ABOUT THE SPEAKER
Paul Sereno - Paleontologist
Surely not the only science career based on a museum tour epiphany, Paul Sereno's is almost certainly the most triumphant. He's dug up dinosaurs on five continents -- and discovered the world's largest crocodile, the (extinct) 40-foot Sarchosuchus.

Why you should listen

Paul Sereno sees paleontology as "adventure with a purpose." How else, after all, to describe a science that "allows you to romp in remote corners of the globe, resurrecting gargantuan creatures that have never been seen?" His travels in the search for the bones of ancient reptiles and birds have taken him through India, Argentina, Mongolia and, most fruitfully, the 125-degrees-Farenheit Saraha Desert, where he uncovered the giant skeletons of several 30-plus-foot meat-eaters and a few yet-larger prehistoric vegetarians.

Sereno is also president and co-founder of Project Exploration, an organization which aims to bring the wonders of science professions to the public -- especially minority youth and girls. He teaches at the University of Chicago and is one of National Geographic's Explorers-in-Residence.

More profile about the speaker
Paul Sereno | Speaker | TED.com
TED2005

Paul Sereno: Digging up dinosaurs

Paul Sereno graaft dinosaurussen op

Filmed:
850,968 views

Vreemde landschappen, schroeiende hitte en (soms) woeste krokodillen staan wetenschappers op zoek naar aanwijzingen van het geniale van de evolutie te wachten. Paleontoloog Paul Sereno praat over zijn het verrassende ontmoetingen met de prehistorie -- en een nieuwe manier om studenten te helpen om zich bij het avontuur aan te sluiten.
- Paleontologist
Surely not the only science career based on a museum tour epiphany, Paul Sereno's is almost certainly the most triumphant. He's dug up dinosaurs on five continents -- and discovered the world's largest crocodile, the (extinct) 40-foot Sarchosuchus. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
Sixty-fiveVijfenzestig millionmiljoen yearsjaar agogeleden, a very importantbelangrijk
0
0
2000
65 miljoen jaar geleden veranderde een zeer belangrijke
00:20
and catastrophickatastrofisch eventevenement
1
2000
2000
en catastrofale gebeurtenis
00:22
changedveranderd the courseCursus of life on landland-.
2
4000
2000
de loop van het leven op het land.
00:24
And althoughhoewel we know that the landland- animalsdieren I'm going to talk about
3
6000
3000
Hoewel we weten dat de landdieren waarover ik ga praten
00:27
are just the scumuitschot of the EarthAarde on the landland- --
4
9000
3000
slechts het slijk van de aarde op het land zijn -
00:30
the little bitsstukjes of landland- floatingdrijvend around -- but they are importantbelangrijk to us
5
12000
2000
kleine stukjes grond die rondzweven - zijn ze belangrijk voor ons
00:32
because they're sortsoort of in our scaleschaal of experienceervaring from millimetersmillimeters to metersmeter.
6
14000
4000
omdat ze op onze ervaringsschaal van millimeters tot meters gaan.
00:36
And these animalsdieren disappearedverdwenen,
7
18000
3000
Deze dieren verdwenen
00:39
and a separatescheiden life, mammalszoogdieren,
8
21000
4000
en een andere levensvorm, de zoogdieren,
00:43
radiateduitgestraald out to take theirhun placeplaats. And so, we know this
9
25000
2000
breidde zich uit om hun plaats in te nemen. Dit weten we
00:45
in extraordinarybuitengewoon detaildetail-. And so this is a corekern
10
27000
3000
buitengewoon gedetailleerd. Dit is een boorkern
00:48
from nearin de buurt BermudaBermuda. We know that the tsunamistsunami 's, the earthquakesaardbevingen,
11
30000
3000
uit de buurt van Bermuda. De tsunami's, aardbevingen,
00:51
and the things that we'vewij hebben experiencedervaren
12
33000
2000
en de dingen die wij hebben meegemaakt
00:53
in the entiregeheel recordrecord of humankindmensheid historygeschiedenis
13
35000
2000
in de loop van de menselijke geschiedenis
00:55
can't really quiteheel get around the kindsoort of disasterramp
14
37000
3000
kunnen zich niet meten
00:58
that this representedvertegenwoordigd for the EarthAarde.
15
40000
3000
met de omvang van deze ramp voor de Aarde.
01:02
So even before that impactbotsing was knownbekend,
16
44000
4000
Lang voor deze inslag bekend was,
01:06
even before scientistswetenschappers in generalalgemeen camekwam to an agreementovereenkomst
17
48000
3000
nog voordat wetenschappers tot een akkoord kwamen
01:09
over the theorytheorie of evolutionevolutie,
18
51000
2000
over de theorie van de evolutie,
01:11
scientistswetenschappers and naturalnatuurlijk historianshistorici of all kindssoorten of stripesstrepen
19
53000
3000
hadden wetenschappers en natuurlijke historici van allerlei pluimage
01:14
actuallywerkelijk had dividedverdeeld Earth'sAarde life'shet leven historygeschiedenis
20
56000
2000
de geschiedenis van het leven op aarde al verdeeld
01:16
into these two episodesafleveringen:
21
58000
2000
in deze twee episodes:
01:18
MesozoicMesozoïcum, the middlemidden- life, and the CenozoicCenozoïcum, the recentrecent life.
22
60000
4000
het Mesozoïcum, het middelste leven, en het Cenozoïcum, het recente leven.
01:22
And as it turnsbochten out, it actuallywerkelijk correspondskomt overeen really nicelyaardig
23
64000
3000
Het blijkt dat dit mooi correspondeert
01:25
with geologicgeologische historygeschiedenis.
24
67000
2000
met de geologische geschiedenis.
01:27
So we have a MesozoicMesozoïcum periodperiode,
25
69000
2000
We hebben een Mesozoïsche periode,
01:29
an ageleeftijd of fragmentationfragmentatie,
26
71000
2000
een tijdperk van fragmentatie,
01:31
and a CenozoicCenozoïcum periodperiode, an ageleeftijd of reconnectionopnieuw verbinden --
27
73000
2000
en een Cenozoïsche periode, een tijdperk van heraansluiting van continenten -
01:33
SouthSouth AmericaAmerika to NorthNoord AmericaAmerika, IndiaIndia to AsiaAsia.
28
75000
3000
Zuid-Amerika naar Noord-Amerika, India naar Azië.
01:36
And so my work, really, is tryingproberen to understandbegrijpen
29
78000
3000
Mijn werk bestaat erin het karakter
01:39
the characterkarakter of that MesozoicMesozoïcum radiationbestraling
30
81000
3000
van dat Mesozoïsche uiteendrijven te proberen te vatten
01:42
comparedvergeleken to the CenozoicCenozoïcum radiationbestraling
31
84000
2000
ten opzichte van het Cenozoïsche uiteendrijven
01:44
to see what mysteriesmysteries we can understandbegrijpen from dinosaursdinosaurussen and from other animalsdieren
32
86000
3000
om te zien welke mysteries de dinosaurussen en andere dieren ons kunnen onthullen
01:47
about what life on driftingDrifting continentscontinenten
33
89000
3000
over wat het leven op drijvende continenten
01:50
really can tell us about evolutionevolutie.
34
92000
2000
ons echt kan vertellen over de evolutie.
01:52
The work immediatelyper direct begssmeekt the questionvraag,
35
94000
3000
Het werk roept onmiddellijk de vraag op:
01:55
"Why didn't they go into the waterswateren?"
36
97000
2000
"Waarom gingen ze het water niet in?"
01:57
I mean, certainlyzeker mammalszoogdieren did. This is one examplevoorbeeld.
37
99000
2000
Zoogdieren deden dat wel. Dit is een voorbeeld.
01:59
You can go outsidebuiten -- see manyveel other examplesvoorbeelden.
38
101000
2000
Je kan er op uit gaan en er vele andere voorbeelden van zien.
02:01
WithinBinnen fivevijf, 10 millionmiljoen yearsjaar of the bolidebolide impactbotsing
39
103000
3000
Vijf tot tien miljoen jaar na de inslag van de bolide
02:04
we had a wholegeheel varietyverscheidenheid of animalsdieren going into the waterwater. Why didn't they do that?
40
106000
4000
ging een hele verscheidenheid van dieren te water. Waarom zij niet?
02:08
Why didn't they hanghangen around in treesbomen at good sizegrootte,
41
110000
2000
Waarom gingen ze niet in de bomen leven,
02:10
and why didn't they burrowingraven?
42
112000
2000
en waarom groeven ze geen holen?
02:12
Why didn't they do all these things, and if they didn't do all these things,
43
114000
2000
Waarom deden ze al die dingen niet, en als ze al die dingen niet deden,
02:14
what kindssoorten of animalsdieren were in those spacesruimten?
44
116000
2000
welke soorten dieren bezetten dan die niches?
02:16
And if there were no animalsdieren in those spacesruimten, what does that tell us
45
118000
2000
Als er geen dieren in die niches leefden, wat vertelt ons dat dan
02:18
about, you know, how evolutionevolutie workswerken on landland-?
46
120000
4000
over hoe de evolutie werkt op het land?
02:22
Really interestinginteressant questionsvragen. I think a lot of it has to do with bodylichaam sizegrootte.
47
124000
4000
Echt interessante vragen. Ik denk dat veel daarvan te maken heeft met de lichaamsgrootte.
02:26
In factfeit, I think that mostmeest of it has to do with bodylichaam sizegrootte --
48
128000
4000
Sterker nog, ik denk dat het grootste deel daarvan te maken heeft met de lichaamsgrootte -
02:30
the sizegrootte you are when you inheriterven
49
132000
3000
je formaat op het moment
02:33
a vacantvacant ecospaceecospace
50
135000
2000
dat je door een of andere natuurramp
02:35
from whateverwat dan ook naturalnatuurlijk disasterramp.
51
137000
2000
een vacante ecologische niche overerft.
02:37
Looking at dinosaurDinosaur evolutionevolutie
52
139000
2000
Door te kijken naar de dinosaurusevolutie,
02:39
and studyingaan het studeren it, digginghet graven it up for manyveel yearsjaar,
53
141000
3000
ze te bestuderen, ze vele jaren lang op te graven,
02:42
I endeinde up looking at the mammalzoogdier radiationbestraling,
54
144000
3000
kwam ik tot de studie van de zoogdierenuitwaaiering.
02:45
and it seemslijkt as thoughhoewel everything is quicksnel time, just like technologytechnologie,
55
147000
3000
Het lijkt alsof alles heel snel is gegaan, net zoals bij de technologie,
02:48
advancingoprukkende by an orderbestellen of magnitudeomvang.
56
150000
2000
die vooruitgaat met een orde van grootte.
02:50
DinosaurDinosaur evolutionevolutie proceededverlopen at a statelystatige pacetempo,
57
152000
3000
De dinosaurusevolutie verliep in een traag tempo,
02:53
an orderbestellen of magnitudeomvang slowertragere on any way you want to measuremaatregel it.
58
155000
3000
een orde van grootte trager, hoe je het ook meet.
02:56
You want to measuremaatregel it by diversityverscheidenheid?
59
158000
2000
Wil je het meten volgens de diversiteit?
02:58
You want to measuremaatregel it by
60
160000
2000
Of volgens de tijd
03:00
the time it tooknam to reachberijk maximummaximum bodylichaam sizegrootte?
61
162000
2000
die nodig was om de maximale lichaamsgrootte bereiken?
03:02
Yes, they do have largergrotere bodylichaam sizegrootte,
62
164000
2000
Ja, ze hebben een grotere lichaamsgrootte,
03:04
but manyveel of them are smallerkleiner,
63
166000
2000
maar veel van hen zijn kleiner.
03:06
but we're interestedgeïnteresseerd in the time it tooknam them to achievebereiken that.
64
168000
2000
Wij zijn geïnteresseerd in de tijd nodig om die grootte te bereiken.
03:08
FiftyVijftig millionmiljoen yearsjaar to achievebereiken this maximummaximum bodylichaam sizegrootte.
65
170000
4000
50 miljoen jaar om deze maximale lichaamsgrootte bereiken.
03:12
And that is 10 timestijden longerlanger than it tooknam the mammalszoogdieren
66
174000
2000
Dat is tien keer langer dan de zoogdieren nodig hadden
03:14
to achievebereiken maximummaximum bodylichaam sizegrootte
67
176000
2000
om een maximale lichaamsgrootte te bereiken
03:16
and invadebinnenvallen all those habitatshabitats.
68
178000
2000
en al die habitats in te nemen.
03:18
So there's lessonservaring to learnleren,
69
180000
2000
Daaruit zijn lessen te trekken.
03:20
and there's lessonservaring to learnleren from the exceptionuitzondering,
70
182000
2000
Maar er zijn ook lessen te trekken van de uitzondering,
03:23
the exceptionuitzondering that we know very well todayvandaag from the discoveriesontdekkingen we'vewij hebben madegemaakt,
71
185000
3000
de uitzondering die we vandaag heel goed kennen door onze ontdekkingen,
03:26
and manyveel other scholarsgeleerden have madegemaakt around the worldwereld-.
72
188000
2000
en die van vele andere geleerden over de hele wereld.
03:28
This slideglijbaan was showngetoond before. This is the famousberoemd JurassicJurassic birdvogel ArchaeopteryxArchaeopteryx.
73
190000
4000
Deze dia is al eens getoond. Dit is de beroemde Jurassische vogel Archaeopteryx.
03:33
We now know this transitionovergang is the one time
74
195000
2000
We weten nu dat deze overgang de enige keer is
03:35
that dinosaursdinosaurussen actuallywerkelijk wentgegaan belowbeneden
75
197000
2000
dat dinosauriërs eigenlijk onder
03:37
that bodylichaam sizegrootte --
76
199000
2000
deze lichaamsgrootte gingen -
03:39
we're going to see where they beganbegon in a minuteminuut --
77
201000
2000
we gaan dadelijk zien waar ze begonnen -
03:41
and it is the one time that they rapidlysnel
78
203000
2000
en het is de enige keer dat ze snel
03:43
invadedbinnengevallen all the habitatshabitats
79
205000
2000
alle habitats innamen
03:45
I just told you that dinosaursdinosaurussen weren'twaren niet in.
80
207000
2000
waarvan ik net vertelde dat de dino's ze niet hadden ingenomen.
03:47
They becamewerd marineMarine. We now know them todayvandaag
81
209000
2000
Ze gingen in zee leven. We kennen ze vandaag
03:49
from the iceijs- capscaps.
82
211000
2000
van de ijskappen.
03:51
There's burrowinggravende birdsvogelstand.
83
213000
2000
Er zijn gravende vogels.
03:53
They inhabitbewonen the treesbomen at all bodylichaam sizesmaten,
84
215000
2000
Ze bewonen de bomen in alle lichaamsmaten,
03:55
and, of courseCursus, they inhabitbewonen the landland-.
85
217000
2000
en natuurlijk bewonen zij ook het land.
03:57
So we were the first to actuallywerkelijk namenaam a birdvogel from the famousberoemd seriesserie
86
219000
2000
We waren de eersten die daadwerkelijk die naam gaven
04:01
that laterlater explodedexplodeerde ontonaar the pagespagina's of ScienceWetenschap and NatureNatuur.
87
223000
4000
die later explodeerde op de pagina's van Science en Nature.
04:05
We calledriep this birdvogel SinornisSinornis. It's a little bitbeetje more advancedgevorderd than ArchaeopteryxArchaeopteryx,
88
227000
3000
We noemden deze vogel Sinornis. Hij is een klein beetje verder gevorderd dan Archaeopteryx.
04:08
and if you go to differentverschillend layerslagen, you find things
89
230000
2000
In verschillende lagen vind je dingen
04:10
that are lessminder advancedgevorderd than ArchaeopteryxArchaeopteryx, and everyelk graderang in betweentussen,
90
232000
3000
die minder gevorderd zijn dan Archaeopteryx en alles daartussen.
04:13
so that if you find something todayvandaag, we're usuallydoorgaans splittingsplitsen hairsharen --
91
235000
4000
Als je vandaag nog iets vindt, is het meestal haarkloverij -
04:17
or, more appropriatelyop gepaste wijze, feathersveren -- as to decidebesluiten whetherof it's actuallywerkelijk
92
239000
2000
of, beter gezegd, 'verenkloverij' - om uit te maken of het
04:19
a non-avianniet-aviaire or an avianaviaire.
93
241000
2000
een niet-vogelachtig of een vogelachtig type is.
04:21
It is the greatestbeste transitionovergang that we have, actuallywerkelijk,
94
243000
2000
Het is de grootste overgang die we
04:23
on landland- from one habitatleefgebied to anothereen ander,
95
245000
2000
op het land kennen van het ene leefgebied naar het andere,
04:25
barbar nonegeen,
96
247000
2000
zonder uitzondering,
04:27
to understandbegrijpen how a bonyBony,
97
249000
2000
om te begrijpen hoe een benig,
04:29
fairlytamelijk heavyzwaar, kilogramkilogram or a couple-of-kilogrampaar-van-kilogram animaldier
98
251000
3000
vrij zwaar, 1 à 2 kilogram wegend dier
04:32
could make suchzodanig a transitionovergang.
99
254000
2000
die overgang kon maken.
04:34
It is really our greatestbeste -- one of our greatestbeste -- evolutionaryevolutionaire sequencessequenties.
100
256000
3000
Het is echt onze grootste - een van onze grootste - evolutionaire sequenties.
04:37
Now, my work beganbegon at the beginningbegin.
101
259000
2000
Mijn werk begon aan het begin (van de dinosaurusevolutie).
04:39
I thought if I'm going to understandbegrijpen dinosaurDinosaur evolutionevolutie,
102
261000
2000
Ik dacht dat als ik de dinosaurusevolutie wilde begrijpen,
04:41
I'd have to go back to those bedsbedden
103
263000
2000
ik terug zou moeten naar die bedden
04:43
where they had pickeduitgekozen up fragmentsfragmenten, go back to a time and a placeplaats
104
265000
3000
waar ze die fragmenten hadden opgepikt, terug moest gaan naar een tijd en plaats
04:46
where the earliestvroegste dinosaursdinosaurussen existedbestonden.
105
268000
2000
waar de vroegste dinosaurussen bestonden.
04:48
I'd like to call for this little videovideo- clipklem
106
270000
3000
Deze kleine videoclip
04:51
to give you some ideaidee of, sortsoort of, what we facegezicht. NormallyNormaal, we get askedgevraagd a lot of questionsvragen:
107
273000
3000
geeft je een idee waar we voor staan. Normaal gesproken krijgen we veel vragen als:
04:54
"Well, how do you find fossilsfossielen in areasgebieden that look like this?"
108
276000
3000
"Hoe vind je fossielen in zo’n gebieden?"
04:58
If we could rollrollen that first videovideo- clipklem.
109
280000
3000
Kunnen we de eerste videoclip draaien?
05:01
This is sortsoort of a niceleuk helicopterhelikopter riderijden
110
283000
2000
Dit is een nogal leuke helikoptervlucht
05:03
throughdoor those earlyvroeg bedsbedden,
111
285000
2000
door die vroege bedden.
05:05
and they're locatedgelegen in NortheasternPodravska ArgentinaArgentinië.
112
287000
2000
Ze zijn gelegen in het noordoosten van Argentinië.
05:07
And we're comingkomt eraan over a cliffCliff, and at the toptop of that cliffCliff,
113
289000
3000
We komen over een klif. Bovenaan die klif
05:10
dinosaursdinosaurussen had basicallyeigenlijk takeningenomen over.
114
292000
2000
vonden we tal van dinosaurussen.
05:12
At the bottombodem of the cliffCliff, we find that they're rarezeldzaam as hens'kippen teethtanden.
115
294000
3000
Op de bodem van de klif: bijna geen.
05:15
That's where dinosaurDinosaur originsoorsprongen is to be foundgevonden: at the bottombodem of the cliffCliff.
116
297000
2000
Dat is waar de oorsprong van de dinosaurus is te vinden: onderaan de klif.
05:18
You go into an areaGebied like this, you get a geologicgeologische mapkaart,
117
300000
1000
Naar zo'n gebied ga je met een geologische kaart,
05:19
you get a topographictopografische mapkaart,
118
301000
2000
en een topografische kaart.
05:21
and the bestbeste, most-inspiredde meeste geïnspireerde- teamteam you can bringbrengen to the areaGebied.
119
303000
4000
Je verzamelt het beste, meest geïnspireerde team dat je naar het gebied kunt brengen.
05:25
And the restrust uit is up to you. You've got to find fossilsfossielen.
120
307000
3000
De rest is aan jou. Fossielen zoeken en vinden.
05:28
You've got to diggraven a holegat that's usuallydoorgaans quiteheel a bitbeetje biggergroter than that
121
310000
3000
Je moet meestal een gat een beetje groter dan dat graven
05:31
to get it out; you've got to climbbeklimmen those cliffskliffen
122
313000
2000
om ze eruit te krijgen. Je moet die rotsen beklimmen
05:33
and find, really, everything that existedbestonden --
123
315000
3000
en alles wat toen bestond, zien te vinden -
05:37
not just the dinosaursdinosaurussen, but the entiregeheel storyverhaal. If you're luckyLucky,
124
319000
2000
niet alleen de dinosauriërs, maar de hele zwik. Als je geluk hebt,
05:39
and you diggraven a placeplaats like that,
125
321000
2000
en je graaft op een plaats als deze,
05:41
you actuallywerkelijk find the ashAsh bedbed to diggraven it, and we did.
126
323000
3000
vind je het asbed om in te graven, en dat deden we.
05:44
228 millionmiljoen yearsjaar oldoud, we foundgevonden
127
326000
3000
228 miljoen jaar oud: we vonden
05:48
what really is the mostmeest primitiveprimitief dinosaurDinosaur:
128
330000
2000
de meest primitieve dinosaurus,
05:50
that's the Ur-dinosauruw-dinosaurus.
129
332000
2000
de oerdinosaurus.
05:52
A three-and-a-halfdrie-en-een-half footvoet thing,
130
334000
2000
Een ding van een meter lang,
05:54
beautifulmooi skullschedel, predatorPredator,
131
336000
2000
mooie schedel, roofdier,
05:56
meat-eatervlees-eter, a two-leggedtwee-legged animaldier.
132
338000
2000
vlees-eter, een tweepotig dier.
05:58
So, all the other dinosaursdinosaurussen that you know,
133
340000
2000
Zoals alle andere dinosaurussen die je kent,
06:00
or your kidskinderen know, at leastminst, on fourvier legsbenen.
134
342000
2000
of die je kinderen tenminste kennen, op vier poten.
06:02
This is sortsoort of a look at the skullschedel,
135
344000
2000
Dit is een blik op de schedel,
06:04
and it's an absolutelyAbsoluut fantasticfantastisch thing about fivevijf or sixzes inchesinches long.
136
346000
3000
en het is een fantastisch ding, ongeveer 12 tot 15 centimeter lang.
06:07
It lookslooks ratherliever bird-likevogel-achtige because it is.
137
349000
3000
Het ziet er nogal vogelachtig uit.
06:10
It's bird-likevogel-achtige and hollowholle.
138
352000
2000
Vogelachtig en hol.
06:12
A predatorPredator. Maybe 25 poundspond,
139
354000
2000
Een roofdier. Misschien 25 pond,
06:14
or 10 kilogramskilogram.
140
356000
2000
of 10 kilogram.
06:16
That's where dinosaursdinosaurussen beganbegon. That's where the radiationbestraling beganbegon.
141
358000
2000
Dat is waar de dinosaurussen begonnen. Vanwaar ze zich verspreidden.
06:18
That is 10 timestijden largergrotere
142
360000
2000
10 keer groter
06:20
than the mammalzoogdier radiationbestraling, whichwelke was a four-leggedvier-legged radiationbestraling.
143
362000
3000
dan de zoogdierverbreiding, die op vier poten gebeurde.
06:23
We are extremelyuiterst dinosaur-likedinosaurus-achtige,
144
365000
2000
We zijn zeer dinosaurusachtig
06:25
and unusualongebruikelijk in our two-leggedtwee-legged approachnadering to life.
145
367000
4000
en ongewoon in onze twee-benige benadering van het leven.
06:29
Now, if you want to understandbegrijpen what happenedgebeurd
146
371000
2000
Als je wil begrijpen wat er is gebeurd
06:31
then when the continentscontinenten brokekapot gegaan apartdeel,
147
373000
2000
toen de continenten uit elkaar gingen,
06:33
and dinosaursdinosaurussen foundgevonden -- landlubberslandlubbers, as they are --
148
375000
2000
en dinosauriërs - landrotten als ze zijn -
06:35
foundgevonden themselveszich adriftdrift. There's some missingmissend puzzlepuzzel piecesstukken.
149
377000
6000
op drift gingen. Er zijn enkele ontbrekende puzzelstukjes.
06:41
MostDe meeste of those missingmissend puzzlepuzzel piecesstukken are southernzuidelijk continentscontinenten,
150
383000
1000
De meeste van deze ontbrekende puzzelstukken zijn zuidelijke continenten
06:42
because it was those continentscontinenten that are leastminst exploredonderzocht.
151
384000
3000
want het zijn die continenten die het minst onderzocht zijn.
06:45
If you want to addtoevoegen to this pictureafbeelding and try and sketchschetsen it globallywereldwijd,
152
387000
3000
Als je dit beeld wereldwijd wil vervolledigen,
06:48
you really have to forcedwingen yourselfjezelf to go down
153
390000
2000
moet je jezelf opleggen naar beneden te gaan
06:50
to the fourvier cornershoeken of the EarthAarde --
154
392000
2000
naar de vier hoeken van de aarde -
06:52
AfricaAfrika, IndiaIndia, AntarcticaAntarctica, AustraliaAustralië --
155
394000
3000
Afrika, India, Antarctica, Australië -
06:55
and startbegin puttingzetten togethersamen some of these piecesstukken.
156
397000
3000
en beginnen met het samenstellen van deze stukken.
06:58
I've been to some of those continentscontinenten, but AfricaAfrika was,
157
400000
3000
Ik heb een aantal van die continenten bezocht, maar Afrika was,
07:01
in the wordstekst of StevenSteven PinkerPinker, was a blankblanco slateleisteen, largelygrotendeels.
158
403000
3000
in de woorden van Steven Pinker, grotendeels een onbeschreven blad.
07:04
But one with an immenseonmetelijk chalkboardschoolbord in the middlemidden-,
159
406000
3000
Maar wel een met een enorm krijtbord in het midden,
07:07
with lots of little areasgebieden of dinosaurDinosaur rockrots
160
409000
2000
met veel kleine gebieden van dinosaurusrots,
07:09
if you could surviveoverleven an expeditionexpeditie.
161
411000
3000
als je een expeditie zou kunnen overleven.
07:12
There's no roadswegen into the SaharaSahara. It's an enormousenorm placeplaats.
162
414000
3000
Er zijn geen wegen in de Sahara en ze is enorm.
07:15
To be ablein staat to excavateExcavata
163
417000
2000
Om die 80 ton dinosaurussen
07:17
the 80 tonstons of dinosaursdinosaurussen that we have in the SaharaSahara
164
419000
3000
in de Sahara te kunnen opgraven
07:20
and take them out, you really have to put togethersamen
165
422000
3000
en mee te nemen, moet je een echt expeditieteam samenstellen
07:23
an expeditionexpeditie teamteam that can handlehandvat the conditionsvoorwaarden.
166
425000
3000
dat overweg kan met die omstandigheden.
07:26
Some of them are politicalpolitiek. ManyVeel of them are physicalfysiek.
167
428000
3000
Sommige zijn politiek. Vele van fysieke aard.
07:29
Some of them -- the mostmeest importantbelangrijk -- are mentalgeestelijk.
168
431000
3000
Sommige - de belangrijkste - zijn mentaal.
07:32
And you really have to be ablein staat to withstandweerstaan conditionsvoorwaarden --
169
434000
2000
Je moet er echt tegen kunnen -
07:34
you have to driverijden into the desertwoestijn,
170
436000
2000
je moet rijden in de woestijn,
07:36
you will see landscapeslandschappen in manyveel casesgevallen --
171
438000
3000
je ziet in veel gevallen landschappen -
07:39
you can see from what we'vewij hebben discoveredontdekt --
172
441000
1000
je kunt zien dat we dingen ontdekt hebben
07:40
that nobodyniemand elseanders has ever seengezien.
173
442000
2000
die niemand anders ooit heeft gezien.
07:42
And the kindssoorten of teamsteams they bringbrengen in?
174
444000
2000
Welk soort teams sturen ze op pad?
07:44
Well, they're
175
446000
2000
Ze zijn
07:48
composedsamengesteld of
176
450000
2000
samengesteld uit
07:50
people who understandbegrijpen sciencewetenschap as adventureavontuur with a purposedoel.
177
452000
3000
mensen die wetenschap zien als avontuur met een doel.
07:53
They're usuallydoorgaans studentsstudenten who'vedie hebben never seengezien a desertwoestijn.
178
455000
2000
Meestal studenten die nog nooit een woestijn hebben gezien.
07:55
Some of them are more experiencedervaren.
179
457000
2000
Sommigen zijn meer ervaren.
07:57
Your jobbaan as a leaderleider -- this is definitelydefinitief a teamteam sportsport --
180
459000
2000
Jouw taak als leider - dit is zeker een teamsport -
07:59
your jobbaan as a leaderleider is to try to inspireinspireren them
181
461000
3000
jouw taak als leider is om te proberen hen te inspireren
08:02
to do more work than they'veze hebben ever donegedaan in theirhun life
182
464000
2000
om meer werk te verzetten dan ze ooit in hun leven hebben gedaan
08:04
underonder conditionsvoorwaarden that they can't imaginestel je voor.
183
466000
3000
onder voorwaarden die ze zich niet konden voorstellen.
08:07
So, 125 degreesgraden is normalnormaal.
184
469000
2000
52 graden Celsius is daar normaal.
08:09
The groundgrond surfaceoppervlak at 150 -- typicaltypisch.
185
471000
3000
Aan de grond 65 °C - typisch.
08:13
So, you can't leavehet verlof your normalnormaal metalmetaal toolsgereedschap out
186
475000
3000
Je kan je normale metalen gereedschap niet buiten laten liggen
08:16
because you'llje zult get a first-degreeeerste graad burnbrandwond if you grabgrijpen them sometimessoms.
187
478000
3000
op gevaar af van eerstegraads brandwonden als je het oppakt.
08:19
So, you are findingbevinding yourselfjezelf alsoook in an amazingverbazingwekkend culturalcultureel milieumilieu.
188
481000
4000
Je komt ook terecht in een verbazingwekkend cultureel milieu.
08:23
You're really rubbingwrijven shouldersschouders
189
485000
2000
Je leeft samen
08:25
with the world's's werelds last great nomadicnomadisch people.
190
487000
4000
met 's werelds laatste grote nomadenvolk.
08:29
These are the TuaregTuareg nomadsnomaden, and they're livingleven theirhun liveslevens
191
491000
2000
Dit zijn de Toeareg-nomaden en ze leiden nog hetzelfde leven
08:31
much as they have for centurieseeuwen.
192
493000
3000
als eeuwen geleden.
08:34
Your jobbaan is to excavateExcavata things like this in the foregroundvoorgrond,
193
496000
2000
Jouw taak bestaat erin om dit soort dingen daar op de voorgrond op te graven
08:36
and make them enterinvoeren the pagespagina's of historygeschiedenis.
194
498000
2000
en ze te laten prijken op de geschiedenispagina's.
08:38
To do that, you've got to actuallywerkelijk transportvervoer- them
195
500000
2000
Daarvoor moet je ze duizenden mijlen
08:40
thousandsduizenden of milesmijlen out of the desertwoestijn.
196
502000
2000
door de woestijn transporteren.
08:42
We're talkingpratend about EthiopiaEthiopië, but let's talk about NigerNiger --
197
504000
2000
We hebben het over Ethiopië, maar laten we praten over Niger -
08:44
or NigerNiger, in our EnglishEngels languagetaal -- northnoorden of NigeriaNigeria --
198
506000
3000
- ten noorden van Nigeria -
08:47
that's where this photographfotograaf was takeningenomen.
199
509000
2000
dat is waar deze foto werd genomen.
08:49
BasicallyIn principe you're talkingpratend about a countryland that,
200
511000
2000
Toen we er begonnen te werken,
08:51
when we startedbegonnen workingwerkend there, did not have containerhouder trafficverkeer.
201
513000
3000
was daar nog geen containerverkeer.
08:55
You transportedvervoerd the bonesbeenderen out yourselfjezelf
202
517000
2000
Je vervoerde de botten zelf
08:57
to the coastkust of AfricaAfrika,
203
519000
3000
naar de kust van Afrika om ze te verschepen.
09:00
ontonaar a boatboot, if you wanted to get them out of the middlemidden- of the SaharaSahara.
204
522000
2000
Vanuit het midden van de Sahara
09:02
That's a 2,000 milemijl journeyreis.
205
524000
2000
is dat een reis van 3.000 kilometer.
09:04
So enormousenorm excavationsopgravingen and a lot of work,
206
526000
4000
Dat betekent enorme opgravingen en een hoop werk,
09:08
and out of essentiallyin wezen a partialgedeeltelijk herdkudde- of dinosaursdinosaurussen
207
530000
2000
en uit een gemengde kudde dinosaurussen
09:10
that you saw buriedbegraven there -- 20 tonstons of materialmateriaal --
208
532000
2000
- 20 ton materiaal -
09:14
we erectopgaand JobariaJobaria,
209
536000
2000
haalden we Jobaria,
09:16
a sauropodsauropod dinosaurDinosaur like we haven'thebben niet seengezien on some other continentscontinenten.
210
538000
2000
een sauropode dinosaurus, nooit gezien op een ander continent.
09:18
It really is a little bitbeetje out of placeplaats temporallystoffelijk.
211
540000
2000
Hij valt een beetje uit de toon voor die tijd.
09:20
It lookslooks nothing like what we would find
212
542000
2000
Hij lijkt in niets op wat we zouden vinden
09:22
if we duggegraven in contemporarytijdgenoot bedsbedden in NorthNoord AmericaAmerika.
213
544000
3000
als we in Noord-Amerika in bedden uit dezelfde tijd hadden gegraven.
09:25
Here'sHier is the animaldier that was causingveroorzakend it troublemoeite.
214
547000
2000
Hier is het dier dat hem problemen bezorgde.
09:29
And, you know, on and on --
215
551000
2000
En zo vonden we
09:31
a wholegeheel menagerieMenagerie. When you pickplukken up something like this --
216
553000
2000
een hele menagerie. Als je zoiets oppakt -
09:33
and some of you have had the chancekans to touchaanraken it --
217
555000
2000
en sommigen van jullie hebben de kans gehad om het aan te raken -
09:35
this is a piecestuk of historygeschiedenis. You're touchingaandoenlijk something that's 110 millionmiljoen yearsjaar oldoud.
218
557000
2000
is dit een stukje geschiedenis. Je raakt iets aan dat 110 miljoen jaar oud is.
09:37
This is a thumbduim clawklauw. There it was, momentsmomenten after it was discoveredontdekt.
219
559000
3000
Dit is een duimklauw. Daar, een paar ogenblikken nadat hij werd ontdekt.
09:40
It is an incredibleongelooflijk viewuitzicht of life,
220
562000
2000
Het is een prachtige kijk op het leven,
09:42
and it really beganbegon when we beganbegon to understandbegrijpen
221
564000
2000
en het is toen dat we echt een gevoel kregen
09:44
the depthdiepte of time.
222
566000
2000
van de diepte van de tijd.
09:46
It's only been with us for lessminder than a centuryeeuw,
223
568000
2000
We kunnen dat nog maar nauwelijks een eeuw lang.
09:48
and in that time, that fourthvierde dimensiondimensie,
224
570000
2000
In die tijd is die vierde dimensie,
09:50
when radioactiveradioactieve datingdating camekwam about, lessminder than a centuryeeuw agogeleden,
225
572000
3000
toen radioactieve datering beschikbaar werd, minder dan een eeuw geleden,
09:53
and we could actuallywerkelijk tell how oldoud some of these things were,
226
575000
4000
en we konden zeggen hoe oud een aantal van deze dingen waren -
09:57
is probablywaarschijnlijk the mostmeest profounddiepgaand transformationtransformatie,
227
579000
2000
is dat waarschijnlijk de meest diepgaande transformatie,
09:59
because it changesveranderingen the way we look at ourselvesonszelf
228
581000
2000
want ze heeft dramatische impact op de manier
10:01
and the worldwereld- dramaticallydramatisch.
229
583000
2000
waarop we naar onszelf en de wereld kijken.
10:03
When you pickplukken up a piecestuk of historygeschiedenis like that,
230
585000
2000
Als je een stukje dergelijke geschiedenis oppikt,
10:05
I think it can transformtransformeren
231
587000
2000
kan dat volgens mij diepe invloed hebben
10:07
kidskinderen that are possiblymogelijk interestedgeïnteresseerd in sciencewetenschap.
232
589000
2000
kinderen die interesse kunnen hebben voor wetenschap.
10:09
That's the animaldier that thumbduim clawklauw camekwam from: SuchomimusSuchomimus.
233
591000
3000
Dat is het dier waar die duimklauw vandaan kwam: Suchamimus.
10:12
Here'sHier is some othersanderen.
234
594000
2000
Hier een paar andere.
10:14
This is something we foundgevonden in MoroccoMarokko, an immenseonmetelijk animaldier.
235
596000
3000
Dit is iets wat we in Marokko vonden, een immens dier.
10:17
We prototypedprototyped by CAT-scanningCAT-scan the brainhersenen out of this animaldier.
236
599000
3000
We maakten een prototype van de hersenen van dit dier door een CAT-scan.
10:20
It turnsbochten out to have a forebrainreukkolf
237
602000
2000
Het blijkt te beschikken over voorhersenen
10:22
one-fifteenthéén-vijftiende the sizegrootte of a humanmenselijk.
238
604000
3000
met een vijftiende van de grootte van die van een mens.
10:25
This was the coverdeksel of ScienceWetenschap, because they thought
239
607000
2000
Dit was de cover van Science, omdat ze dachten
10:27
that humansmensen were more intelligentintelligent than these animalsdieren,
240
609000
2000
dat de mens intelligenter was dan deze dieren.
10:29
but we can see by some in our administrationadministratie
241
611000
2000
Maar we kunnen aan sommigen in onze administratie zien
10:31
that despiteondanks
242
613000
3000
dat ondanks
10:34
the enormousenorm advantagevoordeel in brainhersenen volumevolume
243
616000
2000
het enorme voordeel in hersenvolume
10:36
some of the attitudesattitudes remainblijven the samedezelfde. AnywayHoe dan ook,
244
618000
3000
een aantal attitudes gelijk blijven. Hoe dan ook,
10:40
smallerkleiner raptorsroofvogels.
245
622000
3000
kleinere raptors.
10:43
All the stuffspul from JurassicJurassic ParkPark that you know of --
246
625000
2000
Al die dieren die je kent van Jurassic Park,
10:45
all those smallklein animalsdieren --
247
627000
2000
al die kleine dieren
10:47
they all come from northernnoordelijk continentscontinenten.
248
629000
2000
komen allemaal uit de noordelijke continenten.
10:49
This is the first skeletonskelet from a southernzuidelijk continentcontinent,
249
631000
2000
Dit is het eerste skelet van een zuidelijk continent -
10:51
and guessraden what? You startbegin preparingvoorbereidingen treffen it.
250
633000
3000
en wat denk je? Je begint hem te prepareren.
10:54
It has no biggroot clawklauw on its hindHind footvoet. It doesn't look like a VelociraptorVelociRaptor.
251
636000
3000
Hij heeft geen grote klauw op zijn achterpootvoet. Hij lijkt niet op een velociraptor.
10:57
It's really a whollygeheel separatescheiden radiationbestraling.
252
639000
2000
Het is echt een totaal andere verspreiding.
10:59
So what we're tryingproberen to piecestuk togethersamen here is a storyverhaal.
253
641000
2000
We proberen hier een verhaal samen te stellen.
11:01
It involvesimpliceert flyingvliegend reptilesreptielen like this PterosaurPterosauriërs
254
643000
3000
Het gaat om vliegende reptielen als de Pterosaurus
11:04
that we reconstructedgereconstrueerd from AfricaAfrika.
255
646000
2000
uit Afrika die we hebben gereconstrueerd.
11:06
CrocodilesKrokodillen, of courseCursus,
256
648000
2000
Krokodillen, natuurlijk,
11:08
and that's a nastyvervelende one we haven'thebben niet namedgenaamd yetnog.
257
650000
3000
en dit is een gemene die we nog niet hebben benoemd.
11:11
And hugereusachtig things -- I mean, this is a
258
653000
3000
Enorme dingen - dit is een
11:14
lowerlager jawkaak just layingtot vaststelling van there in the desertwoestijn
259
656000
2000
onderkaak van deze enorme krokodil
11:16
of this enormousenorm crocodilekrokodil.
260
658000
2000
die daar zomaar in de woestijn lag.
11:18
The crocodilekrokodil is technicallytechnisch gezien calledriep SarcosuchusSarcosuchus.
261
660000
3000
De krokodil heet technisch Sarcosuchus.
11:21
That's an adultvolwassen OrinocoOrinoco crocodilekrokodil in its jawsbek.
262
663000
3000
Dat is een volwassen Orinocokrokodil in zijn bek.
11:24
We had to try and reconstructreconstrueren this.
263
666000
2000
We moesten proberen deze te reconstrueren.
11:26
We had to actuallywerkelijk look at recentrecent crocodileskrokodillen
264
668000
2000
We moesten naar recente krokodillen kijken
11:28
to understandbegrijpen how crocodileskrokodillen scaleschaal.
265
670000
3000
om te begrijpen hoe krokodillen schalen.
11:31
Could I have the secondtweede little videovideo- clipklem?
266
673000
2000
Zou ik de tweede kleine videoclip kunnen hebben?
11:33
Now, this fieldveld- is just -- and, of courseCursus, sciencewetenschap in generalalgemeen -- is just -- adventureavontuur.
267
675000
2000
Nu, dit veld is gewoon - en, natuurlijk, wetenschap in het algemeen - is gewoon - avontuur.
11:39
We had to find and measuremaatregel
268
681000
2000
We moesten de grootste krokodillen
11:41
the largestDe grootste crocodileskrokodillen livingleven todayvandaag.
269
683000
2000
die nu leven, vinden en meten.
11:43
NarratorVerteller: ... as long as theirhun boatboot.
270
685000
2000
Verteller: ... zo lang als hun boot.
11:45
Man: Look at that setreeks of choppersChoppers! Yeah, he's a biggroot one.
271
687000
3000
Man: Kijk eens naar die bijters! Ja, wat een grote.
11:48
NarratorVerteller: If they can just landland- it,
272
690000
2000
Verteller: Als ze hem gewoon aan land kunnen brengen,
11:50
this crockrokodil will providevoorzien usefulnuttig datagegevens,
273
692000
2000
zal deze krokodil nuttige gegevens verstrekken
11:52
helpinghelpen PaulPaul in his questzoektocht to understandbegrijpen SarcosuchusSarcosuchus.
274
694000
4000
om Paul te helpen Sarcosuchus te begrijpen.
11:56
Man: OK, handhand- me some more here. Man 2: OK.
275
698000
2000
Man: Oké, geef me hier wat meer. Man 2: Oké.
12:00
NarratorVerteller: It fallsfalls to PaulPaul to coverdeksel its eyesogen.
276
702000
3000
Verteller: Paul moet zijn ogen afdekken.
12:06
Man: Watch out! Watch out! No, no, no, no. You're going to have to get on the back legsbenen.
277
708000
3000
Man: Kijk uit! Kijk uit! Nee, nee, nee, nee. Je moet de achterpoten vastpakken.
12:10
Man: I got the back legsbenen.
278
712000
2000
Man: Ik heb de achterpoten.
12:12
Man 2: You have the back legsbenen? No, you have the frontvoorkant legsbenen, my friendvriend.
279
714000
2000
Man 2: Heb je de achterpoten? Nee, je hebt de voorpoten, mijn vriend.
12:14
I've got it. I've got the back legsbenen.
280
716000
2000
Ik heb ze. Ik heb de achterpoten.
12:17
SomebodyIemand get the frontvoorkant legsbenen.
281
719000
2000
Iemand pakt de voorpoten.
12:24
PaulPaul SerenoSereno: Let's get this tapeband measuremaatregel on him. Put it right there.
282
726000
3000
Paul Sereno: Laten we hem meten. Daar.
12:29
WowWow.
283
731000
2000
Wow.
12:31
Sixty-fiveVijfenzestig. WowWow.
284
733000
3000
65. Wow.
12:34
That's a biggroot skullschedel.
285
736000
2000
Dat is een grote schedel.
12:36
NarratorVerteller: BigGrote, but lessminder than halfvoor de helft the sizegrootte
286
738000
2000
Verteller: Groot, maar minder dan de helft van de grootte
12:38
of supercroc'sSuperCroc van skullschedel.
287
740000
2000
van de schedel van de superkrokodil.
12:40
Man: EnormousEnorme. PSPS: You've got a ... 14-foot-voet crockrokodil.
288
742000
4000
Man: Enorm. PS: Je hebt een ... krokodil van 4 meter vast.
12:44
Man: I knewwist it was biggroot.
289
746000
3000
Man: Ik wist dat ze groot was.
12:49
PSPS: Don't get off. You don't get off, but don't worryzorgen about me.
290
751000
4000
PS: Laat ze niet los. Je laat ze niet los, maar maak je geen zorgen over mij.
12:53
NarratorVerteller: PaulPaul has his datagegevens, so they decidebesluiten
291
755000
2000
Verteller: Paul heeft zijn gegevens. Ze beslissen
12:55
to releasevrijlating the animaldier back into the riverrivier-.
292
757000
2000
om het dier terug los te laten in de rivier.
13:02
PSPS: Don't get off! Don't get off! Don't get off!
293
764000
4000
PS: Laat ze niet los! Laat ze niet los! Laat ze niet los!
13:07
NarratorVerteller: PaulPaul has never seengezien a fossilfossiel do that.
294
769000
4000
Verteller: Paul heeft nog nooit een fossiel dat zien doen.
13:11
PSPS: Okay, when I say threedrie, we moveverhuizing.
295
773000
2000
PS: Oke, als ik drie zeg, lossen we.
13:13
One, two, threedrie!
296
775000
3000
Een, twee, drie!
13:18
WhoaWhoa!
297
780000
2000
Whoa!
13:20
So -- there were --
298
782000
3000
Dus - waren er -
13:23
(ApplauseApplaus)
299
785000
5000
(Applaus)
13:28
Well, you know, the -- the fossilfossiel recordrecord is trulywerkelijk amazingverbazingwekkend
300
790000
3000
Nou, het fossielenarchief is echt geweldig
13:31
because it really forceskrachten you to look at livingleven animalsdieren in a newnieuwe way.
301
793000
2000
want het dwingt je echt om op een nieuwe manier naar levende dieren te kijken.
13:33
We provedbewees with those measurementsafmetingen
302
795000
2000
We bewezen met die metingen
13:35
that crocodileskrokodillen scaledgeschubd isometricallyIsometrisch.
303
797000
3000
dat krokodillen isometrisch schaalden.
13:38
It dependedafhankelijk on the shapevorm of theirhun skullschedel, thoughhoewel,
304
800000
1000
Maar het hing af van de vorm van hun schedel,
13:39
so we had to actuallywerkelijk get those measurementsafmetingen
305
801000
2000
dus moesten we daadwerkelijk die metingen verkrijgen
13:41
to be sure that we had reconstructedgereconstrueerd and could provebewijzen to the scientificwetenschappelijk worldwereld-
306
803000
3000
om er zeker van te zijn en aan de wetenschappelijke wereld te kunnen bewijzen
13:44
that supercrocSuperCroc in factfeit is a 40-foot-voet crocodilekrokodil, probablywaarschijnlijk a malemannetje.
307
806000
3000
dat supercroc in feite een krokodil van 13 meter was. Waarschijnlijk een mannetje.
13:47
AnywayHoe dan ook, you find other things, too.
308
809000
2000
Hoe dan ook, je vindt ook andere dingen.
13:49
I'm going to leadlood an expeditionexpeditie to the SaharaSahara
309
811000
2000
Ik ga een expeditie naar de Sahara leiden
13:51
to diggraven up Africa'sAfricaâ™ s largestDe grootste neolithicNeolithicum siteplaats.
310
813000
4000
om te graven op de grootste neolithische site van Afrika.
13:55
We foundgevonden this last yearjaar.
311
817000
2000
We vonden dit vorig jaar.
13:57
Two hundredhonderd skeletonsskeletten, toolsgereedschap, jewelryjuwelen.
312
819000
2000
200 skeletten, werktuigen, sieraden.
13:59
This is a ceremonialceremoniële diskschijf.
313
821000
3000
Dit is een ceremoniële schijf.
14:02
An amazingverbazingwekkend recordrecord of the colonizationkolonisatie of the SaharaSahara
314
824000
3000
Een verbazingwekkend verslag van de kolonisatie van de Sahara
14:05
5,000 yearsjaar agogeleden is been sittingzittend out there
315
827000
2000
van 5.000 jaar geleden ligt
14:07
waitingaan het wachten for us to go back. So, really excitingopwindend.
316
829000
2000
op ons te wachten om terug te gaan. Ja, echt spannend.
14:09
And then work laterlater is going to take us to TibetTibet.
317
831000
3000
Later werk zal ons naar Tibet voeren.
14:12
Now, we normallynormaal think of TibetTibet as a highlandhoogland.
318
834000
2000
Normaal denken we aan Tibet als een hoogland.
14:14
It's really an islandeiland continentcontinent.
319
836000
2000
Het is in feite een eilandcontinent.
14:16
It was a precursorvoorloper to IndiaIndia,
320
838000
2000
Het was een voorloper van India,
14:18
a messengerMessenger from GondwanaGondwana --
321
840000
3000
een boodschapper van Gondwana -
14:21
a lostde weg kwijt paradiseparadijs of dinosaursdinosaurussen
322
843000
2000
een verloren paradijs van dinosaurussen,
14:23
isolatedgeïsoleerd for millionsmiljoenen of yearsjaar.
323
845000
2000
miljoenen jaren lang geïsoleerd.
14:25
No one'séén is foundgevonden them. We know where they are,
324
847000
2000
Niemand heeft ze gevonden. We weten waar ze zijn,
14:27
and we're going to go and get them nextvolgende yearjaar.
325
849000
2000
en we gaan ze volgend jaar zoeken.
14:29
They're only betweentussen 13 and 14,000 feetvoeten,
326
851000
3000
Ze zijn alleen boven de 4.000 meter te vinden,
14:32
but if you go in the warmwarm partdeel of the yearjaar, it's O.K.
327
854000
3000
maar als je in het warme deel van het jaar gaat, is het oké.
14:35
Now, I triedbeproefd to sutureSutuur (geologie) togethersamen a dinosaurDinosaur evolutionaryevolutionaire historygeschiedenis
328
857000
3000
Ik heb geprobeerd de evolutionaire geschiedenis van de dinosaurus samen te stellen
14:38
so that we can try to understandbegrijpen
329
860000
2000
zodat we een aantal fundamentele patronen
14:40
some basicbasis- patternspatronen of evolutionevolutie.
330
862000
2000
van evolutie kunnen proberen te begrijpen.
14:42
I've talkedgesproken about a fewweinig of them. We really need to take that furtherverder.
331
864000
3000
Ik heb er een paar van besproken. We moeten daar echt mee doorgaan.
14:45
We need to delvedelven into this massmassa- of anatomyanatomie
332
867000
2000
We moeten ons verdiepen in hun anatomie
14:47
that we'vewij hebben been compilingcompileren
333
869000
2000
die we al hebben opgesteld om
14:49
to understandbegrijpen where the changesveranderingen are occurringvoorkomend and what this meansmiddelen.
334
871000
3000
te begrijpen waar de veranderingen plaatsvinden en wat dit betekent.
14:52
We can't predictvoorspellen, necessarilynodig, what will happengebeuren in evolutionevolutie,
335
874000
2000
We kunnen per definitie niet voorspellen wat gebeurt er in de evolutie,
14:54
but we can learnleren some of the rulesreglement of the gamespel,
336
876000
2000
maar we kunnen een aantal van de regels van het spel leren.
14:56
and that's really what we're tryingproberen to do.
337
878000
2000
Dat is eigenlijk wat we proberen te doen.
14:58
With regardbeschouwen to the biogeographicbiogeografische questionvraag,
338
880000
2000
Met betrekking tot de biogeografische vraag:
15:00
the EarthAarde is dividingverdeling.
339
882000
2000
de aarde is aan het opsplitsen.
15:02
These are all landlubbinglandlubbing animalsdieren. There's a couplepaar of choiceskeuzes.
340
884000
2000
Dit zijn allemaal landdieren. Er zijn een paar keuzes.
15:04
You get dividedverdeeld, and a continent'svan continent divisionafdeling
341
886000
3000
Je wordt verdeeld, en de opdeling van een continent
15:07
correspondskomt overeen to a forkvork in the evolutionaryevolutionaire treeboom,
342
889000
2000
komt overeen met een vork in de evolutionaire boom,
15:09
or you're craftycrafty, and you managebeheren to escapeontsnappen
343
891000
3000
of je bent sluw, en het lukt je om te ontsnappen
15:12
from one to the other and erasewissen that divisionafdeling,
344
894000
3000
van het ene naar het andere en je vlakt die verdeling uit,
15:15
or you're livingleven peacefullyvreedzaam on eachelk sidekant,
345
897000
3000
of je gaat rustig door met leven aan elke kant.
15:18
and on one sidekant you just go extinctuitgestorven,
346
900000
2000
Aan de ene kant sterf je uit,
15:20
and you surviveoverleven on the other sidekant and createcreëren a differenceverschil.
347
902000
3000
je overleeft aan de andere kant en maakt het verschil.
15:23
And the fourthvierde thing is that you actuallywerkelijk did one or the other
348
905000
2000
De vierde mogelijkheid is dat je daadwerkelijk het een of het andere deed
15:25
of those threedrie things, but the paleontologistpaleontoloog never foundgevonden you.
349
907000
3000
van die drie dingen, maar dat de paleontoloog je nooit heeft gevonden.
15:28
And you take those fourvier instancesinstanties
350
910000
3000
Je gaat uit van deze vier gevallen
15:31
and you realizerealiseren you have a complexcomplex problemprobleem.
351
913000
3000
en je realiseert je dat je met een complex probleem zit.
15:34
And so, in additiontoevoeging to digginghet graven, I think we have some answersantwoorden
352
916000
3000
In aanvulling op dit graven, denk ik dat we een aantal antwoorden
15:37
from the dinosaurDinosaur recordrecord. I think these dinosaursdinosaurussen migratedgemigreerd --
353
919000
3000
over de dinosaurussen hebben. Ik denk dat deze dinosaurussen migreerden -
15:40
we call it dispersalverspreiding -- around the globewereldbol, with the slightestgeringste landland- bridgebrug.
354
922000
3000
we noemen het verspreiding - over de hele wereld via de geringste landbrug.
15:43
They did it withinbinnen two or threedrie degreesgraden of the polepool,
355
925000
4000
Ze deden het tot op twee of drie graden van de pool,
15:47
to maintainin stand houden similaritygelijkenis betweentussen continentscontinenten.
356
929000
2000
om de gelijkenis tussen de continenten in stand te houden.
15:49
But when they were dividedverdeeld, indeedinderdaad they were dividedverdeeld,
357
931000
3000
Maar toen zij werden verdeeld, werden ze inderdaad verdeeld,
15:52
and we do see the continentscontinenten
358
934000
2000
en zien we de continenten
15:54
carvingsnijwerk differencesverschillen amongtussen dinosaursdinosaurussen.
359
936000
2000
verschillen kerven tussen de dinosaurussen.
15:56
But there's one thing that's even more importantbelangrijk, and I think that's extinctionuitdoving.
360
938000
3000
Maar er is een ding dat nog belangrijker is, volgens mij: het uitsterven.
15:59
We have downgradedgedegradeerd this factorfactor.
361
941000
2000
We hebben deze factor afgezwakt.
16:01
It carvesCarves up the historygeschiedenis of life,
362
943000
2000
Hij doorsnijdt de geschiedenis van het leven,
16:03
and givesgeeft us the differencesverschillen that we see
363
945000
2000
en geeft ons de verschillen die we zien
16:05
in the dinosaurDinosaur worldwereld- towardsnaar the endeinde,
364
947000
2000
in de dinosauruswereld tegen het einde,
16:07
right before the bolidebolide impactbotsing.
365
949000
2000
vlak voor de impact van de bolide.
16:09
The bestbeste way to testtest this is to actuallywerkelijk createcreëren a modelmodel-.
366
951000
2000
De beste manier om dit te testen, is door een model te creëren.
16:11
So if we moveverhuizing back, this is a two-dimensionaltweedimensionale typicaltypisch treeboom of life.
367
953000
4000
Dit is een typische twee-dimensionale boom van het leven.
16:15
I want to give you threedrie dimensionsdimensies.
368
957000
2000
Ik wil je drie dimensies geven.
16:17
So you see the treeboom of life,
369
959000
3000
Zo zie je de boom van het leven,
16:20
but now I've addedtoegevoegd the dimensiondimensie of areaGebied.
370
962000
3000
maar nu heb ik er nog de dimensie van gebied aan toegevoegd.
16:23
So the treeboom of life is normallynormaal divergenceafwijking over time.
371
965000
4000
Dus de boom van het leven is normaal gesproken divergentie in de tijd.
16:27
Now we have divergenceafwijking over time, but we'vewij hebben createdaangemaakt the thirdderde dimensiondimensie of areaGebied.
372
969000
3000
Nu hebben we divergentie in de tijd, maar we er de derde dimensie van het gebied aan toegevoegd.
16:30
This is a computercomputer programprogramma
373
972000
2000
Dit is een computerprogramma
16:32
whichwelke has threedrie knobsknoppen.
374
974000
2000
met drie knoppen.
16:34
We can controlcontrole those things that we're worriedbezorgd about:
375
976000
2000
Hiermee kunnen we die dingen controleren waar we ons zorgen over maakten:
16:36
extinctionuitdoving, samplingbemonstering, dispersalverspreiding --
376
978000
4000
uitsterven, bemonstering, de geografische verdeling -
16:40
going from one areaGebied to anothereen ander.
377
982000
2000
gaande van het ene gebied naar het andere.
16:42
And ultimatelytenslotte we can controlcontrole the branchingvertakking
378
984000
2000
Uiteindelijk kunnen we het vertakken controleren
16:44
to mimicnabootsen what we think the continentscontinenten were like,
379
986000
3000
om na te bootsen hoe wij denken dat de continenten waren.
16:47
and runrennen it a thousandduizend timestijden, so we can estimateschatting the parametersparameters,
380
989000
4000
We kunnen het duizend keer uitvoeren, zodat we de parameters kunnen inschatten om een
16:51
to answerantwoord the questionvraag whetherof we are on the markMark or not,
381
993000
3000
antwoord op de vraag te vinden of we al dan niet juist zitten,
16:54
at leastminst to know the barriersbelemmeringen of the problemsproblemen. So that's a little bitbeetje about the sciencewetenschap.
382
996000
4000
op zijn minst om de barrières van de problemen te kennen. Dat was een stukje over de wetenschap.
16:58
TodayVandaag I'm going to spendbesteden the restrust uit of my fewweinig minutesnotulen up here
383
1000000
1000
Vandaag ga ik de rest van mijn weinige minuten hier besteden
16:59
talkingpratend about the other stuffspul that I do in ChicagoChicago,
384
1001000
4000
aan praten over de andere dingen die ik doe in Chicago,
17:03
whichwelke is relatedverwant to the factfeit that I never --
385
1005000
2000
die gerelateerd zijn aan het feit dat ik nooit -
17:05
and actuallywerkelijk, in talkingpratend to a lot of TEDstersTEDsters,
386
1007000
3000
Tijdens mijn gesprekken met veel TEDsters -
17:08
there's a numberaantal of you out there -- I don't know that I'd get an answerantwoord
387
1010000
3000
er zijn er daar een paar - ik weet niet of ik een antwoord zou krijgen,
17:11
honestlyeerlijk, if I askedgevraagd you to raiseverhogen your handhand-,
388
1013000
2000
als ik jullie vroeg je hand op te steken,
17:13
but there are a numberaantal of you out there that startedbegonnen your
389
1015000
2000
maar sommigen van jullie zijn begonnen aan een
17:15
scientificwetenschappelijk, technicaltechnisch, entertainmentvermaak careercarrière
390
1017000
3000
wetenschappelijke, technische of entertainment-carrière
17:18
as failuresmislukkingen, by society'svan de maatschappij standardsstandaarden, as failuresmislukkingen by schoolsscholen.
391
1020000
4000
als mislukkelingen, volgens de maatschappelijke normen, als mislukkelingen op school.
17:22
I was one of those. I was failedmislukt by my schoolschool- -- my schoolschool- failedmislukt me.
392
1024000
3000
Ik was er een van. Ik mislukte door mijn school - mijn school schoot tekort.
17:25
Who'sDie de pointingwijzen fingersvingers?
393
1027000
2000
Wie wijst er wie met de vinger?
17:27
SeveralVerschillende teachersleraren nearlybijna killedgedood me.
394
1029000
3000
Verschillende leraren vermoordden me bijna.
17:30
I foundgevonden myselfmezelf in artkunst.
395
1032000
2000
Ik vond mezelf terug in de kunst.
17:32
I was a totaltotaal failuremislukking in schoolschool-, not really headedopschrift to graduateafstuderen highhoog schoolschool-.
396
1034000
3000
Ik was een totale mislukking op school, niet echt op weg om op de middelbare school af te studeren.
17:35
And I wentgegaan on -- that's my first paintingschilderij on canvascanvas.
397
1037000
2000
Ik ging door - dat is mijn eerste schilderij op doek.
17:37
I readlezen a dictionarywoordenboek. I got into collegecollege.
398
1039000
2000
Ik las een woordenboek. Ik haalde de universiteit.
17:39
I becamewerd an artistartiest. O.K., and startedbegonnen drawingtekening.
399
1041000
2000
Ik werd een kunstenaar en begon te tekenen.
17:41
It becamewerd abstractabstract.
400
1043000
2000
Het werd abstract.
17:43
I workedwerkte up a portfolioportefeuille, and I was headedopschrift to NewNieuw YorkYork.
401
1045000
2000
Ik werkte een portefeuille uit en was op weg naar New York.
17:45
SometimesSoms I would see bonesbeenderen when there was a bodylichaam there.
402
1047000
3000
Soms zag ik botten als er een lichaam was.
17:48
Something was going on in the backgroundachtergrond. I headedopschrift to NewNieuw YorkYork to a studiostudio.
403
1050000
3000
Er was iets gaande op de achtergrond. Ik ging in New York naar een studio.
17:52
I tooknam a sidekant tripreis to the AmericanAmerikaanse MuseumMuseum, and I never recoveredhersteld.
404
1054000
3000
Ik deed een uitstapje naar het American Museum, en ik ben er nooit van hersteld.
17:56
But really it's the samedezelfde disciplinediscipline -- they're kindredKindred disciplinesdisciplines.
405
1058000
3000
Maar het is echt dezelfde discipline - het zijn verwante disciplines.
17:59
I mean, is there anything
406
1061000
2000
Het gaat toch louter om
18:01
that is not visualizingvisualiseren what can't be seengezien,
407
1063000
3000
visualiseren wat niet gezien kan worden,
18:04
in termstermen of discoveringontdekken this dinosaurDinosaur bonebot from a smallklein piecestuk of it
408
1066000
3000
als je dit dinosaurusbot ontdekt op basis van een klein stukje ervan,
18:07
that's out there, or seeingziend the distortionvervorming
409
1069000
2000
daar, of als je de vervorming ziet
18:09
that we try to see
410
1071000
2000
die we proberen te zien
18:11
as evolutionaryevolutionaire distortionvervorming in one animaldier to anothereen ander?
411
1073000
2000
als evolutionaire vervorming van het ene dier naar het andere?
18:13
This is a very extraordinarilybuitengewoon visualzichtbaar.
412
1075000
2000
Dit is een zeer ongewoon beeld.
18:15
I give you a humanmenselijk facegezicht because you're expertsexperts at that.
413
1077000
2000
Ik geef je een menselijk gezicht omdat je daar experts in bent.
18:17
It takes us yearsjaar to understandbegrijpen how to do that with dinosaursdinosaurussen.
414
1079000
3000
Het kost ons jaren om te begrijpen hoe dat moet met dinosaurussen.
18:21
They're really kindredKindred disciplinesdisciplines.
415
1083000
2000
Het zijn echt verwante disciplines.
18:23
But what we're tryingproberen to createcreëren in ChicagoChicago
416
1085000
3000
In Chicago
18:26
is a way to get,
417
1088000
3000
zoeken we naar een manier
18:29
collectverzamelen togethersamen, those studentsstudenten
418
1091000
2000
om die studenten die het minst vertegenwoordigd zijn in onze
18:31
who are leastminst representedvertegenwoordigd in our sciencewetenschap and technologytechnologie spheresbollen.
419
1093000
3000
wetenschaps- en technologiesferen, hiervoor te interesseren .
18:34
We all know, and there's been severalverscheidene allusionstoespelingen to it,
420
1096000
3000
We weten allemaal - het is hier nog gezegd -
18:37
that we are failingtekortkoming in our abilityvermogen to produceproduceren
421
1099000
2000
dat we er niet in slagen
18:40
enoughgenoeg scientistswetenschappers, engineersingenieurs and technicianstechnici.
422
1102000
3000
om voldoende wetenschappers, ingenieurs en technici te produceren.
18:43
We'veWe hebben knownbekend that for a long time. We'veWe hebben goneweg throughdoor the SputnikSpoetnik phasefase,
423
1105000
3000
We weten dat al lang. We hebben het meegemaakt in de tijd van de Spoetnik,
18:46
and now, as you see the increasetoename
424
1108000
2000
en nu, terwijl je de toename
18:48
in the pacetempo of what we're doing,
425
1110000
2000
ziet in het tempo van wat we doen,
18:50
it becomeswordt even more prominentprominente.
Where are all these people going to come from?
426
1112000
3000
wordt het nog dringender. Waar moeten al die mensen vandaan komen?
18:53
And a more generalalgemeen questionvraag for our societymaatschappij is,
427
1115000
2000
Een meer algemene vraag voor onze maatschappij is:
18:55
what's going to happengebeuren to all the restrust uit that are left behindachter?
428
1117000
3000
wat gaat er gebeuren met al de anderen die achterblijven?
18:58
What about all the kidskinderen like me that were in schoolschool- --
429
1120000
2000
Hoe zit het met alle kinderen zoals ik, die op school -
19:00
kidskinderen like some of you out there --
430
1122000
2000
kinderen zoals sommigen van jullie er zijn -
19:02
that were in schoolschool- and didn't get a chancekans and will never get a chancekans
431
1124000
3000
die op school zaten maar geen kansen kregen en ze ook nooit zullen krijgen
19:05
to participatedeelnemen in sciencewetenschap and technologytechnologie?
432
1127000
2000
om deel te hebben aan wetenschap en technologie?
19:07
Those are the questionsvragen I askvragen. And we talk about EthiopiaEthiopië, and it's very importantbelangrijk.
433
1129000
3000
Dat zijn de vragen die ik stel. We praten over Ethiopië en het is erg belangrijk.
19:10
NigerNiger is equallyeven importantbelangrijk, and I'm tryingproberen desperatelywanhopig
434
1132000
2000
Niger ook en ik ben wanhopig aan het proberen
19:12
to do something in NigerNiger.
435
1134000
2000
iets te doen in Niger.
19:14
They have an AIDSAIDS problemprobleem. I askedgevraagd --
436
1136000
2000
Ze hebben een aids-probleem. Ik vroeg -
19:16
the U.S. StateStaat DepartmentDepartement askedgevraagd the governmentregering recentlykort geleden,
437
1138000
3000
het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken vroeg hun regering onlangs:
19:19
What do you want to do? And they gavegaf them two problemsproblemen.
438
1141000
2000
"Wat willen jullie doen?" Zij gaven hun twee problemen.
19:21
DinosaursDinosaurussen was one of them.
439
1143000
2000
Dinosaurussen waren er een van.
19:23
Give us a museummuseum of dinosaursdinosaurussen,
440
1145000
2000
“Geef ons een museum van dinosaurussen,
19:25
and we will attractaantrekken touriststoeristen, whichwelke is our numberaantal two industryindustrie.
441
1147000
3000
en wij zullen toeristen aantrekken. Dat is onze tweede grootste bedrijfstak.”
19:28
And I hopehoop to God the UnitedVerenigd StatesStaten governmentregering, me, or TEDTED,
442
1150000
4000
Ik hoop bij god dat de Amerikaanse overheid, ik, TED
19:32
or somebodyiemand helpshelpt us do that, because that would be an incredibleongelooflijk thing for theirhun countryland.
443
1154000
3000
of iemand anders ons helpt dat te doen. Het zou een ongelofelijk iets zijn voor hun land.
19:35
But when we look back at our owneigen countryland, we're looking back at our citiessteden,
444
1157000
3000
Maar als we terugkijken naar ons eigen land, onze eigen steden,
19:38
the citiessteden where mostmeest of you come from -- certainlyzeker the citystad I come from --
445
1160000
2000
de steden waar de meesten van jullie vandaan komen - zeker de stad waar ik vandaan kom -
19:40
there's legionslegioenen of kidskinderen out there
446
1162000
2000
daar vind je talloze kinderen
19:42
like these.
447
1164000
2000
als deze.
19:44
And the questionvraag is -- and we startedbegonnen to addressadres this questionvraag for centurieseeuwen --
448
1166000
3000
De vraag is - een vraag die we ons al eeuwen lang stellen:
19:47
as to how we get these kidskinderen involvedbetrokken in sciencewetenschap.
449
1169000
3000
hoe betrekken we deze jongeren bij de wetenschap?
19:50
We'veWe hebben startedbegonnen in ChicagoChicago
450
1172000
2000
We zijn in Chicago begonnen met
19:52
an organizationorganisatie -- a non-profitnon-profit organizationorganisatie --
451
1174000
2000
een organisatie - een non-profit organisatie -
19:54
calledriep ProjectProject ExplorationExploratie.
452
1176000
2000
Project Exploration.
19:56
These are two kidskinderen from ProjectProject ExplorationExploratie.
453
1178000
2000
Dit zijn twee kinderen van Project Exploration.
19:58
We metleerde kennen them in theirhun earlyvroeg stagesstadia in highhoog schoolschool-. They were --
454
1180000
2000
We ontmoetten hen in de eerste jaren van de middelbare school. Deze scholen
20:00
failingtekortkoming to poorarm studentsstudenten,
455
1182000
2000
schoten tekort voor arme studenten.
20:02
and they are now -- one at the UniversityUniversiteit of ChicagoChicago, anothereen ander in IllinoisIllinois.
456
1184000
4000
Een studeert nu aan de universiteit van Chicago, de ander in Illinois.
20:06
We'veWe hebben got studentsstudenten at HarvardHarvard. We're sixzes yearsjaar oldoud.
457
1188000
2000
We hebben studenten op Harvard. We zijn zes jaar bezig.
20:08
And we createdaangemaakt a trackspoor recordrecord.
458
1190000
2000
We hielden een vorderingsstaat bij.
20:10
Because when you go out there as a scholargeleerde, and you try to find out longitudinallongitudinale studiesstudies,
459
1192000
3000
Als je als onderzoeker langlopende onderzoeken probeert te vinden,
20:13
trackspoor recordsarchief like that, there essentiallyin wezen are very fewweinig, if nonegeen.
460
1195000
3000
vorderingsstaten, dan zijn die moeilijk of niet te vinden.
20:17
So, we'vewij hebben createdaangemaakt an incredibleongelooflijk trackspoor recordrecord of 100 percentprocent graduationafstuderen,
461
1199000
4000
We hebben een ongelofelijke stand van zaken: 100 procent studeert af,
20:21
90 percentprocent going to collegecollege, manyveel first-generationeerste generatie,
462
1203000
3000
90 procent gaat naar de universiteit, een groot aantal van de eerste generatie,
20:24
90 percentprocent of those choosingkiezen sciencewetenschap as a careercarrière.
463
1206000
3000
90 procent kiest voor een wetenschappelijke carrière.
20:27
It's an impressiveindrukwekkend trackspoor recordrecord, and so we look back and we say,
464
1209000
3000
Indrukwekkend, en dus zeggen we:
20:30
well, we didn't really exactlyprecies work this out theoreticallytheoretisch from the startbegin,
465
1212000
3000
"We hebben niet echt vanaf het begin dit werk een theoretische basis gegeven,
20:33
but when we look back, there are theoreticaltheoretisch movementsbewegingen in sciencewetenschap educationonderwijs.
466
1215000
3000
maar als we terugkijken, zijn er theoretische bewegingen in het wetenschappelijk onderwijs.
20:36
It's goneweg throughdoor sciencewetenschap as an inquiryonderzoek,
467
1218000
2000
Er was een fase van wetenschap als onderzoek,
20:38
whichwelke was a biggroot advancevan te voren,
468
1220000
2000
en dat was een grote vooruitgang.
20:41
and DeweyDewey back at ChicagoChicago --
469
1223000
2000
Dewey in Chicago zei:
20:43
you learnleren by doing.
470
1225000
2000
leren door te doen.
20:45
To -- you learnleren by envisioningEnvisioning yourselfjezelf
471
1227000
5000
Je leert door jezelf te zien
20:50
as a scientistwetenschapper,
472
1232000
2000
als wetenschapper,
20:52
and then you learnleren to envisionvoor ogen yourselfjezelf as a scientistwetenschapper.
473
1234000
3000
en dan moet je jezelf leren zien als wetenschapper.
20:55
The nextvolgende stepstap is to learnleren the capabilitygeschiktheid
474
1237000
2000
De volgende stap is het vermogen aanleren
20:57
to make yourselfjezelf a scientistwetenschapper.
475
1239000
3000
om jezelf tot wetenschapper te maken.
21:00
You have to have those stepsstappen. If you have --
476
1242000
2000
Je moet deze stappen doorlopen.
21:02
It's easygemakkelijk to get kidskinderen interestedgeïnteresseerd in sciencewetenschap.
477
1244000
2000
Het is gemakkelijk om kinderen te interesseren voor wetenschap.
21:04
It's hardhard to get them to envisionvoor ogen themselveszich as a scientistwetenschapper,
478
1246000
3000
Het is moeilijk om te maken dat ze zichzelf als wetenschappers zien.
21:07
whichwelke involvesimpliceert standingstaand up in frontvoorkant of people like we're doing here at this symposiumSymposium
479
1249000
4000
Dat betekent naar voren komen voor mensen zoals wij hier doen op dit symposium
21:11
and presentingpresenteren something as a knowledgeablegeïnformeerde personpersoon,
480
1253000
2000
en iets presenteren als een persoon met kennis,
21:13
and then seeingziend yourselfjezelf in the rolerol as a scientistwetenschapper
481
1255000
3000
en jezelf zien in de rol van wetenschapper
21:16
and givinggeven yourselfjezelf the toolsgereedschap to pursuena te streven that.
482
1258000
3000
en jezelf de middelen geven om dat na te streven.
21:19
And so, that's what we're going to do. We're planningplanning a permanentblijvend home in ChicagoChicago.
483
1261000
3000
Dat is wat we gaan doen. We zijn plannen een permanent tehuis in Chicago.
21:22
We have lots of ideasideeën, but I guaranteegarantie you this one thing --
484
1264000
2000
We hebben veel ideeën, maar ik garandeer jullie dit ene ding -
21:24
and I've talkedgesproken to some people here at TEDTED --
485
1266000
2000
en ik heb gesproken met een aantal mensen hier bij TED -
21:26
it's not going to look like anything you've seengezien before.
486
1268000
2000
het gaat niet lijken op iets wat je al eerder hebt gezien.
21:28
It's going to be part-schooldeel-school, part-museumdeel-museum hallhal,
487
1270000
2000
Het gaat deels school, deels museum worden
21:30
part-conservatorydeel-serre, part-zoodeel-zoo,
488
1272000
3000
deels serre, deels dierentuin,
21:33
and partdeel of an answerantwoord to the problemprobleem
489
1275000
3000
en een deel van een antwoord op het vraagstuk
21:36
of how you interestinteresseren kidskinderen in sciencewetenschap.
490
1278000
1000
van hoe je kinderen interesse bijbrengt voor de wetenschap.
21:37
Thank you very much.
491
1279000
3000
Heel hartelijk bedankt.
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Paul Sereno - Paleontologist
Surely not the only science career based on a museum tour epiphany, Paul Sereno's is almost certainly the most triumphant. He's dug up dinosaurs on five continents -- and discovered the world's largest crocodile, the (extinct) 40-foot Sarchosuchus.

Why you should listen

Paul Sereno sees paleontology as "adventure with a purpose." How else, after all, to describe a science that "allows you to romp in remote corners of the globe, resurrecting gargantuan creatures that have never been seen?" His travels in the search for the bones of ancient reptiles and birds have taken him through India, Argentina, Mongolia and, most fruitfully, the 125-degrees-Farenheit Saraha Desert, where he uncovered the giant skeletons of several 30-plus-foot meat-eaters and a few yet-larger prehistoric vegetarians.

Sereno is also president and co-founder of Project Exploration, an organization which aims to bring the wonders of science professions to the public -- especially minority youth and girls. He teaches at the University of Chicago and is one of National Geographic's Explorers-in-Residence.

More profile about the speaker
Paul Sereno | Speaker | TED.com