ABOUT THE SPEAKER
Olafur Eliasson - Sculptor of light and space
The transparent simplicity and experiential nature of his work has built Olafur Eliasson's reputation as one of the world's most accessible creators of contemporary art.

Why you should listen

Denmark-born Icelander Olafur Eliasson has taken the art world by storm -- and the meteorological dimensions of that statement are appropriate. His immensely popular The Weather Project, at London's Tate Museum, immersed spectators in an artificial mirrored environment with its own looming sun (and its own analog of London fog), and attracted 2 million visitors in the process. In the summer of 2008, his four massive waterfalls spectacularly punctuated key sites in New York's harbor -- including one pouring from beneath the Brooklyn Bridge.

Eliasson's works emphasize tricks of light, refraction and scale, and tend to involve each viewer in his or her own unique experience, as in Beauty, which, by passing light through a wall of fine mist, produces a different rainbow when viewed from different points in the gallery. And his works engage passers-by in urban environments -- Eye See You,  a project for Louis Vuitton (and meant to publicize 121 Ethiopia, an African nonprofit  Eliasson co-founded with his wife), grabs viewers in the street with a beam of light shot from the window by an eye-shaped lamp.

More profile about the speaker
Olafur Eliasson | Speaker | TED.com
TED2009

Olafur Eliasson: Playing with space and light

Olafur Eliasson: Zabawa z przestrzenią i światłem

Filmed:
660,505 views

W swoich spektakularnych projektach, jak na przykład "Waterfalls" w nowojorskim porcie, Olafur Eliasson tworzy sztukę korzystając z palety przestrzeni, odległości, koloru i światła. To przepełnione ideami wystąpienie zaczyna się od eksperymentu dotyczącego właściwości percepcji.
- Sculptor of light and space
The transparent simplicity and experiential nature of his work has built Olafur Eliasson's reputation as one of the world's most accessible creators of contemporary art. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
I have a studiostudio in BerlinBerlin --
0
0
3000
Mam studio w Berlinie.
00:21
let me cuereplika on here --
1
3000
2000
Pozwólcie, że pokażę.
00:23
whichktóry is down there in this snowśnieg, just last weekendweekend.
2
5000
4000
To ten ośnieżony budynek po prawej.
00:27
In the studiostudio we do a lot of experimentseksperymenty.
3
9000
2000
Wykonujemy tam sporo eksperymentów.
00:29
I would considerrozważać the studiostudio more like a laboratorylaboratorium.
4
11000
2000
Właściwie to bardziej laboratorium niż studio.
00:31
I have occasionalod czasu do czasu meetingsspotkania with scientistsnaukowcy.
5
13000
3000
Spotykam się tam również sporadyczne z naukowcami.
00:34
And I have an academyAkademia, a partczęść of the UniversityUniwersytet of Fine ArtsSztuka in BerlinBerlin.
6
16000
4000
Prowadzę tam zajęcia w ramach
Berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych
00:38
We have an annualroczny gatheringzebranie of people,
7
20000
2000
Mamy coroczne spotkania
00:40
and that is callednazywa Life in SpaceMiejsca.
8
22000
2000
o nazwie "Życie w przestrzeni."
00:42
Life in SpaceMiejsca is really not necessarilykoniecznie about
9
24000
4000
"Życie w przestrzeni" niekoniecznie stawia pytanie
00:46
how we do things, but why we do things.
10
28000
4000
o to jak tworzymy, ale raczej dlaczego tworzymy.
00:50
Do you mindumysł looking, with me, at that little crosskrzyż in the centercentrum there?
11
32000
3000
Spójrzcie proszę na ten krzyżyk w środku.
00:53
So just keep looking. Don't mindumysł me.
12
35000
3000
Nie zwracajcie na mnie uwagi. Patrzcie.
00:56
So you will have a yellowżółty circleokrąg, and we will do an after-imagepowidok experimenteksperyment.
13
38000
4000
Patrzcie na żółte koło.
Przeprowadzimy później eksperyment.
01:00
When the circleokrąg goesidzie away you will have anotherinne colorkolor, the complementaryuzupełniający colorkolor.
14
42000
5000
Kiedy żółte koło zniknie,
pojawi się inna barwa dopełniająca.
01:05
I am sayingpowiedzenie something. And your eyesoczy and your brainmózg are sayingpowiedzenie something back.
15
47000
4000
Mówię coś a wasze oczy i twój mózg odpowiadają.
01:09
This wholecały ideapomysł of sharingdzielenie się, the ideapomysł of constitutingstanowiące realityrzeczywistość
16
51000
3000
Cała idea tej wymiany, kształtowania rzeczywistości
01:12
by overlappingnakładanie się what I say and what you say --
17
54000
4000
poprzez nakładanie przekazu mojego, waszego...
01:16
think of a moviefilm.
18
58000
2000
jak w filmie.
01:18
SinceOd two yearslat now, with some stipendsStypendia from the sciencenauka ministryMinisterstwo in BerlinBerlin,
19
60000
3000
Od dwóch lat, dzięki stypendiom
niemieckiego Ministerstwa Nauki,
01:21
I've been workingpracujący on these filmsfilmy
20
63000
4000
pracuje nad takimi właśnie filmami,
01:25
where we produceprodukować the filmfilm togetherRazem.
21
67000
3000
które powstają z udziałem widza.
01:28
I don't necessarilykoniecznie think the filmfilm is so interestingciekawy.
22
70000
2000
Niekoniecznie uważam treść tego filmu za interesującą.
01:30
ObviouslyOczywiście this is not interestingciekawy at all in the sensesens of the narrativenarracja.
23
72000
3000
W istocie,
jeśli chodzi o narrację, ten interesujący nie jest.
01:33
But neverthelessNiemniej jednak, what the potentialpotencjał is --
24
75000
2000
Jakkolwiek, jego potencjał
01:35
and just keep looking there --
25
77000
2000
oczywiście
01:37
what the potentialpotencjał is, obviouslyoczywiście,
26
79000
2000
tkwi zgoła gdzie indziej.
01:39
is to kinduprzejmy of moveruszaj się the bordergranica of who is the authorautor,
27
81000
2000
Chodzi o zatarcie granicy między
01:41
and who is the receiverodbiornik.
28
83000
2000
autorem a odbiorcą.
01:43
Who is the consumerkonsument, if you want,
29
85000
3000
Kto jest odbiorcą i kto
01:46
and who has responsibilityodpowiedzialność for what one seeswidzi?
30
88000
3000
ponosi odpowiedzialność za treść przekazu?
01:49
I think there is a socializingtowarzyskich dimensionwymiar
31
91000
3000
Wydaje mi się, że istnieje pewien społeczny wymiar
01:52
in, kinduprzejmy of, movingw ruchu that bordergranica.
32
94000
3000
tego rodzaju zabiegu.
01:55
Who decidesdecyduje what realityrzeczywistość is?
33
97000
2000
Kto decyduje czym jest rzeczywistość?
01:57
This is the TateTate ModernNowoczesne in LondonLondyn.
34
99000
2000
To muzeum Tate Modern w Londynie.
01:59
The showpokazać was, in a sensesens, about that.
35
101000
3000
Ekspozycja w pewnym sensie
dotyczyła właśnie tego zagadnienia.
02:02
It was about a spaceprzestrzeń in whichktóry I put halfpół a semi-circularpółokrągły yellowżółty diskdysk.
36
104000
5000
W przestrzeni umieściłem półkolisty, żółty dysk.
02:07
I alsorównież put a mirrorlustro in the ceilingsufit, and some fogmgła, some hazemgła.
37
109000
3000
Na suficie umieściłem lustro i
wpuściłem trochę sztucznej mgły.
02:10
And my ideapomysł was to make the spaceprzestrzeń tangiblenamacalny.
38
112000
3000
Chciałem sprawić by przestrzeń stała się namacalna.
02:13
With suchtaki a bigduży spaceprzestrzeń, the problemproblem is
39
115000
2000
W przypadku przestrzeni takich rozmiarów
02:15
obviouslyoczywiście that there is a discrepancyrozbieżność
40
117000
2000
problemem jest rozbieżność
02:17
betweenpomiędzy what your bodyciało can embraceuścisk,
41
119000
2000
pomiędzy możliwościami ciała do objęcia przestrzeni
02:19
and what the spaceprzestrzeń, in that sensesens, is.
42
121000
2000
jak i przestrzenią sensu stricto.
02:21
So here I had the hopenadzieja that by insertingWstawianie some naturalnaturalny elementselementy,
43
123000
4000
Umieszczając naturalny element,
w tym przypadku mgłę,
02:25
if you want -- some fogmgła -- I could make the spaceprzestrzeń tangiblenamacalny.
44
127000
3000
miałem nadzieję nadać przestrzeni namacalność.
02:28
And what happensdzieje się is that people, they startpoczątek to see themselvessami in this spaceprzestrzeń.
45
130000
3000
Tak aby w efekcie ludzie zauważyli w przestrzeni siebie.
02:31
So look at this. Look at the girldziewczyna.
46
133000
2000
Spójrzcie na tą dziewczynę.
02:33
Of coursekurs they have to look throughprzez a bloodykrwawy cameraaparat fotograficzny
47
135000
2000
Oczywiście nie obejdzie się bez pomocy kamer.
02:35
in a museummuzeum. Right? That's how museumsMuzea are workingpracujący todaydzisiaj.
48
137000
3000
Tak teraz funkcjonują muzea.
02:38
But look at her facetwarz there,
49
140000
2000
Ale spójrzcie na jej twarz,
02:40
as she's checkingkontrola out, looking at herselfsię in the mirrorlustro.
50
142000
2000
jak patrzy na swoje odbicie w lustrze.
02:42
"Oh! That was my footstopa there!"
51
144000
2000
"O! To moja stopa."
02:44
She wasn'tnie było really sure whetherczy she was seeingwidzenie herselfsię or not.
52
146000
3000
Myśli, nie będąc jednocześnie pewną,
czy widzi siebie czy nie.
02:47
And in that wholecały ideapomysł,
53
149000
4000
W tym wszystkim zawarte jest pytanie.
02:51
how do we configureskonfigurować the relationshipzwiązek betweenpomiędzy our bodyciało and the spaceprzestrzeń?
54
153000
4000
Jak skonfigurować relacje miedzy ciałem a przestrzenią?
02:55
How do we reconfigureZmień konfigurację it?
55
157000
2000
Jak ją prze-konfigurować?
02:57
How do we know that beingistota in a spaceprzestrzeń makesczyni a differenceróżnica?
56
159000
3000
Skąd wiemy, że bycie w przestrzeni robi jakąś różnicę?
03:00
Do you see when I said in the beginningpoczątek, it's about
57
162000
3000
Pamiętacie jak wspominałem na początku,
03:03
why, ratherraczej than how?
58
165000
2000
że chodzi o to dlaczego, a nie w jaki sposób?
03:05
The why meantOznaczało really,
59
167000
2000
A to "dlaczego" oznacza tutaj
03:07
"What consequenceskonsekwencje does it have when I take a stepkrok?"
60
169000
3000
jakie konsekwencje niesie z sobą ten krok.
03:10
"What does it mattermateria?"
61
172000
2000
"Dlaczego to ma znaczenie?"
03:12
"Does it mattermateria if I am in the worldświat or not?"
62
174000
3000
"Dlaczego moja obecność na tym świecie ma znaczenie?"
03:15
"And does it mattermateria whetherczy the kinduprzejmy of actionsdziałania I take
63
177000
3000
"I czy ma znaczenie jaki rodzaj działań przepuszczę
03:18
filterfiltr into a sensesens of responsibilityodpowiedzialność?"
64
180000
3000
przez filtr poczucia odpowiedzialności? "
03:21
Is artsztuka about that?
65
183000
2000
Czy o to właśnie chodzi w sztuce?
03:23
I would say yes. It is obviouslyoczywiście about
66
185000
2000
Myślę, że tak.
03:25
not just about decoratingDekorowanie the worldświat, and makingzrobienie it look even better,
67
187000
3000
Nie chodzi o dekorowanie świata, sprawianie,
03:28
or even worsegorzej, if you askzapytać me.
68
190000
2000
że wygląda lepiej czy gorzej.
03:30
It's obviouslyoczywiście alsorównież about takingnabierający responsibilityodpowiedzialność,
69
192000
3000
Chodzi o wzięcie odpowiedzialności.
03:33
like I did here when throwingrzucanie some greenZielony dyebarwnik in the riverrzeka
70
195000
2000
Tak jak kiedy wrzuciłem zielony barwnik do rzeki
03:35
in L.A., StockholmStockholm, NorwayNorwegia and TokyoTokyo,
71
197000
4000
w Los Angeles, Sztokholmie, Norwegii czy Tokio;
03:39
amongpośród other placesmiejsca.
72
201000
2000
między innymi.
03:41
The greenZielony dyebarwnik is not environmentallyekologicznie dangerousniebezpieczny,
73
203000
2000
Oczywiście barwnik, mimo że wygląda przerażająco,
03:43
but it obviouslyoczywiście lookswygląda really ratherraczej frighteningprzerażający.
74
205000
2000
jest nieszkodliwy dla środowiska.
03:45
And it's on the other sidebok alsorównież, I think, quitecałkiem beautifulpiękny,
75
207000
4000
Z innej perspektywy, wygląda również pięknie,
03:49
as it somehowjakoś showsprzedstawia the turbulenceturbulencja in these kinduprzejmy of downtownśródmieście areasobszary,
76
211000
5000
obrazując jakoby miejskie zawirowania,
03:54
in these differentróżne placesmiejsca of the worldświat.
77
216000
2000
w tych jakże różnych miejscach świata.
03:56
The "GreenZielony riverrzeka," as a kinduprzejmy of activistaktywista ideapomysł, not a partczęść of an exhibitionwystawa,
78
218000
4000
"Zielona Rzeka" była raczej aktywistyczną ideą,
04:00
it was really about showingseans people,
79
222000
3000
aby uświadomić mieszkańcom
04:03
in this cityMiasto, as they walkspacerować by,
80
225000
3000
miast,
04:06
that spaceprzestrzeń has dimensionswymiary. A spaceprzestrzeń has time.
81
228000
5000
że przestrzeń jest wielowymiarowa; że ma czas.
04:11
And the waterwoda flowsprzepływy throughprzez the cityMiasto with time.
82
233000
3000
Rzeka przepływa przez miasto w określonym czasie.
04:14
The waterwoda has an abilityzdolność to make
83
236000
2000
Woda jest w stanie sprawić,
04:16
the cityMiasto negotiabledo negocjacji, tangiblenamacalny.
84
238000
2000
że tkanka miejska staje się negocjowalna i namacalna.
04:18
NegotiableDo negocjacji meaningznaczenie that it makesczyni a differenceróżnica
85
240000
2000
Negocjowalna w znaczeniu, że jest istotnym
04:20
whetherczy you do something or not.
86
242000
2000
czy decydujesz się podjąć jakieś działanie czy nie.
04:22
It makesczyni a differenceróżnica whetherczy you say, "I'm a partczęść of this cityMiasto.
87
244000
2000
Istotnym jest, kiedy stwierdzisz :
"Jestem częścią miasta,
04:24
And if I votegłosować it makesczyni a differenceróżnica.
88
246000
2000
mój głos jest istotny,
04:26
If I take a standstoisko, it makesczyni a differenceróżnica."
89
248000
2000
istotne jest, że mam własny punkt widzenia."
04:28
This wholecały ideapomysł of a cityMiasto not beingistota a pictureobrazek is,
90
250000
4000
Nieobrazowe postrzeganie sztuki
04:32
I think, something that artsztuka, in a sensesens,
91
254000
2000
jest w moim przekonaniu czymś,
04:34
always was workingpracujący with.
92
256000
2000
nad czym od zawsze pracowano.
04:36
The ideapomysł that artsztuka can actuallytak właściwie evaluateoceniać the relationshipzwiązek
93
258000
3000
Ten zamysł podkreśla, że sztuka może
faktycznie zrewidować związek
04:39
betweenpomiędzy what it meansznaczy to be in a pictureobrazek,
94
261000
5000
między, obecnością na obrazie,
04:44
and what it meansznaczy to be in a spaceprzestrzeń. What is the differenceróżnica?
95
266000
2000
a obecnością w przestrzeni.
Jaka jest między nimi różnica.
04:46
The differenceróżnica betweenpomiędzy thinkingmyślący and doing.
96
268000
3000
Różnica między myśleniem a działaniem.
04:49
So these are differentróżne experimentseksperymenty with that. I won'tprzyzwyczajenie go into them.
97
271000
3000
Oto różne eksperymenty odnośnie tego zagadnienia.
Nie będę ich analizować.
04:52
IcelandIslandia, lowerniższy right cornerkąt, my favoriteulubiony placemiejsce.
98
274000
4000
W lewym prawym rogu - Islandia - moje ulubione miejsce.
04:56
These kindsrodzaje of experimentseksperymenty, they filterfiltr into architecturalarchitektoniczny modelsmodele.
99
278000
5000
To eksperymenty filtrujące modele architektoniczne.
05:01
These are ongoingtrwający experimentseksperymenty.
100
283000
3000
Trwają cały czas.
05:04
One is an experimenteksperyment I did for BMWBMW,
101
286000
3000
Jeden z nich to projekt dla BMW,
05:07
an attemptpróba to make a carsamochód.
102
289000
2000
próba stworzenia samochodu
05:09
It's madezrobiony out of icelód.
103
291000
2000
z lodu.
05:11
A crystallinekrystaliczny stackablewieżowych principlezasada in the centercentrum on the topTop,
104
293000
3000
Krystaliczna wieża w centrum,
05:14
whichktóry I am tryingpróbować to turnskręcać into a concertkoncert hallhol in IcelandIslandia.
105
296000
3000
którą próbuję przekształcić w salę koncertową.
05:17
A sortsortować of a runbiegać tracktor, or a walkspacerować tracktor,
106
299000
3000
Coś w rodzaju ścieżki do biegania lub spaceru
05:20
on the topTop of a museummuzeum in DenmarkDania,
107
302000
2000
na szczycie muzeum w Danii,
05:22
whichktóry is madezrobiony of coloredkolorowy glassszkło, going all around.
108
304000
4000
wykonany z kolorowego szkła,
05:26
So the movementruch with your legsnogi
109
308000
2000
tak by wraz z ruchem,
05:28
will changezmiana the colorkolor of your horizonhoryzont.
110
310000
2000
zmieniał się kolor horyzontu.
05:30
And two summerslata agotemu at the HydeHyde ParkPark in LondonLondyn,
111
312000
2000
Dwa lata temu w Hyde Parku w Londynie,
05:32
with the SerpentineSerpentyn GalleryGaleria:
112
314000
2000
przy współpracy z Serpentine Gallery,
05:34
a kinduprzejmy of a temporalczasowy pavilionPawilon where
113
316000
2000
stworzyłem tymczasowy pawilon gdzie
05:36
movingw ruchu was the only way you could see the pavilionPawilon.
114
318000
4000
ruch był podstawowym warunkiem zwiedzenia pawilonu.
05:40
This summerlato, in NewNowy YorkYork:
115
322000
2000
Tego roku, w Nowym Jorku.
05:42
there is one thing about fallingspadanie waterwoda whichktóry is very much about
116
324000
2000
Istotną rzeczą charakteryzującą wodę
05:44
the time it takes for waterwoda to fallspadek.
117
326000
2000
jest czas jej spadania.
05:46
It's quitecałkiem simpleprosty and fundamentalfundamentalny.
118
328000
3000
Proste i zasadnicze w znaczeniu.
05:49
I've walkedchodził a lot in the mountainsgóry in IcelandIslandia.
119
331000
2000
Wiele spacerowałem w górach Islandii.
05:51
And as you come to a newNowy valleydolina,
120
333000
2000
Kiedy wkracza się w nową dolinę,
05:53
as you come to a newNowy landscapekrajobraz, you have a certainpewny viewwidok.
121
335000
2000
w nowy krajobraz, ma się pewien widok.
05:55
If you standstoisko still, the landscapekrajobraz
122
337000
2000
Stojąc w bezruchu, krajobraz
05:57
doesn't necessarilykoniecznie tell you how bigduży it is.
123
339000
4000
niekoniecznie pozwala określić swój ogrom.
06:01
It doesn't really tell you what you're looking at.
124
343000
3000
Nie do końca można stwierdzić,
na co dokładnie patrzymy.
06:04
The momentza chwilę you startpoczątek to moveruszaj się, the mountainGóra startszaczyna się to moveruszaj się.
125
346000
3000
Zmienia się to w momencie rozpoczęcia ruchu.
Góry zaczynają się poruszać.
06:07
The bigduży mountainsgóry fardaleko away, they moveruszaj się lessmniej.
126
349000
2000
Wierzchołki w oddali poruszają się mniej.
06:09
The smallmały mountainsgóry in the foregroundpierwszoplanowy, they moveruszaj się more.
127
351000
2000
Góry na pierwszym planie poruszają się więcej.
06:11
And if you stop again, you wondercud,
128
353000
2000
Kiedy przystaniecie, zaczynacie się zastanawiać:
06:13
"Is that a one-hourjedną godzinę valleydolina?
129
355000
2000
"Czy to dolina na godzinną czy
06:15
Or is that a three-hourtrzy godziny hikewycieczka, or is that a wholecały day I'm looking at?"
130
357000
3000
3-godzinną wędrówkę, a może na cały dzień?"
06:18
If you have a waterfallWodospad in there,
131
360000
2000
Jeśli pojawi się na horyzoncie wodospad,
06:20
right out there at the horizonhoryzont; you look at the waterfallWodospad
132
362000
2000
patrzycie na niego
06:22
and you go, "Oh, the waterwoda is fallingspadanie really slowlypowoli."
133
364000
4000
i myślicie: " Woda spada tak wolno.
06:26
And you go, "My god it's really fardaleko away and it's a giantogromny waterfallWodospad."
134
368000
3000
Mój Boże, to tak daleko - gigantyczny wodospad."
06:29
If a waterfallWodospad is fallingspadanie fasterszybciej,
135
371000
3000
Jeśli woda spada szybciej,
06:32
it's a smallermniejszy waterfallWodospad whichktóry is closerbliższy by --
136
374000
3000
znaczy to, że wodospad jest mniejszy
i w mniejszej od nas odległości,
06:35
because the speedprędkość of fallingspadanie waterwoda is prettyładny constantstały everywherewszędzie.
137
377000
4000
ponieważ prędkość spadającej wody jest dość stała.
06:39
And your bodyciało somehowjakoś knowswie that.
138
381000
3000
A wasze ciała instynktownie to wiedzą.
06:42
So this meansznaczy a waterfallWodospad is a way of measuringzmierzenie spaceprzestrzeń.
139
384000
4000
Oznacza to, że wodospad jest
narzędziem pomiaru przestrzeni.
06:46
Of coursekurs beingistota an iconicikony cityMiasto like NewNowy YorkYork,
140
388000
4000
Oczywiście, tak kultowe miasto jak Nowy Jork,
06:50
that has had an interestzainteresowanie in somehowjakoś
141
392000
2000
chętnie eksperymentuje z istotą przestrzeni.
06:52
playinggra around with the sensesens of spaceprzestrzeń, you could say that NewNowy YorkYork
142
394000
3000
Możnaby odnieść wrażenie,
06:55
wants to seemwydać się as bigduży as possiblemożliwy.
143
397000
2000
że chce być tak duże, jak to tylko możliwe.
06:57
AddingDodawanie a measurementPomiar
144
399000
2000
Interesujące, że dodając
06:59
to that is interestingciekawy:
145
401000
2000
środek pomiaru,
07:01
the fallingspadanie waterwoda suddenlynagle givesdaje you a sensesens
146
403000
2000
spadająca woda nagle oddaje odległość:
07:03
of, "Oh, BrooklynBrooklyn is exactlydokładnie this much --
147
405000
2000
"O, Brooklyn jest tak daleko, a odległość
07:05
the distancedystans betweenpomiędzy BrooklynBrooklyn and ManhattanManhattan, in this casewalizka
148
407000
3000
między Brooklynem a Manhattanem,
jest w tym wypadku mniejsza
07:08
the lowerniższy EastWschód RiverRzeka is this bigduży."
149
410000
3000
niż odległość do East River."
07:11
So it was not just necessarilykoniecznie about puttingwprowadzenie natureNatura into the citiesmiasta.
150
413000
3000
Czyli, nie chodziło tylko
o przeniesienie natury do miast,
07:14
It was alsorównież about givingdający the cityMiasto a sensesens of dimensionwymiar.
151
416000
2000
ale o nadanie im wielowymiarowości.
07:16
And why would we want to do that?
152
418000
2000
Dlaczego?
07:18
Because I think it makesczyni a differenceróżnica
153
420000
2000
Ponieważ uważam, że to istotne.
07:20
whetherczy you have a bodyciało
154
422000
3000
Dużo bardziej istotnym jest posiadanie ciała,
07:23
that feelsczuje a partczęść of a spaceprzestrzeń,
155
425000
2000
które czuje się częścią przestrzeni,
07:25
ratherraczej than havingmający a bodyciało whichktóry is just in frontz przodu of a pictureobrazek.
156
427000
2000
aniżeli ciałem, które odbiera obraz en face.
07:27
And "Ha-haHa-ha, there is a pictureobrazek and here is I. And what does it mattermateria?"
157
429000
3000
"Ha ha, jest tu obraz ale jakie to ma znaczenie?"
07:30
Is there a sensesens of consequenceskonsekwencje?
158
432000
3000
Jakie są tego konsekwencje?
07:33
So if I have a sensesens of the spaceprzestrzeń,
159
435000
2000
Jeśli mam poczucie przestrzeni,
07:35
if I feel that the spaceprzestrzeń is tangiblenamacalny,
160
437000
2000
jeśli wiem, że jest ona namacalna
07:37
if I feel there is time,
161
439000
2000
i połączona z czasem,
07:39
if there is a dimensionwymiar I could call time,
162
441000
2000
jeśli istnieje wymiar czasu.
07:41
I alsorównież feel that I can changezmiana the spaceprzestrzeń.
163
443000
2000
Mogę wtedy wpłynąć na przestrzeń
07:43
And suddenlynagle it makesczyni a differenceróżnica
164
445000
2000
i nagle nabiera znaczenia
07:45
in termswarunki of makingzrobienie spaceprzestrzeń accessibledostępny.
165
447000
3000
tworzenie przestrzeni dostępnych.
07:48
One could say this is about
166
450000
2000
Ktoś mógłby stwierdzić,
07:50
communityspołeczność, collectivityzbiorowości.
167
452000
2000
że chodzi o wspólnotę, zbiorowość,
07:52
It's about beingistota togetherRazem.
168
454000
2000
bycie razem.
07:54
How do we createStwórz publicpubliczny spaceprzestrzeń?
169
456000
3000
Jak tworzy się przestrzeń publiczną?
07:57
What does the wordsłowo "publicpubliczny" mean todaydzisiaj anywaytak czy inaczej?
170
459000
2000
Co dokładnie oznacza słowo "publiczna"?
07:59
So, askedspytał in that way,
171
461000
2000
Jeśli o mnie chodzi,
08:01
I think it raisespodnosi great things about
172
463000
2000
myślę, że odnosi się ono do istotnych rzeczy:
08:03
parliamentaryparlamentarne ideaspomysły, democracydemokracja, publicpubliczny spaceprzestrzeń,
173
465000
3000
idee parlamentarne, demokracja, przestrzeń publiczna,
08:06
beingistota togetherRazem, beingistota individualindywidualny.
174
468000
2000
bycie razem, bycie jednostką.
08:08
How do we createStwórz
175
470000
3000
Jak tworzy się idea będąca
08:11
an ideapomysł whichktóry is bothobie toleranttolerancyjny to individualityindywidualność,
176
473000
3000
uosobieniem tolerancji dla indywidualizmu
08:14
and alsorównież to collectivityzbiorowości,
177
476000
2000
a zarazem zbiorowości,
08:16
withoutbez polarizingpolaryzacyjny the two
178
478000
2000
bez polaryzacji tych zjawisk
08:18
into two differentróżne oppositesprzeciwieństwa?
179
480000
3000
na dwa przeciwległe bieguny?
08:21
Of coursekurs the politicalpolityczny agendasporządki obrad in the worldświat
180
483000
3000
Oczywiście polityczne agendy na świecie
08:24
has been very obsessedobsesję, polarizingpolaryzacyjny the two againstprzeciwko eachkażdy other
181
486000
3000
obsesyjnie próbują tego dokonać,
08:27
into differentróżne, very normativenormatywne ideaspomysły.
182
489000
2000
wcisnąć je w wykluczający się schemat.
08:29
I would claimroszczenie that artsztuka and culturekultura,
183
491000
2000
Ja twierdzę, że dzisiejsza kultura i sztuka,
08:31
and this is why artsztuka and culturekultura are so incrediblyniewiarygodnie interestingciekawy
184
493000
3000
właśnie dlatego jest tak interesująca,
08:34
in the timesczasy we're livingżycie in now,
185
496000
2000
ponieważ dowodzi,
08:36
have provenudowodniony that one can
186
498000
2000
że możliwe jest stworzenie
08:38
createStwórz a kinduprzejmy of a spaceprzestrzeń
187
500000
3000
przestrzeni wrażliwej zarówno na
08:41
whichktóry is bothobie sensitivewrażliwy to individualityindywidualność
188
503000
2000
indywidualizm
08:43
and to collectivityzbiorowości.
189
505000
2000
jak i zbiorowość.
08:45
It's very much about this causalityprzyczynowość, consequenceskonsekwencje.
190
507000
3000
Chodzi o przyczynowość i konsekwencje,
08:48
It's very much about the way we linkpołączyć
191
510000
4000
o to jak łączymy
08:52
thinkingmyślący and doing.
192
514000
2000
myślenie i działanie.
08:54
So what is betweenpomiędzy thinkingmyślący and doing?
193
516000
2000
Co znajduje się pomiędzy tymi czynnościami?
08:56
And right in-betweenw międzyczasie thinkingmyślący and doing,
194
518000
2000
Według mnie to
08:58
I would say, there is experiencedoświadczenie.
195
520000
2000
doświadczanie.
09:00
And experiencedoświadczenie is not just
196
522000
2000
Ale nie jako forma
09:02
a kinduprzejmy of entertainmentzabawa in a non-casual-na co dzień way.
197
524000
3000
rozrywki.
09:05
ExperienceDoświadczenie is about responsibilityodpowiedzialność.
198
527000
2000
Doświadczanie okraszone odpowiedzialnością.
09:07
HavingPosiadanie an experiencedoświadczenie is takingnabierający partczęść in the worldświat.
199
529000
4000
Doświadczając stajemy się częścią świata.
09:11
TakingBiorąc partczęść in the worldświat is really about sharingdzielenie się responsibilityodpowiedzialność.
200
533000
4000
A mając w nim udział, współdzielimy odpowiedzialność.
09:15
So artsztuka, in that sensesens,
201
537000
2000
Także, sztuka postrzegana w ten sposób
09:17
I think holdstrzyma an incredibleniesamowite relevancestosowność
202
539000
3000
ma niesamowite znaczenie
09:20
in the worldświat in whichktóry we're movingw ruchu into,
203
542000
3000
w dzisiejszym świecie,
09:23
particularlyszczególnie right now.
204
545000
2000
w szczególności teraz.
09:25
That's all I have. Thank you very much.
205
547000
2000
To wszystko. Dziękuję bardzo.
09:27
(ApplauseAplauz)
206
549000
3000
(Oklaski)
Translated by Lena Gorska
Reviewed by Marta Krzeminska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Olafur Eliasson - Sculptor of light and space
The transparent simplicity and experiential nature of his work has built Olafur Eliasson's reputation as one of the world's most accessible creators of contemporary art.

Why you should listen

Denmark-born Icelander Olafur Eliasson has taken the art world by storm -- and the meteorological dimensions of that statement are appropriate. His immensely popular The Weather Project, at London's Tate Museum, immersed spectators in an artificial mirrored environment with its own looming sun (and its own analog of London fog), and attracted 2 million visitors in the process. In the summer of 2008, his four massive waterfalls spectacularly punctuated key sites in New York's harbor -- including one pouring from beneath the Brooklyn Bridge.

Eliasson's works emphasize tricks of light, refraction and scale, and tend to involve each viewer in his or her own unique experience, as in Beauty, which, by passing light through a wall of fine mist, produces a different rainbow when viewed from different points in the gallery. And his works engage passers-by in urban environments -- Eye See You,  a project for Louis Vuitton (and meant to publicize 121 Ethiopia, an African nonprofit  Eliasson co-founded with his wife), grabs viewers in the street with a beam of light shot from the window by an eye-shaped lamp.

More profile about the speaker
Olafur Eliasson | Speaker | TED.com