێرده‌که‌ی ده‌کوژیێت
04:26
One woman straps herself.
92
251000
2000
ئافره‌تێک خۆی ده‌به‌ستێته‌وه
04:28
One woman gives birth to a baby.
93
253000
2000
ئافره‌تێک منداڵی ده‌بێت
04:30
One woman gives birth to borders.
94
255000
2000
ئافره‌تێک ده‌گاته سنوره‌کان
04:32
One woman no longer believes love will ever find her.
95
257000
3000
ئافره‌تێک ئیتر باوه‌ڕی به خۆشه‌ویستی نامێنێت
04:35
One woman never did.
96
260000
2000
ئافره‌تێک هه‌رگیز هیچی نه‌کردووه
04:37
Where do refugee hearts go?
97
262000
3000
دڵی ئاواره‌کان بۆکوێ ده‌چێت؟
04:40
Broken, dissed,
98
265000
2000
شکاو، نه‌خۆش که‌وتووه
04:42
placed where they're not from, don't want to be missed.
99
267000
3000
ده‌خرێته شوێنێک که شوێنی خۆیان نییه، نایه‌وێت بیربکاته‌وه خه‌فه‌ت بخوات
04:45
Faced with absence.
100
270000
2000
هه‌ست به‌ته‌نیایی ده‌کات
04:47
We mourn each one
101
272000
2000
ئێمه یه‌کتر ڕه‌ش پۆش ده‌که‌ین
04:49
or we mean nothing at all.
102
274000
2000
یان مه‌به‌ستمان هیچ شتێک نابێت
04:51
My spine curves spiral.
103
276000
3000
بڕبڕه‌ی پشتم پێچی خواردووه
04:54
Precipice running to and running from human beings.
104
279000
4000
بارودۆخی خراپ هه‌ڵدێت و له‌مرۆڤه‌کان هه‌ڵدێت
04:58
Cluster bombs left behind.
105
283000
2000
کۆمه‌ڵێک بۆمب له دوایدا به‌جێما
05:00
De facto landmines.
106
285000
2000
له‌ناو کانه وشکانیه‌کان ڕوویانداوه
05:02
A smoldering grief.
107
287000
2000
په‌ژاره‌یه‌کی گڕگرتوو
05:04
Harvest contaminated tobacco.
108
289000
3000
کۆکردنه‌وه (تۆباکۆ) پیس ده‌کات
05:07
Harvest bombs.
109
292000
2000
کۆکردنه‌وه‌ی بۆمبه‌کان
05:09
Harvest baby teeth.
110
294000
2000
کۆکردنه‌وه‌ی دوانی منداڵ
05:11
Harvest palms, smoke.
111
296000
3000
کۆکردنه‌وه‌ی له‌پی ده‌ست، دووکه‌ڵ
05:14
Harvest witness, smoke.
112
299000
3000
کۆکردنه‌وه‌ی شایه‌تحاڵ، دوکه‌ڵ
05:17
Resolutions, smoke.
113
302000
3000
چاره‌سه‌ره، دوکه‌ڵ
05:20
Salvation, smoke.
114
305000
3000
ڕزگارکردن، دوکه‌ڵ
05:23
Redemption, smoke.
115
308000
2000
گۆڕینه‌وه، دوکه‌ڵ
05:25
Breathe.
116
310000
2000
هه‌ناسه بده
05:27
Do not fear
117
312000
2000
مه‌ترسه
05:29
what has blown up.
118
314000
3000
ئه‌وه‌ی ته‌قییه‌وه
05:33
If you must,
119
318000
3000
دەبێت تۆ
05:36
fear the unexploded.
120
321000
4000
بترسیت له نه‌ته‌قاوه‌کان
05:40
Thank you.
121
325000
2000
سوپاس
05:42
(Applause)
122
327000
4000
چه‌پڵه لێدان
ABOUT THE SPEAKER
Suheir Hammad - Poet, playwrightIn her poems and plays, Suheir Hammad blends the stories and sounds of her Palestinian-American heritage with the vibrant language of Brooklyn to create a passionately modern voice.
Why you should listen
Suheir Hammad is the author of Breaking Poems, recipient of a 2009 American Book Award and the Arab American Book award for Poetry 2009. Her other books are ZaatarDiva; Born Palestinian, Born Black; and Drops of This Story. Her work has been widely anthologized and also adapted for theater.
Her produced plays include Blood Trinity and breaking letter(s), and she wrote the libretto for the multimedia performance Re-Orientalism. An original writer and performer in the Tony-winning Russell Simmons Presents Def Poetry Jam on Broadway, Suheir appears in the 2008 Cannes Film Festival Official Selection Salt of This Sea. She is the Artist in Residency at the NYU’s APA Institute for 2010.
Suheir Hammad | Speaker | TED.com