TEDMED 2009
Ken Kamler: Medical miracle on Everest
Ken Kamler: Medisch wonder op the Everest
Filmed:
Readability: 3.5
829,174 views
Ken Kamler was de enige dokter op de Mount Everest toen de ergste ramp zich voordeed uit de geschiedenis van haar beklimming. Op TEDMED deelt hij het ongelooflijke verhaal van de strijd tegen de extreme omstandigheden die de klimmer doorstond. Hij gebruikt hersenscantechnologie om het medisch mirakel in kaart te brengen van de man die zo' 36 uur onder de sneeuw was begraven.
Ken Kamler - Adventure physician
Ken Kamler has served as doctor on some of the world’s most daring expeditions, but also performs delicate microsurgery when at home in New York. Full bio
Ken Kamler has served as doctor on some of the world’s most daring expeditions, but also performs delicate microsurgery when at home in New York. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
OK. We've heard a lot of people
0
0
3000
We hebben op deze conferentie
00:18
speak at this conference
1
3000
2000
veel mensen horen spreken
00:20
about the power of the human mind.
2
5000
3000
over de kracht van de menselijke geest.
00:23
And what I'd like to do today
3
8000
2000
Wat ik vandaag doen wil,
00:25
is give you a vivid example
4
10000
2000
is een levendig beeld geven
00:27
of how that power can be unleashed
5
12000
2000
van hoe die kracht kan worden ontketend
00:29
when someone is in a survival situation,
6
14000
3000
als iemand zich in een overlevingssituatie bevindt,
00:32
how the will to survive can bring that out in people.
7
17000
3000
hoe de wil tot overleven dit in mensen naar voren kan brengen.
00:36
This is an incident which occurred on Mount Everest;
8
21000
3000
Dit is een incident dat plaatshad op de Mount Everest.
00:39
it was the worst disaster in the history of Everest.
9
24000
4000
Het was de ergste ramp in de geschiedenis van de Everest.
00:43
And when it occurred, I was the only doctor on the mountain.
10
28000
3000
Toen het gebeurde, was ik de enige dokter op de berg.
00:46
So I'll take you through that
11
31000
2000
Laat me jullie dus meenemen
00:48
and we'll see what it's like
12
33000
3000
en we zullen zien hoe het is
00:51
when someone really
13
36000
2000
wanneer iemand werkelijk
00:53
summons the will to survive.
14
38000
2000
de wil om te overleven in zich oproept.
00:55
OK, this is Mount Everest.
15
40000
2000
Dit is de Mount Everest.
00:57
It's 29,035 feet high.
16
42000
2000
De hoogte is 8850 m.
00:59
I've been there six times: Four times I did work with National Geographic,
17
44000
3000
Ik was daar 6 keer. 4 keer werkte ik voor National Geographic,
01:02
making tectonic plate measurements;
18
47000
2000
voor tektonische plaatmetingen.
01:04
twice, I went with NASA
19
49000
2000
Tweemaal ging ik met NASA
01:06
doing remote sensing devices.
20
51000
3000
voor remote sensing-apparaten.
01:09
It was on my fourth trip to Everest
21
54000
2000
Op mijn vierde trip naar de Everest
01:11
that a comet passed over the mountain. Hyakutake.
22
56000
3000
passeerde er een komeet over de berg. Hyakutake.
01:14
And the Sherpas told us then
23
59000
2000
De sherpa's vertelden ons toen
01:16
that was a very bad omen,
24
61000
2000
dat het een slecht teken was,
01:18
and we should have listened to them.
25
63000
2000
en we hadden naar hen moeten luisteren.
01:20
Everest is an extreme environment.
26
65000
3000
De Everest is een extreme omgeving.
01:23
There's only one-third as much oxygen at the summit as there is at sea level.
27
68000
3000
Het zuurstofgehalte aan de top is maar een derde van dat op zeeniveau.
01:26
Near the summit, temperatures
28
71000
2000
Bij de top kan de temperatuur
01:28
can be 40 degrees below zero.
29
73000
2000
40 graden onder nul zijn.
01:30
You can have winds 20 to 40 miles an hour.
30
75000
2000
Er kan een wind staan van 32 tot 64 km/u.
01:32
It's actually a wind-chill factor
31
77000
2000
De werkelijke gevoelskoudefactor
01:34
which is lower than a summer day on Mars.
32
79000
3000
is lager dan van een zomerdag op Mars.
01:38
I remember one time being up near the summit,
33
83000
2000
Ik herinner me een keer toen ik, boven vlak bij de top,
01:40
I reached into my down jacket
34
85000
2000
een greep deed in mijn onderjack, voor een slok
01:42
for a drink from my water bottle,
35
87000
2000
uit mijn waterfles,
01:44
inside my down jacket,
36
89000
2000
binnenin mijn onderjack,
01:46
only to discover that the water was already frozen solid.
37
91000
3000
enkel om te ontdekken dat het water al tot ijs bevroren was.
01:49
That gives you an idea of just how severe
38
94000
2000
Dit geeft enig idee hoe ernstig de zaken
01:51
things are near the summit.
39
96000
3000
zijn gesteld aan de top.
01:55
OK, this is the route up Everest.
40
100000
2000
Dit is de route naar boven.
01:57
It starts at base camp, at 17,500 feet.
41
102000
4000
Het begint met het basiskamp op 5300 m.
02:01
Camp One, 2,000 feet higher.
42
106000
3000
Kamp een, 600 m hoger,
02:04
Camp Two, another 2,000 feet higher up,
43
109000
2000
kamp 2 nog eens 600 m hogerop
02:06
what's called the Western Cwm.
44
111000
2000
genaamd de Western Cwm.
02:08
CampThree is at the base of Lhotse,
45
113000
2000
Kamp drie is aan basis van Lhotse.
02:10
which is the fourth highest mountain in the world, but it's dwarfed by Everest.
46
115000
3000
Dit is de op drie na hoogste berg van de wereld, maar een dwerg vergeleken met de Everest.
02:13
And then Camp Four is the highest camp;
47
118000
3000
Het hoogste kamp is kamp vier.
02:16
that's 3,000 feet short of the summit.
48
121000
3000
Van hier is het 900 m tot de top.
02:20
This is a view of base camp.
49
125000
2000
Dit is een gezicht op het basiskamp.
02:22
This is pitched on a glacier at 17,500 feet.
50
127000
3000
Dit is vanaf een gletsjer op 5300 m.
02:25
It's the highest point you can bring your yaks
51
130000
2000
Het hoogste punt waarop je de yaks kan brengen
02:27
before you have to unload.
52
132000
2000
voordat je ze moet afladen.
02:29
And this is what they unloaded for me:
53
134000
2000
Dit is wat ze voor mij aflaadden.
02:31
I had four yak loads of medical supplies,
54
136000
2000
Ik had vier ladingen medische voorraad
02:33
which are dumped in a tent,
55
138000
2000
die in een tent worden gedumpt.
02:35
and here I am trying to arrange things.
56
140000
3000
Hier ben ik aan het proberen dingen te regelen.
02:38
This was our expedition.
57
143000
2000
Dit was onze expeditie.
02:40
It was a National Geographic expedition,
58
145000
2000
Het was een expeditie van National Geographic
02:42
but it was organized by The Explorers Club.
59
147000
2000
maar georganiseerd door The Explorers Club.
02:44
There were three other expeditions on the mountain,
60
149000
2000
Er waren drie andere expedities op de berg,
02:46
an American team, a New Zealand team
61
151000
2000
een Amerikaans team, een Nieuw-Zeelands team
02:48
and an IMAX team.
62
153000
2000
en een IMAX-team.
02:52
And, after actually two months of preparation,
63
157000
3000
Uiteindelijk, na twee maanden voorbereiding,
02:55
we built our camps all the way up the mountain.
64
160000
3000
bouwden wij ons kampement op langs de berg.
02:58
This is a view looking up the icefall,
65
163000
2000
Dit is een uitzicht op de ijswand.
03:00
the first 2,000 feet of the climb
66
165000
2000
De eerste 600 m van de klim
03:02
up from base camp.
67
167000
2000
vanaf het basiskamp.
03:05
And here's a picture in the icefall;
68
170000
2000
Hier een plaatje van de ijswand.
03:07
it's a waterfall, but it's frozen, but it moves very slowly,
69
172000
3000
Het is een waterval, maar dan bevroren. Hij beweegt heel traag,
03:10
and it actually changes every day.
70
175000
2000
verandert eigenlijk elke dag.
03:12
When you're in it, you're like a rat in a maze;
71
177000
2000
Als je erin bent, zit je als een rat in de val;
03:14
you can't even see over the top.
72
179000
2000
je kunt zelfs niet over de top kijken.
03:17
This is near the top of the icefall.
73
182000
2000
Dit is nabij de top van de ijswand.
03:19
You want to climb through at night when the ice is frozen.
74
184000
3000
Je klimt er best 's nachts als het ijs bevroren is.
03:22
That way, it's less likely to tumble down on you.
75
187000
2000
Op die manier is er minder risico dat je bedolven raakt.
03:24
These are some climbers reaching the top of the icefall just at sun-up.
76
189000
3000
Hier zijn enkele klimmers die de top van de ijswand bereiken bij zonsopgang.
03:30
This is me crossing a crevasse.
77
195000
2000
Dit ben ik, terwijl ik de bergspleet oversteek.
03:32
We cross on aluminum ladders with safety ropes attached.
78
197000
3000
We steken met aluminium ladders over aan veiligheidslijnen.
03:37
That's another crevasse.
79
202000
2000
Hier een andere bergspleet.
03:39
Some of these things are 10 stories deep or more,
80
204000
2000
Sommige hiervan zijn 10 verdiepingen of meer diep,
03:41
and one of my climbing friends says that
81
206000
2000
en een van mijn medeklimmers zei
03:43
the reason we actually climb at night
82
208000
2000
dat de reden om 's nachts te klimmen
03:45
is because if we ever saw the bottom
83
210000
2000
is omdat als we de bodem zouden zien
03:47
of what we're climbing over,
84
212000
2000
terwijl we er overheen klimmen,
03:49
we would never do it.
85
214000
3000
we het nooit zouden durven.
03:52
Okay. This is Camp One.
86
217000
2000
Dit is kamp 1.
03:54
It's the first flat spot you can reach
87
219000
2000
Het is het eerste vlakke stuk dat je bereiken kan
03:56
after you get up to the top of the icefall.
88
221000
3000
nadat je voorbij de top van de ijswand bent.
03:59
And from there we climb up to Camp Two,
89
224000
3000
Van hier klimmen we naar kamp 2,
04:02
which is sort of the foreground.
90
227000
2000
wat een soort voorgrond is.
04:04
These are climbers moving up the Lhotse face,
91
229000
2000
Deze klimmers werken zich naar het Lhotse vlak,
04:06
that mountain toward Camp Three.
92
231000
2000
de berg naar kamp drie.
04:08
They're on fixed ropes here.
93
233000
2000
Ze zitten hier aan vaste lijnen.
04:10
A fall here, if you weren't roped in,
94
235000
2000
Als je hier valt zonder lijn
04:12
would be 5,000 feet down.
95
237000
3000
zou je 1500 m diep vallen.
04:16
This is a view taken from camp three.
96
241000
2000
Dit is een uitzicht vanaf kamp drie.
04:18
You can see the Lhotse face is in profile,
97
243000
2000
Je kunt het Lhotse vlak zien in profiel.
04:20
it's about a 45 degree angle. It takes two days to climb it,
98
245000
3000
Het is een helling van ongeveer 45 graden. Het kost twee dagen klimmen.
04:23
so you put the camp halfway through.
99
248000
2000
Dus zet je het kamp halfweg op.
04:25
If you notice, the summit of Everest is black.
100
250000
2000
Zoals je merkt, de top van de Everest is zwart.
04:27
There's no ice over it.
101
252000
2000
Er zit geen ijs op.
04:29
And that's because Everest is so high,
102
254000
2000
Dat is doordat de Everest zo hoog is.
04:31
it's in the jet stream,
103
256000
2000
Hij bevindt zich in de straalstroom,
04:33
and winds are constantly scouring the face,
104
258000
2000
de winden schampen constant het oppervlak,
04:35
so no snow gets to accumulate.
105
260000
2000
waardoor sneeuw zich niet kan ophopen.
04:37
What looks like a cloud behind the summit ridge
106
262000
2000
Wat op een wolk lijkt achter de kam op de top
04:39
is actually snow being blown off the summit.
107
264000
3000
is eigenlijk sneeuw die van de top wordt geblazen.
04:45
This is on the way up from Camp Three to Camp Four,
108
270000
2000
Dit is de weg naar boven van kamp drie naar vier,
04:47
moving in, up through the clouds.
109
272000
3000
in en omhoog door de wolken.
04:52
And this is at Camp Four.
110
277000
2000
Dit is kamp vier.
04:54
Once you get to Camp Four, you have maybe 24 hours
111
279000
3000
Eenmaal op kamp vier heb je 24 uur
04:57
to decide if you're going to go for the summit or not.
112
282000
2000
om te beslissen of je naar de top gaat of niet.
04:59
Everybody's on oxygen, your supplies are limited,
113
284000
3000
Iedereen zit op zuurstof. Je voorraad is beperkt,
05:02
and you either have to go up or go down,
114
287000
2000
en je moet ofwel omhoog, ofwel omlaag,
05:04
make that decision very quickly.
115
289000
3000
wat je heel snel moet beslissen.
05:07
This is a picture of Rob Hall.
116
292000
2000
Dit is een plaatje van Rob Hall.
05:09
He was the leader of the New Zealand team.
117
294000
2000
Hij was de leider van het Nieuw-Zeelandse team.
05:11
This is a radio he used later to call his wife
118
296000
2000
Deze radio gebruikte hij later om zijn vrouw te spreken,
05:13
that I'll tell you about.
119
298000
3000
waarop ik nog terugkom.
05:17
These are some climbers waiting to go to the summit.
120
302000
2000
Enkele klimmers die wachten om naar de top te gaan.
05:19
They're up at Camp Four, and you can see that there's wind blowing off the summit.
121
304000
3000
Zij klimmen naar kamp vier en je kunt zien dat de wind van de top komt.
05:22
This is not good weather to climb in,
122
307000
2000
Dit is geen goed weer om in te klimmen.
05:24
so the climbers are just waiting, hoping that the wind's going to die down.
123
309000
3000
Dus de klimmers wachten gewoon in de hoop dat de wind gaat liggen.
05:29
And, in fact, the wind does die down at night.
124
314000
2000
Feitelijk gaat de wind 's nachts ook liggen.
05:31
It becomes very calm, there's no wind at all.
125
316000
2000
Het wordt zeer kalm. Er is geen zuchtje wind.
05:33
This looks like a good chance to go for the summit.
126
318000
3000
Dit lijkt een goede gelegenheid om voor de top te gaan.
05:36
So here are some climbers starting out for the summit
127
321000
2000
Hier starten enkele klimmers naar de top,
05:38
on what's called the Triangular Face.
128
323000
2000
op het zogenaamde driehoeksvlak.
05:40
It's the first part of climb.
129
325000
2000
Dit is het eerste deel van de klim.
05:42
It's done in the dark, because it's actually less steep than what comes next,
130
327000
2000
Dit gebeurt in het donker omdat het minder steil is dan dat wat volgt,
05:44
and you can gain daylight hours if you do this in the dark.
131
329000
3000
en je kunt uren daglicht winnen als je dit in het donker doet.
05:48
So that's what happened.
132
333000
2000
Dus dit is wat er gebeurde.
05:50
The climbers got on the southeast ridge.
133
335000
2000
De klimmers kwamen aan de zuidoostelijke kam.
05:52
This is the view looking at the southeast ridge.
134
337000
2000
Dit is het gezicht vanaf de zuidoostelijke kam.
05:54
The summit would be in the foreground.
135
339000
2000
De top staat op de voorgrond.
05:56
From here, it's about 1,500 feet
136
341000
3000
Vanaf hier is het ongeveer 500 m
05:59
up at a 30-degree angle to the summit.
137
344000
3000
omhoog, met een helling van 30 graden, tot de top.
06:04
But what happened that year was
138
349000
2000
Maar wat er dat jaar gebeurde, was
06:06
the wind suddenly and unexpectedly picked up.
139
351000
2000
dat de wind plotseling onverwacht aantrok.
06:08
A storm blew in that no one was anticipating.
140
353000
3000
Er stak een storm op waar niemand op bedacht was.
06:11
You can see here some ferocious winds
141
356000
2000
Hier kun je enkele dreigende wolken zien
06:13
blowing snow way high off the summit.
142
358000
3000
die sneeuw hoog van de top blazen.
06:16
And there were climbers on that summit ridge.
143
361000
3000
En er waren klimmers op die bergkam.
06:20
This is a picture of me in that area
144
365000
2000
Dit is een plaatje van mij op die plaats,
06:22
taken a year before,
145
367000
2000
een jaar eerder genomen,
06:24
and you can see I've got an oxygen mask on
146
369000
3000
en je kunt zien dat ik een zuurstofmasker draag
06:27
with a rebreather.
147
372000
2000
met een rebreather.
06:29
I have an oxygen hose connected here.
148
374000
2000
Ik heb hier een zuurstofkap aangesloten.
06:31
You can see on this climber, we have two oxygen tanks in the backpack --
149
376000
3000
Je kunt het bij die klimmer zien, we hebben twee zuurstofflessen in de rugzak,
06:34
little titanium tanks, very lightweight --
150
379000
2000
kleine titaniumflessen, erg licht.
06:36
and we're not carrying much else.
151
381000
2000
We dragen niet veel meer.
06:38
This is all you've got. You're very exposed on the summit ridge.
152
383000
3000
Dit is al wat je hebt. Je bent erg blootgesteld op de bergkam.
06:41
OK, this is a view taken on the summit ridge itself.
153
386000
3000
Dit is een gezicht vanaf de bergkam.
06:44
This is on the way toward the summit,
154
389000
2000
Dit is op weg naar de top,
06:46
on that 1,500-foot bridge.
155
391000
3000
op die 500 m brug.
06:49
All the climbers here are climbing unroped,
156
394000
2000
Alle klimmers klimmen hier onaangelijnd,
06:51
and the reason is because
157
396000
2000
omdat
06:53
the drop off is so sheer on either side
158
398000
2000
de helling aan beide zijden zo steil is,
06:55
that if you were roped to somebody,
159
400000
2000
dat als je aan iemand vastzat,
06:57
you'd wind up just pulling them off with you.
160
402000
2000
het gevolg zou zijn dat je ze met je meetrekt.
06:59
So each person climbs individually.
161
404000
2000
Dus iedereen klimt individueel.
07:01
And it's not a straight path at all,
162
406000
3000
En het is zeker geen recht pad.
07:04
it's very difficult climbing,
163
409000
3000
Klimmen gaat erg moeizaam,
07:07
and there's always the risk
164
412000
2000
en er is steeds het risico
07:09
of falling on either side.
165
414000
2000
dat je eraf valt, aan elke kant.
07:11
If you fall to your left, you're going to fall
166
416000
2000
Als je naar links valt, val je
07:13
8,000 feet into Nepal;
167
418000
2000
2500 m tot in Nepal.
07:15
if you fall to your right,
168
420000
2000
Als je naar rechts valt,
07:17
you're going to fall 12,000 feet into Tibet.
169
422000
3000
val je 3650 m tot in Tibet.
07:20
So it's probably better to fall into Tibet
170
425000
2000
Dus het is beter om in Tibet te vallen
07:22
because you'll live longer.
171
427000
2000
omdat je dan langer leeft.
07:24
(Laughter)
172
429000
5000
(Gelach)
07:29
But, either way, you fall for the rest of your life.
173
434000
3000
Maar in elk geval val je voor de rest van je leven.
07:33
OK. Those climbers were up near the summit,
174
438000
2000
Deze klimmers waren vlakbij de top,
07:35
along that summit ridge that you see up there,
175
440000
4000
langs de bergkam die je daarboven ziet,
07:39
and I was down here in Camp Three.
176
444000
2000
en ik was hier beneden in kamp drie.
07:41
My expedition was down in Camp Three,
177
446000
3000
Mijn expeditie was beneden in kamp drie,
07:44
while these guys were up there in the storm.
178
449000
2000
terwijl die kerels daar boven zaten in de storm.
07:46
The storm was so fierce that we had to lay,
179
451000
3000
De storm was zo heftig dat we moesten gaan liggen,
07:49
fully dressed, fully equipped,
180
454000
2000
helemaal gekleed, vol bepakt,
07:51
laid out on the tent floor
181
456000
2000
uitgestrekt op het tentzeil
07:53
to stop the tent from blowing off the mountain.
182
458000
2000
om te verhinderen dat de tent van de berg werd geblazen.
07:55
It was the worst winds I've ever seen.
183
460000
2000
Het was de ergste wind die ik ooit zag.
07:57
And the climbers up on the ridge
184
462000
3000
En de klimmers boven op de kam
08:00
were that much higher, 2,000 feet higher,
185
465000
2000
waren veel hoger, 600 m hoger,
08:02
and completely exposed to the elements.
186
467000
3000
en volledig blootgesteld aan de elementen.
08:06
We were in radio contact with some of them.
187
471000
2000
We hadden radiocontact met enkelen van hen.
08:08
This is a view taken along the summit ridge.
188
473000
3000
Dit is een beeld genomen van de bergkam.
08:11
Rob Hall, we heard by radio,
189
476000
2000
Via de radio hoorden we dat Rob Hall
08:13
was up here, at this point in the storm
190
478000
3000
daarboven was, op dit moment van de storm
08:16
with Doug Hansen.
191
481000
2000
met Doug Hansen.
08:18
And we heard that Rob was OK,
192
483000
2000
En we hoorden dat Rob oké was,
08:20
but Doug was too weak to come down.
193
485000
2000
maar Doug was te zwak om af te dalen.
08:22
He was exhausted, and Rob was staying with him.
194
487000
3000
Hij was uitgeput en Rob bleef bij hem.
08:26
We also got some bad news in the storm
195
491000
2000
We kregen tijdens de storm ook het onheilsbericht
08:28
that Beck Weathers, another climber,
196
493000
3000
dat Beck Weathers, een andere klimmer,
08:31
had collapsed in the snow and was dead.
197
496000
3000
in de sneeuw was bezweken en dood was.
08:34
There were still 18 other climbers
198
499000
2000
Er waren nog 18 andere klimmers
08:36
that we weren't aware of their condition.
199
501000
4000
van wie we niet wisten hoe het met ze ging.
08:40
They were lost. There was total confusion on the mountain;
200
505000
4000
Zij waren verloren. Er was totale verwarring op de berg.
08:44
all the stories were confusing, most of them were conflicting.
201
509000
3000
Alle verhalen waren verward, de meeste tegenstrijdig.
08:47
We really had no idea what was going on during that storm.
202
512000
3000
We hadden werkelijk geen idee wat er gebeurde tijdens die storm.
08:50
We were just hunkered down
203
515000
2000
We zaten slechts neergehurkt
08:52
in our tents at Camp Three.
204
517000
2000
in onze tenten op kamp drie.
08:54
Our two strongest climbers, Todd Burleson and Pete Athans,
205
519000
3000
Onze twee sterkste klimmers, Todd Burleson en Pete Athans,
08:57
decided to go up to try to rescue who they could
206
522000
3000
besloten naar boven te gaan en te redden wie ze konden
09:00
even though there was a ferocious storm going.
207
525000
3000
ondanks dat er een verschrikkelijke storm raasde.
09:03
They tried to radio a message to Rob Hall,
208
528000
3000
Zij probeerden over de radio Rob Hall te bereiken,
09:06
who was a superb climber
209
531000
3000
die een superklimmer was,
09:09
stuck, sort of, with a weak climber
210
534000
2000
opgehouden door een zwakke klimmer
09:11
up near the summit.
211
536000
2000
dicht bij de top.
09:13
I expected them to say to Rob,
212
538000
2000
Ik verwachte dat ze Rob zouden zeggen:
09:15
"Hold on. We're coming."
213
540000
3000
"Houd vol. We komen er aan."
09:18
But in fact, what they said was,
214
543000
3000
Maar wat ze feitelijk zeiden, was:
09:21
"Leave Doug and come down yourself.
215
546000
2000
"Laat Doug en kom zelf naar beneden.
09:23
There's no chance of saving him,
216
548000
2000
Hij is niet te redden,
09:25
and just try to save yourself at this point."
217
550000
4000
probeer jezelf te redden nu het nog kan."
09:29
And Rob got that message,
218
554000
2000
Rob kreeg dit bericht,
09:31
but his answer was,
219
556000
3000
maar zijn antwoord was:
09:34
"We're both listening."
220
559000
3000
"Wij luisteren allebei."
09:40
Todd and Pete got up to the summit ridge, up in here,
221
565000
3000
Todd en Pete gingen omhoog naar de bergkam,
09:43
and it was a scene of complete chaos up there.
222
568000
4000
de situatie daarboven was een complete chaos.
09:47
But they did what they could to stabilize the people.
223
572000
3000
Ze deden al het mogelijke om de mensen te kalmeren.
09:50
I gave them radio advice from Camp Three,
224
575000
3000
Ik gaf via de radio advies vanaf kamp drie,
09:53
and we sent down the climbers that could make it down
225
578000
3000
en we lieten de klimmers afdalen die het op eigen
09:56
under their own power.
226
581000
2000
kracht konden.
09:58
The ones that couldn't we just sort of decided to leave up at Camp Four.
227
583000
3000
Degenen die dat niet konden, besloten we zo'n beetje op kamp vier te laten.
10:01
So the climbers were coming down along this route.
228
586000
2000
Hier komen de klimmers omlaag langs deze route.
10:03
This is taken from Camp Three, where I was.
229
588000
3000
Dit is genomen vanaf kamp drie, waar ik zat.
10:06
And they all came by me
230
591000
2000
En ze kwamen allemaal bij mij
10:08
so I could take a look at them and see what I could do for them,
231
593000
3000
zodat ik ze kon bekijken en kon zien wat ik voor hen kon doen,
10:12
which is really not much, because Camp Three
232
597000
2000
wat werkelijk niet veel is omdat kamp drie
10:14
is a little notch cut in the ice
233
599000
2000
een kleine dip was uit het ijs gehakt
10:16
in the middle of a 45-degree angle.
234
601000
2000
in het midden van een helling van 45 graden.
10:18
You can barely stand outside the tent.
235
603000
2000
Je kon nauwelijks buiten de tent staan.
10:20
It's really cold; it's 24,000 feet.
236
605000
2000
Het is echt koud. Het is 7300 m hoog.
10:22
The only supplies I had at that altitude
237
607000
2000
De enige middelen die ik op die hoogte had,
10:24
were two plastic bags
238
609000
2000
waren twee plastic zakken
10:26
with preloaded syringes
239
611000
2000
met kant-en-klare spuiten
10:28
of painkiller and steroids.
240
613000
3000
voor verdoving en steroïden.
10:31
So, as the climbers came by me,
241
616000
2000
Dus toen de klimmers bij me kwamen,
10:33
I sort of assessed whether or not they were in condition
242
618000
2000
beoordeelde ik zo'n beetje of zij al of niet in conditie waren
10:35
to continue on further down.
243
620000
2000
om verder naar beneden te klimmen.
10:37
The ones that weren't that lucid or were not that well coordinated,
244
622000
3000
Degenen die niet zo helder waren of niet goed gecoördineerd,
10:40
I would give an injection of steroids
245
625000
3000
gaf ik een steroïde-injectie
10:43
to try to give them some period
246
628000
2000
om ze enige tijd van helderheid
10:45
of lucidity and coordination
247
630000
2000
en coördinatie te geven,
10:47
where they could then work their way further down the mountain.
248
632000
3000
waarna zij dan verder de berg konden afzakken.
10:50
It's so awkward to work up there that sometimes
249
635000
2000
Het is daarboven zo lastig werken
10:52
I even gave the injections right through their clothes.
250
637000
2000
dat ik de injecties zelfs dwars door hun kleding gaf.
10:54
It was just too hard to maneuver
251
639000
3000
Het was daarboven te moeilijk
10:57
any other way up there.
252
642000
2000
op een andere manier te werken.
10:59
While I was taking care of them,
253
644000
2000
Terwijl ik ze aan het verzorgen was,
11:01
we got more news about Rob Hall.
254
646000
2000
kregen we meer nieuws van Rob Hall.
11:03
There was no way we could get up high enough to rescue him.
255
648000
3000
Op geen enkele wijze konden we hoog genoeg komen om hem te redden.
11:07
He called in to say that he was alone now.
256
652000
3000
Hij meldde zich om te zeggen dat hij nu alleen was.
11:10
Apparently, Doug had died higher up on the mountain.
257
655000
3000
Doug was hogerop de berg blijkbaar overleden.
11:13
But Rob was now too weak to come down himself,
258
658000
3000
Rob was nu te zwak om zelf naar beneden te komen,
11:16
and with the fierce winds and up at that altitude,
259
661000
3000
en met die felle wind op die hoogte
11:19
he was just beyond rescue
260
664000
2000
was hij buiten bereik
11:21
and he knew it.
261
666000
2000
en hij wist het.
11:23
At that point, he asked
262
668000
2000
Op dat moment vroeg hij
11:25
to be paged into his wife.
263
670000
2000
om zijn vrouw op te roepen.
11:27
He was carrying a radio.
264
672000
2000
Hij had een radio.
11:29
His wife was home in New Zealand,
265
674000
2000
Zijn vrouw was thuis, in Nieuw-Zeeland,
11:31
seven months pregnant with their first child,
266
676000
3000
zeven maanden zwanger van hun eerste kind.
11:34
and Rob asked to be patched into her. That was done,
267
679000
3000
Rob vroeg om hem met haar te worden verbonden. Dit gebeurde.
11:37
and Rob and his wife
268
682000
2000
Rob en zijn vrouw
11:39
had their last conversation.
269
684000
2000
hadden hun laatste gesprek.
11:41
They picked the name for their baby.
270
686000
2000
Zij kozen de naam voor hun baby.
11:43
Rob then signed off,
271
688000
2000
Rob sloot toen af,
11:45
and that was the last we ever heard of him.
272
690000
3000
dat was het laatste dat we ooit van hem hoorden.
11:50
I was faced with treating a lot of critically ill patients
273
695000
3000
Ik moest veel ernstig zieke patiënten behandelen
11:53
at 24,000 feet,
274
698000
2000
op 7300 m,
11:55
which was an impossibility.
275
700000
2000
wat onmogelijk was.
11:57
So what we did was, we got the victims
276
702000
2000
Wat we dus deden, was dat we de slachtoffers
11:59
down to 21,000 feet, where it was easier for me to treat them.
277
704000
3000
omlaag brachten naar 6400 m, waar het gemakkelijker was om ze te behandelen.
12:02
This was my medical kit.
278
707000
2000
Dit was mijn dokterskoffer.
12:04
It's a tackle box filled with medical supplies.
279
709000
3000
Het is een takel-kist met medische benodigdheden.
12:07
This is what I carried up the mountain.
280
712000
3000
Dit is wat ik op de berg had meegenomen.
12:10
I had more supplies lower down,
281
715000
2000
Ik had meer voorraad beneden,
12:12
which I asked to be brought up to meet me at the lower camp.
282
717000
3000
waarom ik had gevraagd om die boven te brengen bij het lagere kamp.
12:15
And this was scene at the lower camp.
283
720000
2000
En dit was de toestand bij dat kamp.
12:17
The survivors came in one by one.
284
722000
3000
De overlevenden kwamen een voor een binnen.
12:20
Some of them were hypothermic,
285
725000
2000
Sommigen van hen waren onderkoeld,
12:22
some of them were frostbitten, some were both.
286
727000
3000
sommigen waren deels bevroren, sommigen beide.
12:25
What we did was try to warm them up as best we could,
287
730000
3000
We probeerden hen op te warmen zo goed als we konden,
12:28
put oxygen on them and try to revive them,
288
733000
3000
gaven zuurstof en probeerden hen te activeren,
12:31
which is difficult to do at 21,000 feet,
289
736000
3000
wat lastig is op 6400 m,
12:34
when the tent is freezing.
290
739000
3000
terwijl de tent bevriest.
12:38
This is some severe frostbite on the feet,
291
743000
3000
Dit zijn ernstige bevriezingen aan de voeten,
12:41
severe frostbite on the nose.
292
746000
3000
ernstige bevriezing aan de neus.
12:47
This climber was snow blind.
293
752000
2000
Deze klimmer was sneeuwblind.
12:49
As I was taking care of these climbers,
294
754000
2000
Terwijl ik voor de klimmers zorgde,
12:51
we got a startling experience.
295
756000
5000
deden we een schokkende ontdekking.
12:56
Out of nowhere, Beck Weathers,
296
761000
2000
Vanuit het niets, kwam Beck Weathers,
12:58
who we had already been told was dead,
297
763000
3000
van wie eerder was gezegd dat hij dood was,
13:01
stumbled into the tent,
298
766000
3000
de tent binnengestruikeld.
13:04
just like a mummy, he walked into the tent.
299
769000
3000
Als een mummie liep hij de tent binnen.
13:07
I expected him to be incoherent,
300
772000
2000
Ik verwachtte dat hij verward was,
13:09
but, in fact, he walked into the tent and said to me,
301
774000
2000
maar feitelijk liep hij de tent in en vroeg mij:
13:11
"Hi, Ken. Where should I sit?"
302
776000
3000
"Hoi Ken. Waar kan ik zitten?"
13:14
And then he said,
303
779000
2000
Dan zei hij:
13:16
"Do you accept my health insurance?"
304
781000
2000
"Accepteer je mijn ziekteverzekering?"
13:18
(Laughter)
305
783000
2000
(Gelach)
13:20
He really said that.
306
785000
2000
Dat zei hij, werkelijk.
13:22
(Laughter)
307
787000
2000
(Gelach)
13:24
So he was completely lucid, but he was very severely frostbitten.
308
789000
3000
Hij was dus volledig helder maar had ernstige bevriezingen.
13:27
You can see his hand is completely white;
309
792000
2000
Je kunt zien dat zijn hand helemaal wit is,
13:29
his face, his nose, is burned.
310
794000
2000
en zijn gezicht, zijn neus zijn verbrand.
13:31
First, it turns white, and then when it's completed necrosis,
311
796000
3000
Eerst wordt het wit en bij een gehele necrose
13:34
it turns black, and then it falls off.
312
799000
3000
kleurt het zwart en valt af.
13:37
It's the last stage, just like a scar.
313
802000
2000
Het laatste stadium, net als een litteken.
13:39
So, as I was taking care of Beck,
314
804000
2000
Dus terwijl ik Beck verzorgde,
13:41
he related what had been going on up there.
315
806000
2000
vertelde hij wat er daarboven was gebeurd.
13:43
He said he had gotten lost in the storm,
316
808000
3000
Hij zei dat hij verdwaald was in de storm,
13:46
collapsed in the snow,
317
811000
2000
in de sneeuw was gevallen,
13:48
and just laid there, unable to move.
318
813000
2000
was blijven liggen, niet in staat om te bewegen.
13:50
Some climbers had come by and looked at him,
319
815000
3000
Enkele klimmers waren gekomen en zagen hem,
13:53
and he heard them say, "He's dead."
320
818000
3000
en hij hoorde ze zeggen: "Hij is dood."
13:57
But Beck wasn't dead; he heard that,
321
822000
3000
Maar Beck was niet dood, hij hoorde het,
14:00
but he was completely unable to move.
322
825000
2000
maar hij was niet in staat te bewegen.
14:02
He was in some sort of catatonic state
323
827000
2000
Hij was in een soort catatonie
14:04
where he could be aware of his surroundings,
324
829000
2000
waarin hij zich bewust was van z'n omgeving
14:06
but couldn't even blink to indicate that he was alive.
325
831000
3000
maar zelfs niet met de ogen kon knipperen als levensteken.
14:09
So the climbers passed him by,
326
834000
3000
Dus de klimmers gingen hem voorbij,
14:12
and Beck lay there for a day, a night
327
837000
3000
en Beck lag daar een dag, een nacht
14:15
and another day,
328
840000
2000
en nog een dag
14:17
in the snow.
329
842000
2000
in de sneeuw.
14:19
And then he said to himself,
330
844000
2000
Toen zei hij tot zichzelf:
14:21
"I don't want to die.
331
846000
2000
"Ik wil niet sterven.
14:23
I have a family to come back to."
332
848000
2000
Ik heb een gezin om naar terug te keren."
14:25
And the thoughts of his family,
333
850000
2000
De gedachte aan zijn gezin,
14:27
his kids and his wife,
334
852000
2000
zijn kinderen en zijn vrouw,
14:29
generated enough energy,
335
854000
3000
genereerde genoeg energie
14:32
enough motivation in him,
336
857000
2000
om hem te motiveren
14:34
so that he actually got up.
337
859000
2000
zodat hij werkelijk opstond.
14:36
After laying in the snow that long a time,
338
861000
2000
Na zo lang in de sneeuw te hebben gelegen,
14:38
he got up and found his way back to the camp.
339
863000
4000
stond hij op en vond zijn weg terug naar het kamp.
14:42
And Beck told me that story very quietly,
340
867000
2000
Beck vertelde mij dit verhaal zeer kalm
14:44
but I was absolutely stunned by it.
341
869000
3000
maar ik was erdoor verbluft.
14:47
I couldn't imagine anybody laying in the snow
342
872000
2000
Ik kon me niet voorstellen dat iemand zo lang
14:49
that long a time
343
874000
2000
in de sneeuw kon liggen
14:51
and then getting up.
344
876000
2000
en dan opstaan.
14:53
He apparently reversed
345
878000
2000
Hij keerde blijkbaar een
14:55
an irreversible hypothermia.
346
880000
3000
onomkeerbare hypothermie om.
14:58
And I can only try to speculate
347
883000
3000
En ik kan alleen maar speculeren
15:01
on how he did it.
348
886000
2000
over hoe hij dit deed.
15:03
So, what if we had Beck
349
888000
2000
Dus wat als we Beck hadden
15:05
hooked up to a SPECT scan,
350
890000
2000
aangesloten op een SPECT-scan,
15:07
something that could actually measure brain function?
351
892000
3000
iets dat de werkelijke hersenfunctie zou kunnen meten?
15:12
Just very simply, the three parts of the brain:
352
897000
3000
Gewoon heel simpel, de drie delen van de hersenen:
15:15
the frontal lobe, where you focus
353
900000
2000
de voorkwab waarmee je je aandacht
15:17
your attention and concentration;
354
902000
2000
en je concentratie focust,
15:19
you have the temporal lobe,
355
904000
2000
hier de temporaalkwab,
15:21
where you form images and keep memories;
356
906000
2000
waarmee je beelden vormt en vasthoudt,
15:23
and the posterior part of your brain,
357
908000
2000
en het achterste deel van je hersenen,
15:25
which contains the cerebellum, which controls motion;
358
910000
2000
dat het cerebellum bevat dat de motoriek controleert,
15:27
and the brain stem,
359
912000
2000
en de hersenstam,
15:29
where you have your basic maintenance functions,
360
914000
2000
waarin je de basale onderhoudsfuncties vindt
15:31
like heartbeat and respiration.
361
916000
2000
zoals hartslag en ademhaling.
15:33
So let's take a cut through the brain here,
362
918000
3000
Laten we een doorsnede van de hersenen nemen,
15:36
and imagine that Beck
363
921000
2000
en ons verbeelden dat Beck
15:38
was hooked up to a SPECT scan.
364
923000
2000
was aangesloten aan de SPECT-scan.
15:40
This measures dynamic blood flow
365
925000
2000
Dit meet de bloed-doorstroming
15:42
and therefore energy flow within the brain.
366
927000
2000
en daarmee de energiedoorvoer in de hersenen.
15:44
So you have the prefrontal cortex here,
367
929000
2000
Hier heb je dus de voorhoofdshersenschors,
15:46
lighting up in red.
368
931000
2000
die rood oplicht.
15:48
This is a pretty evenly distributed scan.
369
933000
2000
Dit is een mooie scan, mooi gelijkmatig.
15:50
You have the middle area,
370
935000
2000
Je hebt het middengedeelte
15:52
where the temporal lobe might be, in here,
371
937000
2000
waar de temporale kwab kan zitten, hierbinnen,
15:54
and the posterior portion, where the maintenance functions are in the back.
372
939000
3000
en het achterste deel met de onderhoudsfuncties achterin.
15:57
This is a roughly normal scan,
373
942000
2000
Dit is een nogal normale scan,
15:59
showing equal distribution of energy.
374
944000
3000
die een gelijkmatige energieverdeling toont.
16:03
Now, you go to this one and you see how much more
375
948000
3000
Nu gaan we naar deze en je ziet hoe veel sterker
16:06
the frontal lobes are lighting up.
376
951000
2000
de frontale kwab oplicht.
16:08
This might be what Beck would be experiencing
377
953000
2000
Dit kan zijn wat Beck zou ervaren
16:10
when he realizes he's in danger.
378
955000
2000
toen hij besefte dat hij in gevaar was.
16:12
He's focusing all his attention
379
957000
2000
Hij focust al zijn aandacht
16:14
on getting himself out of trouble.
380
959000
2000
op het vermijden van narigheid.
16:16
These parts of the brain are quieting down.
381
961000
3000
Deze hersendelen vallen stil.
16:19
He's not thinking about his family or anybody else at this point,
382
964000
3000
Op dit punt denkt hij niet aan zijn gezin of iemand anders,
16:22
and he's working pretty hard.
383
967000
2000
en hij werkt heel hard.
16:24
He's trying to get his muscles going and get out of this.
384
969000
3000
Hij probeert zijn spieren gaande te houden om weg te komen.
16:30
OK, but he's losing ground here.
385
975000
3000
Maar hier verliest hij terrein.
16:33
He's running out of energy.
386
978000
2000
Zijn energie raakt op.
16:35
It's too cold; he can't keep his metabolic fires going,
387
980000
3000
Het is te koud, hij kan zijn verbranding niet op gang houden.
16:38
and, you see, there's no more red here;
388
983000
2000
En zie je, er is hier meer rood.
16:40
his brain is quieting down.
389
985000
2000
Zijn hersenen liggen stil.
16:42
He's collapsed in the snow here. Everything is quiet,
390
987000
2000
Hij is ingestort in de sneeuw. Alles is stil.
16:44
there's very little red anywhere.
391
989000
2000
Er is nergens meer enig rood.
16:47
Beck is powering down.
392
992000
2000
Beck wordt uitgeschakeld.
16:49
He's dying.
393
994000
2000
Hij sterft.
16:53
You go on to the next scan,
394
998000
2000
Jullie gaan door naar de volgende scan,
16:55
but, in Beck's case,
395
1000000
2000
maar in Becks geval,
16:57
you can see that the middle part of his brain
396
1002000
2000
kun je zien dat het middengedeelte van zijn hersenen
16:59
is beginning to light up again.
397
1004000
3000
opnieuw begint op te lichten.
17:02
He's beginning to think about his family.
398
1007000
2000
Hij begint aan zijn gezin te denken.
17:04
He's beginning to have images
399
1009000
2000
Hij begint beelden te krijgen
17:06
that are motivating him to get up.
400
1011000
2000
die hem motiveren op te staan.
17:08
He's developing energy in this area
401
1013000
2000
Hij ontwikkelt energie in dit gebied
17:10
through thought.
402
1015000
2000
door te denken.
17:12
And this is how he's going to turn thought
403
1017000
3000
Dit is hoe hij denken
17:15
back into action.
404
1020000
3000
gaat omzetten in actie.
17:18
This part of the brain is called the anterior cingulate gyrus.
405
1023000
2000
Dit hersengedeelte heet de anterieure cingulate cortex.
17:20
It's an area in which
406
1025000
2000
Het is een gebied
17:22
a lot of neuroscientists believe
407
1027000
3000
waarvan veel neurobiologen geloven
17:25
the seat of will exists.
408
1030000
2000
dat het de zetel van de wil is.
17:27
This is where people make decisions, where they develop willpower.
409
1032000
3000
Hier is het waar mensen beslissingen nemen, waar ze wilskracht bouwen.
17:30
And, you can see, there's an energy flow
410
1035000
2000
Jullie kunnen zien dat er energie vloeit
17:32
going from the mid portion of his brain,
411
1037000
2000
van het middelste van zijn hersenen,
17:34
where he's got images of his family,
412
1039000
2000
waar hij beelden heeft van zijn gezin,
17:36
into this area, which is powering his will.
413
1041000
3000
naar dit gedeelte waar zijn wil wordt opgeladen.
17:41
Okay. This is getting stronger and stronger
414
1046000
2000
Dit wordt sterker en sterker
17:43
to the point where it's actually
415
1048000
2000
tot het punt waar het feitelijk
17:45
going to be a motivating factor.
416
1050000
2000
een motiverende factor wordt.
17:47
He's going to develop enough energy in that area --
417
1052000
2000
Hij gaat genoeg energie ontwikkelen in dat deel,
17:49
after a day, a night and a day --
418
1054000
2000
na een dag, een nacht en een dag,
17:51
to actually motivate himself to get up.
419
1056000
3000
om zichzelf te motiveren om op te staan.
17:57
And you can see here,
420
1062000
2000
En hier kunnen jullie zien
17:59
he's starting to get more energy into the frontal lobe.
421
1064000
2000
dat hij meer energie begint te krijgen in de frontaalkwab.
18:01
He's beginning to focus, he can concentrate now.
422
1066000
3000
Hij begint te focussen. Hij kan zich nu concentreren.
18:04
He's thinking about what he's got to do to save himself.
423
1069000
2000
Hij denkt over wat hij kan doen om zich te redden.
18:06
So this energy has been transmitted
424
1071000
2000
Dus deze energie is overgedragen
18:08
up toward the front of his brain,
425
1073000
2000
naar boven, naar de voorzijde van zijn hersenen,
18:10
and it's getting quieter down here,
426
1075000
2000
terwijl het hieronder rustiger wordt,
18:12
but he's using this energy
427
1077000
2000
maar hij gebruikt zijn kracht
18:14
to think about what he has to do to get himself going.
428
1079000
3000
om te overdenken hoe hij zichzelf in beweging kan brengen.
18:17
And then, that energy is sort of spreading
429
1082000
3000
En dan verspreidt de energie zich zowat
18:20
throughout his thought areas.
430
1085000
2000
over zijn gedachte-gebieden.
18:22
He's not thinking about his family now, and he's getting himself motivated.
431
1087000
3000
Nu denkt hij niet aan zijn gezin en is hij zichzelf aan het motiveren.
18:25
This is the posterior part, where his muscles are going to be moving,
432
1090000
3000
Dit is het achtergedeelte vanwaar de spieren beginnen te bewegen.
18:28
and he's going to be pacing himself.
433
1093000
2000
Hij begint zichzelf op te winden.
18:30
His heart and lungs are going to pick up speed.
434
1095000
3000
Zijn hart en longen versnellen.
18:33
So this is what I can speculate might have been going on
435
1098000
3000
Dit is dus mijn speculatie van wat er zich afspeelde
18:36
had we been able to do a SPECT scan on Beck
436
1101000
3000
als we van Beck een SPECT hadden kunnen maken
18:39
during this survival epic.
437
1104000
3000
tijdens zijn overlevings-epos.
18:43
So here I am taking care of Beck at 21,000 feet,
438
1108000
3000
Hier ben ik Beck aan het verzorgen op 6400 m.
18:46
and I felt what I was doing was completely trivial
439
1111000
3000
Ik voelde dat wat ik deed totaal onbelangrijk was
18:49
compared to what he had done for himself.
440
1114000
2000
in vergelijking met wat hij voor zichzelf had gedaan.
18:51
It just shows you what the power of the mind can do.
441
1116000
3000
Het laat je enkel zien wat de kracht van de geest kan doen.
18:56
He was critically ill, there were other critically ill patients;
442
1121000
2000
Hij was kritiek. Er waren andere patiënten ernstig ziek.
18:58
luckily, we were able to get a helicopter
443
1123000
2000
Gelukkig konden we een helikopter te krijgen
19:00
in to rescue these guys.
444
1125000
3000
om deze jongens te redden.
19:03
A helicopter came in at 21,000 feet
445
1128000
3000
De helikopter kwam naar 6400 m
19:06
and carried out the highest helicopter rescue in history.
446
1131000
3000
en deze voerde de hoogste reddingsactie ooit uit.
19:10
It was able to land on the ice, take away Beck
447
1135000
2000
Hij kon op het ijs landen om Beck mee te nemen
19:12
and the other survivors, one by one,
448
1137000
3000
en de andere overlevenden, een voor een,
19:15
and get them off to Kathmandu in a clinic
449
1140000
3000
en ze naar een kliniek te brengen in Kathmandu
19:18
before we even got back to base camp.
450
1143000
3000
zelfs nog voor we terugkwamen in het basiskamp.
19:21
This is a scene at base camp,
451
1146000
2000
Dit is een beeld van het basiskamp
19:23
at one of the camps
452
1148000
2000
op een van de kampen
19:25
where some of the climbers were lost.
453
1150000
2000
waar we sommige klimmers kwijtraakten.
19:27
And we had a memorial service there
454
1152000
2000
En daar hielden we een paar dagen later
19:29
a few days later.
455
1154000
2000
een gedenkdienst.
19:31
These are Serphas lighting juniper branches.
456
1156000
3000
Dit zijn sherpa's die jeneverbestakken aansteken.
19:34
They believe juniper smoke is holy.
457
1159000
3000
Zij geloven dat jeneverbesrook heilig is.
19:37
And the climbers stood around on the high rocks
458
1162000
4000
De klimmers stonden rond de hoge rotsen
19:41
and spoke of the climbers who were lost
459
1166000
3000
en spraken over de omgekomen klimmers
19:44
up near the summit,
460
1169000
2000
boven bij de top,
19:46
turning to the mountain, actually, to talk to them directly.
461
1171000
3000
gekeerd naar de berg, eigenlijk direct tot hen sprekend.
19:51
There were five climbers lost here.
462
1176000
2000
Er waren vijf klimmers omgekomen.
19:53
This was Scott Fischer,
463
1178000
3000
Dit was Scott Fischer,
19:58
Rob Hall,
464
1183000
2000
Rob Hall,
20:00
Andy Harris,
465
1185000
2000
Andy Harris,
20:02
Doug Hansen
466
1187000
2000
Doug Hansen,
20:04
and Yasuko Namba.
467
1189000
2000
en Yasuko Namba.
20:06
And one more climber
468
1191000
2000
En nog een klimmer
20:08
should have died that day, but didn't,
469
1193000
3000
zou die dag hebben moeten sterven, maar deed het niet.
20:11
and that's Beck Weathers.
470
1196000
3000
Dat is Beck Weathers.
20:14
He was able to survive
471
1199000
2000
Hij bleek in staat te overleven
20:16
because he was able to generate that incredible willpower,
472
1201000
3000
omdat hij die ongelooflijke wilskracht kon genereren,
20:19
he was able to use all the power of his mind
473
1204000
3000
hij was in staat om al zijn geestkracht te gebruiken
20:22
to save himself.
474
1207000
3000
om zichzelf te redden.
20:25
These are Tibetan prayer flags.
475
1210000
2000
Dit zijn Tibetaanse gebedsvlaggen.
20:27
These Sherpas believe that
476
1212000
2000
Deze sherpa's geloven dat
20:29
if you write prayers on these flags,
477
1214000
2000
wanneer je gebeden op deze vlaggen schrijft
20:31
the message will be carried up to the gods,
478
1216000
3000
de boodschap naar de goden wordt gedragen.
20:34
and that year, Beck's message was answered.
479
1219000
3000
Dat jaar was Becks gebed verhoord.
20:38
Thank you.
480
1223000
2000
Dank u.
20:40
(Applause)
481
1225000
2000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Ken Kamler - Adventure physicianKen Kamler has served as doctor on some of the world’s most daring expeditions, but also performs delicate microsurgery when at home in New York.
Why you should listen
Ken Kamler has practiced medicine in some of the most extreme conditions on Earth -- from the Andes mountains to the Antarctic ice to the Amazon rainforest. Many of his expeditions have been in concert with National Geographic, helping teams to carry out geological research and precision mapping less traveled areas of the world. He has also served as the chief high altitude physician in research by NASA, helping examine the human body’s response to high altitudes.
When not on expedition to a remote corner of the globe, Kamler practices microsurgery, specializing in hand reconstruction and finger reattachment. He has also chronicled his adventures in the books Doctor on Everest and Surviving the Extremes: A Doctor's Journey to the Limits of Human Endurance. His treatment of the climbers in the largest disaster to happen on Mount Everest was portrayed in the book Into Thin Air and in the IMAX film documentary, Everest. He has been active in promoting the Boy Scouts of America and currently serves as their Founders District Chairman in Queens, NY.
Ken Kamler | Speaker | TED.com