ABOUT THE SPEAKER
Naomi Klein - Journalist, activist
Naomi Klein is a public intellectual, journalist and activist.

Why you should listen

In her first book, No Logo: Taking Aim at the Brand Bullies, Naomi Klein made a strong case against the takeover of public life by global corporations and brands. She ended that pre-internet essay suggesting as a counterpoint that everyone could become their own "personal brand." In her most recent book, No Is Not Enough: Resisting Trump's Shock Politics and Winning the World We Need, she analyzes how social media has made the idea of personal branding commonplace -- and how it helped Donald Trump become the first brand-president.

Klein's other books The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism and This Changes Everything: Capitalism vs. The Climate have also energized the global conversation. Klein is a board member of climate-action group 350.org and one of the organizers of Canada’s Leap Manifesto, and in 2015 she helped launch Pope Francis’s historic encyclical on ecology. In 2016, she received the Sydney Peace Prize for "inspiring us to stand up locally, nationally and internationally to demand a new agenda for sharing the planet that respects human rights and equality."

More profile about the speaker
Naomi Klein | Speaker | TED.com
TEDWomen 2010

Naomi Klein: Addicted to risk

Naomi Klein: Riske bağımlı

Filmed:
1,031,224 views

Bu konuşmadan günler önce, gazeteci Naomi Klein Meksika Körfezi üzerinde, bir botta, BP'nin riskli petrol avının ölümcül sonuçlarına bakıyordu.Toplumumuz yeni enerji, yeni finansal enstrümanlar ve daha fazlasını bulma konusunda inanılmaz bir riske bağımlı olmuş durumda ve sıklıkla bunun ardından bir karmaşa ile karşı karşıya kalıyoruz.Klein'ın sorusu: Karşı koymak için yedek plan nedir?
- Journalist, activist
Naomi Klein is a public intellectual, journalist and activist. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I just did something I've never donetamam before.
0
0
3000
Daha önce hiç yapmadığım bir şey yaptım.
00:18
I spentharcanmış a weekhafta at seadeniz on a researchAraştırma vesseldamar.
1
3000
3000
Bir araştırma teknesinde denizin üzerinde bir hafta geçirdim.
00:21
Now I'm not a scientistBilim insanı,
2
6000
2000
Ben bir bilim insanı değilim,
00:23
but I was accompanyingeşlik eden a remarkabledikkat çekici scientificilmi teamtakım
3
8000
3000
ama Güney Florida Üniversitesi'nden BP'nin petrol
00:26
from the UniversityÜniversitesi of SouthGüney FloridaFlorida
4
11000
2000
hareketini izleyen muhteşem
00:28
who have been trackingizleme the travelsNow of BP'sKan basıncı oilsıvı yağ
5
13000
3000
bir bilimsel ekibe Meksika
00:31
in the GulfKörfez of MexicoMeksika.
6
16000
2000
Körfezinde eşlik ettim.
00:33
This is the boattekne we were on, by the way.
7
18000
3000
Bu arada, bu bot üzerinde olduğumuz bottu.
00:36
The scientistsBilim adamları I was with
8
21000
2000
Beraber olduğum bilim insanları
00:38
were not studyingders çalışıyor the effectEfekt of the oilsıvı yağ and dispersantsseyrelticileri on the bigbüyük stuffşey --
9
23000
3000
petrolün ve seyrelticilerin büyük şeyler --
00:41
the birdskuşlar, the turtlesKaplumbağalar,
10
26000
2000
kuşlar, kaplumbağlar, yunus balıkları, muhteşem şeyler
00:43
the dolphinsYunuslar, the glamorousgöz alıcı stuffşey.
11
28000
2000
-- üzerindeki etkileri üzerinde çalışmıyorlardı.
00:45
They're looking at the really little stuffşey
12
30000
3000
Onlar gayet küçük şeyler tarafından yenen
00:48
that getsalır eatenyemiş by the slightlyhafifçe lessaz little stuffşey
13
33000
3000
biraz daha küçük şeylerin ve eninde sonunda
00:51
that eventuallysonunda getsalır eatenyemiş by the bigbüyük stuffşey.
14
36000
3000
büyük şeyler tarafından yenen küçük şeylere bakıyorlardı.
00:54
And what they're findingbulgu
15
39000
2000
Ve buldukları şey,
00:56
is that even traceiz amountsmiktarlar of oilsıvı yağ and dispersantsseyrelticileri
16
41000
3000
petrol ve seyrelticinin, phytoplanktonlar
00:59
can be highlybüyük ölçüde toxictoksik to phytoplanktonfitoplankton,
17
44000
2000
için çok yüksek derecede zehirli
01:01
whichhangi is very badkötü newshaber,
18
46000
2000
olduğu, ki bu çok kötü bir haber,
01:03
because so much life dependsbağlıdır on it.
19
48000
3000
çünkü bir çok hayat buna bağlı.
01:06
So contraryaksi to what we heardduymuş a fewaz monthsay back
20
51000
2000
Birkaç ay önce duyduklarımızın tersine,
01:08
about how 75 percentyüzde of that oilsıvı yağ
21
53000
2000
petrolün yüzde 75 inin bir şekilde
01:10
sortçeşit of magicallysihirle disappearedkayboldu
22
55000
2000
yok olduğuydu,
01:12
and we didn't have to worryendişelenmek about it,
23
57000
2000
ve bunun için endişelenmemiz gerekiyordu,
01:14
this disasterafet is still unfoldingunfolding.
24
59000
3000
bu facia hala olarak açığa büyümeye devam ediyor.
01:17
It's still workingçalışma its way up the foodGıda chainzincir.
25
62000
3000
Hala besin zincirinde yukarı doğru tırmanıyor.
01:20
Now this shouldn'tolmamalı come as a surprisesürpriz to us.
26
65000
3000
Şimdi bu bizi şaşırtmamalı.
01:23
RachelRachel CarsonCarson --
27
68000
2000
Rachel Carson --
01:25
the godmotherVaftiz annesi of modernmodern environmentalismçevrecilik --
28
70000
2000
Modern çevreciliğin öncülerinden--
01:27
warneduyardı us about this very thing
29
72000
2000
tamda bu olay hakkında bizi
01:29
back in 1962.
30
74000
2000
1962 de uyarmıştı.
01:31
She pointedişaretlendi out that the "controlkontrol menerkekler" --
31
76000
2000
Kontrolörler
01:33
as she calleddenilen them --
32
78000
2000
onun değişiyle--
01:35
who carpet-bombedCarpet-Bombed townskasabalar and fieldsalanlar
33
80000
2000
şehirleri ve tarlaları
01:37
with toxictoksik insecticidesBöcek öldürücüler like DDTDDT,
34
82000
3000
DDT gibi zehirli böcek öldürücüler ile bombalayanlar
01:40
were only tryingçalışıyor to killöldürmek the little stuffşey, the insectshaşarat,
35
85000
3000
sadece küçük şeyleri öldürmeye çalışıyorlardı, böcekler gibi,
01:43
not the birdskuşlar.
36
88000
2000
kuşlar değil.
01:45
But they forgotUnuttun this:
37
90000
2000
Ama şunu unutuyorlar:
01:47
the factgerçek that birdskuşlar dineyemek on grubslarvalar,
38
92000
2000
gerçek şu ki kuşlar böcekler ile beslenir,
01:49
that robinsRobinler eatyemek lots of wormssolucanlar
39
94000
2000
kızılgerdan kuşları DDT ye doygun
01:51
now saturateddoymuş with DDTDDT.
40
96000
3000
kurtcuklar ile beslenir.
01:54
And so, robinRobin eggsyumurta failedbaşarısız oldu to hatchkapağı,
41
99000
3000
Ve, kuş yumurtlamayı hatalı yapar,
01:57
songbirdsötücü diedvefat etti entr massehep birlikte,
42
102000
2000
ötücü kuşlar kitle halinde ölür,
01:59
townskasabalar felldüştü silentsessiz.
43
104000
2000
şehirler sessizliğe bürünür.
02:01
ThusBöylece the titleBaşlık "SilentSessiz SpringBahar."
44
106000
3000
Bu yüzden başlık ''Sessiz Bahar.''
02:05
I've been tryingçalışıyor to pinpointyerini belirlemek
45
110000
2000
beni Meksika Körfezine çeken şeyi
02:07
what keepstutar drawingçizim me back to the GulfKörfez of MexicoMeksika,
46
112000
2000
tam olarak anlatmaya çalışıyorum,
02:09
because I'm CanadianKanada,
47
114000
2000
çünkü Kanadalıyım,
02:11
and I can drawçekmek no ancestralatalarının tieskravatlar.
48
116000
2000
ve geçmişe ait bağlar çizemem.
02:13
And I think what it is
49
118000
2000
Ve düşünüyorum ki,
02:15
is I don't think we have fullytamamen come to termsşartlar
50
120000
3000
bence bu felaketin anlamını
02:18
with the meaninganlam of this disasterafet,
51
123000
3000
, dünyamızı yırtan bir deliğe
02:21
with what it meantdemek to witnesstanık a holedelik
52
126000
3000
şahitlik etmeyi,
02:24
rippedsökülmüş in our worldDünya,
53
129000
2000
ve aylarca, günde
02:26
with what it meantdemek to watch the contentsiçindekiler of the EarthDünya
54
131000
3000
24 saat canlı olarak televizyondan
02:29
gushcoşma forthileri on livecanlı TVTV,
55
134000
2000
dünyanın içindekilerin ileriye doğru taşkınlık
02:31
24 hourssaatler a day,
56
136000
2000
halinde olduğunu tam olarak
02:33
for monthsay.
57
138000
2000
anlamlandıramadık.
02:35
After tellingsöylüyorum ourselveskendimizi for so long
58
140000
3000
Kendimize çok uzun bir süre boyunca
02:38
that our toolsaraçlar and technologyteknoloji can controlkontrol naturedoğa,
59
143000
3000
aletlerimizin ve teknolojimizin
02:41
suddenlyaniden we were face-to-faceyüz yüze
60
146000
2000
doğayı kontrol edebildiğini söylerken
02:43
with our weaknesszayıflık,
61
148000
2000
birden zayıflığımız ile yüzleştik,
02:45
with our lackeksiklik of controlkontrol,
62
150000
2000
petrol sızınca onu taşıyan
02:47
as the oilsıvı yağ burstpatlamak out
63
152000
2000
her türlü denemedeki
02:49
of everyher attemptgirişim to containiçermek it --
64
154000
3000
kontrol eksikliğimiz --
02:52
"topüst hatsşapka," "topüst killsöldürür"
65
157000
2000
top hat yöntemi,
02:54
and, mostçoğu memorablyunutulmaz, the "junkÖnemsiz shotatış" --
66
159000
2000
top kill yöntemi, ve en hatırlanacak olanı,
02:56
the brightparlak ideaFikir
67
161000
2000
junk shot denen eski lastiklerin
02:58
of firingateş oldeski tireslastikler and golfgolf ballstaşaklar
68
163000
3000
ve golf toplarının dünyadaki
03:01
down that holedelik in the worldDünya.
69
166000
2000
delikte yakılmasını kapsayan parlak fikir.
03:03
But even more strikingdikkat çekici
70
168000
2000
Ama o kaynaktan çıkan gaddar gücün çıkmasından
03:05
than the ferociousvahşi powergüç emanatingyayılan from that well
71
170000
3000
daha da göze çarpıcı olan şey
03:08
was the recklessnesspervasızlık
72
173000
2000
gücün açığa çıkması ile beraber
03:10
with whichhangi that powergüç was unleasheddışarı çıktı --
73
175000
2000
gelen düşüncesizlik --
03:12
the carelessnessdikkatsizlik, the lackeksiklik of planningplanlama
74
177000
3000
ilgisizlik, plan yetersizliği,
03:15
that characterizedözelliği the operationoperasyon
75
180000
2000
operasyonu sondajdan temizlemeye
03:17
from drillingdelme to clean-upTemizlik.
76
182000
3000
karakterize ediyor.
03:20
If there is one thing
77
185000
2000
Eğer BP'nin sulu geliştirme davranışının
03:22
BP'sKan basıncı waterysulu improvdoğaçlama actdavranmak madeyapılmış clearaçık,
78
187000
3000
açığa çıkardığı bir şey varsa,
03:25
it is that, as a culturekültür,
79
190000
2000
o da, bir kültür olarak,
03:27
we have becomeolmak faruzak too willingistekli to gamblekumar
80
192000
2000
değerli olan ve yeri doldurulamaz şeyleri
03:29
with things that are preciousdeğerli
81
194000
2000
riske etmede çok daha fazla
03:31
and irreplaceableyeri doldurulamaz,
82
196000
2000
istekli hale geldik --
03:33
and to do so withoutolmadan a back-upYedekleme planplan,
83
198000
3000
ve bunu bir yedek planı olmadan yapmaya.
03:36
withoutolmadan an exitçıkış strategystrateji.
84
201000
2000
Çıkış stratejisi olmadan yapmaya.
03:38
And BPKAN BASINCI was hardlyzorlukla
85
203000
2000
Ve BP neredeyse
03:40
our first experiencedeneyim of this in recentson yearsyıl.
86
205000
2000
son yıllardaki bu konudaki ilk deneyimimiz değil.
03:42
Our leadersliderler barrelvaril into warssavaşlar,
87
207000
2000
Liderlerimiz savaşlara giriyorlar,
03:44
tellingsöylüyorum themselveskendilerini happymutlu storieshikayeleri
88
209000
2000
kendilerine kolay işler ve hoşgeldin
03:46
about cakewalkscakewalks and welcomeHoşgeldiniz paradesgeçit törenleri.
89
211000
3000
törenleri hakkında mutlu hikayeler anlatıyorlar,
03:49
Then, it is yearsyıl of deadlyölümcül damagehasar controlkontrol,
90
214000
3000
sonra yıllar süren ölümcül hasar kontrolünün
03:52
FrankensteinsLardanoluşan of siegeskuşatmalar and surgesvoltaj dalgalanması
91
217000
3000
ardından kuşatmaların ve dalgalanmaların Frankeştaynları
03:55
and counter-insurgencieskarşı güç durumdaki ve isyanlar,
92
220000
2000
ve karşı isyanlar,
03:57
and oncebir Zamanlar again, no exitçıkış strategystrateji.
93
222000
3000
ve bir kez daha, yine çıkış stratejisi yok.
04:00
Our financialmali wizardssihirbazlar routinelyrutin falldüşmek victimkurban
94
225000
3000
Finans sihirbazlarımız düzenli bir biçimde
04:03
to similarbenzer overconfidencekendine fazla güvenme,
95
228000
2000
aynı öz güvenin kurbanı oluyor,
04:05
convincinginandırıcı themselveskendilerini that the latestson bubblekabarcık
96
230000
2000
en son balonun yeni bir çeşit pazar olduğuna
04:07
is a newyeni kindtür of marketpazar --
97
232000
2000
kendilerini inandırıyorlar--
04:09
the kindtür that never goesgider down.
98
234000
2000
asla batmayacak bir pazar...
04:11
And when it inevitablykaçınılmaz does,
99
236000
2000
Ve kaçınılmaz bir biçimde
04:13
the besten iyi and the brightestparlak
100
238000
2000
önemsiz bir denemenin finansal eş değeri
04:15
reachulaşmak for the financialmali equivalenteşdeğer of the junkÖnemsiz shotatış --
101
240000
2000
için en iyi ve en parlak yaklaşım--
04:17
in this casedurum, throwingatma massivemasif amountsmiktarlar
102
242000
2000
bu durumda, inanılmaz ölçekteki
04:19
of much-neededçok ihtiyaç duyulan publichalka açık moneypara
103
244000
2000
ihtiyaç duyulan halkın parasını
04:21
down a very differentfarklı kindtür of holedelik.
104
246000
3000
çok farklı çeşit bir deliğe savurmak.
04:24
As with BPKAN BASINCI, the holedelik does get pluggedtakılı,
105
249000
2000
BP ye göre, delik kapandı,
04:26
at leasten az temporarilygeçici olarak,
106
251000
2000
en azından geçici olarak,
04:28
but not before
107
253000
2000
ama çok büyük bir bedele
04:30
exactingtitiz a tremendousmuazzam pricefiyat.
108
255000
2000
karşılık gelmeden değil.
04:32
We have to figureşekil out
109
257000
2000
Bunun olmasına nasıl izin
04:34
why we keep lettingicar this happenolmak,
110
259000
2000
veriyoruz bunu anlamalıyız,
04:36
because we are in the midstortasında
111
261000
2000
çünkü en yüksek riskli bahsimiz olabilecek
04:38
of what mayMayıs ayı be our highest-stakesen yüksek miktarlı gamblekumar of all --
112
263000
3000
bir durumun ortasındayız.
04:41
decidingkarar what to do, or not to do,
113
266000
2000
iklim değişikliği hakkında,
04:43
about climateiklim changedeğişiklik.
114
268000
2000
ne yapılacağına karar vermek, ya da vermemek.
04:45
Now as you know,
115
270000
2000
Şimdi bildiğiniz gibi,
04:47
a great dealanlaştık mı of time is spentharcanmış,
116
272000
2000
bu ülkede ve dünya çapında
04:49
in this countryülke and around the worldDünya,
117
274000
2000
çok büyük bir zaman
04:51
insideiçeride the climateiklim debatetartışma,
118
276000
2000
iklim değişikliğini tartışarak geçti.
04:53
on the questionsoru of, "What if the IPCIPC scientistsBilim adamları
119
278000
3000
''Eğer IPC bilimcileri tümden yanlışsa?''
04:56
are all wrongyanlış?"
120
281000
2000
sorusu.
04:58
Now a faruzak more relevantuygun questionsoru --
121
283000
2000
Şimdi çok daha fazla ilgili bir soru --
05:00
as MITMIT physicistfizikçi EvelynEvelyn FoxFox KellerKeller putskoyar it --
122
285000
3000
MIT'den fizikçi Evelyn Fox'un açığa çıkardığı gibi --
05:03
is, "What if those scientistsBilim adamları are right?"
123
288000
4000
''Eğer o bilimciler tamamen haklıysa?''
05:08
GivenVerilen the stakeskazıklar, the climateiklim crisiskriz
124
293000
2000
girilen bahisler sonucunda, iklim krizi
05:10
clearlyAçıkça callsaramalar for us to actdavranmak
125
295000
2000
kesin olarak önlem alma prensipi sonucunda
05:12
basedmerkezli on the precautionarytedbirli principleprensip --
126
297000
3000
hareket etmemiz gerektiğini gösteriyor, teorinin
05:15
the theoryteori that holdstutar
127
300000
2000
öngördüğü üzere insan sağlığı ve
05:17
that when humaninsan healthsağlık and the environmentçevre
128
302000
2000
çevrenin risk altında olması
05:19
are significantlyanlamlı at riskrisk
129
304000
2000
yüzünden ve potansiyel
05:21
and when the potentialpotansiyel damagehasar is irreversiblegeri dönüşü olmayan,
130
306000
3000
zararın geri dönülmez bir biçimde olması yüzünden
05:24
we cannotyapamam affordparası yetmek to wait
131
309000
2000
kesin bir bilimsel cevap için
05:26
for perfectmükemmel scientificilmi certaintykesinlik.
132
311000
2000
bekleyecek vaktimiz yok.
05:28
Better to errerr on the sideyan of cautiondikkat.
133
313000
3000
Önlem tarafında hata yapmak daha iyidir.
05:31
More overtaçık, the burdenyük of provingkanıtlama
134
316000
2000
Daha açıkcası, herhangi bir uygulamanın
05:33
that a practiceuygulama is safekasa
135
318000
2000
güvenli olduğunu kanıtlama sorumluluğu
05:35
should not be placedyerleştirilmiş on the publichalka açık that would be harmedzarar,
136
320000
3000
zarar görebilecek olan halka yüklenmemeli
05:38
but ratherdaha doğrusu on the industrysanayi that standsstandları to profitkâr.
137
323000
3000
bundan kar etmesi muhtemel endüstrilere yüklenmeli.
05:42
But climateiklim policypolitika in the wealthyzengin worldDünya --
138
327000
2000
Ancak varlıklı dünyanın iklim politkası--
05:44
to the extentderece that suchböyle a thing existsvar --
139
329000
3000
var olduğu kadarıyla--
05:47
is not basedmerkezli on precautionönlem,
140
332000
2000
önleme değil
05:49
but ratherdaha doğrusu on cost-benefitfayda maliyet analysisanaliz --
141
334000
3000
aksine kar-zarar analizine dayanıyor--
05:52
findingbulgu the coursekurs of actionaksiyon that economistsekonomistler believe
142
337000
2000
eylem planını belirlemek ekonomistlere göre
05:54
will have the leasten az impactdarbe
143
339000
2000
GSYIH üzerinde en az
05:56
on our GDPGSYİH.
144
341000
2000
etkiye sahip olacak.
05:58
So ratherdaha doğrusu than askingsormak, as precautionönlem would demandtalep,
145
343000
3000
Bu nedenle soru sormak yerine,tedbirinde gerektirdiği gibi
06:01
what can we do as quicklyhızlı bir şekilde as possiblemümkün
146
346000
2000
potansiyel bir felaketi önlemek için
06:03
to avoidönlemek potentialpotansiyel catastropheafet,
147
348000
3000
mümkün olan en kısa sürede yapabileceğimiz şey
06:06
we asksormak bizarretuhaf questionssorular like this:
148
351000
3000
şunun gibi sıra dışı soruları sormak olacaktır:
06:09
"What is the latestson possiblemümkün momentan we can wait
149
354000
3000
"Bu yayılımı ciddi manada düşürmeye başlamadan önce
06:12
before we beginbaşla seriouslycidden mi loweringdüşürücü emissionsemisyonları?
150
357000
3000
bekleyebileceğimiz en muhtemel süre nedir?"
06:15
Can we put this off tillkadar 2020,
151
360000
2000
Bunu 2020, 2030, 2050
06:17
2030, 2050?"
152
362000
3000
yılına kadar öteleyebilir miyiz?
06:20
Or we asksormak,
153
365000
2000
Ya da sorarız,
06:22
"How much hotterdaha sıcak can we let the planetgezegen get
154
367000
2000
"Dünyayı ne kadar daha fazla ısıtıp
06:24
and still survivehayatta kalmak?
155
369000
2000
hala yaşamasını bekleyebiliriz?
06:26
Can we go with two degreesderece, threeüç degreesderece, or --
156
371000
2000
İki dereceyle, üç dereceyle,
06:28
where we're currentlyşu anda going --
157
373000
2000
yada şimdi olduğu gibi
06:30
fourdört degreesderece CelsiusSantigrat?"
158
375000
2000
dört dereceyle ne kadar devam edebiliriz?
06:32
And by the way,
159
377000
2000
Ve bu arada,
06:34
the assumptionvarsayım that we can safelygüvenli bir şekilde controlkontrol
160
379000
2000
Yeryüzünün harika bir şekilde komplike olan
06:36
the Earth'sDünya'nın awesomelyDehşet complexkarmaşık climateiklim systemsistem
161
381000
3000
iklim sistemini güvenle kontrol edebileceğimiz sanısı
06:39
as if it had a thermostattermostat,
162
384000
2000
sanki gezegenimizi çok sıcak yada çok soğuk olmaktan koruyan
06:41
makingyapma the planetgezegen not too hotSıcak, not too coldsoğuk,
163
386000
3000
bir termostatı varmışcasına
06:44
but just right -- sortçeşit of GoldilocksGoldilocks stylestil --
164
389000
3000
hatta tam manasıyla bir-Goldilocks stili gibi--
06:47
this is puresaf fantasyfantezi,
165
392000
2000
tamamen bir fanteziden ibaret,
06:49
and it's not cominggelecek from the climateiklim scientistsBilim adamları.
166
394000
3000
ve fikir bu iklim bilimcilerden gelmiyor,
06:52
It's cominggelecek from the economistsekonomistler
167
397000
2000
mekanik düşünce şekillerini
06:54
imposingheybetli theironların mechanisticmekanik thinkingdüşünme
168
399000
2000
bilime empoze etmeye çalışan
06:56
on the scienceBilim.
169
401000
2000
ekonomistlerden geliyor.
06:58
The factgerçek is that we simplybasitçe don't know
170
403000
2000
Gerçek şu ki biz yarattığımız
07:00
when the warmingısınma that we createyaratmak
171
405000
2000
ısınmanın geri besleme döngüsü ile
07:02
will be utterlytamamen overwhelmedboğulmuş
172
407000
2000
tamamen ne zaman
07:04
by feedbackgeri bildirim loopsdöngüler.
173
409000
2000
bastırılacağını bilmiyoruz.
07:06
So oncebir Zamanlar again,
174
411000
2000
Dolayısıyla bir kere daha,
07:08
why do we take these crazyçılgın risksriskler
175
413000
2000
neden böylesine değerli saydıklarımızla ilgili delice riskleri alıyoruz?
07:10
with the preciousdeğerli?
176
415000
2000
delice riskler alıyoruz?
07:12
A rangemenzil of explanationsaçıklamalar
177
417000
2000
Bir dizi açıklama geliyordur
07:14
mayMayıs ayı be poppinghaşhaş into your mindus by now,
178
419000
2000
şu anda akıllarınıza,
07:16
like "greedhırs."
179
421000
2000
aç gözlülük gibi.
07:18
This is a popularpopüler explanationaçıklama, and there's lots of truthhakikat to it,
180
423000
3000
Bu popüler bir açıklama ve oldukça doğruluk payı içeriyor.
07:21
because takingalma bigbüyük risksriskler, as we all know,
181
426000
3000
Çünkü risk almak, hepimizin bildiği gibi,
07:24
paysöder a lot of moneypara.
182
429000
2000
çok para getirir.
07:26
AnotherBaşka bir explanationaçıklama that you oftensık sık hearduymak for recklessnesspervasızlık
183
431000
2000
Dikkatsizlik için sık sık duyduğunuz bir diğer açıklama da
07:28
is hubriskibir.
184
433000
2000
gururdur.
07:30
And greedhırs and hubriskibir
185
435000
2000
Ve aç gözlülük ve gurur
07:32
are intimatelyyakından intertwinediç içe
186
437000
2000
dikkatsizlik söz konusu olduğunda
07:34
when it comesgeliyor to recklessnesspervasızlık.
187
439000
2000
sıkıca birbirine dolanmıştır.
07:36
For instanceörnek, if you happenolmak to be a 35-year-old-yaşında bankerbankacı
188
441000
3000
Örneğin, 35 yaşında bir bankacı olsanız,
07:39
takingalma home 100 timeszamanlar more
189
444000
2000
ve evinize bir beyin cerrahından
07:41
than a brainbeyin surgeoncerrah,
190
446000
2000
100 kat daha fazla para götürseniz,
07:43
then you need a narrativeöykü,
191
448000
2000
bir hikayeye ihtiyacınız olur
07:45
you need a storyÖykü
192
450000
2000
bir öyküye
07:47
that makesmarkaları that disparityeşitsizlik okay.
193
452000
2000
ki bu eşitsizliği haklı çıkarabilesiniz.
07:49
And you actuallyaslında don't have a lot of optionsseçenekleri.
194
454000
3000
Ve aslında çok fazla da opsiyonunuz yoktur.
07:52
You're eitherya an incrediblyinanılmaz good scammerscammer,
195
457000
3000
Ya iyi bir hortumcusunuzdur
07:55
and you're gettingalma away with it -- you gamedhazırlamıştık the systemsistem --
196
460000
2000
ve iyi dolandırıyorsunuzdur-sistemi oyuna getirmişsinizdir-
07:57
or you're some kindtür of boyoğlan geniusdeha,
197
462000
2000
ya da dahinin birisinizdir
07:59
the likesseviyor of whichhangi the worldDünya has never seengörüldü.
198
464000
3000
benzerlerini dünyada görmediğimiz.
08:02
Now bothher ikisi de of these optionsseçenekleri -- the boyoğlan geniusdeha and the scammerscammer --
199
467000
3000
Şimdi bu iki opsiyon -dahilik ve hortumculuk-
08:05
are going to make you vastlyçok overconfidentkendine aşırı güvenen
200
470000
2000
sizi aşırı kendinize güvenilir yapacaktır
08:07
and thereforebu nedenle more proneeğilimli
201
472000
2000
ve böylece gelecekte
08:09
to takingalma even biggerDaha büyük risksriskler in the futuregelecek.
202
474000
3000
daha büyük riskleri almaya yatkın yapacaktır.
08:13
By the way, TonyTony HaywardHayward, the formereski CEOCEO of BPKAN BASINCI,
203
478000
3000
Bu arada, BP'nin eski CEO'su Tony Hayward'ın masasında
08:16
had a plaqueplaka on his deskbüro
204
481000
2000
üzerinde şu ilham verici söz bulunan
08:18
inscribedYazılı with this inspirationalilham verici slogansloganı:
205
483000
2000
bir plaket durur:
08:20
"What would you attemptgirişim to do
206
485000
2000
"Kaybetmeyeceğini bilseydin,
08:22
if you knewbiliyordum you could not failbaşarısız?"
207
487000
3000
ne yapardın?"
08:25
Now this is actuallyaslında a popularpopüler plaqueplaka,
208
490000
3000
Şimdilerde bu oldukça popüler bir plaket
08:28
and this is a crowdkalabalık of overachieversazimliler,
209
493000
2000
ve bu bir çok başarılılar ordusu olduğuna göre,
08:30
so I'm bettingbahis that some of you have this plaqueplaka.
210
495000
3000
iddia ediyorum ki çoğunuzda bu plaket vardır.
08:33
Don't feel ashamedutanmış.
211
498000
2000
Utanmayın.
08:35
PuttingKoyarak fearkorku of failurebaşarısızlık out of your mindus
212
500000
2000
Kaybetme korkusunu kafanızdan atmak
08:37
can be a very good thing
213
502000
2000
çok iyi bir şey olabilir
08:39
if you're trainingEğitim for a triathlontriatlon
214
504000
2000
eğer bir triatlona
08:41
or preparinghazırlamak to give a TEDTalkTEDTalk,
215
506000
3000
ya da bir TED konuşmasına hazırlanıyorsanız
08:44
but personallyŞahsen, I think people with the powergüç
216
509000
2000
ama kişisel olarak bence ekonomiyi batırmaya
08:46
to detonatepatlatmak our economyekonomi and ravageyıkım our ecologyekoloji
217
511000
3000
ve ekolojiyi mahvetmeye gücü olan insanlar
08:49
would do better havingsahip olan
218
514000
2000
duvarlarına bir
08:51
a pictureresim of IcarusIcarus hangingasılı from the wallduvar,
219
516000
2000
Ikarus tablosu assalar iyi olur
08:53
because -- maybe not that one in particularbelirli --
220
518000
3000
çünkü -- illa ki o olacak diye bir şart yok--
08:56
but I want them thinkingdüşünme about the possibilityolasılık of failurebaşarısızlık
221
521000
3000
mağlubiyet ihtimalini düşünmelerini isterim
08:59
all of the time.
222
524000
2000
her zaman için.
09:01
So we have greedhırs,
223
526000
2000
Aç gözlüyüz,
09:03
we'vebiz ettik got overconfidencekendine fazla güvenme/hubriskibir,
224
528000
2000
kendimize aşırı güvenimiz ve gururumuz var,
09:05
but sincedan beri we're here at TEDWomenTEDWomen,
225
530000
2000
fakat burada TED kadınları olarak durduğumuza göre
09:07
let's considerdüşünmek one other factorfaktör
226
532000
2000
diğer bir faktörü düşünelim.
09:09
that could be contributingkatkı in some smallküçük way
227
534000
2000
ki bu az da olsa sosyal dikkatsizliğe
09:11
to societaltoplumsal recklessnesspervasızlık.
228
536000
2000
katkıda bulunur.
09:15
Now I'm not going to belaboruzatmak this pointpuan,
229
540000
2000
Burayı çok fazla uzatmıyacağım
09:17
but studiesçalışmalar do showgöstermek that, as investorsyatırımcılar,
230
542000
2000
ancak araştırmalar şunu gösteriyor ki,
09:19
womenkadınlar are much lessaz proneeğilimli
231
544000
2000
yatırımcı olarak kadınlar erkeklere oranla
09:21
to takingalma recklesspervasız risksriskler than menerkekler,
232
546000
3000
dikkatsiz risk almaya daha az yatkınlar.
09:24
preciselytam because, as we'vebiz ettik alreadyzaten heardduymuş,
233
549000
2000
sırf bu nedenle, daha önce de duyduğumuz gibi,
09:26
womenkadınlar tendeğiliminde not to sufferacı çekmek from overconfidencekendine fazla güvenme
234
551000
3000
kadınlar aşırı güvenden acı çekme konusunda
09:29
in the sameaynı way that menerkekler do.
235
554000
2000
erkekler kadar tecrübeli değildir.
09:31
So it turnsdönüşler out
236
556000
2000
Dolayısıyla, ortaya çıkıyor ki,
09:33
that beingolmak paidödenmiş lessaz and praisedövdü lessaz
237
558000
2000
daha az kazanmanın ve övülmenin
09:35
has its upsidesupsides --
238
560000
2000
avantajları vardır--
09:37
for societytoplum at leasten az.
239
562000
2000
en azından toplum için.
09:39
The flipsideFlipside of this
240
564000
2000
Madalyonun diğer tarafında ise,
09:41
is that constantlysürekli beingolmak told
241
566000
2000
sürekli olarak
09:43
that you are giftedyetenekli, chosenseçilmiş
242
568000
2000
yetenekli, seçilmiş
09:45
and borndoğmuş to rulekural
243
570000
2000
ve yönetmek için doğmuş
09:47
has distinctfarklı societaltoplumsal downsidesdownsides.
244
572000
3000
gibi övülmenin de dezavantajları vardır.
09:50
And this problemsorun -- call it the "perilstehlikeler of privilegeayrıcalık" --
245
575000
3000
Ve bu problem, --isterseniz buna ayrıcalığın tehlikeleri deyin-
09:53
bringsgetiriyor us closeryakın, I think,
246
578000
2000
bizi, sanırım,
09:55
to the rootkök of our collectivetoplu recklessnesspervasızlık.
247
580000
3000
kollektif dikkatsizliğin köklerine daha da yaklaştırır.
09:58
Because noneYok of us -- at leasten az in the globalglobal NorthKuzey --
248
583000
2000
Çünkü hiçbirimiz- en azıdan global olarak Kuzey bölgesinde--
10:00
neitherne menerkekler norne de womenkadınlar,
249
585000
2000
erkek ya da kadın,
10:02
are fullytamamen exemptmuafiyet from this messagemesaj.
250
587000
3000
bu mesajdan muaf değiliz.
10:05
Here'sİşte what I'm talkingkonuşma about.
251
590000
2000
Konuştuğum şey tam da bu.
10:07
WhetherOlup olmadığı we activelyaktif believe them
252
592000
2000
İster aktif olarak inanalım buna,
10:09
or consciouslybilinçli olarak rejectReddet them,
253
594000
2000
ister bilinçli olarak reddedelim,
10:11
our culturekültür remainskalıntılar in the gripskulpları
254
596000
2000
kültürümüz diğerlerine ve
10:13
of certainbelli archetypalArketipik storieshikayeleri
255
598000
2000
doğaya olan üstünlüğümüzle alakalı
10:15
about our supremacyüstünlüğü
256
600000
2000
kalıplaşmış hikayelerin
10:17
over othersdiğerleri and over naturedoğa --
257
602000
2000
pençesine takılmıştır.
10:19
the narrativeöykü of the newlyYeni discoveredkeşfedilen frontiersınır
258
604000
3000
Yeni keşfedilmiş sınırların anlatıları,
10:22
and the conqueringfetih pioneeröncü,
259
607000
2000
fetheden öncülerimiz,
10:24
the narrativeöykü of manifestapaçık destinyKader,
260
609000
2000
açık bir kader hikayeleri,
10:26
the narrativeöykü of apocalypsevahiy and salvationkurtuluş.
261
611000
2000
ya da kıyamet ve kurtuluş masalları...
10:28
And just when you think these storieshikayeleri are fadingsolan into historytarih,
262
613000
2000
Ve tam bu hikayelerin tarihe karıştığını düşündükçe,
10:30
and that we'vebiz ettik gottenkazanılmış over them,
263
615000
2000
ve bunları aştığımızı hissetikçe,
10:32
they poppop up in the strangestçok tuhaf placesyerler.
264
617000
3000
en olmadık yerlerden çıkıveriyorlar.
10:35
For instanceörnek, I stumbledtökezledi acrosskarşısında this advertisementreklam
265
620000
2000
Örneğin, tesadüfen şu reklama denk geldim:
10:37
outsidedışında the women'sBayanlar washroomtuvalet
266
622000
2000
Bayanlar tuvaletinin önü,
10:39
in the KansasKansas CityŞehir airporthavalimanı.
267
624000
2000
Kansas havaalanı.
10:41
It's for Motorola'sMotorola'nın newyeni RuggedSağlam cellhücre phonetelefon,
268
626000
2000
Motorola'nın yeni Rugged telefonu hakkında
10:43
and yes, it really does say,
269
628000
2000
ve evet gerçekten şöyle diyordu:
10:45
"SlapTokat MotherAnne NatureDoğa in the faceyüz."
270
630000
2000
"Doğa ananın suratına yapıştırın tokadı."
10:47
And I'm not just showinggösterme it to pickalmak on MotorolaMotorola --
271
632000
2000
Bunu Motorolayı eleştirmek için göstermiyorum--
10:49
that's just a bonusbonus.
272
634000
2000
bu sadece bir bonus.
10:51
I'm showinggösterme it because --
273
636000
2000
Sadece --sponsor olmadıkları için
10:53
they're not a sponsorsponsor, are they? --
274
638000
2000
gösteriyorum, sponsor değiller, öyle değilmi?--
10:55
because, in its ownkendi way,
275
640000
2000
lafın gelişi,
10:57
this is a crasskaba versionversiyon
276
642000
2000
anlattığım hikayeye
10:59
of our foundingkurucu storyÖykü.
277
644000
2000
tam olarak uyduğu için gösterdim.
11:01
We slappedtokatladı MotherAnne NatureDoğa around and wonwon,
278
646000
2000
Doğa anayı tokatladık ve kazandık.
11:03
and we always winkazanmak,
279
648000
2000
Ve biz her zaman kazanırız.
11:05
because dominatinghakim naturedoğa is our destinyKader.
280
650000
3000
çünkü kaderimiz asıl hakim olan doğamızdır.
11:08
But this is not the only fairytaleperi masalı we tell ourselveskendimizi about naturedoğa.
281
653000
3000
Fakat bu doğayla alakalı olarak anlattığımız tek peri masalı değildir
11:11
There's anotherbir diğeri one, equallyaynı derecede importantönemli,
282
656000
3000
Bir tane daha var, en az diğeri kadar önemli,
11:14
about how that very sameaynı MotherAnne NatureDoğa
283
659000
2000
aynı doğa ananın nasıl
11:16
is so nurturingbesleyici and so resilientesnek
284
661000
3000
besleyici ve dirençli olduğunu ve onun yokluğunda
11:19
that we can never make a dentDent in her abundancebolluk.
285
664000
3000
bir adım bile atamadığımız hakkında.
11:22
Let's hearduymak from TonyTony HaywardHayward again.
286
667000
2000
Tekrar Tony Hayward'dan dinleyelim.
11:24
"The GulfKörfez of MexicoMeksika is a very bigbüyük oceanokyanus.
287
669000
3000
"Meksika Körfezi çok büyük bir okyanus.
11:27
The amounttutar of oilsıvı yağ and dispersantsseyrelticileri that we are puttingkoyarak into it
288
672000
3000
Oraya akıttığımız petrol ve seyrelticiler
11:30
is tinyminik in relationilişkisi to the totalGenel Toplam waterSu volumehacim."
289
675000
3000
toplam suya oranla çok küçük oranlardadır."
11:33
In other wordskelimeler, the oceanokyanus is bigbüyük;
290
678000
2000
Diğer bir deyişle okyanus büyük,
11:35
she can take it.
291
680000
3000
bunları yutabilir.
11:38
It is this underlyingtemel assumptionvarsayım of limitlessnesslimitlessness
292
683000
3000
İşte bu limitsizlik algısı
11:41
that makesmarkaları it possiblemümkün
293
686000
2000
dikkatsizce aldğımız risklerin altında
11:43
to take the recklesspervasız risksriskler that we do.
294
688000
3000
yatan başlıca neden.
11:46
Because this is our realgerçek master-narrativeMaster-anlatı:
295
691000
3000
Çünkü bizim gerçek üstanlatımız şu:
11:49
howeverancak much we messdağınıklık up,
296
694000
2000
Ne kadar çok içine edersek,
11:51
there will always be more --
297
696000
2000
daha fazla
11:53
more waterSu, more landarazi,
298
698000
3000
suyumuz, daha fazla toprağımız,
11:56
more untappedkullanılmayan resourceskaynaklar.
299
701000
2000
daha fazla kullanılmamış doğal kaynaklarımız olacak.
11:58
A newyeni bubblekabarcık will replacedeğiştirmek the oldeski one.
300
703000
2000
Eski deyişin yeni biri alacak.
12:00
A newyeni technologyteknoloji will come alonguzun bir
301
705000
2000
Bu fikirle içine ettiklerimizi düzeltmek üzere
12:02
to fixdüzeltmek the messesMesses we madeyapılmış with the last one.
302
707000
3000
yeni bir teknoloji doğacak.
12:05
In a way, that is the storyÖykü
303
710000
2000
Bir anlamda, bu Amerika'ya yerleşme
12:07
of the settlingyerleşme of the AmericasAmericas,
304
712000
2000
hikayesi gibi birşey
12:09
the supposedlygüya inexhaustibletükenmez frontiersınır
305
714000
2000
Avrupalıların akın ettiği güya
12:11
to whichhangi EuropeansAvrupalılar escapedkaçtı.
306
716000
3000
bitmez tükenmez bir sınır olan Amerikaya
12:14
And it's alsoAyrıca the storyÖykü of modernmodern capitalismkapitalizm,
307
719000
3000
Ve bu aynı zamanda modern kapitalizmin de hikayesi.
12:17
because it was the wealthservet from this landarazi
308
722000
2000
Çünkü ekonomik sistemimizi doğuran
12:19
that gaveverdi birthdoğum to our economicekonomik systemsistem,
309
724000
3000
bu toprakların zenginliği.
12:22
one that cannotyapamam survivehayatta kalmak withoutolmadan perpetualsürekli growthbüyüme
310
727000
3000
Öyle bir sistem ki, yeni sınırların sürekli büyümesi
12:25
and an unendingbitmeyen supplyarz
311
730000
2000
ve bitmeyen kaynakları olmadan
12:27
of newyeni frontiersufuklar.
312
732000
2000
hayatta kalamayan bir sistem.
12:29
Now the problemsorun is
313
734000
2000
Şimdi sorun şu ki
12:31
that the storyÖykü was always a lieYalan.
314
736000
2000
bu hikaye hep bir yalandı.
12:33
The EarthDünya always did have limitssınırları.
315
738000
2000
Yeryüzünün hep limitleri oldu,
12:35
They were just beyondötesinde our sightsmanzaraları.
316
740000
2000
sadece bizim görüşümüzden öteydiler.
12:37
And now we are hittingisabet those limitssınırları
317
742000
2000
Ve şimdi bir çok yönden
12:39
on multipleçoklu frontscepheler.
318
744000
3000
o limitlere geldik.
12:42
I believe that we know this,
319
747000
2000
İnanıyorum ki bunun farkındayız,
12:44
yethenüz we find ourselveskendimizi trappedhapsolmuş in a kindtür of narrativeöykü loopdöngü.
320
749000
3000
ancak kendimizi bir çeşit anlatı döngüsü içinde takılıp kalıyoruz.
12:47
Not only do we continuedevam et to tell and retelltekrarlamak
321
752000
3000
Sadece aynı bıktırıcı hikayeleri
12:50
the sameaynı tiredyorgun storieshikayeleri,
322
755000
2000
defalarca anlatmıyoruz,
12:52
but we are now doing so
323
757000
2000
aynı zamanda bunu
12:54
with a frenzyçılgınlık and a furyöfke
324
759000
2000
bir coşkunluk ve hırsla yapıyoruz
12:56
that, franklyaçıkçası, vergesbiçmekten on campkamp.
325
761000
3000
ve açıkcası çok sıradan yapıyoruz...
12:59
How elsebaşka to explainaçıklamak the culturalkültürel spaceuzay
326
764000
3000
Sarah Palin tarafından işgal edilen
13:02
occupiedmeşgul by SarahSarah PalinPalin?
327
767000
2000
kültürel boşluğu başka ne şekilde açıklayabiliriz?
13:04
Now on the one handel,
328
769000
2000
Şimdi bir yandan,
13:06
exhortingexhorting us to "drillmatkap, babybebek, drillmatkap,"
329
771000
2000
bize "kaz bebeğim, kaz" nasihatı veriyor
13:08
because God put those resourceskaynaklar into the groundzemin
330
773000
3000
çünkü Tanrı bu kaynakları
13:11
in ordersipariş for us to exploitsömürmek them,
331
776000
3000
biz bulalım diye yeraltına koymuşmuş
13:14
and on the other, gloryingglorying in the wildernessçöl
332
779000
3000
ve diğer taraftan, Alaska'nın el değmemiş
13:17
of Alaska'sAlaska'nın untoucheddokunulmamış beautygüzellik
333
782000
2000
bakir doğasını
13:19
on her hitvurmak realitygerçeklik TVTV showgöstermek.
334
784000
3000
reality show'unda övüyor.
13:22
The twinikiz messagemesaj is as comfortingrahatlatıcı as it is maddeli.
335
787000
3000
İki yönü mesajı avutucu olduğu kadar çılgınca da.
13:25
IgnoreYoksay those creepingsürünen fearsendişe
336
790000
2000
Sonunda duvara tosladığımız
13:27
that we have finallyen sonunda hitvurmak the wallduvar.
337
792000
2000
büyüyen korkularınızı bir kenara bırakın.
13:29
There are still no limitssınırları.
338
794000
2000
Herhangi bir limit yok.
13:31
There will always be anotherbir diğeri frontiersınır.
339
796000
3000
Her zaman gidecek başka bir hudut var.
13:34
So stop worryingendişe verici and keep shoppingalışveriş yapmak.
340
799000
3000
O halde endişelenmeyi bırakın da alışverişe devam edin.
13:37
Now, would that this were just about
341
802000
2000
Şimdi, keşke durum sadece
13:39
SarahSarah PalinPalin and her realitygerçeklik TVTV showgöstermek.
342
804000
2000
Sarah Palin ve reality show'u gibi olsaydı.
13:41
In environmentalçevre circlesçevreler,
343
806000
2000
Çevresel dairelerde
13:43
we oftensık sık hearduymak that, ratherdaha doğrusu than shiftingdeğişken to renewablesyenilenebilir,
344
808000
3000
burada yenilenebilir enerjiye geçmek yerine,
13:46
we are continuingdevam ediyor with business as usualolağan.
345
811000
3000
hala eski durumla devam ediyoruz.
13:49
This assessmentdeğerlendirme, unfortunatelyne yazık ki,
346
814000
2000
Bu değerlendirme, malesef,
13:51
is faruzak too optimisticiyimser.
347
816000
2000
çok fazla iyimser
13:53
The truthhakikat is that we have alreadyzaten exhaustedbitkin
348
818000
3000
Gerçek şu ki kolay ulaşılabilen
13:56
so much of the easilykolayca accessibleulaşılabilir fossilfosil fuelsyakıtlar
349
821000
3000
fosil yakıtları çoktan tükettik bile
13:59
that we have alreadyzaten enteredgirdi
350
824000
2000
ve çok daha riskli bir
14:01
a faruzak riskierriskli business eraçağ,
351
826000
3000
iş alanına girdik;
14:04
the eraçağ of extremeaşırı energyenerji.
352
829000
2000
aşırı enerji devrine.
14:06
So that meansanlamına geliyor drillingdelme for oilsıvı yağ in the deepesten derin waterSu,
353
831000
3000
Derin sularda petrol arama işi
14:09
includingdahil olmak üzere the icybuzlu ArcticArctic seasdenizler,
354
834000
2000
buna buzlu Arktik denizi de dahil,
14:11
where a clean-upTemizlik mayMayıs ayı simplybasitçe be impossibleimkansız.
355
836000
3000
adeta imkansız hala gelebilir.
14:14
It meansanlamına geliyor large-scalebüyük ölçekli hydraulicHidrolik frackingLânet olası for gasgaz
356
839000
3000
Yani büyük boyutlu hidrolik gaz arama çatlakları
14:17
and massivemasif strip-miningçıkartmayla operationsoperasyonlar for coalkömür,
357
842000
2000
ve yoğun kömür maden ocakları
14:19
the likesseviyor of whichhangi we haven'tyok yethenüz seengörüldü.
358
844000
3000
ve benzerlerini görmediğimiz diğer şeyler.
14:22
And mostçoğu controversiallytartışmalı, it meansanlamına geliyor the tarTar sandskum taneleri.
359
847000
3000
Ve daha tartışmalı olanı, katranlı kum da buna dahil.
14:25
I'm always surprisedşaşırmış by how little
360
850000
2000
Kanada dışındaki insanlarn
14:27
people outsidedışında of CanadaKanada
361
852000
2000
bu yıl Amerika'nın bir numaralı
14:29
know about the AlbertaAlberta TarTar SandsSands,
362
854000
2000
ithal petrol kaynağı olması hesaplananan
14:31
whichhangi this yearyıl are projectedprojekte to becomeolmak
363
856000
2000
Alberta katran kumları hakkında ne kadar az
14:33
the numbernumara one sourcekaynak of importedithal oilsıvı yağ
364
858000
3000
bilgi sahibi olduğuna
14:36
to the UnitedAmerika StatesBirleşik.
365
861000
2000
her zaman şaşırmışımdır.
14:38
It's worthdeğer takingalma a momentan to understandanlama this practiceuygulama,
366
863000
3000
Bu durumu anlamak için zaman ayırmaya değer,
14:41
because I believe it speakskonuşur to recklessnesspervasızlık
367
866000
2000
çünkü inanıyorum ki dikkatsizlik hakkında
14:43
and the pathyol we're on
368
868000
2000
ve tutmamız gereken yol hakkında
14:45
like little elsebaşka.
369
870000
2000
bize söyleyecekleri var.
14:47
So this is where the tarTar sandskum taneleri livecanlı,
370
872000
3000
İşte bu katran kumlarının yaşadığı
14:50
underaltında one of the last magnificentmuhteşem
371
875000
2000
en son kalan muhteşem
14:52
BorealBoreal forestsormanlar.
372
877000
2000
Boreal ormanları.
14:54
The oilsıvı yağ is not liquidsıvı.
373
879000
2000
Petrol sıcı değil;
14:56
You can't just drillmatkap a holedelik and pumppompa it out.
374
881000
2000
sadece bir delik açıp onu dışarı pompalayamazsınız.
14:58
TarTar sand'skum oilsıvı yağ is solidkatı,
375
883000
2000
Katran kumlarının petrolü katıdır.
15:00
mixedkarışık in with the soiltoprak.
376
885000
2000
ve toprakla karışıktır.
15:02
So to get at it,
377
887000
2000
Bu yüzden onu çıkartabilmek için,
15:04
you first have to get ridkurtulmuş of the treesağaçlar.
378
889000
3000
öncelikle ağaçlardan kurtulmanız gerekir.
15:07
Then, you ripHuzur içinde yatsın off the topsoilHumus
379
892000
2000
Sonra üst toprağı çıkartırsınız
15:09
and get at that oilyyağlı sandkum.
380
894000
3000
ve sonra petrollü toprağa ulaşırsınız.
15:12
The processsüreç requiresgerektirir a hugeKocaman amounttutar of waterSu,
381
897000
3000
Bu proses çok miktarda su gerektirir
15:15
whichhangi is then pumpedpompalı into massivemasif toxictoksik tailingtakip pondsHavuzlar.
382
900000
4000
bu su sonra zehirli atık göletlerine pompalanır.
15:19
That's very badkötü newshaber for localyerel indigenousyerli people
383
904000
3000
Bu akıntının yönünde yaşayan
15:22
livingyaşam downstreamakıntı yönünde
384
907000
2000
yerel halk için çok vahim bir haberdir
15:24
who are reportingraporlama alarminglykorkutucu highyüksek cancerkanser ratesoranları.
385
909000
3000
ve bunlardan gelen kanser oranları alarm vermektedir.
15:27
Now looking at these imagesGörüntüler,
386
912000
2000
Şimdi bu resme bakıldığında,
15:29
it's difficultzor to graspkavramak the scaleölçek of this operationoperasyon,
387
914000
3000
artık uzaydan bile görülebilen ve
15:32
whichhangi can alreadyzaten be seengörüldü from spaceuzay
388
917000
3000
İngiltere kadar bir alanı kaplayan
15:35
and could growbüyümek to an areaalan the sizeboyut of Englandİngiltere.
389
920000
3000
bu operasyonun boyutlarını algılamak zor.
15:38
I find it helpsyardım eder actuallyaslında
390
923000
2000
Ama sanırım şimdiye kadar üretilen
15:40
to look at the dumpçöplük truckskamyonlar that movehareket the earthtoprak,
391
925000
2000
en geniş damperli kamyonların toprağı toprağı kazması
15:42
the largesten büyük ever builtinşa edilmiş.
392
927000
2000
bunu anlamaya yardımcı olacaktır.
15:44
That's a personkişi down there by the wheeltekerlek.
393
929000
2000
Şurada direksiyonda birisi var.
15:46
My pointpuan is that
394
931000
2000
Demek istediğim şu:
15:48
this is not oilsıvı yağ drillingdelme.
395
933000
2000
bu bir petrol çıkartma değil,
15:50
It's not even miningmadencilik.
396
935000
2000
maden arama da değil.
15:52
It is terrestrialkarasal skinningkaplama oluşturma.
397
937000
2000
Bu bir karasal deri yüzme.
15:54
VastBüyük, vividcanlı landscapesmanzaralar
398
939000
2000
Geniş, göz alıcı arazilerin
15:56
are beingolmak guttedgutted,
399
941000
2000
içi boşaltılıyor
15:58
left monochromatictek renkli graygri.
400
943000
2000
ve monokromatik griye çevriliyor.
16:00
Now I should confessitiraf that as [faruzak as] I'm concernedilgili
401
945000
3000
Şuanda itiraf etmeliyim ki bana kalırsa
16:03
this would be an abominationiğrenç
402
948000
2000
eğer buradan bir partikül karbon bile sızmış olsa
16:05
if it emittedyayılan not one particleparçacık of carbonkarbon.
403
950000
2000
iğrenç birşey olarak görülürdü.
16:07
But the truthhakikat is that, on averageortalama,
404
952000
3000
Ama gerçek şu ki ortalama olarak
16:10
turningdöndürme that gunkyapıştırmak into crudeham oilsıvı yağ
405
955000
3000
bu yapışkan maddeyi petrole dönüştürmek
16:13
producesüretir about threeüç timeszamanlar more greenhouseyeşil Ev gasgaz pollutionkirlilik
406
958000
3000
Kanada'da bilinen petrolü çıkartmaktan
16:16
than it does to produceüretmek conventionalKonvansiyonel oilsıvı yağ
407
961000
2000
üç kat daha fazla
16:18
in CanadaKanada.
408
963000
2000
sera gazı kirliliği yapıyor.
16:20
How elsebaşka to describetanımlamak this,
409
965000
2000
Bunu kitlesel delilikten başka
16:22
but as a formform of masskitle insanitydelilik?
410
967000
3000
daha nasıl ifade edebilirsiniz?
16:25
Just when we know we need to be learningöğrenme
411
970000
3000
Acaba ne zaman öğreneceğiz
16:28
to livecanlı on the surfaceyüzey of our planetgezegen,
412
973000
2000
gezegenimizin üstünde yaşamak için
16:30
off the powergüç of sunGüneş, windrüzgar and wavesdalgalar,
413
975000
3000
güneş enerjisinin, rüzgarın ve dalgaların yeterli olduğunu
16:33
we are franticallydeli diggingkazma
414
978000
2000
ve akla gelen en pis
16:35
to get at the dirtiestkirli,
415
980000
2000
en çok gaz yayan şeyleri
16:37
highest-emittingen yüksek yayan stuffşey imaginablehayal.
416
982000
3000
delice kazmaya gerek olmadığını.
16:40
This is where our storyÖykü of endlesssonsuz growthbüyüme
417
985000
2000
Sonsuz büyüme hikayemizin bizi getirdiği yer
16:42
has takenalınmış us,
418
987000
2000
işte burası.
16:44
to this blacksiyah holedelik at the centermerkez of my countryülke --
419
989000
3000
ülkemdeki bu karadelik--
16:47
a placeyer of suchböyle planetarygezegen painAğrı
420
992000
2000
böylesine gezegensel bir yara yeri ki
16:49
that, like the BPKAN BASINCI gusherfışkıran petrol kuyusu,
421
994000
2000
BP'nin petrol fışkırtan kuyusu gibi,
16:51
one can only standdurmak to look at it for so long.
422
996000
4000
insan saatlerce durup ona bakabilir.
16:55
As JaredJared DiamondElmas and othersdiğerleri have showngösterilen us,
423
1000000
3000
Jared Diamond ve diğerlerinin bize gösterdiği gibi
16:58
this is how civilizationsmedeniyetler commitişlemek suicideintihar,
424
1003000
3000
işte bu medeniyetlerin intihar ettikleri durum;
17:01
by slammingçarpması theironların footayak on the acceleratorHızlandırıcı
425
1006000
3000
tam frenlere asılmaları gereken zaman,
17:04
at the exactkesin momentan
426
1009000
2000
gaz pedalına asılıp
17:06
when they should be puttingkoyarak on the brakesfrenler.
427
1011000
2000
intihar ediyorlar.
17:08
The problemsorun is that our master-narrativeMaster-anlatı
428
1013000
3000
Sorun şu ki üst anlatımız
17:11
has an answerCevap for that too.
429
1016000
2000
bunun içinde bir cevap sunuyor.
17:13
At the very last minutedakika, we are going to get savedkaydedilmiş
430
1018000
3000
Tam son anda, tıpkı bir Hollywood filminde
17:16
just like in everyher HollywoodHollywood moviefilm,
431
1021000
2000
olduğu gibi kurtarılacağız,
17:18
just like in the RaptureTutsaklık.
432
1023000
3000
Göğe Yükseliş filmindeki gibi mesela.
17:21
But, of coursekurs, our secularlaik religiondin is technologyteknoloji.
433
1026000
3000
Fakat elbette bizim seküler dinimiz teknoloji.
17:24
Now, you mayMayıs ayı have noticedfark
434
1029000
2000
Buna benzer gittikçe daha fazla
17:27
more and more headlineshaber başlıkları like these.
435
1032000
2000
başlık görüyor olmalısınız.
17:29
The ideaFikir behindarkasında this formform of "geoengineeringgeoengineering" as it's calleddenilen,
436
1034000
3000
Bu tip bir geomühendisliğin ardında yatan fikir,
17:32
is that, as the planetgezegen heatsısıtır up,
437
1037000
2000
söylendiğine göre şu ki, gezegenimiz ısındıkça,
17:34
we mayMayıs ayı be ableyapabilmek to shootateş etme sulfatessülfatlar and aluminumalüminyum particlesparçacıklar
438
1039000
3000
stratosfere sülfat ve aluminyum partiküller atmak suretiyle
17:37
into the stratospherestratosfer
439
1042000
2000
güneş ışınlarının bir kısmını
17:39
to reflectyansıtmak some of the sun'sgüneş raysışınları
440
1044000
2000
uzaya geri göndermeyi
17:41
back to spaceuzay,
441
1046000
2000
başarabiliriz.
17:43
therebyböylece coolingsoğutma the planetgezegen.
442
1048000
3000
ve böylece gezegenimizi serinletebiliriz.
17:46
The wackiestsaklarız planplan -- and I'm not makingyapma this up --
443
1051000
2000
En saçma plan --bunu ben uydurmadım--
17:48
would put what is essentiallyesasen a gardenBahçe hoseHortum
444
1053000
3000
aslında 18 buçuk metre bir bahçe hortumunu
17:51
18-and-a-half- ve -bir-yarım milesmil highyüksek into the skygökyüzü,
445
1056000
3000
gökyüzüne balonla asıp
17:54
suspendedaskıya alındı by balloonsbalonlar,
446
1059000
2000
sülfür dioksit fışkırtmak
17:56
to spewkusmak sulfurKükürt dioxidedioksit.
447
1061000
2000
fikrinden oluşuyor.
17:58
So, solvingçözme the problemsorun of pollutionkirlilik with more pollutionkirlilik.
448
1063000
3000
Yani, kirlilik problemini daha fazla kirlilikle çözmek.
18:01
Think of it as the ultimatenihai junkÖnemsiz shotatış.
449
1066000
3000
Bunu en son ıskalama atış olarak görebilirsiniz.
18:05
The seriousciddi scientistsBilim adamları involvedilgili in this researchAraştırma
450
1070000
2000
Bu araştırmada bulunan ciddi bilim adamları
18:07
all stressstres that these techniquesteknikleri
451
1072000
2000
kullanılan tekniklerin tamamen
18:09
are entirelyBaştan sona untestedtest edilmemiş.
452
1074000
2000
kontrolsüz olduğunu vurguluyor.
18:11
They don't know if they'llacaklar work,
453
1076000
2000
İşe yarayıp yaramayacağını bilmiyorlar
18:13
and they have no ideaFikir
454
1078000
2000
ve ne tür korkutucu yan etkilerinin
18:15
what kindtür of terrifyingdehşet verici sideyan effectsetkileri they could unleashUnleash.
455
1080000
3000
olabileceği hakkında bir fikirler de yok.
18:18
NeverthelessYine de, the meresırf mentionsöz etmek of geoengineeringgeoengineering
456
1083000
3000
Ama yinede, geomühendisliğin bahsi bile
18:21
is beingolmak greetedkarşıladı in some circlesçevreler,
457
1086000
2000
bazı çevrelerce-özellikle medya çevrelerinde-
18:23
particularlyözellikle mediamedya circlesçevreler,
458
1088000
2000
sıcak ve hatta rahatlıkla karışık
18:25
with a reliefkabartma tingedtinged with euphoriaöfori.
459
1090000
2000
mutlulukla karşılanıyor.
18:27
An escapekaçış hatchkapağı has been reachedulaştı.
460
1092000
2000
Bşr çıkış kapısına ulaşıldı.
18:29
A newyeni frontiersınır has been foundbulunan.
461
1094000
2000
Yeni bir sınır bulundu.
18:31
MostÇoğu importantlyönemlisi,
462
1096000
2000
Daha da önemlisi
18:33
we don't have to changedeğişiklik our lifestylesyaşam after all.
463
1098000
2000
yaşam şekillerimizi değiştirmeye de hiç gerek yok.
18:35
You see, for some people,
464
1100000
2000
Bazı insanları görürsünüz
18:37
theironların saviorkurtarıcı is a guy in a flowingakan robebornoz.
465
1102000
2000
kurtarıcıları bir ipte sallanan adam.
18:39
For other people, it's a guy with a gardenBahçe hoseHortum.
466
1104000
3000
Diğerleri için, kurtarıcı bahçe hortumlu adam.
18:43
We badlykötü need some newyeni storieshikayeleri.
467
1108000
3000
Yeni hikayelere çok kötü derecede ihtiyacımız var.
18:46
We need storieshikayeleri that have differentfarklı kindsçeşit of heroeskahramanlar
468
1111000
3000
Değişik riskleri alabilen değişik kahramanları olan
18:49
willingistekli to take differentfarklı kindsçeşit of risksriskler --
469
1114000
3000
hikayelere ihtiyacımız var--
18:52
risksriskler that confrontkarşısına çıkmak recklessnesspervasızlık headkafa on,
470
1117000
2000
öyle riskler ki dikkatsizliğe baştan göğüs geren
18:54
that put the precautionarytedbirli principleprensip into practiceuygulama,
471
1119000
3000
koruyucu prensipleri uygulamaya koyan,
18:57
even if that meansanlamına geliyor throughvasitasiyla directdirekt actionaksiyon --
472
1122000
3000
hatta bu kirli enerji santrallerini kapatan
19:00
like hundredsyüzlerce of younggenç people willingistekli to get arrestedtutuklandı,
473
1125000
2000
ya da dağ başındaki kömür madenini kaldırmaya uğraşan
19:02
blockingengelleme dirtykirli powergüç plantsbitkiler
474
1127000
2000
yüzlerce gencin yakalanması
19:04
or fightingkavga mountaintop-removaldağın kaldırma coalkömür miningmadencilik.
475
1129000
3000
gibi direk eylemleri gerektirse bile.
19:07
We need storieshikayeleri
476
1132000
2000
Sonsuz büyümenin doğrusal anlatısının yerine alacak
19:09
that replacedeğiştirmek that lineardoğrusal narrativeöykü of endlesssonsuz growthbüyüme
477
1134000
3000
dairesel anlatılar içeren
19:12
with circulardairesel narrativesanlatılar
478
1137000
2000
hikayelere ihtiyacımız var.
19:14
that remindhatırlatmak us
479
1139000
2000
Bize bazı şeyleri hatırlatacak;
19:16
that what goesgider around comesgeliyor around.
480
1141000
2000
etme bulma dünyası olduğunu,
19:18
That this is our only home.
481
1143000
2000
bu gezegenin tek evimiz olduğunu;
19:20
There is no escapekaçış hatchkapağı.
482
1145000
2000
kaçacak bir delik olmadığını hatırlatmalı.
19:22
Call it karma"Karma", call it physicsfizik,
483
1147000
3000
İster karma deyin, ister fizik,
19:25
actionaksiyon and reactionreaksiyon, call it precautionönlem --
484
1150000
3000
aksiyon, reaksiyon, önlem deyin yada,
19:28
the principleprensip that remindshatırlatır us
485
1153000
2000
Bu hayatın herhangi bir kar için
19:30
that life is too preciousdeğerli to be riskedtehlikeye attı
486
1155000
2000
riske atılamayacak kadar değerli olduğunu
19:32
for any profitkâr.
487
1157000
2000
gösteren bir prensip.
19:34
Thank you.
488
1159000
2000
Teşekkürler.
19:36
(ApplauseAlkış)
489
1161000
7000
Alkış
Translated by Erol Demirtaş
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Naomi Klein - Journalist, activist
Naomi Klein is a public intellectual, journalist and activist.

Why you should listen

In her first book, No Logo: Taking Aim at the Brand Bullies, Naomi Klein made a strong case against the takeover of public life by global corporations and brands. She ended that pre-internet essay suggesting as a counterpoint that everyone could become their own "personal brand." In her most recent book, No Is Not Enough: Resisting Trump's Shock Politics and Winning the World We Need, she analyzes how social media has made the idea of personal branding commonplace -- and how it helped Donald Trump become the first brand-president.

Klein's other books The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism and This Changes Everything: Capitalism vs. The Climate have also energized the global conversation. Klein is a board member of climate-action group 350.org and one of the organizers of Canada’s Leap Manifesto, and in 2015 she helped launch Pope Francis’s historic encyclical on ecology. In 2016, she received the Sydney Peace Prize for "inspiring us to stand up locally, nationally and internationally to demand a new agenda for sharing the planet that respects human rights and equality."

More profile about the speaker
Naomi Klein | Speaker | TED.com