TED@NYC
Jarrett J. Krosoczka: Why lunch ladies are heroes
Jarrett Krosoczka: Dlaczego kucharki to bohaterowie
Filmed:
Readability: 3.7
1,432,846 views
Jarrett Krosoczka, autor powieści dla dzieci, opowiada o genezie serii powieści obrazkowych o Pani Kucharce, w której tajni szkolni bohaterowie podają obiad... i sprawiedliwość! Jego nowy projekt, Dzień Szkolnego Bohatera Kuchennego, przedstawia w jaki sposób pracownicy kuchenni zapewniają coś więcej, niż jedzenia, a także pokazuje jak wielka może być siła podziękowania.
Jarrett J. Krosoczka - Author/illustrator
Jarrett J. Krosoczka is the author/illustrator of countless children's books and graphic novels, including Good Night, Monkey Boy, Baghead and the Lunch Lady series. Full bio
Jarrett J. Krosoczka is the author/illustrator of countless children's books and graphic novels, including Good Night, Monkey Boy, Baghead and the Lunch Lady series. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
When my first children's book was published
0
900
1670
Gdy w 2001 r. opublikowano
00:14
in 2001,
1
2570
1723
moją pierwszą książkę dla dzieci,
00:16
I returned to my old elementary school
2
4293
2213
wróciłem do mojej starej podstawówki
00:18
to talk to the students about being an author
3
6506
1940
by porozmawiać z uczniami
o byciu autorem
o byciu autorem
00:20
and an illustrator,
4
8446
1716
i ilustratorem,
00:22
and when I was setting up my slide projector
5
10162
2733
i gdy przygotowywałem projektor slajdów
00:24
in the cafetorium,
6
12895
3205
w auli wykładowej jednocześnie
będącej kafeterią,
będącej kafeterią,
00:28
I looked across the room,
7
16100
2048
rozejrzałem się po pomieszczeniu
00:30
and there she was:
8
18148
2611
i zobaczyłem ją:
00:32
my old lunch lady.
9
20759
1844
moją starą panią kucharkę.
00:34
She was still there at the school
10
22603
1967
Ciągle była w szkole i była zajęta
00:36
and she was busily preparing lunches for the day.
11
24570
2886
przygotowywaniem obiadów na cały dzień.
00:39
So I approached her to say hello,
12
27456
1644
Podszedłem do niej by się przywitać,
00:41
and I said, "Hi, Jeannie! How are you?"
13
29100
1887
powiedziałem: "Cześć, Jeannie!
Jak się miewasz?"
Jak się miewasz?"
00:42
And she looked at me, and I could tell
14
30987
1570
Spojrzała na mnie, a ja byłem pewny,
00:44
that she recognized me,
15
32557
1727
że mnie rozpoznała,
00:46
but she couldn't quite place me,
and she looked at me and she said,
and she looked at me and she said,
16
34284
3085
jednak nie mogła mnie skojarzyć.
Popatrzyła na mnie i powiedziała:
Popatrzyła na mnie i powiedziała:
00:49
"Stephen Krosoczka?"
17
37369
2761
"Stephen Krosoczka?"
00:52
And I was amazed that she knew I was a Krosoczka,
18
40130
2142
Zdumiło mnie, że wiedziała,
że jestem Krosoczka,
że jestem Krosoczka,
00:54
but Stephen is my uncle who
is 20 years older than I am,
is 20 years older than I am,
19
42272
3431
ale Stephen to mój wujek,
który jest ode mnie 20 lat starszy,
który jest ode mnie 20 lat starszy,
00:57
and she had been his lunch lady when he was a kid.
20
45703
3137
zaś ona była jego kucharką,
gdy był dzieckiem.
gdy był dzieckiem.
01:00
And she started telling me about her grandkids,
21
48840
2505
Zaczęła mi opowiadać o swoich wnukach,
01:03
and that blew my mind.
22
51345
2705
co mnie całkowicie zadziwiło.
01:06
My lunch lady had grandkids,
23
54050
1794
Moja kucharka miała wnuki,
01:07
and therefore kids,
24
55844
964
a więc również dzieci,
01:08
and therefore left school at the end of the day?
25
56808
3255
a więc opuszczała szkołę pod koniec dnia?
01:12
I thought she lived in the cafeteria
26
60063
1743
Myślałem, że mieszkała w kafeterii
01:13
with the serving spoons.
27
61806
873
z łyżkami stołowymi.
01:14
I had never thought about any of that before.
28
62679
1943
Nigdy wcześniej o tym nie myślałem.
01:16
Well, that chance encounter inspired my imagination,
29
64622
3732
To przypadkowe spotkanie
zainspirowało moją wyobraźnię
zainspirowało moją wyobraźnię
01:20
and I created the Lunch Lady graphic novel series,
30
68354
3551
i stworzyłem serię graficznych opowiadań
o Pani Kucharce,
o Pani Kucharce,
01:23
a series of comics about a lunch lady
31
71905
2177
serię komiksów o kucharce,
01:26
who uses her fish stick nunchucks
32
74082
2598
która używa swoich pałeczek rybnych
01:28
to fight off evil cyborg substitutes,
33
76680
2902
do walki ze złymi
cyborgowymi zamiennikami,
cyborgowymi zamiennikami,
01:31
a school bus monster, and mutant mathletes,
34
79582
3307
potworem szkolnego autobusu
i zmutowanymi matematykami.
i zmutowanymi matematykami.
01:34
and the end of every book,
35
82889
1467
Na końcu każdej książki łapała
01:36
they get the bad guy with their hairnet,
36
84356
1506
czarny charakter w siatkę do włosów
01:37
and they proclaim, "Justice is served!"
37
85862
3754
i ogłaszała "Sprawiedliwości
stała się zadość!"
stała się zadość!"
01:41
(Laughter) (Applause)
38
89616
4253
(Śmiech) (Oklaski)
01:45
And it's been amazing, because the series
39
93869
2607
To było niesamowite, bo seria ta
01:48
was so welcomed into the reading lives of children,
40
96476
2893
została dobrze przyjęta wśród
dziecięcej świty czytelników,
dziecięcej świty czytelników,
01:51
and they sent me the most amazing letters
41
99369
2239
którzy przysyłali mi niesamowite listy,
01:53
and cards and artwork.
42
101608
2157
kartki i rysunki.
01:55
And I would notice as I would visit schools,
43
103765
2474
Zauważyłem podczas szkolnych wizyt,
01:58
the lunch staff would be involved in the programming
44
106239
2554
że pracownicy kuchni zostali w znaczny sposób
02:00
in a very meaningful way.
45
108793
2146
zaangażowani w planowanie.
02:02
And coast to coast,
46
110939
1746
Od wybrzeża do wybrzeża
02:04
all of the lunch ladies told me the same thing:
47
112685
2095
wszystkie panie kucharki mówiły mi to samo:
02:06
"Thank you for making a superhero in our likeness."
48
114780
3895
"Dziękuję za zrobienie superbohatera
z naszego wizerunku."
z naszego wizerunku."
02:10
Because the lunch lady has not been treated
49
118675
2769
Działo się tak, gdyż panie kucharki nie były
02:13
very kindly in popular culture over time.
50
121444
3522
od długiego czasu mile traktowane
w obrębie cywilizacji.
w obrębie cywilizacji.
02:16
But it meant the most to Jeannie.
51
124966
2172
Najwięcej znaczyło to dla Jeannie.
02:19
When the books were first published,
52
127138
1690
Gdy wydano moją pierwszą książkę
02:20
I invited her to the book launch party,
53
128828
2104
zaprosiłem ją na spotkanie autorskie
02:22
and in front of everyone there,
54
130932
1811
i przed wszystkimi zgromadzonymi,
02:24
everyone she had fed over the years,
55
132743
1297
wszystkimi, których przez lata karmiła,
02:26
I gave her a piece of artwork and some books.
56
134040
2940
podarowałem jej fragment dzieła
i kilka książek.
i kilka książek.
02:28
And two years after this photo was taken,
57
136980
2569
Dwa lata po zrobieniu tego zdjęcia
02:31
she passed away,
58
139549
1811
odeszła z tego świata,
02:33
and I attended her wake,
59
141360
1087
a ja uczestniczyłem w jej stypie.
02:34
and nothing could have prepared
me for what I saw there,
me for what I saw there,
60
142447
2839
Nic nie mogło mnie przygotować na to,
co tam ujrzałem,
co tam ujrzałem,
02:37
because next to her casket was this painting,
61
145286
3488
gdyż obok jej trumny było to zdjęcie,
02:40
and her husband told me it meant so much to her
62
148774
3566
a jej mąż powiedział mi,
że wiele dla niej znaczyło to,
że wiele dla niej znaczyło to,
02:44
that I had acknowledged her hard work,
63
152340
2418
że doceniłem jej ciężką pracę,
02:46
I had validated what she did.
64
154758
2866
że nadałem ważność temu, co robiła.
02:49
And that inspired me to create a day
65
157624
1892
Zainspirowało mnie to do stworzenia dnia,
02:51
where we could recreate that feeling
66
159516
2250
w którym możemy odtworzyć to uczucie
02:53
in cafeterias across the country:
67
161766
3015
w kafeteriach całego kraju:
02:56
School Lunch Hero Day, a day where kids
68
164781
1653
"Dzień Szkolnego Kuchennego Bohatera",
02:58
can make creative projects for their lunch staff.
69
166434
2858
w którym dzieci tworzą projekty
dla pracowników kuchennych.
dla pracowników kuchennych.
03:01
And I partnered with the
School Nutrition Association,
School Nutrition Association,
70
169292
2204
Współpracowałem ze Szkolnym
Związkiem Żywieniowym,
Związkiem Żywieniowym,
03:03
and did you know that a little over 30 million kids
71
171496
3128
i dowiedziałem się, że trochę ponad
30 milionów dzieci
30 milionów dzieci
03:06
participate in school lunch programs every day.
72
174624
1822
uczestniczy w szkolnych obiadach
każdego dnia.
każdego dnia.
03:08
That equals up to a little over five billion lunches
73
176446
3352
Równa się to ponad 5 miliardom obiadów
03:11
made every school year.
74
179798
1507
każdego roku szkolnego.
03:13
And the stories of heroism go well beyond
75
181305
2386
Opowieść o heroizmie wykracza
03:15
just a kid getting a few extra chicken nuggets
76
183691
1987
poza dzieciaka dostającego
kilka dodatkowych
kilka dodatkowych
03:17
on their lunch tray.
77
185678
1165
nóżek kurczaka na tackę.
03:18
There is Ms. Brenda in California,
78
186843
1709
To Pani Brenda z Kalifornii,
03:20
who keeps a close eye on every
student that comes through her line
student that comes through her line
79
188552
2789
która obserwuje każdego ucznia
w kolejce do niej
w kolejce do niej
03:23
and then reports back to the guidance counselor
80
191341
2485
i zgłasza wychowawcy,
03:25
if anything is amiss.
81
193826
1350
jeżeli coś jest nie tak.
03:27
There are the lunch ladies in Kentucky
82
195176
1424
To kucharki z Kentucky,
03:28
who realized that 67 percent of their students
83
196600
2635
które zrozumiały, że 67%
ich uczniów
ich uczniów
03:31
relied on those meals every day,
84
199235
1973
polega na posiłkach każdego dnia,
03:33
and they were going without food over the summer,
85
201208
2116
zaś przez lato chodzą głodne,
03:35
so they retrofitted a school bus
86
203324
2024
więc wyposażyły szkolny autobus
03:37
to create a mobile feeding unit,
87
205348
1752
tworząc mobilną jednostkę żywieniową
03:39
and they traveled around the neighborhoods
88
207100
1235
jeżdżącą po osiedlach,
03:40
feedings 500 kids a day during the summer.
89
208335
2799
dożywiającą 500 dzieci dziennie
w ciągu lata.
w ciągu lata.
03:43
And kids made the most amazing projects.
90
211134
2595
Dzieci zrobiły najbardziej
niesamowite projekty,
niesamowite projekty,
03:45
I knew they would.
91
213729
1050
wiedziałem, że je zrobią.
03:46
Kids made hamburger cards
92
214779
1612
Zrobiły karty hamburgerowe,
03:48
that were made out of construction paper.
93
216391
1994
wykonały konstrukcję z papieru,
03:50
They took photos of their lunch lady's head
94
218385
1901
zrobiły zdjęcia głów kucharek,
03:52
and plastered it onto my cartoon lunch lady
95
220286
1808
przykleiły je do moich komiksów,
03:54
and fixed that to a milk carton
96
222094
1793
a całość przykleiły do kartonu po mleku
03:55
and presented them with flowers.
97
223887
2486
i wręczyły im z kwiatami.
03:58
And they made their own comics,
98
226373
2003
Zrobiły własne komiksy,
04:00
starring the cartoon lunch lady
99
228376
1361
w których ich własne kucharki
04:01
alongside their actual lunch ladies.
100
229737
2223
występowały z tą komiksową.
04:03
And they made thank you pizzas,
101
231960
1936
Zrobiły też pizzę w formie podziękowania,
04:05
where every kid signed a different topping
102
233896
1915
na której dzieci podpisały się
04:07
of a construction paper pizza.
103
235811
2959
na różnych składnikach papierowej pizzy.
04:10
For me, I was so moved by the response
104
238770
3600
Wzruszyłem się odpowiedziami,
04:14
that came from the lunch ladies,
105
242370
1979
które przychodziły od kucharek,
04:16
because one woman said to me, she said,
106
244349
1879
gdyż jedna kobieta powiedziała mi:
04:18
"Before this day, I felt like I was
107
246228
2535
"Przed tym dniem czułam się,
04:20
at the end of the planet at this school.
108
248763
2437
jakbym była na końcu planety w tej szkole.
04:23
I didn't think that anyone noticed us down here."
109
251200
2375
Nie sądziłam, że ktoś na dole mnie zauważy".
04:25
Another woman said to me,
110
253575
1867
Inna kobieta powiedziała mi:
04:27
"You know, what I got out of this
111
255442
2548
"Wiesz, dowiedziałam się dzięki temu,
04:29
is that what I do is important."
112
257990
2954
że to, co robię, jest ważne".
04:32
And of course what she does is important.
113
260944
2340
Oczywiście, że to co robi jest ważne.
04:35
What they all do is important.
114
263284
2104
To co robią oni wszyscy jest ważne.
04:37
They're feeding our children every single day,
115
265388
3389
Żywią nasze dzieci każdego dnia,
04:40
and before a child can learn,
116
268777
2459
gdyż zanim dziecko się czegoś nauczy
04:43
their belly needs to be full,
117
271236
2530
musi mieć pełny brzuszek,
04:45
and these women and men
118
273766
1778
i te kobiety i mężczyźni
04:47
are working on the front lines to create
119
275544
1923
dzielnie walczą w pierwszej linii,
04:49
an educated society.
120
277467
2203
by zapewnić wykształcone społeczeństwo.
04:51
So I hope that
121
279670
2770
Mam nadzieję,
04:54
you don't wait for School Lunch Hero Day
122
282440
1901
że nie będziecie czekać
na Dzień Szkolnego
na Dzień Szkolnego
04:56
to say thank you to your lunch staff,
123
284341
2035
Kuchennego Bohatera,
by podziękować kucharzom.
by podziękować kucharzom.
04:58
and I hope that you remember
124
286376
2048
Mam nadzieję, że zapamiętacie,
05:00
how powerful a thank you can be.
125
288424
2846
jak olbrzymia jest siła wdzięczności.
05:03
A thank you can change a life.
126
291270
1995
Podziękowanie może zmienić czyjeś życie.
05:05
It changes the life of the person who receives it,
127
293265
3202
Zmienia życie tej osoby, która je otrzymuje,
05:08
and it changes the life of the person
128
296467
2284
ale również życie tej osoby,
05:10
who expresses it.
129
298751
1626
która je wyraża.
05:12
Thank you.
130
300377
2356
Dziękuję.
05:14
(Applause)
131
302733
4000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Jarrett J. Krosoczka - Author/illustratorJarrett J. Krosoczka is the author/illustrator of countless children's books and graphic novels, including Good Night, Monkey Boy, Baghead and the Lunch Lady series.
Why you should listen
Jarrett J. Krosoczka has been a storyteller since the ripe age of eight, when he wrote his first book, The Owl Who Thought He Was The Best Flyer, about an owl who challenged Hermes to a flying race. Since that rather promising start Krosoczka has published 18 picture books and graphic novels for children, including the much-loved Lunch Lady series, which is a two-time winner of the Children's Choice Book Award. Krosoczka hosts The Book Report with JJK on Sirius XM's Kids Place Live, a radio show about books, aimed at kids 10 and younger. In 2010 he founded the Joseph and Shirley Krosoczka Memorial Youth Scholarships at Worcester Art Museum, to fund classes for young and underprivileged aspiring artists.
Jarrett J. Krosoczka | Speaker | TED.com