TED2009
Robert Full: Learning from the gecko's tail
Robert Full: Kertenkelenin kuyruğundan öğrenilenler
Filmed:
Readability: 3.7
722,710 views
Biyolog Robert Full, süper yapışkan ayakları ve güçlü tırmanma becerileriyle şaşırtıcı kertenkeleleri inceliyor. Ancak, yüksek hızda çekilmiş görüntüler, kertelenkelenin kuyruğunda belki de var olan en şaşırtıcı yeteneklerin saklı olduğunu ortaya çıkarıyor.
Robert Full - Biologist
Robert Full studies cockroach legs and gecko feet. His research is helping build tomorrow's robots, based on evolution's ancient engineering. Full bio
Robert Full studies cockroach legs and gecko feet. His research is helping build tomorrow's robots, based on evolution's ancient engineering. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
Let me share with you today an original discovery.
0
0
5000
Bugün sizlerle orijinal bir keşfi paylaşmak istiyorum.
00:23
But I want to tell it to you the way it really happened --
1
5000
3000
Keşif nasıl gerçekleştiyse ben de size öyle aktaracağım.
00:26
not the way I present it in a scientific meeting,
2
8000
2000
Yani, bilimsel bir toplantıda sunacağım şekilde
00:28
or the way you'd read it in a scientific paper.
3
10000
3000
veya bir bilim dergisinde okuyacağınız haliyle anlatmayacağım.
00:31
It's a story about beyond biomimetics,
4
13000
3000
Anlatacağım, biyomimetiğin ötesinde bir hikaye.
00:34
to something I'm calling biomutualism.
5
16000
3000
Biyokarşılıklılık olarak adlandırdığım olguyla ilgili bir hikaye.
00:37
I define that as an association between biology and another discipline,
6
19000
3000
Bu terimi, biyoloji ve diğer bir disiplin arasındaki ilişki olarak tanımlıyorum.
00:40
where each discipline reciprocally advances the other,
7
22000
4000
Biyokarşılıklılıkta disiplinler birbirlerini geliştirir,
00:44
but where the collective discoveries that emerge are beyond any single field.
8
26000
4000
ancak yapılan ortak keşifler tek bir alana ait olmanın çok ötesindedir.
00:48
Now, in terms of biomimetics,
9
30000
2000
Biyomimetik açısından bakıldığında,
00:50
as human technologies take on more of the characteristics of nature,
10
32000
3000
insan eliyle yaratılan teknolojiler tabiata benzedikçe
00:53
nature becomes a much more useful teacher.
11
35000
3000
tabiat çok daha yararlı bir öğretmene dönüşür.
00:56
Engineering can be inspired by biology
12
38000
2000
Mühendislik, kendisine avantaj sağladığında
00:58
by using its principles and analogies when they're advantageous,
13
40000
3000
biyolojinin ilke ve analojilerini kullanarak ilham alabilir.
01:01
but then integrating that with the best human engineering,
14
43000
3000
Tabii, nihayetinde tabiattan daha iyi bir şey yapmak için,
01:04
ultimately to make something actually better than nature.
15
46000
5000
bu ilhamı en iyi mühendislikle birleştirmek gerekiyor.
01:09
Now, being a biologist, I was very curious about this.
16
51000
3000
Bir biyolog olarak, bu konuyu çok merak ediyordum.
01:12
These are gecko toes.
17
54000
2000
Bunlar kertenkele parmakları.
01:14
And we wondered how they use these bizarre toes
18
56000
2000
Bu garip parmakları bir duvara bu kadar hızlı tırmanırken
01:16
to climb up a wall so quickly.
19
58000
2000
nasıl kullandıklarını merak ettik.
01:18
We discovered it. And what we found was
20
60000
3000
Ve nasıl olduğunu keşfettik;
01:21
that they have leaf-like structures on their toes,
21
63000
2000
parmaklarında yaprağa benzeyen kısımlar bulunuyor ve
01:23
with millions of tiny hairs that look like a rug,
22
65000
3000
bunların da üstünde halı gibi görünen milyonlarca minik kıl var.
01:26
and each of those hairs has the worst case of split-ends possible:
23
68000
3000
Her bir kıl ucu maksimum sayıda çatallaşmış,
01:29
about 100 to 1000 split ends that are nano-size.
24
71000
4000
nano ölçülerde yaklaşık 100 ila 1000 çatallı uçlar.
01:33
And the individual has 2 billion of these nano-size split ends.
25
75000
4000
Bu bireyde nano ölçüdeki çatallı uçlardan 2 milyar tane var.
01:37
They don't stick by Velcro or suction or glue.
26
79000
2000
Tutunma cırt cırt, emme veya tutkalla sağlanmıyor.
01:39
They actually stick by intermolecular forces alone,
27
81000
3000
Aslında sadece moleküller arası güçler yardımıyla tutunuyorlar.
01:42
van der Waals forces.
28
84000
2000
van der Waals güçleri.
01:44
And I'm really pleased to report to you today
29
86000
2000
Bugün sizlere ilk sentetik, kendi kendini temizleyen,
01:46
that the first synthetic self-cleaning, dry adhesive has been made.
30
88000
5000
kuru yapıştırıcının üretildiğini duyurmaktan çok memnunum.
01:51
From the simplest version in nature, one branch,
31
93000
3000
Doğadaki en basit versiyonu, bir dalı kullanan
01:54
my engineering collaborator, Ron Fearing, at Berkeley,
32
96000
3000
Berkeley'deki mühendis arkadaşım Ron Fearing
01:57
had made the first synthetic version.
33
99000
3000
ilk sentetik versiyonu yapmıştı.
02:00
And so has my other incredible collaborator,
34
102000
2000
Stanford'daki arkadaşım Mark Cutkosky de
02:02
Mark Cutkosky, at Stanford --
35
104000
2000
bir sentetik versiyon yaptı.
02:04
he made much larger hairs than the gecko,
36
106000
2000
Kertenkelede bulunanlardan çok daha büyük kıllar yaptı,
02:06
but used the same general principles.
37
108000
3000
fakat aynı genel ilkeyi kullandı.
02:09
And here is its first test.
38
111000
2000
İşte, ilk denemesi.
02:11
(Laughter)
39
113000
1000
(Kahkaha)
02:12
That's Kellar Autumn, my former Ph.D. student,
40
114000
2000
Bu Kellar Autumn, eski doktora öğrencim,
02:14
professor now at Lewis and Clark,
41
116000
2000
kendisi şu anda Lewis and Clark'ta profesör,
02:16
literally giving his first-born child up for this test.
42
118000
4000
kendi çocuğunu deneyde kullanıyor.
02:20
(Laughter)
43
122000
1000
(Kahkaha)
02:21
More recently, this happened.
44
123000
2000
Bu, daha yakın bir tarihte gerçekleşti.
02:23
Man: This the first time someone has actually climbed with it.
45
125000
3000
Adam: Bugün ilk kez biri bununla duvara tırmandı.
02:26
Narrator: Lynn Verinsky, a professional climber,
46
128000
2000
Konuşmacı: Lynn Verinsky, profesyonel bir tırmanışçı,
02:28
who appeared to be brimming with confidence.
47
130000
2000
görünüşe bakılırsa kendine güveni tamdı.
02:30
Lynn Verinsky: Honestly, it's going to be perfectly safe. It will be perfectly safe.
48
132000
3000
Lynn Verinsky: Gerçekten, gayet güvenli olacak. Son derece güvenli.
02:33
Man: How do you know?
49
135000
2000
Adam: Nereden biliyorsun?
02:35
Lynn Verinsky: Because of liability insurance. (Laughter)
50
137000
2000
Lynn Verinsky: Malî sorumluluk sigortam var çünkü.
02:37
Narrator: With a mattress below and attached to a safety rope,
51
139000
2000
Konuşmacı: Aşağıya konmuş bir minder ve bağlandığı güvenlik halatı eşliğinde
02:39
Lynn began her 60-foot ascent.
52
141000
3000
Lynn 60 foot'luk tırmanışına başladı.
02:42
Lynn made it to the top in a perfect pairing
53
144000
3000
Hollywood ile bilimin mükemmel bir karışımı ile
02:45
of Hollywood and science.
54
147000
3000
Lynn tepeye ulaştı.
02:48
Man: So you're the first human being to officially emulate a gecko.
55
150000
3000
Adam: Böylece resmi olarak bir kertenkelenin hareketlerini kopyalayan ilk insan oldun.
02:51
Lynn Verinsky: Ha! Wow. And what a privilege that has been.
56
153000
6000
Lynn Verinsky: Öyle mi ? Vay be, ne büyük ayrıcalık!
02:57
Robert Full: That's what she did on rough surfaces.
57
159000
2000
Robert Full: Pürüzlü yüzeylerde böyle yaptı.
02:59
But she actually used these on smooth surfaces --
58
161000
2000
Fakat, pürüzsüz yüzeylerde bunların ikisini
03:01
two of them -- to climb up, and pull herself up.
59
163000
2000
tırmanmak ve kendisini yukarı çekmek için kullandı.
03:03
And you can try this in the lobby,
60
165000
2000
Bunu siz de lobide deneyebilir,
03:05
and look at the gecko-inspired material.
61
167000
4000
kertenkeleden esinlenilerek üretilen malzemelere bakabilirsiniz.
03:09
Now the problem with the robots doing this
62
171000
2000
Robotlar bu eylemi yaparken ortaya çıkan sorun
03:11
is that they can't get unstuck,
63
173000
2000
malzemeyle yüzeyden
03:13
with the material.
64
175000
2000
ayrılamamaları.
03:15
This is the gecko's solution. They actually peel their toes away
65
177000
3000
Bu, kertenkelenin çözümü. Duvardan yukarı ızlıca koşarken,
03:18
from the surface, at high rates,
66
180000
2000
çok büyük bir hızla parmaklarını
03:20
as they run up the wall.
67
182000
2000
duvardan adeta soyar gibi ayırıyorlar.
03:22
Well I'm really excited today to show you
68
184000
3000
Bugün sizlere Stickybot adlı robotun
03:25
the newest version of a robot, Stickybot,
69
187000
3000
hiyerarşik kuru yapışkan kullanan en yeni versiyonunu
03:28
using a new hierarchical dry adhesive.
70
190000
3000
göstereceğim için çok heyecanlıyım.
03:31
Here is the actual robot.
71
193000
3000
İşte, bahsettiğim robot.
03:37
And here is what it does.
72
199000
3000
Bakın neler yapabiliyor.
03:45
And if you look,
73
207000
2000
Baktığınızda
03:47
you can see that it uses
74
209000
3000
tıpkı kertenkele gibi
03:50
the toe peeling,
75
212000
2000
parmak soyma hareketini yaptığını
03:52
just like the gecko does.
76
214000
2000
görebilirsiniz.
03:56
If we can show some of the video, you can see it climbing up the wall.
77
218000
3000
Videonun bir kısmını gösterirsek, duvara tırmandığını görebilirsiniz.
03:59
(Applause)
78
221000
2000
(Alkış)
04:01
There it is.
79
223000
2000
İşte, buyrun.
04:03
And now it can go on other surfaces because of the new adhesive
80
225000
3000
Standford grubunun bu müthiş robotu tasarlarken
04:06
that the Stanford group was able to do
81
228000
3000
geliştirdiği yeni yapışkan sayesinde
04:09
in designing this incredible robot.
82
231000
3000
artık diğer yüzeylerde de gezebiliyor.
04:12
(Applause)
83
234000
3000
(Alkış)
04:15
Oh. One thing I want to point out is, look at Stickybot.
84
237000
3000
Ha, bir noktaya dikkati çekmek istiyorum, Stickybot'a bakın.
04:18
You see something on it. It's not just to look like a gecko.
85
240000
4000
Üzerinde bir şey görüyorsunuz. Sadece kertenkele gibi görünmesi için konmadı.
04:22
It has a tail. And just when you think you've figured out nature,
86
244000
3000
Bir kuyruğu var. Tam da tabiatı çözdüğünüzü sandığınızda
04:25
this kind of thing happens.
87
247000
2000
böyle bir şey oluveriyor.
04:27
The engineers told us, for the climbing robots,
88
249000
2000
Mühendisler, tırmanan robotlarla ilgili olarak
04:29
that, if they don't have a tail,
89
251000
2000
kuyrukları olmazsa
04:31
they fall off the wall.
90
253000
2000
duvardan düştüklerini söylediler.
04:33
So what they did was they asked us
91
255000
2000
Bu nedenle de bize
04:35
an important question.
92
257000
2000
önemli bir soru sordular.
04:37
They said, "Well, it kind of looks like a tail."
93
259000
4000
"Şey, az çok bir kuyruğa benziyor." dediler.
04:41
Even though we put a passive bar there.
94
263000
2000
Oraya pasif bir bar koysak da.
04:43
"Do animals use their tails when they climb up walls?"
95
265000
3000
"Hayvanlar duvara tırmanırken kuyruklarını kullanıyorlar mı?"
04:46
What they were doing was returning the favor,
96
268000
2000
Yardımımıza karşılık verip,
04:48
by giving us a hypothesis to test,
97
270000
3000
bize, biyolojide cevabını bulmamız için
04:51
in biology, that we wouldn't have thought of.
98
273000
3000
üzerinde hiç düşünmediğimiz bir hipotezi sunmuş oldular.
04:54
So of course, in reality, we were then panicked,
99
276000
3000
Elbette, bunun üzerine aslında panikledik,
04:57
being the biologists, and we should know this already.
100
279000
2000
biyologlar olarak bunu biliyor olmamız gerekiyordu.
04:59
We said, "Well, what do tails do?"
101
281000
2000
"Peki, kuyruk ne işe yarar?" dedik.
05:01
Well we know that tails store fat, for example.
102
283000
3000
Mesela, kuyrukların yağ depolamada kullanıldığını biliyoruz.
05:04
We know that you can grab onto things with them.
103
286000
3000
Nesnelere tutunurken kullanıldığını biliyoruz.
05:07
And perhaps it is most well known
104
289000
2000
Belki de en çok bilinen özellikleri ise,
05:09
that they provide static balance.
105
291000
3000
statik denge sağlayabilmeleri.
05:12
(Laughter)
106
294000
1000
(Kahkaha)
05:13
It can also act as a counterbalance.
107
295000
3000
Kuyruk aynı zamanda karşı denge de oluşturur.
05:16
So watch this kangaroo.
108
298000
3000
Şimdi, bu kanguruyu izleyin.
05:19
See that tail? That's incredible!
109
301000
2000
Kuyruğu görüyor musunuz? İnanılmaz!
05:21
Marc Raibert built a Uniroo hopping robot.
110
303000
4000
Marc Raibert Uniroo adında zıplayan bir robot yaptı.
05:25
And it was unstable without its tail.
111
307000
3000
Robot, kuyruğu olmadan dengesini kuramıyordu.
05:31
Now mostly tails limit maneuverability,
112
313000
2000
Bir de, kuyruklar çoğu zaman manevra kabiliyetini kısıtlar.
05:33
like this human inside this dinosaur suit.
113
315000
4000
Tıpkı dinozor kılığındaki bu insanda olduğu gibi.
05:37
(Laughter)
114
319000
1000
(Kahkaha)
05:38
My colleagues actually went on to test this limitation,
115
320000
4000
Meslekdaşlarım bu sınırlandırmayı test ettiler.
05:42
by increasing the moment of inertia of a student, so they had a tail,
116
324000
4000
Öğrencinin atalet momentumunu arttırdılar, yani kuyruk eklediler ve
05:46
and running them through and obstacle course,
117
328000
2000
engellerin arasından koşturdular.
05:48
and found a decrement in performance,
118
330000
2000
Sonuç olarak, performanslarında düşüş kaydettiler.
05:50
like you'd predict.
119
332000
3000
Tahmin edebileceğiniz gibi.
05:53
(Laughter)
120
335000
1000
(Kahkaha)
05:54
But of course, this is a passive tail.
121
336000
3000
Elbette, bu pasif bir kuyruk.
05:57
And you can also have active tails.
122
339000
2000
Bunun yanında aktif kuyruklar da var.
05:59
And when I went back to research this, I realized
123
341000
2000
Dönüp bunu araştırmaya koyulduğumda ise
06:01
that one of the great TED moments in the past,
124
343000
2000
Geçmişteki en müthiş TED konferanslarından birinde,
06:03
from Nathan,
125
345000
2000
Nathan'ın
06:05
we've talked about an active tail.
126
347000
2000
aktif kuyruklardan bahsetmiş olduğunu farkettim.
06:07
Video: Myhrvold thinks tail-cracking dinosaurs
127
349000
2000
Video: Myhrvold kuyruklarını hızla yere vuran dinozorların
06:09
were interested in love, not war.
128
351000
5000
savaşla değil aşkla ilgilendiklerini düşünüyor.
06:14
Robert Full: He talked about the tail being a whip for communication.
129
356000
3000
Robert Full: Kuyruğun iletişimi sağlayan kamçı gibi kullanıldığından söz ediyor.
06:17
It can also be used in defense.
130
359000
4000
Aynı zamanda savunma amaçlı da kullanılabilir.
06:21
Pretty powerful.
131
363000
2000
Son derece güçlü.
06:23
So we then went back and looked at the animal.
132
365000
2000
Böylelikle geri dönüp hayvanı inceledik.
06:25
And we ran it up a surface.
133
367000
2000
Bir yüzeye tırmandırdık.
06:27
But this time what we did is we put a slippery patch
134
369000
2000
Fakat bu sefer, burda sarı renkli olarak gördüğünüz
06:29
that you see in yellow there.
135
371000
2000
kaygan bir yama yerleştirdik.
06:31
And watch on the right what the animal is doing with its tail
136
373000
4000
Ve sağ tarafta, hayvan kaydığı zaman kuyruğunu nasıl kullanıyor izledik.
06:35
when it slips. This is slowed down 10 times.
137
377000
2000
Bu görüntü 10 kat yavaşlatılmış.
06:37
So here is normal speed.
138
379000
2000
İşte bu da normal hızdaki görüntü.
06:39
And watch it now slip,
139
381000
2000
Bakın şimdi kayıyor ve
06:41
and see what it does with its tail.
140
383000
2000
kuyruğuyla ne yaptığına bir bakın.
06:46
It has an active tail that functions as a fifth leg,
141
388000
2000
Beşinci bir bacak işlevine sahip aktif bir kuyruğu var.
06:48
and it contributes to stability.
142
390000
2000
Dengesini kurmasına yardımcı oluyor.
06:50
If you make it slip a huge amount, this is what we discovered.
143
392000
4000
Çok fazla kaymasını sağladığımızda ise işte bunu keşfettik.
06:57
This is incredible.
144
399000
2000
İnanılmaz bir şey.
06:59
The engineers had a really good idea.
145
401000
3000
Mühendisler çok parlak bir fikir bulmuşlardı.
07:02
And then of course we wondered,
146
404000
2000
Tabii, sonrasında şunu merak ettik;
07:04
okay, they have an active tail, but let's picture them.
147
406000
2000
peki, aktif bir kuyrukları var, dilerseniz bir kez resmedelim.
07:06
They're climbing up a wall, or a tree.
148
408000
3000
Bir duvara veya ağaca tırmanıyorlar.
07:09
And they get to the top and let's say there's some leaves there.
149
411000
3000
Tepeye çıkıyorlar, diyelim o noktada bir miktar yaprak var.
07:12
And what would happen if they climbed on the underside of that leaf,
150
414000
3000
Peki bu yaprakların alt tarafına tırmanmış olsalar ve
07:15
and there was some wind, or we shook it?
151
417000
3000
bir rüzgar çıksa, ya da biz dalı sallasak ne olacaktı?
07:18
And we did that experiment, that you see here.
152
420000
3000
Burada gördüğünüz deneyi gerçekleştirdik.
07:21
(Applause)
153
423000
1000
(Alkış)
07:22
And this is what we discovered.
154
424000
2000
Sonucunda da bunu keşfettik.
07:24
Now that's real time. You can't see anything.
155
426000
2000
Bu gerçek zamanlaması. Hiçbir şey göremezsiniz.
07:26
But there it is slowed down.
156
428000
2000
İşte bu ağır çekimde.
07:30
What we discovered was the world's fastest air-righting response.
157
432000
3000
Dünyadaki en hızlı havada denge sağlama yanıtını keşfetmiş olduk.
07:33
For those of you who remember your physics, that's a zero-angular-momentum
158
435000
2000
Fizik derslerini hatırlayanlarınız varsa, bahsettiğim şey sıfır açısal momentum yanıtı.
07:35
righting response. But it's like a cat.
159
437000
2000
Fakat, kedilerin yaptığına benziyor.
07:37
You know, cats falling. Cats do this. They twist their bodies.
160
439000
3000
Bildiğiniz gibi, kediler düşerken şu hareketi yaparlar. Vücutlarını kıvırırlar.
07:40
But geckos do it better.
161
442000
2000
Ancak, kertenkeleler bu konuda daha başarılı.
07:42
And they do it with their tail.
162
444000
3000
Bunu kuyruklarıyla yapıyorlar.
07:45
So they do it with this active tail as they swing around.
163
447000
3000
Sallanırken işte bu aktif kuyruğu kullanarak hareket ediyorlar.
07:48
And then they always land in the sort of superman skydiving posture.
164
450000
4000
Ayrıca, yere daima Süpermen'in havadaki duruşuna benzer bir edayla iniyorlar.
07:54
Okay, now we wondered, if we were right,
165
456000
2000
Sonra dedik ki: Eğer haklıysak,
07:56
we should be able to test this in a physical model, in a robot.
166
458000
3000
aynı şeyi fiziksel bir modelde, bir robotta da deneyebiliriz.
07:59
So for TED we actually built a robot,
167
461000
2000
Sonuçta, TED için kuyruklu bir robot,
08:01
over there, a prototype, with the tail.
168
463000
3000
görmüş olduğunuz prototipi ürettik.
08:04
And we're going to attempt the first air-righting response
169
466000
2000
Bir robot kullanarak, kuyruktaki havada denge sağlama yanıtını
08:06
in a tail, with a robot.
170
468000
2000
test edeceğiz.
08:08
If we could have the lights on it.
171
470000
2000
Üzerine ışık alabilir miyiz lütfen ?
08:10
Okay, there it goes.
172
472000
5000
Tamam, işte başlıyor.
08:15
And show the video.
173
477000
2000
Video'yu görelim.
08:20
There it is.
174
482000
2000
Buyrun.
08:22
And it works just like it does in the animal.
175
484000
3000
Tıpkı hayvandaki gibi çalışıyor.
08:25
So all you need is a swing of the tail to right yourself.
176
487000
4000
Dengeni sağlamak için tek gereken kuyruğun bir hareketi.
08:29
(Applause)
177
491000
2000
(Alkış)
08:31
Now, of course, we were normally frightened
178
493000
2000
Sonraki aşamada doğal olarak korktuk,
08:33
because the animal has no gliding adaptations,
179
495000
2000
çünkü hayvanın havada süzülmek için gerekli uzvu yok.
08:35
so we thought, "Oh that's okay. We'll put it in a vertical wind tunnel.
180
497000
4000
Biz de, "Olsun, o zaman kertenkeleyi dikey bir rüzgar tüneline koyarız" diye düşündük.
08:39
We'll blow the air up, we'll give it a landing target, a tree trunk,
181
501000
3000
Bu deneyde, tünele hava vereceğiz, pleksiglas bariyerin hemen dışındaki
08:42
just outside the plexi-glass enclosure, and see what it does.
182
504000
4000
ağaç gövdesini iniş hedefi olarak belirleyip sonucu seyredeceğiz.
08:46
(Laughter)
183
508000
1000
(Kahkaha)
08:47
So we did. And here is what it does.
184
509000
3000
Dediklerimi yaptık. İşte kertenkelenin yanıtı.
08:50
So the wind is coming from the bottom. This is slowed down 10 times.
185
512000
5000
Rüzgar dipten geliyor. Bu görüntüler 10 kat yavaşlatılmış.
08:55
It does an equilibrium glide. Highly controlled.
186
517000
4000
Son derece kontrollü bir denge süzülüşü gerçekleştiriyor.
08:59
This is sort of incredible. But actually it's quite beautiful,
187
521000
3000
Bu neredeyse inanılmaz. Aslına bakarsanız,
09:02
when you take a picture of it.
188
524000
3000
resmini çektiğinizde gayet güzel olduğunu göreceksiniz.
09:05
And it's better than that, it -- just in the slide -- maneuvers in mid-air.
189
527000
5000
Daha fazlası da var. Tek bir kayma hareketiyle, havada asılı halde manevra yapıyor.
09:10
And the way it does it, is it takes its tail
190
532000
2000
Manevrayı şöyle gerçekleştiriyor:
09:12
and it swings it one way to yaw left, and it swings its other way to yaw right.
191
534000
4000
kuyruğunu bir taraftan sola diğer taraftan sağa sallıyor.
09:16
So we can maneuver this way.
192
538000
2000
Böylece, bu yöne doğru hareket edebiliyor.
09:18
And then -- we had to film this several times to believe this --
193
540000
3000
Buna inanabilmek için birkaç kez filme çekmemiz gerekti.
09:21
it also does this. Watch this.
194
543000
3000
Aynı zamanda şunu da yapabiliyor. İzleyin.
09:24
It oscillates its tail up and down like a dolphin.
195
546000
2000
Tıpkı bir yunus gibi kuyruğunu aşağı yukarı sallıyor.
09:26
It can actually swim through the air.
196
548000
3000
Aslında havada yüzüyor.
09:29
But watch its front legs. Can you see what they are doing?
197
551000
5000
Ön ayaklarına bir bakın. Hareketini görebiliyor musunuz?
09:34
What does that mean for the origin of flapping flight?
198
556000
3000
Peki bu kanat çırpma hareketinin kökeniyle ilgili ne anlama geliyor?
09:37
Maybe it's evolved from coming down from trees,
199
559000
3000
Belki de, ağaçlardan aşağıya düşerken
09:40
and trying to control a glide.
200
562000
2000
süzülmeyi kontrol etme çabasından evrimleşmiştir.
09:42
Stay tuned for that.
201
564000
2000
Dikkatli izleyin yani.
09:44
(Laughter)
202
566000
2000
(Kahkaha)
09:46
So then we wondered, "Can they actually maneuver with this?"
203
568000
3000
Merak ettik, "Acaba gerçekten böylelikle manevra yapabiliyorlar mı?"
09:49
So there is the landing target. Could they steer towards it
204
571000
3000
İniş hedefimiz burada. Bu yeteneklerle hedefe doğru
09:52
with these capabilities? Here it is in the wind tunnel.
205
574000
2000
yönelebilirler mi? Kertenkelemiz rüzgar tünelinde.
09:54
And it certainly looks like it.
206
576000
2000
Kesinlikle yönelebiliyor.
09:56
You can see it even better from down on top.
207
578000
3000
Aşağıdan yukarı baktığınızda daha da iyi görebilirsiniz.
09:59
Watch the animal.
208
581000
2000
Hayvanı izleyin.
10:02
Definitely moving towards the landing target.
209
584000
2000
Kesinlikle iniş hedefine doğru gidiyor.
10:04
Watch the whip of its tail as it does it. Look at that.
210
586000
4000
Kuyruğunu nasıl kamçı gibi hareket ettirdiğine bakın.
10:08
It's unbelievable.
211
590000
2000
İnanılmaz bir şey.
10:10
So now we were really confused,
212
592000
2000
Bu noktada gerçekten kafamız karışmıştı.
10:12
because there are no reports of it gliding.
213
594000
2000
Çünkü, kertenkelenin havada süzülebildiğine dair bir kayıt yok.
10:14
So we went, "Oh my god, we have to go to the field,
214
596000
2000
Bunun üzerine, "Hemen araziye çıkıp,"
10:16
and see if it actually does this."
215
598000
2000
gerçekten de bu hareketi yapabiliyor mu görmemiz lazım." dedik.
10:18
Completely opposite of the way you'd see it on a nature film, of course.
216
600000
3000
Bir doğa filminde göreceklerinizin tam aksi yönde elbette.
10:21
We wondered, "Do they actually glide in nature?"
217
603000
3000
"Doğada da havada süzülerek gidebiliyorlar mı?" diye sorduk.
10:24
Well we went to the forests of Singapore and Southeast Asia.
218
606000
2000
Sonra da Singapur ve Güneydoğu Asya'nın ormanlarına gittik.
10:26
And the next video you see is the first time we've showed this.
219
608000
2000
Şimdi izleyeceğiniz videoyu ilk kez gösteriyoruz.
10:28
This is the actual video -- not staged, a real research video --
220
610000
3000
Bu gerçek video, sahne için montajlanmamış, gerçek bir araştırma videosu.
10:31
of animal gliding down. There is a red trajectory line.
221
613000
3000
Hayvanı, şurada gördüğünüz kırmızı çizgi boyunda havada süzülürken gösteriyor.
10:34
Look at the end to see the animal.
222
616000
2000
Hayvanı görebilmek için sona bakın.
10:36
But then as it gets closer to the tree,
223
618000
2000
Ama sonra da ağaca yaklaştığında
10:38
look at the close-up. And see if you can see it land.
224
620000
3000
yakın çekim görüntüsüne bakın. Bakalım inişini görebilecek misiniz.
10:42
So there it comes down. There is a gecko at the end of that trajectory line.
225
624000
3000
İşte iniyor. Bu çizginin sonunda bir kertenkele var.
10:45
You see it there? There? Watch it come down.
226
627000
2000
Görüyor musunuz? Bakın burada. İnişini seyredin.
10:47
Now watch up there and you can see the landing. Did you see it hit?
227
629000
3000
Şimdi de yukarı bakın, nasıl iniş yaptığını görün. Çarptığını gördünüz mü?
10:50
It actually uses its tail too,
228
632000
2000
Aslında kuyruğunu da kullanıyor.
10:52
just like we saw in the lab.
229
634000
3000
Tıpkı laboratuvarda gördüğümüz gibi.
10:55
So now we can continue this mutualism
230
637000
4000
Kertenkelelerin kuyruklarını aktif hale getirebildiklerini söyleyerek
10:59
by suggesting that they can make an active tail.
231
641000
3000
bu karşılıklılıktan söz etmeye devam edelim.
11:02
And here is the first active tail, in the robot,
232
644000
5000
Bu da Boston Dynamics'in ürettği,
11:07
made by Boston Dynamics.
233
649000
3000
ilk aktif robot kuyruğu.
11:10
So to conclude, I think we need to build biomutualisms, like I showed,
234
652000
4000
Sonuç olarak, uygulamada keşif hızını arttırmamızı sağlayacak,
11:14
that will increase the pace of basic discovery in their application.
235
656000
3000
size gösterdiğime benzer biyokarşılıklılıklar kurmamız gerektiğini düşünüyorum.
11:17
To do this though, we need to redesign education in a major way,
236
659000
3000
Fakat bunu gerçekleştirebilmek için eğitimi temelden,
11:20
to balance depth with interdisciplinary communication,
237
662000
3000
derinliği disiplinler arası iletişim ile dengeleyecek şekilde yeniden tasarlamamız gerekiyor.
11:23
and explicitly train people how to contribute to, and benefit from other disciplines.
238
665000
5000
Ayrıca, insanları bilinçli olarak diğer disiplinlerden faydalanmaları ve onlara katkı sağlamaları yönünde eğitmeliyiz.
11:28
And of course you need the organisms and the environment to do it.
239
670000
4000
Bunu yapmak için de elbette canlılara ve çevreye ihtiyacınız var.
11:32
That is, whether you care about security, search and rescue or health,
240
674000
3000
Yani, ister güvenlik ister araştırma ve kurtarma veya sağlıkla ilgilenin
11:35
we must preserve nature's designs,
241
677000
2000
tabiatın tasarımlarını korumamız gerekiyor,
11:37
otherwise these secrets will be lost forever.
242
679000
3000
yoksa bu sırlar sonsuza dek kaybedilecek.
11:40
And from what I heard from our new president,
243
682000
4000
Yeni başkanımızdan duyduğuma dayanarak da
11:44
I'm very optimistic. Thank you.
244
686000
2000
gayet iyimser olduğumu söyleyebilirim. Teşekkür ederim.
11:46
(Applause)
245
688000
2000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Robert Full - BiologistRobert Full studies cockroach legs and gecko feet. His research is helping build tomorrow's robots, based on evolution's ancient engineering.
Why you should listen
UC Berkeley biologist Robert Full is fascinated by the motion of creatures like cockroaches, crabs and geckos having many legs, unusual feet or talented tails. He has led an effort to demonstrate the value of learning from Nature by the creating interdisciplinary collaborations of biologists, engineers, mathematicians and computer scientists from academia and industry. He founded CiBER, the Center for interdisciplinary Bio-inspiration in Education and Research, and the Poly-PEDAL Laboratory, which studies the Performance, Energetics and Dynamics of Animal Locomotion (PEDAL) in many-footed creatures (Poly).
His research shows how studying a diversity of animals leads to the discovery of general principles which inspire the design of novel circuits, artificial muscles, exoskeletons, versatile scampering legged search-and-rescue robots and synthetic self-cleaning dry adhesives based on gecko feet. He is passionate about discovery-based education leading to innovation -- and he even helped Pixar’s insect animations in the film A Bug's Life.
Robert Full | Speaker | TED.com