ABOUT THE SPEAKER
Edi Rama - Politician
From 2000 to 2011 Edi Rama was the mayor of Tirana, where he implemented a series of reforms to take back the city for the people.

Why you should listen

Edi Rama has been in politics since the start of the 21st century, but before that he was a painter. It was this deep affinity for light and color that informed Rama's time as mayor of Tirana, when he literally painted the town ... every color. Rama is best known for the removal of government kiosks all over the city, thus cutting down on endemic bribery, and for the establishment of a modern new reception hall for citizens with paperwork requests. Rama's administration also demolished thousands of illegal buildings, removed hundreds of thousands of tons of concrete from riverbanks, and planted thousands of trees and bushes all over the city. Rama continues to serve as a leader of the Socialist Party of Albania.

Check out photos of painted Tirana »

More profile about the speaker
Edi Rama | Speaker | TED.com
TEDxThessaloniki

Edi Rama: Take back your city with paint

Edi Rama: Herover je stad met verf

Filmed:
641,447 views

Maak een stad mooi en beteugel de corruptie. Edi Rama volgde deze bedrieglijk eenvoudige weg als burgemeester van Tirana, Albanië, waar hij zijn burgers trots bijbracht door de openbare ruimte om te vormen met kleurrijke ontwerpen. Door mensen op de eerste plaats te zetten deed Rama de misdaad dalen - en toonde hij zijn burgers dat ze hun leiders konden vertrouwen. (Gefilmd op TEDxThessaloniki.)
- Politician
From 2000 to 2011 Edi Rama was the mayor of Tirana, where he implemented a series of reforms to take back the city for the people. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
In my previousvoorgaand life, I was an artistartiest.
0
1007
3487
In mijn vorige leven
was ik kunstenaar.
00:20
I still paintverf. I love artkunst.
1
4494
2473
Ik schilder nog steeds.
Ik hou van kunst.
00:22
I love the joyvreugde that colorkleur can give to our liveslevens
2
6967
5599
Ik hou van de vreugde
die kleur kan geven aan ons leven
00:28
and to our communitiesgemeenschappen,
3
12566
2648
en onze gemeenschappen,
00:31
and I try to bringbrengen something of the artistartiest in me
4
15214
5279
en ik probeer om iets
van de kunstenaar in mij
00:36
in my politicspolitiek,
5
20493
2121
in mijn politiek te leggen.
00:38
and I see
6
22614
3928
Ik ga hier vandaag
00:42
partdeel of my jobbaan todayvandaag, the reasonreden for beingwezen here,
7
26542
5184
geen campagne voeren
voor mijn partij
00:47
not just to campaigncampagne for my partyfeest,
8
31726
4927
geen campagne voeren
voor mijn partij
00:52
but for politicspolitiek, and the rolerol it can playspelen
9
36653
4705
maar voor de politiek zelf
00:57
for the better in our liveslevens.
10
41358
3816
en de rol die ze kan spelen
om goede dingen te doen in ons leven.
01:01
For 11 yearsjaar, I was mayorburgemeester of TiranaTirana, our capitalhoofdstad.
11
45174
5872
11 jaar lang was ik burgemeester
van Tirana, onze hoofdstad.
01:06
We facedgeconfronteerd manyveel challengesuitdagingen.
12
51046
2692
We werden
met vele uitdagingen geconfronteerd.
01:09
ArtKunst was partdeel of the answerantwoord,
13
53738
2484
Kunst maakte deel uit
van het antwoord
01:12
and my namenaam, in the very beginningbegin,
14
56222
2618
en mijn naam werd
in het prille begin
01:14
was linkedgekoppelde with two things:
15
58840
2415
verbonden aan twee dingen:
01:17
demolitionsloop of illegalonwettig constructionsconstructies
16
61255
4093
sloop van illegale constructies
01:21
in orderbestellen to get publicopenbaar spaceruimte back,
17
65348
4080
om openbare ruimte terug te krijgen
01:25
and use of colorskleuren in orderbestellen to revivedoen herleven the hopehoop
18
69428
3678
en het gebruik van kleuren
om de hoop te doen herleven.
01:29
that had been lostde weg kwijt in my citystad.
19
73106
3319
Die was verloren gegaan
in mijn stad.
01:32
But this use of colorskleuren was not just an artisticartistiek acthandelen.
20
76425
5861
Dit gebruik van kleuren was niet
zomaar een artistieke daad.
01:38
RatherEerder, it was a formformulier of politicalpolitiek actionactie
21
82286
4116
Het was eerder een vorm
van politieke actie
01:42
in a contextcontext when the citystad budgetbegroting I had availablebeschikbaar
22
86402
5102
toen de begroting van de stad
01:47
after beingwezen electedgekozen amountedbedroeg to zeronul commadoor komma 's something.
23
91504
6707
zo goed als nihil was.
01:54
When we paintedgeschilderd the first buildinggebouw,
24
98211
2991
Toen we het eerste gebouw
hadden geschilderd
01:57
by splashingspatten a radiantstralende orangeoranje on the sombersombere graygrijs
25
101202
4552
door een stralend oranje
over het sombere grijs
02:01
of a facadefacade,
26
105754
2264
van een gevel te gooien,
02:03
something unimaginableondenkbaar happenedgebeurd.
27
108018
4224
gebeurde iets onvoorstelbaars.
02:08
There was a trafficverkeer jamjam
28
112242
2070
Er was een verkeersopstopping
02:10
and a crowdmenigte of people gatheredverzamelde
29
114312
3005
en een menigte liep te hoop
02:13
as if it were the locationplaats of some spectacularspectaculaire accidentongeval,
30
117317
4918
als bij een spectaculair ongeval
02:18
or the suddenplotseling sightingwaarneming of a visitingbezoekende popknal starster.
31
122235
4719
of het plotse opdagen van een popster.
02:22
The FrenchFrans E.U. officialofficieel in chargein rekening brengen of the fundingfinanciering
32
126954
4802
De Franse EU-ambtenaar
die verantwoordelijk was voor de financiering
02:27
rushedoverhaast to blockblok the paintingschilderij.
33
131756
3094
haastte zich om zijn veto
uit te spreken tegen het schilderwerk.
02:30
He screechedscreeched that he would blockblok the financingfinanciering.
34
134850
4746
Hij riep dat hij
de financiering zou blokkeren.
02:35
"But why?" I askedgevraagd him.
35
139596
3630
"Maar waarom?",
vroeg ik hem.
02:39
"Because the colorskleuren you have orderedbestelde
36
143226
2792
"Omdat de kleuren niet voldoen
02:41
do not meetontmoeten EuropeanEuropese standardsstandaarden," he repliedantwoordde.
37
146018
4712
aan de Europese normen”,
antwoordde hij.
02:46
"Well," I told him,
38
150730
2929
"Nou," vertelde ik hem,
02:49
"the surroundingsomgeving do not meetontmoeten EuropeanEuropese standardsstandaarden,
39
153659
3188
"de hele omgeving voldoet niet
aan de Europese normen.
02:52
even thoughhoewel this is not what we want,
40
156847
5295
Dit hier willen we niet,
02:58
but we will chooseKiezen the colorskleuren ourselvesonszelf,
41
162142
3171
maar de kleuren kiezen we zelf,
03:01
because this is exactlyprecies what we want.
42
165313
3670
want dat is precies wat we willen.
03:04
And if you do not let us continuevoortzetten with our work,
43
168983
3883
Als u ons niet laat doorgaan
met ons werk,
03:08
I will holdhouden a presspers conferenceconferentie here,
44
172866
2674
hou ik hier een persconferentie,
03:11
right now, right in this roadweg,
45
175540
3276
hier en nu, op deze weg
03:14
and we will tell people that you look to me
46
178816
3250
en vertellen we de mensen
dat jullie ons op de vingers kijken
03:17
just like the censorscensors of the socialistsocialistische realismrealisme eratijdperk."
47
182066
5874
net als de censoren in de tijd
van het socialistisch realisme."
03:23
Then he was kindsoort of troubledverontrust,
48
187940
2655
Hij werd wat onzeker
03:26
and askedgevraagd me for a compromisecompromis.
49
190595
2592
en stelde een compromis voor.
03:29
But I told him no, I'm sorry,
50
193187
2320
Maar ik vertelde hem:
“Nee, het spijt me,
03:31
compromisecompromis in colorskleuren is graygrijs,
51
195507
4502
maar een compromis in kleuren is grijs,
03:35
and we have enoughgenoeg graygrijs to last us a lifetimelevenslang.
52
200009
5088
en grijs hebben we genoeg
voor de rest van ons leven.”
03:40
(ApplauseApplaus)
53
205097
1217
(Applaus)
03:42
So it's time for changeverandering.
54
206314
5119
Het is tijd voor verandering.
03:47
The rehabilitationrevalidatie of publicopenbaar spacesruimten
55
211433
2170
Het herstel van de openbare ruimte
03:49
revivednieuw leven ingeblazen the feelinggevoel of belongingtoebehoren
56
213603
2734
gaf opnieuw het gevoel erbij te horen
03:52
to a citystad that people lostde weg kwijt.
57
216337
4869
in een stad waar de mensen
dat waren kwijtgeraakt.
03:57
The pridetrots of people about theirhun owneigen placeplaats of livingleven,
58
221206
6440
De trots van mensen
over hun eigen woonplaats
04:03
and there were feelingsgevoelens that had been buriedbegraven
59
227646
3419
was een gevoel dat jarenlang
begraven lag
04:06
deepdiep for yearsjaar underonder the furyFury of the illegalonwettig,
60
231065
4655
onder de wildgroei van illegale barbaarse constructies
in de openbare ruimte.
04:11
barbaricbarbaarse constructionsconstructies that sprangsprong up in the publicopenbaar spaceruimte.
61
235720
5474
onder de wildgroei van illegale barbaarse constructies
in de openbare ruimte.
04:17
And when colorskleuren camekwam out everywhereoveral,
62
241194
3044
Toen er overal kleuren verschenen,
04:20
a moodhumeur of changeverandering startedbegonnen transformingtransformeren the spiritgeest of people.
63
244238
4488
bracht dat een verandering teweeg
in de geesten.
04:24
BigGrote noiselawaai raisedverheven up: "What is this? What is happeninggebeurtenis?
64
248726
2947
Veel gediscussieer:
“Wat is dit? Wat gebeurt er?
04:27
What are colorskleuren doing to us?"
65
251673
1961
Wat doen die kleuren met ons?"
04:29
And we madegemaakt a pollPoll,
66
253634
1055
We hielden een poll,
04:30
the mostmeest fascinatingfascinerend pollPoll I've seengezien in my life.
67
254689
2402
de meest fascinerende poll
die ik in mijn leven heb gezien.
04:32
We askedgevraagd people, "Do you want this actionactie,
68
257091
7257
Wij vroegen mensen:
"Ben je ervoor
04:40
and to have buildingsgebouwen paintedgeschilderd like that?"
69
264348
4490
dat gebouwen zo geschilderd worden?"
04:44
And then the secondtweede questionvraag was,
70
268838
2371
De tweede vraag was:
04:47
"Do you want it to stop or do you want it to continuevoortzetten?"
71
271209
3004
"Wil je dat het stopt
of moeten we doorgaan?"
04:50
To the first questionvraag,
72
274213
1684
Op de eerste vraag
04:51
63 percentprocent of people said yes, we like it.
73
275897
3906
antwoordde 63%:
“Ja, we houden ervan.”
04:55
Thirty-sevenZevenendertig said no, we don't like it.
74
279803
2360
37% zei:
“Nee, we vinden het niet leuk.”
04:58
But to the secondtweede questionvraag, halfvoor de helft of them that didn't like it,
75
282163
3672
Maar op de tweede vraag zei de helft van die 37%
die er niet van hielden, dat het moest doorgaan. (Gelach)
05:01
they wanted it to continuevoortzetten. (LaughterGelach)
76
285835
3079
Maar op de tweede vraag zei de helft van die 37%
die er niet van hielden, dat het moest doorgaan. (Gelach)
05:04
So we noticedmerkte changeverandering.
77
288914
3127
Er was dus iets veranderd.
05:07
People startedbegonnen to droplaten vallen lessminder litternest in the streetsstraten, for examplevoorbeeld,
78
292041
4395
Mensen lieten minder rommel
achter in de straten,
05:12
startedbegonnen to paybetalen taxesbelastingen,
79
296436
2630
ze begonnen belastingen te betalen,
05:14
startedbegonnen to feel something they had forgottenvergeten,
80
299066
4449
begonnen iets te voelen
dat ze vergeten waren,
05:19
and beautyschoonheid was actingacteren as a guardsmanpraetorio
81
303515
5064
en schoonheid fungeerde als een bewaker
05:24
where municipalgemeentelijk policePolitie, or the statestaat itselfzelf, were missingmissend.
82
308579
6542
waar gemeentelijke politie,
of de staat zelf, het liet afweten.
05:31
One day I rememberonthouden walkingwandelen alonglangs a streetstraat
83
315121
3701
Ik herinner dat ik
door een straat liep
05:34
that had just been coloredgekleurde,
84
318822
2596
die net was geschilderd
05:37
and where we were in the processwerkwijze of plantingplanten treesbomen,
85
321418
3779
en waar we bomen
aan het planten waren.
05:41
when I saw a shopkeeperwinkelier and his wifevrouw
86
325197
3245
Een winkelier en zijn vrouw
05:44
puttingzetten a glassglas facadefacade to theirhun shopwinkel.
87
328442
3967
waren een etalageruit aan het plaatsen.
05:48
They had throwngegooid the oldoud shuttersluitertijd
88
332409
2297
Ze hadden de oude luiken
bij het afval gegooid.
05:50
in the garbagevuilnis collectionverzameling placeplaats.
89
334706
2992
Ze hadden de oude luiken
bij het afval gegooid.
05:53
"Why did you throwGooi away the shuttersrolluiken?" I askedgevraagd him.
90
337698
3560
"Waarom gooien jullie die luiken weg?",
vroeg ik hen.
05:57
"Well, because the streetstraat is saferveiliger now," they answeredantwoordde.
91
341258
5232
"Omdat de straat nu veiliger is",
antwoordden ze.
06:02
"SaferVeiliger? Why? They have postedGeplaatst more policemenpolitieagenten here?"
92
346490
5568
"Veiliger? Waarom? Hebben ze hier
meer politieagenten geplaatst?"
06:07
"Come on, man! What policemenpolitieagenten?
93
352058
2824
"Kom op, man!
Welke politieagenten?
06:10
You can see it for yourselfjezelf. There are colorskleuren,
94
354882
3092
Je ziet het toch zelf.
Er zijn kleuren,
06:13
streetlightsstraatverlichting, newnieuwe pavementbestrating with no potholeskuilen,
95
357974
5820
straatverlichting,
nieuwe bestrating zonder kuilen, bomen.
06:19
treesbomen. So it's beautifulmooi; it's safeveilig."
96
363794
4792
Het is mooi en het is veilig."
06:24
And indeedinderdaad, it was beautyschoonheid that was givinggeven people
97
368586
3944
Inderdaad, schoonheid gaf die mensen
06:28
this feelinggevoel of beingwezen protectedbeschermd.
98
372530
4427
een veilig gevoel.
06:32
And this was not a misplacedmisplaatst feelinggevoel.
99
376957
3502
Niet onterecht.
06:36
CrimeMisdaad did fallvallen.
100
380459
4757
De misdaadcijfers gingen omlaag.
06:41
The freedomvrijheid that was wonwon in 1990
101
385216
3346
De in 1990 gewonnen vrijheid
06:44
broughtbracht about a statestaat of anarchyanarchie in the citystad,
102
388562
4137
had de stad tot anarchie gebracht.
06:48
while the barbarismbarbarisme of the '90s
103
392699
2911
De barbarij van de jaren 90
06:51
broughtbracht about a lossverlies of hopehoop for the citystad.
104
395610
3482
had de stad zonder hoop achtergelaten.
06:54
The paintverf on the wallswanden did not feedeten geven childrenkinderen,
105
399092
4270
Verf op de muren
gaf de kinderen geen eten,
06:59
nornoch did it tendde neiging hebben the sickziek or educateonderwijzen the ignorantonwetend,
106
403362
4064
evenmin zorgde het voor zieken
of onderwees het onwetenden,
07:03
but it gavegaf hopehoop and lightlicht,
107
407426
3441
maar het gaf hoop en licht,
07:06
and helpedgeholpen to make people see
108
410867
2440
en liet mensen inzien
07:09
there could be a differentverschillend way of doing things,
109
413307
3103
dat het anders kan,
07:12
a differentverschillend spiritgeest, a differentverschillend feel to our liveslevens,
110
416410
3911
een andere geest,
een ander gevoel van leven.
07:16
and that if we broughtbracht the samedezelfde energyenergie and hopehoop
111
420321
6219
Als wij datzelfde elan
en diezelfde hoop
07:22
to our politicspolitiek, we could buildbouwen a better life
112
426540
4288
in onze politiek konden brengen,
konden we een beter leven bouwen
07:26
for eachelk other and for our countryland.
113
430828
5195
voor elkaar en voor ons land.
07:31
We removedverwijderd 123,000 tonstons of concretebeton
114
436023
6850
We verwijderden 123.000 ton beton
07:38
only from the riverbanksriverbanks.
115
442873
2607
alleen al op de rivieroevers.
07:41
We demolishedgesloopt more than 5,000 illegalonwettig buildingsgebouwen
116
445480
5150
We sloopten meer
dan 5.000 illegale gebouwen
07:46
all over the citystad,
117
450630
2982
in de hele stad,
07:49
up to eightacht storiesverhalen highhoog, the tallesthoogste of them.
118
453612
4469
de grootste zelfs
acht verdiepingen hoog.
07:53
We plantedgeplant 55,000 treesbomen and bushesstruiken in the streetsstraten.
119
458081
6529
We plantten 55.000 bomen
en struiken in de straten.
08:00
We establishedgevestigd a greengroen taxbelasting,
120
464610
3083
We hieven een groene belasting,
08:03
and then everybodyiedereen acceptedaanvaard it
121
467693
4030
iedereen keurde het goed
08:07
and all businessmenondernemers paidbetaald it regularlyregelmatig.
122
471723
4994
en alle zakenlieden
betaalden ze regelmatig.
08:12
By meansmiddelen of openOpen competitionscompetities,
123
476717
2387
Door open examens
08:15
we managedbeheerd to recruitwerven in our administrationadministratie
124
479104
2993
wierven we voor onze administratie
08:17
manyveel youngjong people,
125
482097
1995
veel jonge mensen aan.
08:19
and we thusdus managedbeheerd to buildbouwen
126
484092
1862
Zo kregen we
een gedepolitizeerde openbare instelling
08:21
a de-politicized-gepolitiseerd publicopenbaar institutioninstelling
127
485954
3271
Zo kregen we
een gedepolitizeerde openbare instelling
08:25
where menmannen and womenvrouw were equallyeven representedvertegenwoordigd.
128
489225
4520
waar mannen en vrouwen
gelijk waren vertegenwoordigd.
08:29
InternationalInternational organizationsorganisaties
129
493745
2542
Internationale organisaties
08:32
have investedinvesteerde a lot in AlbaniaAlbanië duringgedurende these 20 yearsjaar,
130
496287
3378
hebben tijdens de laatste 20 jaar
veel geïnvesteerd in Albanië.
08:35
not all of it well spentdoorgebracht.
131
499665
3232
Niet alles
werd even goed besteed.
08:38
When I told the WorldWereld BankBank directorsbestuurders
132
502897
3128
Toen ik het bestuur
van de Wereldbank verzocht
08:41
that I wanted them to financefinanciën a projectproject to buildbouwen
133
506025
4913
om een project te financieren
08:46
a modelmodel- receptionontvangst hallhal for citizensburgers
134
510938
2895
om een modelontvangsthal
voor burgers te bouwen
08:49
preciselyprecies in orderbestellen to fightstrijd endemicendemisch dailydagelijks corruptioncorruptie,
135
513833
4160
net om de voortdurende corruptie
tegen te gaan,
08:53
they did not understandbegrijpen me.
136
517993
2250
begrepen ze me niet.
08:56
But people were waitingaan het wachten in long queueswachtrijen
137
520243
3278
Maar mensen moesten in lange rijen
08:59
underonder sunzon and underonder rainregen
138
523521
2923
in de zon en in de regen wachten
09:02
in orderbestellen to get a certificatecertificaat or just a simpleeenvoudig answerantwoord
139
526444
4225
om een certificaat
of gewoon een simpel antwoord te krijgen
09:06
from two tinyklein windowsramen of two metalmetaal kioskskiosken.
140
530669
7438
uit twee kleine ramen
in twee metalen kiosken.
09:14
They were payingbetalen in orderbestellen to skipoverspringen the queuewachtrij,
141
538107
4184
Ze betaalden om de wachtrij
09:18
the long queuewachtrij.
142
542291
2356
de lange wachtrij te mogen overslaan.
09:20
The replyantwoord to theirhun requestsverzoeken was metleerde kennen
143
544647
3963
Het antwoord op hun verzoeken kwam
09:24
by a voicestem comingkomt eraan from this darkdonker holegat,
144
548610
4701
van een stem uit een donker gat
09:29
and, on the other handhand-,
145
553311
4242
en aan de andere kant
09:33
a mysteriousmysterieus handhand- comingkomt eraan out to take theirhun documentsdocumenten
146
557553
5442
een mysterieuze hand
die hun documenten aannam
09:38
while searchingzoeken throughdoor oldoud documentsdocumenten for the bribesmeergeld.
147
562995
5808
tijdens het doorzoeken van oude documenten
in afwachting van de steekpenning.
09:44
We could changeverandering the invisibleonzichtbaar clerksgriffiers withinbinnen the kioskskiosken,
148
568803
4307
We konden elke week de onzichtbare bedienden
in de kiosken vervangen,
09:49
everyelk weekweek, but we could not changeverandering this corruptcorrupt practicepraktijk.
149
573110
5639
maar dat veranderde niets
aan deze corrupte praktijken.
09:54
"I'm convincedovertuigd," I told a GermanDuits officialofficieel
150
578749
3774
"Ik ben ervan overtuigd",
vertelde ik een Duitse ambtenaar
09:58
with the WorldWereld BankBank,
151
582523
2776
van de Wereldbank,
10:01
"that it would be impossibleonmogelijk for them to be bribedomkoopbaar
152
585299
3842
"dat ze onmogelijk
konden worden omgekocht
10:05
if they workedwerkte in GermanyDuitsland,
153
589141
2454
als ze in Duitsland werkten,
10:07
in a GermanDuits administrationadministratie,
154
591595
1951
in een Duitse administratie,
10:09
just as I am convincedovertuigd that if you put GermanDuits officialsambtenaren
155
593546
4406
net zoals ik ervan overtuigd ben dat
als je Duitse functionarissen
10:13
from the GermanDuits administrationadministratie in those holesgaten,
156
597952
3223
van de Duitse administratie
in die gaten zou steken,
10:17
they would be bribedomkoopbaar just the samedezelfde."
157
601175
4148
ze evenzeer zouden worden omgekocht."
10:21
(ApplauseApplaus)
158
605323
6704
(Applaus)
10:27
It's not about genesgenen.
159
612027
1832
Het gaat niet om genen.
10:29
It's not about some beingwezen with a highhoog consciencegeweten
160
613859
5734
Het gaat niet om iemand
met een beter geweten
10:35
and some othersanderen havingmet not a consciencegeweten.
161
619593
2442
en anderen zonder geweten.
10:37
It's about systemsysteem, it's about organizationorganisatie.
162
622035
2772
Het gaat om het systeem,
om de organisatie.
10:40
It's alsoook about environmentmilieu and respecteerbied.
163
624807
3260
Het gaat ook
om omgeving en respect.
10:43
We removedverwijderd the kioskskiosken.
164
628067
2883
We verwijderden de kiosken.
10:46
We builtgebouwd the brighthelder newnieuwe receptionontvangst hallhal
165
630950
3696
We bouwden de heldere nieuwe ontvangsthal
10:50
that madegemaakt people, TiranaTirana citizensburgers,
166
634646
3571
die de mensen van Tirana
10:54
think they had traveledgereisd abroadBuitenland when they enteredingevoerde
167
638217
3686
het gevoel gaf dat ze in het buitenland
10:57
to make theirhun requestsverzoeken.
168
641903
2424
hun verzoeken indienden.
11:00
We createdaangemaakt an onlineonline systemsysteem of controlcontrole
169
644327
3444
We ontwierpen een online controlesysteem
11:03
and so speededversneld up all the processesprocessen.
170
647771
3916
en versnelden zo alle processen.
11:07
We put the citizeninwoner first, and not the clerksgriffiers.
171
651687
4656
De burger kwam op de eerste plaats,
niet de bedienden.
11:12
The corruptioncorruptie in the statestaat administrationadministratie
172
656343
4204
De corruptie bij de overheid
11:16
of countrieslanden like AlbaniaAlbanië --
173
660547
2700
in landen als Albanië --
11:19
it's not up to me to say alsoook like GreeceGriekenland --
174
663247
4176
het is niet aan mij om te zeggen
ook als Griekenland --
11:23
can be foughtvochten only by modernizationmodernisering.
175
667423
5380
kan alleen worden bestreden
door modernisering.
11:28
ReinventingOpnieuw uitvinden the governmentregering by reinventingopnieuw uitvinden politicspolitiek itselfzelf
176
672803
4752
"De regering opnieuw uitvinden
door de politiek uit te vinden"
11:33
is the answerantwoord, and not reinventingopnieuw uitvinden people
177
677555
3519
is het antwoord.
Niet het opnieuw uitvinden van mensen
11:36
basedgebaseerde on a ready-madekant en klare formulaformule
178
681074
2648
op basis van een vooraf
gedefinieerde formule
11:39
that the developedontwikkelde worldwereld- oftenvaak triesprobeert in vainijdele to imposeleggen
179
683722
4256
die de ontwikkelde wereld vaak tevergeefs
probeert op te leggen
11:43
to people like us.
180
687978
2106
aan mensen zoals wij.
11:45
(ApplauseApplaus)
181
690084
2707
(Applaus)
11:48
Things have come to this pointpunt
182
692791
1984
Het is zover kunnen komen
11:50
because politicianspolitici in generalalgemeen,
183
694775
2492
omdat politici in het algemeen,
11:53
but especiallyvooral in our countrieslanden, let's facegezicht it,
184
697267
2896
maar vooral in onze landen,
laten we eerlijk zijn,
11:56
think people are stupiddom.
185
700163
2463
denken dat mensen dom zijn.
11:58
They take it for grantedtoegekend that, come what maymei,
186
702626
3544
Zij gaan ervan uit dat,
wat er ook gebeurt,
12:02
people have to followvolgen them,
187
706170
2212
mensen hen moeten volgen
12:04
while politicspolitiek, more and more, failsmislukt to offeraanbod answersantwoorden
188
708382
4094
terwijl de politiek er steeds minder
in slaagt antwoorden te geven
12:08
for theirhun publicopenbaar concernszorgen
189
712476
4023
op de zorgen
of behoeften van het gewone volk.
12:12
or the exigenciesten behoeve of the commongemeenschappelijk people.
190
716499
4671
op de zorgen
of behoeften van het gewone volk.
12:17
PoliticsPolitiek has come to resemblelijken op
191
721170
2802
Politiek begint te lijken
12:19
a cynicalcynisch teamteam gamespel playedgespeeld by politicianspolitici,
192
723972
3486
op een cynisch teamspel
gespeeld door politici,
12:23
while the publicopenbaar has been pushedgeduwd asideterzijde
193
727458
3929
terwijl het publiek moet toekijken
12:27
as if sittingzittend on the seatszetels of a stadiumstadion
194
731387
3887
alsof ze in een stadion zitten
12:31
in whichwelke passionpassie for politicspolitiek
195
735274
1850
waar passie voor politiek
12:33
is graduallygeleidelijk makingmaking roomkamer for blindnessblindheid and desperationwanhoop.
196
737124
5609
geleidelijk aan vervangen wordt
door blindheid en wanhoop.
12:38
SeenGezien from those stairstrap, all politicianspolitici todayvandaag
197
742733
4894
Van daaruit bekeken
lijken alle politici vandaag hetzelfde
12:43
seemlijken the samedezelfde,
198
747627
1963
Van daaruit bekeken
lijken alle politici vandaag hetzelfde
12:45
and politicspolitiek has come to resemblelijken op
199
749590
4637
en lijkt politiek
12:50
a sportsport that inspiresinspireert more aggressivenessagressiviteit
200
754227
4601
een sport die meer agressiviteit
12:54
and pessimismpessimisme than socialsociaal cohesionsamenhang
201
758828
3312
en pessimisme opwekt
dan sociale cohesie
12:58
and the desireverlangen for civicburgerlijk protaganismprotaganism.
202
762140
4273
en de wens
tot deelname aan de politiek.
13:02
BarackBarack ObamaObama wonwon
203
766413
2026
Barack Obama won
13:04
— (ApplauseApplaus) —
204
768439
6277
— (Applaus) —
13:10
because he mobilizedgemobiliseerde people as never before
205
774716
3563
omdat hij mensen mobiliseerde
als nooit tevoren
13:14
throughdoor the use of socialsociaal networksnetwerken.
206
778279
2533
via sociale netwerken.
13:16
He did not know eachelk and everyelk one of them,
207
780812
3113
Niet dat hij iedereen persoonlijk kende,
13:19
but with an admirablebewonderenswaardig ingenuityvindingrijkheid,
208
783925
3870
maar met een bewonderenswaardig vernuft
13:23
he managedbeheerd to transformtransformeren them into activistsactivisten
209
787795
3380
slaagde hij erin
ze tot activisten te transformeren
13:27
by givinggeven them all the possibilitymogelijkheid to holdhouden in theirhun handshanden
210
791175
4129
door hen de mogelijkheid te geven
13:31
the argumentsargumenten and the instrumentsinstrumenten that eachelk would need
211
795304
3594
argumenten en instrumenten te gebruiken,
die ze nodig hadden
13:34
to campaigncampagne in his namenaam by makingmaking his owneigen campaigncampagne.
212
798898
4793
om hun eigen campagne voor hem te voeren.
13:39
I tweetTweet. I love it.
213
803691
2055
Ik tweet.
Ik vind het geweldig.
13:41
I love it because it letslaten we me get the messagebericht out,
214
805746
5369
Ik houd ervan omdat ik er
mijn boodschap mee kan uitdragen,
13:47
but it alsoook letslaten we people get theirhun messagesberichten to me.
215
811115
4267
maar het laat mensen ook toe
mij hun berichten te sturen.
13:51
This is politicspolitiek, not from toptop down,
216
815382
2992
Dit is politiek,
niet van bovenaf,
13:54
but from the bottombodem up, and sidewayszijwaarts,
217
818374
3224
maar van onderaf,
en zijwaarts.
13:57
and allowingtoestaan everybody'svan iedereen voicestem to be heardgehoord
218
821598
2992
Dat ieders stem wordt gehoord,
14:00
is exactlyprecies what we need.
219
824590
1960
is precies wat we nodig hebben.
14:02
PoliticsPolitiek is not just about leadersleiders.
220
826550
2054
Politiek gaat niet alleen over leiders,
14:04
It's not just about politicianspolitici and lawswetten.
221
828604
2761
niet alleen over politici en wetten.
14:07
It is about how people think,
222
831365
1968
Het gaat over hoe mensen denken,
14:09
how they viewuitzicht the worldwereld- around them,
223
833333
2335
hoe ze de wereld om zich heen zien,
14:11
how they use theirhun time and theirhun energyenergie.
224
835668
2526
hoe ze hun tijd en energie gebruiken.
14:14
When people say all politicianspolitici are the samedezelfde,
225
838194
2516
Als mensen zeggen
dat alle politici hetzelfde zijn,
14:16
askvragen yourselfjezelf if ObamaObama was the samedezelfde as BushBush,
226
840710
3280
vraag jezelf dan af
of Obama hetzelfde was als Bush,
14:19
if FranFrançoisOIS HollandeHollande is the samedezelfde as SarkozySarkozy.
227
843990
3575
en François Hollande
hetzelfde als Sarkozy.
14:23
They are not. They are humanmenselijk beingswezens with differentverschillend viewskeer bekeken
228
847565
4704
Neen.
Het zijn mensen met verschillende ideeën
14:28
and differentverschillend visionsvisioenen for the worldwereld-.
229
852269
2582
en verschillende visies
op de wereld.
14:30
When people say nothing can changeverandering,
230
854851
2898
Wanneer mensen zeggen
dat niets kan veranderen,
14:33
just stop and think what the worldwereld- was like
231
857749
4064
denk dan even na
over hoe de wereld
14:37
10, 20, 50, 100 yearsjaar agogeleden.
232
861813
4632
er 10, 20, 50, 100 jaar
geleden uitzag.
14:42
Our worldwereld- is definedbepaald by the pacetempo of changeverandering.
233
866445
3116
Onze wereld wordt gedefinieerd
door het tempo van de veranderingen.
14:45
We can all changeverandering the worldwereld-.
234
869561
2804
We kunnen allemaal
de wereld veranderen.
14:48
I gavegaf you a very smallklein examplevoorbeeld
235
872365
2876
Ik gaf jullie een zeer klein voorbeeld
14:51
of how one thing, the use of colorkleur,
236
875241
3501
van hoe één ding,
het gebruik van kleur,
14:54
can make changeverandering happengebeuren.
237
878742
2511
iets kan teweegbrengen.
14:57
I want to make more changeverandering
238
881253
1363
Ik wil graag meer verandering
14:58
as PrimePrime MinisterMinister of my countryland,
239
882616
2788
als eerste minister van mijn land,
15:01
but everyelk singlesingle one of you can make changeverandering happengebeuren
240
885404
4322
maar iedereen kan iets veranderen
15:05
if you want to.
241
889726
1593
als je maar wil.
15:07
PresidentDe Voorzitter RooseveltRoosevelt, he said,
242
891319
3125
President Roosevelt zei:
15:10
"Believe you can, and you are halfwayhalverwege there."
243
894444
3673
"Als je gelooft dat je iets kunt,
ben je al halverwege."
15:14
EfharistoEfharisto and kalinihtakalinihta.
244
898117
3067
Efharisto en kalinihta.
(Dankjewel en goedenacht.)
15:17
(ApplauseApplaus)
245
901184
19703
(Applaus)
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Edi Rama - Politician
From 2000 to 2011 Edi Rama was the mayor of Tirana, where he implemented a series of reforms to take back the city for the people.

Why you should listen

Edi Rama has been in politics since the start of the 21st century, but before that he was a painter. It was this deep affinity for light and color that informed Rama's time as mayor of Tirana, when he literally painted the town ... every color. Rama is best known for the removal of government kiosks all over the city, thus cutting down on endemic bribery, and for the establishment of a modern new reception hall for citizens with paperwork requests. Rama's administration also demolished thousands of illegal buildings, removed hundreds of thousands of tons of concrete from riverbanks, and planted thousands of trees and bushes all over the city. Rama continues to serve as a leader of the Socialist Party of Albania.

Check out photos of painted Tirana »

More profile about the speaker
Edi Rama | Speaker | TED.com