TED2018
Liv Boeree: 3 lessons on decision-making from a poker champion
Liv Boeree: 3 mësime mbi vendimmarrjen nga një kampione pokeri
Filmed:
Readability: 3.8
2,960,494 views
Është më mirë të jesh me fat apo të jesh i zoti në çfarë bën? A duhet ti besojmë intuitës apo të bazohemi në probabilitetin e gjërave dhe të analizojmë me kujdes kur marrim vendime të rëndësishme? Në këtë fjalim të shkurtër, lojtarja profesioniste e pokerit Liv Boeree ndan tri strategji që ajo vetë ka mësuar nga loja e pokerit dhe si mund ti aplikojmë në jetën e përditshme.
Liv Boeree - Science communicator, games specialist
Liv Boeree investigates how we make better decisions in an uncertain world. Full bio
Liv Boeree investigates how we make better decisions in an uncertain world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So I'm a professional poker player,
0
944
2374
Unë jam lojtare e kualifikuar pokeri
00:15
and today, I want to talk about
three things that the game has taught me
three things that the game has taught me
1
3342
5270
dhe dua t'ju flas sot mbi tri gjëra
që pokeri më ka mësuar mbi vendimmarrjen
që pokeri më ka mësuar mbi vendimmarrjen
00:20
around decision-making
that I find apply to everyday life.
that I find apply to everyday life.
2
8636
3828
dhe aplikohen edhe në jetën e përditshme.
00:25
Now the first of these things
is about luck.
is about luck.
3
13061
2791
Gjëja e parë është fati.
00:27
Now, like poker, life is also
a game of skill and luck,
a game of skill and luck,
4
15876
4838
Ashtu si pokeri, jeta gjithashtu
është një lojë aftësie dhe fati
është një lojë aftësie dhe fati
00:32
and when it comes
to the biggest things we care about --
to the biggest things we care about --
5
20738
2678
dhe kur vjen puna tek gjërat
më të rëndesishme për ne, si:
më të rëndesishme për ne, si:
00:35
health, wealth and relationships --
6
23440
2777
shëndeti, pasuria dhe marrëdhëniet
00:38
these outcomes don't only depend
on the quality of our decision-making,
on the quality of our decision-making,
7
26241
3834
këto nuk varen vetëm nga
cilësia e vendimmarrjes tonë
cilësia e vendimmarrjes tonë
00:42
but also the roll of life's dice.
8
30099
1745
por edhe nga hedhja e zarit të jetës.
00:43
For example, we can be
perfectly health-conscious
perfectly health-conscious
9
31868
2987
Për shembull, mund të kemi
kujdes shumë të mirë për shëndetin
kujdes shumë të mirë për shëndetin
00:46
and still get unlucky
with something like cancer.
with something like cancer.
10
34879
3370
dhe gjithsesi të jemi pafat dhe
të sëmuremi me kancer.
të sëmuremi me kancer.
00:50
Or we can smoke 20 a day
and live to a ripe old age,
and live to a ripe old age,
11
38273
3119
Ose mund të pijmë 20 cigare në ditë
dhe të jetojmë shumë gjatë
dhe të jetojmë shumë gjatë
00:53
and this kind of ambiguity
can make it hard for us to know
can make it hard for us to know
12
41416
3523
dhe kjo paparashikueshmëri e
bën të vështirë të dimë me siguri
bën të vështirë të dimë me siguri
00:56
how good our strategies are, sometimes,
13
44963
2596
se sa të forta janë strategjitë tona,
ndonjëherë,
ndonjëherë,
00:59
especially when we're
experiencing a lot of success.
experiencing a lot of success.
14
47583
2888
veçanërisht në momente suksesi.
01:03
For example, back in 2010,
15
51043
1834
Për shembull, në vitin 2010,
01:04
I won a really big poker tournament
known as the European Poker Tour.
known as the European Poker Tour.
16
52901
3984
fitova një turne shumë të rëndësishëm,
Turneun Europian të Pokerit.
Turneun Europian të Pokerit.
01:08
And because I'd only been playing
full-time for about a year,
full-time for about a year,
17
56909
3342
Dhe ngaqë po luaja me kohë të plotë
prej vetëm një vit
prej vetëm një vit
01:12
when I won, I assumed
I must be rather brilliant.
I must be rather brilliant.
18
60275
2895
kur fitova, supozova që
isha mjaft e shkëlqyer.
isha mjaft e shkëlqyer.
Në fakt, mu mbush mendja
që isha aq e shkëlqyer
që isha aq e shkëlqyer
01:16
In fact, I thought I was so brilliant
19
64106
1842
01:17
that I not only got rather lazy
with studying the game,
with studying the game,
20
65972
3444
saqë jo vetëm u bëra përtace
në studimin e mëtejshëm të lojës,
në studimin e mëtejshëm të lojës,
01:21
but I also got more risky,
21
69440
1650
por fillova të ndërmarr më shumë rreziqe,
01:23
started playing in
the biggest tournaments I could
the biggest tournaments I could
22
71114
3008
fillova të luaj në turnetë
më të mëdha që mundja
më të mëdha që mundja
01:26
against the very best in the world.
23
74146
2515
kundër më të mirëve në botë.
01:28
And then my profit graph went
from a thing of beauty
from a thing of beauty
24
76685
3492
Si rrjedhojë grafiku
i fitimeve të mia ndryshoi,
i fitimeve të mia ndryshoi,
01:32
to something kind of sad,
25
80201
2412
nga "për bukuri" në diçka të trishtë,
01:34
with this worrying
downhill trend for a long time,
downhill trend for a long time,
26
82637
2360
me këtë tendencë zbritëse
për një kohë të gjatë,
për një kohë të gjatë,
01:37
until I finally realized
that I was overestimating my skill level,
that I was overestimating my skill level,
27
85021
3465
derisa më në fund kuptova
që i kisha mbivlerësuar aftësitë e mia
që i kisha mbivlerësuar aftësitë e mia
01:40
and got my act together.
28
88510
1491
dhe e mblodha veten.
01:42
And this kind of reminds me
of what we've been seeing
of what we've been seeing
29
90525
2517
Kjo situatë më kujton
diçka që po shikojmë së fundmi
diçka që po shikojmë së fundmi
01:45
in the cryptocurrency space,
at least in 2017,
at least in 2017,
30
93066
2746
në fushën e kripto-monedhës,
të paktën në vitin 2017,
të paktën në vitin 2017,
01:47
where the only thing that's been going up
faster than the markets themselves
faster than the markets themselves
31
95836
3589
ku e vetjma gjë që po shtohet
më shpejt sesa vetë marketet
më shpejt sesa vetë marketet
01:51
is the number of "senior
investment specialists"
investment specialists"
32
99449
2477
është numri i
"specialistëve të lartë në investim"
"specialistëve të lartë në investim"
01:53
who have been appearing out of nowhere.
33
101950
2388
që po dalin si kërpudhat pas shiut.
01:56
Now I'm not saying it's not possible
to have a strategic edge,
to have a strategic edge,
34
104362
2966
Nuk them që është e pamundur
të kesh një strategji goditëse,
të kesh një strategji goditëse,
01:59
but at the same time,
it's very easy to feel like a genius
it's very easy to feel like a genius
35
107352
3080
por në të njëjtën kohë
është kollaj të ndjehesh gjeni
është kollaj të ndjehesh gjeni
02:02
when you're in a market
that's going up so fast
that's going up so fast
36
110456
2412
kur je në një market
që po rritet aq shpejt
që po rritet aq shpejt
02:04
that even the worst strategies
are making a profit.
are making a profit.
37
112892
2406
sa edhe strategjitë më të dobëta
po sjellin fitime.
po sjellin fitime.
02:07
So when we're experiencing success,
38
115322
2309
Pra, kur jemi të sukseshëm,
02:09
it's important to take a moment
to really ask ourselves
to really ask ourselves
39
117655
2857
është e rëndësishme të marrim kohë
për të pyetur veten
për të pyetur veten
02:12
how much of it is truly down to us,
40
120536
2632
se sa nga ai sukses
është realisht meritë e jona
është realisht meritë e jona
02:15
because our egos love to downplay
the luck factor when we're winning.
the luck factor when we're winning.
41
123192
4492
sepse egot tona si rregull e minimizojnë
faktorin fat kur jemi në fitore.
faktorin fat kur jemi në fitore.
02:21
Now, a second thing poker taught me
42
129058
2181
Tani, gjëja e dytë që pokeri më ka mësuar
02:23
is the importance
of quantifying my thinking.
of quantifying my thinking.
43
131263
3343
është rëndësia e matjes së mendimeve.
02:26
When you're playing,
you can't just get away with going,
you can't just get away with going,
44
134630
2899
Gjatë lojës nuk shpëton dot duke menduar
"Eh, me siguri po bëjnë bllof".
02:29
"Eh, they're probably bluffing."
45
137553
1679
02:31
That's just going to lose you
a bunch of money,
a bunch of money,
46
139256
2224
Përfundon duke humbur shumë para,
sepse pokeri është lojë
probabiliteti dhe përpikërie,
probabiliteti dhe përpikërie,
02:33
because poker is a game
of probabilities and precision,
of probabilities and precision,
47
141504
3199
02:36
and so you have to train yourself
to think in numbers.
to think in numbers.
48
144727
3496
prandaj duhet të stërvitësh
që të mendosh në numra.
që të mendosh në numra.
02:40
So now, whenever I catch myself
49
148247
2182
Ndaj tani, sa herë që e kap veten
02:42
thinking vaguely about something
really important, like,
really important, like,
50
150453
3549
duke menduar mbi diçka me shumë rëndësi,
si për shembull:
si për shembull:
02:46
"It's unlikely I'll forget
what I want to say in my TED Talk,"
what I want to say in my TED Talk,"
51
154026
3225
"Vështirë se do e harroj
fjalimin tim në TED Talk",
fjalimin tim në TED Talk",
02:49
I now try to estimate it numerically.
52
157275
2691
tani mundohem ta llogaris numerikisht.
02:52
(Laughter)
53
160819
1001
(Të qeshura)
Më besoni, të ndihmon gjatë planifikimit.
02:53
Trust me, it helps a lot
with the planning process.
with the planning process.
54
161844
2474
Dhe në fakt, pothuajse çdo gjë
që mund të ndodhë këtu sot,
që mund të ndodhë këtu sot,
02:56
And the thing is, almost anything
that could possibly happen here today,
that could possibly happen here today,
55
164342
3420
ose në çdo moment në të ardhmen,
02:59
or at any point in the future,
56
167786
1555
mundet gjithashtu të shprehet
në formë probabiliteti.
në formë probabiliteti.
03:01
can also be expressed
as a probability, too.
as a probability, too.
57
169365
2296
03:04
(Laughter)
58
172333
2715
(Të qeshura)
03:07
So now I also try to speak
in numbers as well.
in numbers as well.
59
175072
3405
Për këtë arsye, tani mundohem
të flas në numra gjithashtu.
të flas në numra gjithashtu.
03:10
So if someone asks me,
60
178501
1151
Nëse dikush më pyet,
03:11
"Hey, Liv, do you think you're going
to come along to that thing tonight?"
to come along to that thing tonight?"
61
179676
3515
"Hej Liv, a do vish tek ajo gjëja sonte?"
në vend që të përgjigjem,
"Po, ka mundësi",
"Po, ka mundësi",
03:15
instead of just saying to them,
"Yeah, probably,"
"Yeah, probably,"
62
183215
2317
u jap në fakt vlerësimin më korrekt --
03:17
I actually give them my best estimate --
63
185556
1828
le të themi, 60 përqind.
03:19
say, 60 percent.
64
187408
1842
03:21
Because -- I know that sounds
a little odd --
a little odd --
65
189274
2103
Sepse -- e di, tingëllon pak e çuditshme--
03:23
but the thing is, I ran a poll on Twitter
66
191401
3072
por puna është,
bëra një sondazh në Twitter
bëra një sondazh në Twitter
03:26
of what people understand
the word "probably" to mean,
the word "probably" to mean,
67
194497
2564
mbi kuptimin që njerëzit
i japin fjalës "mbase",
i japin fjalës "mbase",
dhe kjo ishte shpërndarja e përgjigjeve.
03:29
and this was the spread of answers.
68
197085
1748
E pafund!
03:30
Enormous!
69
198857
1151
Mesa duket, është komplet i padobishëm
03:32
So apparently, it's absolutely useless
70
200032
1833
dhe nuk përçon ndonjë informacion.
03:33
at actually conveying
any real information.
any real information.
71
201889
2695
03:36
So if you guys catch yourselves
using these vague words,
using these vague words,
72
204608
3641
Pra nëse e gjeni veten duke përdorur
këto fjalë të paqarta,
këto fjalë të paqarta,
03:40
like "probably" or "sometimes,"
73
208273
2896
si "mbase" ose "ndonjëherë",
përpiquni të përdorni numra
në vend të tyre,
në vend të tyre,
03:43
try, instead, using numbers,
because when we speak in numbers,
because when we speak in numbers,
74
211193
3199
sepse kur flasim në numra,
03:46
we know what lands
in the other person's brain.
in the other person's brain.
75
214416
2396
e dimë me siguri se çfarë mesazhi
merr personi tjetër.
merr personi tjetër.
03:50
Now, the third thing I want
to touch on today is intuition.
to touch on today is intuition.
76
218092
3690
Gjëja e tretë që dua të prek sot,
është intuita.
është intuita.
03:55
How often have you seen
these kinds of inspirational memes
these kinds of inspirational memes
77
223410
3516
Sa shpesh keni parë këto
lloj memesh frymëzuese
lloj memesh frymëzuese
në murin e Facebook-ut tuaj?
03:58
in your Facebook feed?
78
226950
1483
[Ndiq intuitën tënde, ajo nuk gabon]
04:01
[Always trust your gut feeling
and never second-guess.]
and never second-guess.]
79
229018
2723
[Beso në energjinë
që merr nga njerëzit]
që merr nga njerëzit]
04:03
They're nice, right?
80
231765
1261
Janë të lezetshme, apo jo?
Perfekt.
04:05
It's lovely. Yes. "Trust your soul."
81
233726
2625
Po. "Beso në vetëvete."
04:09
Well, they're terrible advice.
82
237030
1873
Epo në fakt, janë këshilla të tmerrshme.
04:11
These are some of the best
poker players in the world right now.
poker players in the world right now.
83
239292
3470
Këta janë disa nga lojtarët
më të mirë të pokerit në botë.
më të mirë të pokerit në botë.
Duken gjë si njerëz që bazohen
veç në ndjenja dhe intuitë?
veç në ndjenja dhe intuitë?
04:14
Do they look like people who live
purely off feelings and intuitions?
purely off feelings and intuitions?
84
242786
4461
(Të qeshura)
04:19
(Laughter)
85
247271
1001
Shikojini!
04:20
Look at them!
86
248296
1649
Është e qartë që këta njerëz
bazohen në analiza shumë të kujdesshme,
bazohen në analiza shumë të kujdesshme,
04:21
Obviously, these guys
are about slow, careful analysis,
are about slow, careful analysis,
87
249969
4580
sepse ka ikur koha
04:26
and that's because the game
has outgrown the days
has outgrown the days
88
254573
2507
kur njohuritë e përgjithshme mbi jetën
04:29
where pure street smarts
and people-reading
and people-reading
89
257104
3008
dhe aftësia për të lexuar njerëzit
të bën fitues.
të bën fitues.
04:32
can get you to the top.
90
260136
1821
Kjo sepse intuita jonë
është larg nga të qënurit e përsosur
është larg nga të qënurit e përsosur
04:33
And that's because our intuitions
aren't nearly as perfect
aren't nearly as perfect
91
261981
3302
04:37
as we'd like to believe.
92
265307
1270
siç ne mund të besojmë.
04:38
I mean, it'd be great,
whenever we're in a tough spot,
whenever we're in a tough spot,
93
266601
2542
Do ishte ideale sikur
çdo herë që gjendemi në vështirësi
çdo herë që gjendemi në vështirësi
04:41
to just have an answer appear to us
from some magical source of inspiration.
from some magical source of inspiration.
94
269167
4006
zgjidhja të na vinte nga disa
burime magjike frymëzimi.
burime magjike frymëzimi.
Por në realitet,
intuita jonë është shumë e ndikueshme
intuita jonë është shumë e ndikueshme
04:45
But in reality, our gut
is extremely vulnerable
is extremely vulnerable
95
273197
3398
04:48
to all kinds of wishful
thinking and biases.
thinking and biases.
96
276619
3435
nga lloj lloj
iluzionesh dhe paragjykimesh.
iluzionesh dhe paragjykimesh.
Po atëherë, për çfarë na shërben intuita?
04:52
So then, what is our gut good for?
97
280905
2199
04:55
Well, all the studies I've read
98
283128
2072
Të gjitha studimet që kam lexuar,
04:57
conclude that it's best-suited
for everyday things
for everyday things
99
285224
3947
arrijnë në përfundimin që na shërben
në gjërat e përditshmërisë
në gjërat e përditshmërisë
me të cilat kemi shumë eksperiencë,
05:01
that we have lots
and lots of experience in,
and lots of experience in,
100
289195
2389
për shembull
05:03
like how we just know
that our friend is mad at us
that our friend is mad at us
101
291608
2730
si e kuptojmë direkt
kur një mik është i zemëruar me ne,
kur një mik është i zemëruar me ne,
05:06
before we've even said anything to them,
102
294362
2047
që pa u folur akoma,
ose nëse e parkojmë dot makinën
në një vendparkim të ngushtë.
në një vendparkim të ngushtë.
05:08
or whether we can fit our car
into a tight parking spot.
into a tight parking spot.
103
296433
3152
05:11
But when it comes to the really big stuff,
104
299609
2088
Por kur vjen puna te gjërat madhore,
05:13
like what's our career path going to be
105
301721
2524
si drejtimi që duhet
të marrim në karrierë,
të marrim në karrierë,
ose me kë duhet të martohemi,
05:16
or who should we marry,
106
304269
1682
05:17
why should we assume that our intuitions
107
305975
3525
pse duhet të besojmë që intuita
është opsion më i mirë sesa
05:21
are better calibrated for these
than slow, proper analysis?
than slow, proper analysis?
108
309524
3702
një analizë e kujdesshme e fakteve?
05:25
I mean, they don't have
any data to be based off.
any data to be based off.
109
313250
2460
E kam fjalën, është
komplet e pabazuar në të dhëna.
komplet e pabazuar në të dhëna.
05:28
So my third lesson is,
while we shouldn't ignore our intuitions,
while we shouldn't ignore our intuitions,
110
316528
3778
Mësimi im i tretë është,
ndërkohë nuk duhet
ta injorojmë intuitën,
ta injorojmë intuitën,
nuk duhet as ta mbivlerësojmë.
05:32
we shouldn't overprivilege them either.
111
320330
2373
Do të doja të përmbledh
tre mësimet e sotshme
tre mësimet e sotshme
05:34
And I'd like to summarize
these three lessons today
these three lessons today
112
322727
2428
me disa meme të krijuara nga unë vetë,
05:37
with my own set of memes,
113
325179
1628
05:38
with more of a poker-player twist.
114
326831
2055
meme stil lojtare pokeri.
[Suksesi është më i ëmbël
05:41
"Success is sweetest when you achieve it
across a large sample size."
across a large sample size."
115
329957
4135
kur të vjen me bollëk.]
(Të qeshura)
05:46
(Laughter)
116
334116
1738
[Intuita është mikeshë e mirë,
05:47
"Your gut is your friend
and so is a cost-benefit analysis.
and so is a cost-benefit analysis.
117
335878
4420
por po ashtu është
edhe analiza kosto-përfitim.]
edhe analiza kosto-përfitim.]
05:52
(Laughter)
118
340322
1233
(Të qeshura)
05:53
"The future is unknown, but you can
damn well try and estimate it."
damn well try and estimate it."
119
341579
4643
[E ardhmja është e panjohur,
por nuk bën keq
nëse përpiqesh ta llogaritësh.]
nëse përpiqesh ta llogaritësh.]
05:58
Thank you.
120
346246
1151
Ju falemnderit!
05:59
(Applause)
121
347421
6666
(Duartrokitje dhe brohoritje)
ABOUT THE SPEAKER
Liv Boeree - Science communicator, games specialistLiv Boeree investigates how we make better decisions in an uncertain world.
Why you should listen
Liv Boeree is a science communicator and games specialist. A former professional poker player, she has won multiple championship titles on the international poker circuit and was the #1 ranked female player in 2016. Previously, she studied astrophysics and became fascinated with applying scientific thinking to everyday life. This introduced her to effective altruism: a philosophical movement that uses evidence and reason to identify and mitigate the world's most pressing problems. In 2014, she co-founded Raising for Effective Giving, a non-profit that fundraises for the most globally impactful charities and research organizations.
Liv Boeree | Speaker | TED.com