Stewart Brand and Chris Anderson: Mammoths resurrected, geoengineering and other thoughts from a futurist
Stewart Brand ve Chris Anderson: Bir fütüristin mamutların dirilişi, jeo mühendislik ve diğer şeyler hakkındaki düşünceleri
Since the counterculture '60s, Stewart Brand has been creating our internet-worked world. Now, with biotech accelerating four times faster than digital technology, Stewart Brand has a bold new plan ... Full bioChris Anderson - TED Curator
After a long career in journalism and publishing, Chris Anderson became the curator of the TED Conference in 2002 and has developed it as a platform for identifying and disseminating ideas worth spreading. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
you founded this magazine.
bu dergiyi çıkarmaya başlamıştın.
It's the original one.
that I was part of at the time,
en büyük akım karşıt-kültür idi,
of hippies and New Left.
at where the interesting flow is
neredeyse oraya bakmak,
as an army officer,
bu şekilde eğitildim
to find originalities:
keşfetmek üzere basit bir sezgi:
else is looking,
the hippies were very romantic
hippiler çok romantikti
it was a power device.
olduğunu düşünüyorlardı.
fold, or mutilate.
bükülmez ve zarar verilemez.
was kind of a counter-counterculture thing
bir nevi karşıt kültüre karşıt bir şeydi
Buckminster Fuller's idea
define the world in interesting ways.
ilginç şekillerde tanımlıyorlar.
disappeared one week,
ortadan kaybolsa
bir haftalığına ortadan kaybolsa
and engineers disappeared one week,
sebep olurdu.
about power to the people.
güç vermekten bahsediyordu.
and Steve Wozniak
insanlar buna baktılar
araçlarla verilmeli.
don't try to change human nature,
değiştirmeye çalışmayın diyordu.
and it does not even bend,
rağmen en ufak bir değişim olmadı.
kolay değiştirebilirsiniz.
if you want to make the world better
yapmak istiyorsanız, en etkili yol,
differently like the New Left was,
farklı davranmaya zorlayarak değil,
that go in the right direction.
sağlayacak araçlar vererek olmalı.
this is one of the first images,
ilk gördükleri resimlerden biri.
Earth from outer space.
that in the spring of '66,
şans eseri bir şekilde,
yaşadığım bir LSD tecrübesi ile,
on a rooftop in San Francisco,
tekrar düşünmeye başladım.
something that Fuller talked about,
ve kaynaklarının da
that the Earth is flat
birçok insan var.
in terms of its resources,
that it's a sphere
yuvarlak olduğunu
sınırlı olduğunu anladığınızda
bir metaforuydu.
on my hundred micrograms
etkisiyle San Fransisco'da bir çatıda
which were right in front of me
şehir merkezindeki binaların
they were sort of fanned out like this.
şu şekilde konumlandığını fark ettim.
they are on a curved surface.
olmalarından kaynaklanıyordu.
I would see that even more clearly,
bunu daha da net görebilecek
yuvarlak bir Dünya görecektiniz.
the circle of Earth from space.
in space for 10 years --
uzaya gideli 10 yıl olmuş
or looking at just parts of the Earth.
veya Dünya'nın bazı yerlerine bakmış.
a photograph of the whole Earth yet?
bütününün bir resmini hiç görmedik?
and senators, secretaries got it,
Senatörlere, bakanlıklara
in the Politburo got it,
Catalog came out,
her şeyi değiştirdi.
lazy and ingenious
yapmaya çalışıp
that you see --
resimlerin tümü --
Whole Earth banners and so on --
sistemi aldatmak
way to make the system go
en güvenilir yoludur.
the whole system around in a big way,
değişime itmeye çalışınca,
horsing-around problems,
it will adjust to the tweak.
değişime ayak uyduracaktır.
among many other things,
birçok diğer alanda olduğu gibi,
in the environmental movement,
öncü isimlerden biri olarak anılıyorsunuz
taking on a lot of,
şundan bahsediyorsunuz,
almost believe are heresies.
sapkınlıklar olduğunu söylüyorsunuz.
a couple of those.
sizinle incelemek istiyorum.
and Arctic region, used to look like.
nasıl olduğunu gösteriyor.
used to look like that.
and the Serengeti now,
bugün bulduklarımız,
throughout the world.
is to not only bring back those animals
sadece bu hayvanları
stabilization system over the long run,
getirecek bir sistem olması değil,
there in the background
a 200-year goal.
the extinction rate
in the background.
geriye getirmek çok uzun alacak
of bio-abundance will take longer,
should think of extinctions.
düşünmemiz gerektiğini anlatır mısın?
concerns right now
en büyük endişelerden biri de
at a faster rate than ever in history.
en hızlı seviyede olmasıdır.
of the Sixth Extinction
of the Sixth Extinction.
tam başında bir yerdeyiz.
the de-extinction business,
işinde olduğumuz için
with Revive & Restore,
Canlandırma & Geri Getirme işinde olarak,
going on with extinction.
incelemeye başladık.
set of data out there
çok karıştırılmış veri setleri var
hikâyelere dönüşüyor...
indicated by the yellow triangles,
beş hızlı nesil tükenişini gösteriyor.
66 million years ago
meteor olan bizleriz.
for a paper I wrote,
bunu araştırdım,
75 percent of all the species
türlerin yüzde 75'inin
of five-and-a-half-million species,
one and a half million.
tanımlayabildik.
identified every year.
going on out there.
kind of used in strange ways.
çok garip kullanımlarını görüyorsunuz.
in the New York Times,
bir manşet haberine göre,
Broad Studies Show."
kitlesel tükenişi gösteriyor,''
and it mentions that since 1500,
1500 yılından bu yana
have gone extinct in the oceans,
okyanuslardan tükendiğini anlatıyor.
none in the last 50 years.
hiçbir neslin tükenmediği de yazıyor.
into the story, and it's saying,
are so overfishing the wild fishes,
balıkları avlayarak
the fish populations in the oceans
tükenmesiyle karşı karşıya değil.
are probably going to go extinct.
"Oh my God, start panicking,
''Tanrım, panik olmaya başla
all the species in the oceans."
kaybedeceğiz.''
looking into in a little more detail,
that are considered threatened
23.000 türün bir şekilde
for the Conservation of Nature, the IUCN.
IUCN'ye göre.
surveying the loss of wildlife,
kaybolan vahşi yaşamı araştıran
for more centuries and millennia,
aynı hızla bir sonraki asır
of a sixth extinction.
6. Tükenişin başına ulaşmış olabiliriz.''
a moral responsibility to,
ahlaki bir sorumluluk hissediyorlar
the thing that they are looking at,
o kadar bağlılar ki
maybe no one listens.
kimse onları dinlemeyecek.
moral this or moral that --
ahlaki bu dediği zaman...
"precautionary principle" --
''önlem nitelikli tedbir'' --
to basically say no to things.
hayır demek için kullanılan terimler.
balık neslinin tükenmesi,
fish extinction, animal extinction,
balıkların ve hayvanların artması
and there is losses going on.
ve bu da kayıplara sebebiyet veriyor.
are caused by agriculture,
and basically makes it more condensed,
vertical farms in town,
yapmak bile isteseniz
about how to grow pot in basements,
hakkında öğrenilen her şey
vegetables inside containers --
yetiştirmek için kullanılıyor --
we can do for nature.
doğa için yapabileceğimiz en ana şey.
iyi bir şey.
of a destruction of the landscape is good.
iyi bir şey.
bringing back species, rewilding ...
isteyenler var...vahşi yaşama katmak.
What's the story with these guys?
Bu insanlar neden bahsediyor?
çiftçilikte en üst seviyedeyiz
at peak children being alive.
da en üst seviyedeyiz.
fewer and fewer children.
azaldıkça azalacak.
of human population,
maybe nine and a half billion,
dokuz buçuk milyara ulaşınca
but probably going down.
aşağı inmeye başlayacak.
en üst seviyede
that plays out in Europe
of abandoned farmland now,
corridors in Europe.
koridorları yapıyorlar.
so many of these farms are connected
bu tarlaların birçoğu birbirine bağlı
reforested wildlife corridors,
in this case, to Spain.
İspanya'da olduğu gibi.
to the Netherlands.
There's lynx coming back.
Vaşaklar da geri dönüyor.
I had no idea such a thing existed.
Varlığından haberim bile yoktu.
to the rest of Europe.
yayılıyorlar.
which is kind of interesting.
avcı hayvanlar, ki bu çok ilginç.
They've been missed.
Özlenmişler.
when you bring back the predators,
avcı hayvanları geri getirdiğiniz zaman
ecosystem often.
and large animals --
ve büyük hayvanlar --
with sharp teeth and claws --
ve pençeleri olan hayvanlar --
for a really rich ecosystem.
çok önemli oluyorlar.
more dramatic rewilding project
senin de dâhil olduğun
vahşi yaşama katma projesine getiriyor.
neden geri getirmek istiyor olabilir ki?
these terrifying woolly mammoths?
are the closest relative
genetically very close.
genetik olarak çok yakınlar.
in evolutionary history.
noktasında farklılaştılar.
are closer to woolly mammoths
to African elephants
kadar yakın olduklarından
with George Church at Harvard,
for four major traits
genome of the woolly mammoth,
ve çok araştırılmış genomundan
"ancient DNA analysis."
prosedürüyle başardı.
into living Asian elephant cell lines,
yaşayan Asya fil hücrelerine
their proper place thanks to CRISPR.
doğru noktalara oturmasını sağlıyor.
like you did with genetic engineering.
mühendisliğindeki gibi hedefleyip
basically, one allele,
gen kurguluyorsunuz- yani bir alelli
of another allele.
yerleştiriyorsunuz.
Asian elephant germline cells
kalıtımsal olarak
of the traits that you're going for
a surrogate mother,
by conservation biologists,
deyimiyle tüylü mamutun
curly-trunked, Asian elephant
in the sub-Arctic.
to get them there?
they don't like snow, right?"
değil mi?''
birkaç tane var
bigger than people.
kartopları yapmışlar.
you can start a little thing,
küçük bişey başlatıp
bir gebelik süreci.
is tricky business, anyway.
yapmak biraz riskli bir iş.
the surrogate Asian elephant mothers?"
kaybedecek misiniz?''
says, "That's all right.
der ki ''Bu sorun değil.''
and grow them that way."
onları bunun içinde yetiştiririz.''
next century, maybe,"
önümüzdeki asırda'' diyorlar.
this week in Nature
çıkan bir haber
in which they've grown a lamb
bir yavru kuzuyu
yetiştirebildiklerini yazıyordu.
its gestation period.
yarısı kadar olan bir süre.
want a world where --
isteyelim ki --
thousands of these things
working on the woolly mammoth seriously:
olarak çalışan üç grup var:
we're kind of in the middle;
biz ortada bir yerdeyiz-
that are doing the genetics in the lab;
genetikle uğraşan bir grup olarak.
old scientist named Zimov
who has bought into the system,
Zimov have been, for 25 years,
"Pleistocene Park,"
bir şey üzerine
of Siberia that is pure tundra.
Sibirya'da çalışmaktalar.
of the animals on the landscape there
we saw lots of animals.
birçok hayvan gördük.
and then there's the boreal forest.
ve sonrasında da tayga.
There's just a few animals there.
Orada sadece birkaç tane hayvan var.
a lot of grazing animals:
otlak hayvan götürdüler:
they're bringing in some bison,
birkaç bizon getiriyorlar,
that they used to be.
yoğunluğa getiriyorlar.
the moss, back into grassland.
tundrayı tekrar yeşil alana döndürüyorlar.
and releasing a lot of carbon dioxide
daha fazla karbondioksit ortaya çıkarıyor
25 square miles,
stabilization thing.
bir şey yapıyorlar.
very absorbent to sunlight,
çok emici olmasıdır.
when snow is on the ground.
around the North Pole --
around the North Pole --
biomes in the world,
biyomlardan biri
Sergey Zimov and Nikita
Sergey Zimov ve Nikita
they got for nothing,
eski askeri tankla gidip
"... and they make no dung!"
''...hiç dışkılamıyorlar!''
animals do, including mammoths.
hayvanlar bunları yaparlar.
what conservation biologists call
konservasyon biyologları
pandas in China or wherever --
Çin'deki pandalar gibi-
of making life good for that animal
kılabilecek bir habitat,
of creatures and plants,
ve bitki için de faydalı oluyor
of being self-managing,
kendi kendini yöneten
biyologları geri çekilip şunu diyor:
can back off and say,
the destructive invasives,
buradan yıkıcı türleri uzak tutmak ki
that you're dreaming of de-extincting
hayal ettiğiniz başka türler de var
like to move on to
istediğim diğer bir konu
how mammoths might help
tropical rainforest,
tropik bir yağmur ormanından ziyade
you've thought about a lot.
da çok düşünüyorsunuz.
is one of the most awful curses
to climate change.
en büyük etkeni.
this graph here, or this map.
bu grafiği gönderdin ya da bu haritayı.
that you get from headlines
hikâyelerinden duyduklarımızla
açıklayabileceğine bakmak
calls "narrative violation."
''anlatım ihlali'' dediği şeyleri aramak.
is master of putting it out there --
bunu yaratmakta çok ustadır--
civilization-threatening
hızla yaklaştığı şeklinde.
of greenhouse gases, especially CO2,
karbondioksiti ekstradan üretmekten
büyük büyük belada olacak.
but it's not the whole story,
ancak hikâyenin tamamı bu değil
than these fragmentary stories.
bu küçük kesitlerden daha ilginç.
plus water via sunshine.
ve güneş ile besleniyor.
industrialized greenhouses,
endüstriyel seralarda
turn that into plant matter.
sırf bitkiler beslenebilsin diye.
with satellites and other things,
deneyler yapıldı
over the last 33 years or so,
son 33 yıl kadar önceden
leaf action going on.
görüyorsunuz.
what ecologists call "primary production."
şeyde bundan daha fazlası var.
santrallerimiz sayesinde
goes up with this.
that is sucking it down
and goes right back up,
tekrar yukarı çıkıyor,
of what you need to bear in mind,
aklınızda bulundurmanız gerekiyor,
and engineering climate
düşünmek ve bu alanda çalışmak
tweaking around with the system
görmek için.
see it's still getting better,
daha da iyileştiğini görürsün
back off half a turn.
artık biraz kısabiliriz
"Not all green is created equal."
eşit yaratılmamıştır'' diyor.
the magnificence of the rainforest
muhteşemliğini ve çeşitliliğini
çim veya havuz yosunu ile
or grass or something like that.
every form of plant is increasing.
her tür bitki aslında artıyor.
left out of this study
in the oceans.
okyanuslarda ne olup bittiğidir.
the most important thing.
that create the atmosphere
James Lovelock has been insisting;
ısrar ettiği noktalardan biri:
especially of ocean life,
bilgimiz, özellikle de okyanuslar
atmosferdeki fazla karbondioksitin
of too much CO2 in the atmosphere,
the ocean doing with that?
the sea level rise,
deniz seviyesinin yükselişi
with more global warming.
to some of the coral reefs,
Avustralya kıyılarında olduğu gibi
a lot of bleaching from overheating.
ısınmadan kaynaklı ağarıyor.
in our previous session on the main stage,
oturumda Danny Hills ve ben
is worth experimenting with enough
in the warming aspect of all of this,
vakit kazanabileceğimizi görmek için
but usable research,
araştırmalarla ayarlayarak
do more than tweak.
yapmak gerekli mi anlamak için.
we're going to talk about
hakkında son birkaç dakika
bir tartışma konusu.
was just published by Yuval Harari.
yazdığı bir kitap var.
of humans is to become as gods.
evriminin tanrılık olduğunu söylüyor.
And you've probably finished the book.
ve muhtemelen kitabını da bitirdin.
completely remake ourselves
yeniden yapılandıracağımızı,
kullanarak
oluşacağını söylüyor.
brand-new chapter of history.
bölümünü yazmak üzereyiz.
Hatırlayamadım.
likes provoking people.
provoke etmeyi de seviyor.
I'm excited and nervous.
heyecanlanıyor ve endişeleniyorum.
is trying hard to lean towards
ve çok heyecan verici''
part of me is saying,
be a little bit careful
isn't it, for TED?
gizli sosun değil mi?
a little bit schizophrenic.
biraz şizofrenik olmanın da bir tarifi.
statement that you made
Whole Earth Catalog,
and might as well get good at it."
bari bu konuda ustalaşalım.''
you've upgraded that statement.
konuşmak istiyorum.
is that documentation
şeylerden biri kayıt tutmak
from somebody --
bir başka şey ise --
it hasn't forgiven me yet!
Beni henüz affetmedi!
when somebody quoted it,
bir deyimi sahiplendim
what you originally wrote
and might as well get used to it.'"
bari bu konuda ustalaşalım.''
the stories we tell ourselves
-bu kahrolası hikâyeler-
and might as well get good at it,"
bari bu konuda ustalaşalım''
Whole Earth Catalog oluyor.
called "Whole Earth Discipline:
basically saying that we are as gods
ve iklim değişikliği ile ilgili
iyi olmamız gerektiğini söyledim.
and have to get good at it.
ve bu konuda ustalaşmalıyız.''
the psychological reaction
as you talk about geoengineering
bahsettiğimizde
inandıkları en son şeyin
is that humans should be gods --
olması gerektiğidir--
sebeplerden kaynaklı,
karıştırmamız gerektiği için.
narrative about hubris.
ilgili hikâyesine benziyor
really sure of yourself,
olmaya başladığın zaman,
cautionary tale to always have at hand.
unutulmaması gereken bir hikâyedir.
I've kept for myself is:
kurallardan biri de şu:
I am dead wrong about.
yanıldığımı soruyorum.
with scientists these days,
looks pretty good,
of not only suspicions
sorarken buluyorsunuz.
away from fake news.
uzaklaşmanızın da bir yolu.
of this just for the environment:
uygulamasına geri dönersek
is that, whether we like it or not,
of what happens on planets,
zaten birçok yönden yönetiyoruz
doing it intentionally.
isteyerek yapmaya başlamalıyız.
getting good at being a god?
başlamak nasıl yapılır?
or systems we can nudge and play with?
yapabileceğimiz sistemler var mı?
to Buckminster Fuller
and anthropologist and biologist
antropolog ve bir biyolog
ve diğer şeylerdi
basically look at themselves.
nasıl baktığını inceledi.
you want to always be looking at things.
nasıl bakmak istediğinle alakalı bir şey.
approach to geoengineering
yaklaşımında sevdiğim şey şu,
yapmaya yeltenmiyorsun.
was talking about earlier --
daha önce söylediği şeydi --
really incrementally,
küçük değişiklikler yaparak
see how it responds,
nasıl tepki verdiğini ölçerseniz
that people say, quite rightly,
haklı olarak söyledikleri,
how the climate system works.
nasıl işlediğini anlamıyoruz.
you don't understand."
inşa edemezsiniz.''
tam olarak insan vücudu için de geçerli.
applies to the human body,
and we're kind of glad that it has."
ve hepimiz de bundan memnunuz''
that is so large and complex
ve kompleks bir sistemi kurarak
an anti-hubristic approach.
genişleterek uygulayarak
and dialogue and all these other things
ve tüm bunlar için bir diyalog
about earlier with Sebastian [Thrun].
anlattığı şeyler.
is looking for social license,
toplumun iznini almak
doğru bir seçim olduğu kanaatindeyim
that I think is a good one,
ve derin konulara
problematic, deep issues
gerektiğini düşünüyorum,
yapılan deneyler hakkında
paying close attention
as it's going forward,
yapılan deneylerin
as it's going forward --
which is fantastic --
göz önünde - ve bu harika
that has worked pretty well so far.
şimdiye kadar iyi çalıştı.
and I are optimistic is we read
Steven Pinker gibilerin yazdığı
"The Better Angels of Our Nature,"
gibi kitaplar okumamız.
of: things are capable of getting better,
hissiyle daha çok şey üretebilir
bakıp onları daha fazla kullanabilirsiniz.
that happen and apply those further.
on that optimistic note,
are willing to challenge yourself
meydan okuyuşunu
allowing yourself to be too certain
çok emin olmamak reçetesi
and inspiring, actually,
ve ilham vericiydi.
ABOUT THE SPEAKERS
Stewart Brand - Environmentalist, futuristSince the counterculture '60s, Stewart Brand has been creating our internet-worked world. Now, with biotech accelerating four times faster than digital technology, Stewart Brand has a bold new plan ...
Why you should listen
With biotech accelerating four times faster than digital technology, the revival of extinct species is becoming possible. Stewart Brand plans to not only bring species back but restore them to the wild.
Brand is already a legend in the tech industry for things he’s created: the Whole Earth Catalog, The WELL, the Global Business Network, the Long Now Foundation, and the notion that “information wants to be free.” Now Brand, a lifelong environmentalist, wants to re-create -- or “de-extinct” -- a few animals that’ve disappeared from the planet.
Granted, resurrecting the woolly mammoth using ancient DNA may sound like mad science. But Brand’s Revive and Restore project has an entirely rational goal: to learn what causes extinctions so we can protect currently endangered species, preserve genetic and biological diversity, repair depleted ecosystems, and essentially “undo harm that humans have caused in the past.”
Stewart Brand | Speaker | TED.com
Chris Anderson - TED Curator
After a long career in journalism and publishing, Chris Anderson became the curator of the TED Conference in 2002 and has developed it as a platform for identifying and disseminating ideas worth spreading.
Why you should listen
Chris Anderson is the Curator of TED, a nonprofit devoted to sharing valuable ideas, primarily through the medium of 'TED Talks' -- short talks that are offered free online to a global audience.
Chris was born in a remote village in Pakistan in 1957. He spent his early years in India, Pakistan and Afghanistan, where his parents worked as medical missionaries, and he attended an American school in the Himalayas for his early education. After boarding school in Bath, England, he went on to Oxford University, graduating in 1978 with a degree in philosophy, politics and economics.
Chris then trained as a journalist, working in newspapers and radio, including two years producing a world news service in the Seychelles Islands.
Back in the UK in 1984, Chris was captivated by the personal computer revolution and became an editor at one of the UK's early computer magazines. A year later he founded Future Publishing with a $25,000 bank loan. The new company initially focused on specialist computer publications but eventually expanded into other areas such as cycling, music, video games, technology and design, doubling in size every year for seven years. In 1994, Chris moved to the United States where he built Imagine Media, publisher of Business 2.0 magazine and creator of the popular video game users website IGN. Chris eventually merged Imagine and Future, taking the combined entity public in London in 1999, under the Future name. At its peak, it published 150 magazines and websites and employed 2,000 people.
This success allowed Chris to create a private nonprofit organization, the Sapling Foundation, with the hope of finding new ways to tackle tough global issues through media, technology, entrepreneurship and, most of all, ideas. In 2001, the foundation acquired the TED Conference, then an annual meeting of luminaries in the fields of Technology, Entertainment and Design held in Monterey, California, and Chris left Future to work full time on TED.
He expanded the conference's remit to cover all topics, including science, business and key global issues, while adding a Fellows program, which now has some 300 alumni, and the TED Prize, which grants its recipients "one wish to change the world." The TED stage has become a place for thinkers and doers from all fields to share their ideas and their work, capturing imaginations, sparking conversation and encouraging discovery along the way.
In 2006, TED experimented with posting some of its talks on the Internet. Their viral success encouraged Chris to begin positioning the organization as a global media initiative devoted to 'ideas worth spreading,' part of a new era of information dissemination using the power of online video. In June 2015, the organization posted its 2,000th talk online. The talks are free to view, and they have been translated into more than 100 languages with the help of volunteers from around the world. Viewership has grown to approximately one billion views per year.
Continuing a strategy of 'radical openness,' in 2009 Chris introduced the TEDx initiative, allowing free licenses to local organizers who wished to organize their own TED-like events. More than 8,000 such events have been held, generating an archive of 60,000 TEDx talks. And three years later, the TED-Ed program was launched, offering free educational videos and tools to students and teachers.
Chris Anderson | Speaker | TED.com