TEDGlobal 2012
John Maeda: How art, technology and design inform creative leaders
John Maeda: Sanat, teknoloji ve tasarım, nasıl yaratıcı liderler şekillendirir
Filmed:
Readability: 3.5
1,146,787 views
Rhode Island Tasarım Okulu'nun başkanı John Maeda, bir ömre yayılan sanat, tasarı ve teknoloji konularındaki çalışmalarını içeren eğlenceli ve büyüleyici bir konuşma yapıyor. Konuşmasını gelecekte yaratıcı liderliğin resmini çizerek bitiriyor. Enerjik Maeda'nın önceki çalışmalarını ve hatta insanlardan yaptığı bir bilgisayar izleyin.
John Maeda - Artist
John Maeda, the former president of the Rhode Island School of Design, is dedicated to linking design and technology. Through the software tools, web pages and books he creates, he spreads his philosophy of elegant simplicity. Full bio
John Maeda, the former president of the Rhode Island School of Design, is dedicated to linking design and technology. Through the software tools, web pages and books he creates, he spreads his philosophy of elegant simplicity. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I have to say that I'm very glad to be here.
0
248
2403
Burada bulunmaktan çok memnunum.
00:18
I understand we have over 80 countries here,
1
2651
3201
Görülüyor ki burada 80'in üzerinde ülke var;
00:21
so that's a whole new paradigm for me to speak
2
5852
2214
bu ülkelerin tümüne konuşma yapmak, benim için
00:23
to all of these countries.
3
8066
1379
bütünüyle yeni bir unsur.
00:25
In each country, I'm sure you have this thing called
4
9445
1985
Eminin her ülkede söyleyeceğim olgu mevcuttur:
00:27
the parent-teacher conference.
5
11430
2121
veli toplantısı.
00:29
Do you know about the parent-teacher conference?
6
13551
2114
Veli toplantısı nedir bilir misiniz?
00:31
Not the ones for your kids, but the one you had as a child,
7
15665
2400
Çocuklarınızı götürdüğünüz değil, sizin çocukken gittiğinizden bahsediyorum;
00:33
where your parents come to school and your teacher
8
18065
2818
aileleriniz okula gelip öğretmenin onlarla görüşme
00:36
talks to your parents, and it's a little bit awkward.
9
20883
2498
yaptığı yere denir, biraz da ürkütücüdür.
00:39
Well, I remember in third grade, I had this moment
10
23381
3341
Üçüncü sınıftayken, hatırlıyorum da, şöyle bir anım vardı.
00:42
where my father, who never takes off from work,
11
26722
2856
Babam, işinden hiç izin almazdı,
00:45
he's a classical blue collar, a working-class immigrant person,
12
29578
3930
klasik bir fabrika çalışanı ve işçi sınıfından bir göçmendi.
00:49
going to school to see his son, how he's doing,
13
33508
3160
Bir gün, beni ve ne durumda olduğumu görmek için okula geldi.
00:52
and the teacher said to him, he said, "You know,
14
36668
2507
Öğretmenim şöyle demiş: "Aslına bakarsanız,
00:55
John is good at math and art."
15
39175
2275
John matematikte ve sanatta yetenekli."
00:57
And he kind of nodded, you know?
16
41450
2062
Başını onaylar gibi salladı.
00:59
The next day I saw him talking to a customer at our
17
43512
2370
Ertesi gün, babam tofu (soya loru) dükkanımızda bir müşteriyle
01:01
tofu store, and he said, "You know, John's good at math."
18
45882
3795
konuşuyordu ve şöyle dedi: "John matematikte yetenekliymiş."
01:05
(Laughter)
19
49677
3291
(Gülüşmeler)
01:08
And that always stuck with me all my life.
20
52968
2431
Bu hayatım boyunca aklıma takılıp durmuştur.
01:11
Why didn't Dad say art? Why wasn't it okay?
21
55399
2857
Babam neden sanatı da söylemedi? Bunda ne vardı?
01:14
Why? It became a question my entire life, and
22
58256
3406
Neden? Tüm hayatım boyunca bu soru kafamı kurcaladı.
01:17
that's all right, because being good at math meant
23
61662
2917
Pek de bir önemi yoktu; çünkü matematikte iyi olduğum için
01:20
he bought me a computer, and some of you remember
24
64579
3532
bana bilgisayar almıştı; bazılarınız bu bilgisayarı
01:24
this computer, this was my first computer.
25
68111
1849
hatırlayacaktır, ilk bilgisayarım buydu.
01:25
Who had an Apple II? Apple II users, very cool. (Applause)
26
69960
3853
Kimin Apple II'si var? Apple II kullanıcıları, çok güzel. (Alkış)
01:29
As you remember, the Apple II did nothing at all. (Laughter)
27
73813
3254
Hatırlıyorsunuzdur, Apple II'nin hiçbir özelliği yoktu. (Gülüşmeler)
01:32
You'd plug it in, you'd type in it and green text would come out.
28
77067
2261
Fişe takardınız, bir iki şey yazardınız ve yeşil bir metin belirirdi.
01:35
It would say you're wrong most of the time.
29
79328
1557
Çoğu zaman bir şeylerin yanlış olduğunu söylerdi.
01:36
That was the computer we knew.
30
80885
1834
Bu bildiğimiz bir bilgisayardı.
01:38
That computer is a computer that I learned about
31
82719
2641
Bu bilgisayar ise babamın hayali olan
01:41
going to MIT, my father's dream. And at MIT, however,
32
85360
4577
MIT'ye gidişi hayalini öğrendiğim bilgisayardı,
01:45
I learned about the computer at all levels,
33
89937
3246
MIT’de bilgisayarları tüm seviyede kullanmayı öğrendim.
01:49
and after, I went to art school to get away from computers,
34
93183
3680
Sonrasında bilgisayarlardan kurtulmak için
01:52
and I began to think about the computer as more of
35
96863
2238
sanat okuluna gittim ve bilgisayarların düşünmede
01:55
a spiritual space of thinking.
36
99101
2181
daha yararlı olduğunu anlamaya başladım.
01:57
And I was influenced by performance art --
37
101282
2854
Sonrasında sanattan etkilenmeye başladım
02:00
so this is 20 years ago. I made a computer out of people.
38
104136
4235
tabi bu 20 yıl önceydi. İnsanlardan bir bilgisayar yaptım.
02:04
It was called the Human Powered Computer Experiment.
39
108371
3038
Buna Gücünü İnsandan Alan Bilgisayar Deneyi diyordum.
02:07
I have a power manager, mouse driver, memory, etc.,
40
111409
3679
Elimde güç yönetimi, mouse sürücü yazılımı, hafıza gibi bilgisayar parçaları vardı
02:10
and I built this in Kyoto, the old capital of Japan.
41
115088
3787
ve bunu Japonya’nın en eski başkenti Kyoto’da yaptım.
02:14
It's a room broken in two halves.
42
118875
1965
Burası ikiye bölünmüş bir oda.
02:16
I've turned the computer on,
43
120840
2100
Bilgisayarı açtım ve buradaki asistanlar,
02:18
and these assistants are placing a giant floppy disk
44
122940
3553
ellerindeki mukavvadan yapılmış dev disketi
02:22
built out of cardboard, and it's put into the computer.
45
126493
2846
bilgisayara takıyorlar.
02:25
And the floppy disk drive person wears it. (Laughter)
46
129339
4309
Ve tabi ki disket sürücüsü onu giyen kişi. (Gülüşmeler)
02:29
She finds the first sector on the disk, and
47
133648
2517
İlk başta diskin birinci bölgesini buluyor
02:32
takes data off the disk and passes it off to, of course, the bus.
48
136165
5331
ve verileri diskten çıkarıp gönderiyor, elbette ki otobüse.
02:37
So the bus diligently carries the data into the computer
49
141496
3556
Böylece otobüs veriyi özenle bilgisayarın hafızasına,
02:40
to the memory, to the CPU, the VRAM, etc.,
50
145052
3444
oradan işlemciye, oradan da VRAM’e taşır. Bir bilgisayar bu şekilde çalışmaktadır.
02:44
and it's an actual working computer. That's a bus, really. (Laughter)
51
148496
4781
Ayrıca söyleyeyim, o gerçekten bir otobüs. (Gülüşmeler)
02:49
And it looks kind of fast. That's a mouse driver,
52
153277
2477
Biraz hızlı görünüyor.
02:51
where it's XY. (Laughter)
53
155754
1999
Bu bir mouse sürücüsü.
02:53
It looks like it's happening kind of quickly, but it's actually
54
157753
1709
Her ne kadar hızlıymış gibi görünse de aslında çok yavaş bir bilgisayar
02:55
a very slow computer, and when I realized how slow
55
159462
3196
ve bu yavaş bilgisayarın, nasıl olur da hızlı bir bilgisayarla karşılaştırıldığını
02:58
this computer was compared to how fast a computer is,
56
162658
4123
düşünmeye başlayınca, bu durum beni genelde
03:02
it made me wonder about computers and technology in general.
57
166781
4637
bilgisayarlarla ve teknolojiyle ilgilenmeye kadar götürdü.
03:07
And so I'm going to talk today about four things, really.
58
171418
2125
Ve bugün size dört şeyden bahsedeceğim.
03:09
The first three things are about how I've been curious
59
173543
3692
Bahsedeceğim ilk üç şey, teknolojiye,
03:13
about technology, design and art, and how they intersect,
60
177235
3534
tasrıma ve sanata nasıl ilgi duymaya başladığım
03:16
how they overlap, and also a topic that I've taken on
61
180769
2957
ve bunların nasıl kesiştiği, nasıl üst üste geldiği hakkında.
03:19
since four years ago I became the President
62
183726
2261
Ayrıca konu, dört yıldan bu yana dersini aldığım,
03:21
of Rhode Island School of Design: leadership.
63
185987
3573
Rhode Island Tasarım Okulunun başkanı olmamı sağlayan şey: liderlik.
03:25
And I'll talk about how I've looked to combine
64
189560
2717
Ayrıca sizlere bu dört ayrı alanı nasıl bir sentez ve
03:28
these four areas into a kind of a synthesis, a kind of experiment.
65
192277
4635
bir çeşit deney haline getirdiğimden de bahsedeceğim.
03:32
So starting from technology,
66
196912
2635
Öyleyse teknoloji ile başlayalım,
03:35
technology is a wonderful thing.
67
199547
2335
teknoloji muhteşem bir şeydir.
03:37
When that Apple II came out, it really could do nothing.
68
201882
3524
Apple II ilk çıktığında hiçbir şey yapamamıştı.
03:41
It could show text and
69
205406
2470
Yazılar gösterirdi
03:43
after we waited a bit, we had these things called images.
70
207876
3598
ve sonra biraz bekledik ve resimleri görüntüleyebilme ortaya çıktı.
03:47
Remember when images were first possible with a computer,
71
211474
2482
Bilgisayarlarda resim görüntüleyebilme zamanlarını hatırlayın,
03:49
those gorgeous, full-color images?
72
213956
2396
o muhteşem, tam renk fotoğraflar...
03:52
And then after a few years, we got CD-quality sound.
73
216352
3218
Birkaç yıl sonra, CD kalitesinde ses ortaya çıktı.
03:55
It was incredible. You could listen to sound on the computer.
74
219570
2352
Kesinlikle inanılmazdı. Bilgisayarda sesleri dinleyebiliyorduk.
03:57
And then movies, via CD-ROM. It was amazing.
75
221922
3937
Sonrasında CD-ROM aracılığıyla filmler izlenmeye başladı, harikaydı.
04:01
Remember that excitement?
76
225859
2143
Bu heyecanı hatırlıyor musunuz?
04:03
And then the browser appeared. The browser was great,
77
228002
3697
Ardından internet tarayıcısı ortaya çıktı. Tarayıcı güzeldi,
04:07
but the browser was very primitive, very narrow bandwidth.
78
231699
2857
ancak biraz ilkeldi ve çok dar bir bant genişliğine sahipti.
04:10
Text first, then images, we waited,
79
234556
3257
Önce yazılar, sonra resimler, biraz bekledik,
04:13
CD-quality sound over the Net,
80
237813
1796
üzerinden CD kalitesinde sesler,
04:15
then movies over the Internet. Kind of incredible.
81
239609
4644
ardından internetten izlenen filmler. Bir anlamda inanılmaz.
04:20
And then the mobile phone occurred,
82
244253
2870
Daha sonralarda cep telefonları ortaya çıktı.
04:23
text, images, audio, video. And now we have iPhone,
83
247123
5535
Mesajlaşma, resimler, ses ve video vs. Şu anda ise mesajlaşma,
04:28
iPad, Android, with text, video, audio, etc.
84
252658
4124
video ve sesler ile birlikte iPhone, iPad, Android işletim sistemi var.
04:32
You see this little pattern here?
85
256782
2027
Örnek alma şeklini görebiliyor musunuz?
04:34
We're kind of stuck in a loop, perhaps, and this sense
86
258809
3333
Bir anlamda döngüde kalmış gibiyiz, elbette ki bu programlamadan gelen imkan hissi
04:38
of possibility from computing is something I've been
87
262142
2606
bu programlamadan gelen imkan hissi
04:40
questioning for the last 10 or so years,
88
264748
2817
benim de yaklaşık on yıldır cevaplamaya çalıştığım
04:43
and have looked to design, as we understand most things,
89
267565
4214
bir soruydu ve tasarıma baktığımızda, teknolojiyle uyumu
04:47
and to understand design with our technology has been a passion of mine.
90
271779
3888
en büyük zevklerimden biriydi.
04:51
And I have a small experiment to give you a quick design lesson.
91
275667
4756
Şimdi size hızlı bir tasarım dersi vererek bir deney yapmak istiyorum.
04:56
Designers talk about the relationship between form
92
280423
2498
Tasarımcılar biçim ve içerik ile içerik ve biçim
04:58
and content, content and form. Now what does that mean?
93
282921
3341
arasındaki ilişki hakkında konuşurlar. Şimdi, sizce bunun anlamı nedir?
05:02
Well, content is the word up there: fear.
94
286262
2567
Pekala, içeriğimiz ekrandaki kelime: korku.
05:04
It's a four-letter word. It's a kind of a bad feeling word, fear.
95
288829
5071
Beş harfli bir kelime. Bir çeşit kötü hissetme ile ilgili bir kelimedir, korku.
05:09
Fear is set in Light Helvetica, so it's not too stressful,
96
293900
4657
Bu kelimeyi Light Helvetica yazı tipiyle yazarsak pek de korkunç değil,
05:14
and if you set it in Ultra Light Helvetica,
97
298557
2701
eğer Ultra Light Helvetica ile yazarsak,
05:17
it's like, "Oh, fear, who cares?" Right? (Laughter)
98
301258
3938
"Ah, korku mu? Kimin umurunda?" şeklinde görünür. (Gülüşmeler)
05:21
You take the same Ultra Light Helvetica and make it big,
99
305196
2598
Yine aynı yazı tipiyle yazıp, boyutunu büyütürsek,
05:23
and like, whoa, that hurts. Fear.
100
307794
2542
işte şimdi daha korkutucu oldu. Fear (korku).
05:26
So you can see how you change the scale, you change
101
310336
1915
Böylece boyutu değiştirdiğinizde,
05:28
the form. Content is the same, but you feel differently.
102
312251
4308
biçimin nasıl da değiştiğini görebilirsiniz. İçerik aynı ama hissettiğiniz duygular farklı.
05:32
You change the typeface to, like, this typeface,
103
316559
2067
Yazı biçimini bu şekilde değiştirebilirsiniz ve bu biraz komik.
05:34
and it's kind of funny. It's like pirate typeface,
104
318626
2783
Korsanlara özgü bir yazı biçimi gibi,
05:37
like Captain Jack Sparrow typeface. Arr! Fear!
105
321409
2924
Sanki Kaptan Jack Sparrow’un yazı biçimi. Arr! Fear (korku)!
05:40
Like, aww, that's not fearful. That's actually funny.
106
324333
2891
Oo, hiç de korkunç değil, aksine komik.
05:43
Or fear like this, kind of a nightclub typeface. (Laughter)
107
327224
3869
Peki ya böyle, bir çeşit gece kulübü yazısı gibi. (Gülüşmeler)
05:46
Like, we gotta go to Fear. (Laughter)
108
331093
2420
Fear’a gidiyormuşuz gibi. (Gülüşmeler)
05:49
It's, like, amazing, right? (Laughter) (Applause)
109
333513
3013
Muhteşem değil mi?
(Gülüşmeler) (Alkış)
(Gülüşmeler) (Alkış)
05:52
It just changes the same content.
110
336526
2452
Yalnızca aynı içeriği değiştirir.
05:54
Or you make it -- The letters are separated apart,
111
338978
2254
ayrıldılar, Titanik filmindeki güverte gibi bir araya toplandılar
05:57
they're huddled together like on the deck of the Titanic,
112
341232
2188
ve onlar için üzülürsünüz,
05:59
and you feel sorry for the letters, like, I feel the fear.
113
343420
2999
aynı benim korkuyu hissettiğim gibi.
06:02
You feel for them.
114
346419
2185
Hissedersiniz.
06:04
Or you change the typeface to something like this.
115
348604
2134
Ya da bunun gibi bir yazı tipi ile değiştirebilirsiniz.
06:06
It's very classy. It's like that expensive restaurant, Fear.
116
350738
3532
Bu da çok şık oldu. Sanki pahalı bir restaurant ismi gibi, Fear.
06:10
I can never get in there. (Laughter)
117
354270
2286
Gideceğimi pek zannetmiyorum. (Gülüşmeler)
06:12
It's just amazing, Fear. But that's form, content.
118
356556
5286
Muhteşem bir şey bu, Fear. Ancak bu biçim, içerik.
06:17
If you just change one letter in that content,
119
361842
3049
Yalnızca bir harfini değiştirirseniz,
06:20
you get a much better word, much better content: free.
120
364891
3980
daha iyi bir kelime ve içerik elde edersiniz: free (bedava)
06:24
"Free" is a great word. You can serve it almost any way.
121
368871
4368
"Free" güzel bir kelimedir. İstediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
06:29
Free bold feels like Mandela free.
122
373239
2595
Kalın ve Mandela yazı tipinde free sizi özgür hissettirir.
06:31
It's like, yes, I can be free.
123
375834
2681
Tıpkı, evet, özgürüm demek gibidir.
06:34
Free even light feels kind of like, ah, I can breathe in free.
124
378515
3272
Daha ince yazılmış bir free tıpkı özgürce nefes alabilirim havası uyandırır.
06:37
It feels great. Or even free spread out,
125
381787
2730
İyi hissettirir. Hatta biraz genişlettiğimizde,
06:40
it's like, ah, I can breathe in free, so easily.
126
384517
3572
özgürce nefes alabilirim ve bu çok basit hissi verir.
06:43
And I can add in a blue gradient and a dove,
127
388089
3207
Mavi bir arka plan ve güvercin eklediğimizde ise
06:47
and I have, like, Don Draper free. (Laughter)
128
391296
2351
Don Draper Free’si elde ederiz. (Gülüşmeler)
06:49
So you see that -- form, content, design, it works that way.
129
393647
3362
Evet, gördüğünüz gibi – biçim, içerik ve dizayn bu şekilde çalışır.
06:52
It's a powerful thing. It's like magic, almost,
130
397009
2433
Çok güçlü bir şey. Tıpkı bir sihir gibi, aynı TED’de
06:55
like the magicians we've seen at TED. It's magic.
131
399442
4286
gördüğümüz sihirbazlar gibi. Büyüleyici.
06:59
Design does that.
132
403728
2287
Dizayn böyledir.
07:01
And I've been curious about how design and technology intersect,
133
406015
3148
Dizaynın ve teknolojinin nasıl birleştiğini merak etmiştim
07:05
and I'm going to show you some old work I never really
134
409163
1469
ve bu nedenle yalnızca bir defaya mahsus
07:06
show anymore, to give you a sense of what I used to do.
135
410632
3288
sizlere nasıl kullandığımı anlatmak adına bazı eski çalışmalarımı sunacağım.
07:09
So -- yeah.
136
413920
2626
Evet, başlıyorum.
07:12
So I made a lot of work in the '90s.
137
416546
3191
90’lı yıllarda birçok çalışma yaptım.
07:15
This was a square that responds to sound.
138
419737
3296
Bu gördüğünüz şey sese duyarlı bir kare.
07:18
People ask me why I made that. It's not clear. (Laughter)
139
423033
3426
Birçok kişi neden böyle birşey yaptığımı sordu ancak bunu ben de bilmiyorum. (Gülüşmeler)
07:22
But I thought it'd be neat for the square
140
426459
5716
Ancak sese karşı duyarlı bir kare yapmanın iyi olduğunu düşündüm
07:28
to respond to me, and my kids were small then,
141
432175
5056
ve çocuklarım o zaman ufaklardı. “Aaahh” diye bağırarak
07:33
and my kids would play with these things, like, "Aaah,"
142
437231
2576
bu kareyle oynamayı seviyorlardı.
07:35
you know, they would say, "Daddy, aaah, aaah." You know, like that.
143
439807
2926
“Baba, aaah, aaah” diyerek konuşurlardı.
07:38
We'd go to a computer store, and they'd do the same thing.
144
442733
2385
Bilgisayar mağazasına giderdik ve orada da aynı şeyi yaparlardı.
07:41
And they'd say, "Daddy, why doesn't the computer respond to sound?"
145
445118
3172
Gittiğimizde “Baba, bu bilgisayar neden sese tepki vermiyor ?” derlerdi.
07:44
And it was really at the time I was wondering why doesn't the computer respond to sound?
146
448290
3543
Bunu duyduktan sonra düşündüm ve dedim ki, neden bu bilgisayarlar sese karşı duyarlı değiller?
07:47
So I made this as a kind of an experiment at the time.
147
451833
3219
Böylece ben de bunu bir deney olarak ele almaya başladım.
07:50
And then I spent a lot of time in the space of
148
455052
3184
Ardından etkileşimli bilgisayar grafiği alanında zamanımı
07:54
interactive graphics and things like this, and I stopped doing it because
149
458236
2969
harcamaya başladım ve sonrasında bununla uğraşmayı bıraktım
07:57
my students at MIT got so much better than myself,
150
461205
2712
çünkü MIT’deki öğrencilerim bu konuda benden çok daha iyilerdi.
07:59
so I had to hang up my mouse.
151
463917
1810
Ben de bu yüzden işi bıraktım.
08:01
But in '96, I made my last piece. It was in black and white,
152
465727
3568
Fakat 96 yılında son bir iş daha yaptım. Siyah ve beyaz, tek renkli,
08:05
monochrome, fully monochrome, all in integer mathematics.
153
469295
3227
tamamen renkli, hepsi tamsayı matematiğiydi.
08:08
It's called "Tap, Type, Write."
154
472522
1666
Buna “Tap tap yazı” diyordum.
08:10
It's paying a tribute to the wonderful typewriter
155
474188
3486
Annemin sekreter olduğu zamanlarda
08:13
that my mother used to type on all the time as a legal secretary.
156
477674
4085
kullandığı gibi bir daktiloydu bu.
08:17
It has 10 variations. (Typing noise)
157
481759
2521
Tam 10 farklı çeşiti var. (Daktilo sesi)
08:20
(Typing noise)
158
484280
2129
(Daktilo sesi)
08:22
There's a shift.
159
486409
3373
Buradan da değişiyor.
08:25
Ten variations. This is, like, spin the letter around.
160
489782
4265
On çeşit. Bunda sanki harfler etrafında dönüyor.
08:29
(Typing noises)
161
494047
3604
(Daktilo sesleri)
08:33
This is, like, a ring of letters. (Typing noises)
162
497651
6985
Bunda ise harfler yuvarlak oluşturmuş. (Daktilo sesleri)
08:40
This is 20 years old, so it's kind of a --
163
504636
2911
Bu ise 20 yıllık, bir çeşit,
08:43
Let's see, this is —
164
507547
1814
Şuna bakın.
08:45
I love the French film "The Red Balloon."
165
509361
2116
Fransız yapımı “The Red Balloon.” filmini severim.
08:47
Great movie, right? I love that movie. So,
166
511477
2258
Güzel filmdir, değil mi? Çok severim o filmi.
08:49
this is sort of like a play on that. (Typing noises) (Typewriter bell)
167
513735
3608
Bu yüzden, bu da biraz onun gibi. (Daktilo sesleri) (Daktilo zili)
08:53
It's peaceful, like that. (Laughter)
168
517343
4130
Bu biraz rahat gibi. (Gülüşmeler)
08:57
I'll show this last one. This is about balance, you know.
169
521473
4167
Bu da sonuncu çeşit. Biraz denge ile ilgili, bilirsiniz.
09:01
It's kind of stressful typing out, so if you
170
525640
1951
Yazmak biraz stresli bir iştir, eğer ki bu klavye çeşidini kullanıyorsanız
09:03
type on this keyboard, you can, like, balance it out.
171
527591
3361
seveceğinizi düşünüyorum, biraz dengelidir.
09:06
(Laughter)
172
530952
2070
(Gülüşmeler)
09:08
If you hit G, life's okay, so I always say,
173
533022
2548
Eğer ki G harfine basarsanız, hayat güzeldir her zaman söylediğim gibi.
09:11
"Hit G, and it's going to be all right.
174
535570
3357
“G’ye bas, herşey düzelecek.”
09:14
Thank you. (Applause)
175
538927
2511
Teşekkür ederim. (Alkış)
09:17
Thank you.
176
541438
2647
Teşekkürler.
09:19
So that was 20 years ago, and
177
544085
3332
Bu 20 yıl önceydi,
09:23
I was always on the periphery of art.
178
547417
4642
ve her zaman sanatla iç içeydim.
09:27
By being President of RISD I've gone deep into art,
179
552059
2350
RISD’in başkanı olmamla beraber sanatta daha da derine indim
09:30
and art is a wonderful thing, fine art, pure art.
180
554409
3659
ve sanat gerçekten muhteşem bir şey, güzel sanatlar, soyut sanatlar…
09:33
You know, when people say, "I don't get art.
181
558068
2804
Duymuşsunuzdur, insanlar “Sanattan anlamıyorum.” derler.
09:36
I don't get it at all." That means art is working, you know?
182
560872
4388
“Ben hiç anlamıyorum.” Bu demektir ki sanat işliyor, çalışıyor.
09:41
It's like, art is supposed to be enigmatic, so when you say,
183
565260
2076
Bu bir anlamda sanatın esrarengiz olduğunu farz etmektir,
09:43
like, "I don't get it," like, oh, that's great. (Laughter)
184
567336
2964
bu nedenle “Anlamıyorum” dediğinizde, bu güzel bir şeydir. (Gülüşmeler)
09:46
Art does that, because art is about asking questions,
185
570300
2632
Sanat böyledir, çünkü sanat soru sormakla alakalıdır,
09:48
questions that may not be answerable.
186
572932
2712
sorular bazen cevapsız da olabilirler.
09:51
At RISD, we have this amazing facility called
187
575644
1928
RISD’de Edna Lawrance Doğa Laboratuarı adında
09:53
the Edna Lawrence Nature Lab. It has 80,000 samples
188
577572
3670
muhteşem bir tesisimiz var. İçinde yaklaşık 80.000 kadar
09:57
of animal, bone, mineral, plants.
189
581242
3581
hayvan, kemik, mineral ve bitki numuneleri barındırıyor.
10:00
You know, in Rhode Island, if an animal gets hit on the road,
190
584823
2710
Bilirsiniz, Rhode Island’da eğer bir hayvana araba çarpmışsa
10:03
they call us up and we pick it up and stuff it.
191
587533
3174
bizi ararlar ve biz de gelip onu alır, doldururuz.
10:06
And why do we have this facility?
192
590707
2541
Peki neden böyle bir tesisimiz var?
10:09
Because at RISD, you have to look at the actual animal,
193
593248
3443
Çünkü RISD’de gerçek hayvanlara ve objelere bakmak,
10:12
the object, to understand its volume, to perceive it.
194
596691
2880
hacmini anlamak ve algılamak zorundasınızdır.
10:15
At RISD, you're not allowed to draw from an image.
195
599571
2712
RISD’de resimlerden yararlanmanıza izin verilmez.
10:18
And many people ask me, John, couldn't you just
196
602283
1665
Ve birçok insan bana bunu neden dijitalleştirmediğimi sordu.
10:19
digitize all this? Make it all digital? Wouldn't it be better?
197
603948
4128
Tümünü dijitale çevirmek mi? Daha iyi olmaz mıydı?
10:23
And I often say, well, there's something good to how things
198
608076
2942
Ben de genel olarak bir şeylerin normali nasılsa
10:26
used to be done. There's something very different about it,
199
611018
3665
o şekilde iyidir derim. Hatta bu dönemde bile,
10:30
something we should figure out what is good about
200
614683
2326
nasıl yaptığımız konusunda nelerin
10:32
how we did it, even in this new era.
201
617009
3077
iyi olduğunu anlayacağımız şeyler var.
10:35
And I have a good friend, he's a new media artist named
202
620086
2891
Yeni ortam sanatçısı olan bir arkadaşım var, ismi Tota Hasegawa.
10:38
Tota Hasegawa. He's based in London, no, actually it's in Tokyo,
203
622977
3538
Londra doğumludur, yok hayır aslen Tokyo’ludur
10:42
but when he was based in London, he had a game
204
626515
2102
ama Londra’da olduğu zamanlarda eşiyle birlikte bir oyun oynar.
10:44
with his wife. He would go to antique shops,
205
628617
3291
Birlikte bir antika dükkanlarına giderler ve
10:47
and the game was as such:
206
631908
2147
oyunun tamamen şu şekilde olduğunu anlatıyorlar:
10:49
When we look at an antique we want,
207
634055
2681
Ne zaman antika bir şey görsek hemen onu almak isteriz.
10:52
we'll ask the shopkeeper for the story behind the antique,
208
636736
2847
Mağaza sahibine o antikanın arkasındaki hikayeyi
10:55
and if it's a good story, we'll buy it.
209
639583
1630
sorduğumuz zaman eğer iyi bir hikayesi varsa onu alırız.
10:57
So they'd go to an antique shop, and they'd look at this cup,
210
641213
2241
Bir gün yine antika dükkanına giderler ve bir kupa görürler.
10:59
and they'd say, "Tell us about this cup."
211
643454
1329
Ardından bu kupa hakkında bir şeyler söylemesini isterler mağaza sahibinden.
11:00
And the shopkeeper would say, "It's old." (Laughter)
212
644783
4104
Ve mağaza sahibi ise “Çok eskidir.” der. (Gülüşmeler)
11:04
"Tell us more."
"Oh, it's really old." (Laughter)
"Oh, it's really old." (Laughter)
213
648887
3724
“Daha fazla bilgi verir misiniz?” “Ah, gerçekten çok eski bir parçadır bu.” (Gülüşmeler)
11:08
And he saw, over and over, the antique's value
214
652611
2546
Sonrasında antikanın değerinin tamamen
11:11
was all about it being old.
215
655157
2663
eski olmasıyla ilgili olduğunu anladı.
11:13
And as a new media artist, he reflected, and said,
216
657820
2509
Bir yeni ortam sanatçısı olarak düşündü ve tüm kariyerini
11:16
you know, I've spent my whole career making new media art.
217
660329
2644
yeni bir medya sanatı yaparak harcadığını söyledi.
11:18
People say, "Wow, your art, what is it?"
It's new media.
It's new media.
218
662973
4702
İnsanlar “Vay, senin sanatın mı, nedir o? dediklerinde onlara “Yeni ortam sanatı” diyor.
11:23
And he realized, it isn't about old or new.
219
667675
3038
Ve bunun eski yada yeni olmakla alakalı olmadığını anladı.
11:26
It's about something in between.
220
670713
1514
Bu bir şeylerin arasında.
11:28
It isn't about "old," the dirt, "new," the cloud. It's about what is good.
221
672227
5461
Eski, kirli, yeni olduğu ile ilgili değildir bu. Bu tamamen neyin iyi olduğuyla ilgilidir.
11:33
A combination of the cloud and the dirt is where the action is at.
222
677688
5434
Bulut ve toprağın biraraya geldiği yerde hareket başlar.
11:39
You see it in all interesting art today, in all
223
683122
1984
Bunu artık ilginç olan tüm sanat dallarında
11:41
interesting businesses today. How we combine
224
685106
2019
dallarında ve işlerde görmek mümkün. Bu ikisini
11:43
those two together to make good is very interesting.
225
687125
4289
nasıl birleştirip daha iyi yapacağımız ise çok ilginç.
11:47
So art makes questions, and
226
691414
2771
Pekala, sanat sorular yapar ve liderlik ise
11:50
leadership is something that is asking a lot of questions.
227
694185
4823
çok fazla soru soran bir şeydir.
11:54
We aren't functioning so easily anymore.
228
699008
2002
Artık kolayca çalıştıramıyoruz.
11:56
We aren't a simple authoritarian regime anymore.
229
701010
3128
Artık basit bir otoriter rejim değiliz.
12:00
As an example of authoritarianism, I was in Russia one time
230
704138
3406
Otoriterliğe örnek olarak; bir gün Rusya’da St. Petersburg’da
12:03
traveling in St. Petersburg, at a national monument,
231
707544
2176
seyahat sırasında, ulusal anıtın önünde bir tabela gördüm.
12:05
and I saw this sign that says, "Do Not Walk On The Grass,"
232
709720
3162
Tabela’da “Çimlere basmayınız” yazıyordu ve
12:08
and I thought, oh, I mean, I speak English,
233
712882
1643
İngilizce konuştuğumu düşündüm,
12:10
and you're trying to single me out. That's not fair.
234
714525
2737
bu da demektir ki beni kayırmaya çalışıyorlar. Hiç de adil değil.
12:13
But I found a sign for Russian-speaking people,
235
717262
2874
Fakat sonra Rusça konuşan insanlar için bir tabela gördüm
12:16
and it was the best sign ever to say no.
236
720136
3173
ve şu zamana kadarki en iyi hayır diyen tabelaydı.
12:19
It was like, "No swimming, no hiking, no anything."
237
723309
2724
“Yüzmek yasaktır, yürümek yasaktır, hiçbir şey.”
12:21
My favorite ones are "no plants." Why would you bring a plant to a national monument? I'm not sure.
238
726033
5599
En sevdiğim ise “Çiçekler yasaktır.” Neden ulusal bir anıta çiçek getirilir ki? Emin değilim.
12:27
And also "no love." (Laughter)
239
731632
2273
Tabi ayrıca “Sevişmek yasaktır.” (Gülüşmeler)
12:29
So that is authoritarianism.
240
733905
3553
Öyleyse bu otoriteciliktir.
12:33
And what is that, structurally?
241
737458
2165
Peki yapısal olarak bu nedir?
12:35
It's a hierarchy. We all know that a hierarchy is how we run
242
739623
2750
Hiyerarşi. Hepimiz biliyoruz ki günümüzde hiyerarşi, sistemleri
12:38
many systems today, but as we know, it's been disrupted.
243
742373
3025
nasıl yürüttüğümüzdür, ama bildiğimiz gibi bu artık bozuldu.
12:41
It is now a network instead of a perfect tree.
244
745398
3518
Bu muhteşem bir ağaçtan çok, artık bir ağ.
12:44
It's a heterarchy instead of a hierarchy. And that's kind of awkward.
245
748916
3220
Bu hiyerarşi yerine bir anlamda heterarşidir. Biraz garip.
12:48
And so today, leaders are faced
246
752136
3400
Ve günümüzde liderler, nasıl farklı bir şekilde öncülük etmeleri
12:51
with how to lead differently, I believe.
247
755536
1914
gerektiğiyle karşı karşıyalar, buna inanıyorum.
12:53
This is work I did with my colleague Becky Bermont
248
757450
2230
Bu çalışmayı yaratıcı liderlikten çalışma arkadaşım
12:55
on creative leadership. What can we learn
249
759680
2240
Becky Bermont ile yaptım. Sanatçılardan ve tasarımcılardan
12:57
from artists and designers for how to lead?
250
761920
2425
liderlik anlamında neler öğrenebiliriz?
13:00
Because in many senses, a regular leader loves to avoid mistakes.
251
764345
4005
Çünkü birçok algıda, düzenli bir lider yanlışlardan kaçınmayı sever.
13:04
Someone who's creative actually loves to learn from mistakes.
252
768350
4073
Gerçekten yaratıcı bir insan ise aslında yanlışlardan öğrenmeyi sever.
13:08
A traditional leader is always wanting to be right,
253
772423
3178
Gelenekselci lider ise her zaman doğru olmayı ister,
13:11
whereas a creative leader hopes to be right.
254
775601
4461
halbuki yaratıcı lider doğru olmayı umar.
13:15
And this frame is important today, in this complex,
255
780062
2498
Bu çerçeve günümüzde önemlidir, bu karmaşada, belirsiz bir yerde,
13:18
ambiguous space, and artists and designers have a lot to teach us, I believe.
256
782560
4770
sanatçıların ve tasarımcıların bize öğretecek çok şeyleri olduğuna inanıyorum.
13:23
And I had a show in London recently where my friends
257
787330
3710
Geçenlerde arkadaşlarım beni Londra’ya
13:26
invited me to come to London for four days
258
791040
1877
dört günlüğüne kum havuzunda oturacağım bir şov
13:28
to sit in a sandbox, and I said great.
259
792917
2462
için çağırdılar ve ben de güzel olduğunu düşündüm.
13:31
And so I sat in a sandbox for four days straight,
260
795379
3348
Dört gün boyunca her gün altışar saat kum havuzunda oturdum
13:34
six hours every day, six-minute appointments with anyone in London,
261
798727
3161
Londra'da bulunan kişilerden rastgele biriyle altı dakika süren randevularla geçti
13:37
and that was really bad.
262
801888
2187
Gerçekten çok kötüydü.
13:39
But I would listen to people, hear their issues,
263
804075
3632
Fakat insanları dinleyebildim, onların sorunlarını duydum,
13:43
draw in the sand, try to figure things out,
264
807707
1894
kuma çizdim ve anlamaya çalıştım.
13:45
and it was kind of hard to figure out what I was doing.
265
809601
2543
Ne yaptığımı anlamaya çalışmak ise bir anlamda zordu.
13:48
You know? It's all these one-on-one meetings for like four days.
266
812144
2708
Biliyor musunuz? Yüz yüze yapılan görüşmeler bu dört günü sevmek içindi.
13:50
And it felt kind of like being president, actually.
267
814852
1906
Aslına bakarsanız bu yaptıklarım kendimi bir başkanmış gibi hissettirdi.
13:52
I was like, "Oh, this my job. President. I do a lot of meetings, you know?"
268
816758
2997
Sevmiştim de, “Bu benim işim. Başkanlık. Bir sürü görüşme yapıyorum.”
13:55
And by the end of the experience,
269
819755
1908
Ve tüm bu deneyimlerin sonucunda,
13:57
I realized why I was doing this.
270
821663
2839
bunu neden yaptığımı fark ettim.
14:00
It's because leaders, what we do is we connect
271
824502
4129
Liderler yüzünden, yaptığımız şeyler yalnızca beklenmedik
14:04
improbable connections and hope something will happen,
272
828631
4157
bağlantılar kurmak ve bir şeylerin olmasını beklemektir.
14:08
and in that room I found so many connections
273
832788
1755
Bu odada, Londra boyunca birçok insanla bağlantılar buldum.
14:10
between people across all of London, and so leadership,
274
834543
4320
Böylece liderlik ve insanlara bağlanma,
14:14
connecting people, is the great question today.
275
838863
2637
günümüzün en güzel sorularından biridir.
14:17
Whether you're in the hierarchy or the heterarchy,
276
841500
2257
Hiyerarşı yada heterarşi içinde olmanız farketmez,
14:19
it's a wonderful design challenge.
277
843757
2395
bu tasarım açısından muhteşem bir meydan okumadır
14:22
And one thing I've been doing is doing some research
278
846152
3725
Ve yaptığım şeylerden birisi de,
14:25
on systems that can combine technology and leadership
279
849877
3648
teknoloji ve liderliği, sanat ve tasarı perspektifiyle birleştirerek
14:29
with an art and design perspective.
280
853525
994
bazı araştırmalar yapmaktı.
14:30
Let me show you something I haven't shown anywhere, actually.
281
854519
4273
Size şuana kadar hiçbir yerde gösterilmeyen birkaç şey göstereyim.
14:34
So what this is, is a kind of a sketch, an application sketch
282
858792
2442
Pekala, bu nedir? Bir çeşit taslak, Python’da yazdığım bir başvuru taslağı.
14:37
I wrote in Python. You know how there's Photoshop?
283
861234
2558
Photoshop’un orada nasıl olduğunu bilirsiniz.
14:39
This is called Powershop, and the way it works is
284
863792
4259
da Powershop olarak adlandırılıyor ve bir kuruluşu düşünerek çalışır.
14:43
imagine an organization. You know, the CEO isn't ever
285
868051
3027
Bilirsiniz, bir CEO hiçbir zaman
14:46
at the top. The CEO's at the center of the organization.
286
871078
2282
en üstte değildir. Bir CEO kuruluşun tam merkezindedir.
14:49
There may be different subdivisions in the organization,
287
873360
2219
Belki de kuruluşta farklı alt bölümler olabilir
14:51
and you might want to look into different areas. For instance,
288
875579
2685
ve başka alanlara bakmak istersiniz.
14:54
green are areas doing well, red are areas doing poorly.
289
878264
3502
Mesela, yeşil alanlar iyi, kırmızı alanlar ise daha zayıf.
14:57
You know, how do you, as the leader, scan, connect,
290
881766
2250
Liderlerin nasıl taradığını,
14:59
make things happen? So for instance, you might open up
291
884016
3004
ilişki kurduğunu bilirsiniz.
15:02
a distribution here and find the different subdivisions in there,
292
887020
3150
Mesela bir kuruluş açabilir ve orada
15:06
and know that you know someone in Eco, over here,
293
890170
3711
farklı alt bölümler bulabilirsiniz. Eco’dan birilerini
15:09
and
294
893881
1981
tanıdığınızı düşünün, tam burada, Eco’da.
15:11
these people here are in Eco, the people you might
295
895862
2008
CEO olarak ilişki kuracağınız kişiler,
15:13
engage with as CEO, people going across the hierarchy.
296
897870
4068
hiyerarşiye karşı gelebilirler.
15:17
And part of the challenge of the CEO is to find
297
901938
3085
Bir CEO’nun görevi, bölgeler arası farklı bağlantılar bulmaktır.
15:20
connections across areas, and so you might look in R&D,
298
905023
3459
R&D’ye bakarsınız ve orada iki
15:24
and here you see one person who crosses the two areas
299
908482
3200
ilgi alanının birleştiği insan görürsünüz.
15:27
of interest, and it's a person important to engage.
300
911682
3557
Bu kişi bağlanabileceğiniz önemli bir kişidir.
15:31
So you might want to, for instance, get a heads-up display
301
915239
4036
Mesela bu sayede onlarla nasıl etkileşimde bulunduğuna
15:35
on how you're interacting with them.
302
919275
2599
dair bilgiler alabilirsiniz.
15:37
How many coffees do you have?
303
921874
1579
Kaç fincan kahveniz var?
15:39
How often are you calling them, emailing them?
304
923453
3394
Onları ne sıklıkta arayıp, e-posta atıyorsunuz?
15:42
What is the tenor of their email? How is it working out?
305
926847
2790
E-postanın akışı nasıl? Nasıl işliyor?
15:45
Leaders might be able to use these systems to
306
929637
2362
Liderler bu tarz sistemleri insanları en iyi nasıl düzene sokabilirim
15:47
better regulate how they work inside the heterarchy.
307
931999
2982
ve onları nasıl bir heterarşi içinde çalıştırabilirim diyerek kullanıyorlar.
15:50
You can also imagine using technology like from Luminoso,
308
934981
3427
Hatta Luminoso’dan bu teknolojiyi kullandığınızı hayal edebilirsiniz.
15:54
the guys from Cambridge who were looking at deep
309
938408
2525
Cambridge’den derinlemesine metin analizi yapan kişileri…
15:56
text analysis. What is the tenor of your communications?
310
940933
3229
Sizin iletişiminizin akışı nasıl?
16:00
So these kind of systems, I believe, are important.
311
944162
3453
Bu tarz sistemlerin önemli olduğuna inanıyorum.
16:03
They're targeted social media systems around leaders.
312
947615
2858
Liderlerinin çevresinde sosyal medya sistemlerine hedef oldular.
16:06
And I believe that this kind of perspective will only begin
313
950473
3309
Ayrıca bu yaklaşımdaki bir perspektifin
16:09
to grow as more leaders enter the space of art and design,
314
953782
5307
yalnızca daha fazla liderin sanat ve tasarım alanına
16:14
because art and design lets you think like this,
315
959089
3425
girerse büyüyeceğini düşünüyorum çünkü sanat ve tasarım,
16:18
find different systems like this,
316
962514
1775
bu şekilde düşünmenize izin verir ve bunun gibi farklı sistemler bulur.
16:20
and I've just begun thinking like this,
317
964289
1873
Ben de bu şekilde düşünmeye başladım ve bunları sizlerle
16:22
so I'm glad to share that with you.
318
966162
1933
paylaştığım için de çok mutluyum.
16:23
So in closing, I want to thank all of you
319
968095
3182
Konuşmamı bitirirken de, herkese
16:27
for your attention. Thanks very much. (Applause)
320
971277
4082
ilgisinden dolayı teşekkür ediyorum.
16:31
(Applause)
321
975359
4684
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
John Maeda - ArtistJohn Maeda, the former president of the Rhode Island School of Design, is dedicated to linking design and technology. Through the software tools, web pages and books he creates, he spreads his philosophy of elegant simplicity.
Why you should listen
When John Maeda became president of the legendary Rhode Island School of Design (RISD) in 2008, he told the Wall Street Journal, "Everyone asks me, 'Are you bringing technology to RISD?' I tell them, no, I'm bringing RISD to technology."
In his fascinating career as a programmer and an artist, he's always been committed to blurring the lines between the two disciplines. As a student at MIT, studying computer programming, the legendary Muriel Cooper persuaded him to follow his parallel passion for fine art and design. And when computer-aided design began to explode in the mid-1990s, Maeda was in a perfect position at the MIT Media Lab to influence and shape the form, helping typographers and page designers explore the freedom of the web.
Maeda is leading the "STEAM" movement--adding an "A" for Art to the education acronym STEM (Science, Technology, Engineering, and Math)--and experiencing firsthand the transformation brought by social media. After leaving his post as RISD's president, Maeda is turning his attention to Silicon Valley, where is is working as a Design Partner for Kleiner, Perkins, Caulfield and Byers. He is also consulting for eBay, where he is the chair of the Design Advisory Board.
John Maeda | Speaker | TED.com