TEDxTelAviv 2010
Shimon Schocken: What a bike ride can teach you
Shimon Schocken: przejażdżki nadziei
Filmed:
Readability: 3.7
615,444 views
Profesor informatyki Shimon Schocken jest też zapalonym rowerzystą górskim. Aby podzielić się lekcją życia, której sam doświadczył podczas górskich przejażdżek, rozpoczął program na świeżym powietrzu dla młodocianych więźniów z Izraela. Ich poważne trudności i wspaniałe sukcesy głęboko go poruszyły.
Shimon Schocken - Computer Scientist, Educator
Shimon Schocken is a computer science professor and dedicated educator. Full bio
Shimon Schocken is a computer science professor and dedicated educator. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Mountain biking in Israel
0
0
4000
Jazda na rowerze po górach w Izraelu
00:19
is something that I do with great passion
1
4000
2000
to coś, co robię z wielkim zamiłowaniem
00:21
and commitment.
2
6000
3000
i zaangażowaniem.
00:24
And when I'm on my bike,
3
9000
2000
I kiedy jadę rowerem,
00:26
I feel that I connect
4
11000
2000
towarzyszy mi uczucie jedności
00:28
with the profound beauty of Israel,
5
13000
3000
z ogromnym pięknem Izraela,
00:31
and I feel that I'm united
6
16000
2000
czuję się wtedy zjednoczony
00:33
with this country's history
7
18000
4000
z historią tego kraju
00:37
and biblical law.
8
22000
2000
i jego prawem biblijnym.
00:39
And also, for me,
9
24000
2000
Oprócz tego jazda na rowerze
00:41
biking is a matter of empowerment.
10
26000
2000
daje mi moc.
00:43
When I reach the summit
11
28000
2000
Kiedy docieram na szczyt stromej góry
00:45
of a steep mountain in the middle of nowhere,
12
30000
2000
z dala od zgiełku,
00:47
I feel young,
13
32000
2000
czuję się młody,
00:49
invincible, eternal.
14
34000
3000
niezwyciężony, nieśmiertelny.
00:52
It's as if I'm connecting with some legacy
15
37000
3000
To tak, jakbym łączył się z jakimś dziedzictwem
00:55
or with some energy
16
40000
2000
czy swego rodzaju energią
00:57
far greater than myself.
17
42000
2000
znacznie większą niż ja sam.
00:59
You can see my fellow riders
18
44000
2000
Tu przy końcu zdjęcia możecie
01:01
at the end of the picture,
19
46000
2000
zobaczyć moich współtowarzyszy,
01:03
looking at me with some concern.
20
48000
3000
którzy patrzą na mnie z niepokojem.
01:06
And here is another picture of them.
21
51000
2000
A tutaj jeszcze jedno ich zdjęcie.
01:08
Unfortunately, I cannot show their faces,
22
53000
3000
Niestety, nie mogę pokazać ich twarzy
01:11
neither can I disclose their true names,
23
56000
2000
ani ujawnić ich prawdziwych nazwisk,
01:13
and that's because my fellow riders
24
58000
2000
a to dlatego, że moi współtowarzysze
01:15
are juvenile inmates,
25
60000
2000
są młodocianymi więźniami,
01:17
offenders
26
62000
2000
przestępcami,
01:19
spending time in a correction facility
27
64000
2000
którzy spędzają czas w zakładzie karnym
01:21
about 20 minutes' ride from here --
28
66000
3000
jakieś 20 minut jazdy stąd.
01:24
well, like everything in Israel.
29
69000
2000
Jak zresztą wszystko w Izraelu.
01:28
And I've been riding with these kids once a week,
30
73000
3000
Jeżdżę z tymi dzieciakami na rowerze raz w tygodniu,
01:31
every Tuesday, rain or shine, for the last four years
31
76000
3000
w każdy wtorek, w słońcu i w deszczu, od 4 lat.
01:34
and by now, they've become a very big part of my life.
32
79000
3000
Dzisiaj stanowią już bardzo ważną część mojego życia.
01:37
This story began four years ago.
33
82000
3000
Ta przygoda rozpoczęła się 4 lata temu.
01:40
The correction facility where they are locked up
34
85000
2000
Zakład karny, w którym są zamknięci
01:42
happens to be right in the middle
35
87000
2000
przypadkiem znajduje się w samym środku
01:44
of one of my usual trips,
36
89000
2000
jednej z moich tras rowerowych,
01:46
and it's surrounded by barbed wires
37
91000
2000
i jest otoczony drutem kolczastym
01:48
and electric gates and armed guards.
38
93000
2000
z elektryczną bramą i uzbrojonymi strażnikami.
01:50
So on one of these rides,
39
95000
2000
Zatem na jednej z przejażdżek
01:52
I talked my way into the compound
40
97000
2000
namówiłem strażników, by mnie wpuścili
01:54
and went to see the warden.
41
99000
3000
i poszedłem zobaczyć się ze naczelnikiem.
01:57
I told the warden
42
102000
2000
Powiedziałem mu,
01:59
that I wanted to start a mountain biking club in this place
43
104000
3000
że chcę u nich założyć klub kolarstwa górskiego
02:02
and that basically I wanted to take the kids
44
107000
2000
i że ogólnie chciałbym zabrać dzieciaki
02:04
from here to there.
45
109000
3000
z punktu A do punktu B.
02:07
And I told him, "Let's find a way
46
112000
2000
I powiedziałem mu: „znajdźmy sposób,
02:09
in which I'll be able to take out 10 kids once a week
47
114000
3000
żebym mógł zabierać 10 dzieciaków raz w tygodniu
02:12
to ride with in the summer in the country."
48
117000
3000
na przejażdżkę na wieś w czasie lata.”
02:15
And the warden was quite amused,
49
120000
2000
Naczelnika to rozbawiło,
02:17
and he told me he thought that I was a nut
50
122000
3000
powiedział mi, że myśli, że zwariowałem.
02:20
and he told me,
51
125000
2000
I powiedział mi:
02:22
"This place is a correction facility. These guys are serious offenders.
52
127000
3000
„To jest zakład karny. Te chłopaki to poważni przestępcy.
02:25
They are supposed to be locked up.
53
130000
2000
Powinni być zamknięci.
02:27
They aren't supposed to be out at large."
54
132000
3000
Nie powinni być na wolności.”
02:30
And yet, we began to talk about it,
55
135000
2000
A jednak zaczęliśmy o tym rozmawiać,
02:32
and one thing led to another.
56
137000
2000
i od słowa do słowa...
02:34
And I can't see myself
57
139000
3000
Nie wyobrażam sobie siebie
02:37
going into a state prison in New Jersey
58
142000
2000
idącego do więzienia stanowego w New Jersey
02:39
and making such a proposition,
59
144000
2000
z taką propozycją,
02:41
but this being Israel,
60
146000
2000
ale tu jest Izrael,
02:43
the warden somehow made it happen.
61
148000
3000
więc naczelnik jakoś to załatwił.
02:46
And so two months later,
62
151000
3000
I tak, dwa miesiące później,
02:49
we found ourselves "at large" --
63
154000
2000
znaleźliśmy się na wolności:
02:51
myself,
64
156000
2000
ja,
02:53
10 juvenile inmates
65
158000
3000
10 młodocianych przestępców
02:56
and a wonderful fellow named Russ,
66
161000
2000
i wspaniały gość o imieniu Russ,
02:58
who became a very good friend of mine
67
163000
2000
który stał się moim dobrym przyjacielem
03:00
and my partner in this project.
68
165000
2000
i partnerem w projekcie.
03:02
And in the next few weeks, I had the tremendous pleasure
69
167000
3000
I tak przez parę kolejnych tygodni miałem ogromną przyjemność
03:05
of introducing these kids
70
170000
2000
przedstawić tym dzieciakom
03:07
to the world of total freedom,
71
172000
2000
świat całkowitej wolności,
03:09
a world consisting of magnificent vistas
72
174000
3000
świat składający się z wspaniałych perspektyw
03:12
like these --
73
177000
2000
takich jak te
03:14
everything you see here is obviously in Israel --
74
179000
3000
- wszystko co tu widzicie to oczywiście Izrael -
03:17
as well as close encounters
75
182000
2000
i bliskich spotkań
03:19
with all sorts of small creatures
76
184000
2000
z różnego rodzaju stworzeniami
03:21
coming in all sorts of sizes,
77
186000
2000
o wszelkiego rodzaju rozmiarach
03:23
colors, shapes, forms
78
188000
3000
kolorach, kształtach, formach,
03:26
and so on.
79
191000
2000
i tak dalej.
03:28
In spite of all this splendor,
80
193000
3000
Pomimo całej tej świetności,
03:31
the beginning was extremely frustrating.
81
196000
3000
początki były szalenie frustrujące.
03:34
Every small obstacle,
82
199000
2000
Każda mała przeszkoda,
03:36
every slight uphill,
83
201000
2000
każda mała górka,
03:38
would cause these fellows
84
203000
2000
sprawiała, że ci chłopacy
03:40
to stop in their tracks and give up.
85
205000
3000
stawali w miejscu, poddając się.
03:43
So we had a lot of this going on.
86
208000
3000
Zatem tego było sporo.
03:46
I found out that they had a very hard time
87
211000
2000
Zauważyłem, że ciężko jest im
03:48
dealing with frustration and difficulties --
88
213000
2000
poradzić sobie z frustracją i trudnościami,
03:50
not because they were physically unfit.
89
215000
2000
nie dlatego, że mieli słabą kondycję.
03:52
But that's one reason why they ended up where they were.
90
217000
3000
Ale to jeden z powodów dla których trafili tam gdzie są.
03:56
And I became increasingly more and more agitated,
91
221000
2000
Ja sam zaczynałem się stopniowo denerwować,
03:58
because I was there
92
223000
2000
bo byłem tam
04:00
not only to be with them,
93
225000
2000
nie tylko żeby być z nimi
04:02
but also to ride and create a team
94
227000
2000
ale żeby jeździć i żeby stworzyć zespół.
04:04
and I didn't know what to do.
95
229000
2000
A nie wiedziałem co zrobić.
04:06
Now, let me give you an example.
96
231000
2000
Podam wam przykład.
04:08
We're going downhill in some rocky terrain,
97
233000
3000
Jedziemy po kamienistym wzniesieniu,
04:11
and the front tire of Alex
98
236000
3000
i przednie koło Alexa
04:14
gets caught in one of these crevasses here.
99
239000
2000
zahacza o jedną z rozpadlin.
04:16
So he crashes down,
100
241000
2000
Na co on upada z trzaskiem,
04:18
and he gets slightly injured,
101
243000
2000
trochę się kalecząc,
04:20
but this does not prevent him from jumping up
102
245000
3000
ale to nie przeszkadza mu, żeby się zerwać
04:23
and then starting to jump up and down on his bike
103
248000
2000
i zacząć skakać po rowerze,
04:25
and curse violently.
104
250000
2000
brutalnie przeklinając.
04:27
Then he throws his helmet in the air.
105
252000
3000
Potem wyrzuca w górę swój kask.
04:30
His backpack goes ballistic in some other direction.
106
255000
3000
Jego plecak szybuje w jeszcze innym kierunku.
04:33
And then he runs to the nearest tree
107
258000
2000
Po czym podbiega do najbliższego drzewa,
04:35
and starts to break branches and throw rocks
108
260000
3000
zaczyna łamać gałęzie i rzucać kamieniami,
04:38
and curse like I've never heard.
109
263000
3000
i przeklinać tak, jak nigdy jeszcze nie słyszałem.
04:41
And I'm just standing there,
110
266000
3000
A ja po prostu stoję,
04:44
watching this scene
111
269000
2000
patrzę na to wszystko
04:46
with a complete disbelief,
112
271000
2000
z całkowitym niedowierzaniem,
04:48
not knowing what to do.
113
273000
3000
nie wiedząc co robić.
04:51
I'm used to algorithms
114
276000
2000
Jestem przyzwyczajony do algorytmów,
04:53
and data structures
115
278000
3000
struktur danych
04:56
and super motivated students,
116
281000
3000
i bardzo zmotywowanych studentów,
04:59
and nothing in my background
117
284000
2000
żadne doświadczenie nigdy
05:01
prepared me to deal
118
286000
2000
nie przygotowało mnie do radzenia sobie
05:03
with a raging, violent adolescent
119
288000
3000
z szalejącym, agresywnym nastolatkiem
05:06
in the middle of nowhere.
120
291000
2000
w samym środku pustki.
05:08
And you have to realize that these incidents
121
293000
2000
Musicie zdać sobie sprawę, że takie incydenty
05:10
did not happen in convenient locations.
122
295000
2000
nie zdarzały się w dogodnych miejscach.
05:12
They happened in places like this,
123
297000
3000
Zdarzały się w miejscach takich jak to
05:15
in the Judean Desert,
124
300000
2000
na Pustyni Judzkiej,
05:17
20 kilometers away from the nearest road.
125
302000
3000
20 km od najbliższej drogi.
05:20
And what you don't see in this picture
126
305000
2000
Czego nie widać na tym zdjęciu to
05:22
is that somewhere between these riders there,
127
307000
3000
to, że gdzieś między tymi rowerzystami
05:25
there's a teenager sitting on a rock,
128
310000
2000
na skale siedzi nastolatek
05:27
saying, "I'm not moving from here. Forget it.
129
312000
2000
i mówi: „Nie ruszam się stąd. Zapomnij.
05:29
I've had it."
130
314000
2000
Mam dość.”
05:31
Well, that's a problem
131
316000
2000
I tu zaczyna się problem,
05:33
because one way or another, you have to get this guy moving
132
318000
3000
bo trzeba tego chłopaka jakoś ruszyć,
05:36
because it's getting dark soon and dangerous.
133
321000
3000
bo robi się ciemno i niebezpiecznie.
05:39
It took me several such incidents to figure out what I was supposed to do.
134
324000
3000
Dopiero po kilku takich zdarzeniach zrozumiałem, co mam robić.
05:42
At the beginning, it was a disaster.
135
327000
2000
Na początku to była kompletna katastrofa.
05:44
I tried harsh words and threats
136
329000
2000
Próbowałem ostrych słów i gróźb,
05:46
and they took me nowhere.
137
331000
2000
ale te zaprowadziły mnie donikąd.
05:48
That's what they had all their lives.
138
333000
2000
Słyszeli to przez całe swoje życie.
05:50
And at some point I found out,
139
335000
3000
I w pewnym momencie zrozumiałem, że
05:53
when a kid like this gets into a fit,
140
338000
2000
kiedy taki dzieciak wpada w szał,
05:55
the best thing that you can possibly do
141
340000
2000
najlepsza rzecz, jaką możesz zrobić
05:57
is stay as close as possible to this kid,
142
342000
3000
to stać jak najbliżej niego,
06:00
which is difficult,
143
345000
2000
co jest trudne,
06:02
because what you really want to do is go away.
144
347000
2000
bo naprawdę chciałoby się wtedy odejść.
06:04
But that's what he had all his life,
145
349000
2000
Ale coś takiego oni mieli przez całe życie.
06:06
people walking away from him.
146
351000
2000
Ludzi, którzy od nich odchodzili.
06:08
So what you have to do is stay close
147
353000
2000
Więc trzeba stanąć jak najbliżej,
06:10
and try to reach in
148
355000
2000
spróbować wyciągnąć rękę
06:12
and pet his shoulder
149
357000
2000
i pogłaskać go po ramieniu
06:14
or give him a piece of chocolate.
150
359000
2000
albo dać kawałek czekolady.
06:16
So I would say, "Alex, I know that it's terribly difficult.
151
361000
3000
Więc mówię: „Alex, wiem, że to jest szalenie trudne.
06:19
Why don't you rest for a few minutes
152
364000
2000
Może odpoczniesz parę minut
06:21
and then we'll go on."
153
366000
2000
i potem ruszymy.”
06:23
"Go away you maniac-psychopath.
154
368000
3000
„Idź sobie, ty maniaku, psychopato.
06:26
Why would you bring us to this goddamn place?"
155
371000
3000
Dlaczego zaciągnąłeś nas w to cholerne miejsce?”
06:30
And I would say, "Relax, Alex.
156
375000
3000
Na co ja: „Spokojnie, Alex.
06:33
Here's a piece of chocolate."
157
378000
2000
Masz kawałek czekolady.”
06:35
And Alex would go, "Arrrrggg!"
158
380000
2000
Alex: „gggrrrrrrrrrrr!”
06:37
Because you have to understand
159
382000
2000
Musicie zrozumieć, że
06:39
that on these rides we are constantly hungry --
160
384000
2000
na tych przejażdżkach jesteśmy stale głodni
06:41
and after the rides also.
161
386000
3000
i po nich też.
06:45
And who is this guy, Alex, to begin with?
162
390000
3000
Ale od początku. Kim jest Alex?
06:48
He's a 17-year-old.
163
393000
2000
Ma 17 lat.
06:50
When he was eight,
164
395000
2000
Kiedy miał 8 lat,
06:52
someone put him on a boat in Odessa
165
397000
3000
ktoś wsadził go na pokład w Odessie
06:55
and sent him, shipped him to Israel
166
400000
3000
i przewiózł do Izraela,
06:58
on his own.
167
403000
2000
samego.
07:00
And he ended up in south Tel Aviv
168
405000
2000
Wylądował w południowej części Tel Awiwu
07:02
and did not have the good luck
169
407000
2000
i nie miał tego szczęścia,
07:04
to be picked up by a [unclear]
170
409000
2000
by zaopiekowała się nim Karen Tal,
07:06
and roamed the streets
171
411000
2000
więc włóczył się po ulicach
07:08
and became a prominent gang member.
172
413000
3000
i został znanym członkiem gangu.
07:11
And he spent the last 10 years of his life
173
416000
2000
Spędził ostatnie 10 lat swojego życia
07:13
in two places only,
174
418000
2000
jedynie w dwóch miejscach:
07:15
the slums and the state prison,
175
420000
3000
w slumsach i w więzieniu,
07:18
where he spent the last two years
176
423000
2000
gdzie spędził ostatnie dwa lata
07:20
before he ended up sitting on this rock there.
177
425000
3000
zanim wylądował na tej skale.
07:23
And so this kid
178
428000
2000
A więc ten dzieciak
07:25
was probably abused,
179
430000
3000
był prawdopodobnie krzywdzony,
07:28
abandoned, ignored, betrayed
180
433000
3000
opuszczany, ignorowany, zdradzany
07:31
by almost every adult along the way.
181
436000
2000
przez prawie każdego dorosłego na swojej drodze.
07:33
So, for such a kid,
182
438000
2000
Więc dla takiego dzieciaka,
07:35
when an adult that he learns to respect stays close to him
183
440000
3000
gdy dorosły, którego on uczy się szanować, staje blisko
07:38
and doesn't walk away from him
184
443000
2000
i nie odchodzi od niego
07:40
in any situation,
185
445000
2000
w żadnej sytuacji,
07:42
irrespective of how he behaves,
186
447000
3000
bez względu na to jak on się zachowuje,
07:45
it's a tremendous healing experience.
187
450000
3000
to niesamowicie uzdrawiające doświadczenie.
07:48
It's an act of unconditional acceptance,
188
453000
3000
To akt bezwarunkowej akceptacji,
07:51
something that he never had.
189
456000
2000
coś, czego on nigdy nie znał.
07:53
I want to say a few words about vision.
190
458000
2000
Chcę powiedzieć parę słów o wizji.
07:55
When I started this program four years ago,
191
460000
3000
Kiedy 4 lata temu zacząłem ten program,
07:58
I had this original plan
192
463000
3000
miałem taki pierwotny plan,
08:01
of creating a team
193
466000
2000
żeby stworzyć drużynę,
08:03
of winning underdogs.
194
468000
2000
przeciągnąć na swoją stronę przegranych.
08:05
I had an image of Lance Armstrong
195
470000
3000
Miałem w głowie obraz
08:08
in my mind.
196
473000
2000
Lance'a Armstronga.
08:10
And it took me exactly two months
197
475000
3000
Zajęło mi dokładnie dwa miesiące
08:13
of complete frustration
198
478000
2000
całkowitej frustracji,
08:15
to realize that this vision
199
480000
2000
żeby zdać sobie sprawę, że
08:17
was misplaced,
200
482000
2000
ta wizja była nie na miejscu
08:19
and that there was another vision
201
484000
2000
i że istnieje inna wizja,
08:21
supremely more important
202
486000
2000
o wiele bardziej istotna
08:23
and more readily available.
203
488000
3000
i zdecydowanie bardziej dostępna.
08:26
It all of a sudden dawned on me, in this project,
204
491000
3000
Nagle dotarło do mnie, że w tym projekcie
08:29
that the purpose of these rides
205
494000
2000
celem przejażdżek
08:31
should actually be
206
496000
2000
powinno tak naprawdę być
08:33
to expose the kids
207
498000
2000
pokazanie dzieciakom
08:35
to one thing only: love.
208
500000
3000
tylko jednej rzeczy: miłości.
08:38
Love to the country, to the uphill
209
503000
2000
Miłości do wsi, do jazdy pod górę
08:40
and the downhill,
210
505000
2000
i do jazdy w dół,
08:42
to all the incredible creatures that surround us --
211
507000
3000
do wszystkich niesamowitych stworzeń dookoła nas
08:45
the animals, the plants,
212
510000
2000
zwierząt, roślin
08:47
the insects --
213
512000
2000
owadów,
08:49
love and respect
214
514000
2000
miłości i szacunku
08:51
to other fellow members in your team,
215
516000
2000
do członków zespołu,
08:53
in your biking team,
216
518000
2000
w ekipie rowerowej,
08:55
and most importantly,
217
520000
2000
i co najważniejsze,
08:57
love and respect to yourself,
218
522000
2000
miłości i szacunku do siebie,
08:59
which is something
219
524000
2000
coś, czego
09:01
that they badly miss.
220
526000
2000
bardzo im brakuje.
09:03
Together with the kids,
221
528000
2000
Razem z dzieciakami,
09:05
I also went through a remarkable transformation.
222
530000
3000
sam przeszedłem przez niezwykłą przemianę.
09:08
Now, I come from a cutthroat world
223
533000
2000
Żyję w bezwzględnym świecie
09:10
of science and high technology.
224
535000
2000
nauki i zaawansowanych technologii.
09:12
I used to think that reason and logic
225
537000
3000
Zwykłem myśleć, że rozsądek i logika,
09:15
and relentless drive
226
540000
2000
i nieugięta determinacja
09:17
were the only ways to make things happen.
227
542000
2000
są jedyną drogą tworzenia.
09:19
And before I worked with the kids,
228
544000
2000
Zanim zacząłem pracować z tymi dzieciakami,
09:21
anything that I did with them,
229
546000
2000
wszystko, co robiłem z nimi,
09:23
or anything that I did with myself,
230
548000
2000
albo wszystko, co robiłem sam,
09:25
was supposed to be perfect,
231
550000
2000
musiało być doskonałe,
09:27
ideal, optimal,
232
552000
3000
idealne, optymalne,
09:30
but after working with them for some time,
233
555000
4000
ale po pewnym czasie z nimi
09:34
I discovered the great virtues of empathy
234
559000
3000
odkryłem wielkie zalety empatii
09:37
and flexibility
235
562000
2000
i elastyczności,
09:39
and being able to start with some vision,
236
564000
2000
i możliwości rozpoczęcia z pewną wizją,
09:41
and if the vision doesn't work, well nothing happened.
237
566000
3000
która, jeśli nie wypali, nic się nie stanie.
09:44
All you have to do is play with it, change it a little bit,
238
569000
3000
Jedyne, co trzeba zrobić, to trochę ją zmienić,
09:47
and come up with something that does help, that does work.
239
572000
3000
i wymyślić coś, co pomaga, co działa.
09:50
So right now, I feel more
240
575000
2000
Więc teraz jest trochę tak:
09:52
like these are my principles,
241
577000
2000
takie są moje zasady,
09:54
and if you don't like them,
242
579000
2000
a jeśli ci się nie podobają to...
09:56
I have others.
243
581000
2000
mam też inne.
09:58
(Laughter)
244
583000
2000
(Śmiech)
10:00
(Applause)
245
585000
5000
(Oklaski)
10:05
And one of these principles
246
590000
2000
Jedną z tych zasad jest
10:07
is focus.
247
592000
2000
skupienie uwagi.
10:09
Before each ride
248
594000
2000
Przed każdą przejażdżką
10:11
we sit together with the kids,
249
596000
2000
siadamy razem z dzieciakami
10:13
and we give them one word
250
598000
2000
i dajemy im jedno słowo
10:15
to think about during the ride.
251
600000
2000
do przemyślenia podczas jazdy.
10:17
You have to focus their attention on something
252
602000
3000
Trzeba skupić na czymś ich uwagę,
10:20
because so many things happen.
253
605000
2000
ponieważ tak wiele się dzieje.
10:22
So these are words like "teamwork"
254
607000
2000
Więc to są słowa takie jak: praca zespołowa
10:24
or "endurance"
255
609000
2000
albo wytrzymałość,
10:26
or even complicated concepts
256
611000
2000
albo bardziej skomplikowane pojęcia,
10:28
like "resource allocation"
257
613000
2000
jak alokacja zasobów
10:30
or "perspective," a word that they don't understand.
258
615000
2000
albo perspektywa, wyraz, którego nie rozumieją.
10:32
You know, perspective
259
617000
2000
Wiecie, perspektywa
10:34
is one of these critically important
260
619000
2000
jest jedną z wyjątkowo ważnych
10:36
life-coping strategies
261
621000
2000
strategii radzenia sobie w życiu,
10:38
that mountain biking can really teach you.
262
623000
3000
której może was nauczyć kolarstwo górskie.
10:41
I tell kids
263
626000
2000
Mówię dzieciakom,
10:43
when they struggle through some uphill
264
628000
3000
kiedy zmagają się z jakimś podjazdem
10:46
and feel like they cannot take it anymore,
265
631000
2000
i czują, że już nie dają rady,
10:48
it really helps to ignore the immediate obstacles
266
633000
3000
że warto zignorować bezpośrednie przeszkody
10:51
and raise your head and look around
267
636000
2000
i podnieść głowę, i rozejrzeć się wkoło,
10:53
and see how the vista around you grows.
268
638000
2000
i zobaczyć, jak dookoła otwiera się perspektywa.
10:55
It literally propels you upwards.
269
640000
3000
To dosłownie popycha ku górze.
10:58
That's what perspective is all about.
270
643000
2000
I o to chodzi w perspektywie.
11:00
Or you can also look back in time
271
645000
2000
Albo możesz spojrzeć na przeszłość
11:02
and realize that you've already conquered
272
647000
2000
i uświadomić sobie, że wcześniej
11:04
steeper mountains before.
273
649000
3000
zdobyłeś już bardziej strome góry.
11:07
And that's how they develop self-esteem.
274
652000
3000
Tak oni rozwijają poczucie własnej wartości.
11:10
Now, let me give you an example of how it works.
275
655000
2000
Dam wam przykład jak to działa.
11:12
You stand with your bike at the beginning of February.
276
657000
3000
Na początku lutego stoisz ze swoim rowerem.
11:15
It's very cold, and you're standing in one of these rainy days,
277
660000
3000
Jest bardzo zimno, jest jeden z tych deszczowych dni,
11:18
and it's drizzling
278
663000
2000
mży,
11:20
and cold and chilly,
279
665000
3000
jest zimno,
11:23
and you're standing in, let's say, Yokneam.
280
668000
3000
i stoisz, powiedzmy, w Yokneam.
11:26
And you look up at the sky through a hole in the clouds
281
671000
3000
Patrzysz w niebo, przez chmury.
11:29
you see the monastery at the top of the Muhraka --
282
674000
3000
Na szczycie Muhraka widzisz klasztor,
11:32
that's where you're supposed to climb now --
283
677000
2000
właśnie tam masz się zacząć wspinać,
11:34
and you say, "There's no way that I could possibly get there."
284
679000
3000
i mówisz: „Nie ma mowy, żebym tam dotarł.”
11:37
And yet, two hours later
285
682000
3000
A jednak, dwie godziny później,
11:40
you find yourself standing on the roof of this monastery,
286
685000
3000
znajdujesz się na dachu klasztoru,
11:43
smeared with mud,
287
688000
3000
umazany błotem,
11:46
blood and sweat.
288
691000
2000
krwią i potem.
11:48
And you look down at Yokneam;
289
693000
2000
Patrzysz w dół na Yokneam,
11:50
everything is so small and tiny.
290
695000
2000
wszystko jest takie malutkie.
11:52
And you say, "Hey, Alex. Look at this parking lot where we started.
291
697000
2000
I mówisz: „Patrz, Alex, to jest parking, na którym zaczynaliśmy.
11:54
It's that big.
292
699000
2000
Jest taki mały.
11:56
I can't believe that I did it."
293
701000
2000
Nie wierzę, że to zrobiłem."
11:58
And that's the point
294
703000
2000
I to jest moment,
12:00
when you start loving yourself.
295
705000
2000
kiedy zaczynasz kochać samego siebie.
12:03
And so we talked about
296
708000
2000
Mówiliśmy o tych szczególnych słowach,
12:05
these special words that we teach them.
297
710000
2000
których ich uczymy.
12:07
And at the end of each ride, we sit together
298
712000
3000
I na końcu każdej przejażdżki siadamy razem
12:10
and share moments
299
715000
2000
i mówimy o chwilach,
12:12
in which those special words of the day
300
717000
3000
w których te szczególne słowa dnia
12:15
popped up and made a difference,
301
720000
2000
pojawiły się i wszystko zmieniły.
12:17
and these discussions
302
722000
2000
Te dyskusje
12:19
can be extremely inspiring.
303
724000
2000
mogą być szalenie inspirujące.
12:21
In one of them, one of the kids once said,
304
726000
2000
W jednej z nich jeden chłopak raz powiedział:
12:23
"When we were riding on this ridge
305
728000
2000
„Kiedy jechaliśmy granią
12:25
overlooking the Dead Sea --
306
730000
2000
górującą nad Morzem Martwym
12:27
and he's talking about this spot here --
307
732000
3000
- on mówi o tym miejscu -
12:30
"I was reminded
308
735000
2000
przypomniał mi się
12:32
of the day when I left my village in Ethiopia
309
737000
2000
dzień, w którym opuściłem moją wioskę w Etiopii
12:34
and went away together with my brother.
310
739000
3000
i odszedłem razem z moim bratem.
12:37
We walked 120 kilometers
311
742000
2000
Szliśmy przez 120 km
12:39
until we reached Sudan.
312
744000
2000
aż dotarliśmy do Sudanu.
12:41
This was the first place where we got some water and supplies."
313
746000
3000
To było pierwsze miejsce, w którym dostaliśmy trochę wody i jedzenia.”
12:44
And he goes on saying, and everyone looks at him like a hero,
314
749000
3000
On mówi dalej, a wszyscy patrzą na niego jak na bohatera,
12:47
probably for the first time in his life.
315
752000
2000
pewnie pierwszy raz w jego życiu.
12:49
And he says -- because I also have volunteers riding with me,
316
754000
3000
A on mówi - bo jeżdżą ze mną też wolontariusze,
12:52
adults, who are sitting there
317
757000
2000
dorośli, którzy siedzą tam
12:54
listening to him --
318
759000
3000
słuchając go.
12:57
and he says, "And this was just the beginning
319
762000
2000
A on mówi: „A to był dopiero początek
12:59
of our ordeal
320
764000
2000
naszej gehenny,
13:01
until we ended up in Israel.
321
766000
2000
zanim skończyliśmy w Izraelu.
13:03
And only now," he says,
322
768000
2000
I dopiero teraz,” mówi,
13:05
"I'm beginning to understand where I am,
323
770000
2000
„zaczynam rozumieć, gdzie jestem,
13:07
and I actually like it."
324
772000
2000
i właściwie podoba mi się to.”
13:09
Now I remember, when he said it,
325
774000
2000
A teraz pomyślcie, kiedy on to powiedział,
13:11
I felt goosebumps on my body,
326
776000
2000
poczułem na ciele gęsią skórkę,
13:13
because he said it overlooking the Moab Mountains here in the background.
327
778000
3000
bo powiedział to, patrząc na Góry Moab, tutaj w tle.
13:16
That's where Joshua descended
328
781000
2000
Tędy zszedł Jozue
13:18
and crossed the Jordan
329
783000
2000
i przeszedł przez Jordan,
13:20
and led the people of Israel into the land of Canaan
330
785000
3000
i przeprowadził lud Izraela do ziemi Kanaan
13:23
3,000 years ago
331
788000
2000
3000 lat temu
13:25
in this final leg
332
790000
2000
w tym ostatnim etapie
13:27
of the journey from Africa.
333
792000
3000
podróży z Afryki.
13:30
And so, perspective
334
795000
2000
Zatem perspektywa
13:32
and context and history
335
797000
2000
i kontekst, i historia
13:34
play key roles
336
799000
2000
odgrywają kluczową rolę
13:36
in the way I plan my rides
337
801000
2000
w tym, jak planuję przejażdżki
13:38
with the kids.
338
803000
2000
z dzieciakami.
13:40
We visit Kibbutzim
339
805000
2000
Zwiedzamy kibuce,
13:42
that were established by Holocaust survivors.
340
807000
3000
które zostały założone przez ocalałych po Holokauście.
13:45
We explore ruins
341
810000
3000
Badamy ruiny
13:48
of Palestinian villages,
342
813000
3000
palestyńskich wiosek
13:51
and we discuss how they became ruins.
343
816000
3000
i rozmawiamy o tym, jak stały się ruinami.
13:54
And we go through numerous remnants
344
819000
3000
Przechodzimy przez liczne pozostałości
13:57
of Jewish settlements, Nabatic settlements,
345
822000
2000
żydowskich osad, nabackich osad,
13:59
Canaanite settlements --
346
824000
2000
kananejskich osad
14:01
three-, four, five-thousand years old.
347
826000
2000
3-, 4-, 5000 letnich.
14:03
And through this tapestry,
348
828000
2000
A przez tę mozaikę,
14:05
which is the history of this country,
349
830000
3000
która jest historią tego kraju,
14:08
the kids acquire
350
833000
2000
dzieciaki zdobywają coś,
14:10
what is probably the most important
351
835000
2000
co jest chyba najważniejszą
14:12
value in education,
352
837000
2000
wartością edukacji,
14:14
and that is the understanding that life is complex,
353
839000
4000
jest nią zrozumienie, że życie jest złożone,
14:18
and there's no black and white.
354
843000
3000
a nie tylko czarne i białe.
14:21
And by appreciating complexity,
355
846000
2000
A doceniając złożoność,
14:23
they become more tolerant,
356
848000
2000
stają się bardziej tolerancyjni,
14:25
and tolerance leads to hope.
357
850000
3000
a tolerancja prowadzi do nadziei.
14:29
I ride with these kids once a week,
358
854000
2000
Jeżdżę z tymi dzieciakami raz w tygodniu,
14:31
every Tuesday.
359
856000
2000
co wtorek.
14:33
Here's a picture I took last Tuesday -- less than a week ago --
360
858000
3000
To zdjęcie zrobiłem w ostatni wtorek - mniej niż tydzień temu -
14:36
and I ride with them tomorrow also.
361
861000
2000
jutro też z nimi jadę.
14:38
In every one of these rides
362
863000
3000
Na każdej z tych przejażdżek
14:41
I always end up standing in one of these incredible locations,
363
866000
3000
staję w końcu w jednym z tych niesamowitych miejsc,
14:44
taking in this incredible landscape around me,
364
869000
3000
pochłaniając ten wspaniały krajobraz dookoła mnie.
14:47
and I feel blessed and fortunate
365
872000
2000
I czuję się błogosławiony,
14:49
that I'm alive,
366
874000
2000
szczęśliwy, że żyję,
14:51
and that I sense every fiber
367
876000
2000
i że czuję każde włókno
14:53
in my aching body.
368
878000
2000
mojego obolałego ciała.
14:55
And I feel blessed and fortunate
369
880000
2000
I czuję się szczęśliwy,
14:57
that 15 years ago
370
882000
2000
że 15 lat temu
14:59
I had the courage to resign
371
884000
2000
miałem odwagę zrezygnować
15:01
my tenured position at NYU
372
886000
2000
ze stałej posady na Uniwersytecie Nowojorskim
15:03
and return to my home country
373
888000
2000
i wrócić do kraju,
15:05
where I can do these incredible rides
374
890000
2000
gdzie mogę ruszać w te niesamowite przejażdżki
15:07
with this group of troubled kids
375
892000
2000
z grupą trudnych dzieciaków
15:09
coming from Ethiopia
376
894000
2000
pochodzących z Etiopii,
15:11
and Morocco and Russia.
377
896000
3000
i Maroko, i Rosji.
15:14
And I feel blessed and fortunate
378
899000
2000
I czuję się szczęśliwy,
15:16
that every week, every Tuesday --
379
901000
2000
że każdego tygodnia, co wtorek,
15:18
and actually every Friday also --
380
903000
3000
w zasadzie też co piątek...
15:21
I can once again celebrate
381
906000
3000
raz jeszcze mogę sławić,
15:24
in the marrow of my bones
382
909000
3000
aż do szpiku kości,
15:27
the very essence of living in Israel on the edge.
383
912000
3000
istotę życia na krawędzi w Izraelu.
15:30
Thank you.
384
915000
2000
Dziękuję.
15:32
(Applause)
385
917000
7000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Shimon Schocken - Computer Scientist, EducatorShimon Schocken is a computer science professor and dedicated educator.
Why you should listen
Shimon Schocken is a former dean at Interdisciplinary Center (IDC) Herzliya, a new Israeli private university which he helped found in 1995. He's also taught at NYU, Harvard and Stanford. Together with Noam Nisan he developed a freely available, open-source, self-paced program for learning applied computer science: The Elements of Computing Systems. Offered in 2005, this led to one of the first successful open online courses. Now, courses based on the approach are offered by traditional universities as well as in crowd-sourced settings, and have been taken freely by thousands of self-learners over the web. Registration, lecture and project schedules are managed by volunteer course coordinators, and student questions are answered by the course alumni community.
His current project focuses on developing instructional materials for early-age math education, which he thinks can be transformed using low-cost tablet computers. He uses his other life passion, mountain biking, to teach adolescent boys in Israelʼs juvenile detention centers valuable life lessons through challenging bike rides in remote locations. He was co-organizer and program chair of TEDxTelAviv 2010.
Shimon Schocken | Speaker | TED.com