TED2010
William Li: Can we eat to starve cancer?
William Li: Beslenmeyle Kanseri Açlıktan Öldürebilir miyiz?
Filmed:
Readability: 5.2
5,284,275 views
William Li, kanser tedavisine yeni bir düşünce şekli getiriyor: Anjiogenezi, yani tümörleri besleyen kan damarlarını hedef alıyor. Önemli olan ilk ve en önemli adım: Kanserle savaşan besinleri tüketerek, kanseri kendi oyunuyla yenmek.
William Li - Cancer researcher
William Li heads the Angiogenesis Foundation, a nonprofit that is re-conceptualizing global disease fighting. Full bio
William Li heads the Angiogenesis Foundation, a nonprofit that is re-conceptualizing global disease fighting. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
Good afternoon.
0
2000
2000
İyi günler,
00:19
There's a medical revolution happening all around us,
1
4000
3000
Etrafımızda tıbbi bir devrim yaşanıyor,
00:22
and it's one that's going to help us conquer
2
7000
2000
ve bu devrim, toplumumuzdaki en korkulan
00:24
some of society's most dreaded conditions,
3
9000
2000
bazı hastalıkları fethetmemizi sağlayacak.
00:26
including cancer.
4
11000
2000
Kanser bunlardan biri
00:28
The revolution is called angiogenesis,
5
13000
3000
Bu devrimin adı da "anjiogenez,"
00:31
and it's based on the process
6
16000
2000
ve vücudumuzun damar geliştirmek üzere
00:33
that our bodies use to grow blood vessels.
7
18000
3000
kullandığı süreçle ilgili.
00:36
So why should we care about blood vessels?
8
21000
2000
Niye kan damarlarına önemli veriyoruz?
00:38
Well, the human body is literally packed with them:
9
23000
3000
İnsan vücudu bunlarla dolup taşıyor;
00:41
60,000 miles worth in a typical adult.
10
26000
3000
tipik yetişkinde, yakalşık 80 000 km damar var.
00:44
End to end, that would form a line
11
29000
2000
arka arkaya eklendiğinde, dünyayı
00:46
that would circle the earth twice.
12
31000
3000
iki kere dolacak bir çizgi oluşturuyor.
00:49
The smallest blood vessels are called capillaries;
13
34000
3000
En küçük damarlara "kılcal damar" deniyor;
00:52
we've got 19 billion of them in our bodies.
14
37000
3000
vücudumuzda bunlardan 19 milyar tane var.
00:55
And these are the vessels of life, and,
15
40000
3000
Bunlar "can damarları", ancak,
00:58
as I'll show you,
16
43000
2000
şimdi göreceksiniz,
01:00
they can also be the vessels of death.
17
45000
3000
"ölüm damarlarına" dönüşebiliyorlar.
01:03
Now the remarkable thing about blood vessels
18
48000
2000
Kan damarlarının en dikkat çekici özelliği,
01:05
is that they have this ability
19
50000
2000
içindeki büyüdükleri ortama
01:07
to adapt to whatever environment they're growing in.
20
52000
2000
ayak uydurabilmeleri.
01:09
For example, in the liver they form channels
21
54000
2000
Örnek olarak, karaciğerde, kanı zehirden
01:11
to detoxify the blood;
22
56000
2000
arındırmak için, kanallar oluşturuyorlar.
01:13
in the lung they line air sacs for gas exchange;
23
58000
3000
Akciğerde, solunum için hava torbacıklarına dönüşüyorlar.
01:16
in muscle they corkscrew so that muscles can contract
24
61000
2000
Kaslarda, spiral olarak gelişiyorlar; bu sayede kaslar
01:18
without cutting off circulation;
25
63000
3000
dolaşımı engellemeden kasılabiliyor.
01:21
and in nerves they course along like power lines,
26
66000
2000
Sinir hücrelerinde, elektrik hattı gibi hücre boyunca ilerleyip,
01:23
keeping those nerves alive.
27
68000
2000
hücrelerin canlılığını sağlıyorlar.
01:25
We get most of these blood vessels
28
70000
2000
Bu damarların çoğunu, hala anne
01:27
when we're actually still in the womb,
29
72000
2000
rahmindeyken oluşturuyoruz.
01:29
And what that means is that as adults,
30
74000
3000
Bunun anlamı şu: Büyüklerde,
01:32
blood vessels don't normally grow.
31
77000
2000
özel bir kaç durum haricinde ,
01:34
Except in a few special circumstances:
32
79000
3000
kan damarı oluşmuyor.
01:38
In women, blood vessels grow every month
33
83000
2000
Kadınlarda rahmin duvarlarının oluşumunu desteklemek
01:40
to build the lining of the uterus;
34
85000
2000
için kan damarları her ay oluşuyor.
01:42
during pregnancy, they form the placenta,
35
87000
2000
Hamilelik boyunca, plasentayı oluşturup
01:44
which connects mom and baby.
36
89000
3000
anne ile bebeği bağlıyorlar.
01:47
And after injury, blood vessels
37
92000
2000
Bir yaralanmadan sonra da,
01:49
actually have to grow under the scab
38
94000
2000
kan damarları kabuğun altında gelişip,
01:51
in order to heal a wound.
39
96000
2000
yarayı tedavi ediyorlar.
01:53
And this is actually what it looks like,
40
98000
2000
İşte böyle görünüyor.
01:55
hundreds of blood vessels
41
100000
2000
Yüzlerce kan damarı,
01:57
all growing toward the center of the wound.
42
102000
2000
yaranın ortasında büyüyor.
01:59
So the body has the ability to regulate
43
104000
3000
Dolayısıyla, vücudun, herhangi bir zamandaki
02:02
the amount of blood vessels that are present at any given time.
44
107000
3000
damar miktarını düzenleyebilme becerisi var.
02:05
It does this through an elaborate
45
110000
2000
Vücut bu işi, şık ama karmaşık bir
02:07
and elegant system of checks and balances,
46
112000
2000
dengeleme sistemiyle,
02:09
stimulators and inhibitors of angiogenesis,
47
114000
3000
anjiogenez uyarıcıları ve inhibitörleriyle yapıyor.
02:12
such that, when we need a brief burst of blood vessels,
48
117000
3000
Öyle ki, hızlı bir şekilde kan damarlarının yayılması gerektiğinde,
02:15
the body can do this by releasing stimulators,
49
120000
3000
vücut, "anjiogenik faktör" denen proteinleri üretiyor,
02:18
proteins called angiogenic factors
50
123000
2000
bunlar da doğal gübre gibi
02:20
that act as natural fertilizer
51
125000
2000
yeni kan damarlarının
02:22
and stimulate new blood vessels to sprout.
52
127000
2000
fışkırmasını sağlıyor.
02:24
And when those excess vessels are no longer needed,
53
129000
2000
Bu fazla damarlara ihtiyaç kalmayınca da,
02:26
the body prunes them back to baseline
54
131000
3000
vücut bu damarları doğal anjiogenez inhibitörleri kullanarak
02:29
using naturally occurring inhibitors of angiogenesis.
55
134000
3000
başlangıç seviyesine geri çekiyor.
02:33
Now there are other situations where we start beneath the baseline
56
138000
2000
Başka durumlarda, normalden az damar olduğunda,
02:35
and we need to grow more blood vessels just to get back to normal levels --
57
140000
3000
damarların, normal seviyeye gelmesi gerekebiliyor.
02:38
for example, after an injury --
58
143000
2000
Mesela, bir yaralanmanın ardından.
02:40
and a body can do that too,
59
145000
2000
Vücut bunu da hallediyor;
02:42
but only to that normal level,
60
147000
2000
ancak damar miktarlarını,
02:44
that set point.
61
149000
2000
normal seviyeye kadar arttırıyor.
02:46
But what we now know is that for a number of diseases,
62
151000
3000
Bir çok hastalıkta, insan vücudunun
02:49
there are defects in the system
63
154000
2000
yeterince fazla sayıda damarı,
02:51
where the body can't prune back extra blood vessels
64
156000
3000
yeterince kısa sürede büyütüp
02:54
or can't grow enough new ones
65
159000
2000
tamamlamasını engelleyen hatalar
02:56
in the right place at the right time.
66
161000
2000
oluştuğunu biliyoruz.
02:58
And in these situations, angiogenesis
67
163000
2000
Bu durumlarda, anjiogenezin
03:00
is out of balance.
68
165000
2000
dengesi bozulmuş oluyor.
03:02
And when angiogenesis is out of balance,
69
167000
2000
Anjiogenez dengesi bozulduğunda,
03:04
a myriad of diseases result.
70
169000
2000
bir çok hastalık ortaya çıkıyor.
03:06
For example, insufficient angiogenesis --
71
171000
2000
Mesela, yetersiz anjiogenez,
03:08
not enough blood vessels --
72
173000
2000
yani yeterince damar olmaması,
03:10
leads to wounds that don't heal, heart attacks,
73
175000
3000
tedavi olmayan yaralara, kalp krizlerine
03:13
legs without circulation, death from stroke,
74
178000
2000
dolaşımsız kalan bacaklara, inme yüzünden ölüme
03:15
nerve damage.
75
180000
2000
ve sinir hasarına yol açar.
03:17
And on the other end, excessive angiogenesis --
76
182000
2000
Öte yandan, aşırı anjiogenez,
03:19
too many blood vessels -- drives disease,
77
184000
3000
yani fazla miktarda damar, yine rahatsızlıklara yol açar.
03:22
and we see this in cancer, blindness,
78
187000
2000
Kanserde, körlükte,
03:24
arthritis, obesity,
79
189000
2000
artiritte, obezlikte,
03:26
Alzheimer's disease.
80
191000
2000
Alzheimer'de,
03:28
In total, there are more than 70 major diseases
81
193000
3000
dünyada bir milyardan fazla insanı mustarip eden
03:31
affecting more than a billion people worldwide,
82
196000
3000
görünürde birbirine hiç benzemeyen
03:34
that all look on the surface to be different from one another,
83
199000
2000
toplamda 70'ten fazla rahatsızlıkta,
03:36
but all actually share
84
201000
2000
anormal anjiogenez durumunun
03:38
abnormal angiogenesis
85
203000
2000
ortak bir payda olarak
03:40
as their common denominator.
86
205000
2000
bulunduğunu görüyoruz.
03:42
And this realization is allowing us
87
207000
2000
Bunu farketmek,
03:44
to reconceptualize
88
209000
2000
bu rahatsızlıklara yaklaşım şeklimizi
03:46
the way that we actually approach these diseases
89
211000
2000
değiştirip, anjiogenezi kontrol
03:48
by controlling angiogenesis.
90
213000
3000
altında tutmaya çalışmamızı yol açıyor.
03:51
Now I'm going to focus on cancer
91
216000
2000
Özellikle kanser üzerinde duracağım,
03:53
because angiogenesis is a hallmark of cancer,
92
218000
3000
çünkü anjigenez, kanserin çok önemli bir özelliği;
03:56
every type of cancer.
93
221000
2000
her türlü kanserde görünüyor.
03:58
So here we go.
94
223000
2000
Dolayısıyla,
04:00
This is a tumor: dark, gray, ominous mass
95
225000
2000
bu gördüğünüz bir tümör, koyu gri yoğun bir kitle;
04:02
growing inside a brain.
96
227000
2000
beynin içinde büyüyor.
04:04
And under the microscope, you can see
97
229000
2000
Mikroskop altında, yüzlerce kahverengi
04:06
hundreds of these brown staining blood vessels,
98
231000
2000
kan damarını görübilirsiniz - bu kılcal damarlar,
04:08
capillaries that are feeding cancer cells,
99
233000
2000
kanser hücrelerini besliyor,
04:10
bringing oxygen and nutrients.
100
235000
3000
oksijen ve besin taşıyor.
04:13
But cancers don't start out like this.
101
238000
2000
Ama kanserler başlangıçta farklı oluyor.
04:15
And, in fact, cancers don't start out
102
240000
2000
Aslında, kanserler, özellikle bir kan kaynağı
04:17
with a blood supply.
103
242000
2000
ile ortaya çıkmıyor.
04:19
They start out as small, microscopic nests of cells
104
244000
3000
Ufak, mikroskopik hücre yuvaları olarak başlayıp,
04:22
that can only grow to
105
247000
2000
en fazla yarım milimetreküp hacmine
04:24
one half a cubic millimeter in size;
106
249000
3000
dek büyüyebiliyorlar.
04:27
that's the tip of a ballpoint pen.
107
252000
2000
Bu, tükenmez kalemin ucu kadar bir hacim.
04:29
Then they can't get any larger because they don't have a blood supply,
108
254000
2000
Daha büyüyememelerinin sebebi, kan kaynaklarının olmaması.
04:31
so they don't have enough oxygen or nutrients.
109
256000
3000
Dolayısıyla yeterince oksijen veya besin gelmiyor.
04:34
In fact, we're probably forming these
110
259000
2000
Aslında, bu mikroskopik kanserlerin
04:36
microscopic cancers all the time in our body.
111
261000
3000
vücudumuzda sürekli oluştuğunu tahmin ediyoruz.
04:40
Autopsy studies from people who died in car accidents
112
265000
3000
Araba kazalarında ölen insanların otopsileri,
04:43
have shown that about 40 percent of women
113
268000
3000
40 ile 50 yaş arasındaki kadınların
04:46
between the ages of 40 and 50
114
271000
2000
yüzde kırkının memelerinde,
04:48
actually have microscopic
115
273000
2000
mikroskopik kanserlerin
04:50
cancers in their breasts,
116
275000
2000
bulunduğunu gösteriyor.
04:52
about 50 percent of men in their 50s and 60s
117
277000
2000
50'li ve 60'lı yaşlarındaki erkeklerin yüzde ellisinde
04:54
have microscopic prostate cancers,
118
279000
3000
mikroskopik prostat kanserleri oluyor.
04:57
and virtually 100 percent of us,
119
282000
2000
Aslında hepimiz,
04:59
by the time we reach our 70s,
120
284000
2000
70'li yaşlarımıza geldiğimizde,
05:01
will have microscopic cancers growing in our thyroid.
121
286000
3000
tiroid bezlerimizde mikroskopik kanserler oluyor.
05:04
Yet, without a blood supply,
122
289000
2000
Ancak, kan kaynağı bulmadan,
05:06
most of these cancers
123
291000
2000
bu kanserlerin çoğu
05:08
will never become dangerous.
124
293000
2000
hiç bir zaman tehlikeli hale gelmiyor.
05:10
Dr. Judah Folkman, who was my mentor
125
295000
2000
Anjiogenez üzerine ilk araştırmaların yürütenlerden
05:12
and who was the pioneer of the angiogenesis field,
126
297000
3000
olan hocam Dr Judah Folkman, bir keresinde,
05:15
once called this "cancer without disease."
127
300000
3000
bunlara "hastalık olmayan kanser" demişti.
05:19
So the body's ability to balance angiogenesis,
128
304000
3000
Dolayısıyla, vücudun, normal çalışırken
05:22
when it's working properly,
129
307000
2000
anjiogenezi dengelemeye çalışması
05:24
prevents blood vessels from feeding cancers.
130
309000
2000
kan damarlarının kanserleri beslemesini engelliyor.
05:26
And this turns out to be
131
311000
2000
Bu da, kanseri karşı
05:28
one of our most important defense mechanisms
132
313000
3000
korunma mekanizmalarının
05:31
against cancer.
133
316000
2000
en önemlilerinden biri.
05:33
In fact, if you actually block angiogenesis
134
318000
2000
Aslında, eğer anjiogenezi bloke ederek,
05:35
and prevent blood vessels from ever reaching cancer cells,
135
320000
2000
kan damarlarının kanser hücrelerine ulaşmalarını engellerseniz,
05:37
tumors simply can't grow up.
136
322000
2000
tümörler asla büyüyemiyor.
05:39
But once angiogenesis occurs,
137
324000
2000
Ama anjiogenez bir kere gerçekleşince,
05:41
cancers can grow exponentially.
138
326000
3000
kanserler artarak büyüyor.
05:44
And this is actually how
139
329000
2000
İşte bu şekilde,
05:46
a cancer goes from being
140
331000
2000
bir kanser, zararsızdan,
05:48
harmless to deadly.
141
333000
2000
ölümcüle doğru değişiyor.
05:50
Cancer cells mutate
142
335000
2000
Kanser hücreleri mutasyona uğrayıp,
05:52
and they gain the ability to release
143
337000
2000
doğal gübre gibi işleyen
05:54
lots of those angiogenic factors, natural fertilizer,
144
339000
2000
anjiogenik faktörleri salgılayıp,
05:56
that tip the balance in favor of blood vessels
145
341000
2000
kansere doğru ilerleyen kan damarlarının
05:58
invading the cancer.
146
343000
2000
sayısını arttırıyorlar.
06:00
And once those vessels invade the cancer,
147
345000
2000
Bu damarlar kanseri ele geçirdikçe,
06:02
it can expand, it can invade local tissues.
148
347000
3000
kanser genişleyip çevresindeki dokuları ele geçiriyor.
06:05
And the same vessels that are feeding tumors
149
350000
2000
Kanseri besleyen bu damarlar, aynı zamanda
06:07
allow cancer cells to exit into the circulation
150
352000
3000
kanser hücrelerinin dolaşıma katılmasını sağlayıp
06:10
as metastases.
151
355000
2000
metastaza yol açıyorlar.
06:12
And, unfortunately, this late stage of cancer
152
357000
3000
Maalesef, kanserler ancak bu geç sahfada
06:15
is the one at which it's most likely
153
360000
2000
teşhis edilebiliyor.
06:17
to be diagnosed,
154
362000
2000
Anjiogenez harekete geçmiş,
06:19
when angiogenesis is already turned on
155
364000
2000
kanser hücreleri de deli gibi
06:21
and cancer cells are growing like wild.
156
366000
3000
yayılmaya başlamış oluyor.
06:25
So, if angiogenesis
157
370000
2000
Dolayısıyla, eğer anjiogenez,
06:27
is a tipping point
158
372000
2000
zararsız kanser ve zararlı kanser arasındaki
06:29
between a harmless cancer and a harmful one,
159
374000
3000
hassas nokta olduğuna göre,
06:32
then one major part of the angiogenesis revolution
160
377000
3000
anjiogenez devriminin önemli bir bölümü de,
06:35
is a new approach to treating cancer
161
380000
2000
kanser tedavisi için, kanserin
06:37
by cutting off the blood supply.
162
382000
3000
kan kaynağını kesmektir.
06:40
We call this antiangiogenic therapy,
163
385000
3000
kemoterapiden tümüyle farklı bir yöntem olan bu tedavi şekline
06:43
and it's completely different from chemotherapy
164
388000
2000
"anti-anjiogenik tedavi" adını veriyoruz;
06:45
because it selectively aims
165
390000
2000
çünkü bu tedavi özellikle
06:47
at the blood vessels that are feeding the cancers.
166
392000
3000
kanseri besleyen kan damarlarını hedef alıyor.
06:50
And we can do this because
167
395000
2000
Bunu yapabilmemizin sebebi,
06:52
tumor blood vessels are unlike normal, healthy vessels
168
397000
2000
tümör kan damarlarının, vücudun kalanında görülen
06:54
we see in other places of the body:
169
399000
2000
normal, sağlıklı damarlardan çok farklı olmaları.
06:56
They're abnormal;
170
401000
2000
Anormaller,
06:58
they're very poorly constructed;
171
403000
2000
yapıları bozuk, ve bu nedenle
07:00
and, because of that, they're highly vulnerable
172
405000
2000
onları hedef alan tedavilere karşı
07:02
to treatments that target them.
173
407000
2000
son derece savunmasızlar.
07:05
In effect, when we give cancer patients
174
410000
2000
Sonuç olarak, kanser hastalarına
07:07
antiangiogenic therapy --
175
412000
2000
anti-anjiogenik tedavi uyguladığımızda -
07:09
here, an experimental drug for a glioma,
176
414000
3000
- burada, bir tür beyin tümörü olan
07:12
which is a type of brain tumor --
177
417000
2000
gliomayı görüyorsunuz -
07:14
you can see that there are dramatic changes that occur
178
419000
3000
tümörün kaynaksız bırakıldıldığı yerde
07:17
when the tumor is being starved.
179
422000
2000
ciddi değişikliklerin olduğunu görüyorsunuz.
07:19
Here's a woman with a breast cancer
180
424000
2000
Burada, FDA tarafından onaylanmış bir
07:21
being treated with the antiangiogenic drug called Avastin,
181
426000
3000
ilaç olan Avastin uygulanan, meme kanserli
07:24
which is FDA approved.
182
429000
2000
bir kadın görüyorsunuz.
07:26
And you can see that the halo of blood flow
183
431000
3000
Tedavinin ardından, kan dolaşımından
07:29
disappears after treatment.
184
434000
3000
oluşan halenin yok olduğunu görübilirsiniz.
07:32
Well, I've just shown you
185
437000
2000
Size, iki çok farklı kanser
07:34
two very different types of cancer
186
439000
2000
tipi göstermiş olsam da,
07:36
that both responded to antiangiogenic therapy.
187
441000
3000
her ikisi de anti-anjiogenik tedaviye çok olumlu sonuç veriyorlar.
07:39
So, a few years ago, I asked myself,
188
444000
2000
Dolayısıyla, bir kaç sene önce kendime bir soru sordum:
07:41
"Can we take this one step further
189
446000
2000
"Acaba bir bir adım daha ileri götürüp,
07:43
and treat other cancers,
190
448000
2000
diğer kanserleri de tedavi edebilir miyiz,
07:45
even in other species?"
191
450000
3000
hatta diğer türlerdeki kanserleri?" diye sordum.
07:49
So here is a nine year-old boxer named Milo
192
454000
2000
Resimde, 9 yaşındaki boksör cinsi Milo'yu görüyorsunuz.
07:51
who had a very aggressive tumor
193
456000
2000
Milo'nun omzunda, "malignant nörofibroma"
07:53
called a malignant neurofibroma growing on his shoulder.
194
458000
3000
diye bilinen çok saldırgan bir tümör vardı.
07:56
It invaded into his lungs.
195
461000
2000
Akciğerine geçti.
07:58
His veterinarian only gave him three months to live.
196
463000
2000
Veteriner, sadece üç ay ömür vermişti.
08:00
So we created a cocktail of antiangiogenic drugs
197
465000
3000
Biz de, köpek besinine eklenen
08:03
that could be mixed into his dog food
198
468000
2000
anti-anjiogenik ilaçlardan oluşan
08:05
as well as an antiangiogenic cream
199
470000
2000
bir karışım ile, tümörün üzerine
08:07
that could be applied on the surface of the tumor.
200
472000
3000
sürelecek bir merhem verdik.
08:10
And within a few weeks of treatment,
201
475000
2000
Tedavinin ilk bir kaç haftasının sonunda,
08:12
we were able to slow down that cancer's growth
202
477000
3000
kanserin gelişimini yavaşlatmayı becerdik;
08:15
such that we were ultimately able to extend milo's survival
203
480000
3000
sonunda da Milo'nun ömrünü, veterinerlerin tahmin ettiğinin
08:18
to six times what the veterinarian had initially predicted,
204
483000
3000
altı katına çıkartabildik;
08:21
all with a very good quality of life.
205
486000
3000
yaşam kalitesi de çok yüksekti.
08:24
And we subsequently treated more than 600 dogs.
206
489000
3000
Ardından, 600'den fazla köpeği tedavi ettik.
08:27
We have about a 60 percent response rate
207
492000
2000
Yüzde altmışı tedaviye olumlu cevap verdi.
08:29
and improved survival for these pets
208
494000
2000
normal şartlar altında uyutulacakken,
08:31
that were about to be euthanized.
209
496000
3000
bu ev hayvanlarının ömrünü uzattık.
08:34
So let me show you a couple of
210
499000
2000
Size, daha bile ilginç
08:36
even more interesting examples.
211
501000
2000
bir kaç örnek daha göstermek isterim.
08:38
This is 20-year-old dolphin living in Florida,
212
503000
2000
Bu, Florida'da yaşayan, 20 yaşında bir yunus,
08:40
and she had these lesions in her mouth
213
505000
2000
ağzında, görüdüğünüz lezyonlar vardı;
08:42
that, over the course of three years,
214
507000
2000
bu lezyonlar, 3 yıl içinde,
08:44
developed into invasive squamous cell cancers.
215
509000
3000
saldırgan skuamöz hücre kanserlerine dönüştü.
08:47
So we created an antiangiogenic paste.
216
512000
3000
Biz de anti-anjiogenik macun yaratıp,
08:50
We had it painted on top of the cancer
217
515000
2000
kanserin üzerine, hafta üç defa
08:52
three times a week.
218
517000
2000
fırçalayarak uygulattık.
08:54
And over the course of seven months,
219
519000
2000
yedi aylık bir süre içinde,
08:56
the cancers completely disappeared,
220
521000
2000
kanserler tümüyle ortadan kalktı,
08:58
and the biopsies came back as normal.
221
523000
3000
ve biopsi sonuçları normale döndü.
09:02
Here's a cancer growing on the lip
222
527000
2000
Burada, Guiness adlı bir atın
09:04
of a Wuarter horse named Guinness.
223
529000
2000
dudağında oluşan bir kanseri görüyorsunuz.
09:06
It's a very, very deadly type of cancer called an angiosarcoma.
224
531000
3000
Bu anjiosarkoma adı verilen çok ama çok ölümcül bir kanser.
09:09
It had already spread to his lymph nodes,
225
534000
2000
Tedaviye başladığımızda, zaten lemf bezlerine sıçramıştı;
09:11
so we used an antiangiogenic skin cream for the lip
226
536000
3000
biz de dudak için anti-anjigenik merhem ile,
09:14
and an oral cocktail, so we could treat from the inside
227
539000
3000
ağızdan alınan bir karışım kullarak, hem dahili,
09:17
as well as the outside.
228
542000
2000
hem de harici tedavi uyguladık.
09:19
And over the course of six months,
229
544000
2000
Altı aylık tedavinin sonunda,
09:21
he experienced a complete remission.
230
546000
3000
at bütünüyle iyileşti.
09:24
And here he is six years later,
231
549000
3000
Bu fotoğrafta, tedaviden altı sene sonra,
09:27
Guinness, with his very happy owner.
232
552000
3000
çok mutlu olan sahibiyle beraber görünüyor.
09:30
(Applause)
233
555000
3000
(Alkış)
09:33
Now, obviously, antiangiogenic therapy
234
558000
2000
Tabii, anti-anjiogenik tedavi,
09:35
could be used for a wide range of cancers.
235
560000
3000
çok çeşit kanserlerin tedavisinde kullanılabilir.
09:38
And, in fact, the first pioneering treatments
236
563000
2000
Hatta, ilk geliştirilen ilaçlar, hem köpekler
09:40
for people, as well as dogs,
237
565000
2000
hem de insanlar için
09:42
are already becoming available.
238
567000
2000
piyasaya sürüldü.
09:44
There's 12 different drugs, 11 different cancer types.
239
569000
3000
12 değişik ilaç ve 11 değişik kanser şekli var;
09:47
But the real question is:
240
572000
2000
ancak esas soru şu:
09:49
How well do these work in practice?
241
574000
2000
Bunların pratikte işe yarıyor mu?
09:51
So here's actually the patient survival data
242
576000
3000
Ekranda, sekiz değişik kanser tipi için
09:54
from eight different types of cancer.
243
579000
2000
hastaların hayatta kalma oranları görünüyor.
09:56
The bars represent survival time
244
581000
2000
Buradaki sütunlar, sadece kemoterapi,
09:58
taken from the era
245
583000
2000
radyasyon ve ameliyat olan
10:00
in which there was only chemotherapy,
246
585000
2000
dönemdeki hasta ömürlerini
10:02
or surgery, or radiation available.
247
587000
3000
gösteriyor.
10:05
But starting in 2004,
248
590000
2000
Ancak, 2004'te
10:07
when antiangiogenic therapies first became available,
249
592000
2000
anti-anjiogenik tedaviler hayata geçirildiğinde,
10:09
well you can see that there has been
250
594000
2000
böbrek kanseri, multipl
10:11
a 70 to 100 percent
251
596000
2000
miyelom, kalın bağırsak kanseri,
10:13
improvement in survival
252
598000
2000
ve GIST'lerde
10:15
for people with kidney cancer, multiple myeloma,
253
600000
3000
70 ile 100 arasında bir gelişme
10:18
colorectal cancer, and gastrointestinal stromal tumors.
254
603000
3000
olduğunu görebiliyoruz.
10:22
That's impressive.
255
607000
2000
Etkileyici bir sonuç.
10:24
But for other tumors and cancer types,
256
609000
3000
Ama diğer tümörlerde ve kanser çeşitlerinde,
10:27
the improvements have only been modest.
257
612000
3000
sadece mütevazi gelişmeler oldu.
10:30
So I started asking myself,
258
615000
2000
Kendime şunu sormaya başladım:
10:32
"Why haven't we been able to do better?"
259
617000
3000
"Neden daha iyisini yapamadık?"
10:35
And the answer, to me, is obvious;
260
620000
2000
Bence cevap çok açık:
10:37
we're treating cancer too late in the game,
261
622000
2000
Kanseri çok geç tedavi edebiliyoruz,
10:39
when it's already established
262
624000
2000
çoktan vücuda yerleşip de
10:41
and, oftentimes, it's already spread or metastasized.
263
626000
3000
etrafa yayılıp, metastaz yaptıktan sonra tedaviye başlanıyor.
10:44
And as a doctor, I know
264
629000
2000
Doktor olarak,
10:46
that once a disease progresses to an advanced stage,
265
631000
3000
bir rahatsızlık ileri safhaya geldikten sonra,
10:49
achieving a cure
266
634000
2000
tedaviden sonuç almak,
10:51
can be difficult, if not impossible.
267
636000
3000
çok zor veya imkansız oluyor.
10:54
So I went back to the biology
268
639000
2000
Dolayısıyla ben de
10:56
of angiogenesis
269
641000
2000
anjiogenezin biyolojisine dönüp
10:58
and started thinking:
270
643000
2000
düşünmeye başladım:
11:00
Could the answer to cancer
271
645000
2000
Acaba kanserin çözümü,
11:02
be preventing angiogenesis,
272
647000
3000
anjiogenizi engellemek,
11:05
beating cancer at its own game
273
650000
2000
yani kanseri kendi oyununda yenmek olabilir mi?
11:07
so the cancers could never become dangerous?
274
652000
3000
Bu şekilde kanserler asla tehlikeli hale gelmez.
11:11
This could help healthy people
275
656000
2000
Bu, hem sağlıklı insanlara
11:13
as well as people who've already beaten cancer
276
658000
2000
hem de kanserden bir kaç kere kurtulmuş
11:15
once or twice
277
660000
2000
insanların
11:17
and want to find a way to keep it from coming back.
278
662000
3000
bir daha yakalanmamalarına yardımcı olur.
11:20
So to look for a way to prevent angiogenesis in cancer,
279
665000
3000
Ben de, kanserde anjigenezi engellemenin yollarını
11:23
I went back to look at cancer's causes.
280
668000
2000
araştırmak için, kanserin sebeplerine baktım.
11:25
And what really intrigued me
281
670000
2000
Beni çok şaşırtan,
11:27
was when I saw that diet
282
672000
2000
beslenmenin,
11:29
accounts for 30 to 35 percent
283
674000
2000
doğal nedenlerden oluşan kanserlerin
11:31
of environmentally caused cancers.
284
676000
3000
yüzde 30 - 35'ine yol açması oldu.
11:34
Now, the obvious thing is to think about
285
679000
2000
İlk akla gelen, beslenmemizden
11:36
what we could remove from our diet, what to strip out, take away.
286
681000
3000
neler çıkartabiliriz, diye sormak; neyi azaltıp kısabiliriz.
11:40
But I actually took a completely opposite approach
287
685000
3000
Ama ben tersten yaklaştım ve şunu sordum:
11:43
and began asking: What could we be adding to our diet
288
688000
3000
Ama beslenmemize, hangi
11:46
that's naturally antiangiogenic,
289
691000
3000
doğan anti-anjiogenik besinleri katıp da
11:49
that could boost the body's defense system
290
694000
2000
vücudun savunma sistemini güçlendirip
11:51
and beat back those blood vessels that are feeding cancers?
291
696000
3000
kanserleri besleyen kan damarlarını geriletebiliriz?
11:54
In other words, can we eat to starve cancer? (Laughter)
292
699000
3000
Başka bir deyişle, beslenmeyle kanseri açlıktan öldürebilir miyiz?
11:58
Well, the answer's yes,
293
703000
2000
Cevap: Evet.
12:00
and I'm going to show you how.
294
705000
2000
Size göstereceğim.
12:02
Our search for this
295
707000
2000
Bu araştırma, bizi,
12:04
has taken us to the market, the farm and to the spice cabinet,
296
709000
3000
pazara, çiftliğe ve baharatçılara yöneltti,
12:07
because what we've discovered
297
712000
2000
çünkü tabiat ananın içinde doğal
12:09
is that mother nature has laced a large number
298
714000
2000
angiogenez inhibitörleri bulunduran
12:11
of foods and beverages and herbs
299
716000
2000
bir çok yiyecek ve içecek
12:13
with naturally occurring inhibitors
300
718000
2000
yaratmış olduğunu
12:15
of angiogenesis.
301
720000
2000
farkettik.
12:17
So here's a test system we developed.
302
722000
2000
Burada, geliştirdiğimiz bir test sistemini görebilirsiniz.
12:19
At the center is a ring from which hundreds of blood vessels
303
724000
2000
Ortada, bir çok kan damarının patlayan yıldız misali
12:21
are growing out in a starburst fashion.
304
726000
2000
dağıldığı bir halka bulunuyor.
12:23
And we can use this system
305
728000
2000
Bu sistemi kullanarak,
12:25
to test dietary factors
306
730000
2000
yemek eşdeğeri miktarlarda
12:27
at concentrations that are obtainable by eating.
307
732000
3000
beslenme faktörlerinin etkisini ölçebiliyoruz.
12:30
So let me show you what happens when we put in
308
735000
2000
Şimdi size kırmızı üzüm suyu koyduğumuz zaman
12:32
an extract from red grapes.
309
737000
3000
ne olduğunu göstereyim.
12:35
The active ingredient's resveratrol,
310
740000
2000
Aktif madde, resveratrol.
12:37
it's also found in red wine.
311
742000
2000
Kırmızı şarapta da bulunuyor.
12:39
This inhibits abnormal angiogenesis
312
744000
3000
Anormal angiogenez, %60 oranında
12:42
by 60 percent.
313
747000
2000
azalıyor.
12:44
Here's what happens when we added an extract from strawberries;
314
749000
3000
Çilek ezmesi koyduğumuz zaman ne olduğunu göstereyim:
12:47
it potently inhibits angiogenesis.
315
752000
3000
Angiogenezi güçlü bir şekilde baskılıyor.
12:50
And extract from soybeans.
316
755000
3000
Soya fasülyesi ezmesi:
12:54
And here is a growing list of our
317
759000
2000
Burada, giderek artacak bir
12:56
antiangiogenic foods and beverages
318
761000
2000
antiangiogenez yiyecek ve içecek
12:58
that we're interested in studying.
319
763000
2000
listesi var.
13:00
For each food type,
320
765000
2000
Her değişik yemek çeşidinin,
13:02
we believe that there are different potencies
321
767000
2000
çeşitli tiplerinin, özellikle
13:04
within different strains and varietals.
322
769000
3000
faydalı olabileceklerini düşünüyoruz.
13:07
And we want to measure this because,
323
772000
2000
Bunu ölçmek istememizin sebebini
13:09
well, while you're eating a strawberry
324
774000
2000
şöyle ifade edeyim: Çilek yiyecekseniz,
13:11
or drinking tea,
325
776000
2000
veya çay içecekseniz,
13:13
why not select the one that's most potent
326
778000
2000
Neden kansere karşı en faydalı olanını
13:15
for preventing cancer.
327
780000
2000
seçmeyesiniz?
13:17
So here are four different teas that we've tested.
328
782000
3000
Burada denediğimiz dört çay çeşidini göreceksiniz.
13:20
They're all common ones:
329
785000
2000
Hepsi de sıkça bulunan malzemeler.
13:22
Chinese jasmine, Japanese sencha,
330
787000
2000
Yasemin çayı, Japon sencha çayı,
13:24
Earl Grey and a special blend that we prepared.
331
789000
2000
Earl Grey ve hazırladığımız özel karışım.
13:26
And you can see clearly
332
791000
2000
Burada, çayları etki
13:28
that the teas vary in their potency
333
793000
2000
seviyelerine göre aşağıdan yukarıya
13:30
from less potent to more potent.
334
795000
3000
sıralanmış olarak görebilirsiniz.
13:33
But what's very cool
335
798000
2000
Burada çok güzel olan,
13:35
is when we actually combined the two
336
800000
2000
değişik çeşitte çayları
13:37
less potent teas together,
337
802000
2000
karıştırdığımız zaman
13:39
the combination, the blend,
338
804000
2000
oluşan kombinasyonun
13:41
is more potent than either one alone.
339
806000
3000
ikisinden de daha güçlü olması.
13:44
This means there's food synergy.
340
809000
3000
Besinlerin arasında sinerji olduğunu gösteriyor.
13:49
Here's some more data from our testing.
341
814000
2000
Burada, deneylerimizden çıkan diğer verileri görebilirsiniz.
13:51
Now, in the lab, we can simulate tumor angiogenesis
342
816000
3000
Laboratuarda simüle ettiğimiz tümör angigenezini,
13:54
represented here in a black bar.
343
819000
2000
buradaki siyah barda görebilirsiniz.
13:56
And using this system, we can test the potency of cancer drugs.
344
821000
3000
Bu sistemle, kanser ilaçlarının etkisini ölçebiliyoruz.
13:59
So the shorter the bar,
345
824000
2000
Bar ne kadar küçükse,
14:01
less angiogenesis, that's good.
346
826000
3000
o kadar az angiogenez - yani iyi.
14:04
And here are some common drugs
347
829000
2000
Burada, insanlarda kanser olasılığını
14:06
that have been associated with reducing the risk
348
831000
2000
azaltan çok kullanılan bazı
14:08
of cancer in people.
349
833000
2000
ilaçları göreceksiniz.
14:10
Statins, nonsteroidal anti-inflammatory drugs
350
835000
2000
Statinler, steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar,
14:12
and a few others,
351
837000
2000
ve angiogenezi
14:14
they inhibit angiogenesis too.
352
839000
3000
engelleyen bazı başka ilaçlar.
14:17
And here are the dietary factors
353
842000
2000
Burada da, beslenme faktörlerinin
14:19
going head to head against these drugs.
354
844000
3000
ilaçlarla başa baş gittiğini görebilirsiniz.
14:22
You can see, they clearly hold their own
355
847000
2000
Gördüğünüz gibi, son derece yakınlar,
14:24
and, in some cases, they're more potent
356
849000
2000
hatta bazı yerlerde ilaçlardan bile
14:26
than the actual drugs.
357
851000
2000
daha etkililer.
14:28
Soy, parsley, garlic,
358
853000
2000
Soya, maydanoz, sarımsak,
14:30
grapes, berries;
359
855000
2000
üzüm, böğürtlen...
14:32
I could go home and cook a tasty meal
360
857000
2000
Evime gidince buradaki malzemelerle
14:34
using these ingredients.
361
859000
2000
lezzetli bir yemek pişirebilirim.
14:36
So imagine if we could create
362
861000
2000
Şimdi hayal edin: Dünyanın
14:38
the world's first rating system
363
863000
2000
ilk besin değerlendirme sistemini
14:40
in which we could score foods
364
865000
2000
yaratıp, yiyecekleri antiangiogenez
14:42
according to their antiangiogenic,
365
867000
2000
özelliklerine göre, kanser engelleme
14:44
cancer-preventative properties.
366
869000
2000
özelliklerine göre puanlandırsak.
14:46
And that's what we're doing right now.
367
871000
3000
İşte şimdi bunu yapıyoruz.
14:49
Now, I've shown you a bunch of lab data,
368
874000
2000
Size sadece bir kaç tane laboratuar verisi gösterdim;
14:51
and so the real question is:
369
876000
2000
dolayısıyla esas soru şu:
14:53
What is the evidence in people
370
878000
2000
İnsanların belirli yemekleri yemesiyle
14:55
that eating certain foods can reduce
371
880000
2000
kanserde angiogenezi azaltacağını
14:57
angiogenesis in cancer?
372
882000
3000
gösteren kanıt var mı?
15:00
Well, the best example I know
373
885000
2000
Benim bildiğim en iyi örnek,
15:02
is a study of 79,000 men
374
887000
2000
79000 erkek arasında
15:04
followed over 20 years,
375
889000
2000
20 yıl boyunca yapılmış bir araştıma.
15:06
in which it was found that men who consumed
376
891000
2000
Bu araştırma sonucunda, haftada 2-3 defa
15:08
cooked tomatoes two to three times a week
377
893000
2000
pişmiş domates yiyen adamların,
15:10
had up to a 50 percent reduction
378
895000
3000
prostat kanseri olasılığında
15:13
in their risk of developing prostate cancer.
379
898000
3000
%50 düşüş olduğu görülmüş.
15:16
Now, we know that tomatoes are a good source of lycopene,
380
901000
3000
Domasteslerin, bol miktarda likopen içerdiğini
15:19
and lycopene is antiangiogenic.
381
904000
3000
ve likopenin de antiantiogenik olduğunu biliyoruz.
15:22
But what's even more interesting from this study
382
907000
2000
Ama daha da ilginç olan buluntu şu:
15:24
is that in those men who did develop prostate cancer,
383
909000
3000
Prostat kanseri oluşan erkeklerin arasında da,
15:27
those who ate more servings of tomato sauce
384
912000
3000
daha fazla domates sosu yiyenlerin,
15:30
actually had fewer blood vessels
385
915000
2000
kanserlerini besleyen daha az
15:32
feeding their cancer.
386
917000
2000
kan damarı olması.
15:34
So this human study is a prime example
387
919000
2000
Dolayısıyla, insanlar üzerinde yapılan
15:36
of how antiangiogenic substances
388
921000
2000
bu araştırma, günlük miktarlarda
15:38
present in food and consumed at practical levels
389
923000
3000
antiangiogenik besin tüketiminin, kanseri
15:41
can impact on cancer.
390
926000
2000
ne kadar azaltabileceğinin göstergesi.
15:43
And we're now studying
391
928000
2000
Şimdi, Dean Ornish,
15:45
the role of a healthy diet
392
930000
2000
UCSF ve Tufts Üniversitesi ile beraber,
15:47
with Dean Ornish at UCSF and Tufts University
393
932000
3000
sağlıklı beslenmenin, kanda bulunan
15:50
on the role of this healthy diet on markers of angiogenesis
394
935000
3000
angiogenez markörleri üzerindeki
15:53
that we can find in the bloodstream.
395
938000
3000
ilişkisini araştırıyoruz.
15:56
Now, obviously, what I've shared with you has some far-ranging implications,
396
941000
3000
Sizinle paylaştığım bilginin etkileri çok geniş -
15:59
even beyond cancer research.
397
944000
2000
kanser araştırmalarının da ötesinde.
16:01
Because if we're right, it could impact on consumer education,
398
946000
3000
Çünkü, eğer haklıysak, tüketici eğitimini, besin hizmetlerini,
16:04
food services, public health
399
949000
2000
toplum sağlığını, hatta
16:06
and even the insurance industry.
400
951000
2000
sigorta endüstrisini etkileyebilir.
16:08
And, in fact, some insurance companies
401
953000
2000
Hatta, bazı sigorta şirketleri şimdiden
16:10
are already beginning to think along these lines.
402
955000
2000
burada anlattığım çizgide düşünmeye başladı.
16:12
Check out this ad from Blue Cross Blue Shield of Minnesota.
403
957000
3000
"Blue Cross and Blue Shield of Minnesota" şirketinin reklamını görebilirsiniz.
16:16
And for many people around the world,
404
961000
2000
Ayrıca, dünyanın etrafında bir çok insan için,
16:18
dietary cancer prevention
405
963000
2000
kanserin beslenmeyle engellenmesi,
16:20
may be the only practical solution
406
965000
2000
mümkün olan tek pratik çözüm olabilir;
16:22
because not everybody can afford expensive end-stage cancer treatments,
407
967000
3000
çünkü herkes son aşamada kullanılan pahalı ilaçlara para veremeyebilir.
16:25
but everybody could benefit from
408
970000
2000
Ama yerel, sürdürülebilir
16:27
a healthy diet based on local, sustainable,
409
972000
3000
antiangigenik tahıllardan yapılmış sağlıklı
16:30
antiangiogenic crops.
410
975000
2000
bir beslemeden herkes faydalanabilir.
16:33
Now, finally,
411
978000
2000
Son olarak,
16:35
I've talked to you about food,
412
980000
2000
size besinlerden bahsettim,
16:37
and I've talked to you about cancer,
413
982000
2000
kanserden bahsettim,
16:39
so there's just one more disease that I have to tell you about
414
984000
3000
ama anlatmak istediğim bir rahatsızlık daha var;
16:42
and that's obesity.
415
987000
2000
bu rahatsızlık obezite.
16:44
Because it turns out that
416
989000
2000
Çünkü yağ dokunun
16:46
adipose tissue, fat,
417
991000
2000
angigeneze çok bağımlı olduğunu
16:48
is highly angiogenesis dependent.
418
993000
2000
keşfetmiş bulunuyoruz.
16:50
And, like a tumor, fat grows when blood vessels grow.
419
995000
3000
Aynen tümör gibi, yağ doku da kan damarları geliştikçe büyüyor.
16:53
So the question is: Can we shrink fat
420
998000
3000
Şimdi soru şu: Kan kaynağını keserek
16:56
by cutting off its blood supply?
421
1001000
2000
yağ dokuyu azaltabilir miyiz?
16:58
So the top curve shows the body weight
422
1003000
3000
Yukarıdaki çizgi, küçük bir tenis
17:01
of a genetically obese mouse
423
1006000
2000
topuna benzeyene dek
17:03
that eats nonstop
424
1008000
2000
sürekli yemek yiyen
17:05
until it turns fat, like this furry tennis ball.
425
1010000
3000
genetik olarak obez bir farenin vücut ağırlığını gösteriyor.
17:09
And the bottom curve is the weight of a normal mouse.
426
1014000
3000
Alttaki çizgi de normal bir farenin ağırlığını gösteriyor.
17:12
If you take the obese mouse and give it
427
1017000
2000
Eğer obez fareye angigenez inhibitörü
17:14
an angiogenesis inhibitor, it loses weight.
428
1019000
2000
verirseniz, fare ağırlık kaybediyor.
17:16
Stop the treatment, gains the weight back.
429
1021000
2000
Tedaviyi durdurunca, fare yeniden şişmanlıyor.
17:18
Restart the treatment, loses the weight again.
430
1023000
2000
Tedaviyi yeniden başlatınca, yine zayıflıyor.
17:20
Stop the treatment, it gains the weight back.
431
1025000
2000
Tedaviyi durdurunca, yine şişmanlıyor.
17:22
And, in fact, you can cycle the weight up and down
432
1027000
2000
Sadece angiogenezi inhibe ederek,
17:24
simply by inhibiting angiogenesis.
433
1029000
3000
kilosunu indirip arttırabiliriz.
17:27
So this approach that we're taking for cancer prevention
434
1032000
2000
Dolayısıyla, kanserin engellemesi için bu geliştirdiğimiz
17:29
may also have an application
435
1034000
2000
yaklaşım, obezite için de
17:31
for obesity.
436
1036000
2000
faydalı olabilir.
17:33
The really, truly interesting thing about this
437
1038000
2000
Daha da ilginç olan, bu yöntemle,
17:35
is that we can't take these obese mice
438
1040000
2000
obez fareleri alıp da,
17:37
and make them lose more weight
439
1042000
2000
kilolarını normal farelerinkilerin
17:39
than what the normal mouse's weight is supposed to be.
440
1044000
3000
altına düşürmeyi beceremiyoruz.
17:42
In other words, we can't create supermodel mice.
441
1047000
2000
Başka bir deyişle, "süpermodel fareler" yaratamıyoruz.
17:44
(Laughter)
442
1049000
2000
(Kahkaha)
17:46
And this speaks to the role of angiogenesis
443
1051000
2000
Buradan, angiogenezin sağlıklı
17:48
in regulating healthy set points.
444
1053000
3000
seviyeleri düzenleyebildiğini gösteriyor.
17:51
Albert Szent-Gyorgi once said that,
445
1056000
2000
Albert Szent Gyorgi, bir keresinde şöyle demişti:
17:53
"Discovery consists of seeing what everyone has seen,
446
1058000
3000
"Keşif, herkesin gördüğünü görüp,
17:56
and thinking what no one has thought."
447
1061000
2000
kimsenin düşünmediğini düşünmekten müteşekkildir."
17:58
I hope I've convinced you
448
1063000
2000
Umarım sizi, kanser,
18:00
that, for diseases like cancer, obesity and other conditions,
449
1065000
3000
obeziye ve benzer rahatsızlıklarda,
18:03
that there may be a great power
450
1068000
2000
tedavi için bunların ortak paydasına,
18:05
in attacking their common denominator: angiogenesis.
451
1070000
3000
yani angiogeneze saldırmakta büyük güç olabileceğine ikna edebildim.
18:08
And that's what I think the world needs now. Thank you.
452
1073000
3000
Dünyanın şu anda buna ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Teşekkürler.
18:11
(Applause)
453
1076000
11000
(Alkış)
18:22
June Cohen: I have a quick question for you. So these drugs aren't exactly ...
454
1087000
3000
June Cohen: Yani bu ilaçlar şu anda -
18:25
they're not exactly in mainstream cancer treatments right now.
455
1090000
3000
henüz çok bulunan kanser tedavileri değil.
18:28
For anyone out here who has cancer,
456
1093000
2000
Burada kanser olan insanlara
18:30
what would you recommend?
457
1095000
2000
ne önerirdiniz?
18:32
Do you recommend pursuing these treatments now, for most cancer patients?
458
1097000
3000
Kanser hastasına şu anda bu tedavileri uygulamayı önerir misiniz?
18:35
William Li: So there are antiangiogenic treatments
459
1100000
2000
William Li: FDA tarafından onaylanmış olan
18:37
that are FDA approved,
460
1102000
2000
antiangiogenik tedaviler var.
18:39
and if you're a cancer patient
461
1104000
2000
Aranızdaki kanser hastaları,
18:41
or working for one or advocating for one,
462
1106000
2000
veya kanser hastalarına yardımcı olmak isteyenler,
18:43
you should ask about them.
463
1108000
2000
bu ilaçlarla ilgili bilgi isteyebilirsiniz.
18:45
And there are many clinical trials.
464
1110000
3000
Devam eden bir çok klinik araştırma da var.
18:48
The Angiogenesis Foundation is following almost 300 companies,
465
1113000
3000
Angigenez Vakfı, 300 şirketi takip ediyor,
18:51
and there are about 100 more
466
1116000
2000
yolda daha geliştirilecek
18:53
drugs in that pipeline.
467
1118000
2000
100 tane daha ilaç var.
18:55
So consider the approved ones,
468
1120000
2000
Dolayısıyla, onaylanmış ilaçları
18:57
look for clinical trials,
469
1122000
2000
klinik deneyleri göz önünde bulundurabilirsiniz.
18:59
but then between what the doctor can do for you,
470
1124000
2000
Ama doktorların ne yapabileceğini sormaktansa,
19:01
we need to start asking what can we do for ourselves.
471
1126000
2000
kendimizin kendimiz için ne yapabileceğimizi sormamız gerekiyor.
19:03
And this is one of the themes that I'm talking about
472
1128000
2000
Bu da vurgulamak istediklerimden biri:
19:05
is we can empower ourselves to do the things
473
1130000
2000
Doktorların bizim için yapamayacağı
19:07
that doctors can't do for us,
474
1132000
2000
şeyleri, bilgimizi kullanıp
19:09
which is to use knowledge and take action.
475
1134000
2000
harekete geçerek yapabileceğimizi anlatmak istedim.
19:11
And if Mother Nature has given us some clues,
476
1136000
3000
Eğer tabiat ana bize bir takım ipuçları verdiyse,
19:14
we think that there might be a new future
477
1139000
2000
besinlerimizin değerini verdiğimiz
19:16
in the value of how we eat.
478
1141000
2000
bir gelecek olabileceğini düşünüyoruz.
19:18
And what we eat is really our chemotherapy three times a day.
479
1143000
3000
Yediklerimiz, aslında günde üç kere kemoterapi.
19:21
JC: Right. And along those lines,
480
1146000
2000
JC: Anlıyorum. Peki bu bağlamda,
19:23
for people who might have risk factors for cancer,
481
1148000
3000
kanser risk faktörü taşıyan insanlar için,
19:26
would you recommend pursuing any treatments sort of prophylactically
482
1151000
3000
profilaktik tedavi mi önerirsiniz,
19:29
or simply pursuing the right diet
483
1154000
2000
yoksa sadece bol domates soslu
19:31
with lots of tomato sauce?
484
1156000
2000
doğru beslenmeyi mi?
19:33
WL: Well, you know, there's abundant epidemiological evidence.
485
1158000
3000
WL: Bildiğiniz gibi, dönemimizde bol miktarda epidemiyoloji çalışması bulunuyor.
19:36
And I think in the information age,
486
1161000
2000
Bu bilgi çağında,
19:38
it doesn't take long to go to a credible source
487
1163000
2000
Pubmed veya National Library of Medicine
19:40
like PubMed, the National Library of Medicine,
488
1165000
2000
gibi güvenilir bir kaynağa gidip epidermiyoloji
19:42
to look for epidemiological studies
489
1167000
2000
kanser riski azaltma için
19:44
for cancer risk reduction
490
1169000
2000
beslenme veya ilaca dayalı
19:46
based on diet and based on common medications.
491
1171000
3000
epidermiyoloji çalışmaları bulmak zor olmaz.
19:49
And that's certainly something that anybody can look into.
492
1174000
2000
Bu araştırmayı yapmanızı kesinlikle tavsiye ederim.
19:51
JC: Okay. Well, thank you so much.
493
1176000
2000
JC: Tamam. Çok teşekkür ederim.
19:53
(Applause)
494
1178000
2000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
William Li - Cancer researcherWilliam Li heads the Angiogenesis Foundation, a nonprofit that is re-conceptualizing global disease fighting.
Why you should listen
Many of society’s most devastating diseases -- cancer, cardiovascular disease, diabetes and Alzheimer’s, to name a few -- share a common denominator: faulty angiogenesis, the body’s growth of new capillary blood vessels. Given excessive or insufficient blood vessel growth, serious health issues arise. While researching under Harvard surgeon Judah Folkman, who pioneered the study of angiogenesis, Li learned how angiogenesis-based medicine helps patients overcome numerous diseases by restoring the balance of blood-vessel growth.
Li co-founded the Angiogenesis Foundation in 1994. The foundation’s Project ENABLE -- a global system that integrates patients, medical experts and healthcare professionals -- democratizes the spread and implementation of knowledge about angiogenesis-based medicines, diet and lifestyle. Some 40,000 physicians have been educated on new treatments, ranging from cancer care to wound care, by the foundation’s faculty of medical experts, and they are bringing new, lifesaving and disease-preventing techniques to people around the world.
William Li | Speaker | TED.com